Muziek draai je tegenwoordig niet meer vanaf een cd. Je hebt een abonnement op een streaming audiodienst en speelt inhoud draadloos vanaf je smartphone naar je versterker. Uiteraard heb je hiervoor wel de juiste apparatuur nodig. In dit artikel lees je hoe streaming audio werkt, welke diensten je hiervoor kunt gebruiken en wat de beste apparatuur hiervoor is.

Tip 01: Streaming audio

Streamen betekent dat je inhoud van je pc, smartphone of tablet draadloos naar een ontvanger stuurt. Zo’n ontvanger kan een versterker zijn, maar ook een tv of speciaal apparaat dat je aan een luidspreker hangt. Er zijn meerdere protocollen beschikbaar om muziek te streamen en vaak zijn deze protocollen niet compatibel met elkaar. Deze draadloze protocollen kunnen op verschillende manieren naar ontvangende apparaten gestuurd worden, het meest gebruikelijk is dat het via wifi of bluetooth gebeurt.

Zonder goede apps is streaming audio echter niet compleet. Je moet beschikken over een grote collectie audiobestanden op je harde schijf, of een abonnement hebben op een streaming muziekdienst om het meeste uit het streamen van muziek te halen. Spotify is de bekendste streaming muziekdienst, maar ook diensten als Deezer, Apple Music, Tidal en Google Play Music hebben veel gebruikers. Elke app heeft een vergelijkbare database, maar er zitten kleine verschillen in. Ook de afspeelkwaliteit kan per dienst of aangeboden abonnement verschillen. Op alle hier genoemde overwegingen gaan we in deze checklist dieper in.

©PXimport

Tip 02: Wifi of bluetooth

Of je streamt via wifi of bluetooth, hangt sterk af van je wensen. Wil je alleen in je huis streamen, dan is wifi meestal de beste optie, omdat het stabiel is en een veel groter bereik heeft dan bluetooth. Voor bluetooth moeten het zendende en ontvangende apparaat zich in de buurt van elkaar bevinden. Muren en ramen beïnvloeden het bereik in grote mate en bluetooth-apparaten moet je voor gebruik koppelen. Dat werkt als volgt. Op je iPhone of iPad zet je bluetooth aan via Instellingen / Bluetooth en tik je op een apparaat dat in de lijst wordt getoond. Als de apparaten met elkaar zijn gekoppeld, kun je muziek van je iPhone naar het ontvangende apparaat zenden. Op een Android-toestel vind je het bluetooth-menu bij Instellingen / Netwerken / Bluetooth, het koppelen werkt hetzelfde.

Wifi heeft een veel groter bereik en je hoeft apparaten niet met elkaar te koppelen. Je zorgt er simpelweg voor dat beide apparaten op hetzelfde netwerk zijn aangesloten, waarna je muziek van het ene naar het andere apparaat kunt streamen. Wil je buitenshuis muziek van je smartphone naar een mobiele luidspreker streamen, dan gaat dit via bluetooth, aangezien je hier in de meeste gevallen geen wifi-netwerk tot je beschikking hebt en bij de speaker in de buurt blijft. In de volgende tips bespreken we eerst de wifi-mogelijkheden, in tip 7 gaan we verder op bluetooth in.

Tip 03: Goedkoop streamen

Verreweg de goedkoopste oplossingen komen van twee grote bekende spelers: Apple en Google. Apple heeft het AirPlay-protocol, Google noemt zijn protocol Cast. In beide gevallen koop je een speciaal apparaat dat je via aan je bestaande audioapparatuur hangt. Je streamt vanaf je smartphone via wifi het signaal naar het AirPlay- of Chromecast-apparaat, die het vervolgens doorgeeft aan bijvoorbeeld een luidspreker, versterker of tv. Deze opties zijn helaas niet compatibel met elkaar: je kunt geen AirPlay-signaal naar een Google Cast-apparaat streamen. Over AirPlay in tip 4 meer en over Cast in tip 5.

Een andere naam die je veel ziet, is Spotify Connect. Dit is een protocol waarmee je muziek van je ene naar je andere Spotify-apparaat kunt sturen. Als je op je smartphone bent ingelogd op Spotify kun je bijvoorbeeld de audio naar je pc met Spotify sturen. Je hebt voor Spotify Connect wel een Premium-abonnement nodig. Spotify Connect werkt overigens niet alleen op je pc, smartphone of tablet, ook sommige luidsprekers ondersteunen tegenwoordig Spotify Connect. Het signaal verstuur je via je wifi-netwerk. 

©PXimport

Tip 04: AirPlay

Maar voor welke van deze opties moet je nu kiezen? We bespreken AirPlay en Google Cast apart. AirPlay is de beste optie als je veel Apple-producten in huis hebt. Je hoeft geen extra software te installeren, want AirPlay wordt standaard ondersteund door je iPhone, iPad en Mac. Om muziek naar een versterker of luidspreker te streamen, heb je een AirPort Express nodig. Dit is een wit kastje dat je op je wifi-netwerk aansluit. Aan de achterkant vind je een minijack-aansluiting waarmee je via een kabel een verbinding naar je versterker of luidspreker trekt.

Op je iPhone veeg je nu naar boven om het grijze bedieningspaneel tevoorschijn te toveren. Het tweede tabblad heet Muziek en onderaan selecteer je de AirPort Express. Alle audio van je iPhone wordt nu naar de AirPort Express gestuurd, dit betekent ook dat berichtgeving van apps doorgestuurd wordt. Wil je alleen audio van specifieke apps streamen, dan doe je dit vanuit de app zelf. In Spotify tik je bijvoorbeeld op Apparaten beschikbaar. Als er AirPlay-compatibele apparaten in je wifi-netwerk zijn te vinden, zie je deze nu gelijk in de lijst en kun je er muziek naar streamen. Een andere optie is om een tweedehands Apple TV aan te schaffen. De nieuwste Apple TV heeft geen audio-uitgang meer, oudere modellen hebben dit wel. Naast audio kan dit apparaat ook beeld ontvangen van je iPhone, iPad of Mac. De Apple TV sluit je via een hdmi-kabel aan op je televisie, de digitale audio-uitgang sluit je via een toslink-kabel aan op je versterker met digitale ingang. Een audiokabel wordt bij beide apparaten niet meegeleverd overigens. Streamen via AirPlay kan overigens ook via Windows, maar alleen vanuit iTunes.

©PXimport

Tip 05: Chromecast

Google heeft een gelijksoortig systeem, genaamd Cast. De normale Chromecast sluit je via een hdmi-kabel op je tv aan, maar de Chromecast Audio is speciaal gemaakt voor het streamen van muziek. De Chromecast Audio heeft twee aansluitingen, met de meegeleverde minijack-kabel sluit je het apparaat aan op een luidspreker of op de aux-ingang van je versterker. Als je versterker een tulp-aansluiting heeft, moet je even een minijack-naar-tulp-kabel aanschaffen. Aan de andere kant heeft de Chromecast een usb-aansluiting, met de meegeleverde usb-kabel en stekker sluit je het apparaatje aan op een stopcontact. Net als de AirPort Express verbind je de Chromecast Audio met je wifi-netwerk. Om muziek van je smartphone of tablet te kunnen streamen naar de Chromecast Audio, heb je de app Google Home nodig. Met deze app kun je meerdere Google-appaten configureren en beheren. Het grote voordeel van de Chromecast Audio is dat het zowel door Android- als iOS-apparaten aan te sturen is, en dat het een goedkope optie is.

©PXimport

Tip 06: Multiroom

Een ander voordeel van de Chromecast Audio ten opzichte van de AirPort Express is dat je de Chromecast Audio in kunt zetten voor multiroom-audio. In de app combineer je twee Chromecast Audio-apparaten tot één virtueel apparaat. Heb je dus een Chromecast Audio aan je geluidssysteem bij je televisie hangen en eentje in je keuken, dan kun je naar beide apparaten tegelijk streamen. Dit doe je door in de app Google Home op het blauwe icoontje te tikken en achter een apparaat in het lijstje voor Groep maken te kiezen. Selecteer minstens twee apparaten en geef onder Groepsnaam een goede naam aan.

Handig is om bijvoorbeeld de naam van de ruimtes waar de Chromecast Audio-apparaten zich bevinden, in de groepsnaam te verwerken. Heb je er één in de keuken en één in de woonkamer, dan noem je je groep bijvoorbeeld Woonkamer en Keuken. Als je nu vanuit een app audio naar deze groep wilt sturen, zie je meteen de namen van de ruimtes waar het heen wordt gestreamd. Wil je alle inhoud van je smartphone naar een Chromecast streamen, dan kun je vanuit de Google Home-app op de drie streepjes tikken en kiezen voor Scherm/audio casten. Als je problemen ondervindt bij de weergave van audio in verschillende ruimtes, dan kun je een vertraging per apparaat aangeven. Dit doe je bij Instellingen / Geavanceerd / Correctie van groepvertraging.

Tip 07: Bluetooth

©PXimport

De hiervoor besproken mogelijkheden werken via wifi. Het alternatief is bluetooth, dat voor- en nadelen heeft. Zoals in tip 2 genoemd, moet je een smartphone of tablet eerst met je bluetooth-apparaat koppelen, en de apparaten mogen zich niet te ver weg van elkaar bevinden. Waar de geluidskwaliteit en stabiliteit in de beginjaren van bluetooth belabberd waren, is de technologie inmiddels bij versie 5 aanbeland en het bereik, de stabiliteit en geluidskwaliteit worden constant verbeterd.

Wil je audio direct naar een luidspreker streamen, dan heb je vaak te maken met luidsprekers die alleen bluetooth ondersteunen. En vrijwel alle moderne versterkers hebben bluetooth aan boord, daarom is het gemakkelijk om muziek te streamen via deze technologie. Wil je muziek draadloos van je smartphone of tablet naar je autoradio streamen? Dan gaat dit in de meeste gevallen ook via bluetooth. Sommige nieuwe auto’s ondersteunen CarPlay van Apple, dit is een manier om niet alleen muziek, maar ook het beeld en geluid van navigatie-apps over de interne boordcomputer en luidsprekers van je auto te laten klinken.

A2DP

Tip 08: Andere systemen

Tot zover de goedkopere oplossingen. Heb je iets meer geld te besteden, of ben je toch van plan nieuwe luidsprekers aan te schaffen, dan kun je ook in echte multiroom-systemen investeren. Sonos heeft een stabiel systeem met luidsprekers die je via apps voor iOS en Android kunt aansturen. Met Sonos kun je gemakkelijk muziek naar meerdere luidsprekers streamen, het nadeel is wel dat elke luidspreker minstens 200 euro kost en je dus heel wat geld moet uitgeven voor een echt multiroom-systeem. De luidsprekers van Sonos zijn overigens vochtbestendig en kun je dus prima in de badkamer plaatsen. Via de app combineer je twee Sonos-luidsprekers tot een stereopaar. Naast Sonos hebben ook onder andere Teufel en Denon goede systemen op de markt. Teufel verovert met de serie Raumfeld de huiskamer, Denon heeft de HEOS-serie om je van multiroom audio te voorzien.

Play-Fi is een redelijk nieuw alternatief en geschikt als je veel waarde hecht aan hoge kwaliteit audio. Je kunt ongecomprimeerde audioformaten zoals wav en aif via de lucht afspelen, iets wat met de andere protocollen niet lukt of slechts beperkt mogelijk is.

©PXimport

Tip 09: Apps

Elke streaming-muziek-app biedt verschillende abonnementen aan. In de meeste gevallen kost een volledig abonnement waarbij je ongelimiteerd muziek kunt streamen zo’n tien euro. Sommige aanbieders bieden daarnaast light-versies van hun abonnementen aan voor een gereduceerd bedrag. Bij zo’n abonnement heb je dan bijvoorbeeld niet de mogelijkheid om de mobiele app te gebruiken, maar kun je alleen muziek via de pc-versie luisteren.

Ook kan het zijn dat je met een gereduceerd abonnement muziek niet tijdelijk offline kan opslaan. Het offline opslaan van muziek is handig als je eens geen internetverbinding hebt en toch van je favoriete muziek wilt kunnen genieten. Overigens worden de liedjes niet als standaard mp3-bestanden op je apparaat opgeslagen, je kunt dus niet een bestand offline opslaan en vervolgens naar een ander systeem kopiëren.

Bijna alle populaire en moderne muziek is te vinden in de databases van de grote spelers, bij klassieke muziek en wereldmuziek kun je soms wel tevergeefs zoeken naar bepaalde dingen. Sommige grote artiesten zoals Taylor Swift hebben besloten om hun muziek niet voor streamingdiensten (of alleen voor sommige diensten) beschikbaar te stellen. Andere artiesten hebben een deal met een specifieke streamingdienst voor een bepaalde tijd, in die tijd is het nieuwe album niet via de andere streamingdiensten te beluisteren.

©PXimport

Welke streamingdienst?

Kooptips

Om optimaal van je gestreamde muziek te kunnen genieten, is het belangrijk dat je over goede apparatuur beschikt. In dit overzicht vind je drie opties die je in je woonkamer kunt installeren.

Google Chromecast Audio

Apple AirPort Express

©PXimport

Sonos PLAY:1

©PXimport

Met de Philips Hue Secure Video Doorbell hebben we de eerste slimme deurbel te pakken van het merk voor slimme lampen. Met een prijskaartje van 169,99 euro is-ie niet goedkoop, en de vraag is of de unieke gimmick de bel kan redden.

Met het submerk Secure biedt Philips Hue verschillende producten aan die buiten de strekking van slimme lampen en aanverwante accessoires vallen. Op ID.nl hebben we eerder de slimme binnencamera getest en nu is het de beurt aan de eerste deurbel van het merk: de Philips Hue Secure Video Doorbell. Zo op het eerste gezicht lijkt dit apparaat (voorzien van een IP54-certificaat) op een generiek model uit China: camera boven, belknop onder.

Unieke functie

Op technisch vlak doet de Philips Hue Secure Video Doorbell het in elk geval goed. Het systeem ondersteunt zowel 2,4 als 5 GHz en laat zich aansluiten aan de Hue Bridge (via het Zigbee-protocol). Je hebt die bridge niet nodig om de deurbel te kunnen gebruiken, maar als je dat doet (bijvoorbeeld met het nieuwe Pro-model van de Bridge) kun je een slimme koppeling realiseren met je bestaande netwerk van slimme lampen van dezelfde fabrikant.

©Wesley Akkerman

Na het installeren binnen de (nog altijd overzichtelijke) applicatie en het koppelen van de lampen, kan de verlichting in huis aanspringen op het moment dat iemand aanbelt. Dat gebeurt razendsnel (binnen een seconde), waardoor je snel doorhebt dat er iemand voor de deur staat. Verder kun je een Chime aan de Philips Hue Secure Video Doorbell koppelen, wat dan weer handig is voor plekken waar geen Hue-lampen hangen of waar je het deurbelgeluid niet hoort.

Producten installeren

De Chime is met 59,99 euro vrij prijzig. Gelukkig kun je voor 199,99 euro ook een pakket kopen waar beide producten in zitten. Dan krijg je dus zo'n 30 euro korting. Goed om te weten: je kunt die chime gewoon in een stopcontact plaatsen. Ook is het zo dat de Philips Hue Secure Video Doorbell niet werkt met de bestaande bel (wat sowieso meestal niet het geval is). Daarnaast hoor je heel snel geluid uit die chime komen wanneer iemand op de knop drukt. 

©Wesley Akkerman

De fysieke installatie van de Philips Hue Secure Video Doorbell kan wat meer tijd kosten dan je wellicht gewend bent van slimme deurbellen. Dit is namelijk een bedrade variant die niet op een batterij werkt. De deurbel werkt alleen met 12V-aansluiting, waardoor je mogelijk een transformator moet installeren en aan de slag moet met kabels en kroonsteentjes. Bovendien lijken de meegeleverde stroomkabels onvoldoende geïsoleerd tegen schade (zoals droogte of vocht).

Beeldkwaliteit en basisfuncties

De beeldkwaliteit laat dan weer weinig te wensen over. De Philips Hue Secure Video Doorbell beschikt over een 2K-resolutie. Dat is hoger dan het beeld van de twee bedrade Ring-deurbellen, die het moeten doen met 1080p of 1536p. De kleurweergave is meer dan redelijk, maar de lens lijkt minder goed overweg te kunnen met helderheid. Als de achtergrond lichter is dan de voorgrond, dan kan die laatste wat donkerder zijn dan we zouden willen op dit soort camera's.

Het gezichtsveld van 180 graden in zowel de lengte als breedte is meer dan welkom. Daardoor zullen weinig dingen je ontgaan. Als je de deurbel niet te hoog ophangt, kun je ook kleinere pakketjes in de tuin of op de mat zien liggen. Verder is er infrarood-nachtzicht en nachtzicht in kleur en kun je rekenen op allerlei basisfuncties van een slimme deurbel. Zo kun je met iemand voor de deur praten en kun je meldingen op basis van beweging ontvangen. Wel zo handig.

Gratis opslag, maar…

Waar Philips Hue je ook mee hoopt te overtuigen, is de gratis videogeschiedenis van de afgelopen 24 uur. Als je dus nog snel iets wilt opzoeken van de afgelopen dag, dan kan dat. Je bent dan niet verplicht een abonnement af te nemen. Lokaal video's opslaan is helaas niet mogelijk, zoals dat wel vaak bij de Eufy's van deze wereld kan, waardoor je voor verdere bewaarbehoeften toch afhankelijk bent van een redelijk prijzig abonnement van 40 tot 100 euro per jaar. 

©Wesley Akkerman

Zaken die wij als standaard ervaren, zoals het instellen van activiteitenzones en de herkenning van personen, pakketten en voertuigen, zitten ook allemaal achter een betaalmuur. Dat je uitgebreide videogeschiedenis (30 tot 60 dagen) en het detecteren van rookalarmen (waar een AI-systeem achter zit) geld kosten, willen we nog best accepteren. Tot slot kan de deurbel nog geen automatische reacties ten gehore brengen of geactiveerd worden via geo-fencing.

Philips Hue Secure Video Doorbell kopen?

Ondanks de minpunten zijn we toch behoorlijk enthousiast over de Philips Hue Secure Video Doorbell. Ja, sommige functies kosten extra geld, aansluiten zal voor een hoop mensen onnodig veel gedoe opleveren en het apparaat is vrij prijzig. Maar het feit dat je het product toevoegt aan je bestaande Hue-netwerk en daarmee nieuwe integratiemogelijkheden ontgrendelt (voor lampen en bewegingssensoren), rechtvaardigt wat ons betreft de straffe aanschafprijs.

Digitale dreigingen worden steeds slimmer en moeilijker te herkennen. Een virusscanner of firewall alleen houdt ze niet meer tegen. Onze digitale voetafdruk groeit immers met elk nieuw apparaat, account of slimme toepassing in huis. Wie veilig wil blijven, moet structureel te werk gaan: cyberhygiëne hoort bij je dagelijkse gewoonten. In dit artikel lees je negen manieren om die routine op te bouwen en je digitale leven beter te beschermen.

Bewust gedrag

Bewust digitaal gedrag vormt de basis van elke veilige IT-omgeving. Wie zijn gedrag niet afstemt op de huidige digitale risico's, blijft kwetsbaar, ongeacht hoe goed de tools zijn. Het herkennen van verdachte berichten, ook van bekende afzenders, is cruciaal. Phishing blijft namelijk een van de succesvolste aanvalsmethoden, onder meer via QR-phishing, deepfake-spraakberichten en clone-phishing (waarbij bestaande, legitieme e-mails worden nagebootst).

Klik nooit zomaar op links, zeker niet als er gevraagd wordt om in te loggen of te betalen. Houd de muisaanwijzer eerst boven een link om het adres te controleren en let op subtiele afwijkingen in domeinnamen. Let ook op bij onverwachte bijlagen of berichten met een opvallend dringende toon.

Denk ook bewust na over je digitale aanwezigheid. Zorg dat je sociale profielen niet standaard publiek zichtbaar zijn en deel persoonlijke info alleen als het echt nodig is. Regelmatig eens 'egosurfen', waarbij je je naam, alias of e-mailadres in een zoekmachine invoert, helpt om te zien wat publiek beschikbaar is. Beperk of verwijder deze informatie via instellingen of met verwijderverzoeken.

Authenticatie

Robuuste authenticatie is vaak de kern van digitale beveiliging. In tijden van datalekken en geautomatiseerde inlogpogingen volstaat een enkel wachtwoord helaas niet meer. Goede cyberhygiëne betekent daarom niet alleen sterke wachtwoorden gebruiken, maar ook structureel inzetten op tweefactorauthenticatie (2FA) en in bepaalde gevallen op alternatieve methoden gebruiken, zoals biometrie en softwarematige toegangssleutels (passkeys).

Om te vermijden dat je overal hetzelfde wachtwoord gebruikt, is een betrouwbare wachtwoordbeheerder onmisbaar. Kies voor een kluis die lokaal versleutelt of zero-knowledge-opslag biedt (alleen jij kunt de data zien). Degelijke en gratis opensource-opties zijn Bitwarden Personal en KeePass of KeePassXC. De kluis zelf beveilig je uiteraard met een sterke sleutelzin. Nieuwe wachtwoorden laat je bij voorkeur automatisch genereren en zijn telkens uniek.

Vrijwel alle degelijke diensten bieden tegenwoordig 2FA aan. Maak daar zeker gebruik van, want dit voegt een extra beveiligingslaag toe. TOTP-codes (time-based one-time passwords) via apps als Authy of de Authenticator-apps van Google of Microsoft zijn een veilige keuze. Voor kritieke accounts kun je fysieke tokens overwegen, zoals een Yubikey. Sms-codes kun je het beste vermijden, want deze zijn kwetsbaar voor sim-swapping. Biometrie gebruik je bij voorkeur alleen op apparaten waar de herkenning lokaal gebeurt, zonder dat er data naar externe servers gaan.

Steeds meer platformen, zoals Apple, Google en Microsoft, ondersteunen ook toegangssleutels. Deze bestaan uit een publieke en een private sleutel. Alleen de publieke wordt op de server opgeslagen; de private blijft lokaal en wordt geverifieerd via biometrie of pincode. Zo combineer je veiligheid met een zekere mate van gebruiksgemak.

Accountbeheer

Doordacht toegangsbeheer voorkomt dat ongewenste gebruikers, processen of apparaten toegang krijgen tot je gegevens of systemen. Door rollen te scheiden, rechten te beperken en geregeld te evalueren wie waar toegang toe heeft, verklein je het risico op misbruik.

Zo gebruik je voor dagelijkse taken bij voorkeur een standaardaccount zonder beheerrechten. Heb je in Windows op je laptop slechts één administratoraccount, maak dan eerst een tweede administratoraccount aan. Zet daarna het eerste om naar standaardgebruiker, zodat je vertrouwde profielmap en instellingen behouden blijven. Dit doe je via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers / Account toevoegen, waar je ook het accounttype kunt wijzigen. Je kunt ook twee standaardaccounts gebruiken: een voor werk en een voor privé, waarbij het privéaccount geen toegang heeft tot zakelijke bestanden, e-mail of cloudmappen. Daarnaast kun je een extra standaardgebruiker aanmaken, eventueel zonder wachtwoord, voor gastgebruik. Verwijder accounts zodra ze overbodig zijn en vermijd het delen van je hoofdaccount. Als delen toch nodig is, zorg dan dat je de gegevens kunt monitoren en gebruik de beschikbare logboeken (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel).

Toegangsbeheer

Werk je met meerdere gebruikers op je pc of gebruik je gedeelde mappen, dan kun je de toegang tot gegevens beperken door het instellen van specifieke machtigingen voor lezen en schrijven. Klik met rechts op een map of bestand in Verkenner, kies Eigenschappen en ga naar Beveiliging / Bewerken (voor lokale toegang) of naar Delen / Geavanceerd delen (voor netwerkshares).

Gescheiden omgevingen zijn ook nuttig voor apps als je browser. In Chromium-browsers zoals Chrome klik je rechtsboven op je profielafbeelding en kies Gastprofiel openen of Chrome-profiel toevoegen. Elk profiel gebruikt een eigen cache, instellingen, extensies en sessies. In Firefox open je de profielbeheerder via Windows-toets+R, waarna je de opdracht firefox.exe -p uitvoert.

Controleer ook regelmatig welke externe apps, diensten of apparaten toegang hebben tot je cloudaccounts van bijvoorbeeld Google of Microsoft.

Updates en patches

Software en firmware tijdig bijwerken is een van de beste manieren om je systemen veilig te houden, zeker omdat veel kwetsbaarheden al worden misbruikt voor ze publiek bekend zijn (zero-day-exploits). Automatiseer je updates dus waar mogelijk, niet alleen voor je besturingssysteem maar ook voor randapparatuur, NAS, router en IoT-apparaten.

Windows is standaard ingesteld om belangrijke updates en patches automatisch te downloaden en installeren. Laat dit zeker zo. Vergeet ook je gewone programma's niet: sommige programma's updaten automatisch (zoals browsers), maar lang niet alle programma's doen dit. Tools zoals Patch My PC Home Updater kunnen helpen, of je gebruikt een pakketbeheerder zoals Chocolatey of Winget. Een grafische tool zoals UniGetUI ondersteunt zelfs verschillende pakketbeheerders.

Patch My PC Home Updater herkent ongeveer vijfhonderd populaire programma's en werkt deze op gezette tijden zelf bij. UniGetUI ondersteunt wel tienduizend programma's en maakt het mogelijk om alle verouderde software met een muisklik te updaten.

Neem ook firmware mee in je updatebeleid, zoals deze van je router, BIOS/UEFI, printers en IoT-apparaten. Controleer enkele keren per jaar via de website van de fabrikant of via ingebouwde beheertools, zoals Synology DSM op een NAS, of er updates beschikbaar zijn.

Gevorderde gebruikers die veiligheid belangrijk vinden, kunnen ook CVE- en kwetsbaarheidsdatabanken (Common Vulnerabilities and Exposures) in de gaten houden, zeker bij software met frequente internet-interactie. Verwijder oude software zonder ondersteuning, en denk bijvoorbeeld ook aan extensies of scripts die je niet meer gebruikt, maar die nog wel actief zijn.

Databeveiliging

Zonder degelijke gegevensbeveiliging blijven andere beveiligingsmaatregelen kwetsbaar. Documenten of informatie die veel privacygevoelige gegevens bevatten (zoals financiële of medische gegevens) horen niet onversleuteld op je pc of externe schijven te staan. Encryptie beschermt je data tegen ongewenste toegang, ook bij verlies of diefstal van het systeem.

Op Windows Home-systemen, met TPM en 'modern stand-by', kun je de systeemschijf automatisch versleutelen via Instellingen / Privacy en beveiliging / Apparaatversleuteling. Je moet wel aangemeld zijn met een Microsoft-account.

Deze functie is een vereenvoudigde vorm van BitLocker, beschikbaar in Windows Pro en hoger. BitLocker kan ook je datapartities, externe schijven en usb-sticks versleutelen. Een gratis alternatief is VeraCrypt, waarmee je ook aparte mappen of draagbare volumes kunt versleutelen. Je kunt zelfs een verborgen volume aanmaken, zodat niemand merkt dat er versleutelde data aanwezig zijn. De tool vraagt wat gewenning, maar online vind je uitgebreide documentatie.

Versleutelen is belangrijk, maar ruim ook geregeld oude, privacygevoelige bestanden op. In Windows open je het venster Instellingen en ga je via Systeem / Opslag naar Aanbevelingen vooropschoning om tijdelijke bestanden, downloads of prullenbakinhoud te wissen. Voor het onherroepelijk verwijderen van specifieke bestanden of mappen gebruik je een gratis tool zoals Eraser, die ook vrijgekomen ruimte op een harde schijf kan overschrijven. Wil je een volledige harde schijf wissen, bijvoorbeeld voor verkoop of donatie, gebruik dan DBAN. Voor ssd's gebruik je bij voorkeur de Secure Erase-tool van de fabrikant zelf, bijvoorbeeld Samsung Magician voor Samsung-ssd's.

Back-ups

Je bent nooit honderd procent veilig, alle geïnstalleerde beveiligingen ten spijt. Daarom zou je eigenlijk altijd back-ups moeten maken. Regelmatig back-uppen beschermt je tegen gegevensverlies door fouten, defecten of malware, en je kunt relatief snel je systeem en gegevens herstellen zonder noemenswaardig dataverlies.

Er bestaan gelukkig degelijke en gratis tools waarmee je back-ups grotendeels kunt automatiseren. Deze ondersteunen bij voorkeur versleuteling, compressie en versiebeheer, werken met incrementele back-ups (alleen nieuwe of gewijzigde bestanden) en met deduplicatie (dubbele inhoud wordt slechts één keer opgeslagen). Duplicati en Kopia zijn hier uitstekende voorbeelden van, gratis en opensource. Duplicati heeft een gebruiksvriendelijke webinterface, terwijl Kopia wat technischer is, maar iets krachtiger dankzij het snapshot-systeem en efficiënter bij grote of veel bestanden.

Probeer waar mogelijk de 3-2-1-regel te volgen: bewaar minstens drie kopieën van je data op twee verschillende media, waarvan één op een andere fysieke locatie en minstens één offline. Dit is ook belangrijk met het oog op ransomware. Koppel daarom ook je externe back-upmedium los zodra de back-up klaar is.

Netwerkbeveiliging

Tenzij je computer fysiek losgekoppeld is van internet en andere netwerken ('air-gapped'), mag je zeker niet voorbij gaan aan netwerkbeveiliging. Je router is doorgaans het toegangspunt tot je hele netwerk en verdient daarom je volle aandacht.

Begin met het wijzigen van het standaard beheerderswachtwoord naar een sterk exemplaar. Controleer geregeld op firmware-updates via de website van de fabrikant (zie ook de eerdere paragraaf Updates en patches). Schakel UPnP (Universal Plug and Play) uit om te vermijden dat applicaties ongecontroleerd poorten openen. Zet beheer op afstand uit als dat kan en beperk inkomend verkeer door enkel noodzakelijke poorten open te laten (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel). Schakel ook ongebruikte netwerkdiensten of applicatie-interfaces uit.

Idealiter voorzie je je netwerkapparaten van gescheiden subnetten, zodat een kwetsbaarheid op het ene toestel niet automatisch andere bedreigt. Je kunt bijvoorbeeld een gastnetwerk op je router activeren voor bezoekers of onbekende apparaten. IoT-toestellen houd je het liefst apart van je hoofdnetwerk. Ondersteunt je router VLAN's (virtuele LAN's), dan kun je zelfs per apparaatcategorie aangepaste regels instellen, voor optimale databescherming.

De meeste routers hebben een ingebouwde firewall, maar deze is vaak beperkt. Gevorderde gebruikers kunnen extra beveiliging overwegen met een krachtigere oplossing, zoals OPNSense, waarmee je gedetailleerde regels kunt opstellen en netwerkverkeer logt. Daarnaast kun je een netwerkwijd DNS-filter gebruiken om ongewenste sites en advertenties op domeinnaamniveau te blokkeren. Tools zoals het multiplatform AdGuard Home of het cloudgebaseerde NextDNS zijn hiervoor uitstekend geschikt. Of je gebruikt eventueel publieke DNS-servers, zoals het recent gelanceerde DNS4EU, mede gefinancierd door de EU, met kant-en-klare filters tegen malware, advertenties en/of ongepaste inhoud.

Monitoren en scannen

Binnen cyberhygiëne hoort ook het regelmatig scannen en monitoren van je netwerk en systemen. Voor Windows zijn er ingebouwde logboeken (klik met rechts op de startknop en kies Logboeken), die systeemfouten, softwareproblemen, aanmeldpogingen en beveiligingsincidenten bijhouden. Open hier Windows-logboeken / Systeem en sorteer op de kolom Niveau om sneller fouten en waarschuwingen te zien.

Scan ook geregeld je netwerkverbindingen. De tool Fing (beschikbaar voor mobiel en desktop) toont direct welke apparaten verbonden zijn. Via Security kun je bij Confirm devices aangeven welke je vertrouwt.

Een nuttige aanvulling is GlassWire, een gratis visuele firewall die toont welke apps waarmee verbinding maken en hoeveel data ze verbruiken. Voor diepgaande analyses is Wireshark de ongekroonde koning. Deze gratis sniffer toont welke data via welke netwerkprotocollen je systeem verzendt en ontvangt, waarmee je ongebruikelijke communicatie kunt traceren.

Je netwerkveiligheid hangt ook af van het sluiten van onnodige netwerkpoorten. Test dit van buitenaf, zoals een hacker doet, via GRC ShieldsUP! Klik op Proceed en dan op All Service Ports om gebruikelijke TCP-poorten te scannen. Zie je rode of blauwe vakjes, schakel dan onnodige services en eventuele poortdoorverwijzingen uit in je router tot alle vakjes groen kleuren.

Je kunt de netwerkpoorten ook van binnenuit scannen, zoals malware doet. Dit kan met het gratis Zenmap, de grafische interface van Nmap. Vul bij Target het ip-adres in en kies bij Profile bijvoorbeeld Quick scan plus.

Je doet er ook goed aan geregeld te controleren op mogelijke datalekken, zoals door database-hacks bij diensten waar je een account had. Je kunt je hiervoor aanmelden bij HaveIBeenPwned, via Notify Me.