ID.nl logo
Uitrol 5G in Nederland: Huidige stand van zaken
© PXimport
Huis

Uitrol 5G in Nederland: Huidige stand van zaken

Na jaren van ontwikkeling zijn dit jaar wereldwijd de eerste regionale 5G-netwerken geactiveerd. Nederland zet in 2020 de eerste stappen op dit vlak, maar voorlopig blijft 4G hier nog gemeengoed. Hoe werkt 5G in Nederland precies en wat zijn de toekomstplannen van providers en overheden?

Je mobiele internetverbinding verloopt nu waarschijnlijk via 4G. Oudere standaarden als HSPA en 3G kom je ook nog wel tegen. In de toekomst kun je ook 5G gebruiken, de nieuwste mobiele internetstandaard die al voorzichtig live is in onder meer de Verenigde Staten, Zuid-Korea, Frankrijk en Engeland. De ontwikkeling van 5G begon al in 2008, een jaar na de lancering van de eerste iPhone en jaren voordat 4G beschikbaar kwam. NASA-onderzoekers bogen zich samen met andere Amerikaanse partijen over de vraag hoe de 5G-standaard eruit moest gaan zien. Ze onderzochten ook de technische haalbaarheid. Zuid-Korea begon bijna tegelijk een vergelijkbaar project. In de jaren erna sloten netwerkleveranciers als Ericsson, Huawei en Nokia zich aan bij deze en andere nieuwe projecten.

De Europese Unie richtte in 2012 een groep op om de 5G-standaard te onderzoeken. Uiteindelijk rondde de industriestandaardgroep 3GPP de 5G NR-standaard (New Radio) eind 2018 af, inclusief een officieel logo voor partijen die 5G willen gebruiken in hun apparatuur of diensten. Dat wil niet zeggen dat 5G af is. De 3GPP bood eind 2019 de ‘eerste fase’ van 5G-specificaties aan in de vorm van een zogeheten Release-15. Ergens in 2020 volgt Release-16 met de tweede set specificaties. Die zijn van belang voor partijen zoals providers, nationale overheden en producenten van 5G-apparatuur.

In het kort ziet de tijdlijn er zo uit:

2008 - In de VS en Zuid-Korea beginnen de eerste initiatieven om de 5G-technieken te ontwikkelen. 2016 - De 3GPP-organisatie begint aan het vaststellen van de eerste 5G-standaard. 2019 - Providers in Zuid-Korea en VS lanceren op dezelfde dag hun lokale 5G-netwerken voor consumenten en claimen allebei de eerste ter wereld te zijn. 2020 - De Nederlandse overheid houdt de eerste frequentieveiling voor de 700-, 1400- en 2100MHz-banden. 2020 - T-Mobile belooft dit jaar als eerste provider landelijke 5G-dekking in Nederland. 2020 - Elk EU-land moet een regionaal 5G-netwerk hebben. Nederland mikt op het gebied rond de Johan Cruijff ArenA. 2021 - De Nederlandse overheid neemt een besluit over het veilen van de 3,5GHz-band aan providers. 2025 - In alle bewoonde EU-gebieden en op grote vervoerswegen moet er 5G-dekking zijn, aldus de Europese Commissie.

5G-benodigdheden

Met de huidige 5G-specificaties is er echter al veel mogelijk. Begin 2019 activeerden providers in de Verenigde Staten en Zuid-Korea hun eerste 5G-netwerken in stedelijk gebied. In de maanden erna volgden landen als Engeland, Japan, Spanje, Zwitserland en oliestaten als Koeweit. Providers in die landen breiden de 5G-dekking voortdurend uit. Inmiddels hebben veel grotere steden een prima dekkend 5G-netwerk. Om 5G te kunnen gebruiken, heb je wel een geschikte smartphone, tablet of laptop nodig. Deze laatste twee zijn er nog niet met 5G. De eerste 5G-telefoons kwamen begin 2019 uit en het aanbod groeit snel. De eerste 5G-routers komen ook op de markt, maar ze zijn nog duur.

5G is ook een belangrijke vernieuwing voor het bedrijfsleven. Van de hogere bandbreedte en hogere up- en downloadsnelheden tot de extreem lage vertraging (latency) en energiezuinigheid: er zijn veel voordelen ten opzichte van 4G en wifi. Telecomproviders en bedrijven experimenteren onder andere met grote aantallen IoT-apparaten, zelfrijdende auto’s en het automatiseren van bedrijfsprocessen in bijvoorbeeld havens en fabriekshallen.

5G-veiling

In Nederland vinden ook zulke tests plaats, ondanks het feit dat er nog geen 5G-netwerk is. Het kabinet moet het spectrum op de 5G-frequentiebanden nog veilen aan providers en dat levert meer kopzorgen op dan gedacht. De belangrijkste 5G-frequentie, de 3,5GHz-band, wordt nu namelijk gebruikt door een militair afluisterstation in het Friese Burum. Omdat commercieel 5G-gebruik op die frequentie niet samengaat met het werk van de inlichtingendiensten, heeft de minister na lang wikken en wegen besloten dat het afluisterstation moet verhuizen naar een ander land. Details zijn er maanden na die aankondiging nog niet.

Vanwege de complexiteit van die operatie gaat het kabinet de 3,5GHz-band pas later veilen, namelijk eind 2021 of begin 2022. Betrokkenen houden rekening met verder uitstel. Op korte termijn wil het kabinet wel alvast de drie andere 5G-frequenties veilen. Het spectrum op de 700, 1400 en 2100MHz-banden komt na de veiling per direct beschikbaar voor providers. Die zijn al maanden bezig met de voorbereidingen om kort na de veiling hun 5G-netwerken te kunnen activeren.

©PXimport

T-Mobile plaatst bijvoorbeeld overal in Nederland de benodigde zendmasten en heeft – net als KPN – sinds oktober een landelijke testvergunning voor 5G op de 700 MHz-band. VodafoneZiggo mag de beruchte 3,5GHz-band testen in het zuiden van Nederland, omdat de inlichtingendiensten daar geen last van hebben. Wanneer de drie providers precies 5G kunnen aanbieden, is nog niet bekend. T-Mobile belooft in de loop van 2020 landelijk 5G, maar wil niet zeggen of het netwerk dan ook echt landelijk dekkend is en wat de verwachte (minimum)snelheid wordt.

KPN en VodafoneZiggo laten zich sowieso nog niet uit over wanneer en hoe ze 5G kunnen aanbieden. Zij wachten de eerste frequentieveiling af.

Toekomstplannen

Het kabinet heeft de providers al wel 5G-eisen opgelegd. Minstens drie providers krijgen de mogelijkheid een eigen netwerk te beginnen. Dat zijn VodafoneZiggo, KPN en T-Mobile, dat eind 2017 concurrent Tele2 overnam. Geen enkele partij mag straks meer dan 40 procent van de totale frequentieruimte bezitten. Allemaal moeten ze minstens 98 procent van de oppervlakte van elke Nederlandse gemeenten dekken, zodat je overal bereik hebt. Vanaf 2022 moeten alle providers een minimumsnelheid van 8 Mbit/s garanderen en in 2026 moet dat 10 Mbit/s zijn. Deze minimumsnelheid geldt voor de grenzen van het mobiele netwerk, want dichter bij zendmasten zal de gemiddelde mobiele snelheid minimaal 100 Mbit/s bedragen.

In de toekomst kan maximaal 2 gigabit per seconde worden. Op Europees niveau zijn er ook eisen. De Europese Commissie heeft alle lidstaten verplicht om eind 2020 minimaal één regionaal 5G-netwerk te hebben. Nederland zet in op de Johan Cruijff ArenA in Amsterdam, omdat daar in 2020 het EK voetbal plaatsvindt en er veel zakelijke activiteit rond het stadion is. In 2025 moeten alle bewoonde EU-gebieden en grote vervoerswegen 5G-dekking hebben.

▼ Volgende artikel
Review Samsung Galaxy A56 – Weer een hit
© Rens Blom
Huis

Review Samsung Galaxy A56 – Weer een hit

De Galaxy A-serie levert Samsung al jaren verkoopknallers op, en grote kans dat ook de nieuwe Galaxy A56 een hit wordt. Dit toestel biedt namelijk een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding en krijgt zes jaar updates. Lees alles over de smartphone in onze uitgebreide Samsung Galaxy A56 review.

Uitstekend
Conclusie

De Samsung Galaxy A56 is een typische smartphone voor het grote publiek. Hij laat geen steken vallen en blinkt eigenlijk ook nergens echt in uit. Het is gewoon een fijne smartphone met een goed scherm, lange accuduur en zes jaar updategarantie. Gelet op de straatprijs van circa 380 euro is de Galaxy A56 daarom een toestel met een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding.

Plus- en minpunten
  • Functioneel, luxe ontwerp
  • Mooi scherm
  • Lange accuduur
  • Zes jaar updates
  • Geen microSD-kaartslot voor uitbreiding opslag
  • Macrocamera voegt weinig toe
  • Te veel nadruk op aanmaken Samsung-account

De Galaxy A-reeks van 2025 bestaat op moment van schrijven uit de A26, A36 en A56. Hoe hoger het getal, hoe completer en duurder het toestel. De adviesprijs van de A56 bedraagt 480 euro, maar na de release medio maart is de straatprijs van de smartphone eind april al gezakt naar 380 euro. Een veel vriendelijkere prijs. Ook de versie met meer opslagcapaciteit (256 GB in plaats van 128 GB) is al tientallen euro's in prijs gezakt.

©Rens Blom

Premium ontwerp

Kijk je naar de A56, dan kijk je zonder twijfel naar een moderne Samsung-smartphone. De A56 past precies in Samsungs straatje en dat vinden we helemaal prima, want het ontwerp komt luxe over en de smartphone houdt prettig vast. Ook fijn is dat de A56 waterdicht is en wat minder weegt dan zijn voorganger, de A55. Met 198 gram is het gewicht nu gangbaar voor een toestel met 6,7 inch-scherm. Door zijn afmetingen is de A56 wel lastig met één hand te bedienen. Daar staat tegenover dat het grote scherm zich goed leent voor het bekijken van filmpjes, het typen met twee handen en het spelen van games.

©Rens Blom

Het scherm bevalt ons sowieso erg goed. Het oledscherm heeft een Full-HD-resolutie, soepele 120Hz-verversingssnelheid en kan erg fel. De zomers aanvoelende dagen medio en eind april brachten een krachtig zonnetje met zich mee, maar we konden het scherm van de Galaxy A56 buiten goed aflezen.

Complete specificaties

Zoals we gewend zijn van de Galaxy A-serie, biedt ook de A56 een mooi totaalpakket aan functies voor een sympathieke prijs. Dat begint bij de processor. De nieuwe, door Samsung zelf ontwikkelde processor, is lekker snel en werkt samen met 8 GB werkgeheugen. Er zijn wat toestellen die beter omgaan met zware games, maar voor de meeste toepassingen is de A56 goed uitgerust.

©Rens Blom

De A56 heeft daarnaast ondersteuning voor e-sim (een digitale simkaart), lekker duidelijke luidsprekers en keuze uit 128 GB of 256 GB opslagcapaciteit. Omdat het prijsverschil tussen de twee opslagversies slechts enkele tientjes bedraagt, raden wij de meeste mensen aan om de 256GB-variant te kiezen. Waarom? Die heeft veel meer ruimte voor je apps, foto's, filmpjes en andere bestanden en niet te vergeten: updates die jarenlang beschikbaar komen. Omdat de smartphone geen microSD-kaartslot heeft, moet je het doen met de ingebouwde opslagcapaciteit. Als je de A56 jaren wilt gebruiken, lijkt het ons verstandig om eenmalig iets meer te betalen voor veel meer opslagruimte.

©Rens Blom

Snel opladen, voor Samsungs doen

Dan de accuduur, een punt waarop Galaxy A-smartphones al jaren (meer dan) prima scoren. De A56 zet die traditie voort. Hoewel de accucapaciteit met 5000 mAh zeker niet groter is dan gebruikelijk en het scherm met 6,7 inch van gangbare grootte is, weet de A56 toch een lange accuduur te realiseren. Wij hebben in de testperiode nooit moeite gehad om een lange dag door te komen, ook niet als we het toestel een uur als hotspot gebruikten om op onze laptop te kunnen internetten in de trein. Dat soort zaken trekken de smartphone-accu sneller leeg, maar de A56 is lekker zuinig.

Het opladen kan helaas niet draadloos, maar dat is een logische bezuiniging in een betaalbare smartphone. Opladen via de usb-c-kabel dus, die in de doos zit. De adapter dien je zelf te regelen. Het loont om een adapter te pakken of kopen die via het juiste protocol 45 watt of meer aan stroom levert. De Galaxy A45 kan namelijk laden met maximaal 45 watt. Dat is veel sneller dan de meeste andere Samsung-smartphones, waardoor de accu sneller vol is. In vergelijking met de concurrentie is 45 watt prima, maar niet bijzonder. Er zijn genoeg smartphones die 65 tot 100 watt aankunnen.

©Rens Blom

Camera's

Met de Galaxy A56 kun je mooie foto's schieten, vooral met de hoofdcamera van 50 megapixel. Die staat echt zijn mannetje. De groothoekcamera van 12 megapixel is minder goed, maar volstaat ook en legt een lekker wijd deel van de situatie vast. De macrocamera van 5 megapixel voegt naar onze mening weinig toe, maar zit ook niet in de weg. De A56 kan zoomen via de hoofdcamera, maar dan holt de kwaliteit wel achteruit.

De selfiecamera vinden we opvallend goed, wat een opsteker is voor wie graag selfies neemt of videogesprekken voert met zijn telefoon.

©Rens Blom

Van boven naar beneden: de hoofdcamera, groothoekcamera en een paar keer zoom.

Zes jaar updates

Een prettige gedachte bij de Galaxy A56 is dat Samsung zes jaar complete updates belooft. Je krijgt dus de komende jaren verschillende Android-upgrades en kunt ook zes jaar lang beveiligingsupdates verwachten. Erg netjes, gelet op de prijs van de telefoon.

©Rens Blom

Samsungs OneUI-softwareschil over Android heen is wat druk en wil héél graag dat je een Samsung-account aanmaakt. Dat is echter niet verplicht. OneUI biedt allerlei handigheidjes, waarvan een deel leunt op kunstmatige intelligentie (AI). Er valt veel te proberen.

Conclusie: Samsung Galaxy A56 kopen?

De Samsung Galaxy A56 is een typische smartphone voor het grote publiek. Hij laat geen steken vallen en blinkt eigenlijk ook nergens echt in uit. Het is gewoon een fijne smartphone met een goed scherm, lange accuduur en zes jaar updategarantie. Gelet op de straatprijs van circa 380 euro is de Galaxy A56 daarom een toestel met een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding.

▼ Volgende artikel
Een vaatwasser die de vaat droogt: hoe doet-ie dat eigenlijk?
© Davizro Photography
Huis

Een vaatwasser die de vaat droogt: hoe doet-ie dat eigenlijk?

Bij het kiezen van de ideale vaatwasser zijn er heel wat zaken om op te letten. Eén daarvan is de droogtechniek die wordt toegepast. Er zijn grofweg drie methodes: ventilatiedroging, condensdroging en drogen met zeoliet. In dit artikel leggen we uit wat elke techniek precies inhoudt.

⏱ In dit artikel leggen we je alles uit over de verschillende droogtechnieken die vaatwasmachines kunnen gebruiken:

  • Drogen met de ventilatiedroogtechniek (verdamping)
  • Drogen met de condensdroogtechniek
  • Drogen met zeoliet

Ook interessant voor jou: De belangrijkste functies en programma’s van je vaatwasser uitgelegd

Schoon én droog

Een vaatwasser moet natuurlijk in de eerste plaats zorgen voor blinkend schone vaat. Maar minstens zo belangrijk is hoe goed hij alles droogt, want niets is zo irritant als bij het uitruimen alsnog de theedoek tevoorschijn moeten halen. Blijft er water achter op borden of in glazen, dan loop je bovendien het risico op schimmelvorming – en dat is allesbehalve fris. Ben je toe aan een nieuwe vaatwasser? Let dan zeker ook op de gebruikte droogtechniek.

Vaatwassers met ventilatiedroogtechniek

Een veelgebruikte manier om de vaat te drogen, is door het water te laten verdampen. Dit wordt ook wel de ventilatiedroogtechniek genoemd. Sommige vaatwassers hebben een mechanische arm die de deur automatisch opent zodra het programma is afgelopen. Het warme vocht in de machine kan dan vanzelf ontsnappen. Je kunt de deur natuurlijk ook handmatig openen, maar doe dat dan wel meteen na afloop van het programma. Omdat zowel de vaat als het water dan nog warm zijn, verdampt het vocht sneller dan wanneer je langer wacht.

Deze methode is het meest milieuvriendelijk, maar heeft ook een nadeel: het kan vrij lang duren voordat alles echt droog is. En soms blijft er toch nog vocht achter, waardoor je alsnog naar die theedoek moet grijpen.

©VLADYSLAV LEHIR

Vaatwassers met condensdroogtechniek

Een andere mogelijkheid is een vaatwasser met condensdroogtechniek. Deze methode is vooral geschikt als je vaak glaswerk, aardewerk of roestvrij staal reinigt. De warme, vochtige lucht in de machine slaat daarbij neer op de koelere wanden van de binnenruimte. Het gecondenseerde water wordt opgevangen en vervolgens weggepompt.

Het nadeel van deze techniek is dat de vaat vaak nog niet helemaal droog is wanneer het programma klaar is. Een theedoek blijft dus onmisbaar. Wil je toch profiteren van dit betaalbare systeem? Combineer het dan met handmatige ventilatie: zet de deur na afloop even op een kier zodat de stoom sneller kan ontsnappen en de vaat beter nadroogt.

Vaatwassers met zeoliet: hoe werkt dat?

De beste droogtechniek van dit moment? Dat is zonder twijfel zeolietdroging. Zeoliet is een mineraal dat warmte afgeeft zodra het in aanraking komt met water. Gebruikers zijn vaak laaiend enthousiast: volgens velen is hun vaat nog nooit zó goed droog uit de machine gekomen. Of het nu om plastic bakjes, glazen of borden gaat – alles komt er kurkdroog uit, ongeacht waar het staat in de vaatwasser. Niet gek dus dat modellen met deze techniek steeds populairder worden en steeds meer gemeengoed worden. Ze zijn dan ook bij diverse webwinkels te vinden.

Maar hoe werkt het precies? Onder in de vaatwasser liggen speciale zeolietkorrels. Zodra het programma is afgelopen en het water is afgevoerd, komen de korrels in actie. Ze geven warmte af aan de binnenruimte, waardoor de vaat efficiënt wordt gedroogd. Handig: de korrels regenereren zichzelf na elke wasbeurt. Je hoeft ze dus nooit te vervangen. Bovendien is dit systeem ook nog eens bijzonder energiezuinig.

Fijn: Vaatwassers met zeoliet zijn niet per se duurder dan de andere varianten. De prijs wordt mede bepaald door het type vaatwasser dat je aanschaft en de manier waarop je hem installeert.

VentilatieCondensZeoliet
✅ Meest eco-vriendelijk✅ Heel geschikt voor glas, aardewerk of staal✅ Vaat echt droog
❌ Drogen duurt lang❌ Vaat niet altijd helemaal droog✅ Energie-efficiënt
❌ Vaat niet altijd helemaal droog