Linux is een uitstekend alternatief voor je oude XP-machine om weer veilig op internet te kunnen. In dit artikel leggen we alles uit over Ubuntu, een heel toegankelijke Linux-variant.

Er zijn nog altijd veel vooroordelen over Linux als alternatief voor Windows. Het zou te moeilijk zijn, er bestaan niet veel programma's en amper hardwaredrivers voor enzovoort. Sommige van die vooroordelen waren een jaar of tien geleden misschien wel gerechtvaardigd, maar tegenwoordig valt dat allemaal best mee als je de juiste Linux-distributie kiest.

01 Distributie

Hier begint voor velen al de verwarring: 'Linux-distributie'? Terwijl Windows enkel door Microsoft uitgegeven wordt, is Linux een open en vrij aanpasbaar besturingssysteem. Het wordt daardoor door meerdere partijen aangeboden, die elk hun eigen versie hebben. Zo'n versie noemen we een distributie, ook wel 'distro' genoemd. Het is een verzameling software bestaande uit het Linux-hart (de kernel), drivers, basissoftware en allerlei andere software, allemaal op elkaar afgestemd.

Elke distributie maakt zijn eigen keuzes over de software die opgenomen wordt. Daardoor kunnen twee Linux-distributies er compleet anders uitzien, helemaal anders werken en volledig verschillende software bevatten. Het voordeel is dat er voor ieder wat wils is. Het nadeel is dat je als beginner wellicht door de bomen het bos niet meer ziet. Maar dáár gaan we je dus bij helpen.

©PXimport

De Linux-distributie openSUSE richt zich meer op ervaren computergebruikers.

02 Keuzevrijheid

Een bekende distributie is openSUSE, die heel wat keuzevrijheid aan de gebruiker geeft en daardoor heel geschikt is voor ervaren computergebruikers die het uiterste uit hun systeem willen halen. Maar heel wat zaken verlopen niet zo gebruiksvriendelijk als in Ubuntu, vooral als het om multimedia gaat. Verder heb je nog Fedora, dat zich richt op het aanbieden van de nieuwste technologieën uit de Linux-wereld. Het nadeel van die innovativiteit is dat je sneller tegen problemen aanloopt.

Wie heel veel belang hecht aan stabiliteit, kiest het best voor Debian. Die distributie neemt alleen software op die uitgebreid getest is. Het nadeel is dat alle aanwezige software minstens een jaar oud is en je dus niet van de nieuwste functies kunt genieten. Een populariteitspoll voor Linux-distributies vind je op deze website.

©PXimport

In de populariteitspoll van DistroWatch staat Ubuntu steevast in de top drie.

03 De Mac van de Linux-distributies

In dit artikel kiezen we voor de bekendste Linux-distributie: Ubuntu. Deze distributie wordt door het bedrijf Canonical ontwikkeld en krijgt weleens de naam 'Mac van de Linux-distributies' omdat de nadruk op gebruiksgemak en eye-candy ligt. Als je eventjes wat tijd investeert om met de interface te leren werken, ben je er zo in thuis. Doordat deze distributie zo populair is, kun je er ook bij de meeste Linux-software op vertrouwen dat het ook op Ubuntu werkt.

Ubuntu is dus een toegankelijk alternatief voor Windows. Heb je nog een oude computer met Windows XP draaien, dan installeer je daar beter Ubuntu op. Het is een veilig besturingssysteem met relatief beperkte systeemvereisten. De stap van Windows XP naar Ubuntu is overigens niet zo groot als je zou denken. Als je nu naar Windows 8 zou overstappen, zou je ook opschrikken hoe anders het uiterlijk en de werking van Windows is. Dan kun je dus net zo goed naar een volledig ander besturingssysteem overschakelen, dat ook nog eens gratis is.

04 Software installeren

Een belangrijk verschil met Windows, is de manier waarop je software installeert. In Windows ben je gewend om elk programma van een website te downloaden. Om te updaten moet je ook naar die website, of maak je gebruik van de ingebouwde updatefunctie. In al die stappen kan er heel wat mislopen. Je komt op de verkeerde website terecht en downloadt per ongeluk malware, je programma's blijven niet up-to-date en zitten na een tijdje vol beveiligingslekken enzovoort. In Ubuntu zoek en installeer je alle software daarentegen in het Ubuntu softwarecentrum: de programma's worden dan automatisch van internet gedownload. Updaten verloopt ook centraal.

©PXimport

Nooit meer op allerlei obscure websites naar programma's zoeken dankzij het Ubuntu softwarecentrum.

©PXimport

Het Updatebeheer werkt niet alleen Ubuntu zelf bij, maar ook alle programma's die je via het Ubuntu softwarecentrum hebt geïnstalleerd.

Andere Ubuntu-smaken

Naast de standaard Ubuntu-versie met de standaarddesktop genaamd Unity, zijn er nog zeven andere officiële 'smaken' van Ubuntu. Enkele van die smaken verschillen vooral in de desktopomgeving die ze installeren en de standaardtoepassingen. Met Ubuntu GNOME krijg je GNOME 3, de desktopomgeving die nog het meest lijkt op Unity en er de rechtstreekse concurrent van is. Kubuntu installeert KDE 4, een omgeving die vooral interessant is voor powerusers of voor mensen die graag een interface hebben die wat met de klassieke Windows-interface overeenkomt.

Xubuntu maakt gebruik van Xfce, een gebruiksvriendelijke maar toch heel configureerbare desktopomgeving. Tot slot is er Lubuntu, dat de lichtgewicht desktopomgeving LXDE gebruikt, die minder zwaar is op oudere computers. De alternatieve desktops zijn ook achteraf te installeren via de pakketten ubuntugnome-desktop, kubuntu-desktop, xubuntu-desktop en lubuntu-desktop. Andere smaken zijn Edubuntu (met een collectie educatieve software), Ubuntu Studio (om multimedia te creëren), Mythbuntu (om van je pc een mediacenter te maken) en Ubuntu Kylin (de officiële Chinese versie).

05 Partities en directory's

Een ander verschil waar je tegenaan loopt zijn de namen voor je partities. In Windows heten de partities van je harde schijven en andere opslagmedia C:, D:, E: enzovoort tot en met Z:. De schijfletters A: en B: zijn historisch gezien gereserveerd voor diskettestations en worden dus niet meer gebruikt. De partitie van het Windows-systeem dat je draait, heet altijd C:. D: en E: worden vaak aan eventuele dvd- of cd-drom-drives toegekend, maar dat hoeft niet. Netwerkschijven krijgen vaak schijfletters aan het eind van het alfabet.

In Linux krijgen partities geen opeenvolgende letters, maar complexere namen. Moderne schijven, inclusief SATA-schijven, SSD's en usb-sticks, krijgen de namen sda, sdb, sdc enzovoort. Een SD-kaartje dat je in een kaartlezer steekt, krijgt dan weer een naam als mmcblk0. Voor een partitie voeg je een nummer aan de schijf toe, bijvoorbeeld sda1, en bij SD-kaartjes komt er nog een p voor het extra nummer, zoals mmcblk0p1. Een dvd- of cd-rom-drive krijgt nog een andere naam, zoals sr0.

©PXimport

Ubuntu kent geen schijfletters zoals C: en D:, maar gebruikt partitienamen zoals sda en sr0.

06 Praktijk

In de praktijk krijg je niet met die partitienamen te maken, maar met directory's van het bestandssysteem. De partitie waarop je Linux hebt geïnstalleerd, wordt aangekoppeld op /, wat het root-bestandssysteem genoemd wordt (te vergelijken met C: onder Windows). De persoonlijke mappen van de verschillende gebruikers staan in de directory /home, bijvoorbeeld /home/koen als je gebruikersnaam Koen is.

Verwijderbare opslagmedia worden aangekoppeld onder /media in een subdirectory met je gebruikersnaam, zoals /media/koen/UUI voor een usb-stick met de naam UUI. De oplettende lezer zal ondertussen al wel gemerkt hebben dat namen van directory's in Linux door een / gescheiden worden en niet door een \ zoals in Windows.

©PXimport

De persoonlijke map heeft een andere naam dan gebruikelijk is in Windows, en heet hier /home/koen.

Systeemvereisten

Aan welke vereisten moet je computer voldoen voor Ubuntu? Een goede vuistregel is: op een computer die Windows XP, Vista, 7 of 8 draait, zal Ubuntu minstens even vlot draaien. Twijfel je, probeer dan de opstartbare cd eens uit. Houd er wel rekening mee dat Ubuntu draaien vanaf een dvd of usb-stick, trager gaat dan vanaf een harde schijf of SSD. Canonical raadt systemen aan met minimaal een 1GHz-processor (Intel Celeron of hoger), 1 GB RAM (maar liever 2 GB) en een videokaart met 3D-versnelling en 256 MB VRAM die een scherm van minimaal 1024 bij 768 pixels aanstuurt.

Het besturingssysteem vraagt ongeveer 5 GB harde-schijfruimte. De systeemvereisten verschillen wel wat voor andere Ubuntu-smaken. Zo vraagt Ubuntu GNOME 1,5 GB RAM en 7 GB harde-schijfruimte, terwijl Xubuntu toekomt met slechts 512 MB RAM en Lubuntu in principe zelfs nog op een Pentium II met 128 MB RAM draait.

07 Downloaden

Ubuntu is gratis te downloaden. Kies daar voor Ubuntu 14.10 en kies rechts in het uitklapmenu de juiste versie: 32-bit of 64-bit. De 32bit-versie is enkel interessant als je Ubuntu op een oude pc wilt installeren met minder dan 2 GB RAM. Voor een moderne pc met 64bit-processor kies je 64-bit. Op het gebied van functionaliteit zijn beide versies identiek. Klik op Download om het iso-bestand te downloaden. Daarna krijg je een vraag om een gift te doen via PayPal, dat is optioneel. Klik op Not now, take me to the download als je niet wilt betalen.

Het iso-bestand is een kopie van een dvd-rom. Je kunt je computer ermee opstarten door het bestand naar een dvd te schrijven. Dubbelklik daarvoor in de Verkenner van Windows 8 op het iso-bestand, selecteer de juiste schijfletter van je dvd-schrijver, vink Schijf controleren na branden aan en klik op Branden. In oudere Windows-versies gebruik je het programma CDBurnerXP. Download het programma. Als alles goed gaat, kun je na het branden je computer van deze dvd opstarten en zo Ubuntu op je harde schijf installeren. Tijdens het opstarten moet je eventueel op F12 of Esc drukken om de opstartvolgorde van je schijven aan te passen.

©PXimport

De website van Ubuntu biedt diverse versies van de Linux-distributie aan.

08 Usb-stick

Wil je de installatie liever vanaf een usb-stick uitvoeren, dan kan dat ook. Download daarvoor het programma Universal USB Installer van ct.link.ctw.nl/pdl en voer het uit. Steek een lege usb-stick met minstens 2 GB ruimte in je pc, start Universal USB Installer op en kies Ubuntu uit de lijst in stap 1. Selecteer in stap 2 het iso-bestand dat je in de vorige stap gedownload hebt. In stap 3 selecteer je de schijfletter van je usb-stick. Controleer of het de juiste schijfletter is, want de inhoud wordt overschreven! Klik tot slot op Create, waarna je nog bevestigt dat de schijf geformatteerd wordt. Daarna maakt het programma van je usb-stick een opstartbaar installatiemedium voor Ubuntu.

09 Ubuntu uitproberen

Om Ubuntu uit te proberen, hoef je het besturingssysteem niet onmiddellijk op je harde schijf te installeren. Je kunt je computer eenvoudigweg van het opstartmedium opstarten en Ubuntu 'live' uitproberen. Daarvoor kies je in het eerste scherm van het Ubuntu-installatieprogramma als taal Nederlands en klik je dan op de knop Ubuntu uitproberen. Je krijgt nu een werkend Ubuntu-systeem te zien dat je kunt uitproberen om te zien of het besturingssysteem je bevalt. Besluit je uiteindelijk toch om Ubuntu op je harde schijf te installeren, klik dan linksboven op het icoontje van de harde schijf met het Ubuntu-logo om het installatieprogramma te starten.

©PXimport

Met Universal USB Installer creëer je een opstartbare usb-stick om Ubuntu te installeren.

Installatie

10 Draadloos netwerk

Als je geen verbinding met internet hebt, wordt je eerst gevraagd om een draadloos netwerk te selecteren. Geef daaronder het wachtwoord van je draadloze netwerk in en klik op Verbind. Als je geen draadloze netwerken te zien krijgt, dan heeft Ubuntu waarschijnlijk geen driver voor je wifi-kaart. Probeer dan de installatie zonder netwerkverbinding of sluit even een ethernetkabel aan om verder te kunnen.

©PXimport

11 Voorbereiden

De volgende stap bestaat vooral uit controles: het installatieprogramma controleert of je harde schijf voldoende vrije ruimte bevat, of je computer op het elektriciteitsnet aangesloten is (hang je laptop even aan de stroom) en of je computer verbonden is met internet. Dat laatste is niet absoluut noodzakelijk tijdens de installatie, maar het maakt het wel mogelijk om onmiddellijk de nieuwste beschikbare versies van de softwarepakketten te downloaden, zodat je systeem na installatie gelijk up-to-date is. Je kunt hier ook aanvinken dat je mp3-codecs wilt installeren. Klik op Verder.

©PXimport

12 Installatietype

In de volgende stap controleert Ubuntu of er al een besturingssysteem op de harde schijf staat. Zo ja, dan krijg je de vraag of je het bestaande systeem (bijvoorbeeld Windows) wilt overschrijven, of Ubuntu naast het bestaande systeem installeren. Je hebt ook de keuze om de installatie van Ubuntu te versleutelen, zodat anderen je bestanden niet kunnen inzien. We raden je aan om die optie aan te vinken. Een andere optie is LVM (logisch volumebeheer), die automatisch ingeschakeld wordt als je voor versleuteling kiest. Klik na je keuze op Installeer nu.

©PXimport

13 Beveiligingssleutel

Als je voor versleuteling van je Ubuntu-systeem gekozen hebt, krijg je de vraag om een beveiligingssleutel (wachtwoord) te kiezen. Elke keer dat je je computer opstart, moet je die sleutel invoeren. Iemand die je sleutel niet kent, kan niet aan je bestanden als je computer gestolen wordt. Je moet in deze installatiestap je sleutel twee keer ingeven ter bevestiging. Onthoud deze sleutel goed, want als je hem vergeet, is je Ubuntu-systeem met alle bijbehorende bestanden die je daarin opgeslagen hebt niet meer bereikbaar. Klik daarna op Installeer nu.

©PXimport

14 Aanpassingen wegschrijven

Je krijgt nog één keer de kans om te stoppen. Het installatieprogramma toont je welke partities het zal aanmaken en formatteren. Alle gegevens op je schijf zullen hierna gewist worden, denk dus nog eens goed na of je zeker bent van je installatie. Twijfel je of heb je per ongeluk gekozen voor het vervangen van Windows door Ubuntu in plaats van de installatie van Ubuntu naast Windows, klik dan op Terug, waarna je de kans krijgt om een ander installatietype te kiezen. Ben je zeker van je keuze, klik dan op Verder.

©PXimport

15 Tijdzone

Terwijl het installatieprogramma op de achtergrond zijn werk doet, komen er nu nog enkele vensters aan de beurt voor wat instellingen. Als eerste kies je je tijdzone. Als je met internet verbonden bent, dan detecteert het installatieprogramma je locatie automatisch en vult die al in. Controleer of deze correct is. Wil je je locatie veranderen, typ dan een grote stad in je buurt in of klik op de kaart aan waar je je ongeveer bevindt. Klik op Verder om je locatie te bevestigen.

©PXimport

16 Toetsenbordindeling

In de volgende stap kies je je toetsenbordindeling. Als je een azerty-toetsenbord hebt (gebruikelijk in België), zul je misschien eerder tijdens de installatie al gemerkt hebben dat je toetsenbordindeling verkeerd stond. Pas in deze stap kun je dit wijzigen. Kies de juiste indeling en typ in het tekstveld een tekstje in om te kijken of de indeling klopt. Weet je niet welke toetsenbordindeling hebt, dan kun je die laten bepalen met een klik op Toetsenbordindeling vaststellen. Voor een Nederlands toetsenbord kies je de standaardwaarde English (US, international with dead keys). Klik op Verder.

©PXimport

17 Gebruiker

In de volgende stap dien je wat gegevens in te voeren. Niet alleen je naam, maar ook de naam die je computer in je lokale netwerk krijgt. Daarnaast kies je ook een gebruikersnaam. Die mag geen spaties bevatten en bestaat traditioneel uit kleine letters. Kies ook een sterk wachtwoord en bevestig dat. Als je in stap 2 geen versleuteling van je Ubuntu-systeem gekozen hebt, kun je hier nog altijd kiezen om enkel je persoonlijke map te versleutelen. Klik tot slot op Verder.

©PXimport

18 Installeren

Daarna begint de effectieve installatie. Onderaan krijg je de voortgang van de installatie te zien. Ondertussen toont het installatieprogramma in enkele vensters allerlei informatie over de mogelijkheden van Ubuntu en de meegeleverde software. Lees de vensters gerust eens door terwijl je wacht, want er staat interessante informatie in. Je wordt er onder andere verwezen naar deze website waar je vragen kunt stellen als je tegen problemen loopt.

©PXimport

19 Voltooid

Wanneer de installatie voltooid is, krijg je een melding. Je kunt de live-dvd nog altijd blijven uitproberen, maar wijzigingen en bestanden die je downloadt, blijven niet bewaard. Klik daarom op Nu herstarten om naar je vers geïnstalleerde Ubuntu te herstarten. Haal de dvd of usb-stick uit je computer om te voorkomen dat je opnieuw van het installatiemedium opstart. Als alles goed gaat, krijg je uiteindelijk het aanmeldvenster van Ubuntu te zien, die de naam toont die je tijdens de installatie ingevuld hebt.

©PXimport

20 Bureaublad

Heb je eenmaal je wachtwoord in het aanmeldvenster ingevuld en op Enter gedrukt, dan krijg je het bureaublad van Ubuntu te zien. Als hulpmiddel toont Ubuntu je eerst een lijst met sneltoetsen. Die lijst kun je overigens op elk moment later oproepen door de Super-toets (die met het Windows-icoontje) ingedrukt te houden. Neem de lijst eens aandachtig door op een moment dat je daar tijd voor hebt, want er zitten heel wat handige sneltoetsen tussen.

©PXimport

21 Updatebeheer

Linksonder in de Starter krijg je na een tijdje waarschijnlijk het icoontje van een A te zien met erom twee pijlen in een cirkel. Dat is het icoontje van het Updatebeheer. Dubbelklik erop om alle beschikbare updates te bekijken. Klik op Nu installeren om Ubuntu bij te werken. Wil je het liever later doen, klik dan op Herinner me er later aan. Met een klik op Instellingen krijg je de opties te zien, zoals wanneer Ubuntu op updates controleert en hoe vaak dat weergegeven wordt.

©PXimport

Software en drivers installeren

22 Opensourcesoftware

Ubuntu draait geen Windows-programma's. Dat wil niet zeggen dat je al je bestaande software vaarwel moet zeggen. Veel van de programma's die je nu gebruikt, zullen ook draaien op Unbuntu. Veel opensource-programma's zijn te installeren via het Ubuntu softwarecentrum en sommige zijn zelfs in de standaardinstallatie al aanwezig. Denk maar aan de browser Firefox, het e-mailprogramma Thunderbird, de mediaspeler VLC, het kantoorpakket LibreOffice, het beeldverwerkingsprogramma GIMP of het 3D-ontwerpprogramma Blender. Gebruik je die software onder Windows al, dan hoef je aan het gebruik ervan onder Ubuntu al niet meer te wennen.

Bestaat je favoriete Windows-software niet voor Ubuntu, dan moet je een alternatief zoeken. Met de juiste zoektermen vind je in het Ubuntu softwarecentrum wel snel iets. Je kunt links ook de categorieën van software doorbladeren. Kijk ook naar de gemiddelde beoordeling die gebruikers aan de software geven.

23 Je bestanden overzetten

Van Windows naar Ubuntu overstappen is uiteraard geen kwestie van enkel de juiste software installeren. Je hebt onder Windows vast ook heel wat documenten die je naar Ubuntu wilt overzetten. De eenvoudigste manier om dat te doen is met een externe schijf. Kopieer de bestanden van je Windows-computer naar een externe usb-schijf en sluit die daarna op je Ubuntu-computer aan. Ubuntu koppelt de schijf automatisch aan en opent een venster met de bestanden.

©PXimport

Zet de bestanden van je Windows-pc via een externe usb-schijf over naar Ubuntu.

Open dan een ander venster door in de Starter links op het icoontje Bestanden te klikken en kies de map waarnaar je je bestanden wilt overzetten. Selecteer de bestanden op je externe schijf en versleep ze naar hun nieuwe locatie, waarna Ubuntu ze kopieert. Zet zo één voor één al je mappen (Afbeeldingen, Documenten, Muziek, Video's etc.) over. Ben je klaar, rechtsklik dan op het icoontje van je externe schijf onderaan in de starter en kies Veilig verwijderen, waarna je de schijf kunt afkoppelen.

Een andere manier om je bestanden over te zetten, is via het netwerk. Zorg dat je Windows- en Ubuntu-pc op hetzelfde netwerk aangesloten zijn en deel onder Windows de benodigde bestanden. Klik dan in het bestandsbeheer van Ubuntu onderaan links op Het netwerk doorbladeren. Na een tijdje krijg je je Windows-werkgroep te zien. Klik erop en kies vervolgens je Windows-computer. Vul de gebruikersnaam en het wachtwoord van je Windows-computer in en klik op Verbinden. Daarna kun je de gewenste bestanden naar je Ubuntu-schijf kopiëren. Klik op het Eject-icoontje naast de Windows-share in de bestandsbeheerder om de verbinding te verbreken.

©PXimport

Ubuntu kan aan je Windows-bestanden als je ze op je netwerk deelt.

24 Drivers

Tot slot wil je wellicht nog je randapparatuur aan de praat krijgen. Ubuntu bevat voor veel apparaten al drivers, zodat ze out-of-the-box werken. Om bijvoorbeeld een printer te laten werken, sluit je die eerst aan en schakel je het apparaat in. Open het programma Afdrukbeheer en klik dan op Toevoegen. Je printer zal nu links in de lijst verschijnen. Is hij via usb aangesloten, dan verschijnt hij bovenaan. Om netwerkprinters te zien, moet je eerst op Netwerkprinter klikken. Selecteer je printer en klik op Volgende. Ubuntu zoekt dan naar de juiste driver en laat je afhankelijk van het model nog wat opties instellen. Druk op het einde een testpagina af om te zien of het gelukt is.

©PXimport

Een printer toevoegen is zo gebeurd.

25 Weigerende drivers

Werkt bijvoorbeeld je wifi-verbinding toch niet, zoek dan uit om welke chipset het gaat en start op Google een zoektocht met die naam naar een oplossing. Vaak hoef je alleen maar een extra driver te installeren. Zo volstaat het voor de BCM4311-chipset in onze oude Dell-laptop om in Ubuntu softwarecentrum het pakket firmware-b43-installer te installeren en bcmwl-kernel-source te verwijderen. Na een herstart werkt ons draadloos netwerk met de nieuwe driver.

©PXimport

Voor sommige hardware moet je nog extra firmware of drivers installeren.

26 Werkend systeem

Ondertussen heb je een werkend Ubuntu-systeem met allerlei software, heb je toegang tot je documenten en werkt hopelijk al je randapparatuur. Je kunt nu dus met Ubuntu aan de slag als alternatief voor Windows. Hoe alles werkt, leer je al doende. Om je wat op weg te helpen, geven we in deel vier van dit artikel nog enkele handige tips en verwijzen we je naar software die je wellicht kunt gebruiken.

Vijf jaar ondersteuning met Ubuntu 14.04 LTS

In dit artikel maken we gebruik van de recentste versie van Ubuntu. Dat is versie 14.10 die op 23 oktober 2014 is uitgebracht. Die wordt echter maar negen maanden ondersteund en om de zes maanden komt er een nieuwe versie uit. Als je niet elk jaar je Ubuntu-systeem wilt upgraden om beveiligingsupdates te blijven krijgen, kun je een LTS-versie (Long Term Support) overwegen, die Canonical vijf jaar lang van updates voorziet. Elke twee jaar komt er een nieuwe LTS-versie uit.

De recentste is Ubuntu 14.04 LTS (codenaam Trusty Tahr). Het nadeel is dat je na een tijdje met verouderde versies van alle software zit, omdat je enkel beveiligingsupdates krijgt, dus geen updates met nieuwe functionaliteit. Voor Firefox heeft Canonical een uitzondering gemaakt: daarvan krijg je wel nieuwe versies. De LTS-versies krijgen zo nu en dan ook een update met Hardware Enablement Stacks, die ondersteuning voor nieuwe hardware toevoegen.

OPPO heeft de Reno14 Series gelanceerd. De smartphones, bestaande uit de Reno14 5G en Reno14 F(S) 5G, bieden AI-fotografie, verbeterde productiviteitsfuncties en een water- en stofbestendig ontwerp. Beide modellen zijn uitgerust met grote batterijen, snellaadtechnologie en ColorOS 15 op basis van Android 15. En ja, het is ook hier AI dat de klok slaat.

De nieuwe Reno14 5G en de Reno14 F(S) 5G combineren geavanceerde AI-functies met een ontwerp dat volgens de fabrikant is geïnspireerd op, eh, zeemeerminnen. Bijzonder ja... Beide modellen zijn uitgerust met verbeterde cameratechnologie en beschikken over een water- en stofbestendige behuizing met IP66, IP68 en IP69-certificeringen. De toestellen zijn per direct verkrijgbaar in Nederland.

Zeemeermin-look in glas

De Reno14 Series introduceert het zogenoemde Iridescent Mermaid Design, dat tot stand komt via twaalf coatinglagen en vijf fasen van microgravure, aldus Oppo. Hierdoor ontstaat een glanzende lichtreflectie op de achterkant. De Reno14 5G heeft een glazen afwerking uit één stuk gecombineerd met een aluminium frame, wat bijdraagt aan de stevigheid van het toestel. De behuizing is bestand tegen water en stof, en de usb-c-aansluiting is voorzien van een platina coating om corrosie te beperken, ook bij intensief gebruik.

©Oppo

Scherm reageert altijd

Beide modellen beschikken over een plat amoledscherm met smalle randen. De Reno14 5G heeft een 6,59-inch display, terwijl de Reno14 F 5G een 6,57-inch scherm biedt. Ze ondersteunen functies als Splash Touch en Glove Mode, waarmee het scherm dus ook bij natte handen of gebruik met handschoenen blijft reageren. Qua kleurstelling zijn er meerdere varianten beschikbaar. De Reno14 5G komt in Opal White en Luminous Green, terwijl de Reno14 F 5G verkrijgbaar is in Opal Blue en eveneens in Luminous Green.

Flitser versterkt nachtbeelden

Een belangrijk onderdeel van de serie is 'AI Flash Photography'. De Reno14 5G beschikt over een drievoudig flitssysteem, waaronder een speciale focusflitser voor de telefotocamera. Dit moet volgens Oppo tot tien keer meer lichtopbrengst geven dan bij de vorige generatie. De Reno14 F 5G heeft een tweevoudig flitssysteem dat een verdubbeling van de helderheid levert ten opzichte van eerdere modellen. De Reno14 5G is daarnaast uitgerust met een 50 megapixel 3,5x telefotocamera, waardoor gebruikers meer mogelijkheden hebben voor portret- en zoomfotografie.

©Oppo

Strakkere foto's dankzij AI

De toestellen bieden verschillende AI-gedreven functies. 'AI Livephoto 2.0' combineert korte en lange belichtingen in één opname, zodat bewegingen worden vastgelegd zonder onscherpte. Met de ingebouwde AI Editor kunnen foto's automatisch worden bijgesneden, vervorming worden hersteld en filters worden toegepast. Extra functies zijn onder andere 'AI Perfect Shot', dat ongewenste gezichtsuitdrukkingen kan corrigeren, en 'AI Eraser' en 'Reflection Remover', waarmee storende objecten of reflecties uit beelden worden gepoetst. Ook voor video zijn er verbeteringen, met ondersteuning voor 4K HDR-opnames met een breder dynamisch bereik en natuurgetrouwe kleuren.

Tolk en personal assistant in één

Naast fotografie richt Oppo zich met de Reno14 Series ook op productiviteit. Het nieuwe ColorOS 15 introduceert 'AI Mind Space', waarin informatie uit apps of het web eenvoudig kan worden opgeslagen en later via natuurlijke taal kan worden teruggevonden. Ook zijn er vertaalmogelijkheden toegevoegd, waaronder AI Call Translator voor live-gesprekken en een speciale app die tekst of spraak realtime vertaalt. Deze functies moeten de smartphones bruikbaarder maken in internationale situaties en bij dagelijks multitasken.

©Oppo

Extra koeling voor gamers

Voor betere prestaties tijdens gamen en multitasken zijn de toestellen voorzien van een verbeterd koelsysteem. De Reno14 5G beschikt over een 'AI Nano Dual-Drive'-koelsysteem, ondersteund door 'AI HyperBoost 2.0', dat de temperatuur ook tijdens intensief gebruik onder controle houdt. Daarnaast introduceert Oppo 'AI LinkBoost 3.0' voor stabielere netwerkprestaties, met automatische schakeling tussen netwerken en prioritering van belangrijke datastromen. Beide modellen hebben een 6000 mAh-batterij en ondersteunen de eigen SuperVooc-snellaadtechnologie.

Updates tot zes jaar

De Reno14 Series draait op Android 15 met ColorOS 15. Oppo belooft vijf grote ColorOS-updates en zes jaar beveiligingspatches, wat de gebruiksduur van de toestellen flink moet verlengen. Met functies als de 'Trinity Engine' en 'Luminous Rendering Engine' zijn vloeiende animaties en stabiele prestaties een belangrijk aandachtspunt.

De Reno14 Series is zoals gezegd per direct verkrijgbaar. De Reno14 5G kost 649 euro voor de versie met 512 GB opslag en 599 euro voor 256 GB. De Reno14 FS 5G met 512 GB opslag kost 449 euro, terwijl de Reno14 F 5G met 256 GB voor 399 euro al beschikbaar is. Oppo biedt tot 28 september verschillende introductiebundels aan, waaronder draadloze oordopjes en snelladers bij aankoop van een toestel.

Heb je een ingenieus ontwerp in gedachten, maar geen 3D-printer in huis? Geen probleem, want er zijn steeds meer manieren om objecten te laten printen zonder zelf apparatuur te bezitten. Online printdiensten nemen je werk uit handen, terwijl je alleen een digitaal bestand hoeft aan te leveren. Of je nu een sleutelhanger ontwerpt of een uniek cadeautje voor een verjaardag, 3D-printen biedt talloze mogelijkheden. Bovendien kun je putten uit uitgebreide digitale bibliotheken met kant-en-klare modellen.

Het printen van ruimtelijke objecten is makkelijker dan ooit, zelfs zonder eigen 3D-printer. Er is namelijk een groeiend aanbod van onlineplatforms en webshops dat het fysieke printproces voor hun rekening neemt, terwijl jij enkel een digitaal ontwerp aanlevert. Daardoor is 3D-printen niet langer alleen weggelegd voor techfanaten of bedrijven. Het volstaat om een geschikt 3D-model te hebben in een gangbaar bestandstype, zoals STL, OBJ of STEP, en je kunt direct aan de slag. De rest van het printproces kun je uitbesteden aan professionele printservices, zodat je altijd verzekerd bent van hoge kwaliteit. Zo kunnen hobbyisten, studenten en ondernemers gemakkelijk experimenteren met 3D-technologie. Het maakt niet uit of je een miniatuur voor bordspellen, een vervangend onderdeel voor een huishoudelijk apparaat of een gepersonaliseerd sierobject wilt maken. Je regelt alles met een paar simpele online handelingen.

Een ontwerp vinden of zelf maken

De eerste stap bij 3D-printen zonder eigen printer is het vinden of ontwerpen van een geschikt model. Online zijn er miljoenen gratis en betaalde ontwerpen beschikbaar, die je vrij kunt downloaden en gebruiken. Platformen als Thingiverse en MyMiniFactory staan bol van de creaties van hobbyisten en professionals. Via de zoekfunctie typ je bijvoorbeeld ‘phone holder’ (telefoonhouder), waarna je talloze varianten vindt die direct te printen zijn. Heb je liever iets unieks? Dan kun je zelf aan de slag met ontwerpprogramma’s met een intuïtieve interface, waarmee je een 3D-bestand genereert (zie het kader ‘Zelf 3D-modellen maken’). Zo heb je de basis voor je zelfgemaakte 3D-project klaar. Het kost uiteraard wat meer moeite dan kiezen voor een ontwerp van iemand anders, maar zelf ontwerpen is wel een stuk leuker en niet in de laatste plaats leerzamer.

Op sites zoals Thingiverse staan talloze leuke en praktische ontwerpen die je kunt downloaden.

Online printservices: zo werkt het

Als je eenmaal een bestand hebt, kun je het uploaden naar een online printservice. Er is keuze uit vele aanbieders, bijvoorbeeld 3DLabs en 3D Print Portaal. Je gaat naar de website en uploadt simpelweg het bestand vanaf je computer. De dienst controleert of je model printbaar is en toont vervolgens de geschatte kosten. Die kosten hangen af van materiaal, afmetingen en complexiteit. Wil je bijvoorbeeld een prototype in kunststof? Dan kies je in het materiaalmenu voor PLA of ABS en vink je de gewenste kleur aan. Ook metalen zoals staal of messing zijn soms mogelijk, maar die opties liggen prijstechnisch hoger. Heb je de instellingen gevonden? Dan rond je de bestelling af zoals je bij een reguliere webshop winkelt. De levertijd varieert van een paar dagen tot weken. Zo heb je in een handomdraai een professioneel geprint object in huis, zonder zelf technische apparatuur te hoeven bezitten. Het hele proces is daardoor uiterst laagdrempelig en snel geregeld.

Bij het aanleveren van je 3D-model is het belangrijk om te weten welke bestandstypen de printservice accepteert. STL is veruit de meest gangbare standaard. Het bevat de geometrie van je ontwerp in de vorm van kleine driehoekige vlakken. Daarnaast is OBJ populair omdat het extra informatie kan bevatten, zoals kleur- of textuurdetails. Er bestaan ook formaten als STEP, 3MF en AMF, maar niet elke aanbieder ondersteunt deze. Kijk op de website van de aanbieder ook of er aanvullende eisen zijn, bijvoorbeeld ten aanzien van de wanddikte van je ontwerp.

Het gebruik van een 3D-printservice is vaak heel eenvoudig.

 Keuze uit materialen en afwerking

Niet alleen de technologie achter 3D-printen is divers, ook de materiaalkeuzes zijn talrijk. Voor de meeste beginnende gebruikers volstaan de eerder genoemde kunststoffen zoals PLA en ABS (zie kader ‘De meest gebruikte materialen’). PLA is biologisch afbreekbaar en relatief eenvoudig te printen, terwijl ABS sterker en iets hittebestendiger is. Zoek je een chique uitstraling? Dan kun je kiezen voor harsgebaseerde prints, gemaakt met lasers (SLA) of lcd-technologie. Het resulterende oppervlak is zeer glad, ideaal voor gedetailleerde miniaturen of sieraden. Daarnaast zijn er steeds meer mogelijkheden om met metalen te werken, hoewel dit vaak duurder uitvalt. Als je een model in metaal bestelt, wordt het in meerdere stappen gefreesd, gegoten of gesinterd, afhankelijk van de aanbieder. Na het printen kan een object extra nabewerkt worden, bijvoorbeeld door schuren, polijsten of zelfs verven. Sommige onlinediensten bieden deze nabewerking als extra optie aan. In de menu’s kies je dan voor afwerkingen als Polished of Painted en geef je eventueel een gewenste kleur op. Zo bepaal je zelf hoe je uiteindelijke ontwerp eruit komt te zien, zonder eigen apparatuur in huis.

©stockphoto-graf - stock.adobe.com

PLA-filament is in eindeloos veel kleuren op rollen verkrijgbaar.

Kosten en planning in de hand houden

Wanneer je een 3D-object laat printen via een onlinedienst, is het verstandig om vooraf je budget en tijdsplanning te bepalen. De prijs wordt meestal berekend op basis van volume en materiaalkeuze. Een simpel plastic figuurtje kost bijvoorbeeld maar een paar euro, terwijl een groot metalen voorwerp in de honderden euro’s kan lopen. Doe een paar proefuploads met verschillende materialen en controleer de gepresenteerde prijs om een idee te krijgen van de mogelijkheden. Let ook op eventuele opstartkosten per bestelling. Sommige platformen rekenen een vast tarief voor elke nieuwe opdracht, ongeacht het formaat. Om transportkosten te beperken, kun je bestellingen combineren of meerdere exemplaren in één keer laten printen. Daarnaast is het slim om te checken hoelang de productie en verzending duren. Voor belangrijke deadlines is het verstandig om wat extra speling in te bouwen, zeker als je nog nabewerking wilt uitvoeren of het object elders moet laten afwerken. Zo voorkom je teleurstellingen, zowel financieel als qua timing, en houd je de kosten en planning beter onder controle.

©ANDREY RADCHENKO

3D-printen in metaal is aanzienlijk kostbaarder dan printen in kunststof.

Van idee tot realiteit met handige voorbeelden

Stel, je wilt een vervangende knop voor je keukenmachine ontwerpen. Om te beginnen meet je de diameter van de as, de hoogte van de originele knop en andere relevante maten met een schuifmaat. Daarna start je je ontwerpsoftware en maak je een cilinder met dezelfde afmetingen. Vervolgens ‘boor’ je een gat in het midden, iets groter dan de as. Je voorziet de buitenzijde van ribbels voor extra grip door simpelweg in je 3D-programma meerdere verticale vlakken toe te voegen. Vervolgens exporteer je het model. Upload je ontwerp naar een printservice en pas de materiaalinstellingen aan. Hierdoor krijg je direct zicht op de prijs. Ben je tevreden? Dan plaats je de bestelling en wacht je tot het pakketje arriveert. Een ander voorbeeld is het printen van gepersonaliseerde sieraden. Upload een eigen 3D-ontwerp, kies een metaal of metaalfinish en laat de aanbieder de rest regelen. Zo wordt 3D-printen iets tastbaars. Creatieve mogelijkheden zijn eindeloos, voor hobby, werk en studie.

©Studio Peace - stock.adobe.com

Meten is weten, dat geldt zeker voor het nauwkeurig namaken van vervangende onderdelen.

Verwacht geen wonderen

Als laatste is het belangrijk om je verwachtingen realistisch te houden. 3D-prints zien er over het algemeen net wat minder strak en glad uit dan in een fabriek of door een professional vervaardigde producten. Bekijk ook altijd de reviews van een printservice en controleer of ze ervaring hebben met het materiaal dat je wilt gebruiken. Blaas je ontwerp niet onnodig op, want hoe groter het is, hoe hoger de kosten en de kans op printfouten. Zorg dat je ontwerp fysiek stabiel staat, zonder overbodige uitsteeksels die kunnen breken. Een handige tip is om bij twijfel eerst een kleinere testversie te laten printen en die vervolgens aan te passen in de configuratietool, waarin je bijvoorbeeld de afmetingen eenvoudig aanpast. Zo zie je of het model overeenkomt met wat je in gedachten had, zonder direct de hoofdprijs te betalen. Voor speciale projecten met verfijnde details, zoals sieraden of miniaturen, is het raadzaam te informeren naar de resolutie en laaghoogte. Vaak kun je deze waarden instellen in de bestelmodule. Door daar goed op te letten, verbeter je de kwaliteit enorm. Zo haal je het beste uit je online 3D-printervaring.

Eigen prints zijn vrijwel altijd net wat minder strak dan in serie gemaakte producten, wat hier goed te zien is.

Meer controle

Met de juiste voorbereidingen, zoals een goed bestandstype en kennis van verschillende materialen, en door gebruik te maken van online printservices, kun je snel en voordelig aan de slag. Wil je nóg meer controle? Dan loont het om software te verkennen en op termijn eventueel zelf een 3D-printer aan te schaffen. Uiteindelijk is 3D-printen voor iedereen toegankelijk, zolang je maar de juiste stappen volgt.