Nu Windows XP niet meer door Microsoft ondersteund wordt, zou je zeker ook eens een kijkje moeten nemen bij Linux. In deze workshop leggen wij je uit welke distributie het eenvoudigst is voor Windows-gebruikers, hoe je deze installeert en hoe je je bestanden overzet.

Een eerste vraagstelling bij Linux is: welke distributie kiest je? Linux wordt immers door meerdere partijen aangeboden, met elk hun eigen versie. Zo'n versie noemen we een distributie.

Linux-distributies

De bekendste distributie is Ubuntu. Ubuntu wordt ook wel de Mac van de Linux-distributies genoemd, omdat de nadruk op gebruiksgemak en 'eye candy' ligt. De distributie is heel populair, waardoor je erop kunt vertrouwen dat de meeste Linux-software werkt op Ubuntu.

Helaas voert ontwikkelaar Canonical nogal een eigenzinnige koers en is het uiterlijk en gedrag van Ubuntu in de vorm van de gebruikersinterface genaamd Unity veranderd, wat niet iedereen goed bevalt. Wie van Windows XP naar Ubuntu overstapt, zal dan ook wat aanpassingsproblemen hebben.

©PXimport

OpenSUSE is meer geschikt voor ervaren computergebruikers.

Een andere populaire distributie is openSUSE. Deze distributie geeft meer keuzevrijheid aan de gebruiker en is daardoor meer geschikt voor ervaren computergebruikers. Ook als je geen ervaring met Linux hebt, laat openSUSE je niet in de steek. De gebruikersinterface (KDE) lijkt meer op de klassieke interface van Windows XP dan Ubuntu's Unity of zelfs Windows 8.

Een nadeel is dat heel wat zaken in openSUSE niet zo gebruiksvriendelijk verlopen als in Ubuntu, vooral als het om multimedia gaat. De distributie PCLinuxOS, die wel wat op openSUSE lijkt, doet het beter op dat vlak en ondersteunt standaard meer hardware.

Onze keuze voor een Windows XP-alternatief gaat echter naar een andere distributie: Linux Mint. Deze is gebaseerd op Ubuntu, maar gebruikt een gebruikersinterface die meer op Windows lijkt (Cinnamon) en bevat standaard veel multimediaprogramma's.

©PXimport

Met het juiste thema lijkt het of je van Windows XP naar Windows 7 bent overgeschakeld, maar dit is gewoon Linux Mint.

01 Systeemvereisten

Voordat je Linux Mint installeert, moet je eerst eens nagaan of je computer hiervoor geschikt is. Meestal is dat geen probleem, want Linux Mint heeft heel bescheiden systeemvereisten: 512 MB RAM (1 GB is wel aangeraden) en 8 GB ruimte op de harde schijf. De kans is dus groot dat Linux Mint probleemloos op je oude computer draait.

Voor de installatie heb je een dvd-station nodig. Beschikt je computer daar niet over en heb je geen extern dvd-station, dan kun je Linux Mint ook vanaf een usb-stick installeren.

©PXimport

02 Download

Op de website van Linux Mint vind je een aantal versies om te downloaden. Allereerst moet je kiezen uit een 32- of 64bit-versie. Je vindt dit in XP in Configuratiescherm / Systeem / tabblad Algemeen. Staat hier Windows XP, dan heb je de 32bit-versie. Als je de toevoeging x64 ziet, gebruik je een 64bit-versie.

Daarnaast biedt Linux Mint allerlei versies met verschillende gebruikersinterfaces aan. We kiezen de standaardversie met Cinnamon. Op het moment van schrijven was de nieuwste versie Linux Mint 16 met codenaam Petra. Ieder halfjaar komt er een nieuwe versie uit.

©PXimport

03 Brand

Wat je juist gedownload hebt, is een iso-bestand dat je nog op een dvd-schijfje moet branden. Dat kan bijvoorbeeld met het gratis programma ISO Workshop. Zodra je dat geïnstalleerd hebt, kies je in het hoofdvenster Burn, waarna je de locatie van het gedownloade iso-bestand kiest.

Plaats een lege dvd-rom in je dvd-schrijver, waarna het programma het iso-bestand op de schijf brandt. Het resultaat is een dvd-schijf waarmee je je computer in Linux Mint kunt opstarten.

©PXimport

Back-up!

Voordat je Linux Mint installeert op de harde schijf van je computer waar nu Windows XP op staat, moet je een back-up van je harde schijf maken. Alle bestanden worden namelijk overschreven.

Kopieer dus al je bestanden naar een externe harde schijf. Sluit de schijf aan, selecteer in Windows Verkenner alle mappen die je nodig hebt en versleep ze naar de externe schijf. Denk ook aan de wachtwoorden die je door Windows hebt laten onthouden en andere nuttige informatie zoals je bladwijzers, e-mails enzovoort.

©PXimport

UNetbootin

Als je geen dvd-station in je pc hebt, kun je met het iso-bestand van Linux Mint een opstartbare usb-stick aanmaken. Dat gaat met het gratis programma UNetbootin.

©PXimport

Download het programma door op het knopje met het Windows-icoontje te klikken. Zorg ook dat je het iso-bestand van Linux Mint (gedownload in stap 2) hebt klaarstaan en dat je een usb-stick (minimaal 2 GB) in de computer steekt.

©PXimport

Start UNetbootin en klik naast Diskimage om aan te geven dat je een iso-bestand als bron wil gebruiken. Klik daarna op de knop met de drie puntjes rechts en selecteer het iso-bestand van Linux Mint.

Zorg dat onderaan als type USB-schijf vermeld staat en kies de schijfletter. Controleer altijd eerst in de verkenner of de schijfletter bij de usb-stick hoort, zodat je niet per ongeluk je harde schijf overschrijft. Klik dan op OK.

©PXimport

UNetbootin maakt nu een opstartbare usb-stick aan en kopieert de inhoud van het iso-bestand ernaar. Na een tijdje krijg je de melding "Installatie gereed. Opnieuw starten".

Druk op de knop Nu opnieuw starten om de computer te herstarten en zorg dan dat de computer van de usb-stick opstart. Daarvoor moet je in het BIOS misschien een optie wijzigen.

04 Start op van dvd

Start nu je computer op vanaf de dvd. Daarvoor moet je misschien eerst nog in het BIOS het dvd-station vooraan in de opstartvolgorde plaatsen. Afhankelijk van het merk van je computer ga je naar de instellingen van het BIOS met bijvoorbeeld F2, Esc of Del.

Sla de instellingen daarna op en herstart. Op sommige computers kun je tijdens het opstarten met een toets een menu oproepen waarin je kiest van welk opslagmedium je opstart. Als je het opstartmenu van Linux Mint te zien krijgt, weet je dat het werkt.

©PXimport

05 Eerste kennismaking

Na een tijdje is Linux Mint van de dvd-schijf opgestart en krijg je het bureaublad te zien. Hiermee krijg je ook al een eerste kans op een kennismaking met het systeem. Wat je nu ziet, is een volledig werkende Linux Mint-installatie, alleen werkt deze vanaf de dvd-schijf en nog niet vanaf je harde schijf.

Zo kun je bijvoorbeeld eenvoudig testen of je draadloze netwerkkaart ondersteund wordt en kijken of Linux Mint je ligt. Dubbelklik linksboven op het bureaublad op Install Linux Mint om het installatieprogramma te starten.

©PXimport

06 Kies je taal

Het installatieprogramma van Linux Mint bestaat uit zeven stappen. In de eerste stap kies je je taal, Nederlands is ook één van de opties. Na je keuze verandert de taal van het installatieprogramma en klik je op de knop Verder om door te gaan.

In de volgende stap controleert het installatieprogramma of je over voldoende vrije schijfruimte beschikt, of je computer op een stroomvoorziening is aangesloten en of je met internet verbonden bent om de nieuwste versies van de te installeren software te downloaden. Klik daarna op Verder.

©PXimport

07 Installatietype

Als je Windows XP op de harde schijf hebt staan, ontdekt Linux Mint dat en vraagt je wat je wil doen. Standaard wordt voorgesteld om Windows XP door Linux Mint te vervangen. Daarbij wordt je hele harde schijf opnieuw geformatteerd, waardoor al je bestaande bestanden verloren gaan.

Verzeker je er dus eerst van dat je een back-up gemaakt hebt van al die bestanden! Optioneel kun je nog kiezen of je je Linux Mint-installatie wil versleutelen. Klik tot slot op Installeer nu.

©PXimport

08 Instellingen

Terwijl het installatieprogramma nu Linux Mint op je harde schijf installeert, kun je al enkele instellingen ingeven. Zo word je achtereenvolgens gevraagd in welke tijdzone je je bevindt, welke toetsenbordindeling je gebruikt (je kunt in het getoonde tekstveld typen om te controleren of je keuze correct is) en welke gebruikersnaam en wachtwoord je kiest.

In het laatste venster krijg je ook de keuze om je persoonlijke map te versleutelen. Klik tot slot op Verder, waarna de installatie verdergaat en je een slideshow te zien krijgt. Na voltooiing klik je op Nu herstarten.

©PXimport

09 Aanmelden

Na de herstart krijg je het aanmeldvenster te zien. De gebruikersnaam die je hebt gekozen, wordt al getoond. Klik erop en vul het bijbehorende wachtwoord in, waarna je op Enter drukt om aan te melden.

Als je niet wil aanmelden, klik je rechtsboven op het icoontje van de powerknop. Dan krijg je de keuze om de computer uit te schakelen, in slaapstand te zetten of te herstarten.

©PXimport

10 Welkomstscherm

Zodra je aangemeld bent, krijg je een welkomstscherm te zien waarin de ontwikkelaars van Linux Mint je verwijzen naar verdere informatie op internet, zoals documentatie, internetfora en chatrooms en een database met ondersteunde hardware. Als je die informatie de volgende keren niet meer wil zien, vink dan het vakje met Dit dialoogvenster weergeven bij het opstarten uit.

Kijk ook eens naar dit venster: naast de titelbalk bovenaan het venster staan helemaal rechts twee knopjes. Met een druk op het minteken minimaliseer je het venster en met het kruisje sluit je het, net zoals je dit gewend bent.

©PXimport

11 Draadloos netwerk

Het wordt tijd voor een kleine rondleiding. Onder in het scherm zie je het paneel. We beginnen aan de rechterkant, waar je een aantal icoontjes ziet in het systeemvak. Waarschijnlijk zie je links in dit systeemvak een icoontje van een tekstballon met een 1. Klik erop om de melding te zien: in ons geval de melding dat er draadloze netwerken beschikbaar zijn.

Klik daarna op het icoontje van de twee gebroken kabels om de draadloze netwerken te zien. Kies een netwerk en geef het wachtwoord in. Daarna wordt de draadloze internetverbinding opgezet en verandert het icoontje.

©PXimport

12 Updaten

De volgende stap die je het beste uitvoert is het updaten van Linux Mint. Normaal gesproken krijg je in het systeemvak al een icoontje van een blauw schild met een i te zien, dat je aanmaant om te updaten. Klik erop en geef dan je wachtwoord, waarna het updatebeheer wordt gestart.

Klik daarna bovenaan op Updates installeren. Mogelijk komen er na het installeren van updates nog meer nieuwe updates beschikbaar en moet je nogmaals op Updates installeren klikken tot er geen updates meer beschikbaar zijn.

©PXimport

13 Systeemvak

Wanneer Linux Mint up-to-date is, kun je je systeem verder ontdekken. In het systeemvak vind je verder nog een knop om alle vensters te bekijken, de datum en tijd, de batterijstatus, het audiovolume, een knop voor de bluetooth-verbinding en een menu waarmee je de computer uitschakelt, het beeldscherm vergrendelt of de systeeminstellingen opent.

Klik of rechtsklik gerust eens op alle icoontjes om te zien wat je ermee kunt doen, want je zult ze dagelijks vaak gebruiken.

©PXimport

14 Programma's

Klik je linksonder op Menu, dan opent zich het hoofdmenu, waarvandaan je toegang krijgt tot alle programma's. Links staan wat icoontjes van populaire programma's, de instellingen en om het scherm te vergrendelen en de computer af te sluiten. Daarnaast staan menu-onderdelen voor verschillende categorieën programma's.

Standaard is al heel wat software geïnstalleerd, zoals het kantoorpakket LibreOffice, de browser Firefox, de instant messenger Pidgin, de mediaspeler VLC enzovoort. Naast het hoofdmenu staan wat snelkoppelingen en je vindt er de taakbalk met geopende vensters.

©PXimport

15 Vensters

Open eens een aantal vensters. Met het minteken in een venster minimaliseer je een venster met het kruisje sluit je het venster, dat weet je al. De meeste vensters hebben ook een plusteken, waarmee je het venster maximaliseert of zijn normale grootte teruggeeft. Rechtsklik op de titelbalk voor meer mogelijkheden.

Kies bijvoorbeeld Verplaatsen naar werkblad rechts om het venster naar het tweede werkblad te verplaatsen. Druk je daarna op de toetsen Ctrl+Alt+PijlRechts, dan wordt het tweede werkblad getoond. Door je vensters over verschillende werkbladen te verdelen, houd je wat orde.

©PXimport

16 Werkbladen

Heb je heel wat vensters openstaan, druk dan de toetsen Ctrl+Alt+PijlOmlaag, waarna je alle vensters op het huidige werkblad tegelijk in het klein te zien krijgt en op een venster klikt om het naar voren te brengen.

Druk je op Ctrl+Alt+PijlOmhoog, dan wordt een miniatuurversie van beide werkbladen met alle vensters erin getoond. Klik op een werkblad of venster om het te selecteren of klik op het plusteken helemaal rechts om een extra werkblad aan te maken.

©PXimport

17 Schijf aansluiten

Nu je een beetje je weg weet in Linux Mint, is het tijd om je bestanden uit Windows te kopiëren. Sluit de externe harde schijf aan en klik daarna bovenaan links op het bureaublad op Computer. Je krijgt nu alle partities op de (interne en externe) harde schijven te zien. Dubbelklik op de schijf waarop je in Windows je back-up gemaakt hebt om de inhoud te bekijken.

Het heeft weinig zin om programma's te gaan kopiëren, want je gebruikt onder Linux Mint andere programma's, maar je documenten zijn wel gewoon geschikt om te kopiëren naar dit nieuwe besturingssysteem.

©PXimport

18 Bestanden kopiëren

Heb je eenmaal beslist wat je wil kopiëren, open dan een tweede venster met je Persoonlijke map door op het gelijknamige icoontje op je bureaublad te dubbelklikken. Open dan het venster van de bestanden op je externe schijf en selecteer de te kopiëren bestanden. Dit doe je door met een ingedrukte muisknop een rechthoek rond de gewenste bestanden te slepen.

Versleep de bestanden naar de map op je interne schijf terwijl je de muisknop ingedrukt houdt. Het kopiëren kan overigens wel even duren.

©PXimport

19 Schijf ontkoppelen

Nadat je de bestanden van de externe schijf gekopieerd hebt, moet je die eerst ontkoppelen in Linux Mint voor je de usb-kabel uit de computer haalt of de schijf uitschakelt. Dubbelklik daarvoor op Computer op het bureaublad en klik dan op het icoontje naast de schijf om die te ontkoppelen. Je kunt ook op het icoontje van de schijf op het bureaublad rechtsklikken en dan Ontkoppelen kiezen.

Vanaf nu staan al je documenten op je computer met Linux Mint en kun je zonder Windows XP veilig aan de slag.

©PXimport

Lange documenten in Word voorzie je natuurlijk van paginanummers. Maar wat als je project begint met een voorblad en een inhoudsopgave? Dan wil je de paginanummering misschien pas later laten starten, bijvoorbeeld bij het eerste hoofdstuk. Gelukkig kun je zelf bepalen vanaf welke pagina de nummering begint en hoe die wordt weergegeven.

Stap 1: Sectie-einde

Stel dat je de paginanummering pas op pagina vier wilt laten beginnen. Plaats dan de cursor aan het einde van de tekst op de derde pagina. Ga naar het tabblad Indeling, klik op Eindemarkeringen en kies onder Sectie-einden de optie Volgende pagina. Zo voeg je een sectie-einde toe tussen pagina drie en vier.

Stap 2: Ontkoppel de sectie

Klik in de kop- of voettekst van pagina vier. Je ziet nu het label Koptekst (Sectie 2) of Voettekst (Sectie 2) verschijnen. Zodra je dit doet, opent automatisch het tabblad Koptekst en voettekst. Klik op Aan vorige koppelen in de groep Navigatie om de kop- en voettekst van deze sectie los te koppelen van de vorige. Zo voorkom je dat de paginanummers ook op de eerste drie pagina’s verschijnen.

Stap 3: Nummering plaatsen

Plaats de cursor opnieuw in de kop- of voettekst van pagina vier waar je de nummering wilt starten. Ga naar Paginanummer, kies waar je het nummer wilt tonen (bovenaan of onderaan) en kies een stijl. Je ziet nu waarschijnlijk dat pagina vier het cijfer 4 krijgt. Dat wil je aanpassen. Klik opnieuw op Paginanummer en kies Opmaak paginanummers. Selecteer hier Beginnen bij en vul het gewenste startnummer in – in dit voorbeeld: 1. Klik op OK. Nu begint de nummering pas op pagina vier, met het cijfer 1.

De eerste drie pagina’s hebben nu geen nummering. Als je die drie pagina’s door middel van Romeinse cijfers wilt nummeren, dan ga je terug naar de allereerste pagina en weer klik je op Paginanummer. Je beslist of de nummering boven- of onderaan de pagina moet komen. In het pop-up venster Opmaakpaginanummers selecteer je bovenaan de Romeinse stijl en in het vak Beginnen bij selecteer je 1.

Vroeg of laat moet je bepaalde informatie digitaal delen. Denk aan contracten, medische gegevens of vertrouwelijke rapporten. Dat is vaak ook precies het moment waarop het mis kan gaan. Eén foutieve klik en je bestand belandt in verkeerde handen. Gelukkig zijn er slimme en relatief eenvoudige manieren om het risico te beperken, zonder paranoïde toestanden.

Lees ook: 20 tips om je online privacy te waarborgen

Om te voorkomen dat vertrouwelijke informatie terechtkomt bij onbevoegden, gebruik je bij voorkeur een combinatie van beveiligingsmaatregelen. Versleutel je bestanden vóór verzending, gebruik wachtwoorden of toegangsrechten en kies voor veilige overdrachtsdiensten in plaats van standaardmail. Beperk daarnaast de toegang tot enkel de juiste personen of groepen. Zo houd je je data echt privé, ook na verzending. 

Metadata verwijderen

Welke versie van Windows je ook gebruikt: als je gevoelige bestanden deelt, is het verstandig om eerst de metadata te wissen. Wanneer je een bestand aanmaakt, slaat het systeem automatisch extra gegevens op, zoals de naam van de auteur, de datum van de laatste wijziging, de computernaam en meer. Deze metadata kunnen onbedoeld gevoelige informatie prijsgeven.

Gelukkig kun je deze metadata in Windows Verkenner eenvoudig verwijderen. Navigeer naar het bestand dat je wilt delen. Klik er met de rechtermuisknop op en kies Eigenschappen. Of gebruik de toetscombinatie Alt+Enter. Ga naar het tabblad Details. Klik onderaan op Eigenschappen en persoonlijke gegevens verwijderen. Hier kun je ook de optie Maak een kopie waarbij alle mogelijke eigenschappen zijn verwijderd selecteren. Bevestig met OK. Hierdoor ontvang je een kopie van het bestand zonder de metadata.

➡️7-Zip

Installeren

Ben je van plan om een bestand via internet te versturen? Dan is versleuteling een slimme zet. Door een bestand te versleutelen, voorkom je dat onbevoegden toegang krijgen tot de inhoud, zelfs als ze dat per ongeluk in handen krijgen. Hoewel Windows 11 zelf versleutelingsopties biedt, zijn die alleen bedoeld voor lokale opslag en dus niet geschikt voor bestanden die je wilt delen. Gebruik daarom een externe tool zoals 7-Zip, een gratis, opensource-programma dat uitstekend werkt voor veilige compressie én encryptie.

7-Zip installeer je via de Opdrachtprompt: Open het Startmenu en zoek naar Opdrachtprompt. Klik met de rechtermuisknop op het resultaat en kies Als administrator uitvoeren. Typ de volgende opdracht en druk op Enter: winget install --id 7zip.7zip.

De tool wordt automatisch gedownload en geïnstalleerd. Zodra 7-Zip klaarstaat, kun je je bestand inpakken in een met een wachtwoord beveiligd archief (7z of zip) met sterke AES-256-encryptie. Op die manier kun je het bestand veilig versturen, bijvoorbeeld via e-mail of een cloudservice, mits je het wachtwoord apart en veilig deelt.

Versleutelen

Om 7-Zip te starten, zoek je via Startmenu naar 7-Zip File Manager. Open de app en navigeer naar het bestand dat je wilt beveiligen. Selecteer dat en klik op de groene knop Toevoegen. Onderaan, in het gedeelte Versleuteling, vul je een wachtwoord in om het bestand te beveiligen. Typ het wachtwoord twee keer ter bevestiging.

Je kunt ervoor kiezen om het wachtwoord zichtbaar te maken, zodat je zeker weet dat je geen typfouten maakt. Daarnaast kun je ook de bestandsnaam versleutelen. Dat zorgt ervoor dat zelfs de naam van het bestand niet meer herkenbaar is, wat de inhoud extra goed afschermt voor nieuwsgierige ogen. Het resultaat is een versleuteld archiefbestand - een soort digitale container - dat alleen geopend kan worden met het ingestelde wachtwoord.

Standaard blijft het originele, niet-versleutelde bestand behouden. Wil je dat automatisch laten verwijderen? Vink dan in het venster Toevoegen aan archief de optie Bestanden na inpakken verwijderen aan. Zo blijft enkel de beveiligde versie over.

Versleutelen en splitsen

Wil je nog een extra beveiligingslaag toevoegen? Dan kun je het bestand niet alleen versleutelen met 7-Zip, maar ook opsplitsen in meerdere delen. Vervolgens kun je elk deel apart versturen, eventueel zelfs op verschillende momenten of via verschillende kanalen.

Open opnieuw 7-Zip en voeg het bestand toe dat je op deze manier wilt beveiligen. Stel een encryptiewachtwoord in en bevestig dat. In het veld Opsplitsen in volumes, bytes kies je de gewenste bestandsgrootte per deel. Dit is vooral handig voor grote bestanden. Stel dat het originele bestand 40 MB groot is. Als je 10 MB opgeeft, maakt 7-Zip er automatisch vier gelabelde delen van.

Voor maximale veiligheid kun je elk deel via een andere dienst of e-mailaccount verzenden. De ontvanger selecteert alle delen in 7-Zip (houd hiervoor de Ctrl-toets ingedrukt tijdens het aanklikken) en kiest daarna Uitpakken. Zodra het juiste wachtwoord wordt ingevoerd, worden de delen automatisch samengevoegd en ontsleuteld.

➡️OneDrive

Machtigingen

Met OneDrive stel je eenvoudig machtigingenin waarmee je bepaalt wie er toegang krijgt tot het bestand dat je eerder met 7-Zip hebt versleuteld. Het delen kun je op elk moment weer stopzetten. Open OneDrive via verkenner en navigeer naar de map waarin de versleutelde container staat. Klik met de rechtermuisknop op het bestand en kies voor Delen.

In het pop-upvenster voer je het e-mailadres in van de persoon met wie je het bestand wilt delen. Je kunt ook meerdere e-mailadressen of een mailgroep invoeren. Klik vervolgens op het potloodicoon om aan te geven of de ontvanger het bestand mag Bewerken of Alleen mag bekijken. Ben je klaar? Klik dan op Verzenden. De ontvanger krijgt een e-mail met een link om het bestand te downloaden.

➡️Outlook

E-mailversleuteling

Heb je een Microsoft 365-abonnement? Dan kun je gebruikmaken van de ingebouwde versleutelfunctie in Outlook om je e-mails en bijlagen extra te beveiligen.

Open de Outlook-app en klik op Nieuwe e-mail om een nieuw bericht op te stellen.Ga eventueel naar het tabblad Invoegen en kies Bestand bijvoegen.Selecteer via Op deze computer zoeken het gewenste bestand en klik op Openen.

Daarnaga je naar het tabblad Opties bovenaan het Lint.Klik op de knop Versleutelen. Je kunt hier ook kiezen uit verschillende beveiligingsniveaus.Maak je bericht af zoals gewoonlijk en klik op Verzenden.De e-mail wordt nu automatisch versleuteld verstuurd. De inhoud is onderweg beschermd en kan alleen worden geopend door de bedoelde ontvanger.

Beveiligingsopties

Onder de knop Versleuteling zie je drie opties als je een Microsoft 365 Family- of Personal-abonnement gebruikt. De eerste optie is Niet doorsturen. Hierdoor blijft je bericht versleuteld binnen Microsoft 365 en kan de ontvanger het niet kopiëren of naar anderen doorsturen. Kies je Versleutelen, dan kunnen ontvangers met een Outlook.com- of Microsoft 365-account de bijlagen downloaden vanuit Outlook.com of de mobiele Outlook-app.

Wie een andere e-mailclient gebruikt, zoals Gmail, Thunderbird of Apple Mail, ontvangt een bericht dat er een Microsoft Office 365-versleutelde e-mail op hem wacht. Als de ontvanger op de link Bericht lezen klikt, dan schakelt hij naar het Microsoft 365 Portal voor berichtversleuteling en daar moet hij zich aanmelden met een eenmalige wachtwoordcode. Die code ontvangt hij in zijn e-mailclient en daarmee kan hij dan het bericht op de portal openen.

De derde optie is Geen machtiging ingesteld en daarmee verwijder je eerdere machtigingen. De versleutelfunctie in Outlook is ideaal voor wie snel en zonder technische omwegen gevoelige informatie wil delen binnen een professionele context. Je hoeft geen extra tools te installeren.

➡️Gmail

Vertrouwelijke modus

De extra beveiliging in Gmail heet Vertrouwelijke modus. Hiermee versleutel je je berichten, zodat alleen de bedoelde ontvanger ze kan lezen, zelfs als iemand anders toegang krijgt tot diens mailbox. Klik op Opstellen om een nieuw bericht te maken. Vul het e-mailadres van de ontvanger in, kies een onderwerp en typ je bericht. Voor je op Verzenden klikt, activeer je de extra beveiliging. Onderaan het berichtvenster zie je een aantal grijze knoppen. Helemaal rechts staat een pictogram van een slot met een wijzerplaat. Klik daarop om de Vertrouwelijke modus in te schakelen.

Gebruik je de mobiele app? Tik dan op de drie puntjes rechtsboven en kies daar het slotje. Ontvangers kunnen deze mail vervolgens niet doorsturen, kopiëren, afdrukken of downloaden. Er verschijnt ook een pop-upvenster waarin je de vervaltijd van het bericht instelt. Je kunt kiezen uit: 1 dag, 1 week, 1 maand, 3 maanden of 5 jaar. Na afloop van de gekozen periode verdwijnt het bericht automatisch uit de postbus.

Sms-beveiliging

In hetzelfde pop-upvenster kun je een extra beveiligingslaag toevoegen via de optie Toegangscode vereisen. Vink hier de optie Sms-toegangscode aan. De ontvanger kan het bericht dan pas lezen nadat hij of zij een code invoert die via sms op de mobiele telefoon wordt bezorgd. Hiermee voeg je een tweede beveiligingsfactor toe, wat het voor een indringer vrijwel onmogelijk maakt om toegang te krijgen. Die moet immers niet alleen de mailbox, maar ook de sms-berichten van de ontvanger onderscheppen. Dat is een bijzonder lastige combinatie.

Klik op Opslaan en vervolgens op Verzenden. Op dit moment kun je eventueel nog de vervaltijd van het bericht aanpassen. Dan verschijnt er nu een tweede pop-upvenster waarin je het telefoonnummer van de ontvanger moet invoeren. Klik opnieuw op Verzenden. De ontvanger krijgt vervolgens een e-mail met daarin een knop om het vertrouwelijke bericht in de browser te openen. Is sms-verificatie ingeschakeld? Dan ziet de ontvanger ter bevestiging de laatste twee cijfers van zijn of haar gsm-nummer. Na een klik op Send passcode wordt de toegangscode per sms verstuurd.

Lees ook: 20 (écht) onmisbare tips voor Gmail

Documenten ondertekenen op je iPhone? Zo maak je een handtekening aan

➡️Proton Mail

Zwitserse veiligheid

De grote mailproviders maken er geen geheim van dat ze het e-mailverkeer scannen. Volgens eigen zeggen doen ze dat om hun dienstverlening te verbeteren. Daarbij richten ze zich vooral op de metadata van berichten: wie met wie communiceert, wanneer en hoe vaak. Ben je op je privacy gesteld, dan geeft dit idee een onbehaaglijk gevoel, zeker wanneer het om vertrouwelijke informatie gaat.

In dat geval kun je overstappen naar een ultraveilige aanbieder zoals Proton Mail (https://proton.me), een dienst die privacy centraal stelt. De servers staan in Zwitserland, waardoor de dienst onderworpen is aan een van de strengste privacywetgevingen ter wereld. Proton Mail werkt standaard met end-to-end-encryptie. Bij gewone e-mails is de verbinding tussen jou en de server meestal wel versleuteld met TLS (Transport Layer Security), maar de e-mail zelf wordt op de server in leesbare vorm opgeslagen.

End-to-end-encryptie (E2EE) bij e-mail betekent dat alleen de afzender en de beoogde ontvanger de inhoud van het bericht kunnen lezen. Zelfs de e-maildienst zelf kan niet zien wat er in de e-mail staat, omdat de versleuteling pas wordt verwijderd op het toestel van de ontvanger.

De gratis versie, Proton Free, biedt dezelfde sterke beveiliging als de betaalde formules, maar met enkele beperkingen. Je beschikt over één e-mailadres en 1 GB e-mailopslag. Daar staat tegenover dat je volledig reclamevrij werkt, niet gevolgd wordt en je berichten niet worden geanalyseerd of gelogd. Wie meer nodig heeft, kan upgraden naar een betaald abonnement, zoals Mail Plus (3,99 euro per maand bij jaarlijkse betaling).