Waarom zou je 600 euro neertellen voor een nieuwe smartphone? Voor een fractie van die prijs koop je ook een prima smartphone, zolang je je maar bewust bent van de sterke en zwakke punten van je toestel. Om je daarover op de hoogte te brengen, testen wij 7 toestellen die minder dan 200 euro kosten.

Er zijn behoorlijk wat smartphones te koop voor minder dan 200 euro. We hebben de diverse fabrikanten gevraagd om hun beste exemplaren in deze categorie op te sturen voor deze test. Hopelijk hebben we daarmee de meest interessante opties gevangen. De toestellen hebben we beoordeeld op bouwkwaliteit, functionaliteit, batterijduur en mogelijkheden.

De kwaliteit van het scherm is bij een smartphone één van de belangrijkste punten, gevolgd door de batterijduur. Ook belangrijk is de kwaliteit van de fotocamera, hoewel we hier geen hoge verwachtingen van hebben. Over het algemeen zitten in goedkopere smartphones geen heel goede camera's. Als je goede foto's belangrijk vindt, dan zal je toch in een hogere prijscategorie moeten kijken.

Geheugen

De meeste smartphones onder de 200 euro hebben erg weinig opslaggeheugen, bijvoorbeeld 4 GB. Vaak wordt er door bijvoorbeeld voorgeïnstalleerde apps al heel wat van die opslagruimte ingenomen. Er is vaak nog maar 1 tot 2 GB over om foto's, zelf gedownloade apps en muziek op te slaan. Gelukkig hebben alle toestellen in deze test de mogelijkheid om een geheugenkaartje te plaatsen om meer opslagruimte te creëren. Dit is wel een extra kostenpost, tenzij je nog ergens een geschikt geheugenkaartje hebt liggen of tenzij je denkt überhaupt geen extra opslagruimte nodig te hebben.

Samsung Galaxy Ace 2

De Samsung Galaxy Ace 2 ligt lekker in de hand door de ronde hoeken en het compacte formaat. Het scherm heeft dezelfde resolutie als de eveneens in dit artikel geteste Galaxy S Advance, maar de Ace 2 is net wat scherper omdat de beelddiagonaal wat kleiner is.

De kleuren op het lcd-scherm van de Ace 2 worden realistischer weergegeven dan op S Advance. De Ace 2 heeft ook een hogere maximale helderheid, waardoor het scherm beter te gebruiken is in de zon. En de accuduur van de Galaxy Ace 2 is beter dan de (al prima) accuduur van de Galaxy S Advance.

De camera's van de twee toestellen doen niet voor elkaar onder en is voor de prijs goed. Wel heeft Ace 2 veel minder opslaggeheugen. Toch had de Galaxy Ace 2 één van de interessantste toestellen uit deze test kunnen zijn, maar is dit niet omdat hij op Android 2.3.6 draait en die versie is inmiddels te sterk verouderd. Tussen die ouwe Android 2.x en de huidige 4.x-versie zit een aantal sterke verbeteringen. Zo is Android 4 een stuk vloeiender en de bijbehorende browser een stuk sneller (waardoor de Galaxy S Advance een stuk sneller aanvoelt).

©PXimport

De oude Android-versie is niet lelijk, maar maakt de bediening van de Galaxy Ace 2 wel minder soepel.

Samsung Galaxy Ace 2

Prijs los toestel € 180,-

Besturingssysteem Android 2.3.6

Eigenschappen 118,3 x 62,2 x 10,5 mm, 122 gram

Pluspunten

Goed scherm

Goede prijs-kwaliteitverhouding

Handzaam

Accuduur

Minpunten

Verouderde Android-versie

Hier en daar vertraging

SCORE 7/10

Samsung Galaxy Fame

De Samsung Galaxy Fame heeft iets vrouwelijks. Het toestel is stijlvol ontworpen en heeft wat weg van de populaire Galaxy SIII, hoewel de Fame nog wat meer een kiezelsteenvorm heeft. Daardoor is hij trouwens lekker compact.

De bouwkwaliteit is prima in orde, hoewel de plastic achterkant wel wat fragiel aandoet. Over het scherm zijn we niet heel enthousiast. De kleuren zijn wat flets, het contrast en de kijkhoek zijn niet al te best en de schermresolutie is de laagste uit deze test. Ook is het in zonlicht lastig te ontcijferen wat er op het scherm staat. Het aanraakscherm reageert gelukkig wel goed.

Verder is het toestel erg responsief. Android 4.1.2 staat op het toestel, wat voor een soepele werking zorgt. Hier en daar heeft de kleine Galaxy Fame het in applicaties wel wat zwaar en Samsungs TouchWiz-interface lijkt soms dan ook een loden last voor het toestel. Wel zijn de leuke en handige functies een welkome aanvulling op Android, hoewel er zoals gebruikelijk bij TouchWiz ook veel overbodige apps voorgeïnstalleerd zijn. De camera is redelijk goed. De prijs is dan wellicht laag, toch zijn er smartphones die een betere prijs-kwaliteitverhouding hebben dan deze telefoon.

©PXimport

Erg jammer dat de schermresolutie van de Galaxy Fame niet zo hoog is.

Samsung Galaxy Fame

Prijs los toestel € 150,-

Besturingssysteem Android 4.1.2

Eigenschappen 113 x 62 x 12 mm, 121 gram

Pluspunten

Veel functies

Compact

Prijs

Minpunten

Erg matig scherm

Niet erg krachtig

SCORE 6/10

Samsung Galaxy S Advance

De Samsung Galaxy S Advance is al een tijd op de markt en het toestel dateert alweer van april 2012. Dat is een beetje te zien aan het ontwerp. Of je het enigszins verouderde, maar toch strakke en stoere ontwerp van de Samsung Galaxy S Advance waardeert, is een kwestie van smaak. Wel jammer is dat met name de randen van het toestel wat goedkoop aandoen.

Wat kracht betreft zit de Galaxy S Advance tussen de Galaxy S Plus en de Galaxy S II in. Dit zijn eveneens oudere smartphones en dit toestel kan dan ook niet mee met de huidige topmodellen. Voor de geteste prijscategorie zijn de prestaties wel dik in orde. De Galaxy S Advance draaide aanvankelijk op Android 2.x en daarmee zouden we hem niet heel interessant vinden. Gelukkig is dit toestel onlangs voorzien van een update naar Android 4.1.2. Wel moet het programma Samsung Kies gebruikt worden om de Advance te updaten.

Voor de prijs heeft de Galaxy S Advance een erg redelijke gpu, wat voor liefhebbers van games absoluut een voordeel kan zijn. Het scherm is een klasse beter dan bijvoorbeeld die van de hierboven beschreven Galaxy Fame. De kleurweergave is mooi, hoewel wat overdreven. Dit zien we meestal bij AMOLED-schermen en is verder niet storend. Het contrast is door de AMOLED-technologie lekker hoog en ook de zwartwaarde is erg goed. De helderheid had wel wat hoger gemogen.

Jammer is dat de ontvangst af en toe niet helemaal op niveau is. Met de accuduur is weinig mis. Hij scoort zelfs in de hogere regionen van deze test en gaat met gemak een dag mee bij normaal gebruik en dat is belangrijk.

De camera is redelijk. Met tegenlicht viel het ons zelfs nog alleszins mee hoe de camera zich automatisch instelt en nog een zeer acceptabel kiekje produceert. Helaas is er geen beeldstabilisatie aanwezig.

We willen je wel een tip meegeven als je de kleuren van de foto's wat flets vindt: speel eens met de witbalans. Met name een instelling als 'bewolkt' kan in warmere kleuren resulteren, zonder per se te overdreven te worden. De camera is erg vergelijkbaar met die van de Galaxy Fame en Ace 2.

©PXimport

Sommige apps die bij de Samsung TouchWiz-interface geleverd worden, zijn toch echt wat overbodig.

Samsung Galaxy S Advance

Prijs los toestel € 199,-

Besturingssysteem Android 4.1.2

Eigenschappen 123 x 63 x 10 mm, 120 gram

Pluspunten

Nette prestaties

Accuduur

Grafische kracht

Minpunten

Soms matige ontvangst

Prijs

SCORE 8/10

LG Optimus L5 II

In eerste oogopslag is de Optimus L5 II van LG zeker geen lelijk eendje. Hij zal geen ontwerpprijs winnen, maar de zilverkleurige rand rond het scherm, de hoeken en het feit dat alle randjes goed aansluiten, zorgen voor een verzorgd uiterlijk. Wel doet het plastic achterkantje wat fragiel aan, maar waarschijnlijk is het toestel daardoor wel zo lekker licht.

Na het aanzetten blijkt ook de interface prima in orde en laat zich vloeiend bedienen. LG houdt er een geheel eigen stijl op na en heeft er duidelijk goed over nagedacht. Wel staan er veel apps voorgeïnstalleerd die je waarschijnlijk niet snel zult gebruiken. Maar toch, de interface oogt erg fris, is overzichtelijk en heeft uitgebreide mogelijkheden om het toestel naar je eigen hand te zetten.

Daarover gesproken, er bevindt zich ook een zogenoemde Quick Button aan de linkerkant van het toestel. De functie hiervan kan je zelf instellen. Je kunt hem bijvoorbeeld als snelkoppeling naar een kladblok instellen voor een snelle notitie of, als je veel foto's maakt, stel je hem in als camerasnelkoppeling. In dat geval is de Quick Button ook meteen de sluiterknop. Jammer is wel dat de toets niet direct vanuit stand-by werkt.

Home-knop

Een andere leuke, handige innovatie van LG is de Home-knop die in diverse kleuren kan oplichten. Je kunt bijvoorbeeld instellen dat het led-lampje groen oplicht wanneer er een e-mail binnenkomt of blauw als je een ander soort bericht krijgt.

De processor lijkt het wel zwaar te hebben op momenten met sommige apps. Ook de grafische chip is een wat verouderd model, namelijk de PowerVR SGX 531. Een spelletje Angry Birds werkt prima, maar de Optimus L5 II zucht onder zwaardere games.

De camera van deze smartphone maakt acceptabele foto's. Wel heeft de lens veel licht nodig. Lange afstandsfoto's zijn vaak wat aan de donkere kant. Filmopnames maakt het toestel in lage 640 x 480-resolutie en de speakers zijn erg matig.

Het scherm geeft kleuren heel aardig weer en de kijkhoek is helemaal prima. Jammer genoeg kan de helderheid van het scherm niet automatisch aangepast worden aan lichtomstandigheden. Het toestel is lekker energiezuinig en gaat makkelijk een dag mee. Mooi meegenomen is de ingebouwde NFC-chip, wat de Optimus L5 II een stukje toekomstbestendiger maakt.

©PXimport

De Optimus L5 II heeft een frisse en overzichtelijke interface die ook nog eens vloeiend werkt.

LG Optimus L5 II

Prijs los toestel € 189,-

Besturingssysteem Android 4.1.2

Eigenschappen 117,5 x 62,2 x 9,3 mm, 103,3 gram

Pluspunten

Goede personalisatiemogelijkheden

Quick Button

Frisse overzichtelijke interface

NFC

Lichtgewicht

Minpunten

Matige prestaties

Geen camera aan voorkant

Slechte speaker

Lage videoresolutie

SCORE 7/10

Nokia Lumia 520

Sinds de introductie van de Lumia 800 heeft Nokia weer een goede indruk achtergelaten. Het Finse bedrijf bracht een eigenzinnige lijn smartphones voort die onderscheidend zijn. De Lumia 520 is een opvallende, sportieve verschijning, die naast zwart en wit ook in het geel en rood verkrijgbaar is. De achterkant is eenvoudig te verwisselen voor een exemplaar met een ander kleurtje. Extra leuk is dat als je voor 1 januari 2014 een Lumia 520 koopt, je gratis een tweede cover in een andere kleur cadeau krijgt, zie hiervoor http://ct.link.ctw.nl/nokiapromo.

Scherm en camera

Deze Lumia is één van twee Windows Phones uit deze test en daarom zullen we hem vooral vergelijken met de andere Windows Phone, de Huawei Ascend W1. Ondanks de IPS-technologie heeft het scherm van de Lumia 520 een kleinere kijkhoek en is wat minder helder van de Ascend W1. De kleuren van het scherm van de Lumia 520 zijn ook wat valer. Toch is het zeker geen slecht scherm en Windows Phone ziet er ook op de bescheiden resolutie van 800 x 480 goed uit.

Het is zonde dat de camera van de Lumia 520 wat minder is dan die van de Ascend W1, zeker gezien de leuke fotofuncties die de Nokia heeft toegevoegd. Dit zijn bijvoorbeeld Panorama, slimme opname en Cinemagraph (waarmee je delen van een foto kunt laten bewegen). Echter, het niet hebben van een flitser is schier onvergeeflijk.

Mogelijkheden

Erg prettig aan de Lumia 520 is dat hij met 8 gigabyte twee keer zoveel opslaggeheugen heeft vergeleken met bijna alle andere telefoons uit deze test (met uitzondering van de Samsung Galaxy S Advance).

Nokia levert verder interessante apps mee, zoals Nokia Music (gratis radiomix streamen) en HERE Drive (gratis offline navigatie). Verder heeft de Lumia 520 een betere speaker dan de Ascend W1 en een scherm dat beter bestand zou moeten zijn tegen krassen.

Al met al een interessant toestel, dat net wat onder doet voor de Ascend W1, maar wel een stuk goedkoper is. De Nokia Lumia krijgt daarom een Redactie Tip-keurmerk.

©PXimport

De Nokia-apps zijn vooral gezien het wat karigere aanbod aan apps in de Windows Phone Store erg welkom.

Nokia Lumia 520

Prijs los toestel € 169,-

Besturingssysteem Windows Phone 8

Eigenschappen 120 x 64 x 9 mm, 124 gram

Pluspunten

Nokia's eigen software

Leuke camerafuncties

Sportief uiterlijk

Veel opslaggeheugen

Minpunten

Camera en scherm kunnen beter

Geen camera aan voorkant

Geen flitser

SCORE 7/10

Huawei Ascend W1

Hoewel de Huawei Ascend W1 geen blikvanger is, ziet deze smartphone er strak uit en voelt hij degelijk aan. De Ascend W1 heeft een mooi scherm. De kijkhoek is één van de grootste van de toestellen uit deze test en hij heeft een kleurweergave om trots op te zijn in deze prijscategorie. Het toestel heeft een lcd-scherm waar het IPS-scherm van de Nokia Lumia 520 wat schril bij afsteekt, hoewel ook Nokia's scherm niet eens slecht is.

De camera van de Huawei is prima in orde. Hij vangt kleuren op de juiste manier en het scherpstellen werkt prima. Verder zit er een flitser op het toestel, waar de Lumia deze ontbeert. Ook heeft de Huawei-smartphone een camera op de voorkant, waardoor je ermee kunt Skypen.

Zonde eigenlijk dat de Huawei een beperkt aantal camerafuncties heeft ten opzichte van de Lumia. Zo is er geen panoramamogelijkheid en kan de belichtingswaarde niet ingesteld worden. Een voordeel van beide Windows Phones is dat de camera's foto's in breedbeeldformaat schieten.

Snelle processor

De Ascend W1 heeft de snelst geklokte processor van alle toestellen in deze test. Toch is dat verschil niet merkbaar gebleken in gebruik. Soms was de Lumia zelfs iets sneller met bijvoorbeeld het opstarten van een app, een andere keer de Ascend W1.

De accuduur van de Huawei is erg goed. Hij heeft dan ook de hoogste accucapaciteit van alle toestellen. Huawei is op meerdere fronten eigenlijk een wat 'nuchtere' Windows Phone. Geen franje aan de buitenkant en ook geen interessante extra apps om de boel op de leuken.

De Ascend W1 houdt het puur, maar mist daardoor wel een aantal interessante functies die bijvoorbeeld Nokia wel in zijn smartphones stopt. Stap voor stap offline-navigatie heeft de Ascend W1 daardoor bijvoorbeeld niet.

©PXimport

Helaas geen stap-voor-stap-navigatie op de Huawei Ascend W1, maar wel routebeschrijving.

Huawei Ascend W1

Prijs los toestel € 195,-

Besturingssysteem Windows Phone 8

Eigenschappen 124,5 x 63,7 x 10,15 mm, 120 gram

Pluspunten

Redelijke camera

Mooi scherm

Accuduur

Vlot toestel

Minpunten

Geen stap-voor-stap-navigatie

Karig qua software

SCORE 8/10

Sony Xperia J

Van de Sony Xperia J verwachtten we eigenlijk heel wat. Sony heeft al een aantal goede budget-smartphones op de markt gebracht, zoals de Xperia U en de Xperia Go. Het toestel ziet er ook nog eens veelbelovend uit met een strak ontwerp en een uitstekende bouwkwaliteit. De ronding in de achterkant zorgt ervoor dat het toestel erg goed in de hand ligt.

Het 4inch-scherm is ook zeker niet de minste van de toestellen uit deze test. De kleuren worden mooi weergegeven, de kijkhoek is prima en alles ziet er redelijk scherp uit. Wel is het jammer dat er geen lichtsensor is ingebouwd in de Xperia J, waardoor de helderheid niet automatisch in te stellen is op basis van omgevingslicht.

Door de menu's navigeren zorgt voor een onaangename verrassing. Er zijn haperingen en vertraging waar te nemen. De processor en het geheugen zijn dan ook een beetje schamel te noemen, gezien ook benchmarkresultaten. In deze prijsklasse zijn er krachtigere smartphones te vinden.

De camera is wat langzaam en valt ook kwalitatief wat tegen. De accuduur is overigens wel prima en de interface ziet er strak uit, maar we hadden meer verwacht van de Xperia J.

©PXimport

Ook Sony heeft zijn interface goed voor elkaar. Deze sneltoetsen om functies aan en uit te zetten, zijn bijzonder handig.

Sony Xperia J

Prijs los toestel

€ 189,-

Besturingssysteem

Android 4.1.2

Eigenschappen

124,3 x 61,2 x 9,2 mm, 124 gram

Pluspunten

Mooi functioneel ontwerp met ronding

Bouwkwaliteit

Goed scherm

Minpunten

Traag

Camera

SCORE 6/10

Conclusie

Van de Android-toestellen springt er qua hardware niet één smartphone echt bovenuit. De LG Optimus L5 II kan een interessante smartphone voor je zijn, maar verwacht geen topprestaties. De Sony Xperia J kan ermee door, maar kampt met tegenvallende prestaties en een matige camera. De Galaxy Fame is lekker goedkoop, maar met name het scherm gooit roet in het eten.

De beste Android-smartphone is toch het duurste toestel in de test. Voor een paar tientjes meer dan de goedkoopste keuze heb je ook echt meer smartphone. De Galaxy S Advance wint het nipt van de Galaxy Ace 2, voornamelijk door de oude Android-versie. Toch heeft laatstgenoemde een goede prijs-kwaliteitverhouding. Met de Galaxy S Advance kan je echter waarschijnlijk net wat langer vooruit. Als je net een paar tientjes extra wilt uitgeven, raden we je deze smartphone van harte aan.

Wat opvalt, is dat de Windows Phones goed scoren in deze test. In deze lage prijscategorie doet het mobiele besturingssysteem van Microsoft het goed, omdat het minder kracht van een toestel vergt. Daardoor hadden we bij zowel de Huawei Ascend W1 als de Nokia Lumia 520 niet het idee een goedkoop toestel in handen te hebben en dat is natuurlijk erg prettig.

Huawei zet een degelijk product neer, hoewel deze geen handige extra apps heeft zoals de Lumia 520. Houd er wel rekening mee dat er veel apps zijn die ofwel vertraagd ofwel soms helemaal niet naar het Windows Phone-platform komen. Heb je daar niet zoveel moeite mee? Dan is zijn beide toestellen prima smartphones. De Lumia 520 is qua hardware wat minder, maar is een stuk goedkoper en geven we daarom een Redactie Tip.

Een nieuwe laptop koop je niet zomaar. Het aanbod is groot, de verschillen in prijs en prestaties nog groter. Processors, opslag, schermtechniek en aansluitingen veranderen steeds, waardoor kiezen lastig blijft. De beste laptop is die past bij wat jij ermee doet: werk, studie, streamen of zwaardere taken als gamen of videobewerking. In deze koopgids lees je waar je anno 2025 (en ook al een beetje anno 2026) op let en hoe je binnen jouw budget een laptop vindt die lang meegaat.

Wanneer je een nieuwe laptop wilt kopen, dan is er aan keuze geen gebrek. Je moet dus goed weten waar je naar op zoek bent en dat begint bij je doel: wat ga je met de laptop doen en waar gebruik je hem? Bij een laptop die voor je werk of studie veel onderweg gebruikt wordt, zijn het gewicht en de accuduur bijvoorbeeld belangrijke aandachtspunten. Gebruik je een laptop voornamelijk thuis zonder extra randapparatuur, dan is een groter scherm fijner en maakt het gewicht weer minder uit. Belangrijk is dat je een realistisch budget bepaalt dat rekening houdt met je wensen. We raden je sowieso aan om minimaal 700 euro uit te trekken: vanaf dat prijsniveau krijg je zonder al te veel concessies een bruikbare 16 GB RAM en 512 GB-ssd. Wil je serieus aan de slag met fotobewerking of een heel goede bouwkwaliteit, mik dan op 900 tot 1200 euro zodat bijvoorbeeld een beter scherm tot de mogelijkheden behoort. Wil je serieus gamen of zware 4K-video's bewerken? Reken dan op minimaal 1200 euro voor een laptop met losse gpu en extra koeling. Ligt je budget lager, overweeg dan refurbished zakelijke modellen of een Chromebook als je vooral online werkt.

Snelle checklist

✅Bepaal waarvoor je de laptop vooral gebruikt (werk, studie, gamen, reizen)
✅Kijk naar formaat en gewicht als je vaak onderweg bent
✅Let op accuduur en schermhelderheid bij gebruik buiten
✅Ga voor minimaal 16 GB RAM en 512 GB ssd-opslag
✅Controleer aansluitingen (usb-c met laden en video, HDMI 2.0 of hoger)
✅Vergelijk toetsenbordcomfort en bouwkwaliteit
✅Controleer of onderdelen later uitbreidbaar zijn (RAM, ssd)

Schermformaat

Het beeldscherm bepaalt voor een belangrijk gedeelte het formaat van een laptop. Wanneer je een laptop veelvuldig buitenshuis wilt gebruiken, raden we je een 13- of 14inch-scherm aan. Een 14inch-laptop is wat ons betreft de ideale combinatie tussen een scherm waarop je comfortabel kunt werken en de draagbaarheid onderweg. We gaan er daarbij wel vanuit dat een laptop thuis of op je werkplek voornamelijk met een los beeldscherm gebruikt wordt als je echt langdurig werkt. Gebruik je geen los scherm en neem je je laptop nooit mee, dan is een wat groter 15- of 16inch-scherm wel fijn. Gebruik je een laptop vooral buitenshuis? Let dan op de schermhelderheid: voor gebruik in lastige lichtomstandigheden is minimaal 400 nits aan te raden. Daarnaast zijn matte schermen minder gevoelig voor storende reflecties, terwijl glanzende schermen vaak een levendiger beeld geven maar sneller spiegelen in fel licht.

Een Full-HD-scherm is ook op goedkope laptops tegenwoordig gelukkig de standaard en op een 14inch-scherm heb je hiermee een scherp plaatje. Op een 14inch-laptop is de meerwaarde van een 4K-scherm beperkt, al kan een scherm met wat hogere resolutie als 2880 x 1620 of 2560 x 1600 pixels wel prettig zijn. Voor grotere laptops geldt dat nog sterker. We zien dat de markt steeds meer verschuift van 16:9- naar 16:10-schermen. In plaats van een resolutie van 1920 x 1080 pixels heb je dan een scherm met 1920 x 1200 pixels. Die extra verticale ruimte maakt spreadsheets en websites zichtbaar prettiger zonder dat de behuizing significant groter wordt.

©Dell | Shaun Lucas

Beeldkwaliteit

Naast dat je ook op goedkopere laptops tegenwoordig een bruikbare resolutie krijgt, is ook een IPS-scherm steeds meer standaard geworden. Hierdoor is de beeldkwaliteit over het algemeen beter dan een aantal jaar geleden, toen er vooral TN-schermen op goedkopere laptops gebruikt werden. Uiteraard zijn er nog wel verschillen tussen goedkopere en duurdere IPS-panelen, maar de kwaliteit van een goedkoop IPS-paneel is doorgaans een stuk beter dan die van een goedkoop TN-paneel. Duurdere IPS-panelen hebben een betere kleurweergave omdat ze een groter gedeelte van het kleurspectrum kunnen weergeven. Goedkope panelen kunnen vaak niet alle kleuren goed weergeven, waardoor ze niet heel geschikt zijn voor serieuze fotobewerking. Daarnaast is oled sterk in opmars en bij laptops vanaf 800 euro is er genoeg keuze als je op zoek bent naar een oledscherm. Oled heeft als voordeel dat het contrast veel hoger is dan bij IPS-schermen, omdat de individuele pixels uitgeschakeld of gedimd kunnen worden. Ook is de kleurweergave over het algemeen goed, waardoor een oledscherm er al snel indrukwekkend uitziet. Een nadeel kan zijn dat oledschermen op laptops doorgaans PWM (pulse-width modulation) gebruiken om de helderheid te regelen en niet iedereen dat comfortabel vindt. Een andere schermtechniek die in opkomst is, is het mini-ledscherm. Dit is een IPS-scherm waarvan de achtergrondverlichting bestaat uit mini-leds die in zones aangestuurd kunnen worden. Hierdoor is het contrast veel beter dan bij traditionele achtergrondverlichting, waardoor de eigenschappen van een oledscherm benaderd worden.

©ASUS

©HP

RAM en opslag

Windows 11 heeft genoeg aan 8 GB RAM, maar dat is een hoeveelheid werkgeheugen die we in 2025 afraden. Software stelt steeds meer eisen en het is wel zo prettig als je tijdens het werken meerdere vensters en programma's naast elkaar kunt gebruiken. Kies dus voor minimaal 16 GB RAM. Op een krachtige laptop voor videobewerking of een krachtige gamelaptop raden we je 32 GB RAM aan. Kies ook als je weinig eisen hebt minimaal een ssd met een capaciteit van 512 GB. Een kleinere ssd wordt namelijk wel heel krap als je wat programma's op je laptop installeert. Wil je gamen? Dan is een ssd van 1 TB wat ons betreft het minimum. Moderne spellen vereisen vaak ergens tussen de 40 en 100 GB opslagruimte. Het is toch wel prettig om een paar spellen tegelijkertijd te kunnen installeren, zeker omdat het downloaden en installeren door de grote omvang ook steeds meer tijd in beslag neemt. Let erop dat het bij veel laptops niet mogelijk is om het werkgeheugen later uit te breiden of te vervangen. Bij gamelaptops of krachtigere workstations kan dat doorgaans nog wel. De opslag is bij veel laptops wel te vervangen omdat er meestal gebruik wordt gemaakt van een M.2-NVMe-ssd. Sommige laptops hebben een tweede M.2-slot.

©Adnan Ahmad Ali - stock.adobe.com

Toetsenbord

Het toetsenbord is een van de belangrijkste onderdelen van een laptop en bepaalt in grote mate hoe fijn je kunt werken. In de praktijk zijn er grote verschillen tussen het tikcomfort van laptops. Sommige toetsenborden geven een duidelijke feedback als je een toets indrukt, terwijl andere toetsenborden geen duidelijk drukpunt hebben. Op heel dunne laptops hebben de toetsen soms minder travel, wat zorgt voor een minder comfortabele tikervaring. Op goedkope laptops zit er soms speling in het toetsenbord, wat vervelend is als je langere stukken wilt tikken. Soms vind je in reviews informatie over het tikcomfort, maar in het echt uitproberen heeft wel onze voorkeur. Werk je veel met getallen, dan is een numeriek veld waarschijnlijk onmisbaar en moet je in de praktijk kijken naar laptops met minimaal een 15inch-scherm.

Een verlicht toetsenbord lijkt misschien een onbeduidend detail, maar is in de praktijk een heel fijne toevoeging. Laptops gebruik je immers vaak ook onderweg, waarbij de verlichting niet altijd zo goed is als op je werkplek thuis. Dan is het toch wel fijn als je kunt zien op welke toetsen je drukt als je naar je toetsenbord kijkt.

©Hairem - stock.adobe.com

Aansluitingen

Uiteraard is het belangrijk dat je laptop alle aansluitingen heeft die je nodig hebt, waarbij je extra moet letten op de mogelijkheden van de usb-c-poorten. Een laptop zonder usb-c-poort die ook geschikt is voor laden en het aansluiten van een beeldscherm zouden we zelf niet meer kopen. Als een laptop thunderbolt 4 of 5 ondersteunt, dan weet je zeker dat je een usb-c-poort met alle mogelijkheden krijgt, met ondersteuning voor heel hoge overdrachtssnelheden van 40 of zelfs 80 Gbit/s (thunderbolt 5). In combinatie met een geschikt thunderbolt-dockingstation ondersteunt een thunderbolt-poort twee 4K-schermen; op usb-c-dockingstations zonder thunderbolt kan dit beperkt zijn tot één scherm. Usb 4 is gebaseerd op thunderbolt en kan theoretisch ook een snelheid tot 40 Gbit/s ondersteunen, maar de eisen zijn minder streng, waardoor de maximale snelheid vaak 20 Gbit/s is. Daarnaast is het mogelijk dat de beelduitvoer beperkt is tot één 4K-scherm. In de praktijk zijn alle usb-c-aansluitingen met ondersteuning voor usb 4 geschikt voor laden en video. Tot slot zijn er ook usb-c-poorten die gebruikmaken van usb 3.2 en een maximale overdrachtssnelheid van 5 of 10 Gbit/s bieden en maximaal één 4K-scherm ondersteunen. De meeste laptops met een usb-c-poort op basis van usb 3.2 ondersteunen laden en video, maar dat is niet altijd zo. Gebruik je HDMI voor het aansluiten van een scherm, controleer dan of dat HDMI 2.0 of nieuwer is, zodat je een 4K-scherm op 60 Hz kunt gebruiken. Een of twee usb-a-poorten, een kaartlezer en een 3,5mm-headsetaansluiting zijn in de praktijk ook erg handig.

©HP

Veel processorkeuze

Elk jaar komen er nieuwe laptop-cpu's uit, terwijl ook oudere generaties in de schappen blijven, waardoor vergelijken snel onoverzichtelijk wordt en het lastig is om een bepaalde processor aan te raden. In grote lijnen gebruikt Intel tegenwoordig Core 3/5/7 voor mainstream en Core Ultra 5/7/9 voor de premiumklasse. De belangrijkste vernieuwingen zitten in de Core Ultra 200V-reeks (Lunar Lake), bedoeld voor dunne en zuinige laptops. Deze processors combineren een moderne geïntegreerde gpu met een npu voor on-device AI en voldoen aan Microsofts eisen voor een Copilot+-pc, waarmee je extra functies in Windows krijgt. Voor normale energiezuinige laptops heeft Intel de Core Ultra 200U-reeks, terwijl de 200H/HX voor krachtige laptops bedoeld is. Deze doorgaans snellere processors op basis van de Arrow Lake-architectuur zijn echter niet voorzien van een npu die voldoet aan de eisen voor een Copilot+-pc. Let er daarnaast op dat er ook Core 200-processors zonder Ultra zijn: die zijn bedoeld voor iets goedkopere mainstreamlaptops en gebruiken een oudere architectuur, vergelijkbaar met Intels eerdere 13e en 14e generatie Core-processors (Raptor Lake). Op zich is dat niet heel erg, ook de oudere generaties Core-processors zijn prima chips.

AMD volgt grofweg eenzelfde logica als Intel en verkoopt processors als Ryzen 3, 5, 7 en 9. AMD heeft wel de generatieaanduiding veranderd, want waar er eerst reeksen waren als 5000, 7000 en 8000, vallen de nieuwste processors in de 9000-, 200- en 300 AI-reeks. De Ryzen 200-reeks is een refresh op basis van Zen 4 die inzet op prijs en efficiëntie en, net als de oudere chips in de 7000- en 8000-reeks, geen npu heeft die krachtig genoeg is om te voldoen aan de eisen van een Copilot+-pc. Geschikte chips vind je bij AMD in de Ryzen AI 300-reeks met nieuwe Zen 5-cores en snellere geïntegreerde graphics. De 9000-reeks is eveneens op Zen 5 gebaseerd en omvat krachtige processors die bedoeld zijn voor bijvoorbeeld gamelaptops. Deze chips hebben een relatief langzame geïntegreerde gpu, want ze worden gecombineerd met een losse gpu.

©Intel

Prestatieverschillen

Net als bij Intel gebruikte AMD op oudere processors de letter H voor chips met een hoger energieverbruik en de letter U voor energiezuinige processors. Bij de nieuwe Ryzen 300 AI- en Ryzen 200-reeks staan geen letters meer in het typenummer. In de specificaties vind je wel een standaardenergieverbruik. Het energieverbruik zegt wel iets over prestaties, maar kan door fabrikanten vaak ook lager ingesteld worden. De koeling en fabrieksinstellingen per laptop bepalen in de praktijk veel van het werkelijke prestatieniveau. Omdat moderne chips vaak verschillende soorten kernen combineren (prestatie- en efficiëntiekernen), zegt ook een simpele eis als 'minstens zoveel cores' weinig. Als vuistregel zit je voor de meeste gebruikers veilig met Core (Ultra) 5 of Ryzen (AI) 5 of hoger. Eind 2025 komt Intel met een nieuwe processorreeks op basis van de Panther Lake-architectuur die vermoedelijk als Core Ultra 300 op de markt komt. Laptops op basis van die processors worden begin 2026 verwacht.

©AMD

ARM-processors

Toen de Microsoft Windows 11 Copilot+-pc's in 2024 geïntroduceerd werden, was dat in combinatie met een Qualcomm Snapdragon X Plus of Elite-processor die gebruikmaken van de ARM-architectuur. Een architectuur die Apple sinds 2020 met de introductie van de M1 gebruikt voor Macbooks. We vroegen ons een jaar geleden dan ook af of dit wellicht het einde van x86 in de Windows-laptop inluidde. Een jaar later moeten we concluderen dat dat nog niet het geval is. Er is namelijk niet zo heel gek veel gebeurd. Qualcomm heeft sindsdien goedkopere varianten van de Snapdragon X-processor met 8 cores geïntroduceerd, maar er zijn nog geen ARM-processors van andere fabrikanten. Nvidia en Mediatek zouden bezig zijn met een ARM-processor voor Windows, maar die lijkt te zijn uitgesteld naar 2026. De introductie van goedkopere varianten betekent wel dat ARM-laptops er nu vanaf zo'n 700 euro zijn. Als je op zoek bent naar een laptop voor kantoorwerkzaamheden, kunnen die interessant zijn als je zeker weet dat je niet tegen beperkingen aanloopt op het gebied van softwarecompatibiliteit. Want hoewel de meeste software werkt op de ARM-architectuur en de ondersteuning steeds beter wordt, zou het kunnen dat dit niet voor al jouw software geldt. Op de website windowsonarm.org vind je voor veel software informatie of deze werkt op een Windows-laptop voorzien van ARM-processor. Laptops voorzien van een Snapdragon X hebben over het algemeen een lange accuduur.

©Qualcomm

Lees ook: Productiever en creatiever: dit kan Copilot voor jou betekenen

Wat is je budget en wat kun je voor dat bedrag verwachten?

Gamelaptop

Iedere laptopprocessor is voorzien van een geïntegreerde gpu en voor dagelijks gebruik voldoen die ruimschoots. Sommige geïntegreerde gpu's zijn zelfs snel genoeg voor (licht) gamen. De gpu's in processors in Intels Core Ultra 200V-processors en AMD's Ryzen AI 300-processors zijn voor geïntegreerde gpu's best indrukwekkend. E-sportstitels en wat oudere spellen kun je bijvoorbeeld spelen op Full HD als je de kwaliteitsinstellingen bescheiden houdt. De geïntegreerde gpu's die je in andere processors vindt, zijn een stuk zwakker en niet heel geschikt voor gamen. Waar je op de desktop de keuze hebt uit videokaarten van Nvidia, AMD en Intel, ligt dat voor een laptop anders en biedt alleen Nvidia geschikte gpu's aan.

Wil je gamen in Full HD, dan heb je aan een laptop voorzien van een RTX 4060 of RTX 5050 genoeg. Wil je wat comfortabeler op Full HD of zelfs in 1440p spelen, dan zijn de RTX 4070, RTX 5060 of RTX 5070 goede kandidaten. Dit zijn helaas wel allemaal gpu's met 8 GB VRAM, een hoeveelheid die we je op een desktop-pc zouden afraden omdat spellen steeds vaker VRAM vereisen om lekker te draaien. Helaas hebben de meeste mobiele gpu's minder geheugen dan hun desktoptegenhangers. Laptops met een RTX 4050 of de oudere, nog wel verkrijgbare, RTX 3060, 3050 Ti en 3050 raden we wel af. Die gpu's zijn voorzien van 6 of zelfs 4 GB VRAM en dat is zelfs met lagere kwaliteitsinstellingen erg krap. Wil je comfortabel in spelen, dan zijn minimaal een RTX 4080 of RTX 5070 Ti dankzij de ruimere hoeveelheid 12 GB VRAM goede kandidaten.

Probeer bij gamelaptops altijd reviews te vergelijken als je meerdere modellen op het oog hebt. Want waar de prestaties van grafische kaarten op de desktop nauwelijks van elkaar verschillen, is dat bij mobiele gpu's anders. Fabrikanten kunnen op basis van de koeloplossing in de laptop het vermogen van een gpu aanpassen, waardoor een laptop met een RTX 4070 toch beter kan presteren dan een RTX 4080.

©Nvidia

Chromebook

Gebruik je een laptop vooral voor browsen en andere online-toepassingen, dan kan een Chromebook interessant zijn. Chrome OS is een relatief licht besturingssysteem, waardoor een Chromebook doorgaans goedkoper is dan een Windows-laptop. Wel is Chrome OS inmiddels meer dan alleen een browser; zo kun je tegenwoordig ook Android-apps installeren en is het ook mogelijk om Linux-applicaties te gebruiken. Hierdoor is het prettig als een Chromebook wat snellere hardware heeft. Zo is ook onder Chrome OS 8 GB RAM prettig, zodat je genoeg tabbladen en applicaties tegelijkertijd kunt gebruiken zonder tegen grenzen aan te lopen. Daarom is er naast de normale Chromebook tegenwoordig ook de Chromebook Plus. Google stelt strengere hardware-eisen aan een Chromebook Plus, waardoor deze varianten sneller zijn en softwarematig wat meer mogelijkheden, zoals ingebouwde Gemini, bieden. Ook is een Chromebook Plus net wat handiger offline te gebruiken, omdat je bestanden automatisch voor offline bewerken beschikbaar zijn. Bij een normale Chromebook moet je dat per bestand van tevoren aangeven. Een Chromebook Plus heb je vanaf zo'n 400 euro en dan krijg je sowieso een Full HD IPS-scherm, minimaal 8 GB RAM en minimaal 128 GB opslag. We raden je, gezien deze relatief lage prijs, aan om eerst naar de Plus-modellen te kijken als je een Chromebook zoekt. Normale Chromebooks zijn nog goedkoper en heb je al voor zo'n 300 euro. Dan krijg je doorgaans wel een laptop met slechts 4 GB RAM, weinig opslag of juist heel trage eMMC-opslag en een relatief trage processor.

Omdat Chromebooks ook gebruik kunnen maken van Android-apps, is een aanraakscherm met opklapbaar scharnier in de praktijk een fijne toevoeging. Veel Android-apps werken immers prettiger als je ze op een tablet kunt gebruiken.

©Acer

Apple MacBook Air

Het assortiment laptops van Apple is behoorlijk overzichtelijk en bestaat uit de MacBook Air en MacBook Pro, die beide in twee schermformaten leverbaar zijn. Met de huidige MacBook Air, die verkrijgbaar is in een 13- of 15-inchvariant, haal je een laptop in huis waarmee je vrijwel alle werkzaamheden kunt uitvoeren. De normale M4-processor heeft 10 cores en is een relatief vlotte laptopprocessor. Indrukwekkend is dat er ondanks die krachtige processor toch geen actieve koeling noodzakelijk is, waardoor de MacBook Air altijd heerlijk stil zijn werk doet. Een minpuntje van de MacBook Air is dat de instapmodellen voorzien zijn van 256 GB opslag en dat is, afhankelijk van je gebruiksdoel, wellicht te weinig. Upgraden kan alleen bij aanschaf; het is onmogelijk om de ssd op een moderne MacBook later te vervangen. Iedere MacBook is tegenwoordig wel van minimaal 16 GB RAM voorzien en dat werkt in de praktijk gewoon prettig en hoef je dus niet per se te upgraden, iets dat overigens ook alleen bij aanschaf kan. Voor consumenten is de MacBook Air wat ons betreft de laptop waar we naar zouden kijken. De duurdere MacBook Pro heeft wel een wat beter scherm met mini-ledverlichting en kan met veel krachtigere processors geconfigureerd worden en kan, doordat er wel actieve koeling is, de prestaties langduriger volhouden.

©Apple

De 10 bekendste laptopmerken in Nederland

HP (Hewlett-Packard) heeft een groot en veelzijdig aanbod. Van instapmodellen voor school en thuis tot de snellere Envy- en Omen-laptops, waarmee je ook zwaardere taken aankunt.

Apple richt zich op gebruikers die een stil en krachtig systeem willen dat jaren meegaat. De MacBook Air en Pro met M-chips draaien soepel, hebben een sterke accuduur en passen goed binnen het Apple-ecosysteem.

Lenovo valt op door zijn degelijke bouw en scherpe prijzen. De IdeaPad en Yoga zijn populaire keuzes voor dagelijks gebruik. De 2-in-1-modellen bieden extra flexibiliteit, handig als je het scherm ook als tablet wilt gebruiken.

ASUS combineert prestaties met vernieuwing. De ROG- en TUF-modellen spreken gamers aan, terwijl de ZenBook-serie bekendstaat om het slanke ontwerp en de OLED-schermen.

Acer is sterk in laptops die veel waar bieden voor hun geld. De Swift- en Aspire-series zijn betaalbaar, snel genoeg voor alledaags gebruik en breed verkrijgbaar.

Dell levert met de XPS-lijn hoogwaardige Windows-laptops voor wie kwaliteit en afwerking belangrijk vindt. Ook de Inspiron-serie blijft populair onder thuisgebruikers.

Microsoft richt zich met de Surface-lijn op lichtgewicht laptops en tablets met een goed scherm en nauwkeurige stylus-ondersteuning.

MSI spreekt vooral gamers en videomakers aan. De laptops hebben krachtige hardware, goede koeling en een uitgesproken uiterlijk.

Huawei groeit snel met de MateBook-serie. De laptops zijn dun, licht en netjes afgewerkt, met een helder scherm en scherpe prijs.

Samsung richt zich met de Galaxy Book-lijn op gebruikers die al andere Samsung-apparaten hebben. Laptops en smartphones werken daarin soepel samen.

De beste laptop ...

...is de laptop die het best bij jou past. Bedenk dus vooraf goed wat je wilt en nodig hebt. Kijk niet alleen naar de prijs, maar ook naar bouwkwaliteit, accuduur en uitbreidbaarheid. De techniek verandert snel, maar door nu slim te kiezen, zorg je dat je ook over drie of vier jaar nog prettig met je laptop werkt. Of je nu kiest voor Windows, macOS of ChromeOS: een model dat past bij wat je dagelijks doet, daar heb je uiteindelijk het meest aan!

De aanschaf van een nieuwe camera is een spannend moment, maar het enorme aanbod maakt kiezen soms lastig. Ga je voor full-frame, veel megapixels of staat gebruiksgemak voorop? Wij helpen je door de specificaties heen te kijken. In dit artikel wijzen we je op de aandachtspunten voor jouw zoektocht, zodat je kunt investeren in apparatuur waar je jarenlang plezier van hebt.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Kamera Express

De knoop is doorgehakt: je gaat een nieuwe camera kopen. Dat is een leuk vooruitzicht, maar zodra je het aanbod bekijkt, kan de keuzestress toeslaan. Er zijn immers talloze modellen, sensoren en systemen op de markt die allemaal om je aandacht vragen. Om te voorkomen dat je verdwaalt in de specificaties, is het slim om vooraf goed in kaart te brengen wat je precies zoekt. Het maken van de juiste keuze begint niet bij de hardware, maar bij jezelf.

Bepaal je doel en de gewenste beeldkwaliteit

De allerbelangrijkste vraag die je jezelf moet stellen is wat je precies wilt gaan vastleggen. Een straatfotograaf heeft natuurlijk hele andere eisen dan iemand die vogels in de vlucht wil fotograferen of studioportretten maakt. Je doel bepaalt dus voor een groot deel welk type sensor je nodig hebt.

De sensor is het hart van je camera en heeft veel invloed op de beeldkwaliteit en prestaties bij weinig licht. Full-frame sensoren zijn fantastisch in donkere omstandigheden en bieden een prachtige scherptediepte, maar zijn vaak prijziger en zwaarder. Crop-sensoren zijn daarentegen compacter en vergroten het bereik van je lens, wat weer handig is voor natuurfotografie.

Kijk daarnaast kritisch naar de resolutie. Megapixels zijn belangrijk als je foto's op groot formaat wilt afdrukken of achteraf veel wilt bijsnijden, maar voor online gebruik volstaat een lagere resolutie vaak prima.

Het totale kostenplaatje

Bij de aanschaf van fotoapparatuur kijken mensen vaak alleen naar de prijs van de camera zelf, de zogenoemde body. Het is echter verstandiger om naar het totaalplaatje te kijken. Voor een beginnende fotograaf biedt een instapmodel vaak al meer dan genoeg functionaliteit, terwijl een gevorderde gebruiker misschien specifieke wensen en eisen heeft die een duurder model rechtvaardigen.

Vergeet daarom niet dat je budget ook ruimte moet overlaten voor accessoires. Lenzen zijn vaak bepalender voor de kwaliteit van je foto dan de camera zelf. Daarnaast heb je snelle geheugenkaarten, reservebatterijen en een goede tas nodig. Reken je rijk door het complete pakket in te schatten, zodat je niet voor verrassingen komt te staan.

Ergonomie en bedieningsgemak

Specificaties op papier zeggen niets over hoe een camera in de hand ligt. Het gebruikscomfort is misschien wel de meest onderschatte factor bij een aankoop. Een camera moet goed aanvoelen, niet te zwaar zijn als je er de hele dag mee op pad gaat, en een logische knoppenindeling hebben.

Voor beginners kan het heel prettig zijn als een camera beschikt over goede automatische functies, zoals oog-autofocus en gezichtsherkenning, zodat je direct scherpe foto's maakt. Wil je juist groeien in je hobby? Dan is het belangrijk dat de camera voldoende fysieke knoppen heeft om instellingen als sluitertijd en diafragma handmatig en snel aan te passen, zonder dat je eerst diep in een menu moet duiken.

©Niks Ads

Denk aan de toekomst en test het zelf

Een camera is zelden een losstaande aankoop; je koopt je in in een systeem. Controleer daarom altijd de uitbreidingsmogelijkheden. Heeft het merk dat je op het oog hebt voldoende lenzen beschikbaar die passen bij jouw ambities? Misschien wil je in de toekomst wel investeren in een reportageflitser of specifieke macro-lenzen.

Door te kiezen voor een systeem met voldoende compatibele accessoires, voorkom je dat je over een paar jaar alles moet vervangen. De beste manier om hier zeker van te zijn, is door het zelf te ervaren. Reviews lezen en specificaties vergelijken op de website van Kamera Express is een goed startpunt, maar stap vooral ook een winkel binnen. Door verschillende modellen vast te houden en advies te vragen aan specialisten, merk je direct welk model voor jou de juiste 'klik' heeft.