ID.nl logo
Online aan documenten werken: maak kennis met vier tekstverwerkers
Huis

Online aan documenten werken: maak kennis met vier tekstverwerkers

Er zijn genoeg tekstverwerkingsprogramma's die je op je computer of telefoon kunt installeren, maar als je niets wilt downloaden of aanschaffen en gewoon op het internet wilt schrijven, zijn je opties beperkt. In dit artikel bespreken we vier online tekstverwerkers.

Dit artikel in het kort: online tekstverwerkers hebben als voornaamste voordeel dat je gemakkelijk tegelijk met anderen aan documenten kunt werken. Ook zijn ze vaak gratis en kost het programma geen opslagruimte op je pc of telefoon.

In dit artikel bespreken we vier van zulke onlinediensten:

  • Google Docs
  • Word Online
  • Proton Docs
  • CryptPad

Leestip: Veilig Google Docs en Sheets delen met anderen

Google Docs

Google Docs is de populairste online tekstverwerker en dus waarschijnlijk de logische optie als je veel met anderen samenwerkt aan documenten. Het is kinderlijk eenvoudig gemaakt om bestanden en mappen met anderen te delen of een hele Google Drive-omgeving aan te maken waarin genodigden samen kunnen werken.

Wijzigingen worden automatisch opgeslagen in de cloud (15 gigabyte gratis opslag), waardoor je altijd een back-up hebt. Als je de Chrome-browser gebruikt, kun je ook offline werken. Je wijzigingen worden dan in de browser zelf opgeslagen en zodra je weer verbinding hebt, gesynchroniseerd in de cloud. Bij andere online tekstverwerkers is internetverbinding te allen tijde vereist. Voor mobiele gebruikers is er overigens ook een app beschikbaar, zodat je je bestanden ook onderweg kunt bewerken.

Documenten hebben in de onlineversie een limiet van ongeveer een miljoen tekens (circa 200.000 woorden). Afhankelijk van de specificaties van je computer, kan het echter zijn dat het bestand al veel eerder langzaam (of helemaal niet) laadt. Het schrijven van een roman kan dus problematisch uitpakken.

Je raakt je toetsenbord vaker aan dan je partner

Met schoonmaakdoekjes maak je je toetsen snel en hygiënisch schoon

Word Online

Word Online is een gratis, uitgeklede versie van Word uit het Microsoft 365-pakket. Documenten worden automatisch opgeslagen in Microsoft OneDrive, met 5 GB opslagruimte voor gratis gebruikers. De onlineversie mist enkele (geavanceerdere) functies van de desktopapplicatie, zoals macro's (takencombinaties) en diagrammen. Audio-opnames, Excel-sheets of PowerPoint-dia's invoegen is ook niet mogelijk.

Het programma heeft wel enkele functies die ontbreken bij het soortgelijke Google Docs. Zo zijn er meer tekststijlen, zijn de opmaakopties bij tabellen een stuk uitgebreider en kun je video's invoegen. Ook trekt Word Online langere documenten beter (met een technisch limiet van maar liefst honderd miljoen tekens).

Aan de andere kant kun je Word Online-documenten in minder formaten exporteren (alleen in .odt, .pdf en .docx) en kunnen er minder documenttypen worden geopend. Onder meer .txt-bestanden moeten eerst worden omgezet in een ander formaat.

©terovesalainen - stock.adobe.com

Proton Docs

Proton Docs is onlangs uitgebracht als 'privacyvriendelijk' alternatief voor de bekendere tekstverwerkers. De maker belooft je documenten end-to-end te versleutelen, waardoor Proton ze niet kan inzien en de inhoud ook niet op straat kan belanden na een datalek. Google en Microsoft bieden dat niet, dus ze zouden bij je documenten kunnen, al beloven ze in hun gebruikersovereenkomsten dat ze dat niet doen.

Om Proton Docs te gebruiken heb je een Proton-account nodig. Daarbij krijg je ook 5 GB aan gratis opslag. Je kunt documenten delen met mensen zonder Proton-account, maar gelijktijdig samenwerken met hen is nog niet mogelijk. De fabrikant zegt wel dat dat binnenkort wordt toegevoegd. Er is ook een appversie om op je telefoon verder te kunnen schrijven.

Aangezien de dienst nog vrij nieuw is, zijn sommige 'vanzelfsprekende' functies nog niet aanwezig. Denk aan het aanpassen van de regelafstand, een donkere modus, automatische bronvermelding of paginaondersteuning (Proton-documenten bestaan uit een enkele, lange pagina). Ook zijn er een stuk minder tekstkleuren en lettertypes dan bij de concurrentie.

⌨️Lees ook: Zo gebruik je Office zonder abonnement

CryptPad

CryptPad lijkt erg op het bovengenoemde Proton Docs, aangezien ook CryptPad beweert alle bestanden zorgvuldig te versleutelen. Proton is een bekendere naam en heeft naast Docs verschillende andere 'privacyvriendelijke' diensten op zijn cv staan, maar CryptPad heeft één belangrijke troef: je hebt geen account nodig om aan documenten te kunnen (samen)werken. Wel worden documenten van ongeregistreerde gebruikers slechts drie maanden bewaard en moet je inloggen om bestanden met anderen te kunnen delen en afbeeldingen te kunnen invoegen. Met een gratis account krijg je 1 GB aan opslag, wat relatief karig is.

Verder zijn de mogelijkheden net als bij Proton beperkt in vergelijking met de concurrentie en wordt tekst wederom niet in pagina's opgedeeld. Althans, als gratis gebruiker, want deze mogelijkheid staat wel achter een betaalmuur. Daarnaast is er geen appversie beschikbaar, al beweert de maker dat de dienst zo is ontworpen dat deze ook via de mobiele webbrowser goed moet werken.


▼ Volgende artikel
Overal toegang tot je Pi: ontdek Raspberry Pi Connect
© tutye - stock.adobe.com
Huis

Overal toegang tot je Pi: ontdek Raspberry Pi Connect

Als je thuis een Raspberry Pi hebt draaien en je van buitenaf ermee wilt verbinden, dan moet je normaal gesproken wat zaken in je netwerk configureren. Met Raspberry Pi Connect is dat verleden tijd. Deze dienst geeft je eenvoudig van overal toegang tot je Raspberry Pi’s. Je kunt niet alleen via de opdrachtregel inloggen, maar ook op afstand een desktopsessie met grafische applicaties draaien. En dat gewoonweg in je browser. In dit artikel nemen we de mogelijkheden onder de loep.

Na het lezen van dit artikel weet je hoe je je Raspberry Pi eenvoudig op afstand kunt beheren:

  • Installeer Raspberry Pi Connect
  • Maak een Raspberry Pi-ID aan en koppel je apparaat aan Connect
  • Open een terminalsessie

Ook interessant: Niet kopen maar kijken: zo simuleer je een microcontrollerbordje

Stel dat je een Raspberry Pi thuis hebt draaien met enkele services die je ook op afstand wilt beheren of troubleshooten. Dan zou je via het SSH-protocol (Secure Shell) kunnen inloggen om een opdrachtregel te openen. Of stel dat je vanaf iedere plek toegang wilt hebben tot de programma’s in de desktopomgeving van Raspberry Pi OS. Dan zou je een VNC-verbinding (Virtual Network Computing) naar het computertje kunnen opzetten.

Dat kan allemaal, maar je moet er traditioneel wel wat voor configureren aan je netwerk. De meeste internetproviders bieden consumenten geen vast ip-adres aan, dus je hebt al een dynamisch DNS-adres nodig dat bij elke wijziging van je ip-adres een update krijgt. Bovendien moet je ook de juiste poorten (voor SSH en/of VNC) op je modem forwarden naar je Raspberry Pi. Om ervoor te zorgen dat die poorten naar de correcte locatie worden doorgestuurd, moet je op het minicomputertje ook nog eens een statisch ip-adres instellen of in de DHCP-server van je interne netwerk (waarschijnlijk op je router) een vaste ip-reservering toekennen. Voor velen is dit behoorlijk ingewikkeld en omslachtig.

De makers van de Raspberry Pi hebben hiervoor een oplossing ontwikkeld: Raspberry Pi Connect. Deze oplossing bestaat aan de ene kant uit software die je op je Raspberry Pi installeert en aan de andere kant uit de website https://connect.raspberrypi.com. Je hoeft je alleen maar aan te melden op deze website om via een versleutelde verbinding met je Raspberry Pi te communiceren, grafisch of in een terminalsessie.

Connect geeft je van overal toegang tot je Raspberry Pi’s

1 Connect installeren

Open een terminalvenster op je Raspberry Pi of log in via SSH. Werk dan met de eerste opdracht de pakketbronnen bij en update met de tweede opdracht alle pakketten:

sudo apt update

sudo apt full-upgrade

Wanneer alle pakketten up-to-date zijn, installeer je Raspberry Pi Connect. Voor dit programma bestaan er twee pakketten. De volledige versie ondersteunt zowel inloggen op een terminalvenster als werken in de grafische interface. Je installeert deze versie met de opdracht:

sudo apt install rpi-connect

Wil je alleen een terminalsessie openen, bijvoorbeeld omdat je geen grafische interface op de Raspberry Pi draait, dan installeer je de lite-versie van Connect. Die installeer je met de opdracht:

sudo apt install rpi-connect-lite

Na de installatie is de systemd-service van Raspberry Pi Connect ingeschakeld als gebruikersdienst. Dat wil zeggen dat die service vanaf nu elke keer automatisch opstart wanneer je je met je gebruikersnaam aanmeldt. Meld je nu dus af en weer opnieuw aan om de systemd-service te starten of start hem deze ene keer handmatig met de opdracht:

systemctl --user start rpi-connect

Vaak wil je ook op afstand op je Raspberry Pi inloggen als je gebruiker nog niet of niet meer is aangemeld. Schakel daarom ‘user lingering’ in met de opdracht:

loginctl enable-linger

Doe je dat niet, dan zal na een herstart van de Raspberry Pi de systemd-service niet meer starten tot je lokaal inlogt en is de Raspberry Pi dus ook niet meer op afstand bereikbaar via Connect.

2 Raspberry Pi-ID

De website https://connect.raspberrypi.com vereist een Raspberry Pi-ID, het account voor alle diensten van Raspberrypi.com. Dat account maak je gratis aan: vul je e-mailadres, een wachtwoord en je naam in. Met twee vinkjes geef je aan dat je akkoord gaat met de algemene voorwaarden en dat je een mens bent.

Klik op Continue en klik daarna op de verificatielink die je per e-mail ontvangt. Vanaf nu kun je je op https://connect.raspberrypi.com aanmelden met je Raspberry Pi-ID.

Aangezien je via je Raspberry Pi-ID toegang krijgt tot je Raspberry Pi’s, is het belangrijk dat je dat account goed afschermt. Kies dus een sterk wachtwoord. Laat dit bij voorkeur door je wachtwoordbeheerder genereren, zodat het lang genoeg is en uit willekeurige tekens bestaat. Als je naar je profiel van Raspberry Pi-ID gaat, kun je daar ook tweefactorauthenticatie inschakelen. We raden dit sterk aan.

De Raspberry Pi-ID is je account voor Connect en toekomstige diensten.

3 Koppel je Raspberry Pi (grafisch)

Elke Raspberry Pi waartoe je toegang wilt krijgen, moet je eerst aan Connect koppelen. Heb je de volledige versie van Connect geïnstalleerd (zie paragraaf 1), dan verschijnt er in de statusbalk bovenaan rechts van de grafische interface een grijs icoontje van een cirkel met twee vierkantjes.

Klik op dit icoontje en vervolgens in het menu dat verschijnt op Sign in. Dit opent een verificatielink in de browser op je Raspberry Pi. Meld je op die pagina aan met je Raspberry Pi-ID en geef je apparaat een naam. Klik op Create device and sign in.

Het icoontje in de statusbalk bovenaan wordt nu blauw, waarmee je weet dat je apparaat met Connect is verbonden. Je krijgt ook een e-mail ter bevestiging dat je apparaat met je account is verbonden. Als je op het icoontje klikt, bevat het menu opties om van je account af te melden (waarna je Raspberry Pi niet meer op afstand bereikbaar is) en om de toegang tot je grafische desktop (scherm delen) en terminalsessie (shell op afstand) individueel in of uit te schakelen.

De status van Raspberry Pi Connect is altijd zichtbaar in de statusbalk bovenaan.

4 Koppel je Raspberry Pi (opdrachtregel)

Wanneer je Raspberry Pi OS Lite draait en dus geen grafische interface hebt, dien je de verificatielink op de opdrachtregel aan te vragen. Dat doe je met de opdracht:

rpi-connect signin

Je krijgt dan een link te zien die je moet bezoeken, in de vorm https://connect.raspberrypi.com/verify/XXXX-XXXX. Dat kan met elk willekeurig apparaat, dus doe het gerust op je computer. Meld je op die pagina aan met je Raspberry Pi-ID en geef je apparaat een naam. Klik op Create device and sign in.

Je kunt op elk moment de status van de Connect-service opvragen met de opdracht:

rpi-connect status

Hiermee zie je of je Raspberry Pi met Connect is gekoppeld en of het delen van je scherm en de terminalsessie op afstand zijn ingeschakeld. Wil je ooit een gekoppelde Raspberry Pi van jouw account afmelden, dan kan dat met deze opdracht (waarna die Raspberry Pi niet meer op afstand bereikbaar is):

rpi-connect signout

De toegang tot een terminalsessie of het delen van een scherm via Connect schakel je eenvoudig uit met een van deze opdrachten:

rpi-connect shell off of

rpi-connect vnc off

Weer inschakelen doe je door off te vervangen door on in dezelfde opdrachten.

5 Terminalsessie op afstand

Als je nu in een browser naar https://connect.raspberrypi.com gaat, vanaf welke locatie dan ook, zie je de zojuist gekoppelde Raspberry Pi in de lijst met apparaten. Eronder zie je in grijze kadertjes welke verbindingsmogelijkheden beschikbaar zijn: Screen sharing (een grafische desktop via VNC) en/of Remote shell (een terminalsessie via SSH).

Klik op de knop Connect via en kies dan Remote shell. Je browser opent een nieuw venster. Na een korte wachttijd ben je verbonden met de Raspberry Pi en krijg je een opdrachtregel te zien alsof je lokaal met toetsenbord en beeldscherm werkt. Je hoeft zelfs geen wachtwoord in te voeren.

Je kunt nu allerlei opdrachten uitvoeren. Met de opdracht exit of door het browservenster te sluiten, sluit je een terminalsessie weer af. Houd er wel rekening mee dat het afsluiten van de terminalsessie alle opdrachten beëindigt die je op dat moment hebt draaien, tenzij het om services gaat. Als je opnieuw via Connect aanmeldt, wordt er een nieuwe terminalsessie opgestart. Wil je dat opdrachten blijven draaien nadat je je afmeldt of wil je vanaf verschillende locaties toegang tot dezelfde terminalsessie, gebruik dan een zogenoemde terminal multiplexer, zoals screen of tmux.

Open op afstand een terminalsessie op je Raspberry Pi vanuit je browser.

6 Delen van je scherm

Als je op https://connect.raspberrypi.com achter de Raspberry Pi op Connect via klikt en dan kiest voor Screen sharing, opent je browser een nieuw venster waarin de desktopomgeving van deze Raspberry Pi verschijnt. Je kunt hier nu op werken alsof je voor je Raspberry Pi zit met een toetsenbord, muis en beeldscherm. Het verschil met de vorige manier is dat hier niet een nieuwe sessie wordt opgestart: je krijgt de desktop te zien met de programma’s die al open waren en kunt dus gewoon op afstand doorwerken in een sessie waarop je thuis was aangemeld.

Het icoontje van Connect krijgt in de statusbalk een paarse achtergrondkleur om aan te geven dat je scherm wordt gedeeld. In het browservenster heb je bovenaan rechts twee knoppen voor het gedeelde klembord. Met Copy from remote kopieer je het klembord van de Raspberry Pi, zodat je de tekst op je computer kunt plakken. Met Paste to remote plak je de inhoud van het klembord van de computer waarachter je nu zit naar de Raspberry Pi.

Met de knop Disconnect bovenaan links verlaat je de sessie, maar die sessie blijft wel actief. De programma’s die openstonden, blijven dus draaien. En wanneer je opnieuw verbindt via Connect, kom je gewoon weer in de bestaande sessie.

Connect geeft op afstand toegang tot het bureaublad van je Raspberry Pi.

Beperkingen

Raspberry Pi Connect werkt alleen vanaf Raspberry Pi OS met codenaam bookworm, de recentste versie van het besturingssysteem op het moment van schrijven. Bovendien werkt het delen van je scherm alleen met de window-server genaamd Wayland. Standaard gebruikt Raspberry Pi OS alleen Wayland op 64bit-versies van het besturingssysteem op de Raspberry Pi 4, Pi 400 of Pi 5. Gebruik je de X-window-server, dan kun je dus niet je scherm delen met Connect.

Heb je meerdere schermen op de Raspberry Pi aangesloten, dan kan Connect alleen het primaire scherm delen. Bovendien kun je alleen via Connect een desktop openen als er al een grafische sessie open is. Na een reboot van je Raspberry Pi moet je dus of lokaal aanmelden op de desktop of automatisch aanmelden in de grafische omgeving inschakelen voordat je op afstand bij de desktop kunt.

Laat de Raspberry Pi automatisch in de grafische omgeving aanmelden.

▼ Volgende artikel
Van FM tot DAB+: zo vind je makkelijk je favoriete zenders op je draagbare radio
© Sanhanat
Huis

Van FM tot DAB+: zo vind je makkelijk je favoriete zenders op je draagbare radio

Een draagbare radio is handig om overal naar muziek, nieuws of je favoriete programma's te luisteren. Maar welke opties heb je om signalen te ontvangen, en hoe zorg je ervoor dat je eenvoudig de juiste zenders vindt? In dit artikel leggen we de verschillende ontvangstmethodes uit en geven we praktische tips om optimaal gebruik te maken van je radio.

In dit artikel lees je over: 📻 Analoge FM 📻 DAB+ 📻 Internetradio 📻 AM-radio Ook krijg je tips voor het makkelijk vinden en opslaan van je favoriete zenders.

Lees ook: Draagbare radio nodig (voor je noodpakket bijvoorbeeld)? Dit zijn je mogelijkheden

Hoe je je favoriete zenders kunt vinden, hangt voor een groot deel af van welk soort ontvangst je radio ondersteunt. Elke methode heeft zo zijn eigen kenmerken en voordelen. We zetten de belangrijkste ontvangstopties voor je op een rij en kijken daarna naar hoe je eenvoudig zenders kunt zoeken en opslaan.

Analoge FM-radio: klassiek maar betrouwbaar

De meeste draagbare radio's ondersteunen FM-ontvangst. Dit analoge systeem is al decennia in gebruik en biedt een breed aanbod aan zenders. FM-signalen zijn vrij sterk en hebben een relatief goede geluidskwaliteit, afhankelijk van de sterkte van het signaal en de locatie van de radio. Het is belangrijk om de antenne volledig uit te schuiven voor de beste ontvangst. Interferentie door andere elektronische apparaten kan storingen veroorzaken, dus het is handig om je radio niet in de buurt te zetten van apparaten zoals wifi-routers of magnetrons. Woon je in een gebied met veel hoogbouw, dan kun je last hebben van ruis. In dat geval kan het handig zijn om je radio in de buurt van een raam te plaatsen.

DAB+: digitale ontvangst met extra mogelijkheden

Steeds meer draagbare radio's zijn uitgerust met DAB+ (Digital Audio Broadcasting). Dit is een digitale technologie die een heldere geluidskwaliteit biedt zonder ruis of storingen. Voor een stabiel signaal is het belangrijk om de antenne goed te positioneren, net zoals bij FM-radio. DAB+ heeft ook voordelen zoals extra zenders, tekstinformatie en soms zelfs afbeeldingen, zoals het logo van de zender of informatie over het nummer dat wordt afgespeeld. Met een automatische scanfunctie kun je eenvoudig alle beschikbare zenders vinden. Een nadeel is dat DAB+ ontvangst afhankelijk kan zijn van de dekking in jouw regio. In huizen met veel metalen of betonnen muren kan de ontvangst bovendien storingsgevoelig zijn. Controleer daarom vooraf of er een goede DAB+ dekking is in jouw omgeving. Dat kun je bijvoorbeeld doen via de site Radio-TV-Nederland.

©dave0992

Internetradio: grenzeloze mogelijkheden

Sommige moderne draagbare radio's hebben wifi-functionaliteit, waarmee je via internetradio toegang hebt tot duizenden zenders wereldwijd. Dit biedt een bijna onbeperkte keuze aan muziekgenres en programma's. Een stabiele internetverbinding is wel een voorwaarde om zonder onderbrekingen te luisteren. Veel radio's hebben een ingebouwde zoekfunctie, zodat je niet handmatig URL's van zenders hoeft in te voeren. Het instellen van internetradio werkt meestal eenvoudig via het menu van de radio zelf. Houd er wel rekening mee dat draagbare internetradio’s meestal geen mobiele dataverbinding ondersteunen en je dus afhankelijk bent van beschikbare wifi-netwerken.

AM-radio: nog steeds nuttig

Hoewel AM-radio tegenwoordig minder vaak wordt gebruikt, ondersteunen veel draagbare radio's deze optie nog steeds. AM-signalen worden vooral gebruikt voor nieuws en praatprogramma's, met name in landelijke gebieden waar FM of DAB+ minder goed te ontvangen zijn. De geluidskwaliteit van AM is wel beduidend lager en je kunt last hebben van storingen door elektronische apparaten in de buurt.

OntvangstmethodeVoordelenNadelen
FMBreed aanbod, eenvoudig te gebruikenKans op ruis, afhankelijk van antenne en interferentie
DAB+Ruisvrij, extra functiesDekking niet overal goed, storingsgevoelig in sommige gebouwen
InternetradioWereldwijd bereik, veel keuzeWifi vereist, minder geschikt voor onderweg
AMGeschikt voor landelijke gebiedenLage geluidskwaliteit, storingsgevoelig

🎶 Tips om zenders makkelijk te vinden

De meeste draagbare radio's hebben een scan- of zoekfunctie waarmee je snel alle beschikbare zenders kunt opslaan. Gebruik deze functie regelmatig, vooral als je van locatie verandert. Bij DAB+ en internetradio kun je favorieten opslaan, zodat je niet steeds door een lijst hoeft te scrollen. Zet je radio bij voorkeur op een plek waar het signaal het sterkst is, zoals bij een raam of hoger in de kamer. Voor internetradio is het verstandig om je radio via de wifi-instellingen te verbinden met een 5 GHz-netwerk als dat beschikbaar is, omdat dit vaak stabieler is. Let er echter op dat oudere modellen mogelijk geen ondersteuning bieden voor 5 GHz-netwerken; controleer dit vooraf in de handleiding van je radio.

DAB+ en draagbaar?

Kies uit honderden modellen