Zo haal je een verloren wachtwoord terug

Op de redactie krijgen we geregeld vragen binnen van lezers die zich wanhopig afvragen hoe ze een vergeten wachtwoord terughalen en het is al even veelzeggend dat een zoekterm als 'forgotten password' bij Google 25 miljoen hits oplevert. In dit artikel gaan we dieper in op verschillende tools en technieken om vergeten wachtwoorden terug te halen of om dat probleem op te lossen door bijvoorbeeld een nieuw wachtwoord te creëren. We gaan uitgebreid in op Windows, daarna hebben we het over wifi-netwerken, diverse software en webdiensten. Let wel: het gaat om het opvissen van je eigen vergeten wachtwoord en dus niet om het hacken van andere gebruikers! Lees ook: Onthoud eenvoudig al je wachtwoorden.

Windows

01 Wachtwoord 'herstellen'

Standaard moet je jezelf aanmelden om met Windows te kunnen werken (zie ook kader Doorstart). Wanneer je hier een foutief wachtwoord invoert, dan toont Windows je automatisch het geheugensteuntje dat je bij het creëren van dat account hebt ingevuld. Dat doet Windows echter alleen voor een lokaal account en niet voor een Microsoft-account zoals dat sinds Windows 8 kan worden gebruikt (zie ook stap 11). Hopelijk is dat voldoende om je het juiste wachtwoord weer te laten herinneren. Is dat niet zo, dan biedt Windows op het aanmeldscherm nog een andere uitweg via de optie Wachtwoord opnieuw instellen. Die werkt echter alleen maar als je vooraf een 'wachtwoordherstelschijf' hebt aangemaakt.

Dat gaat als volgt. Ga naar het Windows Configuratiescherm en kies Gebruikersaccounts en Ouderlijk toezicht / Gebruikersaccounts. Klik op Een wachtwoordherstelschijf maken in het linkerpaneel, waarna je de verdere instructies van de wizard Vergeten wachtwoord volgt. Je hebt er wel een usb-stick voor nodig en je zult ook je huidige Windows-wachtwoord moeten invullen. Deze stick plug je dan in wanneer je je wachtwoord vergeten bent en je Wachtwoord opnieuw instellen wilt gebruiken.

Doorstart

02 Toegang tot profielmap

Wat doe je echter als de geheugensteun uit de vorige stap je niets zegt en je geen wachtwoordherstelschijf hebt gemaakt. Hoe je dan te werk gaat, hangt vooral af of je het wachtwoord van een administratoraccount nog kent. Is dat inderdaad zo en ben je alleen het wachtwoord van een van je andere accounts vergeten, dan heb je dit probleem snel opgelost. Het is geen enkel probleem om bij de bestanden (in de profielmap) van dat andere account te komen. Meld je aan met een administratoraccount en navigeer met Windows Verkenner naar de profielmap van het vergeten account, bijvoorbeeld c:\Users\\Documents. Wanneer je die wilt openen verschijnt de melding dat je momenteel geen toegang hebt tot die map. Klik dan gewoon op Doorgaan en de deur gaat open. Je kunt die gegevens dan ergens veilig stellen en desgewenst een nieuw account voor de vergeetachtige gebruiker creëren.

03 Wachtwoord wijzigen

Het originele wachtwoord terughalen is jammer genoeg niet zo makkelijk (zie ook stap 7), maar er is gelukkig een andere mogelijkheid. Aangemeld met het administratoraccount ga je naar het Configuratiescherm en kies je Gebruikersaccounts en Ouderlijk toezicht / Gebruikersaccounts / Een ander account beheren. Hier selecteer je dan het probleemaccount en kies je Het wachtwoord wijzigen, waarna je een nieuw wachtwoord opgeeft. Let wel op: als de gebruiker van dat account zijn data hebben versleuteld met de ingebouwde EFS-functie van Windows (Encrypting File System), dan zal hij niet langer toegang krijgen tot die versleutelde bestanden (zie wederom stap 7)!

04 Live medium

In de vorige twee stappen gaan we ervan uit dat je het wachtwoord van het administratoraccount kent. Maar als dat niet zo is, wordt het iets lastiger. Net zoals in stap 2 tonen we je eerst hoe je zonder admin-wachtwoord bij de gegevens van het probleemaccount geraakt. Dat doen we met behulp van een live Linux-medium. Dat klinkt complex, maar met de volgende stappen lukt dat zeker.

Geef aan dat je Ubuntu Desktop wilt downloaden (bij voorkeur de 64bit-versie). Tenzij je een donatie overweegt, klik je op Not now, take me to the download en haal je het iso-bestand binnen via de Download-knop. Download YUMI. Stop een usb-stick in je computer, start YUMI op (een installatie is niet vereist) en klik op I Agree. Selecteer in het uitklapmenu de stationsletter van je usb-stick en plaats een vinkje bij Format X: Drive (Erase Content). Houd er rekening mee dat alle data op die stick straks worden overschreven! In het tweede uitklapmenu kies je Ubuntu en verwijs je via de Browse-knop naar het zonet gedownloade iso-bestand. Bevestig met Create en met Ja. Na afloop vraagt YUMI of je nog een andere distributie op de stick wenst, maar dat hoeft niet.

05 Data benaderen

Het is nu de bedoeling dat je je systeem opstart vanaf de live Ubuntu-stick. Het kan zijn dat je hiervoor in het BIOS van de pc de bootvolgorde zo moet instellen dat je pc het eerst vanaf een verwisselbaar medium probeert te starten. Maar de meeste systemen hebben echter een sneltoets waarmee je een bootmenu kunt oproepen waarin je direct aangeeft dat je vanaf usb-stick wilt opstarten. Raadpleeg eventueel de handleiding bij je systeem. Kort nadat je pc vanaf de stick is opgestart, kies je Nederlands / Ubuntu uitproberen (niet: Ubuntu installeren!), waarna de desktopomgeving van Ubuntu verschijnt. Links tref je enkele pictogrammen aan. De derde knop van bovenaf (Files) is de ingebouwde bestandsbrowser waarmee je naar de partitie kunt navigeren waar zich ook de datamappen van het probleemaccount bevinden. Deze map(pen) kun je veilig stellen door ze via een versleepbeweging te kopiëren naar bijvoorbeeld een aangesloten usb-schijf.

06 Nieuw administratoraccount

Je hebt nu je data terug, maar via een slimme truc is het ook mogelijk om je bij Windows weer met je vertrouwde account aan te melden. Deze truc gaat op voor Windows Vista en hoger. Start je systeem op met de live Ubuntu-stick en open de bestandsbrowser (zie stap 6). Navigeer naar de Windows-map van je pc en open hier de submap system32. Klik in deze submap met rechts op het bestand Utilman.exe en hernoem dat naar bijvoorbeeld Utilman.oud. Vervolgens maak je een kopie van het bestand cmd.exe en hernoem je die kopie naar Utilman.exe. Het originele bestand cmd.exe laat je dus ongemoeid. Sluit Ubuntu af en start Windows zoals gebruikelijk op. Zodra het aanmeldvenster verschijnt, druk je Windows-toets+U in.

Normaal gesproken verschijnen nu de toegankelijkheidsopties van Windows, maar door de ingreep van daarnet beland je in de plaats als beheerder op de opdrachtregel (cmd.exe). Hier voer je dan achtereenvolgens de volgende commando's uit, telkens te bevestigen met Enter:

net user adminextra geheim /add

net localgroup administrators adminextra /add

Hiermee creëer je het administratoraccount 'adminextra' met als wachtwoord 'geheim'. Meld je hiermee aan in Windows, waarna je vanuit het Configuratiescherm het wachtwoord van je originele administratoraccount kunt wijzigen (zie stap 3).

07 Wachtwoord kraken

Wanneer je je wachtwoord bent vergeten én je had je data met EFS versleuteld (zie ook tip stap 3), dan blijft er maar één mogelijkheid meer over om bij je data te komen: het originele wachtwoord terughalen. Dat kan met een speciale 'wachtwoordkraker' als Ophcrack, die zich als een live medium laat installeren. Net als bij Ubuntu kan dat met YUMI (zie stap 4). Deze keer kies je in het uitklapmenu bij Step 2 de optie Ophcrack Vista/7 (Password Finder) en plaats je een vinkje bij Download Link, zodat YUMI de distributie zelf kan ophalen. Druk na afloop op de Browse-knop en verwijs naar het gedownloade iso-bestand. Met Create zet je de Ophcrack-distributie op een usb-stick. Start hiermee je Windows (Vista of nieuwer) op.

Eventueel vraagt Ophcrack je de juiste Windows-partitie aan te duiden, waarna de tool van start gaat en de wachtwoorden van de gedetecteerde accounts tracht te kraken. De resultaten verschijnen in het programmavenster. Je zult merken: een kort en eenvoudig wachtwoord weet Ophcrack zeer snel te vinden, maar een complex en lang exemplaar kan een onmogelijke opdracht blijken. Door in Ophcrack zogenoemde rainbow-tabellen te installeren (vanuit het menu Tables) vergroot je de kans om sneller complexe wachtwoorden te vinden. Die vind je hier en voor meer achtergrondinformatie kun je hier terecht.

Binnen Windows zelf heb je ook een of meer preventieve maatregelen die je kunt inschakelen als je je wachtwoord niet meer weet. Zo kun je in Windows altijd nog een wachtwoordherstelschijf creëren. Stop een usb-stick in de pc, open het Configuratiescherm, kies Gebruikersaccounts (2x) en klik op Een wachtwoordherstelschijf maken, waarna je de instructies van de wizard volgt.

Raak je het wachtwoord ooit kwijt, laat het wachtwoordveld in het Windows-aanmeldvenster dan leeg en klik op de pijlknop rechts ervan. Klik op OK en op Wachtwoord opnieuw instellen en volg de verdere instructies, waarna je een nieuw wachtwoord kunt opgeven.

Wifi

08 Via de router

Je hebt enige tijd geleden een draadloos netwerk opgezet en je hebt dat goed beveiligd met WPA2. Nu wil je een extra toestel toegang geven, maar je hebt geen idee meer wat het wachtwoord is. Daar bestaan verschillende uitwegen voor. Als je het wachtwoord van je router nog herinnert, dan heb je dat snel voor elkaar. Ga naar de opdrachtregel op een Windows-pc dat (al dan niet draadloos) aan je netwerk hangt en voer daar het commando ipconfig uit. Noteer het IP-adres dat bij Standaardgateway hoort en vul dat in de adresbalk van je browser in, waarna je je bij je router aanmeldt.

Mocht je het router-wachtwoord ook niet herinneren, maar je hebt het originele wachtwoord niet gewijzigd, dan vind je het vast wel wanneer je googelt naar iets als 'default password' in combinatie met het model van je router. Zodra je in het configuratiescherm van je router bent beland, ga je op zoek naar een rubriek als Wireless en open je het instellingenvenster van de beveiliging van je draadloze netwerk. Normaliter lees je hier het wachtwoord af, moet je wellicht op een optie als Unmask Password of Show password klikken om het wachtwoord te tonen.

Heb je het originele wachtwoord wél gewijzigd, dan zit er meestal niets anders op dan via het kleine reset-knopje op je router naar de fabrieksinstellingen terug te keren. Ook het routerwachtwoord keert dan naar de standaardinstelling terug, maar daarmee verlies je helaas ook alle andere aanpassingen, zoals doorgestuurde poorten enzovoort. Tenzij natuurlijk je zo slim bent geweest om vooraf een back-up van je routerconfiguratie te maken. De meeste routers voorzien immers in zo’n handige back-up- en hersteloptie, waarna je het wachtwoord alsnog kunt aanpassen.

09 Vanuit Windows

Lukt het je op die manier niet, dan kun je het via een Windows-pc proberen mits die verbonden is met je draadloze netwerk. Klik met de rechtermuisknop op het netwerkpictogram in het Windows Systeemvak en kies Netwerkcentrum openen. Hier kies je dan Draadloze netwerken beheren. Selecteer het netwerk en klik er met rechts op. Kies Eigenschappen en open het tabblad Beveiliging. Zodra je een vinkje plaatst bij Tekens weergeven verschijnt het bijhorende wachtwoord.

Lukt het nog altijd niet, dan is het tijd om een externe tool in te zetten, zoals het gratis WirelessKeyView. Er is zowel een 32bit- als een 64bit-versie beschikbaar). Pak het gedownloade zip-bestand uit en negeer eventuele waarschuwingen van je firewall of antivirus en start het programma op. Je dient WirelessKeyView te starten op een computer die al draadloos verbonden is met je netwerk. WirelessKeyView toont als het goed is direct een lijst met alle draadloze netwerken waarop de computer (ooit) is aangemeld en de bijbehorende toegangssleutels.

Vals alarm

Software en diensten

10 Toepassingen

Er zijn nog wel andere programma's (zoals lokale e-mailclients) die wachtwoorden verbergen achter bolletjes of sterretjes. Deze vorm van beveiliging stelt in sommige gevallen weinig voor en daarvan maakt een gratis tool als BulletsPassView handig gebruik (zowel 32bit- als 64bit-versie). Laat het programmavenster met de sterretjes van het vergeten wachtwoord op je bureaublad geopend en start het uitgepakte BulletsPassView op. De tool detecteert het venster en toont je hopelijk je wachtwoord in leesbare vorm. Van dezelfde maker vind je hier nog een aantal andere wachtwoordhulpjes voor onder meer browsers en enkele andere toepassingen. Deze gratis tools zijn op zich bonafide, maar gezien hun aard genereren ze wel een reeks alarmeringen.

Ook wanneer je ze uploadt naar een antivirusdienst als www.virustotal.com. Datzelfde geldt voor de tools van SecurityXploded, maar we kunnen je geen garanties geven dat deze tools toch geen verborgen agenda hebben. Let er tijdens de installatie tevens op dat je geen extra software installeert, mogelijk moet je een paar keer op Skip of Decline drukken. Je gebruikt dergelijke tools in elk geval geheel op eigen risico!

Wachtwoordkluis

11 Webdiensten

Uiteraard zijn er ook heel wat webdiensten die een account en wachtwoord vereisen om toegang te krijgen. De meeste van deze diensten bieden gelukkig een 'Wachtwoord vergeten?'-functie aan. Het komt er gewoonlijk op neer dat je je e-mailadres invult en na het indrukken van een knop een bericht ontvangt waarmee je dan je wachtwoord kunt wijzigen. En soms moet je eerst nog een beveiligingsvraag beantwoorden die je eerder zelf bij het aanmaken van je account hebt ingesteld.

Ben je het wachtwoord vergeten van het Microsoft-account waarmee je je bij Windows 8 en hoger kunt aanmelden? Wijzig dan je wachtwoord. Voor diensten als Google, Facebook, Twitter en dergelijke bestaan vergelijkbare procedures. In het aanmeldvenster kun je dan een link aanklikken die je verder op weg helpt: zoals Wachtwoord vergeten? of Heeft u hulp nodig?.

Wachtwoordbeheer