Sony Xperia Pro I - Camerasmartphone

Het verhaal van Sony blijft bijzonder. Op cameragebied heeft het merk veel trouwe gebruikers, ook ondergetekende heeft een Sony Alpha-camera liggen. Als het aankomt op smartphone-camera’s is Sony al jaren de aller-allerbeste. Hoewel je dat niet zou zeggen. Dat komt namelijk omdat Sony-sensoren op vrijwel alle smartphones geplaatst zijn, waaronder iPhones, Samsung Galaxy- en Google Pixel-smartphones. De grote drie als het aankomt op smartphonefotografie. Ook die nieuwe OnePlus-smartphones, waarbij het merk zo op loopt te scheppen over Hasselbladcamera’s? Eveneens Sony-camera’s.

Kortom, Sony beschikt over de mogelijkheid de beste smartphone-camera’s te leveren, maar krijgt het tot dusver niet voor elkaar om mee te komen met Apple, Samsung en Google op cameragebied met zijn Xperia smartphones. Terwijl laatstgenoemde smartphones wel gelijkwaardige prijskaartjes meekrijgen.

Er is meer dan alleen de sensor die bepaalt of een smartphone goede foto’s maakt en dat verschilt wezenlijk van je traditionele camera. Laatstgenoemde schiet in één keer één beeld met de (handmatig of automatisch) toegepaste camera-instellingen. Een smartphonecamera stelt een foto samen uit talloze beelden die worden vastgelegd, waarbij informatie uit de sensor wordt gehaald en wordt samengevoegd met verschillende lichtwaardes en diepte-informatie van andere lenzen of dieptesensoren. Deze info wordt in een fractie van een seconde verwerkt door de enorme rekenkracht van de smartphone, die dankzij slimme beeldherkenningssoftware zo nauwkeurig mogelijk het eindresultaat afstelt. 

Kortom, de software-afstelling is bij smartphone-camera’s waanzinnig belangrijk en het verklaart waarom Google jarenlang voorop heeft kunnen lopen op cameragebied, terwijl Google van de Pixel 2 tot en met de Pixel 5 dezelfde Sony-camera als hoofdcamera gebruikte.

Xperia naar de camera

De smartphonecamera is belangrijker dan ooit en Sony wil het merk Xperia ook mee laten tellen op dat gebied. Sony probeert indruk te maken op de cameraliefhebbers door veel elementen van traditionele Sony-camera’s in de smartphone te verwerken. Maar het is (naast de adviesprijs van 1800 euro) met name de camerasensor van de Xperia Pro I die opvalt. En hoe. Sony gebruikt een 1 inch sensor met een Carl Zeiss-lens. Zo’n grotere sensor kan in theorie meer zien en wordt ook gebruikt op compactcamera’s. Dat ziet er al indrukwekkend uit op de achterzijde van de smartphone, door de enorme ronde lens.

Het is niet helemaal de compactcamera-sensor verwerkt op een smartphone. Waarschijnlijk liep Sony tegen fysieke beperkingen op die onvermijdelijk lijken voor een dunne smartphone. Niet de gehele 1 inch van de sensor kan gebruikt worden namelijk, maar er wordt een 12 megapixel uitsnede gemaakt met een pixelgrootte van 2,4 µm. Deze uitsnede komt overeen met de pixeldichtheid van andere smartphonecamera’s, zoals de Samsung Galaxy S21 Ultra. Hiermee lijkt het erop dat de 1 inch sensor vooral is bedoeld om fotografen te laten kwijlen op basis van de cameraspecificaties.

Die grote hoofdsensor is niet de enige camera waarmee de smartphone is uitgerust. Aan de achterzijde wordt deze bijgestaan door zowel een groothoek- als een telelens, een dieptesensor en natuurlijk een flitser. Dat geeft voor de fotograaf veel interessante camerafuncties.

Bovendien is er een sluiterknop aan de zijkant van de Xperia Pro I geplaatst. Een knop die ik nog steeds mis, in tegenstelling tot extra knoppen om een spraakassistent te starten. Ook is er een klein knopje naast de sluiterknop die juist de videoopname-app start.

Sony camera naar de Xperia

Het zijn ook de fotografie- en zojuist benoemde video-apps die de fotograaf aan zullen spreken. Ze hebben niet ontoevallig een interface gekregen waarin een Sony camera-gebruiker direct in thuis is. Met een automatische stand en een programmeerbare stand, waarin je foto compleet naar je eigen hand zet. Het haakt wel weer in op het traditionele camera-idee, waarbij je alles in één shot perfect wilt hebben. Niet op moderne smartphonefotografie, waarbij veel beeldverwerking en rekenkracht ervoor zorgen dat je automatisch het beste shot uit je smartphonecamera haalt. Dáár zit het verschil met Samsung, Apple en Google ten opzichte van de Sony Xperia Pro I. En het bestaansrecht, want veel fotografen willen zo hun eigen foto’s - en video’s - perfectioneren.

Dat perfectioneren geldt niet alleen om de instellingen, maar natuurlijk ook voor de nabewerking. In de Play Store kun je daarvoor natuurlijk terecht bij Lightroom Mobile (wees gerust, je kunt desgewenst je foto’s in RAW schieten), SnapSeed of Photoshop. Voor de video-editor is er al een krachtige tool aanwezig: Cinema Pro. Hiermee maak en bewerk je professionele opnames en ontbreekt het aan niets. Je kunt opnemen in 4k met 120 fps en het onderwerp blijven volgen met automatisch objectracering, zodat deze nooit uit focus raakt. Desgewenst kun je een vlogmonitor en gimball kopen om je video’s nog professioneler te maken.

Alle fotogemakken voorzien

Als cameramerk heeft Sony wel de ervaring om te bieden wat fotografen nodig hebben, zonder hinderlijke hordes. Al eerder kwamen de sluiter- en videoknop ter sprake. Ook geeft de geribbelde zijkant je genoeg grip om de smartphone stevig vast te houden tijdens opnames. Omdat je video’s en (RAW-)foto’s al snel veel opslaggeheugen vreten is er gewoon een geheugenkaartslot aanwezig (naast maarliefst 512GB opslagruimte) en sluit je je audio-apparatuur direct aan op de 3,5 mm audio-aansluiting.

Ook is het beeldscherm natuurlijk van groot belang: dit is immers de plek waar je je foto’s en video’s opneemt, bewerkt en wellicht toont. Het oledscherm heeft een 4K-resolutie en een verversingssnelheid van 120 hertz. Plus een kleur-echte weergave die dik in orde is en bovendien nauwkeurig is af te stellen. Hoewel je de verversingssnelheid terug kunt schroeven ontbreekt wel de mogelijkheid de resolutie te verlagen om de batterij te ontzien.

Foto-kwaliteit

Zoals je leest is er veel te zeggen over de camera. Maar hoe presteert de camera nou écht? Voor deze review hebben we de camera-app op de automatische stand gezet en foto’s gemaakt met een andere smartphone die goed scoort met zijn camera: de Google Pixel 6 (nieuwprijs ca. 650 euro).

Wat opvalt is dat de verschillen tussen de groothoek- en telelens klein zijn. Bij veel smartphones houdt schakelen naar een van de andere lenzen in dat je inboet op kwaliteit. Hoewel je wel kleine verschillen merkt, voelt het niet alsof je een keuze moet maken tussen een andere brandpuntafstand van de lens of de beste foto. Zoals in deze voorbeelden met de fruitmand in kunstlicht, waarbij dezelfde compositie gebruikt is en vervolgens dezelfde afstand.

De primaire lens weet in goede lichtomstandigheden prima foto’s af te leveren, met natuurgetrouwe kleuren en een aardig dynamisch bereik, waarbij details in donkere schaduwvlakken en belichte delen goed zichtbaar blijven. Ook is er erg weinig ruis. Vergeleken met de Pixel waren lichte delen af en toe wat flets.

Waar het verschil gemaakt wordt, zijn de foto’s waarbij beperkt licht beschikbaar is. Helaas wordt het verschil niet gemaakt in het voordeel van de Sony. Hier is ook het gebied waar de software zijn magische werk doet, om met lange sluitertijden en beeldherkenning zaken als ruis, bewegingsonscherpte en onzichtbare delen zo goed mogelijk voorkomt. 

De Sony Xperia Pro I begint al met een kleine achterstand: de lens heeft een wat hoog diafragma ( f 2.0), waardoor hij minder licht opvangt. Ook kan de software niet tippen aan bijvoorbeeld de nachtmodus van Google en Apple. Er is gewoonweg veel minder zichtbaar op foto’s van slecht-belichte omgevingen. Handmatig kun je met ISO-waardes en diafragma spelen, maar dat levert heel veel werk op voor een resultaat dat waarschijnlijk niet beter gaat zijn.

Links: Sony Xperia Pro I, rechts: Google Pixel 6.

Kortom, de camera van de Xperia Pro I lijkt slechts op papier écht indruk te maken. In praktijk ben je beter af met een smartphonecamera van Apple, Samsung of Google. Bovendien spaart zo’n telefoon geld uit voor nog een leuke (Sony-)camera erbij.

Sony Xperia als smartphone

Als smartphone is de Xperia Pro I in de basis zeker niet verkeerd. Het mooie scherm is al aan bod gekomen, maar ook is de smartphone uitgerust met de nodige rekenkracht dankzij de Snapdragon 888-chipset die tevens wifi 6 en 5G ondersteunt. Daarbij is 12GB aan werkgeheugen aangenaam ruim. De Xperia kan bij zware belasting (zoals langdurige video-opname in 4K) wel aardig warm aanvoelen en wat minder presteren.

De accuduur is erg afhankelijk van het gebruik. 5G en het scherm eisen bijvoorbeeld veel van de accu, die met zijn capaciteit van 4.500 mAh acceptabel is. Desondanks wordt het bij redelijk regelmatig gebruik lastig om de hele dag door te komen. Een beetje economisch gebruik is genoeg voor iets meer dan een dag. De mogelijkheid om draadloos op te laden ontbreekt. Een concessie die je eigenlijk niet zou mogen maken op een toestel in deze prijsklasse.

Software: valse start zonder inhaalrace

Want die prijs, die schept natuurlijk verwachtingen waarbij je geen concessies mag pikken. De camera kan deze niet waarmaken. De software helaas ook niet. Hoewel Sony’s Androidskin bijzonder prettig in gebruik is, wordt het op andere vlakken behoorlijk gênant voor een smartphone van 1800 euro. Om te beginnen draait de smartphone op Android 11, dat is niet de meest recente Androidversie. Ook heeft Sony een slechte reputatie als het aankomt op het updatebeleid. Xperia-smartphones krijgen steevast twee versie-updates en drie jaar security-updates. Bovendien verloopt de uitrol (te) traag. Sony zal niet een tandje, maar wel meerdere tandjes bij moeten zetten om ondersteuning te matchen met deze vraagprijzen.

Ook staat de smartphone ramvol met voorgeïnstalleerde apps van diensten waar Sony waarschijnlijk een samenwerking mee heeft. Dit soort opdringerij hoort niet thuis op jouw toestel, laat staan op jouw toestel van bijna 2.000 euro.

Alternatieven voor de Sony Xperia Pro I

Voor een vraagprijs van rond de 600 euro, had de Xperia Pro I een interessante smartphone geweest voor de ouderwetse fotograaf die zelf de controle zoekt over zijn camera. Helaas is die vraagprijs drie keer zo hoog en wordt dit op geen enkele manier waargemaakt. De 1 inch sensor is in praktijk vooral marketing en de camera kan kwalitatief niet meekomen met bijvoorbeeld de Pixel 6, een smartphone die bijna een derde van de prijs kost. 

Ook qua software-ondersteuning levert Sony diep onvoldoende voor wat je mag verwachten in deze prijsklasse. Zaken als de camera-app, de video-app, het mooie beeldscherm en de krachtige chipset kunnen alleen deze pijn een beetje verzachten. Pijnlijk is namelijk dat je kunt concluderen dat je voor die 1800 euro een betere Sony systeemcamera koopt én een betere (camera)smartphone van Google, Samsung of Apple. Met als extra pijnlijk detail dat deze smartphones allemaal uitgerust zijn met een Sony-sensor, die door de merken zelf afgesteld is. Een jammere conclusie, want Sony is een merk dat fotografen kan aanspreken en een camera met smartphonefuncties, daar valt ongetwijfeld een goede nichemarkt voor te vinden.

Conclusie: Sony Xperia Pro I kopen?

Laat je niet misleiden door de cameraspecs of afleiden door de camera-app waar je alle instellingen tot de kleinste details afstelt. Voor minder geld heb je een betere smartphone met een betere camera. Sterker nog, voor minder geld heb je een betere losse camera én smartphonecamera. Een pijnlijke conclusie voor een smartphone die in de basis niet verkeerd is. Maar zijn prijs op geen enkele manier rechtvaardigt.