Muziek draai je tegenwoordig niet meer vanaf een cd. Je hebt een abonnement op een streaming audiodienst en speelt inhoud draadloos vanaf je smartphone naar je versterker. Uiteraard heb je hiervoor wel de juiste apparatuur nodig. In dit artikel lees je hoe streaming audio werkt, welke diensten je hiervoor kunt gebruiken en wat de beste apparatuur hiervoor is.

Tip 01: Streaming audio

Streamen betekent dat je inhoud van je pc, smartphone of tablet draadloos naar een ontvanger stuurt. Zo’n ontvanger kan een versterker zijn, maar ook een tv of speciaal apparaat dat je aan een luidspreker hangt. Er zijn meerdere protocollen beschikbaar om muziek te streamen en vaak zijn deze protocollen niet compatibel met elkaar. Deze draadloze protocollen kunnen op verschillende manieren naar ontvangende apparaten gestuurd worden, het meest gebruikelijk is dat het via wifi of bluetooth gebeurt.

Zonder goede apps is streaming audio echter niet compleet. Je moet beschikken over een grote collectie audiobestanden op je harde schijf, of een abonnement hebben op een streaming muziekdienst om het meeste uit het streamen van muziek te halen. Spotify is de bekendste streaming muziekdienst, maar ook diensten als Deezer, Apple Music, Tidal en Google Play Music hebben veel gebruikers. Elke app heeft een vergelijkbare database, maar er zitten kleine verschillen in. Ook de afspeelkwaliteit kan per dienst of aangeboden abonnement verschillen. Op alle hier genoemde overwegingen gaan we in deze checklist dieper in.

©PXimport

Tip 02: Wifi of bluetooth

Of je streamt via wifi of bluetooth, hangt sterk af van je wensen. Wil je alleen in je huis streamen, dan is wifi meestal de beste optie, omdat het stabiel is en een veel groter bereik heeft dan bluetooth. Voor bluetooth moeten het zendende en ontvangende apparaat zich in de buurt van elkaar bevinden. Muren en ramen beïnvloeden het bereik in grote mate en bluetooth-apparaten moet je voor gebruik koppelen. Dat werkt als volgt. Op je iPhone of iPad zet je bluetooth aan via Instellingen / Bluetooth en tik je op een apparaat dat in de lijst wordt getoond. Als de apparaten met elkaar zijn gekoppeld, kun je muziek van je iPhone naar het ontvangende apparaat zenden. Op een Android-toestel vind je het bluetooth-menu bij Instellingen / Netwerken / Bluetooth, het koppelen werkt hetzelfde.

Wifi heeft een veel groter bereik en je hoeft apparaten niet met elkaar te koppelen. Je zorgt er simpelweg voor dat beide apparaten op hetzelfde netwerk zijn aangesloten, waarna je muziek van het ene naar het andere apparaat kunt streamen. Wil je buitenshuis muziek van je smartphone naar een mobiele luidspreker streamen, dan gaat dit via bluetooth, aangezien je hier in de meeste gevallen geen wifi-netwerk tot je beschikking hebt en bij de speaker in de buurt blijft. In de volgende tips bespreken we eerst de wifi-mogelijkheden, in tip 7 gaan we verder op bluetooth in.

Tip 03: Goedkoop streamen

Verreweg de goedkoopste oplossingen komen van twee grote bekende spelers: Apple en Google. Apple heeft het AirPlay-protocol, Google noemt zijn protocol Cast. In beide gevallen koop je een speciaal apparaat dat je via aan je bestaande audioapparatuur hangt. Je streamt vanaf je smartphone via wifi het signaal naar het AirPlay- of Chromecast-apparaat, die het vervolgens doorgeeft aan bijvoorbeeld een luidspreker, versterker of tv. Deze opties zijn helaas niet compatibel met elkaar: je kunt geen AirPlay-signaal naar een Google Cast-apparaat streamen. Over AirPlay in tip 4 meer en over Cast in tip 5.

Een andere naam die je veel ziet, is Spotify Connect. Dit is een protocol waarmee je muziek van je ene naar je andere Spotify-apparaat kunt sturen. Als je op je smartphone bent ingelogd op Spotify kun je bijvoorbeeld de audio naar je pc met Spotify sturen. Je hebt voor Spotify Connect wel een Premium-abonnement nodig. Spotify Connect werkt overigens niet alleen op je pc, smartphone of tablet, ook sommige luidsprekers ondersteunen tegenwoordig Spotify Connect. Het signaal verstuur je via je wifi-netwerk. 

©PXimport

Tip 04: AirPlay

Maar voor welke van deze opties moet je nu kiezen? We bespreken AirPlay en Google Cast apart. AirPlay is de beste optie als je veel Apple-producten in huis hebt. Je hoeft geen extra software te installeren, want AirPlay wordt standaard ondersteund door je iPhone, iPad en Mac. Om muziek naar een versterker of luidspreker te streamen, heb je een AirPort Express nodig. Dit is een wit kastje dat je op je wifi-netwerk aansluit. Aan de achterkant vind je een minijack-aansluiting waarmee je via een kabel een verbinding naar je versterker of luidspreker trekt.

Op je iPhone veeg je nu naar boven om het grijze bedieningspaneel tevoorschijn te toveren. Het tweede tabblad heet Muziek en onderaan selecteer je de AirPort Express. Alle audio van je iPhone wordt nu naar de AirPort Express gestuurd, dit betekent ook dat berichtgeving van apps doorgestuurd wordt. Wil je alleen audio van specifieke apps streamen, dan doe je dit vanuit de app zelf. In Spotify tik je bijvoorbeeld op Apparaten beschikbaar. Als er AirPlay-compatibele apparaten in je wifi-netwerk zijn te vinden, zie je deze nu gelijk in de lijst en kun je er muziek naar streamen. Een andere optie is om een tweedehands Apple TV aan te schaffen. De nieuwste Apple TV heeft geen audio-uitgang meer, oudere modellen hebben dit wel. Naast audio kan dit apparaat ook beeld ontvangen van je iPhone, iPad of Mac. De Apple TV sluit je via een hdmi-kabel aan op je televisie, de digitale audio-uitgang sluit je via een toslink-kabel aan op je versterker met digitale ingang. Een audiokabel wordt bij beide apparaten niet meegeleverd overigens. Streamen via AirPlay kan overigens ook via Windows, maar alleen vanuit iTunes.

©PXimport

Tip 05: Chromecast

Google heeft een gelijksoortig systeem, genaamd Cast. De normale Chromecast sluit je via een hdmi-kabel op je tv aan, maar de Chromecast Audio is speciaal gemaakt voor het streamen van muziek. De Chromecast Audio heeft twee aansluitingen, met de meegeleverde minijack-kabel sluit je het apparaat aan op een luidspreker of op de aux-ingang van je versterker. Als je versterker een tulp-aansluiting heeft, moet je even een minijack-naar-tulp-kabel aanschaffen. Aan de andere kant heeft de Chromecast een usb-aansluiting, met de meegeleverde usb-kabel en stekker sluit je het apparaatje aan op een stopcontact. Net als de AirPort Express verbind je de Chromecast Audio met je wifi-netwerk. Om muziek van je smartphone of tablet te kunnen streamen naar de Chromecast Audio, heb je de app Google Home nodig. Met deze app kun je meerdere Google-appaten configureren en beheren. Het grote voordeel van de Chromecast Audio is dat het zowel door Android- als iOS-apparaten aan te sturen is, en dat het een goedkope optie is.

©PXimport

Tip 06: Multiroom

Een ander voordeel van de Chromecast Audio ten opzichte van de AirPort Express is dat je de Chromecast Audio in kunt zetten voor multiroom-audio. In de app combineer je twee Chromecast Audio-apparaten tot één virtueel apparaat. Heb je dus een Chromecast Audio aan je geluidssysteem bij je televisie hangen en eentje in je keuken, dan kun je naar beide apparaten tegelijk streamen. Dit doe je door in de app Google Home op het blauwe icoontje te tikken en achter een apparaat in het lijstje voor Groep maken te kiezen. Selecteer minstens twee apparaten en geef onder Groepsnaam een goede naam aan.

Handig is om bijvoorbeeld de naam van de ruimtes waar de Chromecast Audio-apparaten zich bevinden, in de groepsnaam te verwerken. Heb je er één in de keuken en één in de woonkamer, dan noem je je groep bijvoorbeeld Woonkamer en Keuken. Als je nu vanuit een app audio naar deze groep wilt sturen, zie je meteen de namen van de ruimtes waar het heen wordt gestreamd. Wil je alle inhoud van je smartphone naar een Chromecast streamen, dan kun je vanuit de Google Home-app op de drie streepjes tikken en kiezen voor Scherm/audio casten. Als je problemen ondervindt bij de weergave van audio in verschillende ruimtes, dan kun je een vertraging per apparaat aangeven. Dit doe je bij Instellingen / Geavanceerd / Correctie van groepvertraging.

Tip 07: Bluetooth

©PXimport

De hiervoor besproken mogelijkheden werken via wifi. Het alternatief is bluetooth, dat voor- en nadelen heeft. Zoals in tip 2 genoemd, moet je een smartphone of tablet eerst met je bluetooth-apparaat koppelen, en de apparaten mogen zich niet te ver weg van elkaar bevinden. Waar de geluidskwaliteit en stabiliteit in de beginjaren van bluetooth belabberd waren, is de technologie inmiddels bij versie 5 aanbeland en het bereik, de stabiliteit en geluidskwaliteit worden constant verbeterd.

Wil je audio direct naar een luidspreker streamen, dan heb je vaak te maken met luidsprekers die alleen bluetooth ondersteunen. En vrijwel alle moderne versterkers hebben bluetooth aan boord, daarom is het gemakkelijk om muziek te streamen via deze technologie. Wil je muziek draadloos van je smartphone of tablet naar je autoradio streamen? Dan gaat dit in de meeste gevallen ook via bluetooth. Sommige nieuwe auto’s ondersteunen CarPlay van Apple, dit is een manier om niet alleen muziek, maar ook het beeld en geluid van navigatie-apps over de interne boordcomputer en luidsprekers van je auto te laten klinken.

A2DP

Tip 08: Andere systemen

Tot zover de goedkopere oplossingen. Heb je iets meer geld te besteden, of ben je toch van plan nieuwe luidsprekers aan te schaffen, dan kun je ook in echte multiroom-systemen investeren. Sonos heeft een stabiel systeem met luidsprekers die je via apps voor iOS en Android kunt aansturen. Met Sonos kun je gemakkelijk muziek naar meerdere luidsprekers streamen, het nadeel is wel dat elke luidspreker minstens 200 euro kost en je dus heel wat geld moet uitgeven voor een echt multiroom-systeem. De luidsprekers van Sonos zijn overigens vochtbestendig en kun je dus prima in de badkamer plaatsen. Via de app combineer je twee Sonos-luidsprekers tot een stereopaar. Naast Sonos hebben ook onder andere Teufel en Denon goede systemen op de markt. Teufel verovert met de serie Raumfeld de huiskamer, Denon heeft de HEOS-serie om je van multiroom audio te voorzien.

Play-Fi is een redelijk nieuw alternatief en geschikt als je veel waarde hecht aan hoge kwaliteit audio. Je kunt ongecomprimeerde audioformaten zoals wav en aif via de lucht afspelen, iets wat met de andere protocollen niet lukt of slechts beperkt mogelijk is.

©PXimport

Tip 09: Apps

Elke streaming-muziek-app biedt verschillende abonnementen aan. In de meeste gevallen kost een volledig abonnement waarbij je ongelimiteerd muziek kunt streamen zo’n tien euro. Sommige aanbieders bieden daarnaast light-versies van hun abonnementen aan voor een gereduceerd bedrag. Bij zo’n abonnement heb je dan bijvoorbeeld niet de mogelijkheid om de mobiele app te gebruiken, maar kun je alleen muziek via de pc-versie luisteren.

Ook kan het zijn dat je met een gereduceerd abonnement muziek niet tijdelijk offline kan opslaan. Het offline opslaan van muziek is handig als je eens geen internetverbinding hebt en toch van je favoriete muziek wilt kunnen genieten. Overigens worden de liedjes niet als standaard mp3-bestanden op je apparaat opgeslagen, je kunt dus niet een bestand offline opslaan en vervolgens naar een ander systeem kopiëren.

Bijna alle populaire en moderne muziek is te vinden in de databases van de grote spelers, bij klassieke muziek en wereldmuziek kun je soms wel tevergeefs zoeken naar bepaalde dingen. Sommige grote artiesten zoals Taylor Swift hebben besloten om hun muziek niet voor streamingdiensten (of alleen voor sommige diensten) beschikbaar te stellen. Andere artiesten hebben een deal met een specifieke streamingdienst voor een bepaalde tijd, in die tijd is het nieuwe album niet via de andere streamingdiensten te beluisteren.

©PXimport

Welke streamingdienst?

Kooptips

Om optimaal van je gestreamde muziek te kunnen genieten, is het belangrijk dat je over goede apparatuur beschikt. In dit overzicht vind je drie opties die je in je woonkamer kunt installeren.

Google Chromecast Audio

Apple AirPort Express

©PXimport

Sonos PLAY:1

©PXimport

De Philips Hue Bridge Pro volgt de tien jaar oude Bridge op en doet dat met verve. Het apparaat biedt nieuwe functies en is toekomstbestendig, wat hem boeiend maakt voor bestaande én nieuwe Philips Hue-gebruikers. In deze review leggen we je uit waarom.

Als je thuis slimme verlichting van Philips Hue hebt, is de kans groot dat je gebruikmaakt van de witte Hue Bridge. Dit kleine kastje verbindt met je lampen en bijbehorende accessoires en stelt je in staat om de verlichting ook te bedienen als het internet even is uitgevallen. Na een decennium is er nu een Bridge Pro, goed te herkennen aan zijn zwarte ontwerp. De Bridge Pro kost 90 euro, waar de reguliere Bridge (versie 2.1) circa 50 euro kost. Ja, dat is een relatief forse meerprijs, maar als je het systeem tien jaar wilt gebruiken juist weer een kleine extra investering.

©Rens Blom

Veel meer lampen

De Bridge Pro biedt belangrijke voordelen ten opzichte van de normale Bridge, zowel voor bestaande als nieuwe gebruikers. Zo kun je hem nog steeds via ethernet gebruiken, maar is dat niet verplicht. Er is namelijk ook - nieuw - wifi-ondersteuning. De voeding is bovendien geen specifieke stroomkabel meer, maar een usb-c-kabel. Die kun je eenvoudiger vervangen.

©Rens Blom

De belangrijkste vernieuwing? Een compleet nieuwe processor, meer werkgeheugen en meer opslagcapaciteit, waardoor de Hue Bridge Pro veel krachtiger is dan zijn voorganger. Dat is geen mooie marketingpraat, maar goed zichtbaar aan het totaal aantal gadgets dat de bridge kan aansturen. Bij de reguliere Bridge zijn dat 50 lampen en 12 accessoires (zoals draadloze afstandsbedieningen), waar de Bridge Pro 150 lampen en 50 accessoires ondersteunt. Heb je een huis (en misschien ook tuin) vol Hue-producten, dan loop je bij de normale Bridge waarschijnlijk (snel) tegen de limieten aan. Bij de Bridge Pro moet je daar echt je best voor doen.

Je kunt met de Bridge Pro ook veel meer scènes (500) opslaan in de Hue-app dan met de normale Bridge (200), wat voor sommigen handig zal zijn. De Bridge Pro biedt ook nieuwe optionele foefjes, zoals je lampen inzetten als bewegingssensoren om je te attenderen bij beweging in bepaalde kamers. Ook is de Bridge Pro standaard geschikt voor Matter, het nieuwe smarthomeprotocol waar veel merken ondersteuning voor bieden.

©Rens Blom

Overzetten is zo gebeurd

Van oude technologie naar nieuwe technologie overstappen kan soms frustrerend zijn, maar dat geldt zeker niet wanneer je de Bridge verruilt voor de Bridge Pro. De stappen in de Philips Hue-app zijn duidelijk en wij waren binnen tien minuten klaar, waarna de app op de achtergrond veertig minuten nodig had voor de echte migratie.

Al onze instellingen zijn behouden, de accessoires en lampen zijn overgezet en de reguliere Bridge mag na tien jaar met pensioen. Begin je pas met Philips Hue, dan stel je de Bridge Pro vanzelfsprekend in als je eerste bridge. Ook dat is een fluitje van een cent.

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Bridge Pro kopen?

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

Een computer laat het vaak afweten op het slechtste moment. Of het nu gaat om een zwart scherm, geen internetverbinding of verdwenen bestanden: wie goed voorbereid is, bespaart tijd en ergernis. In dit artikel lees je welke hardware- en softwaretools je het best vooraf klaarzet, voor jezelf of om anderen te helpen – desnoods vanaf afstand.

Tip 1 - Gerichte aanpak

Een computer en zeker een (thuis)netwerk vormen een complex geheel van componenten, waardoor het lastig kan zijn om snel de juiste oorzaak van een probleem te achterhalen en het op te lossen. Het kan aan hardware liggen (zoals een defecte adapter of slechte kabel), maar ook aan software (zoals een configuratiefout, malware of een incompatibel stuurprogramma). Het is dus verstandig om op zowat alles voorbereid te zijn. Dit vraagt niet alleen kennis en ervaring, maar ook een doordachte aanpak.

Begin met een gerichte observatie van fout­meldingen of gedrag, en voer dan systematisch tests uit. Start bij de eenvoudigste oorzaken, zoals herstarten of bekabeling. Sluit stapsgewijs andere mogelijke oorzaken uit. Noteer wat je test en welk resultaat je krijgt. Bij netwerkproblemen werk je het best van buiten naar binnen: controleer eerst randapparatuur en verbindingen, daarna besturingssysteeminstellingen, en tot slot software of hardware.

Daarvoor heb je natuurlijk ook het juiste ­materiaal nodig, en dat is nu net onze focus. We bekijken eerst welke hardwaretools nuttig zijn, zowel vrij eenvoudige gereedschappen als meer geavanceerde tools. Je kiest uiteraard zelf hoe ver je hierin wilt gaan. Daarna bespreken we handige softwaretools voor diagnose, herstel en reparatie, gebundeld op een multibootstick. Tot slot bekijken we nog enkele opties voor hulp op afstand.

©Angela - stock.adobe.com

Tip 2 - Basisgereedschap

We starten met het basisgereedschap. Kleine dingen die je weleens over het hoofd kunt zien, maar die soms goed van pas komen! We denken bijvoorbeeld aan plakband of ducttape (bijvoorbeeld voor het (tijdelijke) herstel van een gescheurde kabel) en labeltape of markeerstickers om bepaalde (te verplaatsen) onderdelen duidelijk te identificeren. Enkele fijne permanente kleurmarkers kunnen hiervoor ook nuttig zijn. Zorg ook dat je een pincet of fijn tangetje bij de hand hebt, evenals een usb-lampje of een mini-zaklamp (eventueel gebruik je de led van je smartphone). Schroevendraaiers mogen uiteraard evenmin ontbreken: zowel kruiskopschroevendraaiers (Phillips PH0, PH1, PH2), als sleufschroevendraaiers, als torx-modellen (vooral T5 tot T10). Eventueel stop je er ook een paar drie- en zeskantige schroevendraaiers bij, evenals pentalobe-modellen (zoals voor Apple-laptops). Het is wel zo makkelijk als je schroevendraaiers magnetisch zijn om kleine schroefjes (in de systeemkast) niet te verliezen. Let wel op dat je hiermee geen elektronische onderdelen aanraakt. Een handige allround-oplossing is een precisie-schroevendraaierset met magnetische houder en verwisselbare bits.

Voor het schoonhouden van je apparatuur heb je ook altijd een spuitbus met perslucht in de buurt, evenals een luchtblazer (rubberen balgpompje), enkele watten- of schuimstaafjes en een paar micro­vezeldoekjes. Voor het reinigen van contactpunten, sockets, toetsenborden en behuizingen is een goed afsluitbare fles isopropyl-alcohol handig (liefst minimaal 99,9 procent). Zorg ook voor een anti­statische polsband of mat om elektrostatische schade te voorkomen. Denk verder ook aan een usb-stick, usb-hub (met eigen voeding) en een paar netwerk-patchkabels (bij voorkeur CAT 6). Bij elkaar kost dit hele setje basisgereedschap zo’n 160 euro.

©Nikolay - stock.adobe.com

Tip 3 - Extra gereedschap

Kant-en-klare netwerkkabels hebben onze voorkeur, maar soms is een zelfgemaakte kabel op maat handiger. Daarvoor heb je een krimptang nodig en wat handigheid om de connector goed te plaatsen. Op YouTube vind je genoeg instructievideo’s; na enige oefening lukt dat vlot. Zorg ook voor een RJ45-netwerktester. Er bestaan complete netwerksets met krimptang, stripper en tester.

Stop een paar lithium-knoopcellen (CR2032) in je kit, want het CMOS-geheugen van veel computers krijgt stroom van zo’n batterij en die dien je na enkele jaren te vervangen. Een batterijtester die ook geschikt is voor knoopcellen, is ook altijd handig (circa 10 euro). Voor het uitlezen van SD-kaarten gebruik je het liefst een externe SD-kaartlezer. Om problemen met draadloze muizen of toetsenborden te vermijden, zijn een usb-muis en -toetsenbord ­nuttig (samen vanaf zo’n 20 euro).

Ook enkele typische adapters zijn onmisbaar. Denk aan een usb-naar-wifi-adapter, usb-naar-ethernet-adapter (voor als de interne netwerkpoort niet werkt), usb-naar-SATA-adapter (om een interne schijf via usb op je eigen pc aan te sluiten), en een usb-c-multi-adapter. De geschatte totaalprijs van de spullen uit deze tip is zo’n 190 euro.

©kvladimirv - stock.adobe.com

Tip 4 - Voor de echte techneut

Ben je intussen de vaste computerreparateur geworden voor buren, kennissen en familie, dan is het misschien tijd om je reparatiekit verder te professionaliseren. Een psu-tester en een multimeter horen daar zeker bij. Met een psu-tester controleer je eenvoudig een pc-voeding (Power Supply Unit): sluit de ATX-stekker (van de desktop) en eventueel andere connectors (als cpu of PCIe) aan, waarna je per lijn de spanning uitleest (zoals 3,3V, 5V, 12V en andere). Een multimeter is veelzijdiger: je meet er spanning, stroom en weerstand mee (categorie 2 is geschikt tot 230V). Zo’n apparaat vergt wel enige ervaring, maar YouTube-video’s helpen je vast op weg.

Een (snelle) externe usb-ssd van bijvoorbeeld 2 TB komt ook van pas, bijvoorbeeld voor systeemback-ups. Bij schermproblemen is een klein reservescherm met voldoende resolutie (én HDMI en usb-c-aansluitingen) handig. Zorg eveneens voor een tubetje thermische pasta, voor als je cpu-koelers moet (ver)plaatsen of bij oververhittingsproblemen.

Eventueel kun je een diagnostische POST-kaart (Power-On Self Test) toevoegen, die je via PCIe (x1) op een (desktop)computer aansluit. Bij het opstarten voert het UEFI/BIOS een POST-routine uit, waarbij het systeem per stap een hex-code via de systeembus doorstuurt. Zo’n kaart vangt deze codes op en toont ze op een leddisplay. De betekenis lees je af in een POST-tabel (online of in de onderhoudshandleiding), zodat je gericht kunt testen. Eenvoudige modellen vind je al vanaf zo’n 10 euro. De geschatte totaalprijs van deze spullen is zo’n 280 euro.

©Mr.Norasit Kaewsai

Tip 5 - Programma's verzamelen

Je EHBO-kit is inmiddels goed gevuld met tools voor hardwareproblemen. Maar wat als de oorzaak bij software ligt? Zulke fouten los je doorgaans software­matig op, dus verzamel je het best vooraf alvast de meest geschikte programma’s voor diagnose en herstel. Deze tools kunnen sterk variëren, want ook de oorzaken van problemen verschillen. Denk aan corrupte drivers of systeembestanden, foutgelopen updates, conflicterende software, malware, ­verkeerde configuraties en beschadigde opstartitems. Je hebt dus tools nodig die malware kunnen opsporen en verwijderen, bootstructuren (tot op sectorniveau) kunnen controleren en herstellen, schijven kunnen herpartitioneren, data kunnen redden van nukkige systemen, wachtwoorden kunnen achterhalen of wissen en meer.

Daarnaast moet je de juiste manier vinden om de software te starten. Soms lukt dat via een koppeling van de interne schijf van het defecte systeem aan je eigen computer. In de praktijk werkt het meestal handiger als je de EHBO-software rechtstreeks op het probleemtoestel kunt draaien. Als een ­normale start niet lukt, zelfs niet in de veilige modus (Windows), biedt een bootstick uitkomst. Dit is een opstartbare usb-stick met een eigen besturingssysteem, zoals Windows of Linux. Idealiter kies je voor een multibootstick, met meerdere systemen of tools, zodat je vlot de meest geschikte diagnose- of herstelomgeving kunt selecteren. We behandelen in dit artikel twee uitstekende, gratis oplossingen.

Tip 6 - YUMI-stick maken

YUMI (Your Universal Multiboot Installer) is een tool waarmee je zo’n multibootstick kunt maken. Deze tool is handig omdat je uit tal van besturingssystemen kunt kiezen, zonder die zelf te hoeven zoeken. Surf naar www.kwikr.nl/yumi, scrol tot bij YUMI exFAT Download en klik op Download YUMI. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om de portable tool te starten. Klik op I Agree en plaats een (lege) usb-stick in je pc, bij voorkeur 3.x en met voldoende ruimte voor alle gewenste distributies. Klik indien nodig op Redetect Disks als het station niet zichtbaar is bij Step 1: You Chose. Selecteer de juiste stick en klik op Prepare this Device, zodat de stick correct geformatteerd wordt. Bevestig met Ja als je zeker weet dat de stick geen belangrijke gegevens bevat. Na afloop verschijnt een exFAT-partitie in Verkenner met de naam YUMI. Voor wie technisch geïnteresseerd is: via Schijfbeheer zie je ook een kleine FAT-partitie (VTOYEFI). Dit is de EFI-systeempartitie, maar daar hoef je je verder niet om te bekommeren.

Bij Step 2: Select a Distribution […] kies je vervolgens de gewenste distributie. Er zijn er meer dan 100, vooral Linux-distributies, maar ook systemen als back-uptools, partitiebeheerders, wachtwoordkrakers, geheugentesters, penetratietesters en allround-troubleshooters zoals Ultimate Boot cd, SystemRescue (Linux) en Hiren’s BootCD PE (Windows). Op enkele hiervan komen we straks nog even terug.

Tip 7 - YUMI-distributies

Selecteer de eerste gewenste distributie. De verwijzing naar het bijbehorende schijfkopiebestand kleurt oranje als YUMI dit in de YUMI-map detecteert, althans wanneer je het daar zelf al had geplaatst. Kleurt dit rood, dan kun je via Browse naar de juiste downloadmap navigeren. Staat het bestand nog niet op je schijf, klik dan op Download link om het te downloaden. Of klik op Visit the […] site om het zelf binnen te halen van de site van de producent. Bij sommige distributies, zoals Ubuntu, verschijnt een extra optie (Step 4) waarmee je optioneel opslagruimte reserveert voor persistente wijzigingen. Zodra de juiste distributie is geladen bij Step 3, klik je op Create en bevestig je met Ja. De voortgang volg je in het logvenster. Na afloop klik je op Next en op Ja om extra distributies toe te voegen aan het YUMI-bootmenu, op dezelfde manier als daarnet. Dat kan ook later nog, zolang je YUMI opnieuw start zonder de stick opnieuw te formatteren.

Wil je een toegevoegde distributie verwijderen, plaats dan een vinkje bij View or Remove Installed Distros, selecteer het ongewenste systeem en klik op Remove.

Tip 8 - Ventoy

Lukt het om een of andere reden niet met YUMI of wil je liever een andere tool gebruiken, dan is Ventoy een prima alternatief. Download de recentste versie van het portable programma via www.kwikr.nl/ventoy. Pak het zip-bestand uit en start de tool. In het Language-menu kies je eventueel voor Dutch (Nederlands).

Plug een geschikte (lege) usb-stick in en dubbelklik op het bestand Ventoy2Disk.exe. Klik op de ronde pijlknop zodat Ventoy de stick correct herkent. Open nu eerst even het menu Opties. Bij Partitietabel staat standaard MBR geselecteerd. In de meeste gevallen is dat de beste optie, tenzij je zeker weet dat je de stick enkel op moderne UEFI-systemen gebruikt; in dat geval kun je GPT selecteren. Laat ook de optie voor Secure Boot aangevinkt, behalve als je weet dat je de stick enkel op oudere systemen zonder secure boot gebruikt of bereid bent secure boot tijdelijk uit te schakelen (zonder de UEFI-bootmodus te wijzigen). In dit menu vind je ook de optie Ventoy verwijderen: hiermee maak je de stick leeg en verwijder je de partities als je dit wenst.

Tip 9 - Distributies plaatsen

Er rest nu nog maar één stap. Klik op Installeren (Bijwerken is bedoeld voor een update naar een recentere Ventoy-versie) en bevestig dit tweemaal met Ja. Alle data op de stick worden gewist en, net als bij YUMI, verschijnen er twee partities: een grote VENTOY-datapartitie en een kleine VTOYEFI-systeempartitie. Het hele proces duurt slechts enkele seconden.

Daarna mag je Ventoy sluiten: je stick is nu klaar om de eerste distributies te ontvangen. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar eigenlijk is het heel eenvoudig. Je hoeft enkel het schijfkopiebestand (meestal een iso-bestand) van een distributie naar de VENTOY-partitie te kopiëren, desgewenst in aparte mappen (zoals \allround, \antivirus, \backup, \dataherstel, \partitiebeheer enzovoort). Dit kan gewoon via Verkenner. Dit geldt trouwens ook voor een YUMI-stick, aangezien die onderliggend gebruikmaakt van Ventoy-technologie. In het tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’ vermelden we enkele uitstekende tools, inclusief hun downloadlocaties.

Tip 10 - Bootstick opstarten

Het is nu de bedoeling dat je je multibootstick opstart op een (problematisch) systeem. Daarbij maakt het weinig uit of je een YUMI- of een Ventoy-stick gebruikt. Tijdens het opstarten druk je enkele keren op een sneltoets, zoals ESC, F8 of F12, om het opstartmenu te openen. Op oudere toestellen moet je mogelijk eerst het BIOS-setupmenu oproepen via een sneltoets en daar bij Boot order (priority) de usb-stick als eerste opstartmedium instellen.

Gaat het om een moderner UEFI-systeem, dan staat secure boot waarschijnlijk ingeschakeld, wat kan verhinderen dat je bootstick opstart. Voor een YUMI-stick moet je deze functie wellicht eerst tijdelijk uitschakelen om te kunnen opstarten. Een Ventoy-stick start meestal wél op als je eerder de optie Secure Boot had aangevinkt (zie tip 8). In dit geval moet je bij de allereerste opstart wel nog een korte procedure doorlopen, zoals beschreven op www.kwikr.nl/vensec. Je kunt eventueel ook hier eerst secure boot tijdelijk uitschakelen.

Het startmenu van je bootstick verschijnt nu. Laten we Ventoy als voorbeeld nemen. Je ziet hier alle toegevoegde distributies als menu-opties. Met F3 kun je ook overschakelen naar een mapweergave, waarbij je eerst een map opent (zoals \allround, \antivirus enzovoort) en daarna de gewenste distributie start. Zo start je vanaf één stick moeiteloos allerlei distributies en tools, en kun je meteen gericht troubleshooten.

Tip 11 - Extra tools

De kans is groot dat je met de applicaties uit de kadertekst ‘Onmisbare reddingstools’ al vrijwel alle nodige tools hebt. Toch kun je gaandeweg nog programma’s ontdekken die je graag aan je bootstick toevoegt. Dat werkt zowel op een YUMI- als op een Ventoy-stick heel eenvoudig.

Op www.portableapps.com/apps kun je alvast terecht voor meer dan 1100 apps, waaronder zo’n 160 uiteenlopende hulpprogramma’s. Download het .paf.exe-bestand van de gewenste tool en voer dit uit in een tijdelijke map op je eigen systeem. Kopieer daarna de uitgepakte bestanden naar een aparte submap op je bootstick, bijvoorbeeld in \tools\<naam\_app>.

Daarna open je binnen een opgestarte distributie (zoals de Windows Verkenner in Hiren’s BootCD PE: zie tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’) gewoon deze map en start je de portable exe-app van daaruit. Zo stem je je bootstick volledig af op je eigen voorkeuren en behoeften (zie ook tekstkader ‘AIO-pakketten’).

Tip 12 - Quick Assist

Tot nu toe gingen we ervan uit dat je als troubleshooter fysiek aanwezig bent om het probleem op te lossen. Maar er zal vast weleens iemand vanaf afstand je hulp inroepen. We veronderstellen dan wel dat die persoon zijn systeem nog kan opstarten, eventueel in de veilige modus, en zo een tool voor afstandsbeheer kan openen.

Eerst stellen we kort een app voor die standaard met Windows wordt meegeleverd: Quick Assist. Begin aan de helperszijde door de app te starten, klik op Iemand helpen en meld je aan met je Microsoft-account. Noteer de beveiligingscode en geeft die door aan de hulpvrager, bijvoorbeeld via telefoon of bericht. Deze persoon start daarna ook Quick Assist en vult de beveiligingscode in bij Beveiligingscode van assistent. Na een klik op Verzenden verschijnt een bevestigingsvraag: hij plaatst een vinkje en klikt op Toestaan. Zijn bureaublad zou nu zichtbaar moeten zijn in een schaalbaar venster op jouw systeem.

Om het systeem over te nemen klik je bovenaan op Besturing aanvragen. Na een bevestiging van de hulpvrager via Toestaan krijg je toegang tot zijn pc. Boven in het venster vind je knoppen als Laserpointer, Aantekening en Chat (voor communicatie via een apart venster). Als er meerdere schermen zijn aangesloten, kun je via Scherm selecteren het gewenste scherm kiezen. Je kunt de overname stopzetten met Stop best. of Besturing annuleren, en met Verlaten sluit je de sessie volledig af.

Tip 13 - AnyDesk

Quick Assist werkt uitsluitend op Windows, maar er bestaan ook tools als AnyDesk die meerdere platformen ondersteunen, waaronder Windows, macOS en mobiele systemen (www.anydesk.com; gratis voor persoonlijk gebruik). Hier gaan we uit van de Windows-versie.

Start de app op, zowel aan jouw kant als aan die van de hulpvrager. Vraag hem vervolgens via telefoon of bericht om de identificatiecode van zijn werkplek: dit is een 10-cijferige code bovenaan in het venster. Vul deze code in op je eigen app, bij Voer remote adres in. Druk op Enter en geef je firewall desgevraagd toestemming.

De hulpvrager klikt nu op de knop Accepteren met het schildicoon om een sessie met beheerrechten toe te staan. Even later verschijnt zijn bureaublad op jouw scherm en kun je zijn pc op afstand bedienen.

AnyDesk biedt meer opties dan Quick Assist. Zo is er een chatfunctie, een schermopnamefunctie, een whiteboard en een handige datatransferfunctie om snel bestanden tussen beide systemen te verplaatsen. Je kunt de schermweergave aanpassen en via de knop Acties bijvoorbeeld een screenshot maken of de toegangsrichting omkeren. Uiteraard kunnen ook hier beide partijen de verbinding op elk moment stopzetten.