In de afgelopen jaren heb je ongetwijfeld heel wat online accounts aangemaakt. Waarschijnlijk is je e-mailadres gekoppeld aan tientallen accounts van webshops, fora en clouddiensten. De kans is groot dat veel van deze accounts in de vergetelheid zijn geraakt. Dat kan een risico vormen, want als een webdienst gehackt wordt, kunnen jouw e-mailadres, wachtwoord en andere gegevens op straat komen te liggen. In dit artikel leggen we je uit hoe je deze accounts opspoort en verwijdert, en hoe je de accounts die je wel gebruikt, goed beveiligt.

In de loop der jaren maak je aardig wat online accounts aan, en na verloop van tijd weet je van een deel niet eens meer van het bestaan af. Webshops waar je jaren geleden een keer iets gekocht hebt, nieuwsbrieven over een onderwerp dat je nu niet meer interesseert en online diensten die je allang niet meer gebruikt. Grote kans dat je daar nog steeds mail van ontvangt, zonder dat je dat eigenlijk wilt. Maar los van dat praktische punt zwerven er dus op tientallen (en misschien wel honderden) websites persoonlijke gegevens van je rond, inclusief e-mailadressen, wachtwoorden en activiteiten waarvan je misschien liever niet wilt dat ze geopenbaard of met andere bedrijven gedeeld worden. Je hebt dus feitelijk geen controle over deze gegevens en als dat bij een site of dienst is die je niet meer gebruikt, is dat onnodig.

Spamgevaar

De kans op spam wordt groter naarmate je meer online accounts hebt. Hoewel er in Nederland en België tegenwoordig een strenge opt-in-wetgeving is en je dus niet zomaar aan een maillijst mag worden toegevoegd, houden lang niet alle bedrijven zich hieraan. Ze voegen soms ongevraagd hele lijsten met mailaccounts toe aan hun adressenlijst voor een nieuwsbrief. Die adressen kunnen opgekocht zijn, of overgenomen van een ter ziele gegane website of verkregen zijn doordat een dienst is opgegaan in een nieuwe dienst. Wettelijk mag dit niet zomaar, tenzij expliciet toestemming is gevraagd of in de voorwaarden (die niemand leest) staat dat de e-mailadressen mogen worden doorverkocht. Het afmelden van die ongevraagde nieuwsbrieven is soms best lastig. Het hoort met een klik op een afmeldlink te gaan, maar regelmatig zijn er dan nog extra stappen vereist die het lastig (en soms zelfs onmogelijk) maken om van een mailinglijst af te komen.

©PXimport

Lekken

Heb je veel accounts, dan heb je ook nog de kans dat je persoonlijke gegevens in verkeerde handen vallen. Sommige sites zijn amateuristisch beveiligd waardoor de gegevens eigenlijk te grabbel liggen. Maar ook grote namen met betere beveiliging worden gehackt met alle gevolgen van dien. Zo lekten er de afgelopen jaren honderden miljoenen inloggegevens uit, onder andere van LinkedIn, Dropbox, Yahoo, Adobe, Avast, Snapchat en Last.fm. Dergelijke gegevens zijn goud waard en worden voor veel geld doorverkocht aan verschillende partijen. Wat het gevaar daarvan is, lees je hierna.

Niets te verbergen

Is het erg als je persoonlijke gegevens in verkeerde handen vallen? Je zou misschien denken van niet, want je hebt toch niets te verbergen? Uiteraard denken de 1,3 miljoen slachtoffers van een hack bij pornosite YouPorn daar wel anders over. Uiteraard hebben de meesten niet zo’n geheim, maar het illustreert wel het belang van privacy. Je buurman, oma of collega – en soms ook je partner – hoeven niet te weten welke sites jij allemaal bezoekt. Of in het verleden ooit bezocht hebt. Want vergeet niet dat alles wat je online plaatst, daar voor eeuwig staat. Was je vijftien jaar geleden actief op een of ander forum of een site die momenteel niet meer aansluit bij hoe je bent, dan is de kans aanwezig dat alles wat je daar geplaatst hebt, nog steeds zichtbaar is. Het kan zijn dat je liever niet hebt dat dit ooit opduikt, bijvoorbeeld bij een sollicitatie of een nieuwe partner. Ook als je een pseudoniem gebruikt hebt, ben je niet echt anoniem, want vaak is dit te herleiden (zeker wanneer je deze nickname op meerdere sites gebruikt hebt). En ook deze oude sites vormen een potentieel gevaar voor het lekken van persoonsgegevens, zoals namen, e-mailadressen en wachtwoorden.

Ongewenste mail traceren

Wat is het gevaar?

Gevoelige informatie die openbaar wordt is één ding, nog een stuk verontrustender is het uitlekken van wachtwoorden. De reden is simpel: veel mensen gebruiken hetzelfde wachtwoord voor verschillende sites. Dat betekent dus dat iemand die jouw gegevens in handen krijgt, de combinatie van gebruikersnaam of e-mailadres en het wachtwoord kan uitproberen. En dat kan geheel geautomatiseerd dankzij scripts. Als iemand anders op jouw account kan inloggen bij een forum of webshop is dat vervelend, maar bij Gmail, Dropbox of Facebook is het zelfs zeer onwenselijk. Je zou niet de eerste zijn waarvan het Facebook-, Twitter- of Instagram-account gehackt wordt, en dat kan serieuze gevolgen hebben. Denk aan het spammen van je vrienden, pikante likes en het plaatsen van vreemde links en aanbevelingen van producten en diensten. Ook kunnen e-mailaccounts worden geplunderd, websites worden verwijderd of adressen, bestellingen en creditcardgegevens worden buitgemaakt. Het kan dus geen kwaad om je digitale geschiedenis op te schonen om deze risico’s te verminderen.

©PXimport

Pwned

De eerste stap die je kunt zetten, is controleren is of je accounts hebt bij grote sites die in het verleden gehackt zijn. Dat kan via www.haveibeenpwned.com. Je kunt zoeken op e-mailadressen en gebruikersnamen. Je ziet dan direct of jouw accounts betrokken zijn geweest bij grote hacks, zoals LinkedIn of Adobe. Het is ook mogelijk om in één keer e-mailadressen van een compleet domein te controleren, bijvoorbeeld als je meerdere adressen gebruikt (al dan niet met andere gezinsleden). Daarvoor wordt wel gecontroleerd of je de bevoegdheid hebt om dit te mogen doen. Een andere handige optie is ‘Notify me’, waarbij je direct een mail krijgt zodra blijkt dat jouw e-mailadres is gekoppeld aan een nieuwe grote hack (zoals recentelijk bij Last.fm en Yahoo). Op de site staat ook informatie wat voor gegevens zijn buitgemaakt. Soms zijn de wachtwoorden slecht beveiligd en ligt alles op straat. Als blijkt dat jouw gegevens ook zijn buitgemaakt, is het sterk aan te bevelen om je wachtwoord te wijzigen bij alle sites waar je dezelfde combinatie gebruikt. Het is sowieso handig om sterke wachtwoorden te gebruiken en niet dezelfde gegevens voor meerdere sites. Zie ook het kader ‘Wachtwoordbeveiliging’ voor wat praktische tips.

©PXimport

Wachtwoordbeveiliging

©PXimport

Accounts zoeken

Je hebt waarschijnlijk meer online accounts dan je denkt. Dat komt mede doordat vrijwel iedere webshop tegenwoordig het aanmaken van een account verplicht of stimuleert. Als je ergens eenmalig iets koopt, is dat onnodig en zelfs onwenselijk. Je e-mailadres, wachtwoord, adresgegevens en wat je gekocht hebt, staan dan immers ergens in een database – misschien wel voor eeuwig. Iedereen kan tegenwoordig met drie klikken een webshop beginnen, maar lang niet iedereen heeft de beveiliging goed op orde. Bovendien werkt dit ongevraagde mail in de hand, zelfs als je hebt aangegeven geen nieuwsbrief te willen ontvangen. Een makkelijke manier om te ontdekken bij welke webshops je zoal accounts hebt, is door te zoeken in je mail – bijvoorbeeld naar bestelling of factuur. Doe hetzelfde vervolgens nieuwsbrieven door op nieuwsbrief te zoeken. Vergeet ook niet in je spammap te kijken. Zoeken naar registratie en account helpt om accounts op fora en andere sites te traceren. En bekijk ook de (oude) bladwijzers van je webbrowser. En googel jezelf eens door je volledige naam, je e-mailadres en eventuele nicknames als zoektermen te gebruiken.

©PXimport

Accounts opheffen

Accounts vinden is één ding, ze opheffen is vaak niet zo makkelijk. Veel sites hebben daar geen optie voor of deze zit ergens verstopt. Soms kun je zelf je account verwijderen en anders kun je de betreffende site mailen met het verzoek om je persoonsgegevens inclusief historie te verwijderen. In principe moet een site daar wettelijk gezien gehoor aan geven, mits de gegevens niet meer nodig zijn (een webshop moet immers wel een administratie bijhouden). Wanneer de garantieperiode van een product dat je bij een webshop besteld hebt verstreken is, is er geen noodzaak meer om je gegevens te bewaren. Als het om een grote publieke site gaat, zoals Facebook, Hotmail of Monsterboard, dan is er meestal een manier om je account te verwijderen. Met een site als www.accountkiller.com kun je makkelijk regelen, hierop staan namelijk directe links naar de pagina’s waar je dit kunt doen. Geheel los daarvan is het sterk aan te raden om zelf al bepaalde data te verwijderen als dat kan. Denk aan foto’s, berichten en profielgegevens. Veel sites claimen alle gegevens te wissen, maar in de praktijk is dat vaak niet het geval en blijven dergelijke zaken op de server staan (een account wordt dan bijvoorbeeld gedeactiveerd, maar niet echt verwijderd). Houd er ook rekening mee dat gegevens nog een tijdje in de Google-cache te vinden zullen zijn.

©PXimport

Plan van aanpak

De online schoonmaak kun je nog verder doorvoeren. Zet eens op een rijtje waar je nog actief bent en waar niet. Luister je geen muziek meer via Last.fm, dan kun je je misschien beter je account opheffen. Hetzelfde geldt voor sociale media, datingsites en clouddiensten die je niet meer gebruikt. Grote kans dat je je ooit geregistreerd hebt voor een clouddienst als Google Drive, iCloud, OneDrive, Dropbox en vergelijkbare handige diensten. Heb je die echt allemaal nodig? Zo niet, dan is het goed een keuze te maken welke je wilt bewaren en je af te melden bij de andere. Verwijder wel eerst al je gegevens voordat je je account stopzet. Houd tot slot je mailbox goed in de gaten en neem direct actie als er weer een oninteressante nieuwsbrief of aanbieding binnenkomt. Dat scheelt je in de toekomst heel veel tijd.

Digitale erfenis

Even een uitstapje naar iets dat met de online schoonmaak samenhangt: regel meteen je digitale erfenis. Dat klinkt waarschijnlijk voorbarig, maar het leven neemt soms een onverwachte wending en nabestaanden worden dan opgezadeld met allemaal vragen en problemen. Vrienden krijgen nog steeds verjaardagsnotificaties, mensen wachten op reacties en nabestaanden kunnen niet bij je smartphone, je mail en wachtwoorden om zaken af te handelen. Bovendien weten nabestaanden vaak niet waar je allemaal actief was en wat je wensen zijn: wil je dat je digitale geschiedenis blijft bestaan of dat accounts worden opgeheven? Misschien besluit je familie je Facebook-account te sluiten, maar wil jij dat helemaal niet. Die pagina toont immers wie je was en het kan voor vrienden fijn zijn daar af en toe nog eens een kijkje te nemen. Uit een onderzoek van uitvaartverzekeraar Yarden bleek dat een derde van de Nederlanders graag herdacht zou willen worden op een of meerdere sociale media, maar negen van de tien ondervraagden had hier niets voor geregeld. Veel uitvaartverzekeraars hebben nu een digitaal testament bedacht.

In het geval van Facebook is dat overigens makkelijk zelf regelen. In het menu Instellingen / Beveiliging kun je een contactpersoon voor een herdenkingsstatus opgegeven. Ook kun je aangeven of je wel of niet wilt dat je account wordt verwijderd. Bij Google kun je bij Inactiviteitsvoorkeuren ook een contactpersoon toevoegen die ingelicht wordt als je account bepaalde tijd niet meer actief is. Ook wachtwoordmanagers en -apps hebben vaak de mogelijkheid om een digitale erfgenaam aan te wijzen.

Het is verstandig om een keer echt na te denken over dit onderwerp en kort wat zaken op papier of in een digitaal document te zetten. Bijvoorbeeld welke sites je veel gebruikt, wat bewaard moet worden en wat niet, en hoe men ergens kan inloggen in geval van nood. Vertel ook waar belangrijke foto’s staan en welke (online) vrienden wel of niet moeten worden ingelicht. Breng je partner, een familielid of vriend van jouw (digitale) document met informatie op de hoogte zodat hij of zij dit kan terugvinden. Dit scheelt achteraf heel veel gedoe voor nabestaanden, want anders moeten zij lange, ingewikkelde procedures gebruiken om recht te halen. Er moet immers bewezen worden dat je er niet meer bent en dat zij bevoegd zijn om informatie te wijzigen of een account te sluiten. En dat is wel het laatste waar zij dan mee bezig willen zijn.

©PXimport

Online diensten

Conclusie

Het is lastig te voorkomen dat een grote site gehackt wordt waardoor jouw persoonlijke gegevens en wachtwoorden in verkeerde handen komen, maar de risico’s zijn wel te minimaliseren. Bijvoorbeeld door je digitale geschiedenis te verminderen, accounts op te heffen die je niet meer gebruikt en je uit te schrijven voor oninteressante nieuwsbrieven en diensten die je eigenlijk niet (meer) nodig hebt. Als je een wachtwoordmanager gebruikt, leidt een hack er in ieder geval niet toe dat criminelen met één e-mailadres en wachtwoord toegang krijgen tot andere sites. En door over je digitale erfenis na te denken, houd je ook na onverwachte wendingen in eigen hand wat er met je sociale profielen gebeurt en belast je je nabestaanden minder. Het zijn misschien geen leuke klusjes om te doen, maar wel heel zinvol en het kost waarschijnlijk minder tijd dan je denkt.

©PXimport

Apple heeft iOS 18.4 uitgebracht. Daarin zitten zoals altijd de nodige beveiligingsupdates, probleemoplossingen en verbeteringen, maar ook acht nieuwe emoji. Daarbij zit er een waarvan het ons niet zou verbazen als die binnen no time de meest gebruikte emoji aller tijden zou worden.

Nieuwe emoji's komen er niet zomaar. Iedereen mag een voorstel indienen bij het Unicode Consortium, de organisatie die digitale tekens wereldwijd standaardiseert. Zij beoordelen of het idee bruikbaar, relevant en onderscheidend genoeg is. Eén keer per jaar stellen ze een nieuwe set samen. De emoji's die nu zijn verschenen, horen allemaal bij de set Emoji 16.0. Heb je iOS 18.4 geïnstalleerd, dan kun je ze vanaf nu gebruiken. Het zijn een vingerafdruk, een radijsje, een kale boom, een harp, een schep, een spetter en de vlag van het piepkleine Kanaaleiland Sark staan. Leuk allemaal, maar het is natuurlijk de achtste nieuwe emoji die er met kop en schouders bovenuit steekt.

Die emoji, dat zijn wij allemaal

We hebben het dan over de emoji met donkere wallen en kringen onder zijn ogen. Die blik van: ik ben er nog, maar vraag me niet hoe. Het is de werkende ouder die op zijn enige uitslaapdag om vijf over half zes wordt gewekt door een vrolijke peuter die ontdekt heeft dat je met pannendeksels zo'n leuk geluid kunt maken. De horeca-medewerker die vijf minuten voor sluitingstijd nog een groep van vijftien man ziet binnenkomen. Een kantoormedewerker die zijn e-mail opent na een weekendje weg en 83 ongelezen berichten ziet. Het is januari. Het is maandag. Het zijn wij allemaal.

©Unicode

Kun jij hem al gebruiken?

Pas na een systeemupdate verschijnen de emoji's op je toestel. Het kan dus zijn dat je nog even moet wachten. Goed om te weten: Apple, Google en andere fabrikanten verwerken de nieuwe emoji's op hun eigen moment en in hun eigen stijl. Op een Android-toestel kan een emoji er dus net iets anders uitzien dan op een iPhone, ook al gaat het om hetzelfde Unicode-teken.

De ene update is de andere niet. De meest recente en flinke update voor Windows 11 is 24H2. Deze kent een groot aantal zichtbare en onzichtbare nieuwigheden. Er zijn daarmee genoeg redenen om over te stappen. Hoe zorg je voor een probleemloze update en ultieme flexibiliteit?

Voorbereiding

Een nieuwe Windows 11-editie vraagt om een goede voorbereiding. Benut dat moment om de computer helemaal up-to-date te brengen.

Dit is bijvoorbeeld een goed moment om je drivers te bekijken en zo nodig bij te werken. Bezoek de website van de computerfabrikant en controleer op nieuwe stuurprogramma’s. Gebruik je bijvoorbeeld een grafische kaart voor je gaming-pc, dan controleer je op de website van de fabrikant of er nieuwe stuurprogramma’s beschikbaar zijn.

Zorg verder voor een opgeruimde machine. Je kunt hiervoor gebruikmaken van de klassieke Schijfopruiming: open het Startmenu en typ Schijfopruiming. Eenmaal geopend, klik je op Systeembestanden opschonen. Controleer hierna de lijst en plaats vinkjes naast de onderdelen die je wilt verwijderen. Onderdelen zoals Tijdelijke bestanden, Windows Update opschonen en Upgradelogboekbestanden van Windows kunnen je veel ruimte teruggeven. Een ander Windows-onderdeel dat je inzicht geeft in de huidige onderdelen op de computer vind je via de Windows-instellingen. Druk op Windows-toets+I en kies Systeem / Opslag. Klik op Aanbevelingen voor opschoning en verwijder de onnodige ruimteverslinders.

Goede voorbereiding is het halve werk: zorg voor een opgeruimde machine.

Back-up

Een veiligheidsupdate of compacte functie-update is tot daaraantoe, maar voor een grote update zoals Windows 11 24H2 hebben we onze back-upzaken graag goed op orde. Zorg daarom voor een recente reservekopie van je bestanden en sla het back-upbestand op een externe locatie op. Je kunt hiervoor gebruikmaken van een online opslagdienst, zoals Google Drive of OneDrive, of een externe schijf of usb-stick.

Windows Update

Is alles op orde? Dan kunnen we de upgrade binnenhalen. Je kunt de 24H2-update op verschillende manieren installeren. De meest eenvoudige manier is om te wachten totdat de Windows 11 24H2-update wordt aangeboden door Windows Update. Grotere updates, zoals deze, worden gefaseerd uitgerold. Zo is het mogelijk dat een update pas na maanden op de computer verschijnt, bijvoorbeeld pas nadat er bekende problemen zijn opgelost.

Open het Windows-instellingenvenster (Windows-toets+I) en kies Windows Update. Activeer de optie Krijg de nieuwste updates zodra ze beschikbaar zijn en klik op Naar updates zoeken. De update wordt gemeld als ‘Windows 11, versie 24H2’ en automatisch gedownload als Windows Update deze vindt.

Eenmaal gedownload, verschijnt het venster Opnieuw opstarten plannen. Geef hier aan wanneer je de update wilt installeren. Kies de dag (Een dag kiezen) en een moment (Een tijd kiezen) en klik op Opnieuw opstarten plannen. Gebruik je de computer op het gekozen moment? Start de machine dan automatisch op een eerstvolgend rustig moment op. In andere gevallen verschijnt er een melding bij het systeemvak, waarbij je de mogelijkheid hebt om direct opnieuw op te starten, vanavond opnieuw te starten of een specifieke tijd te kiezen.

Zodra je Windows opnieuw opstart, wordt de 24H2-update geïnstalleerd.

Update Windows Professional

Ben je een gevorderde gebruiker, dan kun je een truc inzetten om sneller een grote upgrade (zoals Windows 11 24H2) via Windows Update binnen te krijgen. Maak je gebruik van Windows 11 Professional? Open het Startmenu en typ gpedit.msc. Ga naar Computerconfiguratie / Beheersjablonen / Windows-onderdelen / Windows Update / Updates beheren die worden aangeboden vanuit Windows Update. Dubbelklik op De doelversie van de onderdelenupdate selecteren. Kies Ingeschakeld. In het vak Opties typ je in het eerste vak Windows 11. In het tweede vak typ je 24H2. Klik op Toepassen en OK.

Heb je de Home-uitvoering van Windows 11? Dan heb je niet de beschikking over het eerdergenoemde programma. Dezelfde truc kun je dan alsnog handmatig afdwingen via het Windows-register. Volg deze stap alleen als je bekend bent met het register. Open de register-editor (typ regedit.exe in het Startmenu) en blader naar de sleutel HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Policies\Microsoft\Windows\WindowsUpdate. Kies Bewerken / Nieuw / Tekenreekswaarde. Noem deze ProductVersion. In het vak Waardegegevens typ je Windows 11. Klik op OK. Kies wederom Bewerken / Nieuw / Tekenreekswaarde. Noem deze TargetReleaseVersionInfo. Bij Waardegegevens typ je 24H2. Klik op OK. Kies hierna Bewerken / Nieuw / DWORD-waarde (32-bits) en noem deze TargetReleaseVersion. Bij Waardegegevens typ je 1. Sluit de register-editor, start Windows opnieuw op en voer Windows Update uit. Je kunt deze truc ook gebruiken bij een toekomstige Windows-versie, bijvoorbeeld 25H2.

Zo zien we het graag: Windows 11 24H2 netjes aangeboden door Windows Update.

Installatie-assistent

Biedt Windows Update je niet aan om te upgraden naar 24H2 en heb je geen geduld? Dan nemen we het heft in eigen hand. Via deze webpagina van Microsoft vind je alternatieve manieren om de nieuwste versie alsnog binnen te halen. De eerste optie is de Installatie-assistent voor Windows 11. Deze wizard controleert of de machine in aanmerking komt voor de update en haalt automatisch de nieuwste versie van Windows 11 binnen.

Voordat je de Installatie-assistent gebruikt, zorg je voor minimaal 9 GB vrije schijfruimte. Dit is nodig voor de installatiebestanden. Dubbelklik op het bestand Windows11InstallationAssistant.exe. De wizard controleert of het systeem aan de eisen voldoet en presenteert de gebruiksvoorwaarden. Neem deze door en bij akkoord, klik je op Accepteren en installeren. De eerste stap bestaat uit het installeren van de nieuwste bestanden. In de laatste stap wordt Windows 11 24H2 geïnstalleerd en wordt de computer opnieuw opgestart. Zorg ervoor dat je eventueel geopende documenten hebt bewaard en gesloten.

Media Creation Tool

Een andere manier voor een vlotte overstap naar 24H2 is het gebruik van de Media Creation Tool. In het Nederlands wordt deze tool ook wel Hulpprogramma voor het maken van media genoemd. Deze optie is bijzonder interessant als je de mogelijkheid wilt aangrijpen om Windows schoon te installeren en daarbij aan te geven in hoeverre je bestaande programma’s en bestanden wilt behouden. Bij de eerdergenoemde opties wordt de 24H2-update immers zonder verdere vragen en installatiemogelijkheden geïnstalleerd. Kortom, de Media Creation Tool is interessant als je kiest voor maximale flexibiliteit.

Je vindt de Media Creation Tool op de eerdergenoemde website van Microsoft. Met dit programma maak je de installatiemedia van Windows 11, bijvoorbeeld op een usb-stick. Daarna installeer je 24H2 eenvoudig als upgrade of schone installatie. Lees de voorwaarden door en klik op Akkoord als je het hiermee eens bent. In het volgende venster kies je de taal. Standaard is Nederlands ingesteld, maar je kunt een andere taal kiezen door eerst het vinkje te verwijderen bij Gebruik de aanbevolen opties voor deze pc. Klik op Volgende. Geef nu aan welk medium je wilt gebruiken. Je kunt Windows 11 24H2 installeren op een usb-stick, zodat je de nieuwste versie op meerdere computers tegelijkertijd kunt installeren. Zorg voor een stick met minimaal 8 GB capaciteit en houd er rekening mee dat bestaande gegevens op de stick worden verwijderd (optie USB-flashstation).

Je kunt ook kiezen voor een iso-bestand, waarmee je 24H2 vanaf de vaste schijf kunt installeren (optie ISO-bestand). Hierna haalt het hulpprogramma alle bestanden voor Windows 11 24H2 binnen en wordt de usb-stick of het lokale iso-bestand klaargemaakt. Heb je gekozen voor een usb-stick? Dan kun je hiermee de computer starten en de installatie starten. Heb je gekozen voor een iso-bestand? Lees dan de paragraaf ‘Schone installatie’ om te zien hoe je met een iso-bestand werkt.

Wil je persoonlijke apps en bestanden bewaren, enkel bestanden of helemaal niets?

Schone installatie

De update van Windows 11 24H2 is het ideale moment om met een schone lei te beginnen. Hierbij kun je ervoor kiezen om je programma’s en bestanden te bewaren of volledig opnieuw te beginnen. In het eerste geval zorg je ook voor een schone installatie: Windows plaatst een lege Windows-installatie en zet hierna pas je bestaande documenten en programma’s over. Je hebt hiermee het beste van beide werelden.

Download het iso-bestand van Windows 11 24H2 van de eerdergenoemde website van Microsoft. Kies in het downloadmenu voor Windows 11 (multi-versie ISO-bestand voor x64-apparaten). Is het bestand gedownload, verplaats het dan naar een aparte map (bijvoorbeeld Installatiebestand Windows 11) in de verkenner. Klik met de rechtermuisknop op het iso-bestand en kies Koppelen. Het iso-bestand wordt hiermee als virtuele schijf toegankelijk in de verkenner. Open vervolgens de inhoud en dubbelklik op Setup.exe om de installatie te starten.

Je kunt een iso-bestand via de verkenner benaderen als schijf.

Controleren

Controleer na de installatie of er geen onnodige bestanden zijn achtergebleven. Vlak na de introductie van Windows 11 24H2 bleek de update ruim 8 GB aan onnodige ruimte in te nemen, die je bovendien niet meer kon terugwinnen. Inmiddels is deze bug gelukkig verholpen en wordt de ruimte niet meer onnodig gereserveerd. Open Windows Verkenner (gebruik Windows-toets+E) en open de schijf waarop Windows is geïnstalleerd. De map Windows.old bevat de oude Windows-installatie. De map wordt aangesproken zodra je klikt op Herstel (zie de paragraaf ‘Bij spijt: terugrollen’). Je kunt de map op verschillende manieren verwijderen, onder meer via het eerder besproken Schijfopruiming. Plaats een vinkje bij Vorige Windows-installatiebestanden. Deze aanpak komt van pas als de map zelfs na de tien dagen bedenktijd niet automatisch door Windows is verwijderd.

Opstartmenu opschonen

Heb je een schone installatie van Windows uitgevoerd, maar verschijnt tijdens het opstarten van de computer een scherm waarin wordt gevraagd welke Windows-versie je wilt starten? Dit kan gebeuren als een eerdere installatie van Windows voortijdig is afgebroken en de vermelding alsnog in de opstartinstellingen blijft staan. Je kunt dit gelukkig relatief eenvoudig verhelpen.

Open het Startmenu en typ msconfig. Klik op Systeemconfiguratie. Op de tab Computer opstarten vind je de inhoud van het opstartmenu, met daarin tweemaal de vermelding van Windows 11. De vermelding Huidig besturingssysteem laat je staan. Selecteer de andere regel en klik op Verwijderen. Bevestig met een klik op OK.

Via Systeemconfiguratie corrigeer je indien nodig het opstartmenu van Windows.

Bij spijt: terugrollen

Ben je niet tevreden over de update? Je kunt deze in de eerste dagen na de update terugrollen naar de vorige Windows-versie. In het Windows-instellingenvenster kies je Windows Update / Geavanceerde opties / Herstel. In de sectie Herstelopties zoek je naar Downgrade. Klik op de knop Herstel en volg de stappen van de wizard om de update ongedaan te maken. Na tien dagen is deze optie niet meer beschikbaar; dan verwijdert Windows de oude installatie en zit je vast aan 24H2.

Je hebt tien dagen bedenktijd om de update ongedaan te maken.