In de betere nas-apparaten is het mogelijk om een ssd als cache te gebruiken. Soms door één van je schijfposities op te offeren voor een ssd, maar sommige nas-apparaten hebben zelfs specifieke sleuven voor cache-ssd’s. Maar hoe zinvol is dat nu? Of beter gezegd: wanneer is het zinvol? Twee jaar lang maakten wij gebruik van een ssd-cache in onze nas, nu maken we de balans op.
Het concept ‘cache’ wordt al tientallen jaren gebruikt in computers. Zo heeft een moderne processor iets van cache, maar ook mechanische schijven en ssd’s (solid state drives) maken praktisch altijd gebruik van een vorm van cache. Een cache is simpelweg een buffer, een buffer die sneller is dan de rest van de onderliggende hardware. Door een klein beetje sneller en duurder cachegeheugen toe te voegen, kun je de prestaties van een onderdeel aanzienlijk verbeteren zonder dat de kosten extreem oplopen.
Cache kan gebruikt worden om data sneller te lezen, oftewel de data die worden gevraagd zijn sneller beschikbaar, maar ook om sneller te schrijven, in welk geval de buffer de data sneller tot zich kan nemen alvorens die data verwerkt worden.
Een nas die volledig uit ssd’s bestaat, is weliswaar ultiem snel, maar ook zeer kostbaar. Door een kleine hoeveelheid ssd-opslag als cache te laten functioneren voor een grotere hoeveelheid mechanische opslag kun je de prestaties al een stuk verbeteren. Een lees-ssd-cache in een nas bekijkt welke bestanden je het meest gebruikt en zorgt dat die direct klaar staan voor gebruik. Dit heeft naast snelheidswinst nog een voordeel: het feit dat je mechanische schijven minder acties hoeven uit te voeren is positief voor hun levensduur en de geluidsproductie. Een schrijf-ssd-cache zorgt dat je bij het opslaan van data de bestanden ogenschijnlijk sneller weg schrijft, terwijl de nas zelf daarna de data rustig van de cache naar de mechanische schijven doorzet.
Twee jaar lang draaiden twee vergelijkbare nas-systemen, waarvan één met ssd-cache. Over de effectiviteit van de cachefunctie van onze Synology DS918+, een 4bay-nas met twee cache-ssd-sleuven, hebben we zeker niet te klagen. Na circa twee maanden gebruik kwam circa een derde van alle data die wij opvroegen van de cache en inmiddels is dat percentage naar boven de negentig procent gestegen. Hoewel dat uiteraard per gebruiksscenario zal verschillen, vinden we dat toch een erg positief teken. En dan hebben we het over slechts 256 GB aan ssd-cache op 32 TB aan harde schijven.
Toch vragen we ons af in hoeverre die winst nu ook echt merkbaar is. Het openen van een map met foto’s op de nas zonder cache voelt eigenlijk ook gewoon vlot. Enkel omdat wij toevallig beide situaties kunnen vergelijken, is écht iets van verschil merkbaar, maar we schatten de kans klein dat je als eindgebruiker opeens dolenthousiast wordt over de prestatiewinst. En hoewel de nas met ssd-cache absoluut merkbaar stiller is, is het nog steeds geen apparaat dat je binnen hoorbereik wilt plaatsen. Over de schrijfcache zijn we nog kritischer, wat is het punt van een extra snelle schrijfbuffer wanneer de bottleneck van de datatransfer je gigabit-netwerk is? Alleen liefhebbers met een multi-gigabit-netwerk én multi-gigabit-nas profiteren écht van zo’n schrijfcache.
De realiteit is dus dat de winst en het nut van een ssd-cache heel erg afhangt van het scenario waarin jij je bevindt. Is het geratel van harde schijven een ding binnen jouw omgeving? Dan is de winst van een ssd-cache alleen om die reden al heel interessant. Ben je niet van plan je gigabit-nas en -netwerk te upgraden, dan is de snelheidswinst juist niet direct iets om voor naar de winkel te rennen. En voor sommige nas-apparaten speelt het ook een rol dat je één van je normale drive-bays ervoor moet opofferen. Dus een ssd-cache is niet eens voor iedereen een werkbare optie.
Conclusie
Hoewel er dus wat haken en ogen aan het concept zitten, moeten we niet te vergeten dat ssd’s vandaag de dag niet heel duur meer zijn en dat we met een ssd-cache ook iets écht cruciaals doen: we ontlasten één van de kwetsbaarste onderdelen met een relatief grote kans op falen: de mechanische harde schijf. Nu hoor je sowieso altijd een back-up van je nas te hebben, maar als je voor een bescheiden bedrag deze onderdelen iets kunt ontlasten, je nas stiller wordt en wat extra prestaties erbij krijgt, zeggen wij: als je plek hebt voor een cache-ssd is het echt geen gek idee!
Alternatief: geef een ssd zijn eigen map
In plaats van een ssd als cache te gebruiken voor je volledige nas kun je ook overwegen een ssd aan je nas toe te voegen en die een eigen map binnen je netwerk toe te kennen. Ssd’s zijn aardig in prijs gezakt en modellen van 1 of 2 TB zijn zeer betaalbaar. Op deze manier kun je jouw meestgebruikte en kleinere bestanden gewoon permanent op een ssd parkeren, oftewel zonder geluid en op maximale snelheid, terwijl je grotere mappen zoals je videobestanden, die normaliter toch niet gecachet zouden worden, op de tragere harde schijven laten staan. Een bijkomend voordeel (omdat de ssd dan zijn eigen entiteit is binnen je nas-besturingssysteem) is dat het ook mogelijk is om specifieke applicaties die je op je nas draait ook vanaf de ssd te laten draaien, denk aan Docker-containers.
Review Motorola Edge 60 Pro – AI werpt z’n schaduw
De laatste paar maanden verschijnen er steeds potentere midrange smartphones. Nu zit je met de Motorola Edge 60 Pro wel aan de bovenste kant van die markt, maar dat neemt niet weg dat je nog steeds veel waar voor je geld kunt krijgen.
6,5
Oké
Conclusie
Hoewel de Motorola Edge 60 Pro op hardwarevlak lekker scoort met zijn krachtige processor, uitstekende accuduur en een over het algemeen goed display, wordt de algehele gebruikerservaring onderuit geschoffeld door de software. Waar Motorola voorheen uitblonk met een relatief schone Android-ervaring, stelt de Edge 60 Pro teleur met een toename aan vooraf geïnstalleerde apps en een AI-integratie die nog niet volwassen is en de Nederlandse taal mist.
Plus- en minpunten
Prachtig p-oledscherm
Uitmuntende accuduur
Relatief snel op te laden
Potente processor
Prima game-smartphone
Veel nadruk op AI
AI werkt niet volledig in het Nederlands
Sommige functies vereisen een abonnement
Veel dataverzameling
Camera's met wisselende kwaliteit
Beeldstabilisatie
De Motorola Edge 60 Pro ligt in de winkels voor een adviesprijs van 599,99 euro. Voor dat geld krijg je een royale 12 GB werkgeheugen en 512 GB opslagruimte – een uitstekende deal dus. De prijs is gelijk gebleven aan die van zijn voorganger, maar onder de motorkap is er wel het nodige veranderd. De nieuwe Edge heeft een snellere processor, een krachtiger accu, een volledig vernieuwd camerasysteem en – opvallend – een flinke upgrade van het oplaadvermogen.
Net als eerdere modellen is de Edge 60 Pro slank, licht en compact, met een luxe uitstraling dankzij de aflopende schermranden. Met een gewicht van 186 gram ligt het toestel prettig in de hand. De achterkant is bekleed met veganistisch leer, wat niet alleen zorgt voor extra grip, maar ook voorkomt dat je last hebt van vingerafdrukken. En met zowel een IP68- als IP69-certificering is de smartphone uitstekend bestand tegen water en stof.
Terwijl veel andere fabrikanten de gebogen schermranden inmiddels links laten liggen, gaat Motorola er juist vol voor. Het geeft de Edge 60 Pro een premium uitstraling, maar brengt ook een klein nadeel met zich mee: in fel licht kunnen de randen reflecteren, iets waar je bij een plat scherm geen last van hebt. Storend is het niet direct, maar het valt wel op. Gelukkig maakt het p-oledscherm veel goed. Kleuren spatten van het display, het contrast is uitstekend en content kijken is dan ook een genot.
De vingerafdrukscanner zit netjes in het scherm verwerkt en reageert snel. Het display zelf biedt een scherpe resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een verversingssnelheid tot 120 Hertz, wat zorgt voor soepele beelden. Ook de helderheid is dik in orde, zelfs op zonnige dagen. Mooi meegenomen is de keuze voor het stevige Gorilla Glass 7i aan de voorkant, een krasbestendige laag die tegen een stootje kan en het scherm goed beschermt bij dagelijks gebruik.
De Motorola Edge 60 Pro draait op de Mediatek Dimensity 8350 Extreme, en dat is een flinke stap vooruit ten opzichte van de Edge 50 Pro. Vooral voor wie graag games op zijn smartphone speelt, is dit goed nieuws. Maar ook bij alledaags gebruik – van appen en mailen tot bellen, browsen en foto's maken – draait het toestel soepel. Tijdens het testen zijn we geen haperingen, vertragingen of andere storende zaken tegengekomen.
Ben je van plan om te gamen op de Edge 60 Pro, houd er dan wel rekening mee dat het toestel bij intensief gebruik warm kan worden. Dat gebeurt niet snel, maar bij grafisch zware 3D-games kan de temperatuur merkbaar oplopen, wat de prestaties wel iets kan beïnvloeden. De meeste casual games draaien probleemloos, maar bij zwaardere titels uit de Play Store speel je doorgaans op medium instellingen. Dat is niet ongebruikelijk in deze prijsklasse, en het toestel houdt zich daar prima staande.
Een van de grootste veranderingen ten opzichte van het vorige model is de accu. Die heeft nu een indrukwekkende capaciteit van 6000 mAh, terwijl de voorganger met 4500 mAh al prima presteerde. Met de Edge 60 Pro haal je moeiteloos het einde van dag twee, zelfs als je af en toe een potje gamet. Die extra accuduur komt echter met een kleine keerzijde: de oplaadsnelheid is verlaagd van 125 naar 90 watt. Nog steeds snel, maar wel een stapje terug.
In de praktijk merk je daar weinig van. Tenzij je de Edge 60 Pro direct naast zijn voorganger legt, zul je het verschil nauwelijks opmerken. Opladen van 0 naar 100 procent duurt minder dan 50 minuten, en met een halfuurtje zit je vaak al rond de 75 procent. Draadloos laden is wél flink afgeremd: dat gaat nu met maximaal 15 watt, terwijl dat bij het vorige model nog 50 watt was. Een duidelijke concessie, al zal het voor veel gebruikers geen breekpunt zijn.
Op softwaregebied heeft Motorola een aantal veranderingen doorgevoerd die niet voor iedereen positief zullen uitpakken. Zo staan er nu meer vooraf geïnstalleerde apps op het toestel, en is er een nieuwe AI-omgeving toegevoegd, ontwikkeld in samenwerking met Perplexity AI. Net als bij de Nothing Phone 3a krijg je daar via een aparte knop snel toegang toe. Daarmee kun je bijvoorbeeld meldingen laten samenvatten of informatie opvragen.
Leuk in theorie, maar in de praktijk werkt dat nog niet met alle apps. Toch zitten er handige functies tussen: zo kun je de assistent vragen om iets voor je te onthouden, zoals een foto of screenshot, die je later eenvoudig kunt terugvinden. Een duidelijke beperking is echter dat deze AI-functies alleen in het Engels werken. En hoewel we in Nederland vaak prima overweg kunnen met die taal, gaat dat ongetwijfeld ten koste van de toegankelijkheid voor sommige gebruikers.
Een andere nieuwe functie is Playlist Studio. Daarmee kun je een afspeellijst laten samenstellen op basis van je eigen prompt. Klinkt veelbelovend, maar er zit een flinke beperking aan: het werkt alleen met Amazon Music, en dan ook nog uitsluitend als je een actief abonnement hebt. Daardoor zal deze functie voor veel gebruikers nauwelijks bruikbaar zijn. Image Studio – eveneens in samenwerking met Perplexity – is wél geslaagd. Hiermee maak je eenvoudig achtergronden, stickers en andere visuals, precies zoals je zou verwachten.
Daarnaast kun je rekenen op de kracht van Google Gemini, die je activeert door de powerknop ingedrukt te houden. Daarmee stel je vragen of geef je opdrachten, net als bij Google Assistant. Ook Circle to Search is aanwezig, een handige manier om snel informatie op te vragen over elementen uit foto's of screenshots. De nieuwe Moto AI-knop aan de linkerkant van het toestel is speciaal bedoeld voor deze AI-functies, maar is helaas niet aanpasbaar. Zonde, vooral voor wie weinig gebruikmaakt van Motorola's eigen AI-platform.
3x
2x
Veel dataverzameling
Opvallend is dat Motorola twee verschillende nieuwsoverzichten in zijn software-omgeving aanbiedt. Veeg je op het thuisscherm naar rechts, dan verschijnt de vertrouwde Google-feed – al kun je die eventueel uitschakelen. Daarnaast is er binnen het app-overzicht nóg een nieuwsoverzicht, afkomstig van een andere aanbieder. Het maakt duidelijk dat er veel gebeurt op het gebied van dataverzameling en -verwerking. Dat is op zich niets nieuws, maar Motorola zet het nu opvallend zichtbaar neer.
De Edge 60 Pro draait op Android 15 en krijgt drie jaar lang software-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates. Daarmee loopt Motorola duidelijk achter op merken als Samsung en Google, die ruimere termijnen hanteren. Volgens Motorola sluit dit beleid echter aan op het werkelijke gebruik van hun toestellen. Intern onderzoek zou uitwijzen dat gebruikers hier tevreden mee zijn – reden genoeg voor het bedrijf om daar niets aan te veranderen. Toch voelt het als een gemiste kans: het drukt de langetermijnwaarde van een verder prima smartphone.
1x
0,5x
Solide camera’s, maar…
Het camerasysteem van de Motorola Edge 60 Pro levert over het algemeen degelijke fotoprestaties. De hoofdcamera heeft een resolutie van 50 megapixel, net als de ultragroothoeklens die ook dienstdoet als macrocamera. Daarnaast is er een telelens van 10 megapixel, goed voor 3x optische zoom en tot 50 keer digitale zoom. Aan de voorkant vind je een selfiecamera van eveneens 50 megapixel, met een lichtsensor die zorgt voor betere belichting en witbalans.
De lenzen produceren heldere, scherpe foto's, en dankzij de samenwerking met Pantone ogen kleuren meestal natuurlijk en accuraat, ook bij beweging of in lastige lichtomstandigheden. De HDR-prestaties zijn sterk, met veel detail in zowel lichte als donkere delen. Een minpunt is de neiging tot overbewerking: sommige foto's worden te sterk verscherpt, waardoor ze kunstmatig aanvoelen. Dat doet wat denken aan de beeldverwerking van sommige Samsung-toestellen.
0,5x
1x
Problemen in het donker
De hoofdcamera doet het prima bij daglicht, maar zodra het donker wordt, levert hij zichtbaar in op scherpte en detail. De ultragroothoeklens schiet bij goed licht acceptabele foto's, al vertaalt de sensor-upgrade zich niet altijd in betere beeldkwaliteit. In situaties met weinig licht vallen de prestaties flink tegen. De grootste tegenvaller is de telelens. Door de kleine sensor heeft die moeite met helderheid en dynamisch bereik, en de digitale zoom kun je sowieso beter links laten liggen.
De selfiecamera scoort daarentegen wél punten, met realistische huidtinten en scherpe beelden. Het bokeh-effect – waarbij de achtergrond onscherp wordt – is wisselend, en ook kun je kleurverschillen opmerken tussen de verschillende lenzen. Het zwakste punt van de Edge 60 Pro is echter de videokwaliteit. De beeldstabilisatie schiet tekort, waardoor video's al snel schokkerig aanvoelen. Onbruikbaar is het niet, maar op dit prijsniveau had Motorola meer mogen bieden.
2x
3x
Motorola Edge 60 Pro kopen?
De Motorola Edge 60 Pro scoort op hardwarevlak overtuigend, met een krachtige processor, een indrukwekkende accuduur en een helder, prettig scherm. Toch wordt de gebruikerservaring flink geremd door de software. Waar Motorola vroeger bekendstond om zijn schone Android-ervaring, oogt de Edge 60 Pro rommeliger dan ooit. De hoeveelheid voorgeïnstalleerde apps is toegenomen, en de AI-integratie voelt onaf – zeker omdat ondersteuning voor de Nederlandse taal ontbreekt.
De niet-aanpasbare AI-knop, de dubbele nieuwsfeeds met bijbehorende dataverzameling en het magere updatebeleid van drie jaar werpen een flinke schaduw over de solide hardwarebasis. Deze softwarematige concessies zorgen ervoor dat het toestel niet de verfijnde, toegankelijke ervaring biedt die je van Motorola zou verwachten. Zonder alle onvolwassen AI-toeters en bellen – en ondanks de wisselende camerakwaliteit – hadden we de Edge 60 Pro met gemak kunnen aanraden. Maar nu blijft er vooral een gevoel van gemiste kansen hangen.
04-06-2025 18:06
Door: Wesley AkkermanFreelance tech- en gamejournalist die schrijft in begrijpelijke taal waardoor technologische ontwikkelingen, trends en producten voor iedereen toegankelijk zijn. Meer van deze auteur >
Weg met die waas: zo maak je de ruit van je oven of magnetron schoon
Een oven wordt flink heet tijdens het gebruik, en ook in een magnetron met grill- of ovenfunctie kan de temperatuur behoorlijk oplopen. Daardoor verdampt vet of spettert eten sneller tegen de binnenkant van de deur. Zelfs bij een gewone magnetron kunnen spetters en condens zich ophopen op het ruitje. Na een tijdje is het glas zo vettig of bruin dat je nauwelijks nog naar binnen kunt kijken. Niet gevaarlijk, wél vervelend. Gelukkig is het schoonmaken van die ruit minder lastig dan je denkt!
Tijdens het verwarmen van eten verdampt vet. In een oven branden die vetdruppeltjes langzaam in op het glas, zeker bij temperaturen boven de 180 graden. Ook etensresten die over de rand borrelen of spetteren kunnen tegen het ruitje aankomen. In een magnetron gebeurt min of meer hetzelfde, al speelt condens daar ook een rol. Het resultaat is een doffe waas die met alleen een vaatdoekje niet meer weggaat.
Wat heb je nodig?
Met een paar alledaagse schoonmaakmiddelen kun je die bruine aanslag al te lijf gaan:
🞐 Warm water 🞐 Scheutje afwasmiddel 🞐 Zachte doek (liefst microvezel) 🞐 Oude tandenborstel 🞐 Klein beetje baking soda 🞐 Schoonmaakazijn of citroensap 🞐 Eventueel een plastic schrapertje (géén metaal)
Let op: laat de oven of magnetron altijd goed afkoelen voor je begint.
Stap voor stap schoonmaken
Begin met de buitenkant van de ruit. Maak een lauwwarm sopje met afwasmiddel en veeg het glas schoon met een microvezeldoek. Hardnekkige plekken? Maak een dik papje van baking soda en een beetje water. Smeer dit op de vlekken en laat het tien minuten zitten. Daarna veeg je het eenvoudig weg met een vochtige doek.
Voor de binnenkant helpt het om vet eerst los te weken. Maak een doek nat met heet water en een flinke scheut azijn of citroensap. Houd deze een paar minuten tegen de binnenkant van het ruitje aan – of leg de doek er voorzichtig op, als dat lukt. De warmte en het zuur helpen om het vet los te weken. Gebruik daarna een tandenborstel om voorzichtig langs de randjes te schrobben.
Sommige ovens hebben een dubbele glasplaat. In veel gevallen kun je die losmaken om ook daar tussen schoon te maken. Kijk hiervoor in de handleiding van je oven: vaak zitten er klemmetjes of schroeven aan de bovenrand van de ovendeur. Wees voorzichtig en zorg dat je alles stevig terugplaatst.
Heb je een zelfreinigende oven? Dan werkt het schoonmaken net even anders. Sommige ovens hebben een pyrolysefunctie: hierbij wordt de oven verhit tot zo'n 500 graden, waardoor vet en vuil veranderen in as. Dat kun je daarna eenvoudig opvegen met een doek. Andere modellen gebruiken katalyse of stoomreiniging. In al deze gevallen geldt: gebruik géén agressieve middelen op de wanden of het glas, want daarmee kun je de speciale coating beschadigen.
Ook belangrijk: de ruit kan tijdens zo'n reinigingsprogramma flink heet worden. Wacht dus altijd tot de oven volledig is afgekoeld voor je eraan begint. En poets het glas alleen met zachte doeken en neutrale middelen, zoals lauw water met een druppeltje afwasmiddel. Baking soda of citroen kun je in dit geval beter vermijden, tenzij je zeker weet dat jouw oven geen speciale coating heeft.
Wat moet je níet doen?
Gebruik geen schuursponsjes of staalwol. Ook ovenreiniger en agressieve sprays zijn geen goed idee op glas: ze kunnen het ruitje beschadigen of dof maken. Gebruik bij voorkeur ook geen mesjes of metalen schrapers – hoe verleidelijk dat soms ook is. Krassen zijn snel gemaakt en vrijwel niet meer weg te werken.
En daarna? Zo houd je het ruitje schoon
Veeg de ruit na elk gebruik even kort na met een vochtige doek, vooral als je ziet dat er gespetterd is. Dat kost je amper tijd en voorkomt dat vuil zich opbouwt. Gebruik je ovenschalen die kunnen overkoken? Zet er een lekbak onder. En voor magnetrons werkt een eenvoudig spatdekseltje echt verrassend goed – die vangt het meeste op.
