Google Documenten heeft alle basisfuncties van een uit de kluiten gewassen webgebaseerde tekstverwerker. En hoewel Documenten sterk is in de mogelijkheden om online samen te werken, mist deze tool toch enkele geavanceerde functies van een programma als Microsoft Word. Met de juiste add-ons voor Google Documenten geef je het Google-product meer power. We zoeken de nuttigste gratis add-ons.

Tip 01: Text Cleaner

Moet je regelmatig tekst kopiëren en plakken? Dan moet je vast ook heel vaak ongewenste opmaak verwijderen. En dan hebben we het niet alleen over lettertype, lettergrootte, stijl, maar ook over hyperlinks, paragraaftekens, dubbele spaties, tabs, lijnafbrekingen enzovoort. Text Cleaner is een schoonmaker die deze opmaak in een vingerknip opruimt, maar je kunt deze tool ook slim inzetten via de optie Configure. In dat paneel vink je de opmaakkenmerken aan die deze tool moet wissen. In veel gevallen levert de selectieve aanpak een beter resultaat op dan dat je opgemaakte tekst met de grove borstel aanpakt.

©PXimport

Add-ons installeren

©PXimport

Tip 02: Table Formatter

Om tabellen te verfraaien gebruik je Table Formatter. Hiermee beschik je over een set van zestig ingebouwde ontwerpen en hulpmiddelen om aanpasbare tabellen te maken. Eerst plaats je een tabel op de gewone manier via het menu Invoegen. Daarna plaats je de cursor in de tabel, je opent Table Formatter en je kiest een van de zestig ontwerpen. Heb je niet genoeg aan de standaardsjablonen, dan is er het tabblad Custom Templates waar je een bestaande stijl kunt aanpassen naar je eigen smaak. We moeten wel zeggen dat deze invoegtoepassing nogal sloom reageert: het duurt even voordat hij in de zijbalk paraat staat.

©PXimport

Tip 03: Translate+

Om misverstanden te vermijden, we hebben het hier niet over de invoegtoepassing Translate of Translate plus, maar over Translate+ van de Vietnamees Thanh Viet Do. Met deze add-on vertaal je rechtstreeks in een Google-tekstdocument zonder dat je het document moet verlaten om Google Translate te openen. De invoegtoepassing heeft een Auto-detect knop, die van pas komt als je geen idee hebt of de tekst in het Russisch, Servisch of Oekraïens is geschreven. Het hulpje bevat heel veel talen, en wanneer er toch een taal ontbreekt, kun je gebruikmaken van een brugtaal zodat de tekst bijvoorbeeld eerst naar het Duits wordt omgezet en dan pas naar het Nederlands.

©PXimport

Tip 04: DocSecrets

Om bepaalde gevoelige passages in tekst te beschermen tegen nieuwsgierige ogen, gebruik je DocSecrets. Dit is een uitstekende oplossing voor een document dat je wilt delen, maar waarvan je bepaalde informatie wilt verbergen. Deze tool zet een markering over de tekst, en zonder wachtwoord kun je de tekst dus niet lezen. De inhoud wordt veilig afgeschermd via aes-encryptie. Alle data, ook het wachtwoord, blijft deel uitmaken van het document. Een interessante tool, maar we raden niet aan om deze add-on in te zetten om financiële informatie of kritieke wachtwoorden af te schermen.

©PXimport

Tip 05: Speakd

Met deze tekst-naar-spraak-toepassing laat je tekst voorlezen door het programma. In tegenstelling tot sommige andere tekst-naar-spraak-tools hoef je met Speakd de tekst niet eerst te kopiëren en in een vak te plakken. Deze toepassing is dus nuttig voor slechtziende gebruikers en mensen die een tekst willen begrijpen zonder van het scherm te lezen. Je hoort weliswaar een robotstem, maar de tekst blijft wel verstaanbaar. Je opent gewoon de add-on en klikt op de Play-knop om de tekst te horen.

©PXimport

Tip 06: Lucidchart

Stroomdiagrammen, organogrammen, netwerken, elektriciteitsschema’s … Met de add-on Lucidchart plaats je rechtstreeks complexe schema’s in je document. Je moet wel eerst op deze dienst inloggen via je Google-account. Dan open je de invoegtoepassing en je klikt op de oranje plusknop in de rechteronderhoek. Daarna kies je een diagramtype: flowchart, venndiagram, grondplan enzovoort. In de zijbalk heb je drie opties: Maken, Invoegen of Bewerken. Wil je Lucidchart gratis gebruiken, dan ben je beperkt tot zestig objecten per document. Voor een onbeperkt aantal vormen en schema’s moet je overstappen naar een basic lidmaatschap dat 4,95 euro per maand kost.

©PXimport

Tip 07: Easy Clipart

Google Documenten ken standaard geen bibliotheek met getekende plaatjes die vaak bij tekstverwerkers tegenkomt, ook wel clipart genoemd. Om snel wat van die tekeningen toe te voegen in een Google-document, is er de add-on Easy Clipart. Gebruik het zoekveld om aan te geven wat je zoekt, en klik dan op de gewenste afbeelding in de zoekresultaten. De clipart komt terecht op de plaats waar de muisaanwijzer staat. Eenmaal in het document kun je die afbeelding verplaatsen en de grootte ervan aanpassen. Bovendien bepaal je of en hoe de tekst om de afbeelding heen loopt en hoeveel afstand er tussen het plaatje en de tekst moet zijn.

©PXimport

Tip 08: Easy Accents

De courante accenten in het Nederlands vind je meestal wel op het toetsenbord, maar hoe typ je alweer het Spaanse vraagteken ¿ of de Duitse ß? Met Easy Accents bespaar je veel zoektijd. Alle accenttekens staan per taal in de rechterbalk. Klik gewoon op de letter met het accent dat je nodig hebt en het teken verschijnt in het document bij de cursor. Voor hoofdletters houd je de Shift-toets ingedrukt wanneer je op de letter met accent klikt. Bij de verschillende talen zitten nu ook Math Symbols en Math Logic & Set Theory: handig voor wie wiskundige tekens op het scherm wil krijgen.

Tip 09: Word Cloud

Om heel en makkelijk een woordenwolk te produceren hoef je ook al niet meer naar een of andere online generator uit te wijken. Word Cloud Generator laat je de keuze tussen een klassieke en een moderne woordenwolk, waarbij je verschillende kleurenschema’s kiest in de Advanced Options. Zoals het hoort, zal deze add-on de woorden die het meest voorkomen groter afbeelden dan termen die slechts een paar of één keer in de tekst staan. Je kunt trouwens een lijst opvragen waarin deze generator heeft geteld hoe vaak ieder woord in de tekst voorkomt. Klik je op de knop Append Large, dan verschijnt de woordenwolk als een afbeelding in het Google-document.

©PXimport

Tip 10: Search & Navigate

De gratis add-on Search & Navigate genereert automatisch een inhoudsopgave, tenminste als je met stijlkenmerken en headers hebt gewerkt. Wanneer je een bepaald woord zoekt, geeft deze uitbreiding aan hoe vaak dit voorkomt in iedere sectie van de tekst. Daarnaast krijg je een lijst met bladwijzers, afbeeldingen en tabellen. Bij afbeeldingen wordt helaas niet het beeld, maar een stukje tekst boven de afbeelding getoond. Vooral in uitvoerige tekstdocumenten is deze invoegtoepassing nuttig, want je navigeert onmiddellijk naar de juiste passage via de links in de zijbalk. Bovendien kun je in de voorkeuren van deze app instellen dat de zoekresultaten zich automatisch aanpassen wanneer je het document wijzigt.

©PXimport

Tip 11: Styles

Mis je het deelvenster Stijlen van Microsoft Word met zijn tekststijlen en kleurencombinaties? Door Styles te installeren van AbleBits beschik je in Google Documenten ook over zo’n paneel met twintig vooraf gemaakte documentstijlen die vergelijkbaar zijn met de Word-tegenhanger. Om het document aan te passen, open je deze add-on, je klikt op de gewenste stijl en daarna op de knop Stijl toepassen. Let wel, je kunt geen eigen stijlen opslaan in dit deelvenster.

Add-ons beheren

©PXimport

Tip 12: Flat Music Notation

Gebruik Flat Music Notation om snel wat muzieknoten te noteren! Deze invoegtoepassing laat niet alleen toe om een kleine creatie te schrijven, je kunt hem ook beluisteren en rechtstreeks tweaken. Als je klaar bent, is er de knop Afspelen om de muziek te beluisteren. Deze muzikale snippet is een lite-versie van webbased applicatie Flat.

©PXimport

Tip 13: Doc Builder

Gebruik je regelmatig dezelfde tekstfragmenten, koppen, berekeningen of illustraties? Dan kun je die onderdelen voortaan uit de zijbalk halen! Wanneer je Doc Builder de eerste keer opent, vind je een verzameling demofragmenten waarmee je aan de slag kunt. Om een onderdeel aan je document toe te voegen, plaats je de cursor op de positie waar het fragment moet komen en dan klik je op het fragment in de zijbalk. Deze fragmenten zijn eigenlijk gewoon bestaande Google-documenten die je organiseert in mappen binnen Google Drive. Je kunt die mappen markeren met een ster aan de rechterkant van de mapnaam. Doc Builder heeft ook een sectie Formatting om al je persoonlijke stijlen vast te houden. Standaard zitten er tien stijlen in, maar via de knop Open Themes Sheet kom je bij een spreadsheet waar je heel makkelijk nieuwe stijlen vastlegt voor normale tekst, kop 1, kop 2 enzovoort.

©PXimport

Tip 14: Mail Merge Contacts

Een van de gemakkelijkste manieren om gepersonaliseerde brieven of e-mails te versturen, is met Mail Merge Contacts. Je moet natuurlijk eerst de contactgegevens beschikbaar maken via Google Contactpersonen. Daarna stel je een document op met variabelen, bijvoorbeeld: voornaam, telefoonnummer, adres. Klik op Merge to Letters om gepersonaliseerde documenten te maken die je wilt afdrukken. Wanneer je Merge to Emails gebruikt, worden het sjabloon en de contacten samengevoegd in gepersonaliseerde e-mailberichten die je vanuit je Gmail-account verzendt.

©PXimport

Tip 15: Extensis Fonts

Heb je voor een project een stijlvol maar toch opvallend lettertype nodig? Met Extensis Fonts kom je in een schatkamer van meer dan 1200 verschillende lettertypes die in hun eigen stijl in de zijbalk in beeld komen. Je kunt de keuze verfijnen op basis van populariteit, toegevoegde datum en naam. Gebruik het menu Tonen om alleen specifieke beschikbare letterstijlen weer te geven zoals schreef- of schreefloze letters, monospace-letters of handschriftfonts.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. In de categorie klussen in en om het huis hebben we deze keer vijf goede schuurmachines voor je gevonden.

Een schuurmachine gebruik je om oppervlakken glad te maken, verf of lak te verwijderen, of hout voor te bereiden op verdere afwerking. Het apparaat schuurt met roterende of trillende bewegingen en is handig bij houtbewerking, meubelrenovatie of het opknappen van deuren en kozijnen. De redactie van ID.nl zocht en vond vijf exemplaren voor een goede prijs.

Makita DBO180ZJ

Deze Makita schuurmachine handig als je wat bewegingsvrijheid nodig hebt. Geen snoer dat in de weg zit of een verlengsnoer dat nét te kort is. Je klikt een 18V Makita accu erin en kunt direct aan de slag. Het schuurblad van deze Makita draait rond én beweegt tegelijkertijd in kleine ellipsvormige (excentrische) cirkels. Hierdoor schuur je gelijkmatig zonder zichtbare schuurkringen, en dat maakt dit type vooral geschikt voor het fijn afwerken van hout, metaal of laklagen. Het lichte gewicht en de ergonomische vorm zorgen dat je de machine zelfs met één hand kunt bedienen, zonder dat je snel moe wordt. Dit model is vooral fijn als je al Makita-accu’s hebt liggen, want hij wordt zonder accu geleverd.

Makita BO3710

Wie graag netjes werkt, zonder al te veel lawaai of trillingen, vindt in deze Makita BO3710 een stille kracht. Hij is niet opvallend in uiterlijk, maar tijdens het schuren merk je meteen dat hij z’n werk serieus neemt. De rechthoekige zool maakt hem ideaal voor grotere oppervlakken zoals deuren, kasten of vensterbanken. Wat fijn is: je hoeft geen kracht te zetten, de machine doet het werk. Je hoeft hem alleen maar rustig over het oppervlak te bewegen. Hij laat geen krassen achter, ook niet op kwetsbaarder hout. En hij is stil genoeg om binnen te gebruiken zonder dat de hele buurt meeluistert. Hij ligt goed in de hand en blijft ook bij langer gebruik prettig om mee te werken. Voor wie het schuren graag rustig, secuur en zonder poeha aanpakt, is dit een uitstekende keuze.

Einhell TH‑OS 1016

De Einhell TH-OS 1016 is een typische 'even-snel-pakken'-machine. Als je een hoekje wilt bijwerken, een kleine beschadiging wil gladmaken of een randje verf moet verwijderen, dan is dit apparaat je vriend. Door z’n driehoekige zool kom je makkelijk in smalle hoeken en langs randen waar grotere schuurmachines moeite mee hebben. Hij is licht en eenvoudig te bedienen, zelfs als je geen ervaren klusser bent. En ondanks z’n bescheiden formaat en prijs, voelt hij verrassend stevig aan. Voor kleine karweitjes is dit eigenlijk alles wat je nodig hebt. Je hoeft hem niet op te bergen in een kast, want hij past gewoon in een lade of gereedschapskist. Het is een eenvoudig apparaat dat doet wat het moet doen, zonder poespas.

DeWalt DWE6423

Deze DeWalt schuurmachine is misschien wel de beste balans tussen kracht en comfort. Perfect voor grotere klussen waarbij je langere tijd aan het werk bent. De rubberen grip ligt goed in de hand en helpt om trillingen te dempen. Met zijn 125 mm schijfoppervlak schuur je snel grote delen weg, maar het apparaat blijft precies genoeg om ook bij de afwerking mooi werk te leveren. Je merkt dat hier goed is nagedacht over gebruiksgemak: de aan-uitknop zit op een logische plek, het stofopvangsysteem werkt behoorlijk goed en hij is stil. Een solide keuze voor wie regelmatig wil schuren zonder elke keer met zware, logge machines te moeten werken.

PARKSIDE Accu-excenterschuurmachine

Deze schuurmachine van PARKSIDE is vooral handig als je af en toe iets kleins moet schuren en niet te veel wilt uitgeven. Hij is licht, makkelijk vast te houden en komt dankzij zijn compacte formaat goed in hoeken en langs randen. Wat hem 'multifunctioneel' maakt, is de mogelijkheid om verschillende schuurzolen te gebruiken. Daarmee kun je van alles aanpakken: een schilderijtje opschuren, een hoekje verf verwijderen of een kastdeur gladmaken. Je moet geen professioneel apparaat verwachten, maar voor simpele klussen is hij meer dan voldoende. En omdat hij zo weinig kost, is het een prima keuze als je af en toe iets wilt bijwerken zonder meteen een duur merk aan te schaffen. Handig als tweede machine of voor beginnende klussers die gewoon iets praktisch zoeken.

Vier op de tien Nederlanders gebruiken ChatGPT, blijkt uit onderzoek van Telecompaper. Daarvan kiest 87 procent voor de gratis versie. Die blijkt voor de meesten ruim voldoende – mits je weet hoe je de tool slim inzet. Met deze tien tips haal je alles uit de gratis variant van ChatGPT.

Lees ook: ChatGPT onder de knie: zo word je een promptprofessional

1. Stel gerichte vragen

Wie zomaar wat typt, krijgt een antwoord dat alle kanten op kan gaan. Begin daarom met een duidelijke vraag of opdracht. Noem drie eenvoudige pasta­gerechten die binnen 20 minuten klaar zijn werkt bijvoorbeeld beter dan Vertel iets over pasta. Wees ook niet bang om tussendoor verder te vragen of je opdracht te verfijnen. ChatGPT onthoudt binnen een gesprek wat je eerder vroeg, zolang je in hetzelfde chatvenster blijft. 

©ID.nl

2. Geef ChatGPT een rol (zoals docent of tekstschrijver)

Je kunt ChatGPT laten denken als een docent, redacteur of programmeur, afhankelijk van wat je nodig hebt. Begin je vraag bijvoorbeeld met: Doe alsof je een leraar bent die uitlegt hoe fotosynthese werkt aan een kind van 10. Of: Je bent een tekstschrijver. Verbeter deze alinea op stijl en duidelijkheid. Zo krijg je antwoorden die beter aansluiten bij je doel.

Tip: Alle afbeeldingen in dit artikel kun je aanklikken om ze groter te bekijken. 👇🏻

©ID.nl

Tien x rollenspel

3. Gebruik ChatGPT om mee te sparren

De gratis versie is niet alleen handig om feitelijke informatie te vinden, maar ook om mee te denken als je even vastloopt of om je op nieuwe ideeën te brengen. Denk aan: Hoe pak ik een introductie aan voor een workshop over digitale veiligheid? of Geef vijf originele tekstjes voor op een verjaardagskaart. Zie de suggesties die ChatGPT dan geeft vooral als een middel om je op nieuwe ideeën brengen.

4. Laat ChatGPT samenvatten of herschrijven

Heb je een lange tekst gekregen, zoals een rapport, artikel of e-mail? Of een tekst die je niet helemaal snapt omdat het taalgebruik te ingewikkeld is? Vraag ChatGPT om een samenvatting in gewone taal, zodat je snel begrijpt waar het over gaat. Andersom kan ook: als je zelf zo'n tekst hebt geschreven, kun je ChatGPT vragen om het korter, vriendelijker of zakelijker te maken.

5. Knip grote opdrachten op in kleinere stappen

Een complexe opdracht werkt vaak beter als je die opknipt. Begin klein en bouw op. Wil je bijvoorbeeld een sollicitatiebrief laten schrijven? Vraag dan eerst: Wat zijn de belangrijkste elementen van een goede sollicitatiebrief voor functie X? Je kunt daar eventueel iets aan toevoegen als Geef een beknopt lijstje met elementen. Je hoeft het verder nog niet uit te werken. Laat daarna pas een opzet maken. Zo houd je meer controle over het resultaat en kun je tijdig bijsturen wanneer dat nodig is.

©ID.nl

6. Weet wat de gratis versie wel en niet kan

De gratis versie werkt standaard met GPT‑4o. Deze versie heeft een kennisbasis tot oktober 2023, dus recente ontwikkelingen of nieuws van ná dat punt kent het model niet. Als gratis gebruiker mag je maar een beperkt aantal berichten met GPT‑4o sturen binnen een periode van vijf uur. Is die limiet bereikt, dan krijg je een melding. ChatGPT schakelt dan automatisch over op GPT‑4.1 mini – een lichtere variant met iets minder rekenkracht. Je merkt dat soms aan antwoorden die wat oppervlakkiger zijn of minder duidelijk opgebouwd. Controleer daarom altijd zelf of feiten kloppen. Goed om te weten: dat overschakelen kan ook gebeuren wanneer ChatGPT tijdelijk overbelast is door veel gebruikers tegelijk.

7. Zet ChatGPT in als taalhulp bij spelling of vertaling

Twijfel je over spelling, grammatica of interpunctie? ChatGPT helpt je bij het corrigeren van zinnen. Je kunt ook vragen naar het verschil tussen vergelijkbare woorden of hulp krijgen bij vertalen tussen bijvoorbeeld Nederlands en Engels – inclusief uitleg.

©ID.nl

8. Voeg je eigen kennis toe voor betere resultaten

ChatGPT is goed in structureren en herschrijven, maar mist gezond verstand en actuele kennis. Daarom ontstaan de beste antwoorden wanneer jij zelf iets toevoegt: een eigen doel, situatie of voorkeur. Denk aan: Ik wil deze uitleg gebruiken voor een workshop over cybersecurity. Kun je hem korter maken voor beginners? In dit voorbeeld geef je aan waarvoor je de tekst wilt gebruiken (de workshop), voor wie hij bedoeld is (beginners) en wat je nodig hebt (een kortere versie). Zulke aanwijzingen helpen ChatGPT om met een antwoord te komen waar je echt iets aan hebt.

9. Bouw voort op eerder antwoorden in dezelfde chat

Je hoeft niet bij elke nieuwe vraag opnieuw te beginnen. Blijf je in hetzelfde chatvenster, dan kun je voortbouwen op eerdere antwoorden. Zo werk je stap voor stap toe naar een tekst, idee of plan dat steeds beter past bij wat je zoekt.

10. Houd het gesprek overzichtelijk

Als een chat te rommelig wordt, is het soms handiger om opnieuw te beginnen. In een nieuw venster houd je het gesprek overzichtelijk en voorkom je dat ChatGPT blijft terugkomen op eerdere dingen die niet meer relevant zijn.