Het is slim om voor websites en diensten verschillende wachtwoorden te gebruiken. Hierdoor komt het misschien wel vaker voor dat je je wachtwoord vergeet. Geen zorgen! Je haalt gemakkelijk een verloren wachtwoord terug.

Op de redactie krijgen we geregeld vragen binnen van lezers die zich wanhopig afvragen hoe ze een vergeten wachtwoord terughalen en het is al even veelzeggend dat een zoekterm als 'forgotten password' bij Google 25 miljoen hits oplevert. In dit artikel gaan we dieper in op verschillende tools en technieken om vergeten wachtwoorden terug te halen of om dat probleem op te lossen door bijvoorbeeld een nieuw wachtwoord te creëren. We gaan uitgebreid in op Windows, daarna hebben we het over wifi-netwerken, diverse software en webdiensten. Let wel: het gaat om het opvissen van je eigen vergeten wachtwoord en dus niet om het hacken van andere gebruikers! Lees ook: Onthoud eenvoudig al je wachtwoorden.

Windows

01 Wachtwoord 'herstellen'

Standaard moet je jezelf aanmelden om met Windows te kunnen werken (zie ook kader Doorstart). Wanneer je hier een foutief wachtwoord invoert, dan toont Windows je automatisch het geheugensteuntje dat je bij het creëren van dat account hebt ingevuld. Dat doet Windows echter alleen voor een lokaal account en niet voor een Microsoft-account zoals dat sinds Windows 8 kan worden gebruikt (zie ook stap 11). Hopelijk is dat voldoende om je het juiste wachtwoord weer te laten herinneren. Is dat niet zo, dan biedt Windows op het aanmeldscherm nog een andere uitweg via de optie Wachtwoord opnieuw instellen. Die werkt echter alleen maar als je vooraf een 'wachtwoordherstelschijf' hebt aangemaakt.

Dat gaat als volgt. Ga naar het Windows Configuratiescherm en kies Gebruikersaccounts en Ouderlijk toezicht / Gebruikersaccounts. Klik op Een wachtwoordherstelschijf maken in het linkerpaneel, waarna je de verdere instructies van de wizard Vergeten wachtwoord volgt. Je hebt er wel een usb-stick voor nodig en je zult ook je huidige Windows-wachtwoord moeten invullen. Deze stick plug je dan in wanneer je je wachtwoord vergeten bent en je Wachtwoord opnieuw instellen wilt gebruiken.

Doorstart

©PXimport

02 Toegang tot profielmap

Wat doe je echter als de geheugensteun uit de vorige stap je niets zegt en je geen wachtwoordherstelschijf hebt gemaakt. Hoe je dan te werk gaat, hangt vooral af of je het wachtwoord van een administratoraccount nog kent. Is dat inderdaad zo en ben je alleen het wachtwoord van een van je andere accounts vergeten, dan heb je dit probleem snel opgelost. Het is geen enkel probleem om bij de bestanden (in de profielmap) van dat andere account te komen. Meld je aan met een administratoraccount en navigeer met Windows Verkenner naar de profielmap van het vergeten account, bijvoorbeeld c:\Users\\Documents. Wanneer je die wilt openen verschijnt de melding dat je momenteel geen toegang hebt tot die map. Klik dan gewoon op Doorgaan en de deur gaat open. Je kunt die gegevens dan ergens veilig stellen en desgewenst een nieuw account voor de vergeetachtige gebruiker creëren.

03 Wachtwoord wijzigen

Het originele wachtwoord terughalen is jammer genoeg niet zo makkelijk (zie ook stap 7), maar er is gelukkig een andere mogelijkheid. Aangemeld met het administratoraccount ga je naar het Configuratiescherm en kies je Gebruikersaccounts en Ouderlijk toezicht / Gebruikersaccounts / Een ander account beheren. Hier selecteer je dan het probleemaccount en kies je Het wachtwoord wijzigen, waarna je een nieuw wachtwoord opgeeft. Let wel op: als de gebruiker van dat account zijn data hebben versleuteld met de ingebouwde EFS-functie van Windows (Encrypting File System), dan zal hij niet langer toegang krijgen tot die versleutelde bestanden (zie wederom stap 7)!

04 Live medium

In de vorige twee stappen gaan we ervan uit dat je het wachtwoord van het administratoraccount kent. Maar als dat niet zo is, wordt het iets lastiger. Net zoals in stap 2 tonen we je eerst hoe je zonder admin-wachtwoord bij de gegevens van het probleemaccount geraakt. Dat doen we met behulp van een live Linux-medium. Dat klinkt complex, maar met de volgende stappen lukt dat zeker.

Geef aan dat je Ubuntu Desktop wilt downloaden (bij voorkeur de 64bit-versie). Tenzij je een donatie overweegt, klik je op Not now, take me to the download en haal je het iso-bestand binnen via de Download-knop. Download YUMI. Stop een usb-stick in je computer, start YUMI op (een installatie is niet vereist) en klik op I Agree. Selecteer in het uitklapmenu de stationsletter van je usb-stick en plaats een vinkje bij Format X: Drive (Erase Content). Houd er rekening mee dat alle data op die stick straks worden overschreven! In het tweede uitklapmenu kies je Ubuntu en verwijs je via de Browse-knop naar het zonet gedownloade iso-bestand. Bevestig met Create en met Ja. Na afloop vraagt YUMI of je nog een andere distributie op de stick wenst, maar dat hoeft niet.

©PXimport

05 Data benaderen

Het is nu de bedoeling dat je je systeem opstart vanaf de live Ubuntu-stick. Het kan zijn dat je hiervoor in het BIOS van de pc de bootvolgorde zo moet instellen dat je pc het eerst vanaf een verwisselbaar medium probeert te starten. Maar de meeste systemen hebben echter een sneltoets waarmee je een bootmenu kunt oproepen waarin je direct aangeeft dat je vanaf usb-stick wilt opstarten. Raadpleeg eventueel de handleiding bij je systeem. Kort nadat je pc vanaf de stick is opgestart, kies je Nederlands / Ubuntu uitproberen (niet: Ubuntu installeren!), waarna de desktopomgeving van Ubuntu verschijnt. Links tref je enkele pictogrammen aan. De derde knop van bovenaf (Files) is de ingebouwde bestandsbrowser waarmee je naar de partitie kunt navigeren waar zich ook de datamappen van het probleemaccount bevinden. Deze map(pen) kun je veilig stellen door ze via een versleepbeweging te kopiëren naar bijvoorbeeld een aangesloten usb-schijf.

06 Nieuw administratoraccount

Je hebt nu je data terug, maar via een slimme truc is het ook mogelijk om je bij Windows weer met je vertrouwde account aan te melden. Deze truc gaat op voor Windows Vista en hoger. Start je systeem op met de live Ubuntu-stick en open de bestandsbrowser (zie stap 6). Navigeer naar de Windows-map van je pc en open hier de submap system32. Klik in deze submap met rechts op het bestand Utilman.exe en hernoem dat naar bijvoorbeeld Utilman.oud. Vervolgens maak je een kopie van het bestand cmd.exe en hernoem je die kopie naar Utilman.exe. Het originele bestand cmd.exe laat je dus ongemoeid. Sluit Ubuntu af en start Windows zoals gebruikelijk op. Zodra het aanmeldvenster verschijnt, druk je Windows-toets+U in.

Normaal gesproken verschijnen nu de toegankelijkheidsopties van Windows, maar door de ingreep van daarnet beland je in de plaats als beheerder op de opdrachtregel (cmd.exe). Hier voer je dan achtereenvolgens de volgende commando's uit, telkens te bevestigen met Enter:

net user adminextra geheim /add

net localgroup administrators adminextra /add

Hiermee creëer je het administratoraccount 'adminextra' met als wachtwoord 'geheim'. Meld je hiermee aan in Windows, waarna je vanuit het Configuratiescherm het wachtwoord van je originele administratoraccount kunt wijzigen (zie stap 3).

07 Wachtwoord kraken

Wanneer je je wachtwoord bent vergeten én je had je data met EFS versleuteld (zie ook tip stap 3), dan blijft er maar één mogelijkheid meer over om bij je data te komen: het originele wachtwoord terughalen. Dat kan met een speciale 'wachtwoordkraker' als Ophcrack, die zich als een live medium laat installeren. Net als bij Ubuntu kan dat met YUMI (zie stap 4). Deze keer kies je in het uitklapmenu bij Step 2 de optie Ophcrack Vista/7 (Password Finder) en plaats je een vinkje bij Download Link, zodat YUMI de distributie zelf kan ophalen. Druk na afloop op de Browse-knop en verwijs naar het gedownloade iso-bestand. Met Create zet je de Ophcrack-distributie op een usb-stick. Start hiermee je Windows (Vista of nieuwer) op.

Eventueel vraagt Ophcrack je de juiste Windows-partitie aan te duiden, waarna de tool van start gaat en de wachtwoorden van de gedetecteerde accounts tracht te kraken. De resultaten verschijnen in het programmavenster. Je zult merken: een kort en eenvoudig wachtwoord weet Ophcrack zeer snel te vinden, maar een complex en lang exemplaar kan een onmogelijke opdracht blijken. Door in Ophcrack zogenoemde rainbow-tabellen te installeren (vanuit het menu Tables) vergroot je de kans om sneller complexe wachtwoorden te vinden. Die vind je hier en voor meer achtergrondinformatie kun je hier terecht.

Binnen Windows zelf heb je ook een of meer preventieve maatregelen die je kunt inschakelen als je je wachtwoord niet meer weet. Zo kun je in Windows altijd nog een wachtwoordherstelschijf creëren. Stop een usb-stick in de pc, open het Configuratiescherm, kies Gebruikersaccounts (2x) en klik op Een wachtwoordherstelschijf maken, waarna je de instructies van de wizard volgt.

Raak je het wachtwoord ooit kwijt, laat het wachtwoordveld in het Windows-aanmeldvenster dan leeg en klik op de pijlknop rechts ervan. Klik op OK en op Wachtwoord opnieuw instellen en volg de verdere instructies, waarna je een nieuw wachtwoord kunt opgeven.

©PXimport

Wifi

08 Via de router

Je hebt enige tijd geleden een draadloos netwerk opgezet en je hebt dat goed beveiligd met WPA2. Nu wil je een extra toestel toegang geven, maar je hebt geen idee meer wat het wachtwoord is. Daar bestaan verschillende uitwegen voor. Als je het wachtwoord van je router nog herinnert, dan heb je dat snel voor elkaar. Ga naar de opdrachtregel op een Windows-pc dat (al dan niet draadloos) aan je netwerk hangt en voer daar het commando ipconfig uit. Noteer het IP-adres dat bij Standaardgateway hoort en vul dat in de adresbalk van je browser in, waarna je je bij je router aanmeldt.

Mocht je het router-wachtwoord ook niet herinneren, maar je hebt het originele wachtwoord niet gewijzigd, dan vind je het vast wel wanneer je googelt naar iets als 'default password' in combinatie met het model van je router. Zodra je in het configuratiescherm van je router bent beland, ga je op zoek naar een rubriek als Wireless en open je het instellingenvenster van de beveiliging van je draadloze netwerk. Normaliter lees je hier het wachtwoord af, moet je wellicht op een optie als Unmask Password of Show password klikken om het wachtwoord te tonen.

Heb je het originele wachtwoord wél gewijzigd, dan zit er meestal niets anders op dan via het kleine reset-knopje op je router naar de fabrieksinstellingen terug te keren. Ook het routerwachtwoord keert dan naar de standaardinstelling terug, maar daarmee verlies je helaas ook alle andere aanpassingen, zoals doorgestuurde poorten enzovoort. Tenzij natuurlijk je zo slim bent geweest om vooraf een back-up van je routerconfiguratie te maken. De meeste routers voorzien immers in zo’n handige back-up- en hersteloptie, waarna je het wachtwoord alsnog kunt aanpassen.

09 Vanuit Windows

Lukt het je op die manier niet, dan kun je het via een Windows-pc proberen mits die verbonden is met je draadloze netwerk. Klik met de rechtermuisknop op het netwerkpictogram in het Windows Systeemvak en kies Netwerkcentrum openen. Hier kies je dan Draadloze netwerken beheren. Selecteer het netwerk en klik er met rechts op. Kies Eigenschappen en open het tabblad Beveiliging. Zodra je een vinkje plaatst bij Tekens weergeven verschijnt het bijhorende wachtwoord.

Lukt het nog altijd niet, dan is het tijd om een externe tool in te zetten, zoals het gratis WirelessKeyView. Er is zowel een 32bit- als een 64bit-versie beschikbaar). Pak het gedownloade zip-bestand uit en negeer eventuele waarschuwingen van je firewall of antivirus en start het programma op. Je dient WirelessKeyView te starten op een computer die al draadloos verbonden is met je netwerk. WirelessKeyView toont als het goed is direct een lijst met alle draadloze netwerken waarop de computer (ooit) is aangemeld en de bijbehorende toegangssleutels.

Vals alarm

©PXimport

Software en diensten

10 Toepassingen

Er zijn nog wel andere programma's (zoals lokale e-mailclients) die wachtwoorden verbergen achter bolletjes of sterretjes. Deze vorm van beveiliging stelt in sommige gevallen weinig voor en daarvan maakt een gratis tool als BulletsPassView handig gebruik (zowel 32bit- als 64bit-versie). Laat het programmavenster met de sterretjes van het vergeten wachtwoord op je bureaublad geopend en start het uitgepakte BulletsPassView op. De tool detecteert het venster en toont je hopelijk je wachtwoord in leesbare vorm. Van dezelfde maker vind je hier nog een aantal andere wachtwoordhulpjes voor onder meer browsers en enkele andere toepassingen. Deze gratis tools zijn op zich bonafide, maar gezien hun aard genereren ze wel een reeks alarmeringen.

Ook wanneer je ze uploadt naar een antivirusdienst als www.virustotal.com. Datzelfde geldt voor de tools van SecurityXploded, maar we kunnen je geen garanties geven dat deze tools toch geen verborgen agenda hebben. Let er tijdens de installatie tevens op dat je geen extra software installeert, mogelijk moet je een paar keer op Skip of Decline drukken. Je gebruikt dergelijke tools in elk geval geheel op eigen risico!

©PXimport

Wachtwoordkluis

©PXimport

11 Webdiensten

Uiteraard zijn er ook heel wat webdiensten die een account en wachtwoord vereisen om toegang te krijgen. De meeste van deze diensten bieden gelukkig een 'Wachtwoord vergeten?'-functie aan. Het komt er gewoonlijk op neer dat je je e-mailadres invult en na het indrukken van een knop een bericht ontvangt waarmee je dan je wachtwoord kunt wijzigen. En soms moet je eerst nog een beveiligingsvraag beantwoorden die je eerder zelf bij het aanmaken van je account hebt ingesteld.

Ben je het wachtwoord vergeten van het Microsoft-account waarmee je je bij Windows 8 en hoger kunt aanmelden? Wijzig dan je wachtwoord. Voor diensten als Google, Facebook, Twitter en dergelijke bestaan vergelijkbare procedures. In het aanmeldvenster kun je dan een link aanklikken die je verder op weg helpt: zoals Wachtwoord vergeten? of Heeft u hulp nodig?.

Wachtwoordbeheer

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.