Als een harddisk totaal niet meer bereikbaar is, moge het duidelijk zijn dat een vervangend exemplaar noodzakelijk is. Meestal gaat er heel wat – vaak onopgemerkt – aan vooraf voordat het zover is. Maar wanneer is het tijd om je harddisk te vervangen? We focussen op de NAS!

Feitelijk kun je een moderne harddisk (we kijken hier trouwens naar de traditionele variant en niet de ssd) beschouwen als een op zichzelf draaiende microcomputer. De onboard microcontroller stuurt het ding niet alleen (elektro)mechanisch aan, maar checkt ook met regelmaat of er mogelijk gekke dingen gaande zijn. In principe behoort ieder modern besturingssysteem die meetwaarden – samengevat in de zogeheten S.M.A.R.T.-tabel – uit te lezen. En waarschuwingen van de schijf zelf serieus te nemen. Helaas gebeurt dat lang niet altijd. Hoe je zelf een oogje in het zeil kunt houden, lees je in dit artikel. 

Nu is het leuk om te weten hoe je gegevens uitleest, maar hoe interpreteer je ze vervolgens? Verder is de kans groot dat als je een beetje serieus met data-opslag omgaat, je je documenten natuurlijk allang niet meer op je pc of laptop bewaart. In plaats daarvan gebruik je een nas, liefst met schijven in gespiegelde RAID-configuratie. Gaat er dan met een schijf wat mis, dan kun je die gewoon vervangen zonder dat er kostbare data verloren gaat. En als je helemaal op safe wilt spelen, back-up je de data van die nas ook nog eens regelmatig naar een externe usb-harddisk, een andere nas of zelfs cloudopslag. Data op je pc moet je echt meer zien als vergankelijk. 

En op een laptop helemaal, want die kan kapot vallen, gestolen of verloren worden. Zet daar echt alleen je benodigde software (en natuurlijk een OS) op. Als je er onderweg al data op bewaart, hevel die bij thuiskomst dan zo snel mogelijk over naar de nas. En daarmee is de nas dan ook hét apparaat waarbij je de gezondheid van de ingebouwde schijven kritisch dient te volgen.

Melding als het mis is

Het aardige is dat veel nas'en de ‘gezondheid’ van de ingebouwde schijven gelukkig zelf goed in de gaten houden. In het geval van Synology nas'en (momenteel het meest populaire merk wat dit soort apparaten betreft) wordt niet alleen naar S.M.A.R.T.-waarden van de harde schijven zelf gekeken, maar wordt ook de integriteit van de RAID-volumes in het systeem regelmatig gecontroleerd en waar nodig gerepareerd. Heb je je nas optimaal geconfigureerd, dan krijg je een mailtje als er iets mis is (maar ook als een controle goed verlopen is). 

Even inloggen bij de gebruikersinterface toont ook direct de noodzakelijke meldingen. In het allerergste geval gaat er een alarmpieper af en knippert er een waarschuwings-LED oranje, wanneer een schijf totaal niet bruikbaar meer is. Dan heb je echt te lang gewacht met vervangen. In een RAID-configuratie hoeft dat nog altijd geen ramp te zijn, maar je speelt dan wel met vuurt. Bij thuisgebruikers wordt meestal in een RAID met twee schijven gedraaid, wat betekent dat als er met een volledig rotte schijf nu ook problemen op de andere schijf ontstaan je een groot probleem qua dataverlies hebt.

©PXimport

Vervangen bij afwijkend gedrag

Kortom: wanneer is het tijd om je harddisk te vervangen? Als je gewoon op safe wilt spelen is dat eigenlijk het geval zodra de eerste slechte sectoren na jaren trouwe dienst opduiken. Zelfs al is het er maar eentje: ’t betekent dat de schijf aan het slijten is. Niet abnormaal natuurlijk, en gezien de huidige prijzen qua opslag ook niet iets om qua vervanging wakker van te liggen. Kies je in je nas voor harde schijven met een capaciteit van 3 of 4 TB, dan ben je voor rond de €100 klaar per schijf. Da’s prima te overzien, zeker ook omdat vervangen niet aan de lopende band gebeurt. 

Kortom: zodra de eerste melding – hetzij via mail hetzij via de gebruikersinterface van je nas - betreffende een toename van bad sectors verschijnt, dan is het simpelweg tijd om een nieuwe drive te bestellen en in te bouwen. Klaar. Ook andere foutmeldingen betreffende een schijf duiden veelal op naderende problemen. Denk aan een ineens regelmatig te hoge temperatuur ten opzichte van de andere schijven in de nas. 

I/O-fouten zijn ook een rode vlag, het betekent dat een schijf z’n data op een bepaald moment niet kwijt kon of kon lezen. Dat gebeurt onder normale omstandigheden nooit. Ook mechanische bijgeluiden zijn verdacht. Probleem is alleen dat die op het gehoor moeilijk te lokaliseren zijn in een nas met meerdere ingebouwde schijven. 

Hoor je een schijf echter regelmatig haperen, herstarten, kloink-geluiden maken enzovoort, dan is de kans levensgroot dat er allang fouten ontdekt zijn door je nas. Die fouten vind je door in te loggen bij de gebruikersinterface; klik dan op de startknop en vervolgens op Opslagbeheer. Klik in het geopende venster op HDD/SSD. Je ziet nu een overzicht van alle fysieke drives. Nu wordt het wat verwarrend: je nas ziet een drive zelfs na het constateren van een fout niet direct als problematisch. Dat gebeurt pas na een aantal serieuze fouten, niet bij de eerste. Kortom: check in de oorspronkelijke waarschuwing welke schijf precies de mist is ingegaan. Klik hierop in het overzicht en dan op de knop Logboeken. Bingo! Hier is duidelijk iets fout gegaan.

©PXimport

S.M.A.R.T.-gegevens, voor de nerds

Wil je weten wat precies, klik dan weer op de tab HDD/SSD, selecteer de zieke schijf en klik op Integriteitsinfo. Je kunt eventueel nog een uitgebreide S.M.A.R.T.-test uit laten voeren, mogelijk kom je dan nog meer gekkigheden op het spoor. Zo’n test kost wel enkele uren, maar dan heb je ook wat. Scroll helemaal naar beneden en klik op Details. Je ziet nu de tabel met meetgegevens. Voor een leek niet echt chocola, maar in ons voorbeeld zien we inderdaad een pending sector. Daar is een keer iets mis gegaan met een lees- of schrijfactie. En dat probleem zien we terug in de foutmelding van de nas. Maak je er verder niet druk over: de gekke sector is reden genoeg om de schijf te vervangen, wat ons betreft. Zeker na jaren trouwe dienst.

©PXimport

Vervangen

Heb je dus een melding gekregen betreffende een schijf waar ‘iets’ op mis aan het gaan is, zorg dan dat je de nieuwe harde schijf hebt besteld. Meestal heb je nog wel wat ademruimte om even door te draaien met de ‘beschadigde’ schijf; een bad sector wordt automatisch uitgesloten van gebruik en dankzij de genoemde RAID-configuratie raak je de gegevens op die sector ook niet kwijt. Wil je helemaal op safe spelen, dan kun je de nas ook uitzetten tot je een nieuwe schijf in huis hebt, maar dat is natuurlijk – zeker nu met thuiswerken – niet altijd een reële optie. Is de nieuwe harddisk gearriveerd – zorg trouwens dat je een gelijkwaardig of nog beter exact ’t zelfde exemplaar bestelt – dan kun je de nas uitschakelen. Overigens hoeft dat lang niet altijd, de meeste nas'en van Synology zijn ‘hot swappable’. Maar ach, op zeker spelen kan nooit kwaad wat ons betreft.

Alarm (uit)!

Uiteraard is het zaak dat je de juiste schijf verwijdert. Check en dubbelcheck daarvoor in de foutmelding over welke schijf het gaat. Bouw deze uit en bouw de nieuwe vervangschijf weer in. De nas kan weer aan. Schrik niet van de alarmpieper en oranje status-LED. Ja, natuurlijk is er iets mis met je RAID-volume, want er is een complete schijf qua inhoud verdwenen. Om de RAID-eenheid weer netjes compleet te maken klik je in het al automatisch voor je geopende paneel van het Configuratiescherm eerst op de knop Beep uit. Rust in de tent!

©PXimport

Volume herstellen

Start nu weer de app Opslagbeheer, alwaar je onder Overzicht alvast de melding Beschadigd ziet staan. Klik links in de kolom op Opslagpool en dan op Actie en Herstellen. Vervolgens kun je met een gerust hart op één oor gaan liggen, het herstellen kost flink wat tijd. Mooi klusje dus om in de nachtelijke uren uit te laten voeren. Dat het lang duurt is niet zo heel vreemd: alle gegevens van de achtergebleven RAID-schijf (of een deel ervan als je bijvoorbeeld 4 schijven hebt ingebouwd) worden gekopieerd naar de nieuw ingebouwde harddisk. Dat kan om vele Terabytes aan data gaan. Je kunt de nas tijdens de herstelactie gewoon gebruiken, maar het is aan te raden om het apparaat niet te veel te belasten om problemen (en nóg langer wachten...) te voorkomen. Is de herstelactie klaar, dan kun je – tenminste wat de nieuwe harddisk betreft – als het een beetje meezit weer een paar jaar vooruit!

©PXimport

WAARSCHUWING

Deze ‘truc’ werkt alleen als je nas schijven in een zogeheten gespiegelde RAID-configuratie draait. In het geval van de Synology’s zal dat meestal SHR (Synology Hybrid Raid) zijn. Gebruik je RAID 0 ofwel striping dan heb je een serieus probleem. In dat geval worden namelijk beide harddisks niet gespiegeld, maar qua capaciteit bij elkaar opgeteld. Ofwel: als je twee 4 TB harddisks inbouwt, krijg je in totaal 8 TB aan opslagruimte. Klinkt mooi maar RAID 0 biedt geen enkele bescherming tegen dataverlies. Zou je een harddisk uit een werkend RAID 0-volume trekken, dan raak je een enorme hoeveelheid – tot Terabytes aan toe, afhankelijk van de vulling - voorgoed kwijt. Check dus eerst of je een normale gespiegelde RAID-configuratie draait (SHR, RAID 1 en RAID 5 zijn het meest voorkomend). Indien niet, dan moet je een totaal andere weg qua herstel bewandelen. 

Namelijk: eerst alle data van je nas kopiëren naar een externe harddisk en dan pas de beschadigde schijf vervangen. Het RAID-volume dient vervolgens van nul af aan opnieuw opgebouwd te worden. Doe dat dan wel gelijk in SHR. Ja, dat kost je de helft aan opslag maar het levert wel een heel veilig geheel op! En dat is waarom nas'en zijn uitgevonden: centraal en veilig data bewaren.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een betaalbaar sporthorloge? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Xiaomi Smart Band 9

De onlangs verschenen Xiaomi Smart Band 9 is goedkoop en kent ook nog eens verrassend veel functies. Dit langwerpige sporthorloge is in de kleurstellingen zilver-wit, zwart en roze verkrijgbaar. Het amoledscherm van 1,62 inch biedt voldoende ruimte om diverse gegevens te tonen. Dankzij een respectabele resolutie van 192 × 490 pixels verschijnt alle informatie scherp in beeld – denk daarbij aan stappen, verbrande calorieën, weersverwachting en natuurlijk de tijd. Alle functies zijn via het aanraakscherm bereikbaar, want de Smart Band 9 heeft geen fysieke knoppen. De waterdichte behuizing weegt maar 15,8 gram (zonder bandje).

Kies in het menu tussen ruim 150 sportmodi en start vervolgens de training. Tijdens de inspanning kun je jouw hartslag in de gaten houden. Je koppelt de Smart Band 9 via bluetooth eenvoudig aan een smartphone. Laat het mobiele toestel vervolgens in je broek- of jaszak zitten, want inkomende notificaties verschijnen rechtstreeks op je pols. Een prettige eigenschap is dat je het scherm ook op zonovergoten plekken nog prima kunt lezen. Aan de hand van een lichtsensor kiest deze smartwatch automatisch de juiste helderheid. Ten slotte is de beschikbaarheid van meer dan tweehonderd wijzerplaten een leuk extraatje.

Garmin Instinct 2

Met deze relatief goedkope smartwatch van Garmin houd je nauwlettend jouw sportieve prestaties in de gaten. Je kunt de Instinct 2 zowel binnen als buiten dragen, want de robuuste behuizing is waterdicht tot een diepte van honderd meter. Op het ronde display van 176 × 176 pixels zie je onder meer de actuele hartslag, het aantal gezette stappen en de huidige snelheid. Er zijn ook een hoogtemeter en elektrisch kompas geïntegreerd. Onder leiding van diverse sport-apps doe je uiteenlopende trainingen. Je kunt bovendien na elke nacht de uitgebreide slaapmonitor bekijken.

Wanneer het sporthorloge met een smartphone is verbonden, zie je inkomende pushnotificaties voorbijkomen. De Instinct 2 bevat een energiezuinig zwart-witscherm. Dat komt de accuduur ten goede! De fabrikant claimt dan ook een batterijduur van zo'n 28 dagen in de smartwatchmodus. Het hier besproken model heeft een horlogekast van 45 millimeter. Als alternatief kun je een vergelijkbaar sporthorloge met een horlogekast van 40 millimeter kopen, de Garmin Instinct 2S.

Garmin Forerunner 255 Music

Ren, wandel of fiets je met een lekker muziekje nét wat steviger door? De Garmin Forerunner 255 Music is hiervoor bij uitstek geschikt. Je kunt namelijk nummers van Spotify, Deezer of YouTube Music downloaden en in het geheugen van deze smartwatch opslaan. Laat dus tijdens trainingen voortaan je smartphone thuisliggen en bedien de muziek vanaf je pols. Je hebt voor deze functie trouwens wel een betaald abonnement bij een van de genoemde muziekdiensten nodig. De Forerunner 255 Music heeft een horlogekast van 46 millimeter. Kies tussen een zwarte en witte uitvoering.

Op het ruime 1,3inch-kleurenscherm van 260 × 260 pixels zijn er een heleboel functies toegankelijk. Denk onder andere aan een calorieënteller, hartslagmeter, bloedzuurstofmeter, slaapmonitor, snelheidsmeter, stappenteller en stopwatch. De Forerunner 255 Music toont ook meldingen van een verbonden smartphone. Krijg je bijvoorbeeld een WhatsApp-bericht, dan gaat de weerbestendige behuizing kortstondig trillen. Tot slot gebruik je deze veelzijdige smartwatch ook om contactloos te betalen.

Lees ook: Dit zijn de 9 sporten waarmee je het makkelijkst afvalt

Polar Pacer Pro

Zoek je een licht sporthorloge met zéér veel functies? Kijk dan eens naar de Polar Pacer Pro. Wegens het gewicht van 41 gram voel je dit apparaatje amper zitten. In de horlogekast van 45 millimeter is er een 1,2inch-kleurenscherm van 240 × 240 pixels verwerkt. Het display is voorzien van Gorilla Glass en gaat dus niet zomaar stuk. Verder is de behuizing waterdicht tot een diepte van vijftig meter. In het menu staan er ruim 150 sportprofielen voor je klaar. Fijn is dat deze smartwatch ook allerlei 'exotische' sporten ondersteunt, zoals (kite)surfen, rolschaatsen en skiën. Zodra je een keuze hebt gemaakt, monitort de Pacer Pro diverse sportieve prestaties.

Onder de motorkap bevindt zich een gps-chip, zodat deze smartwatch overal ter wereld je locatie kan bepalen. Handig is dat je routes van de bekende app Komoot kunt synchroniseren. Kijk voor routeaanwijzingen voortaan op je pols. Verder werkt de Pacer Pro ook naadloos met de veelgebruikte sport-app Strava samen. Hoewel Polar in zijn eigen webwinkel een tarief van 349,90 euro hanteert, vragen diverse andere bekende webshops minder dan tweehonderd euro. Kies tussen de kleurstellingen zwart, wit en goud.

Samsung Galaxy Fit3

De Samsung Galaxy Fit3 schaf je voor minder dan zes tientjes aan! Dit goedkope sporthorloge is te koop in de kleurstellingen zwart, zilver-wit en roze. Ondanks zijn lage prijskaartje toont het langwerpige 1,6inch-amoledscherm van 256 × 402 pixels diverse gegevens. Zo zie je hoeveel stappen je hebt gezet. De achterzijde van de horlogekast heeft ook nog sensoren om je bloedzuurstof en hartslag te meten. Druk aan de zijkant op de homeknop en kies uit ruim honderd sportoefeningen. De Galaxy Fit3 analyseert desgewenst ook je slaapgedrag. Maak je onverhoopt een lelijke uitglijder? Dankzij valdetectie schakelt de polsassistent jouw SOS-contactpersonen in.

Dit lichtgewicht sporthorloge van 18,5 gram neem je overal mee naartoe. De IP68-gecertificeerde behuizing is namelijk volledig waterdicht. Verbind de Galaxy Fit3 via bluetooth met een smartphone voor nog meer functies. Je kunt dan bijvoorbeeld de muziekweergave bedienen en zien wie er belt. De smartwatch toont ook inkomende berichten. De oplaadbare batterij van 208 mAh gaat op een enkele acculading volgens Samsung tot dertien dagen mee.

Dat een wasmachine zonder moeite vuile was schoon krijgt, spreekt voor zich. Toch kan een kleine natuurlijke hulp extra verschil maken. Geen chemisch middel, maar iets wat je waarschijnlijk al in huis hebt: citroensap. Dat zorgt voor een frissere was, een schonere trommel en een beter onderhouden machine.

Hoewel de meeste wasmachines hun werk prima doen, kun je ze met een beetje citroensap een handje helpen. Dit natuurlijke zuur werkt verrassend effectief tegen vuil, kalk en bacteriën. Hieronder lees je vijf manieren waarop citroen je was én je machine schoner, frisser en duurzamer maakt.

1. Verwijdert zeepresten

Na het wassen blijft er vaak wat wasmiddel of wasverzachter achter in de trommel of in je kleding. Het gevolg? Je wasmachine kan muf gaan stinken, net zoals de was die uit zo'n machine komt. Een scheutje citroensap in het bakje voor de wasverzachter helpt om die resten los te weken. Zo blijft je wasmachine schoon en ruikt je was écht fris.

2. Neutraliseert nare geuren

Citroensap werkt licht antibacterieel en neutraliseert geuren. Dat is vooral handig bij sportkleding, handdoeken of keukenlinnen dat snel minder fris ruikt. Citroen maakt je was dus niet alleen schoner, maar ook frisser.

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy)

3. Werkt tegen hard water

Woon je in een gebied met hard water, dan merk je dat wasmiddel minder goed schuimt en kleding stugger aanvoelt. Citroenzuur bindt kalkdeeltjes, waardoor het water zachter wordt en het wasmiddel beter zijn werk doet. Zo bescherm je zowel je kleding als de binnenkant van je machine tegen kalkaanslag.

🍋 Onderhoudstip: laat eens per maand een lege wasmachine draaien op 60 graden met een scheut citroensap. Zo voorkom je kalkaanslag en blijft de binnenkant fris.

4. Houdt wit écht wit

Citroensap heeft een mild blekend effect dat witte kleding helderder maakt zonder het risico van verkleuring. Vooral fijn voor lakens, T-shirts en handdoeken. Anders dan chloor is citroensap veilig voor de meeste stoffen* en vriendelijker voor je huid én het milieu.

5. Zorgt voor zachtere kleding

Heb je snel last van wasverzachter of vind je de geur te sterk? Citroensap verzacht het water op een natuurlijke manier, zonder kunstmatige toevoegingen. Zo blijft je kleding soepel en zacht, ook zonder de synthetische stoffen die in veel wasverzachters zitten. Dat is prettiger voor gevoelige huid én beter voor het milieu, omdat er minder chemische resten in het afvalwater terechtkomen.