In de afgelopen jaren heb je ongetwijfeld heel wat online accounts aangemaakt. Waarschijnlijk is je e-mailadres gekoppeld aan tientallen accounts van webshops, fora en clouddiensten. De kans is groot dat veel van deze accounts in de vergetelheid zijn geraakt. Dat kan een risico vormen, want als een webdienst gehackt wordt, kunnen jouw e-mailadres, wachtwoord en andere gegevens op straat komen te liggen. In dit artikel leggen we je uit hoe je deze accounts opspoort en verwijdert, en hoe je de accounts die je wel gebruikt, goed beveiligt.

In de loop der jaren maak je aardig wat online accounts aan, en na verloop van tijd weet je van een deel niet eens meer van het bestaan af. Webshops waar je jaren geleden een keer iets gekocht hebt, nieuwsbrieven over een onderwerp dat je nu niet meer interesseert en online diensten die je allang niet meer gebruikt. Grote kans dat je daar nog steeds mail van ontvangt, zonder dat je dat eigenlijk wilt. Maar los van dat praktische punt zwerven er dus op tientallen (en misschien wel honderden) websites persoonlijke gegevens van je rond, inclusief e-mailadressen, wachtwoorden en activiteiten waarvan je misschien liever niet wilt dat ze geopenbaard of met andere bedrijven gedeeld worden. Je hebt dus feitelijk geen controle over deze gegevens en als dat bij een site of dienst is die je niet meer gebruikt, is dat onnodig.

Spamgevaar

De kans op spam wordt groter naarmate je meer online accounts hebt. Hoewel er in Nederland en België tegenwoordig een strenge opt-in-wetgeving is en je dus niet zomaar aan een maillijst mag worden toegevoegd, houden lang niet alle bedrijven zich hieraan. Ze voegen soms ongevraagd hele lijsten met mailaccounts toe aan hun adressenlijst voor een nieuwsbrief. Die adressen kunnen opgekocht zijn, of overgenomen van een ter ziele gegane website of verkregen zijn doordat een dienst is opgegaan in een nieuwe dienst. Wettelijk mag dit niet zomaar, tenzij expliciet toestemming is gevraagd of in de voorwaarden (die niemand leest) staat dat de e-mailadressen mogen worden doorverkocht. Het afmelden van die ongevraagde nieuwsbrieven is soms best lastig. Het hoort met een klik op een afmeldlink te gaan, maar regelmatig zijn er dan nog extra stappen vereist die het lastig (en soms zelfs onmogelijk) maken om van een mailinglijst af te komen.

©PXimport

Lekken

Heb je veel accounts, dan heb je ook nog de kans dat je persoonlijke gegevens in verkeerde handen vallen. Sommige sites zijn amateuristisch beveiligd waardoor de gegevens eigenlijk te grabbel liggen. Maar ook grote namen met betere beveiliging worden gehackt met alle gevolgen van dien. Zo lekten er de afgelopen jaren honderden miljoenen inloggegevens uit, onder andere van LinkedIn, Dropbox, Yahoo, Adobe, Avast, Snapchat en Last.fm. Dergelijke gegevens zijn goud waard en worden voor veel geld doorverkocht aan verschillende partijen. Wat het gevaar daarvan is, lees je hierna.

Niets te verbergen

Is het erg als je persoonlijke gegevens in verkeerde handen vallen? Je zou misschien denken van niet, want je hebt toch niets te verbergen? Uiteraard denken de 1,3 miljoen slachtoffers van een hack bij pornosite YouPorn daar wel anders over. Uiteraard hebben de meesten niet zo’n geheim, maar het illustreert wel het belang van privacy. Je buurman, oma of collega – en soms ook je partner – hoeven niet te weten welke sites jij allemaal bezoekt. Of in het verleden ooit bezocht hebt. Want vergeet niet dat alles wat je online plaatst, daar voor eeuwig staat. Was je vijftien jaar geleden actief op een of ander forum of een site die momenteel niet meer aansluit bij hoe je bent, dan is de kans aanwezig dat alles wat je daar geplaatst hebt, nog steeds zichtbaar is. Het kan zijn dat je liever niet hebt dat dit ooit opduikt, bijvoorbeeld bij een sollicitatie of een nieuwe partner. Ook als je een pseudoniem gebruikt hebt, ben je niet echt anoniem, want vaak is dit te herleiden (zeker wanneer je deze nickname op meerdere sites gebruikt hebt). En ook deze oude sites vormen een potentieel gevaar voor het lekken van persoonsgegevens, zoals namen, e-mailadressen en wachtwoorden.

Ongewenste mail traceren

Wat is het gevaar?

Gevoelige informatie die openbaar wordt is één ding, nog een stuk verontrustender is het uitlekken van wachtwoorden. De reden is simpel: veel mensen gebruiken hetzelfde wachtwoord voor verschillende sites. Dat betekent dus dat iemand die jouw gegevens in handen krijgt, de combinatie van gebruikersnaam of e-mailadres en het wachtwoord kan uitproberen. En dat kan geheel geautomatiseerd dankzij scripts. Als iemand anders op jouw account kan inloggen bij een forum of webshop is dat vervelend, maar bij Gmail, Dropbox of Facebook is het zelfs zeer onwenselijk. Je zou niet de eerste zijn waarvan het Facebook-, Twitter- of Instagram-account gehackt wordt, en dat kan serieuze gevolgen hebben. Denk aan het spammen van je vrienden, pikante likes en het plaatsen van vreemde links en aanbevelingen van producten en diensten. Ook kunnen e-mailaccounts worden geplunderd, websites worden verwijderd of adressen, bestellingen en creditcardgegevens worden buitgemaakt. Het kan dus geen kwaad om je digitale geschiedenis op te schonen om deze risico’s te verminderen.

©PXimport

Pwned

De eerste stap die je kunt zetten, is controleren is of je accounts hebt bij grote sites die in het verleden gehackt zijn. Dat kan via www.haveibeenpwned.com. Je kunt zoeken op e-mailadressen en gebruikersnamen. Je ziet dan direct of jouw accounts betrokken zijn geweest bij grote hacks, zoals LinkedIn of Adobe. Het is ook mogelijk om in één keer e-mailadressen van een compleet domein te controleren, bijvoorbeeld als je meerdere adressen gebruikt (al dan niet met andere gezinsleden). Daarvoor wordt wel gecontroleerd of je de bevoegdheid hebt om dit te mogen doen. Een andere handige optie is ‘Notify me’, waarbij je direct een mail krijgt zodra blijkt dat jouw e-mailadres is gekoppeld aan een nieuwe grote hack (zoals recentelijk bij Last.fm en Yahoo). Op de site staat ook informatie wat voor gegevens zijn buitgemaakt. Soms zijn de wachtwoorden slecht beveiligd en ligt alles op straat. Als blijkt dat jouw gegevens ook zijn buitgemaakt, is het sterk aan te bevelen om je wachtwoord te wijzigen bij alle sites waar je dezelfde combinatie gebruikt. Het is sowieso handig om sterke wachtwoorden te gebruiken en niet dezelfde gegevens voor meerdere sites. Zie ook het kader ‘Wachtwoordbeveiliging’ voor wat praktische tips.

©PXimport

Wachtwoordbeveiliging

©PXimport

Accounts zoeken

Je hebt waarschijnlijk meer online accounts dan je denkt. Dat komt mede doordat vrijwel iedere webshop tegenwoordig het aanmaken van een account verplicht of stimuleert. Als je ergens eenmalig iets koopt, is dat onnodig en zelfs onwenselijk. Je e-mailadres, wachtwoord, adresgegevens en wat je gekocht hebt, staan dan immers ergens in een database – misschien wel voor eeuwig. Iedereen kan tegenwoordig met drie klikken een webshop beginnen, maar lang niet iedereen heeft de beveiliging goed op orde. Bovendien werkt dit ongevraagde mail in de hand, zelfs als je hebt aangegeven geen nieuwsbrief te willen ontvangen. Een makkelijke manier om te ontdekken bij welke webshops je zoal accounts hebt, is door te zoeken in je mail – bijvoorbeeld naar bestelling of factuur. Doe hetzelfde vervolgens nieuwsbrieven door op nieuwsbrief te zoeken. Vergeet ook niet in je spammap te kijken. Zoeken naar registratie en account helpt om accounts op fora en andere sites te traceren. En bekijk ook de (oude) bladwijzers van je webbrowser. En googel jezelf eens door je volledige naam, je e-mailadres en eventuele nicknames als zoektermen te gebruiken.

©PXimport

Accounts opheffen

Accounts vinden is één ding, ze opheffen is vaak niet zo makkelijk. Veel sites hebben daar geen optie voor of deze zit ergens verstopt. Soms kun je zelf je account verwijderen en anders kun je de betreffende site mailen met het verzoek om je persoonsgegevens inclusief historie te verwijderen. In principe moet een site daar wettelijk gezien gehoor aan geven, mits de gegevens niet meer nodig zijn (een webshop moet immers wel een administratie bijhouden). Wanneer de garantieperiode van een product dat je bij een webshop besteld hebt verstreken is, is er geen noodzaak meer om je gegevens te bewaren. Als het om een grote publieke site gaat, zoals Facebook, Hotmail of Monsterboard, dan is er meestal een manier om je account te verwijderen. Met een site als www.accountkiller.com kun je makkelijk regelen, hierop staan namelijk directe links naar de pagina’s waar je dit kunt doen. Geheel los daarvan is het sterk aan te raden om zelf al bepaalde data te verwijderen als dat kan. Denk aan foto’s, berichten en profielgegevens. Veel sites claimen alle gegevens te wissen, maar in de praktijk is dat vaak niet het geval en blijven dergelijke zaken op de server staan (een account wordt dan bijvoorbeeld gedeactiveerd, maar niet echt verwijderd). Houd er ook rekening mee dat gegevens nog een tijdje in de Google-cache te vinden zullen zijn.

©PXimport

Plan van aanpak

De online schoonmaak kun je nog verder doorvoeren. Zet eens op een rijtje waar je nog actief bent en waar niet. Luister je geen muziek meer via Last.fm, dan kun je je misschien beter je account opheffen. Hetzelfde geldt voor sociale media, datingsites en clouddiensten die je niet meer gebruikt. Grote kans dat je je ooit geregistreerd hebt voor een clouddienst als Google Drive, iCloud, OneDrive, Dropbox en vergelijkbare handige diensten. Heb je die echt allemaal nodig? Zo niet, dan is het goed een keuze te maken welke je wilt bewaren en je af te melden bij de andere. Verwijder wel eerst al je gegevens voordat je je account stopzet. Houd tot slot je mailbox goed in de gaten en neem direct actie als er weer een oninteressante nieuwsbrief of aanbieding binnenkomt. Dat scheelt je in de toekomst heel veel tijd.

Digitale erfenis

Even een uitstapje naar iets dat met de online schoonmaak samenhangt: regel meteen je digitale erfenis. Dat klinkt waarschijnlijk voorbarig, maar het leven neemt soms een onverwachte wending en nabestaanden worden dan opgezadeld met allemaal vragen en problemen. Vrienden krijgen nog steeds verjaardagsnotificaties, mensen wachten op reacties en nabestaanden kunnen niet bij je smartphone, je mail en wachtwoorden om zaken af te handelen. Bovendien weten nabestaanden vaak niet waar je allemaal actief was en wat je wensen zijn: wil je dat je digitale geschiedenis blijft bestaan of dat accounts worden opgeheven? Misschien besluit je familie je Facebook-account te sluiten, maar wil jij dat helemaal niet. Die pagina toont immers wie je was en het kan voor vrienden fijn zijn daar af en toe nog eens een kijkje te nemen. Uit een onderzoek van uitvaartverzekeraar Yarden bleek dat een derde van de Nederlanders graag herdacht zou willen worden op een of meerdere sociale media, maar negen van de tien ondervraagden had hier niets voor geregeld. Veel uitvaartverzekeraars hebben nu een digitaal testament bedacht.

In het geval van Facebook is dat overigens makkelijk zelf regelen. In het menu Instellingen / Beveiliging kun je een contactpersoon voor een herdenkingsstatus opgegeven. Ook kun je aangeven of je wel of niet wilt dat je account wordt verwijderd. Bij Google kun je bij Inactiviteitsvoorkeuren ook een contactpersoon toevoegen die ingelicht wordt als je account bepaalde tijd niet meer actief is. Ook wachtwoordmanagers en -apps hebben vaak de mogelijkheid om een digitale erfgenaam aan te wijzen.

Het is verstandig om een keer echt na te denken over dit onderwerp en kort wat zaken op papier of in een digitaal document te zetten. Bijvoorbeeld welke sites je veel gebruikt, wat bewaard moet worden en wat niet, en hoe men ergens kan inloggen in geval van nood. Vertel ook waar belangrijke foto’s staan en welke (online) vrienden wel of niet moeten worden ingelicht. Breng je partner, een familielid of vriend van jouw (digitale) document met informatie op de hoogte zodat hij of zij dit kan terugvinden. Dit scheelt achteraf heel veel gedoe voor nabestaanden, want anders moeten zij lange, ingewikkelde procedures gebruiken om recht te halen. Er moet immers bewezen worden dat je er niet meer bent en dat zij bevoegd zijn om informatie te wijzigen of een account te sluiten. En dat is wel het laatste waar zij dan mee bezig willen zijn.

©PXimport

Online diensten

Conclusie

Het is lastig te voorkomen dat een grote site gehackt wordt waardoor jouw persoonlijke gegevens en wachtwoorden in verkeerde handen komen, maar de risico’s zijn wel te minimaliseren. Bijvoorbeeld door je digitale geschiedenis te verminderen, accounts op te heffen die je niet meer gebruikt en je uit te schrijven voor oninteressante nieuwsbrieven en diensten die je eigenlijk niet (meer) nodig hebt. Als je een wachtwoordmanager gebruikt, leidt een hack er in ieder geval niet toe dat criminelen met één e-mailadres en wachtwoord toegang krijgen tot andere sites. En door over je digitale erfenis na te denken, houd je ook na onverwachte wendingen in eigen hand wat er met je sociale profielen gebeurt en belast je je nabestaanden minder. Het zijn misschien geen leuke klusjes om te doen, maar wel heel zinvol en het kost waarschijnlijk minder tijd dan je denkt.

©PXimport

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.

De ingebouwde zoekfunctie van Windows - Windows Zoeken - kennen we inmiddels wel. En eerlijk is eerlijk: dat onderdeel is inmiddels wel wat gedateerd. Welke andere mogelijkheden zijn er om te zoeken? Welke AI en andere slimme tools kunnen we inzetten om de antwoorden op onze vragen te vinden? Je ontdekt ze hier.

Copilot: bestanden doorzoeken

Microsofts Copilot kan je helpen met het doorzoeken van de inhoud van de bestanden op je computer. Hiervoor moet je momenteel nog eerst het bestand uploaden naar OneDrive. Vanuit daar kun je er allerlei acties mee uitvoeren. Copilot kan straks ook voor je op zoek gaan naar lokale bestanden. Die functie is nu nog niet geactiveerd in Nederland, maar is al wel actief in de VS en Engelstalige regio's. De Copilot-app lijkt er voor Nederland al wel op voorbereid.

Je kunt je alvast voorbereiden op de komst van deze functie. Dat doe je door ervoor te zorgen dat je de nieuwste versie van Copilot hebt geïnstalleerd. Daarmee wordt de functie direct actief als deze in Nederland beschikbaar komt. Je vindt de nieuwe versie van Copilot in de Microsoft Store (via het startmenu). Eenmaal geopend, klik je op de gebruikersafbeelding linksonder in het scherm. Kies Instellingen. Geef Copilot vervolgens toegang tot de bestanden. Blader naar Machtigingsinstellingen en zet de schuif op Aan bij Bestand zoeken. Zet hierna ook de schuif op Aan bij Lezen van het bestand.

Copilot maakt onderliggend nog steeds gebruik van gedeelten van het bestaande Windows Zoeken. Die kennis biedt meer controle: je kunt bepalen welke locaties mogen worden doorzocht. Klik in hetzelfde instellingenvenster op Windows-instellingen. Geef bij Mijn bestanden zoeken aan welke locaties mogen worden bekeken.

Copilot: zoeken in bestanden

Soms ben je niet op zoek naar bestanden, maar juist naar informatie ín de bestanden. Als je de nieuwste update van Windows 11 gebruikt, kun je hiervoor op een slimme manier Copilot inzetten. Klik met de rechtermuisknop op het bestand waarin je wilt zoeken of waarover je specifieke vragen hebt. Doet dat bijvoorbeeld via het bureaublad of via de verkenner.

Kies voor de nieuwe optie Vraag het aan Copilot. Het bestand verschijnt in het venster van Copilot. Vervolgens kun je bijvoorbeeld vragen om het te doorzoeken of het opnieuw te structureren. Je kunt ook vragen om het bestand samen te vatten of de inhoud ervan in compacte bewoordingen te beschrijven. Verschijnt de nieuwe optie nog niet in het menu van de rechtermuisknop? Controleer dan of je de instellingen uit de alinea hiervoor hebt geactiveerd.

Copilot: gezichten herkennen

Maak je gebruik van OneDrive? Ook OneDrive zet steeds vaker AI in om je bestanden eenvoudiger vindbaar te maken. Op het moment van schrijven wordt de laatste hand gelegd aan de gezichtsfuncties. We hebben deze dus zelf nog niet in de praktijk kunnen testen.

Microsoft gebruikt AI om gezichten te herkennen in foto's en afbeeldingen die je in een OneDrive-account hebt bewaard. Je moet hiervoor wel toestemming geven. Hierna wordt informatie uit afbeeldingen en gezichten verzameld om vergelijkbare gezichten te vinden.

Open de OneDrive-app en wacht totdat automatisch de melding met toestemming verschijnt. Ga je akkoord met de verwerking, dan kies je Toestaan. Het duurt tot 72 uur om de foto's te indexeren. Download de nieuwste versie van de OneDrive-app (via Google Play of de Apple App Store) en tik op de nieuwe tab Personen. In het zoekvak eronder kun je zoeken op specifieke personen op foto's.

Perplexity: vinden wat je zoekt

Perplexity is een geavanceerde en populaire AI-zoekmachine. Je kunt deze AI-dienst ook goed inzetten voor het doorzoeken van de inhoud in je eigen bestanden. Er bestaan wel een paar voorwaarden voor het zoeken met de AI-agent van Perplexity: allereerst heb je een betaald abonnement nodig. De gratis versie ondersteunt de functie (nog) niet. Hiervoor betaal je circa 20 euro per maand, vergelijkbaar met de betaalde abonnementen van veel andere AI-aanbieders.

Perplexity kan daarnaast alleen zoeken in bestanden die je in de cloud hebt opgeslagen. Op dit moment worden alleen nog Google Workspace, Dropbox en WhatsApp ondersteund. Op het gebied van bestandsformaten kun je onder meer Google Docs, pdf-bestanden, Microsoft Office-documenten en csv-bestanden gebruiken. Ook Markdown (MD)- en JSON-bestanden worden ondersteund.

Perplexity: aan de slag

Het zoeken in je eigen bestanden staat in Perplexity standaard uitgeschakeld. Het zoeken van bestanden wordt mogelijk met plug-ins, die in Perplexity 'verbinders' worden genoemd. Laten we deze eens inschakelen.

Klik in het hoofdvenster van Perplexity linksonder op de gebruikersfoto en kies Instellingen. Kies Verbinders. Een overzicht van ondersteunde locaties verschijnt. Klik op Enable bij de locatie die je wilt koppelen, bijvoorbeeld Google Drive. Hierna geef je toestemming voor het weergeven en downloaden van je bestanden. Je kunt de koppeling op elk moment weer ongedaan maken. In het eerdergenoemde overzicht van onlinediensten klik je op de drie puntjes naast de opslagdienst en kies je Ontkoppelen.

Perplexity: bestanden doorzoeken

Zijn de gewenste diensten gekoppeld? Dan is het mogelijk om Perplexity AI in te zetten om je bestanden te vinden. De zoekfunctie met eigen bestanden is op twee manieren te gebruiken. Zo kun je de bestanden gebruiken als bron tijdens de conversaties. Klik hiervoor op de knop Sources en wijs je online cloudopslag aan. Op dit moment beperkt de dienst zich helaas alleen tot zakelijke varianten van de cloudopslag, zoals het eerdergenoemde Google Workspace. De consumentenversie van Google Drive wordt niet ondersteund als directe bron.

Gelukkig doet Perplexity dit wél voor het inhoudelijk doorzoeken van je bestanden. Klik op de paperclip. Afhankelijk van welke verbinders je hebt geactiveerd, kun je hier kiezen tussen Lokale bestanden, Google Drive en Dropbox. Wijs het bestand aan, zodat je er vragen over kunt stellen.

Uiteraard is het belangrijk om te weten hoe Perplexity met je bestanden omgaat. Je eigen bestanden worden niet gebruikt om de AI-modellen te trainen. Bovendien worden de bestanden - als deze al worden opgeslagen - door Perplexity binnen AWS S3-servers opgeslagen.

PowerToys Run

Ook de PowerToys Run voor Windows 11 zijn onmisbaar als je de beperkte zoekprestaties van Windows 11 wilt verbeteren. Hiermee kun je snel bestanden zoeken op verschillende locaties, zoals de lokale computer, specifieke programma's en online. PowerToys Run in combinatie met hulp van een AI-agent zoals hiervoor besproken, geeft een krachtige combinatie. Je gebruikt PowerToys Run om de bestanden te zoeken en met een andere AI-tool ga je eventueel inhoudelijk de diepte in.

Haal eerst de nieuwste versie van PowerToys binnen en activeer PowerToys Run via het algemene venster van PowerToys. Zet de schuif op Aan bij dit programma. Druk vervolgens op de toetscombinatie Alt+Spatiebalk. De app verschijnt als pop-up. Typ het bestand in dat je zoekt: de resultaten verschijnen direct in het venster eronder. Onder elk bestand lees je op welke locatie het is opgeslagen. Ook kun je meer informatie over het bestand online opzoeken.

PowerToys Run: aanpassen

Om het onderste uit de zoekfuncties van PowerToys Run te halen, is het nodig om het programma naar je hand te zetten. Open de instellingen van het programma en ga naar Zoeken en resultaten. Standaard hanteert de app een vertraging voordat de eerste zoekresultaten worden getoond. Wil je liever de eerste resultaten direct zien? Schakel Afvlakking van invoer uit. Deze 'doortastendere' zoekaanpak vergt wel iets meer van het systeem.

Hierna zoeken we de optie Aantal resultaten dat wordt weergegeven voordat u schuift. Standaard toont Run slechts vier resultaten: dat kan beter voor een completer overzicht. Verander de waarde naar bijvoorbeeld 10 en controleer het resultaat via een zoekopdracht in de app. Run onthoudt overigens welke zoekopdracht je het meest recent hebt uitgevoerd en toont deze in het venster. Begin je liever telkens met een schone lei? Activeer de optie De vorige query wissen bij het starten.

PowerToys RunResultaten verfijnen

Standaard laat PowerToys Run telkens alle resultaten zien zonder verdere weging, maar je kunt ervoor kiezen om de volgorde van de zoekresultaten te laten verfijnen. Hierbij houdt PowerToys Run bij welke resultaten worden geselecteerd en deze stijgen in de resultaten. Activeer de optie Volgorde van resultaten verfijnen. Hierna geef je een gewicht aan de geselecteerde items, van 0 tot 5. Standaard wordt 5 gehanteerd, maar je kunt het gewicht naar beneden bijstellen. Kies 0 om het volledig uit te schakelen. 

PowerToys Run: gericht vinden

Met behulp van voorvoegsels kun je PowerToy Run gerichter laten zoeken naar informatie in specifieke gebieden. Wil je alleen naar bestanden en mappen zoeken? Typ ? voor de zoekterm. Bijvoorbeeld ?vakantie. Ben je op zoek naar een specifieke Windows-instelling, dan typ je $, bijvoorbeeld $beeldscherm. Om online te zoeken, waarbij Run gebruikmaakt van de standaardzoekmachine, gebruik je ?? (zoals ??feestdagen). Om het voorgaande zoekresultaat te zien, typ je !!.

PowerToys Run: invoegtoepassingen

Je kunt zelf bepalen welke gebieden PowerToy Run kan doorzoeken. Dat gebeurt met behulp van invoegtoepassingen. De lijst vind je onder Invoegtoepassingen in het instellingenvenster. Loop door de lijst en schakel de invoegtoepassingen in voor de gebieden die je wilt doorzoeken. Andersom doe je dit ook: alles wat je niet gebruikt, schakel je uit. Elke ingeschakelde invoegtoepassing wordt namelijk geraadpleegd tijdens een zoekopdracht.

Regelmatig worden nieuwe invoegtoepassingen voor zoeken toegevoegd. Klik op Meer invoegtoepassingen zoeken voor een actuele lijst. Hier vinden we bijvoorbeeld plug-ins om de browsergeschiedenis te doorzoeken en per query een zoekmachine aan te wijzen die de zoekopdracht moet uitvoeren.

Terug naar het instellingenvenster. Als je een invoegtoepassing uitklapt, krijg je toegang tot aanvullende opties. Bij Opdracht voor directe activering kun je de 'letter' aanpassen waarmee je specifiek zoekt in dat onderdeel (waarover je in de paragraaf 'Gericht vinden' hebt gelezen). Interessanter is de optie Opnemen in globaal resultaat: hiermee zorg je ervoor dat de zoekresultaten van die invoegtoepassing standaard in de lijst worden getoond. In andere gevallen moet je de invoegtoepassing expliciet aanroepen via de eerdergenoemde letter. 

Toekomst: semantic search

Het valt op dat softwaremakers dit jaar intensief bouwen aan opties waarmee je je bestanden nog eenvoudiger kunt vinden. Zo wordt de ingebouwde zoekfunctie van Windows 11 uitgebreid met de mogelijkheid om in je eigen bewoordingen naar bestanden te zoeken. Bijvoorbeeld: 'foto's die ik vorige maand heb gemaakt' of 'de presentatie die vorige week door mijn collega is gestuurd'. Dit wordt semantic search genoemd, waarbij niet alleen naar de exacte woorden wordt gekeken, maar ook naar de betekenis (semantiek) erachter.

Deze functie is straks helaas niet voor iedereen beschikbaar. Je computer heeft namelijk een geschikte npu-chip nodig, die je onder meer vindt in de Copilot+-computers. Ook worden er in eerste instantie maar zes talen ondersteund, waaronder Engels en Duits. Nederlands komt momenteel nog niet in de lijst voor, maar dat is waarschijnlijk een kwestie van tijd.

 Op zoek naar een nieuwe laptop? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers voor de beste deal!