Windows heeft net als macOS zijn eigen ingebouwde tools om schermafbeeldingen te maken. Wil je echter een extern programma om tot op de pixel nauwkeurig screenshots te maken, die gevoelige informatie in de afbeelding maskeert, en ook rechtstreeks kan uploaden naar allerlei toepassingen en webdiensten, dan is de allernieuwste versie van Greenshot een ijzersterke kandidaat.

Tip 01: Nieuw leven

Lange tijd is Greenshot de favoriet geweest van Windows-gebruikers die een veelzijdige, maar gratis screenshot-tool wilden. Omdat er sinds augustus 2017 geen officiële updates meer zijn geweest, bestempelde men Greenshot als een zogenoemde zombie-app, dat is software die door de ontwikkelaar verweesd wordt achtergelaten. Maar na een aantal jaar van verwaarlozing is Greenshot bezig met een comeback! Dit jaar alleen zijn er maar liefst zes nieuwe versies te vinden op www.getgreenshot.org/version-history. Ze zijn weliswaar nog niet definitief, maar wij gebruiken alvast de meest recente release zonder noemenswaardige problemen. We hebben versie 1.3.205-UNSTABLE.exe geïnstalleerd, omdat we de nieuwe experimentele functies willen uitproberen. We nemen het voor lief als het programma plots een keer zou afsluiten, iets wat tijdens onze test slechts één keer gebeurd is. Wie het toch liever bij de laatste stabiele versie houdt, kan steeds terecht op www.getgreenshot.org.

©PXimport

Tip 02: Componenten

Greenshot is een lichtgewicht programma, waar je tijdens de installatie de taalversie aanduidt. Daarnaast kun je een heleboel componenten installeren, zoals plug-ins voor Box, Flickr, Dropbox, Imgur, Microsoft Office. Deze plug-ins zorgen dat het mogelijk is om de schermafdrukken rechtstreeks naar online diensten te verzenden of in programma’s van derden zoals Office te openen. In dit voorbeeld hebben we alle componenten geïnstalleerd, wat neerkwam op slechts 32,6 MB opslagruimte. Weet je bijvoorbeeld zeker dat je nooit wilt exporteren naar Flickr, dan haal je het vinkje bij die plug-in weg. Je kunt ook ruimte winnen door selectief te werk te gaan bij het installeren van de taalpakketten, maar gezien de geringe ruimte die het inneemt, zouden wij ons er niet al te druk maken.

©PXimport

Ook voor Mac

©PXimport

Tip 03: Uit het systeemvak

Waarschijnlijk ontvang je tijdens de installatie de melding dat de PrintScreen-toets van het toetsenbord reeds toegewezen is aan een ander programma. Om Greenshot via het toetsenbord te starten, heb je dus een andere sneltoets nodig (of zorgen dat het programma dat PrintScreen claimt een andere toets gebruikt). Alle sneltoetsen zullen we dadelijk instellen, maar je kunt ook probleemloos schermafdrukken maken zonder sneltoetsen. Wanneer je in het systeemvak op het Greenshot-pictogram klikt, kom je bij de vijf mogelijke schermafdrukken: Interactief kader, Laatste schermafdruk herhalen, Actief vensteropname, Volledige schermopname en Internet Explorer vensteropname. Greenshot ondersteunt geen uitgestelde schermafdrukken die je maakt op basis van een timer. In dit pop-upvenster zie je ook het menu Instellingen en een optie om vorige schermafdrukken te openen, om die daarna te bewerken met de editor van het programma.

©PXimport

Tip 04: Interactief kader

Een slimme tool om een zuivere schermafdruk te maken, is het zogenoemde Interactief kader. Hiermee trek je een blauw selectiekader over de inhoud op het scherm. Terwijl je sleept, verschijnen de hoogte- en de breedte-afmetingen in pixelwaarden van de selectie in beeld. Middenin de selectie zie je de resolutie. Bijzonder handig is het vergrootglas dat het begin- en eindpunt van de selectie volgt en waarmee je de selectie letterlijk tot op de pixel volgt. Op die manier hoef je achteraf niet met een beeldbewerker de storende randen verwijderen van een screenshot dat je een beetje slordig hebt genomen. Het best sleep je dus eerst met de muis een grove selectie over de zone die je wilt vastleggen en daarna gebruik je de pijltjestoetsen om met behulp van het vergrootglas de selectie tot op de pixel vast te leggen.

©PXimport

Met het toetsenbord

©PXimport

Tip 05: Actief of volledig?

Vanuit de modus Interactief kader schakel je naar de modus Actief vensteropname door op de Spatiebalk te drukken. Uiteraard is het ook mogelijk om deze opdracht vanuit het systeemvak te selecteren. Hiermee haal je een venster uit zijn achtergrond zonder dat je handmatig de randen van het venster hoeft te zoeken.

Er zijn twee manieren om een actief venster vast te leggen. De keuze maak je in het menu Instellingen op het tabblad Schermopname. Daar vind je de optie Actief vensteropname die twee opties heeft. Kies je Interactieve schermopname, dan zal Greenshot het vast te leggen gebied markeren en daarna kun je ofwel het volledige venster of een deelvenster selecteren zoals het werkvlak, een zijbalk of een knoppenbalk. Kies je in dit tabblad de optie Vensteropname, dan zal Greenshot het volledige venster netjes vastleggen. Het is ook mogelijk om een screenshot van het volledige bureaublad te maken met de opdracht Volledige schermopname.

Ten slotte kan Greenshot een opname maken van een webpagina die langer is dan de hoogte van het scherm. Dat werkt overigens uitsluitend in Internet Explorer. Andere browsers ondersteunen deze functie niet. We hopen dat er ooit wat modernere browsers worden toegevoegd, want Internet Explorer is wel héél oudbakken. De vijfde variant is Laatste schermopname herhalen, waarmee je gewoon dezelfde zone nog een keer vastlegt.

©PXimport

Contextmenu’s

©PXimport

Tip 06: (Snelle) instellingen

Klik met de rechtermuisknop op het Greenshot-pictogram in het systeemvak en dan zie je dat de software twee opties heeft om bij de instellingen te komen. Eerst is de optie Snelle instellingen, die je tijdens het werken met dit programma gebruikt om bijvoorbeeld aan te duiden of je de muisaanwijzer in de schermopname wilt zien of om de locatie te bepalen waar de schermopnamen worden opgeslagen. Daaronder staat het menu Instellingen, die loop je best door voordat je het programma gebruikt. In het tabblad Algemeen selecteer je de programmataal en activeer je de optie om Greenshot samen met Windows te laten opstarten. Dit is ook het tabblad waar je de sneltoetsen vastlegt om een van de vijf verschillende soorten schermafbeeldingen te activeren. Hier geef je ook aan om de hoeveel dagen Greenshot naar updates moet zoeken. Voor wie er van houdt, is er in het tabblad Schermopname een optie om een cameraklik te laten horen bij iedere schermafdruk. In hetzelfde tabblad kun je de optie uitzetten waarbij je voor iedere schermafdruk ook nog een melding in het actiecentrum ontvangt.

©PXimport

Tip 07: Opslaglocatie

In het tabblad Opslaan van het menu Instellingen bepaal je de standaardlocatie en de grafische indeling waarin je de bestanden wilt opslaan. Als je hier niets wijzigt, zal de tool de afbeeldingen op het bureaublad wegschrijven, maar door op de drie puntjes te klikken, selecteer je een andere map.

Onder Opslaglocatie bepaal je de manier hoe Greenshot het bestand automatisch zal noemen. De knop met het vraagteken leert hoe je gebruikmaakt van variabelen om de datum en het tijdstip aan de bestandsnaam toe te voegen. In het derde vak selecteer je de bestandsindeling. Je hebt de keuze uit bmp, gif, jpg, tif, greenshot, of ico. Als je bijvoorbeeld jpg kiest, dan moet je ook de compressiekwaliteit instellen. Compressie zorgt voor kleinere bestanden, maar daardoor vermindert ook de beeldkwaliteit. Hoe lager de compressie hoe beter de weergavekwaliteit. Je kunt aangeven dat het programma de gekozen instellingen moet blijven gebruiken totdat je ze verandert. Een andere mogelijkheid is dat je iedere keer de beeldkwaliteit moet kiezen als je het bestand opslaat. Ten slotte is er een optie om de kleuren tot 256 tinten te reduceren. Voor tif-, jpg- of png-bestanden zou dat jammer zijn, een gif bestaat sowieso uit 256 kleurtinten.

©PXimport

Tip 08: Bestemming

Het tabblad Bestemming bepaalt welke opties je te zien krijgt nadat je een schermafbeelding hebt gemaakt. Zet je hier een vinkje bij Direct opslaan (met standaardinstellingen), dan krijg je na een schermopname niets te zien. Iedere schermafbeelding zal automatisch terechtkomen in de map die je als opslaglocatie hebt gekozen in het tabblad Opslaan. Wil je na het maken van de schermafbeelding telkens beslissen waar je het bestand wilt opslaan, onder welke naam en in welk bestandsformaat, dan plaats je een vinkje bij Opslaan als. Dan is er ook de optie Bestemming interactief selecteren. Hierdoor krijg je een telkens een menu te zien met alle uitvoermogelijkheden die Greenshot ondersteunt en daar zijn enkele buitengewone opties bij.

©PXimport

Tip 09: Uitvoer-opties

Zo is het mogelijk om de schermafbeelding rechtstreeks naar een Office-toepassing te verzenden. Kies je bijvoorbeeld OneNote, PowerPoint of Word, dan zal het systeem een nieuw document in de gekozen applicatie maken en de schermafbeelding daarin plaatsen. Is er bijvoorbeeld al een PowerPoint-bestand geopend en je kiest deze applicatie als bestemming, dan zal Greenshot de schermafbeelding onmiddellijk in de geopende presentatie plakken. Je kunt ook uitvoeren naar het klembord, zodat je de gekopieerde afbeelding in ieder ander programma kunt plakken. Daarnaast is het mogelijk de afbeelding op Imgur, Dropbox, Flickr op te slaan of in MS Paint (of een ander bewerkingsprogramma als je dat hebt geïnstalleerd) te openen. Die laatste keuze lijkt ons overbodig, omdat Greenshot zelf ook een interessante editor ter beschikking geeft: Beeldbewerker.

©PXimport

Tip 10: Breedte en hoogte

De beeldbewerker van Greenshot is afgestemd op gebruikers die screenshots volgens bepaalde afspraken willen afleveren. In de bovenbalk vind je de vertrouwde functies om te kopiëren, knippen, plakken, en om handelingen ongedaan te maken of opnieuw uit te voeren. Daarnaast staan alle uitvoermogelijkheden. In de verticale gereedschapsbalk vind je tools om de afbeelding bij te snijden of om de afmetingen aan te passen. Veronderstel dat je afbeeldingen voor een webproject klaarmaakt die allemaal 600 pixels breed moeten zijn, dan kun je dat via de knop Grootte regelen.

©PXimport

Tip 11: Pijl, lijn en masker

Verder staan hier de tools om cirkels, rechthoeken, lijnen en pijlen op de schermafbeeldingen te tekenen en die werken allemaal volgens hetzelfde principe. Je bepaalt de lijnkleur, de lijndikte en waar eventueel de pijlpunt(en) moeten komen. Ten slotte beslis je of je een schaduweffect onder de markering wenst te zien. Als je met verschillende mensen aan een project werkt, kun je bijvoorbeeld afspreken dat alle pijlen en omlijningen in rood #99000 moeten staan, met een lijndikte van 3 pixels zonder schaduw.

In schermafbeeldingen staat soms gevoelige informatie zoals een gebruikersnaam of een ip-adres. Die kun je die onleesbaar maken met het Maskeergereedschap. Zet dan de lijndikte wel op 0. Hierdoor zal de geselecteerde zone met blokjes vervagen.

©PXimport

Tip 12: Teller en markeerstift

Wie een bepaalde werkomgeving met schermafbeeldingen wilt toelichten, plaatst daarvoor graag nummertjes naar allerlei knoppen en andere onderdelen. De editor van Greenshot heeft daarvoor de tool Teller. Je selecteert in de optiebalk eerst een achtergrondkleur en een lettergrootte. Vervolgens klik je op de plaatsen waar zo’n nummer moet komen. Bij de eerste klik verschijnt nummer 1 tegen een contrasterende cirkelvormige achtergrond, bij de tweede klik nummer 2 enzovoort …

Je kunt trouwens de grootte en vorm van het cirkeltje achter het nummer nog aanpassen. In de gereedschapsbalk zit ook een markeerstift om objecten in het oog te laten springen. Verder is het mogelijk om tekstkaders en tekstballonen op de schermafbeeldingen te plaatsen. Om nauwkeurig te werken, kun je uiteraard in- en uitzoomen op afbeeldingen. De knop Effecten zorgt dan weer voor een kadertje rond de volledige schermafbeelding of voor een rafelige rand. Al die mogelijkheden zorgen dat je achteraf geen externe editor meer nodig hebt.

©PXimport

Iedereen die met Windows werkt, kent het wel: ineens een blauw scherm, en dan… niets meer. Het beruchte Blue Screen of Death (BSOD) hoort al sinds de jaren 90 bij Windows als pindakaas bij brood. Maar daar komt nu verandering in: het blauwe scherm gaat verdwijnen.

Het Blue Screen of Death bestaat al sinds de jaren 90. In Windows NT verscheen het voor het eerst in zijn bekende vorm: witte foutcodes op een felblauw vlak. De melding verscheen bij serieuze systeemfouten, vaak veroorzaakt door een kapotte driver of instabiele hardware. In latere versies kwamen er ook een verdrietige emoticon :( bij en, sinds 2016, een QR-code die naar een informatiepagina leidde. Hoewel er weinig dingen zo frustrerend zijn als een BSOD, is-ie ook handig: de foutmelding en STOP-code* die erop staan, kunnen je namelijk helpen om te achterhalen wat er precies aan de hand is. Maar nu gaat het dus verdwijnen …
*Scrol naar beneden voor een overzicht met de meest voorkomende foutmeldingen/STOP-codes en hun betekenis.

©PXimport | Reshift Digital BV

Op zwart

Het is gelukkig iets minder dramatisch dan je denkt: Microsoft gaat het blauwe scherm vervangen door een zwarte variant. Het nieuwe ontwerp oogt rustiger, zonder QR-code of icoontjes, en toont direct de foutcode en de driver die mogelijk de oorzaak is. Handig voor wie het probleem wil opzoeken of oplossen.

De nieuwe interface is vanaf later deze zomer beschikbaar op alle computers die draaien op Windows 11 versie 24H2. Naast het zwarte scherm wordt ook het meldingsscherm dat je ziet bij onverwachte herstarts vernieuwd. Dat sluit beter aan op de rest van Windows 11, is overzichtelijker en verdwijnt vaak al binnen een paar seconden.

©Microsoft

Waarom deze verandering?

Volgens Microsoft draait het om duidelijkheid. Het scherm moet beter laten zien of het probleem in Windows zelf zit, of in een externe component. Dat scheelt tijd bij het zoeken naar de oorzaak. Zeker na de wereldwijde CrowdStrike-storing van vorig jaar – waarbij miljoenen computers vastliepen door een fout in beveiligingssoftware – wil Microsoft de foutafhandeling beter en sneller maken.

Quick Machine Recovery

Naast het nieuwe scherm introduceert Microsoft ook Quick Machine Recovery (QMR). Deze functie is bedoeld voor situaties waarin een pc helemaal niet meer opstart. Via de herstelomgeving van Windows kan het systeem dan automatisch reparaties uitvoeren, zonder dat je handmatig iets hoeft te doen of een expert hoeft in te schakelen.

QMR wordt later dit jaar beschikbaar op alle apparaten met Windows 11 versie 24H2. Op Home-edities staat het standaard aan. De functie wordt op dit moment al getest in het Beta Channel van het Windows Insider-programma, zodat Microsoft nog kan bijschaven waar nodig.

Wat merk jij ervan?

Voor de meeste mensen betekent dit vooral dat de foutmelding bij een crash er straks anders uitziet. Maar het belangrijkste verschil zit onder de motorkap: Windows toont duidelijker wat er misgaat en kan zichzelf sneller herstellen. In de volksmond zal er – denken wij – overigens weinig veranderen: Blue of Black, het zal een BSOD blijven.

Vanaf 7 juli krijgt Google Gemini toegang tot apps als WhatsApp, Telefoon en Berichten – zelfs als je dat niet expliciet hebt aangezet. Wat betekent dat voor je privacy? En hoe voorkom je dat de AI méér weet dan jij wilt? Dit moet je weten voordat de verandering ingaat.

Googles AI-assistent Gemini wordt komende maand verweven met een aantal nogal essentiële apps op je Android-toestel. Denk aan Telefoon, Berichten en zelfs WhatsApp. Dat blijkt uit een e-mail die Google eind juni verstuurde naar gebruikers van Gemini, meldt de website Android Authority. De toon van die boodschap riep meteen vragen op: helpt Gemini je straks óók als je tracking hebt uitgeschakeld? En wat betekent dat voor je privacy?

Ook interessant: Bezorgd over je privacy? Zo zet je Meta AI uit in je WhatsApp-chats

Vage communicatie zorgt voor onrust

In de e-mail staat dat Gemini binnenkort ondersteuning biedt bij basisfuncties zoals bellen en berichten versturen, óók als je de zogeheten Gemini Apps Activity uit hebt staan. Op papier klinkt dat als een handige extra, maar in de praktijk leidde het vooral tot verwarring. Want als Gemini kan helpen zonder dat die activiteit is ingeschakeld, betekent dat dan dat de AI toch nog steeds meeleest of gegevens opslaat?

De formulering was vaag, de impact onduidelijk, en aangezien onze privacy in combinatie met AI sowieso al een heet hangijzer is, ging het nieuws als een lopend vuurtje door de techcommunity. Al snel verschenen er bezorgde reacties op sociale media en in forums, waarin gebruikers zich afvroegen of ze straks ongemerkt data afstaan aan een AI-systeem dat ze zelf niet actief gebruiken.

©Andrea

Google stelt gerust, maar nuanceert niet alles

Gelukkig kwam Google snel met verduidelijking. De kernboodschap: al biedt Gemini straks hulp bij je apps, dat betekent níét dat je persoonlijke gegevens automatisch worden verzameld of opgeslagen. Als je Gemini Apps Activity uit hebt staan, worden je gesprekken niet opgeslagen, niet gebruikt om modellen te trainen en verdwijnen ze na korte tijd automatisch. De AI gebruikt die tijdelijke gegevens alleen om je direct te kunnen helpen, bijvoorbeeld als je zegt 'bel mama' of 'stuur een bericht naar Daan'.

Toch blijft er een nuance hangen. De toegang van Gemini tot deze apps wordt standaard ingeschakeld voor iedereen, tenzij je dat zelf dus actief uitschakelt. Dat betekent dat de AI wel degelijk macht krijgt over je telefoonfuncties, tenzij jij ingrijpt. En hoewel de data niet worden opgeslagen, is er technisch gezien wel sprake van toegang tot privé-interactie, al is het kortstondig en geanonimiseerd.

Ook interessant: Spraakberichten in WhatsApp lezen, zo werkt het

Gebruikers kunnen zelf de stekker eruit trekken

Voor wie zich niet prettig voelt bij deze mate van AI-integratie, is er goed nieuws: je kunt de toegang van Gemini tot je apps volledig intrekken. Dat doe je via de instellingen van de Gemini-app binnen Android of via de speciale webpagina gemini.google.com/apps. Daar bepaal je per app of je Gemini toestemming geeft om ermee te werken. Zet je die toegang uit, dan stopt de AI simpelweg met bellen, berichten sturen of andere app-interacties. Je behoudt dus altijd de controle – als je tenminste weet waar je moet kijken.

Wat belangrijk is om te onthouden: deze wijziging betekent niet dat Gemini een spion wordt op je telefoon. Het is eerder een uitbreiding van de Assistent-functie, zoals we die kennen van eerdere AI-integraties binnen Android. Maar doordat AI steeds meer verweven raakt met je dagelijkse digitale handelingen, is het goed om scherp te blijven op wat wel en niet wordt gedeeld.

©WEI ZHENG

Van slimme assistent naar app‑regisseur

De evolutie van Gemini laat zien waar het naartoe gaat met AI in Android: niet langer een slimme praatpaal in de marge, maar een behoorlijk dominante regisseur van je app-gebruik. Vergelijk het met Siri's vernieuwde integratie in iOS 18 of de opkomende app-functies in Android 16 – allemaal gericht op een AI die niet alleen antwoordt, maar ook handelt.

Die verschuiving is logisch, maar dwingt ontwikkelaars én gebruikers om na te denken over de ethiek van assistentie. Want hoe vriendelijk een AI ook oogt, als die steeds meer kan, moet je ook scherper kijken naar wat je precies weggeeft.

Wat betekent dat concreet voor jou?

Als gebruiker hoef je je voorlopig geen zorgen te maken dat Gemini heimelijk je gesprekken opslaat of meeluistert zonder toestemming. Maar het blijft belangrijk om je instellingen te checken, zeker nu de AI standaard meer bevoegdheden krijgt. De tools om die macht te beperken zijn er gelukkig, je moet ze alleen wel even opzoeken.

Wil je dus de voordelen van Gemini benutten zonder je privacy op het spel te zetten? Check dan vóór 7 juli je instellingen en bepaal zelf hoeveel zeggenschap je de AI geeft. Zo houd je het beste van twee werelden: slimme hulp, zonder ongewenste inmenging.