ID.nl logo
Sony Xperia Pro I - Camerasmartphone
© PXimport
Huis

Sony Xperia Pro I - Camerasmartphone

Sony probeert fotografen aan te spreken met de Sony Xperia Pro I. Het toestel is daarom uitgerust met indrukwekkende camera’s aan de achterzijde en krachtige specs. Weet Sony zijn uitstekende camera-reputatie nu ook eindelijk over te brengen naar de Xperia-smartphone? Je zou dat wel mogen verwachten met een prijskaartje van 1800 euro. Je leest het in deze Sony Xperia Pro I review.

Het verhaal van Sony blijft bijzonder. Op cameragebied heeft het merk veel trouwe gebruikers, ook ondergetekende heeft een Sony Alpha-camera liggen. Als het aankomt op smartphone-camera’s is Sony al jaren de aller-allerbeste. Hoewel je dat niet zou zeggen. Dat komt namelijk omdat Sony-sensoren op vrijwel alle smartphones geplaatst zijn, waaronder iPhones, Samsung Galaxy- en Google Pixel-smartphones. De grote drie als het aankomt op smartphonefotografie. Ook die nieuwe OnePlus-smartphones, waarbij het merk zo op loopt te scheppen over Hasselbladcamera’s? Eveneens Sony-camera’s.

Kortom, Sony beschikt over de mogelijkheid de beste smartphone-camera’s te leveren, maar krijgt het tot dusver niet voor elkaar om mee te komen met Apple, Samsung en Google op cameragebied met zijn Xperia smartphones. Terwijl laatstgenoemde smartphones wel gelijkwaardige prijskaartjes meekrijgen.

Er is meer dan alleen de sensor die bepaalt of een smartphone goede foto’s maakt en dat verschilt wezenlijk van je traditionele camera. Laatstgenoemde schiet in één keer één beeld met de (handmatig of automatisch) toegepaste camera-instellingen. Een smartphonecamera stelt een foto samen uit talloze beelden die worden vastgelegd, waarbij informatie uit de sensor wordt gehaald en wordt samengevoegd met verschillende lichtwaardes en diepte-informatie van andere lenzen of dieptesensoren. Deze info wordt in een fractie van een seconde verwerkt door de enorme rekenkracht van de smartphone, die dankzij slimme beeldherkenningssoftware zo nauwkeurig mogelijk het eindresultaat afstelt. 

Kortom, de software-afstelling is bij smartphone-camera’s waanzinnig belangrijk en het verklaart waarom Google jarenlang voorop heeft kunnen lopen op cameragebied, terwijl Google van de Pixel 2 tot en met de Pixel 5 dezelfde Sony-camera als hoofdcamera gebruikte.

©PXimport

Xperia naar de camera

De smartphonecamera is belangrijker dan ooit en Sony wil het merk Xperia ook mee laten tellen op dat gebied. Sony probeert indruk te maken op de cameraliefhebbers door veel elementen van traditionele Sony-camera’s in de smartphone te verwerken. Maar het is (naast de adviesprijs van 1800 euro) met name de camerasensor van de Xperia Pro I die opvalt. En hoe. Sony gebruikt een 1 inch sensor met een Carl Zeiss-lens. Zo’n grotere sensor kan in theorie meer zien en wordt ook gebruikt op compactcamera’s. Dat ziet er al indrukwekkend uit op de achterzijde van de smartphone, door de enorme ronde lens.

Het is niet helemaal de compactcamera-sensor verwerkt op een smartphone. Waarschijnlijk liep Sony tegen fysieke beperkingen op die onvermijdelijk lijken voor een dunne smartphone. Niet de gehele 1 inch van de sensor kan gebruikt worden namelijk, maar er wordt een 12 megapixel uitsnede gemaakt met een pixelgrootte van 2,4 µm. Deze uitsnede komt overeen met de pixeldichtheid van andere smartphonecamera’s, zoals de Samsung Galaxy S21 Ultra. Hiermee lijkt het erop dat de 1 inch sensor vooral is bedoeld om fotografen te laten kwijlen op basis van de cameraspecificaties.

©PXimport

Die grote hoofdsensor is niet de enige camera waarmee de smartphone is uitgerust. Aan de achterzijde wordt deze bijgestaan door zowel een groothoek- als een telelens, een dieptesensor en natuurlijk een flitser. Dat geeft voor de fotograaf veel interessante camerafuncties.

Bovendien is er een sluiterknop aan de zijkant van de Xperia Pro I geplaatst. Een knop die ik nog steeds mis, in tegenstelling tot extra knoppen om een spraakassistent te starten. Ook is er een klein knopje naast de sluiterknop die juist de videoopname-app start.

Sony camera naar de Xperia

Het zijn ook de fotografie- en zojuist benoemde video-apps die de fotograaf aan zullen spreken. Ze hebben niet ontoevallig een interface gekregen waarin een Sony camera-gebruiker direct in thuis is. Met een automatische stand en een programmeerbare stand, waarin je foto compleet naar je eigen hand zet. Het haakt wel weer in op het traditionele camera-idee, waarbij je alles in één shot perfect wilt hebben. Niet op moderne smartphonefotografie, waarbij veel beeldverwerking en rekenkracht ervoor zorgen dat je automatisch het beste shot uit je smartphonecamera haalt. Dáár zit het verschil met Samsung, Apple en Google ten opzichte van de Sony Xperia Pro I. En het bestaansrecht, want veel fotografen willen zo hun eigen foto’s - en video’s - perfectioneren.

Dat perfectioneren geldt niet alleen om de instellingen, maar natuurlijk ook voor de nabewerking. In de Play Store kun je daarvoor natuurlijk terecht bij Lightroom Mobile (wees gerust, je kunt desgewenst je foto’s in RAW schieten), SnapSeed of Photoshop. Voor de video-editor is er al een krachtige tool aanwezig: Cinema Pro. Hiermee maak en bewerk je professionele opnames en ontbreekt het aan niets. Je kunt opnemen in 4k met 120 fps en het onderwerp blijven volgen met automatisch objectracering, zodat deze nooit uit focus raakt. Desgewenst kun je een vlogmonitor en gimball kopen om je video’s nog professioneler te maken.

©PXimport

Alle fotogemakken voorzien

Als cameramerk heeft Sony wel de ervaring om te bieden wat fotografen nodig hebben, zonder hinderlijke hordes. Al eerder kwamen de sluiter- en videoknop ter sprake. Ook geeft de geribbelde zijkant je genoeg grip om de smartphone stevig vast te houden tijdens opnames. Omdat je video’s en (RAW-)foto’s al snel veel opslaggeheugen vreten is er gewoon een geheugenkaartslot aanwezig (naast maarliefst 512GB opslagruimte) en sluit je je audio-apparatuur direct aan op de 3,5 mm audio-aansluiting.

Ook is het beeldscherm natuurlijk van groot belang: dit is immers de plek waar je je foto’s en video’s opneemt, bewerkt en wellicht toont. Het oledscherm heeft een 4K-resolutie en een verversingssnelheid van 120 hertz. Plus een kleur-echte weergave die dik in orde is en bovendien nauwkeurig is af te stellen. Hoewel je de verversingssnelheid terug kunt schroeven ontbreekt wel de mogelijkheid de resolutie te verlagen om de batterij te ontzien.

Sony weet welke functies de fotograaf op zit te wachten.

-

Foto-kwaliteit

Zoals je leest is er veel te zeggen over de camera. Maar hoe presteert de camera nou écht? Voor deze review hebben we de camera-app op de automatische stand gezet en foto’s gemaakt met een andere smartphone die goed scoort met zijn camera: de Google Pixel 6 (nieuwprijs ca. 650 euro).

Wat opvalt is dat de verschillen tussen de groothoek- en telelens klein zijn. Bij veel smartphones houdt schakelen naar een van de andere lenzen in dat je inboet op kwaliteit. Hoewel je wel kleine verschillen merkt, voelt het niet alsof je een keuze moet maken tussen een andere brandpuntafstand van de lens of de beste foto. Zoals in deze voorbeelden met de fruitmand in kunstlicht, waarbij dezelfde compositie gebruikt is en vervolgens dezelfde afstand.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

De primaire lens weet in goede lichtomstandigheden prima foto’s af te leveren, met natuurgetrouwe kleuren en een aardig dynamisch bereik, waarbij details in donkere schaduwvlakken en belichte delen goed zichtbaar blijven. Ook is er erg weinig ruis. Vergeleken met de Pixel waren lichte delen af en toe wat flets.

Waar het verschil gemaakt wordt, zijn de foto’s waarbij beperkt licht beschikbaar is. Helaas wordt het verschil niet gemaakt in het voordeel van de Sony. Hier is ook het gebied waar de software zijn magische werk doet, om met lange sluitertijden en beeldherkenning zaken als ruis, bewegingsonscherpte en onzichtbare delen zo goed mogelijk voorkomt. 

De Sony Xperia Pro I begint al met een kleine achterstand: de lens heeft een wat hoog diafragma ( f 2.0), waardoor hij minder licht opvangt. Ook kan de software niet tippen aan bijvoorbeeld de nachtmodus van Google en Apple. Er is gewoonweg veel minder zichtbaar op foto’s van slecht-belichte omgevingen. Handmatig kun je met ISO-waardes en diafragma spelen, maar dat levert heel veel werk op voor een resultaat dat waarschijnlijk niet beter gaat zijn.

Links: Sony Xperia Pro I, rechts: Google Pixel 6.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Kortom, de camera van de Xperia Pro I lijkt slechts op papier écht indruk te maken. In praktijk ben je beter af met een smartphonecamera van Apple, Samsung of Google. Bovendien spaart zo’n telefoon geld uit voor nog een leuke (Sony-)camera erbij.

©PXimport

©PXimport

Sony Xperia als smartphone

Als smartphone is de Xperia Pro I in de basis zeker niet verkeerd. Het mooie scherm is al aan bod gekomen, maar ook is de smartphone uitgerust met de nodige rekenkracht dankzij de Snapdragon 888-chipset die tevens wifi 6 en 5G ondersteunt. Daarbij is 12GB aan werkgeheugen aangenaam ruim. De Xperia kan bij zware belasting (zoals langdurige video-opname in 4K) wel aardig warm aanvoelen en wat minder presteren.

De accuduur is erg afhankelijk van het gebruik. 5G en het scherm eisen bijvoorbeeld veel van de accu, die met zijn capaciteit van 4.500 mAh acceptabel is. Desondanks wordt het bij redelijk regelmatig gebruik lastig om de hele dag door te komen. Een beetje economisch gebruik is genoeg voor iets meer dan een dag. De mogelijkheid om draadloos op te laden ontbreekt. Een concessie die je eigenlijk niet zou mogen maken op een toestel in deze prijsklasse.

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

©PXimport

Software: valse start zonder inhaalrace

Want die prijs, die schept natuurlijk verwachtingen waarbij je geen concessies mag pikken. De camera kan deze niet waarmaken. De software helaas ook niet. Hoewel Sony’s Androidskin bijzonder prettig in gebruik is, wordt het op andere vlakken behoorlijk gênant voor een smartphone van 1800 euro. Om te beginnen draait de smartphone op Android 11, dat is niet de meest recente Androidversie. Ook heeft Sony een slechte reputatie als het aankomt op het updatebeleid. Xperia-smartphones krijgen steevast twee versie-updates en drie jaar security-updates. Bovendien verloopt de uitrol (te) traag. Sony zal niet een tandje, maar wel meerdere tandjes bij moeten zetten om ondersteuning te matchen met deze vraagprijzen.

Ook staat de smartphone ramvol met voorgeïnstalleerde apps van diensten waar Sony waarschijnlijk een samenwerking mee heeft. Dit soort opdringerij hoort niet thuis op jouw toestel, laat staan op jouw toestel van bijna 2.000 euro.

©PXimport

©PXimport

Alternatieven voor de Sony Xperia Pro I

Voor een vraagprijs van rond de 600 euro, had de Xperia Pro I een interessante smartphone geweest voor de ouderwetse fotograaf die zelf de controle zoekt over zijn camera. Helaas is die vraagprijs drie keer zo hoog en wordt dit op geen enkele manier waargemaakt. De 1 inch sensor is in praktijk vooral marketing en de camera kan kwalitatief niet meekomen met bijvoorbeeld de Pixel 6, een smartphone die bijna een derde van de prijs kost. 

Ook qua software-ondersteuning levert Sony diep onvoldoende voor wat je mag verwachten in deze prijsklasse. Zaken als de camera-app, de video-app, het mooie beeldscherm en de krachtige chipset kunnen alleen deze pijn een beetje verzachten. Pijnlijk is namelijk dat je kunt concluderen dat je voor die 1800 euro een betere Sony systeemcamera koopt én een betere (camera)smartphone van Google, Samsung of Apple. Met als extra pijnlijk detail dat deze smartphones allemaal uitgerust zijn met een Sony-sensor, die door de merken zelf afgesteld is. Een jammere conclusie, want Sony is een merk dat fotografen kan aanspreken en een camera met smartphonefuncties, daar valt ongetwijfeld een goede nichemarkt voor te vinden.

Conclusie: Sony Xperia Pro I kopen?

Laat je niet misleiden door de cameraspecs of afleiden door de camera-app waar je alle instellingen tot de kleinste details afstelt. Voor minder geld heb je een betere smartphone met een betere camera. Sterker nog, voor minder geld heb je een betere losse camera én smartphonecamera. Een pijnlijke conclusie voor een smartphone die in de basis niet verkeerd is. Maar zijn prijs op geen enkele manier rechtvaardigt.

Oké
Conclusie

**Adviesprijs** € 1.799,- **Kleuren** Zwart **OS** Android 11 **Scherm** 6,5 inch oled (3840 x 1644, 120 Hz) **Processor** 2,8 GHz octacore (Qualcomm Snapdragon 888) **RAM** 12 GB **Opslag** 512 GB (uitbreidbaar met geheugenkaart) **Batterij** 5.000 mAh **Camera** 12, 12 en 12 megapixel (achter), 8 megapixel (voor) **Connectiviteit** 5G, Bluetooth 5.2, wifi 6, gps, nfc **Formaat** 16,6 x 7,3 x 0,9 cm **Gewicht** 211 gram **Aansluitingen** usb-c, dualsim, audio-jack **Website** [www.sony.nl](https://www.sony.nl/electronics/smartphones/xperia-pro-i)

Plus- en minpunten
  • Camera- en video-app
  • Krachtige specs
  • Scherm
  • Functies voor de foto- en videograaf
  • Prijs
  • Voldoet niet aan camera-verwachtingen
  • Android-versie en ondersteuning
▼ Volgende artikel
Broodroosters anno nu: veel meer dan een paar sneetjes toast
© Lightfield Studios - stock.adobe.com
Huis

Broodroosters anno nu: veel meer dan een paar sneetjes toast

Of je nu trek hebt in toast met avocado en een gepocheerd eitje of in een klassieke tosti met ham en kaas: met het moderne broodrooster kan het allemaal. Benieuwd wat broodroosters anno nu zo bijzonder maakt? We vertellen je er alles over.

In het kort: Moderne broodroosters zijn echte alleskunners: naast het roosteren van brood gebruik je ze ook voor het maken van tosti's, het opwarmen van croissants en het ontdooien van bevroren brood. En ze kunnen vaak nog veel meer dan dat. In dit artikel lees je wat moderne broodroosters allemaal kunnen en in welk opzicht ze verschillen van de meer traditionele modellen.

Lees ook: 🥪 Gezonde tosti's om de hele middag op door te gaan

'Ouderwetse' broodroosters doen precies wat ze moeten doen. Je doet er één of twee sneetjes brood in, wacht een paar minuten en plop: daar heb je je perfect gebruinde en knapperige toast. Deze modellen zijn dankzij hun eenvoudige werking nog altijd bij veel mensen in trek, maar er er is ook steeds meer vraag naar modellen die meer kunnen dan alleen brood roosteren. Van het maken van tosti's tot het roosteren van bagels en croissants: met de nieuwste modellen heb je je tosti-ijzer of oven haast niet meer nodig! Veel modellen zijn daarnaast voorzien van allerlei handige extra's, zoals een ontdooifunctie en speciale sleuven voor extra groot of klein brood. En dan hebben we het nog niet eens over de vele bruiningsstanden op moderne broodroosters.

Bruiningsstanden 

Traditionele broodroosters zitten vaak lekker simpel in elkaar, met een draaiknop die je keuze biedt uit drie tot hoogstens vijf standen. Maar het beperkte aantal opties op deze modellen heeft wel als nadeel dat je niet altijd evenveel controle hebt over hoe bruin je sneetjes brood worden. Moderne broodroosters beschikken vaak over veel meer bruiningsstanden, gemiddeld tussen de zes en negen. De lagere standen zijn ideaal voor het licht roosteren van dun of oud brood, terwijl de hogere standen perfect zijn om brood donkerbruin te krijgen of om zwaarder brood zoals volkoren of roggebrood te roosteren. Sommige modellen hebben zelfs slimme sensoren die de dikte van het brood detecteren en op basis daarvan de roostertijd aanpassen. Handig! 

Ontdooifunctie

Brood ontdooien kan best een gedoe zijn. Op het aanrecht duurt het lang, voor gelijkmatig ontdooien in de oven moet je maar net de juiste instellingen weten en in de magnetron wordt bevroren brood snel slap. In een broodrooster met ontdooifunctie wordt het een stuk eenvoudiger. Het enige wat je hoeft te doen, is de bevroren sneetjes brood in het rooster te plaatsen en de ontdooistand te selecteren. Het broodrooster past vervolgens automatisch de tijd en temperatuur aan, zodat je brood gelijkmatig ontdooit zonder dat het verbrandt. Deze functie werkt ook goed voor bevroren croissants of andere kleine broodjes.

©Goffkein - stock.adobe.com

Hoeveelheid sleuven

Voor grotere gezinnen is een broodrooster met maar twee sleuven niet altijd handig. Zeker als jullie gezellig samen aan tafel willen eten, is het niet ideaal om steeds op je beurt te moeten wachten. Gelukkig zijn broodroosters er tegenwoordig in allerlei soorten en maten, met bijvoorbeeld ruimte voor vier sneetjes brood of speciale sleuven voor extra lang brood (denk aan zuurdesem of stokbrood) of breed brood (zelf gesneden brood of croissants en bagels). Sommige modellen beschikken over sleuven met liftfunctie voor kleine sneetjes brood, zodat je je handen niet hoeft te branden. Er zijn ook modellen met een enkele brede sleuf waarin je meerdere sneetjes brood naast elkaar plaatst. 

Extra functies

Naast de ontdooistand hebben moderne broodroosters vaak nog veel meer handige functies. Zoals een opwarmstand die brood alleen opwarmt zonder het te roosteren: handig voor overgebleven croissants of andere afgebakken broodjes. Of een sneltoastfunctie, die brood snel en efficiënt roostert als je haast hebt. Een warmhoudrooster komt mooi van pas als je veel sneetjes brood achter elkaar wilt roosteren: deze houdt je brood tot wel vijftien minuten warm. 

Ook voor tosti's en bagels hebben moderne broodroosters vaak speciale standen. De tosti-stand zorgt ervoor dat het brood langzaam wordt verhit zodat ondertussen de kaas kan smelten. Eventuele meegeleverde tostiklemmen voorkomen dat het een knoeiboel wordt in je broodrooster. De bagelstand is speciaal ontworpen om bagels perfect te roosteren, met een zachte buitenkant en een krokante binnenkant. 

©morkovkapiy - stock.adobe.com

Design

Als je ook de uitstraling van je broodrooster belangrijk vindt, bieden moderne broodroosters je meer dan genoeg keus. Broodroosters anno nu zijn namelijk allang niet meer alleen maar basic zwart of zilver. Steeds meer fabrikanten bieden modellen in stijlvolle kleuren, zoals zachtroze, mintgroen of lichtblauw. Of wat dacht je van een opvallend retromodel in felrood? Gerenommeerde merken als Russell Hobbs, KitchenAid en Smeg verkopen verschillende kwalitatieve broodroosters in een origineel design. Misschien geef je niks om design en ga je liever voor functionaliteit. In dat geval is een broodrooster met transparante zijkanten misschien wat voor jou: hiermee hou je tijdens het roosteren precies bij hoe bruin je sneetjes kleuren.

▼ Volgende artikel
Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*
© encierro - stock.adobe.com
Huis

Zo bespaar je flink met groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin*

Groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin kunnen een flinke besparing opleveren. Zeker als je kiest voor soorten die in de winkel duur zijn, weinig verzorging vragen en jaar na jaar opnieuw groeien. Je hoeft er geen groene vingers voor te hebben en ook geen grote tuin. In dit artikel lees je welke planten slim zijn om te kweken, hoe je begint en waar je op moet letten om zoveel mogelijk uit je oogst te halen.

* Of van je eigen balkon natuurlijk

In dit artikel lees je: • Waarom zelf kweken geld bespaartWelke groenten je makkelijk zelf kweekt, ook in pottenWelke fruitplanten jarenlang opbrengst gevenOf je beter kruiden kunt kopen of zelf zaaienWelke kruiden goed groeien in pottenWanneer je het beste kunt zaaien of plantenHoe je je oogst beschermt tegen slakken, rupsen en vogelsWaarom avocado's kweken in Nederland nauwelijks zin heeftHoe je eenvoudig begint, ook zonder moestuin

Lees ook: Ingemaakt! 4 manieren om zelf thuis voedsel te conserveren

Waarom zelf kweken loont

In de supermarkt kunnen verse bessen, kruiden en biologische groenten behoorlijk aantikken. Een klein bosje rozemarijn kost al snel meer dan een euro, terwijl een rozemarijnplantje je jarenlang voorziet als je 'm goed behandelt. Ook courgettes, cherrytomaatjes en paprika's zijn flink aan de prijs, terwijl je ze zelf makkelijk kweekt, zelfs in een pot.

Daarnaast scheelt het in verpakkingsmateriaal, voorkom je verspilling en smaakt alles verser dan vers. Zelfs op een balkon of klein terras kun je met een paar bakken al behoorlijk wat opbrengen.

Groenten: veel opbrengst, dus dat bespaart geld!

Voor deze groenten heb je weinig ruimte of moeite nodig, terwijl ze wel een goede opbrengst geven.

1. Courgette

Courgette groeit snel, vraagt weinig aandacht en geeft veel vruchten. Eén plant kan je wekenlang oogst opleveren. Toegegeven, in de zomermaanden zijn ze best betaalbaar in de winkel. Maar juist door de grote opbrengst kun je er makkelijk ook iemand anders blij mee maken en je kunt ze inmaken voor de winter.

  • Zaaien: april binnen, mei buiten

  • Zon: veel zon

  • Grond: luchtige, voedzame grond

  • Let op: geef genoeg water, vooral bij warm weer

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

2. Cherrytomaten

Perfect voor op het balkon. In pot of in de volle grond.

  • Zaaien: maart binnen, uitplanten in mei

  • Zon: volle zon, uit de wind

  • Grond: goed doorlatend en rijk aan voeding

  • Let op: bind ze op en haal regelmatig dieven (zijscheuten) weg

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

3. Prei

Prei is populair en veelzijdig. Je kunt het hele jaar door zaaien, afhankelijk van de soort (zomer- of winterprei).

  • Zaaien: februari tot juni

  • Zon: zon of halfschaduw

  • Grond: losse, voedzame grond

  • Let op: plant jonge prei diep, dat zorgt voor lange witte stelen

  • Oogsten: juli t/m september; regelmatig plukken stimuleert nieuwe groei

4. Paprika

Paprika's doen het goed in een pot op een zonnig balkon of in een kas. Ze vragen iets meer aandacht, maar zijn het waard.

  • Zaaien: februari binnen

  • Zon: veel zon, liefst beschut

  • Grond: voedselrijke potgrond

  • Let op: paprika's houden van warmte – een kas of warm hoekje helpt enorm

  • Oogsten: augustus t/m oktober; zodra paprika's volledig gekleurd zijn oogsten

5. Rucola

Korte groeicyclus, dus je kunt meerdere keren per seizoen zaaien.

  • Zaaien: maart tot september

  • Zon: liefst halfschaduw, anders wordt het snel bitter

  • Grond: normale tuingrond, niet te droog

  • Let op: jonge rucola is het lekkerst – wacht niet te lang met oogsten

  • Oogsten: mei tot oktober; al 4-6 weken na zaaien

©Brent Hofacker

Fruit: planten voor jarenlange opbrengst

Met fruitstruiken of -bomen leg je de basis voor een structurele besparing. Na het eerste jaar begint de oogst, en die wordt vaak elk jaar groter.

1. Blauwe bes

Duur in de winkel, maar als struik jarenlang opbrengst.

  • Planten: november tot maart

  • Zon: volle zon

  • Grond: zure grond (meng turf door de aarde)

  • Let op: geef bij droogte water met regenwater (geen kalkrijk kraanwater)

  • Oogsten: juli t/m september; vruchten regelmatig plukken als ze volledig blauw zijn

2. Framboos

Geeft snel oogst, kan ook in grote pot op balkon.

  • Planten: najaar of vroeg voorjaar

  • Zon: liefst veel zon

  • Grond: goed doorlatend, voedzaam

  • Let op: snoei oude takken na de oogst voor meer vruchtvorming

  • Oogsten: juni t/m oktober; afhankelijk van ras, pluk zodra rijp

3. Aardbeien

Makkelijk, ook in hangpotten.

  • Planten: maart of augustus

  • Zon: volle zon

  • Grond: luchtige aarde, niet te nat

  • Let op: verjong elk jaar door nieuwe stekken te planten

  • Oogsten: juni t/m september; direct oogsten zodra ze volledig rood zijn

4. Vijg (in pot)

Zelfs op een balkon kun je een vijgenboom houden.

  • Planten: voorjaar

  • Zon: volle zon, beschut plekje

  • Grond: voedzame, goed doorlatende grond

  • Let op: bescherm bij strenge vorst

  • Oogsten: augustus t/m oktober; vijgen oogsten als ze zacht en volledig gekleurd zijn

©Valery Sheiko | draw05 - stock.adobe.com

Kruiden: kopen of zaaien?


Kopen: sneller en makkelijker

Bij kruiden als rozemarijn, tijm, munt en bieslook is een plantje van het tuincentrum of zelfs de supermarkt vaak de handigste optie.

  • Je hebt direct een oogstbare plant

  • Je ziet meteen of de plant gezond is

  • Je bespaart tijd, want kiemen duurt bij sommige soorten weken

  • Vooral houtige kruiden (rozemarijn, tijm) groeien langzaam uit zaad

Belangrijk is wel dat je supermarktplantjes niet als wegwerpkruid gebruikt. Verpot ze in voedzame aarde, geef ze licht, en knip regelmatig bij. Zo gaan ze makkelijk maanden (soms jaren) mee.

Zaaien: zinvol bij snelle groeiers

Kruiden als basilicum, koriander, dille en peterselie kun je prima zaaien, vooral als je ze in grotere hoeveelheden gebruikt.

  • Goedkoop: één zakje zaad geeft veel planten

  • Leuk om te doen in de lente

  • Je kunt steeds nieuwe rondes opkweken

Maar ook hier geldt: zaaien vraagt aandacht. Je hebt een warme, lichte plek nodig en moet zorgen dat de kiemplantjes niet uitdrogen of omvallen.

Kruiden: altijd vers binnen handbereik

Verse kruiden zijn duur, terwijl een plantje vaak jarenlang meegaat. Deze soorten zijn eenvoudig in onderhoud en groeien goed in potten.

1. Rozemarijn

  • Zon: volle zon

  • Grond: droge, arme grond

  • Let op: geef weinig water, winterhard tot -10 °C, snoei regelmatig takjes om groei compact te houden

  • Oogsten: het hele jaar

2. Tijm

  • Zon: veel zon

  • Grond: doorlatend, kalkrijk

  • Let op: snoei regelmatig voor compacte groei, regelmatig toppen

  • Oogsten: hele jaar door

3. Munt

  • Zon: halfschaduw of zon

  • Grond: vochtig, niet te droog

  • Let op: woekert, dus altijd in pot houden

  • Oogsten: maart t/m november; jonge blaadjes smaken het beste

4. Bieslook

  • Zon: halfschaduw tot zon

  • Grond: voedzaam, vochtig

  • Let op: bloeit in zomer, maar dan kun je nog steeds de stengels oogsten

  • Oogsten: maart t/m oktober; knip regelmatig voor verse aanwas

©stockcreations

Wanneer zaaien of planten?

GewasBinnen zaaienBuiten zaaienPlantenOogsten vanaf
Courgetteaprilmeimeijuli–sept
Cherrytomaatmaartmeimeijuli–sept
Preifebruari–maartapril–juni-juli–dec
Paprikafebruari–maartmeimeijuli–sept
Rucola-maart–sept-april–okt
Blauwe bes--nov–maartjuli–aug
Framboos--okt–mrtjuni–aug
Aardbei--maart/augjuni–juli
Vijg--voorjaaraug–okt
Rozemarijn-maart–julimaart–meihet hele jaar
Tijm-maart–julimaart–meihet hele jaar
Munt-maart–julimaart–meihet hele jaar
Bieslook-maart–julimaart–meihet hele jaar
Basilicummaart–meimei–juli-juni–sept
Koriandermaart–aprilapril–juni-mei–aug
Dillemaart–aprilapril–juni-mei–aug
Peterseliefebruari–aprilmaart–juli-mei–okt

Wat te doen tegen slakken, rupsen en vogels?

Zodra het groen gaat groeien, ontdekken ook dieren je tuin. Met deze tips houd je de schade beperkt:

Slakken:

  • Leg koperen munten rond potten of bedden

  • Zet schuilplaatsen zoals omgekeerde bloempotten om ze weg te vangen

  • Kies planten die slakken minder lekker vinden (zoals rozemarijn of tijm)

  • Zet een schoteltje met bier neer

Rupsen:

  • Controleer planten regelmatig op eitjes (onder bladeren)

  • Plant afrikaantjes of dille tussen je groenten – die trekken natuurlijke vijanden aan

  • Gebruik fijnmazig net als je veel last hebt

Vogels:

  • Span vogelnetten over bessenstruiken

  • Hang oude cd's of glimmend lint op om ze af te schrikken

  • Zet een nep-roofvogel in de buurt van je fruit

©APISIT Wilaijit

Kun je zelf avocado's kweken? Hoewel avocado's duur zijn in de winkel, is het niet realistisch om ze zelf te kweken met het idee dat je er ooit van zult oogsten. Je kunt de pit laten kiemen – bijvoorbeeld in een glas water of direct in potgrond – en daar groeit met wat geduld een mooie plant uit. Maar een echte avocado-oogst? Die blijft in Nederland vrijwel altijd uit. De boom heeft jaren nodig om vrucht te dragen, meestal tussen de zeven en tien jaar, en stelt hoge eisen aan temperatuur en licht. Buiten overleeft hij onze winters niet. Zelfs in een kas is het lastig om genoeg warmte en luchtvochtigheid te bieden. Daarbij komt dat veel soorten alleen vruchten dragen als er een tweede, genetisch afwijkende boom in de buurt staat voor kruisbestuiving. Leuk dus als groene kamerplant, maar niet als serieuze manier om geld te besparen op avocado's.

Begin klein, groei vanzelf

Je hoeft niet meteen een hele moestuin aan te leggen. Begin met drie bakken op je balkon of een paar vaste planten in een zonnig hoekje. Kies soorten die je vaak gebruikt en die je veel geld schelen in de winkel. Na een eerste jaar weet je wat werkt en kun je stap voor stap uitbreiden.

 

Moestuinzaden?

Heel veel keus