Als een harddisk totaal niet meer bereikbaar is, moge het duidelijk zijn dat een vervangend exemplaar noodzakelijk is. Meestal gaat er heel wat – vaak onopgemerkt – aan vooraf voordat het zover is. Maar wanneer is het tijd om je harddisk te vervangen? We focussen op de NAS!

Feitelijk kun je een moderne harddisk (we kijken hier trouwens naar de traditionele variant en niet de ssd) beschouwen als een op zichzelf draaiende microcomputer. De onboard microcontroller stuurt het ding niet alleen (elektro)mechanisch aan, maar checkt ook met regelmaat of er mogelijk gekke dingen gaande zijn. In principe behoort ieder modern besturingssysteem die meetwaarden – samengevat in de zogeheten S.M.A.R.T.-tabel – uit te lezen. En waarschuwingen van de schijf zelf serieus te nemen. Helaas gebeurt dat lang niet altijd. Hoe je zelf een oogje in het zeil kunt houden, lees je in dit artikel. 

Nu is het leuk om te weten hoe je gegevens uitleest, maar hoe interpreteer je ze vervolgens? Verder is de kans groot dat als je een beetje serieus met data-opslag omgaat, je je documenten natuurlijk allang niet meer op je pc of laptop bewaart. In plaats daarvan gebruik je een nas, liefst met schijven in gespiegelde RAID-configuratie. Gaat er dan met een schijf wat mis, dan kun je die gewoon vervangen zonder dat er kostbare data verloren gaat. En als je helemaal op safe wilt spelen, back-up je de data van die nas ook nog eens regelmatig naar een externe usb-harddisk, een andere nas of zelfs cloudopslag. Data op je pc moet je echt meer zien als vergankelijk. 

En op een laptop helemaal, want die kan kapot vallen, gestolen of verloren worden. Zet daar echt alleen je benodigde software (en natuurlijk een OS) op. Als je er onderweg al data op bewaart, hevel die bij thuiskomst dan zo snel mogelijk over naar de nas. En daarmee is de nas dan ook hét apparaat waarbij je de gezondheid van de ingebouwde schijven kritisch dient te volgen.

Melding als het mis is

Het aardige is dat veel nas'en de ‘gezondheid’ van de ingebouwde schijven gelukkig zelf goed in de gaten houden. In het geval van Synology nas'en (momenteel het meest populaire merk wat dit soort apparaten betreft) wordt niet alleen naar S.M.A.R.T.-waarden van de harde schijven zelf gekeken, maar wordt ook de integriteit van de RAID-volumes in het systeem regelmatig gecontroleerd en waar nodig gerepareerd. Heb je je nas optimaal geconfigureerd, dan krijg je een mailtje als er iets mis is (maar ook als een controle goed verlopen is). 

Even inloggen bij de gebruikersinterface toont ook direct de noodzakelijke meldingen. In het allerergste geval gaat er een alarmpieper af en knippert er een waarschuwings-LED oranje, wanneer een schijf totaal niet bruikbaar meer is. Dan heb je echt te lang gewacht met vervangen. In een RAID-configuratie hoeft dat nog altijd geen ramp te zijn, maar je speelt dan wel met vuurt. Bij thuisgebruikers wordt meestal in een RAID met twee schijven gedraaid, wat betekent dat als er met een volledig rotte schijf nu ook problemen op de andere schijf ontstaan je een groot probleem qua dataverlies hebt.

©PXimport

Vervangen bij afwijkend gedrag

Kortom: wanneer is het tijd om je harddisk te vervangen? Als je gewoon op safe wilt spelen is dat eigenlijk het geval zodra de eerste slechte sectoren na jaren trouwe dienst opduiken. Zelfs al is het er maar eentje: ’t betekent dat de schijf aan het slijten is. Niet abnormaal natuurlijk, en gezien de huidige prijzen qua opslag ook niet iets om qua vervanging wakker van te liggen. Kies je in je nas voor harde schijven met een capaciteit van 3 of 4 TB, dan ben je voor rond de €100 klaar per schijf. Da’s prima te overzien, zeker ook omdat vervangen niet aan de lopende band gebeurt. 

Kortom: zodra de eerste melding – hetzij via mail hetzij via de gebruikersinterface van je nas - betreffende een toename van bad sectors verschijnt, dan is het simpelweg tijd om een nieuwe drive te bestellen en in te bouwen. Klaar. Ook andere foutmeldingen betreffende een schijf duiden veelal op naderende problemen. Denk aan een ineens regelmatig te hoge temperatuur ten opzichte van de andere schijven in de nas. 

I/O-fouten zijn ook een rode vlag, het betekent dat een schijf z’n data op een bepaald moment niet kwijt kon of kon lezen. Dat gebeurt onder normale omstandigheden nooit. Ook mechanische bijgeluiden zijn verdacht. Probleem is alleen dat die op het gehoor moeilijk te lokaliseren zijn in een nas met meerdere ingebouwde schijven. 

Hoor je een schijf echter regelmatig haperen, herstarten, kloink-geluiden maken enzovoort, dan is de kans levensgroot dat er allang fouten ontdekt zijn door je nas. Die fouten vind je door in te loggen bij de gebruikersinterface; klik dan op de startknop en vervolgens op Opslagbeheer. Klik in het geopende venster op HDD/SSD. Je ziet nu een overzicht van alle fysieke drives. Nu wordt het wat verwarrend: je nas ziet een drive zelfs na het constateren van een fout niet direct als problematisch. Dat gebeurt pas na een aantal serieuze fouten, niet bij de eerste. Kortom: check in de oorspronkelijke waarschuwing welke schijf precies de mist is ingegaan. Klik hierop in het overzicht en dan op de knop Logboeken. Bingo! Hier is duidelijk iets fout gegaan.

©PXimport

S.M.A.R.T.-gegevens, voor de nerds

Wil je weten wat precies, klik dan weer op de tab HDD/SSD, selecteer de zieke schijf en klik op Integriteitsinfo. Je kunt eventueel nog een uitgebreide S.M.A.R.T.-test uit laten voeren, mogelijk kom je dan nog meer gekkigheden op het spoor. Zo’n test kost wel enkele uren, maar dan heb je ook wat. Scroll helemaal naar beneden en klik op Details. Je ziet nu de tabel met meetgegevens. Voor een leek niet echt chocola, maar in ons voorbeeld zien we inderdaad een pending sector. Daar is een keer iets mis gegaan met een lees- of schrijfactie. En dat probleem zien we terug in de foutmelding van de nas. Maak je er verder niet druk over: de gekke sector is reden genoeg om de schijf te vervangen, wat ons betreft. Zeker na jaren trouwe dienst.

©PXimport

Vervangen

Heb je dus een melding gekregen betreffende een schijf waar ‘iets’ op mis aan het gaan is, zorg dan dat je de nieuwe harde schijf hebt besteld. Meestal heb je nog wel wat ademruimte om even door te draaien met de ‘beschadigde’ schijf; een bad sector wordt automatisch uitgesloten van gebruik en dankzij de genoemde RAID-configuratie raak je de gegevens op die sector ook niet kwijt. Wil je helemaal op safe spelen, dan kun je de nas ook uitzetten tot je een nieuwe schijf in huis hebt, maar dat is natuurlijk – zeker nu met thuiswerken – niet altijd een reële optie. Is de nieuwe harddisk gearriveerd – zorg trouwens dat je een gelijkwaardig of nog beter exact ’t zelfde exemplaar bestelt – dan kun je de nas uitschakelen. Overigens hoeft dat lang niet altijd, de meeste nas'en van Synology zijn ‘hot swappable’. Maar ach, op zeker spelen kan nooit kwaad wat ons betreft.

Alarm (uit)!

Uiteraard is het zaak dat je de juiste schijf verwijdert. Check en dubbelcheck daarvoor in de foutmelding over welke schijf het gaat. Bouw deze uit en bouw de nieuwe vervangschijf weer in. De nas kan weer aan. Schrik niet van de alarmpieper en oranje status-LED. Ja, natuurlijk is er iets mis met je RAID-volume, want er is een complete schijf qua inhoud verdwenen. Om de RAID-eenheid weer netjes compleet te maken klik je in het al automatisch voor je geopende paneel van het Configuratiescherm eerst op de knop Beep uit. Rust in de tent!

©PXimport

Volume herstellen

Start nu weer de app Opslagbeheer, alwaar je onder Overzicht alvast de melding Beschadigd ziet staan. Klik links in de kolom op Opslagpool en dan op Actie en Herstellen. Vervolgens kun je met een gerust hart op één oor gaan liggen, het herstellen kost flink wat tijd. Mooi klusje dus om in de nachtelijke uren uit te laten voeren. Dat het lang duurt is niet zo heel vreemd: alle gegevens van de achtergebleven RAID-schijf (of een deel ervan als je bijvoorbeeld 4 schijven hebt ingebouwd) worden gekopieerd naar de nieuw ingebouwde harddisk. Dat kan om vele Terabytes aan data gaan. Je kunt de nas tijdens de herstelactie gewoon gebruiken, maar het is aan te raden om het apparaat niet te veel te belasten om problemen (en nóg langer wachten...) te voorkomen. Is de herstelactie klaar, dan kun je – tenminste wat de nieuwe harddisk betreft – als het een beetje meezit weer een paar jaar vooruit!

©PXimport

WAARSCHUWING

Deze ‘truc’ werkt alleen als je nas schijven in een zogeheten gespiegelde RAID-configuratie draait. In het geval van de Synology’s zal dat meestal SHR (Synology Hybrid Raid) zijn. Gebruik je RAID 0 ofwel striping dan heb je een serieus probleem. In dat geval worden namelijk beide harddisks niet gespiegeld, maar qua capaciteit bij elkaar opgeteld. Ofwel: als je twee 4 TB harddisks inbouwt, krijg je in totaal 8 TB aan opslagruimte. Klinkt mooi maar RAID 0 biedt geen enkele bescherming tegen dataverlies. Zou je een harddisk uit een werkend RAID 0-volume trekken, dan raak je een enorme hoeveelheid – tot Terabytes aan toe, afhankelijk van de vulling - voorgoed kwijt. Check dus eerst of je een normale gespiegelde RAID-configuratie draait (SHR, RAID 1 en RAID 5 zijn het meest voorkomend). Indien niet, dan moet je een totaal andere weg qua herstel bewandelen. 

Namelijk: eerst alle data van je nas kopiëren naar een externe harddisk en dan pas de beschadigde schijf vervangen. Het RAID-volume dient vervolgens van nul af aan opnieuw opgebouwd te worden. Doe dat dan wel gelijk in SHR. Ja, dat kost je de helft aan opslag maar het levert wel een heel veilig geheel op! En dat is waarom nas'en zijn uitgevonden: centraal en veilig data bewaren.

Het is bijna kerst en tussen het regelen van de laatste boodschappen door kijk je om je heen. De post ligt nog op tafel, er slingert speelgoed rond en een grote schoonmaak gaat niet meer lukken. Toch wil je dat je gasten in een net huis binnenkomen. Met een strak plan kun je in precies zestig minuten de perfecte illusie van een schoon huis creëren. Zet de timer, doe je favoriete muziek aan en ga aan de slag.

Je begint waar je gasten binnenkomen. De hal is vaak een rommelige plek, zeker in de winter. Pak een grote mand of krat en gooi daar alles in wat er niet hoort: sjaals die niemand draagt, post, sleutels en rondslingerende tassen. Zet die mand tijdelijk weg in de berging, schuur of desnoods in je eigen kledingkast. Zorg dat er ruimte is aan de kapstok voor de jassen van je bezoek. Klop de deurmat even krachtig buiten uit en haal de stofzuiger snel door de gang. Als je hierna nog dertig seconden over hebt, veeg je met een doekje over de spiegel. Een schone spiegel en een lege vloer geven direct bij binnenkomst al het gevoel van een opgeruimd huis.

De woonkamer: sfeer boven perfectie

Door naar de plek waar jullie de meeste tijd zullen doorbrengen. In de woonkamer geldt nu de regel: opruimen is belangrijker dan boenen. Loop een rondje met een vuilniszak voor alles wat weg kan en een wasmand voor spullen die naar een andere kamer moeten. Maak de salontafel en bijzettafels helemaal leeg. Een leeg oppervlak oogt namelijk direct schoon, zelfs als je niet nat afneemt. Schud daarna de kussens op de bank flink op en vouw plaids netjes op. Haal de stofzuiger alleen door het midden van de kamer en langs de bank; vergeet de hoekjes en plinten, want daar kijkt vanavond niemand naar.

©Евгения Рубцова

Het toilet: kort maar krachtig

Dit is de enige plek waar je gasten echt even alleen zijn en stilzitten, dus hier moet het wel fris zijn. Gelukkig is de ruimte klein. Spuit wc-reiniger in de pot en laat dit even inwerken terwijl je de rest doet. Gebruik een wegwerpdoekje of een sopje voor de bril, de spoelknop, de deurklink en de kraan. Hang een schone handdoek op en controleer of er voldoende toiletpapier ligt. Heb je nog een geurkaarsje of geurstokjes? Zet die dan hier neer. Als het lekker ruikt, voelt je toilet al snel schoner aan.

Puntjes op de i in de keuken

Je hebt nu nog een kwartier over. Snel door naar de keuken. Zorg allereerst dat het aanrecht helemaal leeg is. Als het niet meer lukt om alles af te wassen, zet je de vuile vaat snel in de vaatwasser, ook als deze eigenlijk al vol is. Een andere slimme noodoplossing is om de vaat tijdelijk in een keukenkastje te verstoppen. Het gaat erom dat alles uit het zicht is. Haal tot slot nog even een doekje over het aanrecht en de kookplaat zodat alles weer fris oogt.

©APALKOV | MestoSveta - stock.adobe.com

Sfeer maken

Nu is het tijd voor de belangrijkste truc: het aanpassen van de verlichting. Dim de grote lampen en steek overal kaarsen en sfeerverlichting aan. Dat ziet er niet alleen heel gezellig uit, maar dat zachte licht zorgt er ook voor dat achtergebleven stof of verdwaalde kruimels niet meer opvallen. Tot slot doe je nog één ding voor de sfeer. Zet een raam op een kier voor frisse lucht of zet een pannetje op het vuur met wat water, kaneel en sinaasappelschil voor een heerlijke kerstgeur.

Klaar voor de bel

Kijk nu eens om je heen. Je huis is opgeruimd, het ruikt lekker en het is gezellig verlicht. Niemand die ziet dat je de bovenkant van de kasten hebt overgeslagen. Schenk wat te drinken voor jezelf in en adem uit. Laat die bel maar gaan!

Na een uitgebreid diner is de koffie vaak de afsluiter van de avond. In plaats van een standaard zwarte bak zet je met een paar simpele ingrediënten iets bijzonders op tafel. Je hoeft geen volleerd barista te zijn om indruk te maken; met wat kruiden of een restje chocolade geef je de koffie direct een feestelijke twist. Speciaal voor jou: vijf heerlijke koffierecepten.

Espresso met witte chocolade en kardemom

Witte chocolade is een goede match voor de sterke smaak van een espresso. Leg een paar blokjes witte chocolade onderin het glas en laat deze langzaam smelten door de hete koffie eroverheen te gieten. Als je een snufje kardemom door de melk mengt voordat je deze opschuimt, krijg je een heerlijke warme en kruidige geur. De kardemom zorgt ervoor dat de zoete chocolade niet de overhand krijgt, waardoor de koffiesmaak goed overeind blijft.

Tiramisu uit een glas

Je kunt de smaken van het bekende Italiaanse dessert ook gewoon drinken. Meng een sterke kop koffie met een drupje amandelsiroop voor de herkenbare smaak van amaretto, maar dan zonder de alcohol. In plaats van gewone melk kun je een mengsel van halfstijve slagroom en een beetje mascarpone bovenop de koffie leggen. Een flinke laag cacaopoeder over de room maakt het plaatje compleet. Dit koffierecept kan eigenlijk ook direct als vervanger van een dessert kan dienen, vooral het serveert met bijpassend koekje, zoals cantuccini of amaretti.

Mokka met sinaasappel en pure chocolade

De combinatie van pure chocolade en sinaasappel doet het altijd goed tijdens de feestdagen. Rasp de schil van een sinaasappel en roer dit samen met een blokje pure chocolade door je warme koffie totdat alles is opgelost. De olie uit de sinaasappelschil geeft een fris aroma dat heel goed samengaat met donker gebrande koffiebonen. Als je dit serveert met een klein stukje sinaasappelschil op de rand van het glas, ziet het er meteen feestelijk uit. De pure chocolade maakt de koffie wat dikker en voller, wat goed past bij een koude winteravond.

Karamel met een snufje zeezout

Gezouten karamel is al jaren populair en dat is niet zonder reden. Het zout versterkt namelijk de zoete tonen van de karamel en haalt tegelijkertijd de bittere randjes van de koffie af. Doe een scheutje karamelsiroop in je glas en voeg daar echt maar een heel klein beetje zeezout aan toe. Gebruik havermelk voor het schuim, omdat dit van zichzelf al een beetje romig en nootachtig smaakt. Het resultaat is een zachte koffie die het door de combinatie van zout en zoet bij bijna iedereen goed doet.

Koffie met honing en kaneel

Voor wie geen chocolade of room lust, is een combinatie van honing en kaneel een goed alternatief. Roer een goede lepel honing door de zwarte koffie en bestrooi de melkschuimlaag met wat kaneelpoeder. De honing geeft een andere soort zoetheid dan suiker en maakt de koffie zachter voor de keel. Het is een eenvoudige manier om een normale latte een feestelijke upgrade te geven met spullen die je waarschijnlijk al in je keukenkastje hebt staan. De geur van kaneel die van de warme melk afkomt, maakt meteen duidelijk dat het kerst is! 

©ID.nl

Zo maak je je koffie helemaal af

Je kunt de feestkoffie nog net wat mooier presenteren door aandacht te besteden aan de garnering. Een klein beetje kaneel, nootmuskaat of cacaopoeder op de melkschuimlaag doet bijvoorbeeld al wonderen. Gebruik een klein zeefje zodat de poeder gelijkmatig verdeeld wordt en er geen klontjes ontstaan. Voor een luxe effect kun je met een fijne rasp wat krullen van een blok pure of witte chocolade schaven. Dit smelt langzaam weg in het schuim en geeft bij elke slok een beetje extra textuur.

Ook met koekjes of fruit kun je creatief uit de hoek komen. Serveer de koffie met een typisch winters koekje op de schotel, zoals een speculaasje of een Italiaanse cantuccini. Een dunne reep sinaasappelschil die je even rond je vinger draait tot een krul staat erg chique aan de rand van het glas. Wil je echt uitpakken, dip de rand van het glas dan in wat water en daarna in suiker voor een bevroren effect. In plaats van een gewone lepel kun je tot slot een kaneelstokje in de koffie zetten, wat tijdens het drinken subtiel steeds meer smaak afgeeft.

Drie espressomachines voor je feestkoffie

De'Longhi PrimaDonna Soul

Dit apparaat van De'Longhi is een zeer uitgebreide volautomaat. Dankzij de 18 voorgeprogrammeerde recepten zet je met één druk op de knop een krachtige espresso of een zachte latte. Voor wie van variatie houdt, biedt dit toestel ook de mogelijkheid om de sterkte van de koffie nauwkeurig aan te passen, zodat je altijd die gewenste sterke kop koffie krijgt. De machine is bovendien via een smartphone-app te bedienen.

Siemens EQ.500

De Siemens EQ.500-serie staat bekend om het gebruiksvriendelijke display waarbij je de koffiespecialiteiten direct via sensorvelden selecteert. Naast de standaard espresso en latte beschikt dit apparaat over de zogenaamde 'aromaDouble Shot'-functie. Hiermee zet je een extra sterke koffie door middel van een dubbel maal- en zetproces, zonder dat de koffie een bittere nasmaak krijgt.

Melitta Barista Smart T

De Melitta Barista Smart TS blinkt uit in veelzijdigheid met maar liefst 21 voorgeprogrammeerde recepten. Een groot voordeel is de fluisterstille molen, waardoor je zonder veel lawaai geniet van versgemalen bonen. Dankzij het dubbele bonenreservoir kun je bovendien eenvoudig wisselen tussen een milde boon voor je latte en een krachtige variant voor de espresso. De machine is via een handige app op je smartphone te bedienen. Met de 'My Coffee Memory'-functie sla je de persoonlijke voorkeuren van acht verschillende personen op.