Accounts voor e-mail, sociale netwerken, clouddiensten of webshops: de gemiddelde computeraar gebruikt dagelijks talloze accounts die allemaal zijn beveiligd met een wachtwoord. Hoe meer gevoelige gegevens met een account gemoeid zijn (denk aan contactgegevens en betaalinformatie), des te interessanter het wordt voor hackers en criminelen. Goede accountbeveiliging is belangrijk, óók als je op het oog niets te verbergen hebt. Met deze tips verklein je de risico’s.

Wat gaan we doen?

Tip 01: Sterke wachtwoorden

Stiekem weten we allemaal dat we voor elk account een uniek en sterk wachtwoord moeten kiezen. De afgelopen jaren maakten hackers door talloze lekken en zwakke wachtwoorden de gegevens buit van miljoenen gebruikers van diensten als iCloud, LinkedIn en Snapchat. Toch gebruiken veel mensen nog steeds hetzelfde, relatief makkelijk te raden wachtwoord. Denk aan wachtwoorden met je naam, geboortedatum, hobby’s of naam van je kind. Een slecht idee, zeker als je dit voor meerdere accounts doet. Je kunt jezelf nooit volledig beschermen tegen hacks, maar kunt het hackers wel een stuk lastiger maken. Bijvoorbeeld met een sterk wachtwoord dat bestaat uit een combinatie van letters, cijfers, tekens, hoofdletters en kleine letters. Gebruik bij voorkeur geen bestaande woorden, maar verbaster ze door bijvoorbeeld letters in cijfers te veranderen. Wil je toch zorgen dat het wachtwoord gemakkelijk te onthouden is, maak er dan een zin van. ‘Een ontzettend makkelijk te onthouden wachtwoord’ wordt bijvoorbeeld ‘eomtow’. Wijzig (hoofd)letters en voeg cijfers toe om het wachtwoord sterker te maken (bijvoorbeeld eOmTow_87). Hulp nodig? Gebruik dan een online wachtwoordgenerator als die van Norton.

Tip 02: Vervangen en testen

Voor een wachtwoord geldt hetzelfde als voor je tandenborstel: vervang hem elke zes maanden en geef hem aan niemand anders. Twijfel je of je wachtwoord sterk en uniek genoeg is, maak dan gebruik van een online wachtwoordtester. Hier voer je de code in, waarna je een score en advies krijgt. Ons voorbeeldwachtwoord ‘eOmTow_87’ heeft een score van 74 procent. Niet slecht, maar door ook symbolen toe te voegen en te voorkomen dat kleine letters en nummers elkaar opvolgen, maak je hem nét wat sterker. Houd er rekening mee dat een woord uit het woordenboek inclusief slechts een paar gewijzigde letters (bijvoorbeeld w4chtw00rd in plaats van wachtwoord) niet voldoende is. Hackers hebben vaak maar een paar minuten nodig om zo’n wachtwoord te kraken. Neem liever de eerste letters van de woorden in een makkelijk te onthouden zin als basis. Varieer met hoofdletters en kleine letters, wissel sommige letters om voor cijfers en voeg speciale tekens toe. Test daarna of je nieuwe wachtwoord sterk genoeg is. Zo maak je het zelfs ervaren cybercriminelen behoorlijk lastig.

Tip 03: Beveiligingsvragen

Om in te loggen of accountinformatie te wijzigen, is het soms nodig om beveiligingsvragen te beantwoorden. Als het goed is, heb je die gekozen toen je het desbetreffende account aanmaakte. Bedrijven als Microsoft, Apple en Google gebruiken beveiligingsvragen om te verifiëren of jij ook wel echt de rechtmatige eigenaar van een account bent. Het is belangrijk om vragen en antwoorden te kiezen die je kunt onthouden en die niet makkelijk door anderen zijn te raden. Kies liever niet voor vragen met betrekking tot je geboorteplaats, huisdier of partner. Dit soort informatie kan een cybercrimineel relatief eenvoudig achterhalen. Anderzijds is het slim om vragen te kiezen die familieleden wél kunnen beantwoorden. Bijvoorbeeld: “Wat is de naam van de straat waar je opgroeide?” Mocht er iets met je gebeuren, dan kan een familielid toegang krijgen tot je account en je gegevens veiligstellen. Zorg ervoor dat vragen ondubbelzinnig beantwoord kunnen worden, zodat je bij geheugenverlies niet het risico loopt dat je buitengesloten wordt van je account.

©PXimport

Wachtwoorden onthouden

Tip 04: Beveilig je pc

De meeste computergebruikers hebben hun pc voorzien van een virusscanner en firewall. Een wachtwoord voor de computer zelf wordt echter nog weleens vergeten. Soms per ongeluk, vaak uit gemakzucht. Heb je op jouw computer nog geen wachtwoord ingesteld, dan raden we je met klem aan dit alsnog te doen. In Windows druk je op Ctrl+Alt+Del en vervolgens op Wachtwoord wijzigen om een nieuw wachtwoord in te stellen. Maak je gebruik van een Mac, open dan het Apple-menu en klik op Systeemvoorkeuren. Ga vervolgens naar Gebruikers en groepen en selecteer je gebruikersnaam. Klik op de knop Wijzig wachtwoord en volg de instructies op het scherm. Op beide platforms kun je er ook voor kiezen om meerdere (gast)accounts aan te maken. Handig als je familieleden in een andere omgeving wilt laten inloggen, zodat ze niet zomaar bij jouw inloggegevens kunnen. Op pc en Mac heb je tevens diverse opties voor ouderlijk toezicht en het afschermen van bepaalde systeemfuncties.

©PXimport

Tip 05: Wachtwoordenkluis

De gemiddelde internetter gebruikt dagelijks tussen de 10 en 50 wachtwoorden. Het gevaar dat je hetzelfde wachtwoord voor meerdere accounts gebruikt, ligt dan ook op de loer. Het is immers lastig om al die verschillende codes te onthouden. Een wachtwoordenkluis biedt in dat geval uitkomst. Dit is een digitale kluis waarin je al je wachtwoorden opslaat. De kluis open je met één sterk en lastig te raden hoofdwachtwoord dat je alleen voor de wachtwoordbeheerder gebruikt. Een gebruiksvriendelijke optie is LastPass (www.lastpass.com/nl/) dat gratis op één apparaat is te gebruiken. Wil je niet alleen op je pc, maar bijvoorbeeld ook op je laptop, smartphone of tablet toegang, dan betaal je 12 dollar (ca. 10,50 euro) per jaar. Voor dat bedrag krijg je een hoop handige functies, zoals de mogelijkheid om automatisch wachtwoorden in te vullen als je naar je favoriete sociale netwerk op webshop surft. De wachtwoordenkluis maakt gebruik van sterke encryptie om je inloggegevens te beschermen. Daarnaast kun je hem voorzien een extra beveiligingslaag in de vorm van tweestapsverificatie. In Tip 9 laten we zien wat dat precies inhoudt.

Tip 06: Kritisch op phishing

De afgelopen jaren zijn talloze computergebruikers slachtoffer geworden van internetfraude. Ze werden bijvoorbeeld door een zogenoemde phishing e-mail naar een valse (bank)website gelokt. Vaak is dit een kopie van de echte, vertrouwde website, maar met een flinke adder onder het gras. Log je in met je wachtwoord of je creditcardnummer, dan krijgt de cybercrimineel die gegevens in handen. Vervolgens kan hij dit gebruiken om op jouw naam dure aankopen te doen. Phishing-berichten herken je aan het feit dat ze vaak niet persoonlijk aan jou gericht zijn, taal- en stijlfouten bevatten, een afwijkende opmaak hebben met vreemde links. Daarnaast wordt vaak gesuggereerd dat je account geverifieerd moet worden door je inloggegevens te delen. Doe je dit niet meteen, dan zou dat verstrekkende gevolgen hebben. Veel instanties, zoals banken en verzekeraars, zullen je dat echter nooit per e-mail vragen. Pak bij twijfel de telefoon en neem contact op met het bedrijf waarvan de mail afkomstig lijkt te zijn. Wees tot slot kritisch op links of knoppen: leiden die naar een vreemd adres of een website die je niet kunt herleiden, klik er dan niet op.

©CIDimport

Tip 07: Veilig inloggen

Minstens zo belangrijk als een sterk wachtwoord is een veilige plek om in te loggen. Of een inlogpagina dat ook daadwerkelijk is, herken je aan verschillende kenmerken. Allereerst moet de URL van de website beginnen met ‘https://’, waarbij de s staat voor ‘secure’ (veilig). Daarnaast zie je een slotje in de adresbalk, aan het begin (Google Chrome) of einde (Internet Explorer). Door op het slotje te klikken, kun je controleren of de verbinding versleuteld en veilig is. Bij websites van banken zie je vaak in groene letters de naam van de bank. Hiermee wordt bevestigd dat de website eigendom is van de bank, en dat je deze kunt vertrouwen. Bij sommige internetbrowsers kleurt de adresbalk (gedeeltelijk) groen om aan te geven dat je veilig kunt inloggen. Blijf echter wel op je hoede en doe geen bankzaken op je (mobiele) apparaat als je bent verbonden met een open en onbeveiligd wifi-netwerk. Je loopt dan alsnog het risico dat je inloggegevens worden onderschept door iemand met snode plannen.

©PXimport

Tip 08: Overal https

De meeste websites die werken met gevoelige data, zoals wachtwoorden, bank- en adresgegevens, hebben inmiddels de overstap naar https gemaakt. Denk aan banken, overheidsinstanties en sociale netwerken. Hierdoor worden je gegevens versleuteld en onleesbaar voor derden. Wil je er zeker van zijn dat dit het geval is, maak dan gebruik van de plug-in HTTPS Everywhere. Deze handige extensie is gratis beschikbaar voor Chrome, Firefox en Opera en zorgt dat alle data die je uitwisselt wordt versleuteld. Daarnaast controleert het of je verbinding niet wordt omgeleid, bijvoorbeeld naar een server die in handen is van criminelen. Tot slot voorkomt HTTPS Everywhere dat data onderweg van jouw pc naar de server kan worden gewijzigd. Maakt een website niet of deels gebruik van https, dan kan de plug-in je helaas niet beschermen. Ook kan het niet je internetgedrag afschermen. Daarvoor zul je een anonieme internetbrowser als Tor Browser moeten gebruiken. Voor de gemiddelde internetter is het echter geen must om over te stappen op deze alternatieve browser.

©PXimport

Tip 09: Tweestapsverificatie

Met een sterk en uniek wachtwoord maak je het cybercriminelen een stuk lastiger om je account te kraken. Tegenwoordig bieden veel partijen de mogelijkheid om je account nog beter te beveiligen met behulp van tweestapsverificatie. Onder meer Facebook, LinkedIn en Twitter bieden deze optie en het is ook te gebruiken voor je Google-account. Met tweestapsverificatie leg je een extra beveiligingslaag over je account, bijvoorbeeld in de vorm van een code. Log je vanaf een vreemde plek of een nieuw apparaat in, dan wordt de code via sms naar je telefoon verzonden. Die vul je vervolgens in om te verifiëren of jij het wel echt bent. Op deze manier voorkom je dat criminelen genoeg hebben aan je wachtwoord om in te breken op je account. Tweestapsverificatie is doorgaans te vinden via de instellingen van de dienst die je gebruikt. Om het voor je Google-account in te stellen, ga je naar accounts.google.com/SmsAuthConfig. Bij Facebook vind je de functie via Instellingen en Beveiliging. Schakel Aanmeldgoedkeuringen in en voortaan is een extra beveiligingscode nodig om vanaf een onbekend apparaat op je account in te loggen.

©CIDimport

Tip 10: Accountactiviteit

Maak je regelmatig gebruik van Google-diensten als Zoeken, Gmail en YouTube, dan is het de moeite waard om je accountactiviteit te controleren. Google heeft hiervoor een handig overzicht in het leven geroepen, genaamd ‘Mijn Account’ (myaccount.google.com). Als je naar deze website gaat en inlogt, zie je drie kolommen: Inloggen en Beveiliging, Persoonlijke informatie en Privacy en Accountvoorkeuren. Begin met de Beveiligingscheck en Privacycheck om ervoor te zorgen dat je account goed is beveiligd en je geen ongewenste gegevens met Google deelt. De zoekgigant weet praktisch alles over je, maar stelt wel hulpmiddelen beschikbaar om te bepalen wat je wel en niet wilt delen. Maak daar gebruik van! Door in Mijn Account op Apparaatactiviteit en meldingen te klikken, krijg je bovendien informatie over welke apparaten (zoals je pc, tablet of smartphone) wanneer én waar hebben ingelogd op je account. Heb je het idee dat er iets niet pluis is, dan kun je apparaten desgewenst de toegang tot je account ontzeggen.

©PXimport

Tip 11: Regelmatig updaten

Om te zorgen dat je computer en account optimaal beschermd zijn tegen bedreigingen van buitenaf, is het van belang om regelmatig te updaten. Zowel je besturingssysteem als je internetbrowser ontvangen geregeld updates die belangrijke beveiligingslekken dichten. Krijg je een melding om te updaten, zorg dan dat je dit zo snel mogelijk doet. Op Windows-pc’s ga je naar Instellingen en vervolgens Bijwerken en beveiliging om updates te bekijken en (desgewenst automatisch) door te voeren. Op een Mac kies je vanuit het Apple-menu voor Over deze Mac en Software-update. Van nieuwe updates krijg je automatisch een melding, waarna je zelf kiest op welk moment je ze installeert. Dat geldt ook voor internetbrowsers als Google Chrome en Internet Explorer, al kun je doorgaans via de instellingen bepalen hoe wordt omgegaan met updates. In Chrome klik je bijvoorbeeld op het icoon met de drie puntjes rechtsboven. Ga naar Instellingen en Over en schakel in dat de browser zich automatisch bijwerkt naar de nieuwste, veiligste versie.

©PXimport

Tip 12: Encryptie (Windows)

Beschik je over Windows 8 (of nieuwer) of de Enterprise- of Ultimate-editie van Windows 7/Vista, dan kun je gevoelige data op je harde schijf veilig versleutelen met behulp van BitLocker. Je kunt er een complete schijf mee coderen, maar bijvoorbeeld ook een usb-stick (met BitLocker To Go). Zo zorg je ervoor dat onbevoegden geen toegang hebben tot jouw gegevens. Ga naar Dezepc en klik met de rechtermuisknop op het gewenste gegevensstation. Klik op BitLocker inschakelen en volg de instructies op het scherm. Vervolgens zal BitLocker vragen hoe de schijf vrijgegeven dient te worden. Het gemakkelijkste is om hiervoor een wachtwoord te kiezen. Daarna kun je de herstelsleutel opslaan of afdrukken, voor het geval dat je het wachtwoord vergeet. Heb je alle stappen doorlopen, dan start BitLocker met de versleuteling van de schijf. Afhankelijk van de grootte van de schijf duurt dit enkele minuten of uren. Maak je gebruik van een laptop, zorg dan dat deze is aangesloten op het stopcontact.

©PXimport

Tip 13: Encryptie (Mac)

Ook als je in het bezit bent van een Mac heb je de optie om met behulp van encryptie onbevoegden buiten de deur te houden. Met FileVault is de opstartschijf van de Mac volledig te versleutelen. De tool is beschikbaar voor OS X Lion of hoger en te vinden via het Apple-menu en de optie Systeemvoorkeuren. Kies hier voor Beveiliging en privacy en ga naar het tabblad FileVault. Klik op het hangslot en voer de naam en het wachtwoord van de beheerder in. Vervolgens schakel je de functie in door op Schakel FileVault in te klikken. Klik indien nodig voor elke gebruiker op Schakel gebruiker in en voer het wachtwoord in van de gebruiker. Het systeem schakelt automatisch alle gebruikersaccounts in die je toevoegt nadat FileVault is ingeschakeld. Draait je Mac op OS X Yosemite of hoger, dan kun je je iCloud-account gebruiken om de schijf te ontgrendelen of het wachtwoord opnieuw in te stellen (als je het bent vergeten). Wil je iCloud niet gebruiken, maak dan een lokale herstelcode aan en bewaar die op een veilige plek, op een andere locatie dan de versleutelde opstartschijf. Houd er rekening mee dat je niet meer kunt inloggen op je Mac als je zowel je wachtwoord als de herstelcode bent vergeten.

©PXimport

Digitale dreigingen worden steeds slimmer en moeilijker te herkennen. Een virusscanner of firewall alleen houdt ze niet meer tegen. Onze digitale voetafdruk groeit immers met elk nieuw apparaat, account of slimme toepassing in huis. Wie veilig wil blijven, moet structureel te werk gaan: cyberhygiëne hoort bij je dagelijkse gewoonten. In dit artikel lees je negen manieren om die routine op te bouwen en je digitale leven beter te beschermen.

Bewust gedrag

Bewust digitaal gedrag vormt de basis van elke veilige IT-omgeving. Wie zijn gedrag niet afstemt op de huidige digitale risico's, blijft kwetsbaar, ongeacht hoe goed de tools zijn. Het herkennen van verdachte berichten, ook van bekende afzenders, is cruciaal. Phishing blijft namelijk een van de succesvolste aanvalsmethoden, onder meer via QR-phishing, deepfake-spraakberichten en clone-phishing (waarbij bestaande, legitieme e-mails worden nagebootst).

Klik nooit zomaar op links, zeker niet als er gevraagd wordt om in te loggen of te betalen. Houd de muisaanwijzer eerst boven een link om het adres te controleren en let op subtiele afwijkingen in domeinnamen. Let ook op bij onverwachte bijlagen of berichten met een opvallend dringende toon.

Denk ook bewust na over je digitale aanwezigheid. Zorg dat je sociale profielen niet standaard publiek zichtbaar zijn en deel persoonlijke info alleen als het echt nodig is. Regelmatig eens 'egosurfen', waarbij je je naam, alias of e-mailadres in een zoekmachine invoert, helpt om te zien wat publiek beschikbaar is. Beperk of verwijder deze informatie via instellingen of met verwijderverzoeken.

Authenticatie

Robuuste authenticatie is vaak de kern van digitale beveiliging. In tijden van datalekken en geautomatiseerde inlogpogingen volstaat een enkel wachtwoord helaas niet meer. Goede cyberhygiëne betekent daarom niet alleen sterke wachtwoorden gebruiken, maar ook structureel inzetten op tweefactorauthenticatie (2FA) en in bepaalde gevallen op alternatieve methoden gebruiken, zoals biometrie en softwarematige toegangssleutels (passkeys).

Om te vermijden dat je overal hetzelfde wachtwoord gebruikt, is een betrouwbare wachtwoordbeheerder onmisbaar. Kies voor een kluis die lokaal versleutelt of zero-knowledge-opslag biedt (alleen jij kunt de data zien). Degelijke en gratis opensource-opties zijn Bitwarden Personal en KeePass of KeePassXC. De kluis zelf beveilig je uiteraard met een sterke sleutelzin. Nieuwe wachtwoorden laat je bij voorkeur automatisch genereren en zijn telkens uniek.

Vrijwel alle degelijke diensten bieden tegenwoordig 2FA aan. Maak daar zeker gebruik van, want dit voegt een extra beveiligingslaag toe. TOTP-codes (time-based one-time passwords) via apps als Authy of de Authenticator-apps van Google of Microsoft zijn een veilige keuze. Voor kritieke accounts kun je fysieke tokens overwegen, zoals een Yubikey. Sms-codes kun je het beste vermijden, want deze zijn kwetsbaar voor sim-swapping. Biometrie gebruik je bij voorkeur alleen op apparaten waar de herkenning lokaal gebeurt, zonder dat er data naar externe servers gaan.

Steeds meer platformen, zoals Apple, Google en Microsoft, ondersteunen ook toegangssleutels. Deze bestaan uit een publieke en een private sleutel. Alleen de publieke wordt op de server opgeslagen; de private blijft lokaal en wordt geverifieerd via biometrie of pincode. Zo combineer je veiligheid met een zekere mate van gebruiksgemak.

Accountbeheer

Doordacht toegangsbeheer voorkomt dat ongewenste gebruikers, processen of apparaten toegang krijgen tot je gegevens of systemen. Door rollen te scheiden, rechten te beperken en geregeld te evalueren wie waar toegang toe heeft, verklein je het risico op misbruik.

Zo gebruik je voor dagelijkse taken bij voorkeur een standaardaccount zonder beheerrechten. Heb je in Windows op je laptop slechts één administratoraccount, maak dan eerst een tweede administratoraccount aan. Zet daarna het eerste om naar standaardgebruiker, zodat je vertrouwde profielmap en instellingen behouden blijven. Dit doe je via Instellingen / Accounts / Andere gebruikers / Account toevoegen, waar je ook het accounttype kunt wijzigen. Je kunt ook twee standaardaccounts gebruiken: een voor werk en een voor privé, waarbij het privéaccount geen toegang heeft tot zakelijke bestanden, e-mail of cloudmappen. Daarnaast kun je een extra standaardgebruiker aanmaken, eventueel zonder wachtwoord, voor gastgebruik. Verwijder accounts zodra ze overbodig zijn en vermijd het delen van je hoofdaccount. Als delen toch nodig is, zorg dan dat je de gegevens kunt monitoren en gebruik de beschikbare logboeken (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel).

Toegangsbeheer

Werk je met meerdere gebruikers op je pc of gebruik je gedeelde mappen, dan kun je de toegang tot gegevens beperken door het instellen van specifieke machtigingen voor lezen en schrijven. Klik met rechts op een map of bestand in Verkenner, kies Eigenschappen en ga naar Beveiliging / Bewerken (voor lokale toegang) of naar Delen / Geavanceerd delen (voor netwerkshares).

Gescheiden omgevingen zijn ook nuttig voor apps als je browser. In Chromium-browsers zoals Chrome klik je rechtsboven op je profielafbeelding en kies Gastprofiel openen of Chrome-profiel toevoegen. Elk profiel gebruikt een eigen cache, instellingen, extensies en sessies. In Firefox open je de profielbeheerder via Windows-toets+R, waarna je de opdracht firefox.exe -p uitvoert.

Controleer ook regelmatig welke externe apps, diensten of apparaten toegang hebben tot je cloudaccounts van bijvoorbeeld Google of Microsoft.

Updates en patches

Software en firmware tijdig bijwerken is een van de beste manieren om je systemen veilig te houden, zeker omdat veel kwetsbaarheden al worden misbruikt voor ze publiek bekend zijn (zero-day-exploits). Automatiseer je updates dus waar mogelijk, niet alleen voor je besturingssysteem maar ook voor randapparatuur, NAS, router en IoT-apparaten.

Windows is standaard ingesteld om belangrijke updates en patches automatisch te downloaden en installeren. Laat dit zeker zo. Vergeet ook je gewone programma's niet: sommige programma's updaten automatisch (zoals browsers), maar lang niet alle programma's doen dit. Tools zoals Patch My PC Home Updater kunnen helpen, of je gebruikt een pakketbeheerder zoals Chocolatey of Winget. Een grafische tool zoals UniGetUI ondersteunt zelfs verschillende pakketbeheerders.

Patch My PC Home Updater herkent ongeveer vijfhonderd populaire programma's en werkt deze op gezette tijden zelf bij. UniGetUI ondersteunt wel tienduizend programma's en maakt het mogelijk om alle verouderde software met een muisklik te updaten.

Neem ook firmware mee in je updatebeleid, zoals deze van je router, BIOS/UEFI, printers en IoT-apparaten. Controleer enkele keren per jaar via de website van de fabrikant of via ingebouwde beheertools, zoals Synology DSM op een NAS, of er updates beschikbaar zijn.

Gevorderde gebruikers die veiligheid belangrijk vinden, kunnen ook CVE- en kwetsbaarheidsdatabanken (Common Vulnerabilities and Exposures) in de gaten houden, zeker bij software met frequente internet-interactie. Verwijder oude software zonder ondersteuning, en denk bijvoorbeeld ook aan extensies of scripts die je niet meer gebruikt, maar die nog wel actief zijn.

Databeveiliging

Zonder degelijke gegevensbeveiliging blijven andere beveiligingsmaatregelen kwetsbaar. Documenten of informatie die veel privacygevoelige gegevens bevatten (zoals financiële of medische gegevens) horen niet onversleuteld op je pc of externe schijven te staan. Encryptie beschermt je data tegen ongewenste toegang, ook bij verlies of diefstal van het systeem.

Op Windows Home-systemen, met TPM en 'modern stand-by', kun je de systeemschijf automatisch versleutelen via Instellingen / Privacy en beveiliging / Apparaatversleuteling. Je moet wel aangemeld zijn met een Microsoft-account.

Deze functie is een vereenvoudigde vorm van BitLocker, beschikbaar in Windows Pro en hoger. BitLocker kan ook je datapartities, externe schijven en usb-sticks versleutelen. Een gratis alternatief is VeraCrypt, waarmee je ook aparte mappen of draagbare volumes kunt versleutelen. Je kunt zelfs een verborgen volume aanmaken, zodat niemand merkt dat er versleutelde data aanwezig zijn. De tool vraagt wat gewenning, maar online vind je uitgebreide documentatie.

Versleutelen is belangrijk, maar ruim ook geregeld oude, privacygevoelige bestanden op. In Windows open je het venster Instellingen en ga je via Systeem / Opslag naar Aanbevelingen vooropschoning om tijdelijke bestanden, downloads of prullenbakinhoud te wissen. Voor het onherroepelijk verwijderen van specifieke bestanden of mappen gebruik je een gratis tool zoals Eraser, die ook vrijgekomen ruimte op een harde schijf kan overschrijven. Wil je een volledige harde schijf wissen, bijvoorbeeld voor verkoop of donatie, gebruik dan DBAN. Voor ssd's gebruik je bij voorkeur de Secure Erase-tool van de fabrikant zelf, bijvoorbeeld Samsung Magician voor Samsung-ssd's.

Back-ups

Je bent nooit honderd procent veilig, alle geïnstalleerde beveiligingen ten spijt. Daarom zou je eigenlijk altijd back-ups moeten maken. Regelmatig back-uppen beschermt je tegen gegevensverlies door fouten, defecten of malware, en je kunt relatief snel je systeem en gegevens herstellen zonder noemenswaardig dataverlies.

Er bestaan gelukkig degelijke en gratis tools waarmee je back-ups grotendeels kunt automatiseren. Deze ondersteunen bij voorkeur versleuteling, compressie en versiebeheer, werken met incrementele back-ups (alleen nieuwe of gewijzigde bestanden) en met deduplicatie (dubbele inhoud wordt slechts één keer opgeslagen). Duplicati en Kopia zijn hier uitstekende voorbeelden van, gratis en opensource. Duplicati heeft een gebruiksvriendelijke webinterface, terwijl Kopia wat technischer is, maar iets krachtiger dankzij het snapshot-systeem en efficiënter bij grote of veel bestanden.

Probeer waar mogelijk de 3-2-1-regel te volgen: bewaar minstens drie kopieën van je data op twee verschillende media, waarvan één op een andere fysieke locatie en minstens één offline. Dit is ook belangrijk met het oog op ransomware. Koppel daarom ook je externe back-upmedium los zodra de back-up klaar is.

Netwerkbeveiliging

Tenzij je computer fysiek losgekoppeld is van internet en andere netwerken ('air-gapped'), mag je zeker niet voorbij gaan aan netwerkbeveiliging. Je router is doorgaans het toegangspunt tot je hele netwerk en verdient daarom je volle aandacht.

Begin met het wijzigen van het standaard beheerderswachtwoord naar een sterk exemplaar. Controleer geregeld op firmware-updates via de website van de fabrikant (zie ook de eerdere paragraaf Updates en patches). Schakel UPnP (Universal Plug and Play) uit om te vermijden dat applicaties ongecontroleerd poorten openen. Zet beheer op afstand uit als dat kan en beperk inkomend verkeer door enkel noodzakelijke poorten open te laten (zie ook de paragraaf Monitoren en scannen, onderaan dit artikel). Schakel ook ongebruikte netwerkdiensten of applicatie-interfaces uit.

Idealiter voorzie je je netwerkapparaten van gescheiden subnetten, zodat een kwetsbaarheid op het ene toestel niet automatisch andere bedreigt. Je kunt bijvoorbeeld een gastnetwerk op je router activeren voor bezoekers of onbekende apparaten. IoT-toestellen houd je het liefst apart van je hoofdnetwerk. Ondersteunt je router VLAN's (virtuele LAN's), dan kun je zelfs per apparaatcategorie aangepaste regels instellen, voor optimale databescherming.

De meeste routers hebben een ingebouwde firewall, maar deze is vaak beperkt. Gevorderde gebruikers kunnen extra beveiliging overwegen met een krachtigere oplossing, zoals OPNSense, waarmee je gedetailleerde regels kunt opstellen en netwerkverkeer logt. Daarnaast kun je een netwerkwijd DNS-filter gebruiken om ongewenste sites en advertenties op domeinnaamniveau te blokkeren. Tools zoals het multiplatform AdGuard Home of het cloudgebaseerde NextDNS zijn hiervoor uitstekend geschikt. Of je gebruikt eventueel publieke DNS-servers, zoals het recent gelanceerde DNS4EU, mede gefinancierd door de EU, met kant-en-klare filters tegen malware, advertenties en/of ongepaste inhoud.

Monitoren en scannen

Binnen cyberhygiëne hoort ook het regelmatig scannen en monitoren van je netwerk en systemen. Voor Windows zijn er ingebouwde logboeken (klik met rechts op de startknop en kies Logboeken), die systeemfouten, softwareproblemen, aanmeldpogingen en beveiligingsincidenten bijhouden. Open hier Windows-logboeken / Systeem en sorteer op de kolom Niveau om sneller fouten en waarschuwingen te zien.

Scan ook geregeld je netwerkverbindingen. De tool Fing (beschikbaar voor mobiel en desktop) toont direct welke apparaten verbonden zijn. Via Security kun je bij Confirm devices aangeven welke je vertrouwt.

Een nuttige aanvulling is GlassWire, een gratis visuele firewall die toont welke apps waarmee verbinding maken en hoeveel data ze verbruiken. Voor diepgaande analyses is Wireshark de ongekroonde koning. Deze gratis sniffer toont welke data via welke netwerkprotocollen je systeem verzendt en ontvangt, waarmee je ongebruikelijke communicatie kunt traceren.

Je netwerkveiligheid hangt ook af van het sluiten van onnodige netwerkpoorten. Test dit van buitenaf, zoals een hacker doet, via GRC ShieldsUP! Klik op Proceed en dan op All Service Ports om gebruikelijke TCP-poorten te scannen. Zie je rode of blauwe vakjes, schakel dan onnodige services en eventuele poortdoorverwijzingen uit in je router tot alle vakjes groen kleuren.

Je kunt de netwerkpoorten ook van binnenuit scannen, zoals malware doet. Dit kan met het gratis Zenmap, de grafische interface van Nmap. Vul bij Target het ip-adres in en kies bij Profile bijvoorbeeld Quick scan plus.

Je doet er ook goed aan geregeld te controleren op mogelijke datalekken, zoals door database-hacks bij diensten waar je een account had. Je kunt je hiervoor aanmelden bij HaveIBeenPwned, via Notify Me.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een betaalbaar sporthorloge? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Xiaomi Smart Band 9

De onlangs verschenen Xiaomi Smart Band 9 is goedkoop en kent ook nog eens verrassend veel functies. Dit langwerpige sporthorloge is in de kleurstellingen zilver-wit, zwart en roze verkrijgbaar. Het amoledscherm van 1,62 inch biedt voldoende ruimte om diverse gegevens te tonen. Dankzij een respectabele resolutie van 192 × 490 pixels verschijnt alle informatie scherp in beeld – denk daarbij aan stappen, verbrande calorieën, weersverwachting en natuurlijk de tijd. Alle functies zijn via het aanraakscherm bereikbaar, want de Smart Band 9 heeft geen fysieke knoppen. De waterdichte behuizing weegt maar 15,8 gram (zonder bandje).

Kies in het menu tussen ruim 150 sportmodi en start vervolgens de training. Tijdens de inspanning kun je jouw hartslag in de gaten houden. Je koppelt de Smart Band 9 via bluetooth eenvoudig aan een smartphone. Laat het mobiele toestel vervolgens in je broek- of jaszak zitten, want inkomende notificaties verschijnen rechtstreeks op je pols. Een prettige eigenschap is dat je het scherm ook op zonovergoten plekken nog prima kunt lezen. Aan de hand van een lichtsensor kiest deze smartwatch automatisch de juiste helderheid. Ten slotte is de beschikbaarheid van meer dan tweehonderd wijzerplaten een leuk extraatje.

Garmin Instinct 2

Met deze relatief goedkope smartwatch van Garmin houd je nauwlettend jouw sportieve prestaties in de gaten. Je kunt de Instinct 2 zowel binnen als buiten dragen, want de robuuste behuizing is waterdicht tot een diepte van honderd meter. Op het ronde display van 176 × 176 pixels zie je onder meer de actuele hartslag, het aantal gezette stappen en de huidige snelheid. Er zijn ook een hoogtemeter en elektrisch kompas geïntegreerd. Onder leiding van diverse sport-apps doe je uiteenlopende trainingen. Je kunt bovendien na elke nacht de uitgebreide slaapmonitor bekijken.

Wanneer het sporthorloge met een smartphone is verbonden, zie je inkomende pushnotificaties voorbijkomen. De Instinct 2 bevat een energiezuinig zwart-witscherm. Dat komt de accuduur ten goede! De fabrikant claimt dan ook een batterijduur van zo'n 28 dagen in de smartwatchmodus. Het hier besproken model heeft een horlogekast van 45 millimeter. Als alternatief kun je een vergelijkbaar sporthorloge met een horlogekast van 40 millimeter kopen, de Garmin Instinct 2S.

Garmin Forerunner 255 Music

Ren, wandel of fiets je met een lekker muziekje nét wat steviger door? De Garmin Forerunner 255 Music is hiervoor bij uitstek geschikt. Je kunt namelijk nummers van Spotify, Deezer of YouTube Music downloaden en in het geheugen van deze smartwatch opslaan. Laat dus tijdens trainingen voortaan je smartphone thuisliggen en bedien de muziek vanaf je pols. Je hebt voor deze functie trouwens wel een betaald abonnement bij een van de genoemde muziekdiensten nodig. De Forerunner 255 Music heeft een horlogekast van 46 millimeter. Kies tussen een zwarte en witte uitvoering.

Op het ruime 1,3inch-kleurenscherm van 260 × 260 pixels zijn er een heleboel functies toegankelijk. Denk onder andere aan een calorieënteller, hartslagmeter, bloedzuurstofmeter, slaapmonitor, snelheidsmeter, stappenteller en stopwatch. De Forerunner 255 Music toont ook meldingen van een verbonden smartphone. Krijg je bijvoorbeeld een WhatsApp-bericht, dan gaat de weerbestendige behuizing kortstondig trillen. Tot slot gebruik je deze veelzijdige smartwatch ook om contactloos te betalen.

Lees ook: Dit zijn de 9 sporten waarmee je het makkelijkst afvalt

Polar Pacer Pro

Zoek je een licht sporthorloge met zéér veel functies? Kijk dan eens naar de Polar Pacer Pro. Wegens het gewicht van 41 gram voel je dit apparaatje amper zitten. In de horlogekast van 45 millimeter is er een 1,2inch-kleurenscherm van 240 × 240 pixels verwerkt. Het display is voorzien van Gorilla Glass en gaat dus niet zomaar stuk. Verder is de behuizing waterdicht tot een diepte van vijftig meter. In het menu staan er ruim 150 sportprofielen voor je klaar. Fijn is dat deze smartwatch ook allerlei 'exotische' sporten ondersteunt, zoals (kite)surfen, rolschaatsen en skiën. Zodra je een keuze hebt gemaakt, monitort de Pacer Pro diverse sportieve prestaties.

Onder de motorkap bevindt zich een gps-chip, zodat deze smartwatch overal ter wereld je locatie kan bepalen. Handig is dat je routes van de bekende app Komoot kunt synchroniseren. Kijk voor routeaanwijzingen voortaan op je pols. Verder werkt de Pacer Pro ook naadloos met de veelgebruikte sport-app Strava samen. Hoewel Polar in zijn eigen webwinkel een tarief van 349,90 euro hanteert, vragen diverse andere bekende webshops minder dan tweehonderd euro. Kies tussen de kleurstellingen zwart, wit en goud.

Samsung Galaxy Fit3

De Samsung Galaxy Fit3 schaf je voor minder dan zes tientjes aan! Dit goedkope sporthorloge is te koop in de kleurstellingen zwart, zilver-wit en roze. Ondanks zijn lage prijskaartje toont het langwerpige 1,6inch-amoledscherm van 256 × 402 pixels diverse gegevens. Zo zie je hoeveel stappen je hebt gezet. De achterzijde van de horlogekast heeft ook nog sensoren om je bloedzuurstof en hartslag te meten. Druk aan de zijkant op de homeknop en kies uit ruim honderd sportoefeningen. De Galaxy Fit3 analyseert desgewenst ook je slaapgedrag. Maak je onverhoopt een lelijke uitglijder? Dankzij valdetectie schakelt de polsassistent jouw SOS-contactpersonen in.

Dit lichtgewicht sporthorloge van 18,5 gram neem je overal mee naartoe. De IP68-gecertificeerde behuizing is namelijk volledig waterdicht. Verbind de Galaxy Fit3 via bluetooth met een smartphone voor nog meer functies. Je kunt dan bijvoorbeeld de muziekweergave bedienen en zien wie er belt. De smartwatch toont ook inkomende berichten. De oplaadbare batterij van 208 mAh gaat op een enkele acculading volgens Samsung tot dertien dagen mee.