Linux is een uitstekend alternatief voor je oude XP-machine om weer veilig op internet te kunnen. In dit artikel leggen we alles uit over Ubuntu, een heel toegankelijke Linux-variant.

Er zijn nog altijd veel vooroordelen over Linux als alternatief voor Windows. Het zou te moeilijk zijn, er bestaan niet veel programma's en amper hardwaredrivers voor enzovoort. Sommige van die vooroordelen waren een jaar of tien geleden misschien wel gerechtvaardigd, maar tegenwoordig valt dat allemaal best mee als je de juiste Linux-distributie kiest.

01 Distributie

Hier begint voor velen al de verwarring: 'Linux-distributie'? Terwijl Windows enkel door Microsoft uitgegeven wordt, is Linux een open en vrij aanpasbaar besturingssysteem. Het wordt daardoor door meerdere partijen aangeboden, die elk hun eigen versie hebben. Zo'n versie noemen we een distributie, ook wel 'distro' genoemd. Het is een verzameling software bestaande uit het Linux-hart (de kernel), drivers, basissoftware en allerlei andere software, allemaal op elkaar afgestemd.

Elke distributie maakt zijn eigen keuzes over de software die opgenomen wordt. Daardoor kunnen twee Linux-distributies er compleet anders uitzien, helemaal anders werken en volledig verschillende software bevatten. Het voordeel is dat er voor ieder wat wils is. Het nadeel is dat je als beginner wellicht door de bomen het bos niet meer ziet. Maar dáár gaan we je dus bij helpen.

©PXimport

De Linux-distributie openSUSE richt zich meer op ervaren computergebruikers.

02 Keuzevrijheid

Een bekende distributie is openSUSE, die heel wat keuzevrijheid aan de gebruiker geeft en daardoor heel geschikt is voor ervaren computergebruikers die het uiterste uit hun systeem willen halen. Maar heel wat zaken verlopen niet zo gebruiksvriendelijk als in Ubuntu, vooral als het om multimedia gaat. Verder heb je nog Fedora, dat zich richt op het aanbieden van de nieuwste technologieën uit de Linux-wereld. Het nadeel van die innovativiteit is dat je sneller tegen problemen aanloopt.

Wie heel veel belang hecht aan stabiliteit, kiest het best voor Debian. Die distributie neemt alleen software op die uitgebreid getest is. Het nadeel is dat alle aanwezige software minstens een jaar oud is en je dus niet van de nieuwste functies kunt genieten. Een populariteitspoll voor Linux-distributies vind je op deze website.

©PXimport

In de populariteitspoll van DistroWatch staat Ubuntu steevast in de top drie.

03 De Mac van de Linux-distributies

In dit artikel kiezen we voor de bekendste Linux-distributie: Ubuntu. Deze distributie wordt door het bedrijf Canonical ontwikkeld en krijgt weleens de naam 'Mac van de Linux-distributies' omdat de nadruk op gebruiksgemak en eye-candy ligt. Als je eventjes wat tijd investeert om met de interface te leren werken, ben je er zo in thuis. Doordat deze distributie zo populair is, kun je er ook bij de meeste Linux-software op vertrouwen dat het ook op Ubuntu werkt.

Ubuntu is dus een toegankelijk alternatief voor Windows. Heb je nog een oude computer met Windows XP draaien, dan installeer je daar beter Ubuntu op. Het is een veilig besturingssysteem met relatief beperkte systeemvereisten. De stap van Windows XP naar Ubuntu is overigens niet zo groot als je zou denken. Als je nu naar Windows 8 zou overstappen, zou je ook opschrikken hoe anders het uiterlijk en de werking van Windows is. Dan kun je dus net zo goed naar een volledig ander besturingssysteem overschakelen, dat ook nog eens gratis is.

04 Software installeren

Een belangrijk verschil met Windows, is de manier waarop je software installeert. In Windows ben je gewend om elk programma van een website te downloaden. Om te updaten moet je ook naar die website, of maak je gebruik van de ingebouwde updatefunctie. In al die stappen kan er heel wat mislopen. Je komt op de verkeerde website terecht en downloadt per ongeluk malware, je programma's blijven niet up-to-date en zitten na een tijdje vol beveiligingslekken enzovoort. In Ubuntu zoek en installeer je alle software daarentegen in het Ubuntu softwarecentrum: de programma's worden dan automatisch van internet gedownload. Updaten verloopt ook centraal.

©PXimport

Nooit meer op allerlei obscure websites naar programma's zoeken dankzij het Ubuntu softwarecentrum.

©PXimport

Het Updatebeheer werkt niet alleen Ubuntu zelf bij, maar ook alle programma's die je via het Ubuntu softwarecentrum hebt geïnstalleerd.

Andere Ubuntu-smaken

Naast de standaard Ubuntu-versie met de standaarddesktop genaamd Unity, zijn er nog zeven andere officiële 'smaken' van Ubuntu. Enkele van die smaken verschillen vooral in de desktopomgeving die ze installeren en de standaardtoepassingen. Met Ubuntu GNOME krijg je GNOME 3, de desktopomgeving die nog het meest lijkt op Unity en er de rechtstreekse concurrent van is. Kubuntu installeert KDE 4, een omgeving die vooral interessant is voor powerusers of voor mensen die graag een interface hebben die wat met de klassieke Windows-interface overeenkomt.

Xubuntu maakt gebruik van Xfce, een gebruiksvriendelijke maar toch heel configureerbare desktopomgeving. Tot slot is er Lubuntu, dat de lichtgewicht desktopomgeving LXDE gebruikt, die minder zwaar is op oudere computers. De alternatieve desktops zijn ook achteraf te installeren via de pakketten ubuntugnome-desktop, kubuntu-desktop, xubuntu-desktop en lubuntu-desktop. Andere smaken zijn Edubuntu (met een collectie educatieve software), Ubuntu Studio (om multimedia te creëren), Mythbuntu (om van je pc een mediacenter te maken) en Ubuntu Kylin (de officiële Chinese versie).

05 Partities en directory's

Een ander verschil waar je tegenaan loopt zijn de namen voor je partities. In Windows heten de partities van je harde schijven en andere opslagmedia C:, D:, E: enzovoort tot en met Z:. De schijfletters A: en B: zijn historisch gezien gereserveerd voor diskettestations en worden dus niet meer gebruikt. De partitie van het Windows-systeem dat je draait, heet altijd C:. D: en E: worden vaak aan eventuele dvd- of cd-drom-drives toegekend, maar dat hoeft niet. Netwerkschijven krijgen vaak schijfletters aan het eind van het alfabet.

In Linux krijgen partities geen opeenvolgende letters, maar complexere namen. Moderne schijven, inclusief SATA-schijven, SSD's en usb-sticks, krijgen de namen sda, sdb, sdc enzovoort. Een SD-kaartje dat je in een kaartlezer steekt, krijgt dan weer een naam als mmcblk0. Voor een partitie voeg je een nummer aan de schijf toe, bijvoorbeeld sda1, en bij SD-kaartjes komt er nog een p voor het extra nummer, zoals mmcblk0p1. Een dvd- of cd-rom-drive krijgt nog een andere naam, zoals sr0.

©PXimport

Ubuntu kent geen schijfletters zoals C: en D:, maar gebruikt partitienamen zoals sda en sr0.

06 Praktijk

In de praktijk krijg je niet met die partitienamen te maken, maar met directory's van het bestandssysteem. De partitie waarop je Linux hebt geïnstalleerd, wordt aangekoppeld op /, wat het root-bestandssysteem genoemd wordt (te vergelijken met C: onder Windows). De persoonlijke mappen van de verschillende gebruikers staan in de directory /home, bijvoorbeeld /home/koen als je gebruikersnaam Koen is.

Verwijderbare opslagmedia worden aangekoppeld onder /media in een subdirectory met je gebruikersnaam, zoals /media/koen/UUI voor een usb-stick met de naam UUI. De oplettende lezer zal ondertussen al wel gemerkt hebben dat namen van directory's in Linux door een / gescheiden worden en niet door een \ zoals in Windows.

©PXimport

De persoonlijke map heeft een andere naam dan gebruikelijk is in Windows, en heet hier /home/koen.

Systeemvereisten

Aan welke vereisten moet je computer voldoen voor Ubuntu? Een goede vuistregel is: op een computer die Windows XP, Vista, 7 of 8 draait, zal Ubuntu minstens even vlot draaien. Twijfel je, probeer dan de opstartbare cd eens uit. Houd er wel rekening mee dat Ubuntu draaien vanaf een dvd of usb-stick, trager gaat dan vanaf een harde schijf of SSD. Canonical raadt systemen aan met minimaal een 1GHz-processor (Intel Celeron of hoger), 1 GB RAM (maar liever 2 GB) en een videokaart met 3D-versnelling en 256 MB VRAM die een scherm van minimaal 1024 bij 768 pixels aanstuurt.

Het besturingssysteem vraagt ongeveer 5 GB harde-schijfruimte. De systeemvereisten verschillen wel wat voor andere Ubuntu-smaken. Zo vraagt Ubuntu GNOME 1,5 GB RAM en 7 GB harde-schijfruimte, terwijl Xubuntu toekomt met slechts 512 MB RAM en Lubuntu in principe zelfs nog op een Pentium II met 128 MB RAM draait.

07 Downloaden

Ubuntu is gratis te downloaden. Kies daar voor Ubuntu 14.10 en kies rechts in het uitklapmenu de juiste versie: 32-bit of 64-bit. De 32bit-versie is enkel interessant als je Ubuntu op een oude pc wilt installeren met minder dan 2 GB RAM. Voor een moderne pc met 64bit-processor kies je 64-bit. Op het gebied van functionaliteit zijn beide versies identiek. Klik op Download om het iso-bestand te downloaden. Daarna krijg je een vraag om een gift te doen via PayPal, dat is optioneel. Klik op Not now, take me to the download als je niet wilt betalen.

Het iso-bestand is een kopie van een dvd-rom. Je kunt je computer ermee opstarten door het bestand naar een dvd te schrijven. Dubbelklik daarvoor in de Verkenner van Windows 8 op het iso-bestand, selecteer de juiste schijfletter van je dvd-schrijver, vink Schijf controleren na branden aan en klik op Branden. In oudere Windows-versies gebruik je het programma CDBurnerXP. Download het programma. Als alles goed gaat, kun je na het branden je computer van deze dvd opstarten en zo Ubuntu op je harde schijf installeren. Tijdens het opstarten moet je eventueel op F12 of Esc drukken om de opstartvolgorde van je schijven aan te passen.

©PXimport

De website van Ubuntu biedt diverse versies van de Linux-distributie aan.

08 Usb-stick

Wil je de installatie liever vanaf een usb-stick uitvoeren, dan kan dat ook. Download daarvoor het programma Universal USB Installer van ct.link.ctw.nl/pdl en voer het uit. Steek een lege usb-stick met minstens 2 GB ruimte in je pc, start Universal USB Installer op en kies Ubuntu uit de lijst in stap 1. Selecteer in stap 2 het iso-bestand dat je in de vorige stap gedownload hebt. In stap 3 selecteer je de schijfletter van je usb-stick. Controleer of het de juiste schijfletter is, want de inhoud wordt overschreven! Klik tot slot op Create, waarna je nog bevestigt dat de schijf geformatteerd wordt. Daarna maakt het programma van je usb-stick een opstartbaar installatiemedium voor Ubuntu.

09 Ubuntu uitproberen

Om Ubuntu uit te proberen, hoef je het besturingssysteem niet onmiddellijk op je harde schijf te installeren. Je kunt je computer eenvoudigweg van het opstartmedium opstarten en Ubuntu 'live' uitproberen. Daarvoor kies je in het eerste scherm van het Ubuntu-installatieprogramma als taal Nederlands en klik je dan op de knop Ubuntu uitproberen. Je krijgt nu een werkend Ubuntu-systeem te zien dat je kunt uitproberen om te zien of het besturingssysteem je bevalt. Besluit je uiteindelijk toch om Ubuntu op je harde schijf te installeren, klik dan linksboven op het icoontje van de harde schijf met het Ubuntu-logo om het installatieprogramma te starten.

©PXimport

Met Universal USB Installer creëer je een opstartbare usb-stick om Ubuntu te installeren.

Installatie

10 Draadloos netwerk

Als je geen verbinding met internet hebt, wordt je eerst gevraagd om een draadloos netwerk te selecteren. Geef daaronder het wachtwoord van je draadloze netwerk in en klik op Verbind. Als je geen draadloze netwerken te zien krijgt, dan heeft Ubuntu waarschijnlijk geen driver voor je wifi-kaart. Probeer dan de installatie zonder netwerkverbinding of sluit even een ethernetkabel aan om verder te kunnen.

©PXimport

11 Voorbereiden

De volgende stap bestaat vooral uit controles: het installatieprogramma controleert of je harde schijf voldoende vrije ruimte bevat, of je computer op het elektriciteitsnet aangesloten is (hang je laptop even aan de stroom) en of je computer verbonden is met internet. Dat laatste is niet absoluut noodzakelijk tijdens de installatie, maar het maakt het wel mogelijk om onmiddellijk de nieuwste beschikbare versies van de softwarepakketten te downloaden, zodat je systeem na installatie gelijk up-to-date is. Je kunt hier ook aanvinken dat je mp3-codecs wilt installeren. Klik op Verder.

©PXimport

12 Installatietype

In de volgende stap controleert Ubuntu of er al een besturingssysteem op de harde schijf staat. Zo ja, dan krijg je de vraag of je het bestaande systeem (bijvoorbeeld Windows) wilt overschrijven, of Ubuntu naast het bestaande systeem installeren. Je hebt ook de keuze om de installatie van Ubuntu te versleutelen, zodat anderen je bestanden niet kunnen inzien. We raden je aan om die optie aan te vinken. Een andere optie is LVM (logisch volumebeheer), die automatisch ingeschakeld wordt als je voor versleuteling kiest. Klik na je keuze op Installeer nu.

©PXimport

13 Beveiligingssleutel

Als je voor versleuteling van je Ubuntu-systeem gekozen hebt, krijg je de vraag om een beveiligingssleutel (wachtwoord) te kiezen. Elke keer dat je je computer opstart, moet je die sleutel invoeren. Iemand die je sleutel niet kent, kan niet aan je bestanden als je computer gestolen wordt. Je moet in deze installatiestap je sleutel twee keer ingeven ter bevestiging. Onthoud deze sleutel goed, want als je hem vergeet, is je Ubuntu-systeem met alle bijbehorende bestanden die je daarin opgeslagen hebt niet meer bereikbaar. Klik daarna op Installeer nu.

©PXimport

14 Aanpassingen wegschrijven

Je krijgt nog één keer de kans om te stoppen. Het installatieprogramma toont je welke partities het zal aanmaken en formatteren. Alle gegevens op je schijf zullen hierna gewist worden, denk dus nog eens goed na of je zeker bent van je installatie. Twijfel je of heb je per ongeluk gekozen voor het vervangen van Windows door Ubuntu in plaats van de installatie van Ubuntu naast Windows, klik dan op Terug, waarna je de kans krijgt om een ander installatietype te kiezen. Ben je zeker van je keuze, klik dan op Verder.

©PXimport

15 Tijdzone

Terwijl het installatieprogramma op de achtergrond zijn werk doet, komen er nu nog enkele vensters aan de beurt voor wat instellingen. Als eerste kies je je tijdzone. Als je met internet verbonden bent, dan detecteert het installatieprogramma je locatie automatisch en vult die al in. Controleer of deze correct is. Wil je je locatie veranderen, typ dan een grote stad in je buurt in of klik op de kaart aan waar je je ongeveer bevindt. Klik op Verder om je locatie te bevestigen.

©PXimport

16 Toetsenbordindeling

In de volgende stap kies je je toetsenbordindeling. Als je een azerty-toetsenbord hebt (gebruikelijk in België), zul je misschien eerder tijdens de installatie al gemerkt hebben dat je toetsenbordindeling verkeerd stond. Pas in deze stap kun je dit wijzigen. Kies de juiste indeling en typ in het tekstveld een tekstje in om te kijken of de indeling klopt. Weet je niet welke toetsenbordindeling hebt, dan kun je die laten bepalen met een klik op Toetsenbordindeling vaststellen. Voor een Nederlands toetsenbord kies je de standaardwaarde English (US, international with dead keys). Klik op Verder.

©PXimport

17 Gebruiker

In de volgende stap dien je wat gegevens in te voeren. Niet alleen je naam, maar ook de naam die je computer in je lokale netwerk krijgt. Daarnaast kies je ook een gebruikersnaam. Die mag geen spaties bevatten en bestaat traditioneel uit kleine letters. Kies ook een sterk wachtwoord en bevestig dat. Als je in stap 2 geen versleuteling van je Ubuntu-systeem gekozen hebt, kun je hier nog altijd kiezen om enkel je persoonlijke map te versleutelen. Klik tot slot op Verder.

©PXimport

18 Installeren

Daarna begint de effectieve installatie. Onderaan krijg je de voortgang van de installatie te zien. Ondertussen toont het installatieprogramma in enkele vensters allerlei informatie over de mogelijkheden van Ubuntu en de meegeleverde software. Lees de vensters gerust eens door terwijl je wacht, want er staat interessante informatie in. Je wordt er onder andere verwezen naar deze website waar je vragen kunt stellen als je tegen problemen loopt.

©PXimport

19 Voltooid

Wanneer de installatie voltooid is, krijg je een melding. Je kunt de live-dvd nog altijd blijven uitproberen, maar wijzigingen en bestanden die je downloadt, blijven niet bewaard. Klik daarom op Nu herstarten om naar je vers geïnstalleerde Ubuntu te herstarten. Haal de dvd of usb-stick uit je computer om te voorkomen dat je opnieuw van het installatiemedium opstart. Als alles goed gaat, krijg je uiteindelijk het aanmeldvenster van Ubuntu te zien, die de naam toont die je tijdens de installatie ingevuld hebt.

©PXimport

20 Bureaublad

Heb je eenmaal je wachtwoord in het aanmeldvenster ingevuld en op Enter gedrukt, dan krijg je het bureaublad van Ubuntu te zien. Als hulpmiddel toont Ubuntu je eerst een lijst met sneltoetsen. Die lijst kun je overigens op elk moment later oproepen door de Super-toets (die met het Windows-icoontje) ingedrukt te houden. Neem de lijst eens aandachtig door op een moment dat je daar tijd voor hebt, want er zitten heel wat handige sneltoetsen tussen.

©PXimport

21 Updatebeheer

Linksonder in de Starter krijg je na een tijdje waarschijnlijk het icoontje van een A te zien met erom twee pijlen in een cirkel. Dat is het icoontje van het Updatebeheer. Dubbelklik erop om alle beschikbare updates te bekijken. Klik op Nu installeren om Ubuntu bij te werken. Wil je het liever later doen, klik dan op Herinner me er later aan. Met een klik op Instellingen krijg je de opties te zien, zoals wanneer Ubuntu op updates controleert en hoe vaak dat weergegeven wordt.

©PXimport

Software en drivers installeren

22 Opensourcesoftware

Ubuntu draait geen Windows-programma's. Dat wil niet zeggen dat je al je bestaande software vaarwel moet zeggen. Veel van de programma's die je nu gebruikt, zullen ook draaien op Unbuntu. Veel opensource-programma's zijn te installeren via het Ubuntu softwarecentrum en sommige zijn zelfs in de standaardinstallatie al aanwezig. Denk maar aan de browser Firefox, het e-mailprogramma Thunderbird, de mediaspeler VLC, het kantoorpakket LibreOffice, het beeldverwerkingsprogramma GIMP of het 3D-ontwerpprogramma Blender. Gebruik je die software onder Windows al, dan hoef je aan het gebruik ervan onder Ubuntu al niet meer te wennen.

Bestaat je favoriete Windows-software niet voor Ubuntu, dan moet je een alternatief zoeken. Met de juiste zoektermen vind je in het Ubuntu softwarecentrum wel snel iets. Je kunt links ook de categorieën van software doorbladeren. Kijk ook naar de gemiddelde beoordeling die gebruikers aan de software geven.

23 Je bestanden overzetten

Van Windows naar Ubuntu overstappen is uiteraard geen kwestie van enkel de juiste software installeren. Je hebt onder Windows vast ook heel wat documenten die je naar Ubuntu wilt overzetten. De eenvoudigste manier om dat te doen is met een externe schijf. Kopieer de bestanden van je Windows-computer naar een externe usb-schijf en sluit die daarna op je Ubuntu-computer aan. Ubuntu koppelt de schijf automatisch aan en opent een venster met de bestanden.

©PXimport

Zet de bestanden van je Windows-pc via een externe usb-schijf over naar Ubuntu.

Open dan een ander venster door in de Starter links op het icoontje Bestanden te klikken en kies de map waarnaar je je bestanden wilt overzetten. Selecteer de bestanden op je externe schijf en versleep ze naar hun nieuwe locatie, waarna Ubuntu ze kopieert. Zet zo één voor één al je mappen (Afbeeldingen, Documenten, Muziek, Video's etc.) over. Ben je klaar, rechtsklik dan op het icoontje van je externe schijf onderaan in de starter en kies Veilig verwijderen, waarna je de schijf kunt afkoppelen.

Een andere manier om je bestanden over te zetten, is via het netwerk. Zorg dat je Windows- en Ubuntu-pc op hetzelfde netwerk aangesloten zijn en deel onder Windows de benodigde bestanden. Klik dan in het bestandsbeheer van Ubuntu onderaan links op Het netwerk doorbladeren. Na een tijdje krijg je je Windows-werkgroep te zien. Klik erop en kies vervolgens je Windows-computer. Vul de gebruikersnaam en het wachtwoord van je Windows-computer in en klik op Verbinden. Daarna kun je de gewenste bestanden naar je Ubuntu-schijf kopiëren. Klik op het Eject-icoontje naast de Windows-share in de bestandsbeheerder om de verbinding te verbreken.

©PXimport

Ubuntu kan aan je Windows-bestanden als je ze op je netwerk deelt.

24 Drivers

Tot slot wil je wellicht nog je randapparatuur aan de praat krijgen. Ubuntu bevat voor veel apparaten al drivers, zodat ze out-of-the-box werken. Om bijvoorbeeld een printer te laten werken, sluit je die eerst aan en schakel je het apparaat in. Open het programma Afdrukbeheer en klik dan op Toevoegen. Je printer zal nu links in de lijst verschijnen. Is hij via usb aangesloten, dan verschijnt hij bovenaan. Om netwerkprinters te zien, moet je eerst op Netwerkprinter klikken. Selecteer je printer en klik op Volgende. Ubuntu zoekt dan naar de juiste driver en laat je afhankelijk van het model nog wat opties instellen. Druk op het einde een testpagina af om te zien of het gelukt is.

©PXimport

Een printer toevoegen is zo gebeurd.

25 Weigerende drivers

Werkt bijvoorbeeld je wifi-verbinding toch niet, zoek dan uit om welke chipset het gaat en start op Google een zoektocht met die naam naar een oplossing. Vaak hoef je alleen maar een extra driver te installeren. Zo volstaat het voor de BCM4311-chipset in onze oude Dell-laptop om in Ubuntu softwarecentrum het pakket firmware-b43-installer te installeren en bcmwl-kernel-source te verwijderen. Na een herstart werkt ons draadloos netwerk met de nieuwe driver.

©PXimport

Voor sommige hardware moet je nog extra firmware of drivers installeren.

26 Werkend systeem

Ondertussen heb je een werkend Ubuntu-systeem met allerlei software, heb je toegang tot je documenten en werkt hopelijk al je randapparatuur. Je kunt nu dus met Ubuntu aan de slag als alternatief voor Windows. Hoe alles werkt, leer je al doende. Om je wat op weg te helpen, geven we in deel vier van dit artikel nog enkele handige tips en verwijzen we je naar software die je wellicht kunt gebruiken.

Vijf jaar ondersteuning met Ubuntu 14.04 LTS

In dit artikel maken we gebruik van de recentste versie van Ubuntu. Dat is versie 14.10 die op 23 oktober 2014 is uitgebracht. Die wordt echter maar negen maanden ondersteund en om de zes maanden komt er een nieuwe versie uit. Als je niet elk jaar je Ubuntu-systeem wilt upgraden om beveiligingsupdates te blijven krijgen, kun je een LTS-versie (Long Term Support) overwegen, die Canonical vijf jaar lang van updates voorziet. Elke twee jaar komt er een nieuwe LTS-versie uit.

De recentste is Ubuntu 14.04 LTS (codenaam Trusty Tahr). Het nadeel is dat je na een tijdje met verouderde versies van alle software zit, omdat je enkel beveiligingsupdates krijgt, dus geen updates met nieuwe functionaliteit. Voor Firefox heeft Canonical een uitzondering gemaakt: daarvan krijg je wel nieuwe versies. De LTS-versies krijgen zo nu en dan ook een update met Hardware Enablement Stacks, die ondersteuning voor nieuwe hardware toevoegen.

Wie overstapt naar een andere computer denkt meestal meteen aan het overzetten van programma's en bestanden zoals documenten en foto's. De vele persoonlijke instellingen en voorkeuren die zorgvuldig zijn opgebouwd, raken helaas vaak verloren. Hoe zorg je ervoor dat je je ook op het andere systeem meteen weer helemaal thuis voelt?

Synchronisatie via Windows-account

Windows biedt veel instellingen die je werkomgeving persoonlijker maken, zoals visuele thema's, spellingsvoorkeuren en meer. Sommige vereisen handmatig werk of externe tools, maar een aantal laat zich automatisch synchroniseren via je Microsoft-account. Laten we hiermee beginnen. Zorg dat je met zo'n account bent aangemeld bij Windows. Dit regel je via Instellingen / Accounts / Uw info. Klik daar op In plaats daarvan aanmelden met een Microsoft-account en volg de instructies.

Open daarna Accounts / Windows-back-up en druk op Beheren. Bevestig met Ja, synchroniseren / Gereed. Herstart de module Instellingen en open opnieuw Windows back-up. Schakel Mijn apps onthouden in als je op een andere pc met hetzelfde account dezelfde apps uit de Microsoft Store wilt gebruiken. Open Mijnvoorkeuren onthouden om aan te geven of je ook de onderdelen Accounts, WiFi-netwerken en wachtwoorden, Taalvoorkeuren en woordenlijst en diverse instellingen wilt synchroniseren.

Handmatige sync Windows

Zo'n accountsynchronisatie is handig, maar niet alle personalisatie-instellingen worden meegenomen. Dat geldt bijvoorbeeld voor geluidsschema's of muisaanwijzers. Of misschien meld je je liever helemaal niet aan met een Microsoft-account, of vertrouw je deze cloudsynchronisatie niet, ook al is er sprake van dataversleuteling. Dan kun je de migratie ook handmatig doen.

We beginnen met het overzetten van een Windows-thema, aangezien dat meerdere onderdelen omvat, zoals lokaal opgeslagen achtergronden, accent- en vensterkleuren, een geluidsschema en de muiscursorstijl. Ga naar Instellingen / Persoonlijke instellingen / Thema's. Dubbelklik op de miniatuur van het gewenste thema, of klik op Bladeren door thema's om er een nieuw te kiezen in de Microsoft Store. Bovenaan kun je het thema aanpassen via de opties Achtergrond, Kleur, Geluiden en Muiscursor. Gebruik telkens het pijltje linksboven om terug te keren. Sla daarna je aangepaste thema op met Opslaan en geef het een naam. Klik vervolgens met rechts op de miniatuur van dit geselecteerde thema en kies Thema voor delen opslaan. Bewaar het als .deskthemepack-bestand (dat eigenlijk een zip-bestand is) op een extern of gedeeld medium. Dubbelklik je op dit bestand in Verkenner van je andere systeem, dan wordt het automatisch uitgepakt en als Windows-thema geïnstalleerd.

Lettertypes en screensavers

Misschien heb je ook zelf een of meer extra lettertypes en screensavers geïnstalleerd, en wil je deze overzetten. Dit kan handmatig als volgt. Voor lettertypes typ je %windir%\fonts in de adresbalk van Verkenner. Selecteer met ingedrukte Ctrl-toets alle gewenste lettertypebestanden, klik er met rechts op en kies Kopiëren naar. Sla deze bestanden op een extern of gedeeld medium op. Op de andere pc selecteer je de bestanden, klik je er met rechts op en kies je Installeren (voor alle gebruikers).

Het overzetten van screensavers verloopt op vergelijkbare wijze. Open de mappen %windir%\System32 en %windir%\SysWOW64, selecteer de gewenste scr-bestanden en kopieer ze naar een geschikt medium. Plak ze op de andere pc in %windir%\System32 en bevestig de kopieeractie als administrator. Je installeert een screensaver door er met rechts op te klikken en Installeren te kiezen, of via Instellingen / Persoonlijke instellingen / Vergrendelingsscherm / Schermbeveiliging.

We hebben een PowerShell-script gemaakt dat dit grotendeels automatiseert. Download het bestand exporteer-extrafonts-ss.ps1 (dit is de downloadlink) op je nieuwe pc, klik er met rechts op en kies Run with PowerShell (als administrator). Je vindt de screensavers en de meeste lettertypes nu op je bureaublad (behalve enkele standaardfonts die je in het script kunt aanpassen bij Fonts uitgezonderd), in submappen van FontScreenSaverBackup.

Profielen

De makkelijkste manier om je Windows-account naar een andere pc over te zetten is via een Microsoft-account (zie paragraaf 1, Synchronisatie via Windows-account). Toch wordt het gebruikersprofiel niet volledig meegenomen. Onder meer lokale bestanden, programmavoorkeuren buiten de Microsoft Store en appdata-mappen, zoals macro's, sjablonen en scripts, blijven achter.

In afwachting van een (vernieuwde) migratietool die Microsoft binnenkort belooft, kun je TransWiz gebruiken. Met de gratis versie kun je één account tegelijk overzetten, maar je kunt dit gewoon herhalen voor andere profielen. Dit werkt ook bij profielen die aan een Microsoft-account zijn gekoppeld. Schakel desnoods tijdelijk over naar een lokaal account. Na de migratie op de andere pc koppel je het profiel opnieuw aan hetzelfde Microsoft-account via Instellingen / Accounts.

Download TransWiz. Installeer het msi-bestand op beide pc's. Start het programma op je oude pc. Kies I want to transfer data to another computer, klik op Volgende en selecteer het gewenste, niet-actieve account (meld je eventueel tijdelijk aan met een ander account). Klik op Volgende en kies een opslaglocatie voor het zip-bestand. Beveilig dit eventueel met een wachtwoord.

Start TransWiz op het andere systeem, kies I have data I want to transfer to this computer en verwijs naar het zip-bestand. Geef eventueel een andere accountnaam op, kies of dit een standaard- of administratoraccount wordt en stel het wachtwoord in. Na afloop zijn de gegevens overgezet en kun je je aanmelden met het nieuwe profiel.

Taalinstellingen

Taal en spelling zijn vaak afgestemd op je voorkeuren, dus waarschijnlijk wil je die ook overzetten. De meeste taalinstellingen binnen Windows worden automatisch gesynchroniseerd via je Microsoft-account, maar desnoods doe je dit handmatig, door dezelfde taalpakketten te installeren. Ga hiervoor naar Instellingen / Tijd en taal / Taal en regio en kies Een taal toevoegen.

De toetsenbordindeling is gekoppeld aan de taal, maar je kunt ook handmatig extra indelingen toevoegen. Klik op de drie puntjes naast je voorkeurstaal en kies Taalopties. Scrol naar Geïnstalleerde toetsenborden en klik op Een toetsenbord toevoegen om de gewenste indeling te kiezen. Met Windows-toets+Spatiebalk schakel je vervolgens snel tussen indelingen. Je kunt trouwens ook per app-venster een andere invoermethode instellen via Instellingen / Tijd en taal / Typen / Geavanceerde toetsenbordinstellingen, met de optie Laat me een andere invoermethode instellen voor elk app-venster.

Wanneer je in apps met spellingcontrole, zoals Kladblok, met rechts klikt op een rood onderstreept woord en kiest voor Aan woordenboek toevoegen of Spelling / Aanwoordenlijst toevoegen, dan wordt het woord in Windows toegevoegd aan een gebruikerswoordenboek. Dit vind je in de map %appdata%\Microsoft\Spelling, wellicht in de submap \neutral of in een taal-submap zoals \nl-NL, in het bestand default.dic of custom.dic. Je kunt dit bestand bekijken met een teksteditor en kopiëren naar dezelfde map op je andere toestel om deze woordenlijst(en) over te zetten.

Applicaties

Geïnstalleerde applicaties zomaar overzetten lukt meestal niet, dus zit er weinig anders op dan ze opnieuw te installeren. Voor volledig portable apps volstaat het vaak om de map waarin je ze plaatste te kopiëren.

Er bestaan handige tools waarmee je veel populaire gratis apps met enkele muisklikken op je nieuwe pc installeert. Bijvoorbeeld Ninite en een pakketbeheerder zoals UniGetUI (klik op deze GitHub-pagina in de rechterkolom onder Releases op Latest).

In UniGetUI kies je Pakkettenbundels en klik je op Pakketten toevoegen aan bundel. Gebruik Pakketten ontdekken om apps op te zoeken. Vink de gewenste pakketten aan en klik op Selectie toevoegen aan bundel. Herhaal dit tot je bundel compleet is. Sla deze op via Bundel opslaan als, open de bundel daarna via Bestaande bundel openen, selecteer alle pakketten en bevestig met Selectie installeren.

App-configuraties

Zo installeer je snel veel apps op je nieuwe pc, maar daarmee neem je je persoonlijke instellingen of configuraties nog niet mee. De gratis app CloneApp was hier prima geschikt voor, maar de ontwikkeling is al enkele jaren stopgezet. Je kunt deze nog steeds downloaden en gebruiken, maar weet dat instellingen van nieuwere apps mogelijk niet volledig meer worden meegenomen. De ontwikkelaar biedt intussen een alternatief aan, Appcopier, maar deze tool is vooralsnog beperkt en minder gebruiksvriendelijk.

Je kunt het eventueel handmatig proberen met een tool als FreeFileSync door de belangrijkste configuratiebestanden naar dezelfde maplocaties op je nieuwe pc te kopiëren. Veel van die bestanden zitten in app-specifieke submappen van mappen zoals %AppData%, %LocalAppData% en %ProgramData%, typisch met extensies zoals ini, cfg, conf, config, json, xml, yaml of yml. Het is het proberen waard, maar overschrijf niet zomaar bestaande bestanden op je nieuwe pc.

Codes en licenties

Als je op je nieuwe pc programma's installeert die ook al op je oude pc stonden, wil je natuurlijk de softwarelicentie overnemen. Hoe je dat doet, hangt af van de toepassingen zelf. Bij software die aan een account is gekoppeld, hoef je meestal alleen met hetzelfde gebruikersaccount op je nieuwe pc aan te melden. Soms moet je de licentie eerst deactiveren op je oude pc via de instellingen of via een webportaal.

Voor software met een klassieke activatiecode noteer je de licentiecode van de oude installatie. Die vind je vaak in je account, op het doosje of in een mail. Bij de installatie op je nieuwe pc voer je deze opnieuw in. Tools zoals Magical Jelly Bean Keyfinder (gratis beperkte versie) en NirSoft Produkey (gratis) kunnen codes van veel geïnstalleerde programma's uitlezen. Omdat deze tools methoden gebruiken die ook door malware gebruikt wordt, is het normaal dat je virusscanner hierbij een melding geeft.

Sommige apps gebruiken een licentiebestand, met een extensie als lic, dat, key of ini, dat je moet exporteren of kopiëren naar dezelfde locatie op je nieuwe pc. Vaak is opnieuw activeren dan ook nodig.

Lees ook: Technische toolkits voor computerproblemen: dit heb je nodig

Browsers

Je gebruikt waarschijnlijk een of meer browsers die gepersonaliseerd zijn met bijvoorbeeld eigen thema's, bladwijzers, geschiedenis, wachtwoorden en instellingen. De eenvoudigste manier om deze over te zetten, is door de ingebouwde synchronisatie te activeren.

We beginnen met Chrome. Log in met je Google-account (dat vind je rechtsboven), open Instellingen, klik op Jij en Google, ga naar Synchronisatie en Google-services en kies Synchronisatie aanzetten. Druk op de knop Instellingen, kies Beheren wat jesynchroniseert en vink de gewenste onderdelen aan via Synchronisatie aanpassen. Op je nieuwe pc meld je je aan met hetzelfde account en activeer je opnieuw de synchronisatie.

Voor Edge werkt dit op vrijwel dezelfde manier met je Microsoft-account, via Instellingen / Profielen / Synchroniseren. Bij Firefox kan het ook, als je een Mozilla-account hebt, via Instellingen / Synchronisatie.

Heb je geen account, dan wordt het iets omslachtiger. Wachtwoorden kun je exporteren en importeren via de ingebouwde wachtwoordmanager. Voor andere onderdelen gebruik je bijvoorbeeld een gratis tool zoals Hekasoft Backup & Restore (ook portable). Sluit je browsers, start de tool en selecteer de gewenste browser. De app ondersteunt circa 45 browsers. Je ziet meteen hoeveel data er geback-upt wordt. Zorg dat Backup is geselecteerd, klik op Start en kies een naam en locatie voor het back-upbestand (dat ook echt de extensie .backup heeft). Op je nieuwe pc installeer je dezelfde browser, sluit je deze en open je opnieuw de app. Kies Restore en verwijs naar het back-upbestand. Alles werkt netjes via lokale bestanden, zonder cloudverbinding.

Synchroniseren Office 365

De kans is groot dat je ook een kantoorpakket gebruikt, en wellicht is dit Microsoft 365 (voorheen Office 365). Persoonlijke instellingen worden dan automatisch gesynchroniseerd tussen systemen, op voorwaarde dat je een geldige licentie hebt en op elk apparaat met hetzelfde Microsoft-account bent aangemeld. Het gaat bijvoorbeeld om je Office-thema, aangepaste woordenlijst, Snelle toegang-werkbalk, Lint-aanpassingen, taalvoorkeuren en (via OneDrive) recente bestanden en persoonlijke sjablonen.

Controleer wel een paar instellingen. Meld je binnen de Office-apps aan met je Microsoft-account (klik desnoods op Aanmelden, rechtsboven). Ga in Windows naar Instellingen /Accounts / Windows-back-up, klik op Beheren bij Uw Microsoft-account synchroniseren met Windows en kies Ja, synchroniseren. Zet vervolgens de optie Mijn voorkeuren onthouden aan en vink bij voorkeur alle opties aan. Gebruik je een werk- of schoolaccount, dan kan je IT-beheerder wel bepaalde synchronisaties beperken (via groepsbeleid).

Handmatig overzetten Office 365

Je kunt ook specifieke Office-onderdelen handmatig overzetten. Voor sjablonen kopieer je bestanden met extensies als dotx, potx en xltx naar dezelfde map op je nieuwe pc. Deze staan normaal gesproken in C:\Users\<gebruikersnaam>\Documenten\Aangepaste Office-sjablonen. Ook eigen woordenboeken kun je meenemen. Het bestand Custom.dic staat in %AppData%\Microsoft\Uproof, default.dic of custom.dic in %AppData%\Microsoft\Spelling, in de submap \neutral of eventueel andere submappen.

Aanpassingen aan het Lint en werkbalken exporteer je via Bestand /Opties / Lint aanpassen. Klik rechtsonder op Importeren en Exporteren en kies Alle aanpassingen exporteren.

Wil je aangepaste stijlen, marges, regelafstand, macro's of eventueel extra opmaakelementen in Word overnemen, dan kopieer je ook het bestand Normal.dotm uit %AppData%\Microsoft\Templates. Extra macro's kun je ook los exporteren in de VBA-editor (Alt+F11), via Bestand / Bestand exporteren en later Bestand importeren.

Bepaalde Office-voorkeuren, zoals standaard bestandslocaties, zitten in het Windows-register. Een back-up maken kan via de Register-editor (druk op Windows-toets+R en voer regedit uit). Bij recente Word-versies zitten deze in de sleutel Computer\HKEY\_CURRENT\_USER\Software\Microsoft\Office\16.0\Word\Options. Klik met rechts op deze sleutel, kies Exporteren en bewaar het reg-bestand. Dubbelklik op dit bestand op je nieuwe systeem en bevestig tweemaal met Ja om de instellingen te importeren. Je maakt liefst eerst een systeemherstelpunt via Een herstelpunt maken in het Windows-startmenu.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een superdeluxe koelkast met een ijsblokjesmaker? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Amerikaanse koelkasten bieden veel ruimte voor al je etenswaren en bieden een ruime vriesmogelijkheid. De door ons gevonden koelkasten hebben allemaal een eigen ijsblokjesmaker in de kastdeur geïntegreerd, zodat je snel en gemakkelijk ijs in je drinken kunt doen, mocht je daar nu behoefte aan hebben met deze frissere dagen natuurlijk.

Samsung RS6HA8891SL

Deze chique Amerikaanse koelkast is van alle gemakken voorzien. Zo springt het forse aanraakscherm op de rechterdeur direct in het oog. Dat fungeert als een soort 'familiehub' binnen het huishouden. Zo bestel je bijvoorbeeld boodschappen, beheer je de gezinsagenda, voer je handsfree telefoongesprekken en bedien je muziek via het scherm. Sta je in de supermarkt en weet je niet of je een vers kuipje boter of nieuwe fles cola nodig hebt? Dankzij de geïntegreerde camera bekijk je altijd en overal de inhoud van je koelkast. Dat werkt via een app op je smartphone.

Het koelgedeelte aan de rechterkant heeft een inhoud van 389 liter, terwijl je links ook nog flink wat voedingswaren kunt invriezen. Het vriescompartiment is goed voor een inhoud van 225 liter. Fijn is dat de Samsung RS6HA8891SL geen ijs ontwikkelt, want dit model ondersteunt No Frost. Gebruik het bedieningspaneel aan de rechterzijde om koud water en ijsblokjes te tappen. Mooi meegenomen is het geringe geluidsniveau van 36 decibel, waardoor je hem dicht bij de woonkamer of eettafel kunt neerzetten. Deze koelkast is in een zilverkleurige en zwarte behuizing te koop.

LG GSLC41PYPE

Met een totale inhoud van 641 liter kun je heel wat eten en drinken in de LG GSLC41PYPE kwijt. De koel- en vriesruimte hebben een inhoud van respectievelijk 420 en 221 liter. Dankzij meerdere lades, planken en deurvakken berg je alle voedingswaren overzichtelijk op. Vul de geïntegreerde tank met 4,3 liter water en tap aan de voorzijde ijsklontjes of ijswater. Het is dus niet nodig om dit apparaat aan de waterleiding te koppelen.

Het betreft een Amerikaans model met twee deuren. Houd dan ook rekening met een ruime omvang van 91,3 × 179 × 73,5 centimeter. Zowel het vries- als koelgedeelte hebben ledverlichting, waardoor je alle producten ziet liggen. Zoals je van deze luxe koelkast mag verwachten, is er geen sprake van ijsvorming. De GSLC41PYPE ondersteunt namelijk No Frost. Tot slot is de stille werking van 36 decibel een pluspunt. Geïnteresseerden kiezen tussen een zilverkleurige en zwarte uitvoering.

ETNA AKV578IZWA

Voor een Amerikaanse koelkast valt de prijs van dit exemplaar van ETNA erg mee. Kies tussen een zwarte en zilverkleurige behuizing. Ruim twintig consumenten beoordelen het apparaat met een gemiddelde score van een 9,3. Zij waarderen onder meer de ijs- en waterdispenser aan de voorzijde. Dankzij de geïntegreerde watertank van 4,5 liter is er geen aansluiting op de waterleiding vereist. Andere benoemde voordelen zijn de fraaie verlichting, prettige indeling, grote handgreep en mooie vormgeving. Bovendien is ontdooien dankzij No Frost nooit nodig.

Zodra je de rechterdeur open doet, heb je toegang tot een koelgedeelte van 334 liter. Gebruik twee lades, vier legplanken en drie deurvakken om producten koel te bewaren. Daarnaast levert ETNA een handig rek met plek voor vijf flessen mee. De vriezer heeft een respectabele inhoud van 165 liter. Met behulp van vier planken en twee lades verdeel je de ingevroren etenswaren netjes in deze ruimte. De voorkant heeft boven de waterdispenser een bescheiden bedieningspaneel. Daarmee stel je voor beide compartimenten de gewenste temperatuur in. Verder activeer je desgewenst het deuralarm en de ecomodus.

Lees ook: 🧊 Houd je eten langer vers: zo deel je je koelkast optimaal in

Hisense RS818N4TIC

Voor een Amerikaans model vallen de energiekosten van de Hisense RS818N4TIC mee. Ga op jaarbasis uit van een stroomverbruik van zo'n 221 kilowattuur. Een ander pluspunt is het lage geluidsniveau van 36 decibel. Deze koelkast leent zich met een riante totaalinhoud van 632 liter perfect voor een ruim gezin. Er is 417 liter toegewezen aan het koelgedeelte, terwijl de resterende 215 liter aan de vrieskast is toebedeeld. Wees trouwens niet bang voor ijsvorming, want dit apparaat ondersteunt de techniek No Frost.

Je koppelt deze slimme koelkast eventueel aan wifi. Vraag vervolgens op elke plek de apparaatstatus op. Zo kun je met een app op je smartphone de temperatuur reguleren. Zodra je de deur van het koel- of vriesgedeelte open doet, gaat er een felle ledlamp branden. Hierdoor zie je niets over het hoofd. Hisense levert een rek voor vijf flessen mee, zodat je frisdrank en wijn efficiënt kunt opbergen. Tot slot is de gecombineerde ijs- en waterdispenser aan de voorzijde een pluspunt. Hiervoor is er een watertank van 4,5 liter ingebouwd. Deze koelkast is verkrijgbaar in een zilverkleurige en zwarte behuizing. Lees hier enkele reviews van andere consumenten.

LG GSXE90EVDD

De onlangs verschenen LG GSXE90EVDD heeft een deur-in-deur-functie. Open het glazen deurtje en pak heel snel de producten die je het vaakst gebruikt, zoals melk, kwark of yoghurt. Voor toegang tot het volledige koelvak van 407 liter kun je uiteraard ook de reguliere deur gebruiken. Aan gebruiksgemak is er bepaald geen gebrek, want de linkerkant heeft een dispenser. Kies hiermee tussen ijsblokjes, ijswater en water. Door een aansluiting op de waterleiding hoef je niet steeds een watertank handmatig te vullen. De vriezer heeft een capaciteit van 192 liter en ondersteunt No Frost. Beide compartimenten bevatten ledverlichting.

Veel Amerikaanse koelkasten hebben een behoorlijk energieverbruik, maar dat is bij dit model te overzien. De GSXE90EVDD vereist ongeveer 276 kilowattuur stroom per jaar. Met een opgegeven geluidsniveau van slechts 35 decibel is deze koelkast zéér stil. Nuttig voor wie het apparaat vlak bij de woonkamer of keukentafel positioneert. Dankzij een koppeling met het draadloze thuisnetwerk volg je de apparaatstatus in een smartphone-app. Is er onverhoopt een storing, dan kun je hiermee wellicht het probleem oplossen.