De ASUS Eee PC is klein, goedkoop en verkrijgbaar in een Windows XP- en Linux-versie. Kiest u voor het vertrouwde Windows of is Linux eigenlijk net zo gebruiksvriendelijk en makkelijk in gebruik? Wij lieten iemand die nog nooit Linux heeft gebruikt los op beide varianten van de Eee 900.

We kijken nu alleen naar de software die op de ASUS Eee PC draait: de aangepaste versie van de Linux-distributie Xandros. Op de hardware-aspecten van het kleine notebookje zijn we al eerder ingegaan: zie testcenter-ID 2951.

De ASUS Eee PC heeft zich inmiddels bewezen als verkoopsucces. Mensen kochten massaal het handzame notebookje waarvan er inmiddels al een aantal varianten zijn verschenen: na de Eee 700/701 met 7-inch scherm verscheen de 900/901 met 8,9 inch scherm. Inmiddels is er ook een 10-inch versie aangekondigd en komt er een desktop variant. Leuk om te hebben en de prijs past in ieders budget. Maar bij aankoop staat u voor een lastige keuze: de Linuxversie heeft voor dezelfde prijs veel meer opslagruimte: bij de Eee 900 krijgt u een 20 GB SSD (Solid State Disk), terwijl de Windows versie maar 12 GB heeft. Kiest u voor het vertrouwde Windows XP, of gaat u het Linux avontuur aan? U kunt er later immers zelf nog XP op zetten. ASUS levert de instructies daarvoor zelfs mee. Hoe Windows XP eruit ziet weten we; ze zijn eigenlijk nieuwsgieriger of er met de Linux-versie te werken valt.

Gemak

ASUS heeft het voor kopers van de Eee PC met Linux erg gemakkelijk gemaakt: er is een mooie grafische schil aanwezig die alle mogelijkheden presenteert in vier tabbladen: Internet, Work, Learn en Play. Op het tabblad Internet gaat u met een klik op het pictogram Web naar de webbrowser (Firefox), met de pictogrammen Skype en Messenger kunt u chatten en met Network gaat u naar de netwerkinstellingen. Voor sommige applicaties, zoals Google Docs, is een internetverbinding nodig die u met een klik op Wireless Networks kunt instellen. Wij kochten de Eee in Engeland, maar koopt u bij een Nederlandse winkelier dan is deze voorzien van de Nederlandse taal.
Tot zover eigenlijk niets nieuws: de vensters zien er verdacht veel uit zoals u ze van Windows gewend bent. Het is even zoeken naar de juiste instellingen, maar het toevoegen van printers, het gebruik van usb-sticks of toegang krijgen tot het netwerk is een fluitje van een cent. Xandros, de Linux-variant die ASUS voor de Eee PC heeft gekozen heeft een opmerkelijke overeenkomst met Windows XP. Exact dezelfde look-and-feel, dezelfde toetscombinaties om bijvoorbeeld een nieuw tabblad in Firefox te openen of een stuk tekst te kopiëren.

Afgeschermd

De Eee is op het eerste gezicht in alle opzichten easy. Zo heeft ASUS het ook bedoeld: kinderen en onervaren computergebruikers moeten er meteen mee aan de slag kunnen. De ervaren computergebruiker ziet na een paar uur gebruik wel wat beperkingen: het bekende startmenu uit Windows is niet aanwezig en ook het installeren van extra software is door ASUS sterk ingeperkt. Via Add/Remove Software kunt u aanvullende software toevoegen, maar veel keuze is er niet. Wie op onderzoek uitgaat ontdekt al snel de SynapticPackage Manager waarmee u aanvullende software zou kunnen installeren, maar op onze Eee 900 levert elk pakket een foutmelding op. In de meegeleverde handleiding vindt u geen uitleg hoe de beperkingen te omzeilen, maar op internet zijn er wel instructies om naar Full Desktop Mode te gaan. Dit houdt in dat de eenvoudige interface met vier tabbladen wordt vervangen door een volledige interface die meer aan Windows XP doet denken. Wilt u aanpassingen in de software doen, dan zult u niet moeten terugschrikken voor wat commandoregel-opdrachten: het openen van de terminal met Ctrl+Alt+T wordt al snel een gewoonte en commando's zoals 'sudobash' hebt u nodig om überhaupt iets voor elkaar te krijgen.

Obstakels

Tot zover de theorie. De instructies zijn voor de doorgewinterde computeraar niet ingewikkeld: u hoeft alleen maar een paar commando's nauwgezet in te tikken. Maar in de praktijk blijkt dat het toch niet zo simpel is: instructies voor de Eee 700 blijken op de Eee 900 niet meer te werken. Bovendien heeft onze Eee 900 problemen met een zogenaamd libqt3c102-mt-conflict. Veel software blijkt een ander librarybestand (libqt3) te vereisen dan op de Eee is meegeleverd. Zomaar vervangen blijkt door onderlinge afhankelijkheden niet mogelijk. Voor u het weet hebt u uzelf ongewild opgewerkt tot Linux-expert. We hadden niet gedacht dat we het onderdeel 'Learn' zo letterlijk moesten nemen. Waarom heeft ASUS de Linux-versie van de Eee PC eigenlijk zo dichtgetimmerd? We vragen het Milan Rado, PR-verantwoordelijke bij ASUS: "Je bekijkt het vanuit het oogpunt van een power user. Dit is geen notebook, het is ook nooit op de markt gezet als een vervanger van een notebook. Voor de computerleek is het absoluut onnodig om dit makkelijker te maken. Mijn maandenlange feedback van eindgebruikers is dat het systeem meer dan voldoende is met de Xandros-distributie. Mochten mensen Windows XP willen, dan wordt die kant-en-klaar op die manier verkocht in de winkel. Het feit dat juist de tweakers graag aan de slag gaan met de Eee PC vinden wij een geweldige ontwikkeling. Maar met het besturingssysteem hadden we een heel andere gebruikersgroep in gedachten." Blijkbaar verwacht ASUS dat tweakers die extra uitdagingen en de noodzaak om in UNIX-commando's te duiken zien als onderdeel van het avontuur.

Windows of Linux?

Terugkomend op de vraag die we aan het begin van dit artikel hebben gesteld: kunt u als doorgewinterde Windows-gebruiker maar beter voor de technisch iets mindere Windows-versie van de ASUS Eee PC kiezen?
Wilt u de ASUS Eee PC gebruiken voor veelvoorkomende activiteiten onderweg, zoals het beantwoorden van e-mail, opzoeken van informatie op internet en het werken met tekstdocumenten of spreadsheets, dan bent u inderdaad prima af met de Linux-versie. Alle dagelijks benodigde software is aanwezig en daarnaast is het een interessante ontdekkingstocht om een nieuw besturingssysteem te leren kennen en te achterhalen hoe u meer mogelijkheden uit het kleine apparaatje haalt. Bent u door werk of hobby gebonden aan heel specifieke software die uitsluitend onder Windows draait, dan zou dat een reden kunnen zijn om de Windows-versie te kopen. In dat geval zou u ook de Linux-versie kunnen kiezen om er zelf XP op te installeren.PluspuntenMinpuntenConclusie

De Linux-versie van de ASUS Eee PC is ook zonder Linux-kennis prima te gebruiken. Als u de kleine notebook voornamelijk wilt gebruiken voor e-mail, internet en tekstverwerking hebt u aan de meegeleverde applicaties meer dan genoeg.Downloadversie beschikbaarneeDemoversie beschikbaarneeHoeveelheid RAM (minimaal benodigd)512

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.