ID.nl logo
Je eigen WordPress-website - Deel 2: website inrichten
© Reshift Digital
Huis

Je eigen WordPress-website - Deel 2: website inrichten

In deel 1 heb je WordPress geïnstalleerd op de webserver van je hostingprovider. Nu is het hoog tijd om de website vorm te geven en van inhoud te voorzien. Het toevoegen van teksten, afbeeldingen en video's krijg je met het dashboard van WordPress eenvoudig voor elkaar.

Deel 1 nog een keer teruglezen? Dat kan hier! En deel 3 van dit drieluik je eigen Wordpress-site bouwen vind je hier.

Tip 01: Bericht openen

De standaardvormgeving van je WordPress-site oogt nog erg basaal en bestaat uit slechts één webpagina. Verderop in dit artikel passen we dat aan door een ander thema te installeren en nieuwe pagina's toe te voegen. Allereerst voorzie je de website van inhoud, zodat er iets valt te lezen voor je bezoekers. Je kunt bijvoorbeeld aangeven dat er momenteel aan de website gewerkt wordt. Surf naar www.jouwwebsite.nl/wp-login.php, waarbij je 'jouwwebsite' vervangt door je eigen domeinnaam. Log in met je gebruikersnaam en wachtwoord van WordPress. Ga naar Berichten en klik op Hallo wereld om de inhoud van het standaardbericht te openen. Er verschijnt een soort tekstbewerker in beeld waarin je het bericht kunt opmaken. Dit noemt men een WYSIWYG-editor (What You See Is What You Get). Hiermee komt het bericht er aan de 'voorkant' hetzelfde uit te zien.

©PXimport

Tip 01 De WYSIWYG-editor van WordPress vertoont veel overeenkomsten met een reguliere tekstbewerker als Word.

Tip 02: Bericht opmaken

Het staat je vrij om de inhoud van het standaardbericht naar eigen inzicht aan te passen. Kies allereerst voor een andere titel en typ de gewenste inhoud van het bericht. Vergeet hierbij niet om de opmaakfuncties in de bovenste knoppenbalk te gebruiken. Zo maak je tekst bijvoorbeeld cursief of voeg je opsommingstekens toe. Standaard zijn niet alle functies van de knoppenbalk zichtbaar. Klik op het achterste pictogram Toolbar weergeven/verbergen om alle functies uit te vouwen. Je kunt dan onder meer de tekstkleur aanpassen en speciale karakters toevoegen.

Verder is het ook mogelijk om een uitgelichte afbeelding aan het bericht te hangen. Scrol hiervoor een stukje omlaag en klik rechtsonder op Uitgelichte afbeelding instellen. Via Bestanden selecteren kies je een afbeelding uit de Mediabibliotheek of van je eigen schijf. Je koppelt eventueel een onderschrift, alternatieve tekst en beschrijving aan de afbeelding. Bevestig tot slot met Uitgelichte afbeelding instellen. Houd er rekening mee dat het thema bepaalt wat er met de uitgelichte afbeelding gebeurt. Vaak wordt de afbeelding op de voorpagina gepubliceerd als verwijzing naar het volledige bericht. Overigens is het ook mogelijk om direct afbeeldingen aan de WYSIWYG-editor toe te voegen. Gebruik hiervoor de knop Media toevoegen.

©PXimport

Tip 02 Typ de tekst die je op de website wilt publiceren en voeg hier eventueel afbeeldingen aan toe.

Permalinks

Ieder bericht krijgt een eigen webadres. WordPress noemt dit een permalink. Standaard bestaat de url uit een willekeurig nummer of een datum met de titel van het bericht. Tijdens de opmaak van het bericht kun je de structuur van de url handmatig aanpassen, maar handiger is het om de structuur van de permalink in de instellingen vast te leggen, zodat je er geen omkijken meer naar hebt. Ga hiervoor naar Instellingen / Permalinks en bepaal welke elementen je in de url wilt opnemen. Voor veel websites is het gebruikelijk om het jaar, de maand en naam van het bericht in de url te vermelden. Is je website wat statischer, met minder actuele berichten, kies dan voor alleen de berichtnaam. Maak een keuze en klik onderaan op Wijzigingen opslaan.

©PXimport

Geef aan op welke manier je de url van nieuwe berichten wilt opbouwen.

Tip 03: Bericht publiceren

Zodra je het bericht naar tevredenheid hebt opgemaakt, is het tijd voor publicatie. Het is verstandig om een categorie aan het bericht te hangen, zo kun je berichten op een reisblog onderverdelen in de categorieën Europa, Afrika, Azië, Oceanië en Noord- en Zuid-Amerika. Zeker als je regelmatig nieuwe informatie aan je website toevoegt, is het slim om de berichten netjes in te delen. Klik aan de rechterkant op Nieuwe categorie toevoegen en bedenk een naam. Vervolgens bevestig je met Nieuwe categorie toevoegen. Verder biedt WordPress een optie om zogeheten tags aan het bericht toe te wijzen, al is dat niet verplicht. Tags zijn trefwoorden die horen bij het bericht. Schrijf je bijvoorbeeld een reisblog over een rondreis door Italië, dan kies je voor tags als zon, rondreis, Italië, Rome en strand. Wanneer je de juiste categorieën hebt gekozen, publiceer je het bericht op de website. Klik hiervoor op Bijwerken of in het geval van een nieuw bericht op Publiceren. Wil je eerst een voorbeeldweergave zien? Klik dan eerst op Wijzigingen bekijken of bij een nieuw bericht op Voorbeeld.

Tip 04: Nieuwe webpagina

Je weet nu hoe je nieuwe berichten op de hoofdpagina publiceert. Uiteraard wil je de website voorzien van meerdere pagina's. Extra webpagina's zijn met name interessant wanneer je statische informatie wilt laten zien; informatie die weinig actueel is. Veelgebruikte webpagina's zijn hiervoor bijvoorbeeld 'Over ons' of 'Contact'. Klik vanuit het dashboard van WordPress op Pagina's / Nieuwe pagina. Bedenk een paginatitel en voer de tekst in. Vergeet niet om beeld aan de tekst toe te voegen en stel eventueel een uitgelichte afbeelding in. Deze afbeelding verschijnt bij de meeste thema's als vergrote weergave boven aan de pagina. Klik op Publiceren om de pagina definitief toe te voegen.

©PXimport

Tip 04 Het toevoegen van een nieuwe pagina lijkt erg op het bewerken of toevoegen van een bericht.

Tip 05: Hoofdpagina

Nieuwe berichten belanden met het standaardthema automatisch op de homepage van je website. Dat is niet altijd de bedoeling. Misschien stel je liever een webpagina met statische informatie als toegangspoort voor je website in. Een meubelmaker die zijn diensten op een persoonlijke website aanbiedt, wil bijvoorbeeld louter reclame voor zichzelf maken. Het periodiek toevoegen van nieuwe berichten zoals bij een nieuwssite, is in deze situatie dus niet van toepassing. Gelukkig biedt WordPress de mogelijkheid om een specifieke webpagina als voorpagina weer te geven. Zorg ervoor dat de beoogde hoofdpagina gereed is (zie tip 4) en navigeer naar Instellingen / Lezen. Bij de optie Startpagina toont kies je voor Een statische pagina. Selecteer achter Voorpagina in het uitrolmenu de titel van de beoogde webpagina. Je klikt onderaan ten slotte op Wijzigingen opslaan.

©PXimport

Tip 05 Geef aan welke webpagina je als eerste wilt weergeven wanneer bezoekers naar jouw website surfen.

Tip 06: Reacties

WordPress is van oorsprong software om een eigen weblog te creëren, waarbij bezoekers reacties kunnen achterlaten. Niet iedere websitebeheerder zit daarop te wachten. Om die reden is het handig om te weten hoe je deze functie in- of uitschakelt. Open vanuit het dashboard een bericht of pagina. Klik vervolgens rechtsboven op Scherminstellingen, waarbij je controleert of er bij het onderdeel Reacties twee vinkjes staan. Scrol een stukje omlaag en zoek het vak Reacties op. Door het vinkje Reacties toestaan te verwijderen, kunnen bezoekers geen commentaar leveren op jouw bericht of pagina. Via Bijwerken sla je de wijziging op. Wil je de reactiefunctie voor de complete website uitschakelen? Ga dan naar Instellingen / Reacties en verwijder het vinkje voor Sta toe dat bezoekers kunnen reageren op nieuwe artikelen. Klik onderaan op Wijzigingen opslaan.

©PXimport

Tip 06 Indien je reacties van bezoekers niet op prijs stelt, zet je deze functie voor jouw website uit.

Tip 07: Thema wijzigen

Het thema bepaalt grotendeels hoe jouw website eruitziet en is ingedeeld. Denk hierbij aan het kleurenschema, het lettertype en de navigatiestructuur. Afhankelijk van het ingestelde thema, heb je zelfs toegang tot specifieke instellingen om de lay-out en inhoud naar je hand te zetten. WordPress beschikt over duizenden thema's die je zelfs vrijblijvend kunt uitproberen.

Klik in het dashboard-menu op Weergave en ga naar Thema's. Via Nieuw thema toevoegen bekijk je het aanbod. Klik op Eigenschapsfilter en Filters toepassen om het aanbod op kleur en indeling te sorteren. Heb je een mooi exemplaar gevonden? Zweef met de muisaanwijzer boven het thema en kies voor Voorbeeld. Wanneer je tevreden bent met hoe het thema eruitziet, bevestig je de installatie ervan met Installeren. Het geïnstalleerde thema is nog niet actief. Ga weer terug naar Weergave / Thema's en klik op Live voorbeeld om te zien hoe jouw website er met de vernieuwde vormgeving uitziet. Ben je helemaal zeker van je zaak? Kies dan linksboven voor Opslaan & activeren.

©PXimport

Tip 07 De catalogus van WordPress telt duizenden gratis thema's.

Tip 08: Thema uploaden

Naast de catalogus van WordPress zijn er elders op internet nog veel meer thema's te vinden. Er zijn voldoende gratis vindplaatsen, maar bedenk wel dat deze thema's lang niet altijd veilig zijn. Bovendien bevatten ze geregeld verkapte advertenties in de vorm van hyperlinks. Wil je een exclusiever design met meer mogelijkheden, dan kun je er ook voor kiezen om voor een exemplaar betalen. Een aanrader is bijvoorbeeld www.elegantthemes.com.

Voor een bedrag van 69 dollar (zo'n 60 euro) heb je toegang tot 87 uitstekende thema's. Heb je een mooi thema gevonden? Je hebt dan als het goed is een zip-bestand naar je pc gedownload. Door dit bestand naar het WordPress-dashboard te uploaden, is het nieuwe thema voor je website beschikbaar. Navigeer hiervoor binnen het cms naar Weergave / Thema's en klik bovenaan op Nieuwe toevoegen. Via Thema uploaden en Bestand kiezen selecteer je het zip-bestand op je harde schijf. Je klikt vervolgens op Openen, waarna je bevestigt met Nu installeren. Kies als laatste voor Activeren en bekijk het resultaat op je website. Schrik niet als je website er ietwat rommelig uitziet, want je moet het thema nog vormgeven.

©PXimport

Tip 08 Met een betaald thema creëer je een exclusiever design voor je WordPress-site.

Responsive

Tegenwoordig gebruiken we naast de computer veelal mobiele apparaten om websites te bekijken, namelijk de tablet en smartphone. Het is belangrijk dat het gebruikte thema daar rekening mee houdt. In vaktermen is je website dan responsive, waarbij het thema zich automatisch aanpast aan de beschikbare schermruimte. Je thema komt er dan op ieder scherm goed uit te zien, waarbij het met mobiele apparaten niet nodig is om in te zoomen.

Tip 09: Thema vormgeven

Nadat je het thema hebt geïnstalleerd, ga je de website wat meer opsmuk geven. Je regelt dat door alle thema-instellingen nauwkeurig door te nemen en de beschikbare opties te wijzigen. Voeg bijvoorbeeld afbeeldingen, kleuren en een ander lettertype toe. Welke instellingen er exact beschikbaar zijn, is afhankelijk van het gekozen thema. Veel thema's bieden de mogelijkheid om via de functie Customizer aanpassingen te maken. Mits beschikbaar, navigeer je daarvoor vanuit het dashboard naar Weergave / Customizer. Je ziet de huidige lay-out van je website verschijnen, waarbij je het deelvenster aan de linkerkant gebruikt om de instellingen te wijzigen. Het resultaat is direct zichtbaar! Zodra je iets wijzigt, bevestig je bovenaan met Opslaan & publiceren. Veel thema's integreren binnen het dashboard van WordPress overigens ook een eigen menu waarin je het uiterlijk van je website onder handen kunt nemen.

©PXimport

Tip 09 Met de functie Customizer voeg je bijvoorbeeld een favicon aan je website toe.

Tip 10: Menu samenstellen

Afhankelijk van welk thema je hebt gekozen, zijn er één, twee of misschien wel drie plekken beschikbaar voor het menu. Voor de navigatiestructuur op je website is het belangrijk dat je de menu's logisch indeelt. Je gebruikt hiervoor categorieën van berichten en pagina's die je in eerder in dit artikel hebt aangemaakt. Ga vanuit het dashboard naar Weergave / Menu's en bedenk een geschikte menunaam. Nadat je hebt bevestigd met Menu aanmaken, zet je aan de linkerkant een vinkje voor alle pagina's die je in het menu wilt hebben. Klik vervolgens op Aan menu toevoegen. Geef ook aan of je berichten, aangepaste links en/of categorieën aan het menu wilt toevoegen. Wijzig bij het onderdeel Menustructuur de volgorde door de menublokken te verslepen. Je geeft bij Thema locaties aan op welke plek je het zojuist aangemaakte menu wilt weergeven. Bevestig als laatste met Menu opslaan.

©PXimport

Tip 10 Je bepaalt zelf welke pagina's je in het hoofdmenu van je website wilt weergeven.

▼ Volgende artikel
Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL
© ID.nl
Zekerheid & gemak

Slimmer overstappen zorgverzekering 2026: pak dubbel voordeel met CashbackXL

Naar verwachting stappen dit jaar weer ruim 1,2 miljoen mensen over van zorgverzekering. Verstandig, maar het kan nóg slimmer. Wie overstapt via CashbackXL profiteert namelijk dubbel: je bespaart op de premie én ontvangt cashback-punten die je kunt inwisselen voor keiharde euro's.

We zitten midden in het overstapseizoen. Tot en met 31 december heb je de tijd om je huidige zorgverzekering op te zeggen en een nieuwe te kiezen. De ontevredenheid over de hoge premies is voor velen de belangrijkste reden om te wisselen. Daarnaast kiezen steeds meer mensen voor een minder uitgebreide aanvullende verzekering om de kosten te drukken. Er valt vaak honderden euro's per jaar te besparen door simpelweg te vergelijken. Maar waarom zou je genoegen nemen met alléén een lagere premie?

Punten scoren (en cashen!)

Als je via CashbackXL overstapt, ontvang je voor elke nieuw afgesloten zorgverzekering bij de grote vergelijkers Poliswijzer.nl, Zorgkiezer en Overstappen.nl 2.750 punten. Deze punten zijn geld waard: 1 punt staat gelijk aan € 0,01. Dit betekent dat je per overstap € 27,50 extra voordeel pakt.
Of je nu kiest voor a.s.r., VGZ Bewuzt, OHRA, Zilveren Kruis Ziezo of een van de vele andere verzekeraars uit de lijst: als je via de juiste vergelijker overstapt, pak je die bonus mee. In onderstaand overzicht zie je bij welke vergelijker je moet zijn voor een specifieke verzekeraar.

💡Slimme tip: zo krijg je meerdere cashbacks op één adres

Stappen jij en je partner allebei over? Let dan even goed op. Normaal gesproken geldt de regel: één cashback per vergelijker, per adres/gezin. Maar daar is een slimme oplossing voor. Wil je voor meerdere gezinsleden een cashback ontvangen? Sluit de verzekeringen dan af bij verschillende vergelijkers.

Voorbeeld: Jij sluit je nieuwe verzekering af via Poliswijzer.nl (2.750 punten) en je partner sluit af via Overstappen.nl (ook 2.750 punten). Zo ontvang je op hetzelfde adres twee keer de cashback!

Belangrijk om te weten: geduld wordt beloond

Overstappen doe je vóór 1 januari, maar de controle duurt even. Zorgverzekeraars keuren de aanvragen namelijk pas definitief in april 2026. Het duurt dus even voordat de punten in je account op 'goedgekeurd' staan, maar dat is het wachten waard.

Voorwaarden puntenactie zorgverzekering 2026

Wil je in aanmerking komen voor deze actie, lees dan onderstaande voorwaarden even aandachtig door:

• Je moet 18 jaar of ouder zijn.
• Het moet gaan om een nieuwe verzekering (als je verlengt bij je huidige verzekeraar (ook al sluit je een andersoortige verzekering af) dan geldt dat hier niet als overstappen.
• Alle genoemde cashbacks gelden altijd voor elk eigen risico.

Zo werkt de zorgverzekerings-cashback

Wil jij 2026 financieel goed beginnen? Volg dan deze stappen voor de perfecte tracking:

1. Maak een account aan op CashbackXL.
2. Klik bovenaan in de blauwe balk op Zorgverzekering 2026.
3. Bekijk in het overzicht welke verzekeraar via welke vergelijker (Poliswijzer, Zorgkiezer of Overstappen) beschikbaar is.
4. Klik op de link en start de vergelijking. Let op: accepteer alle cookies op de site van de vergelijker en zet je adblocker uit. Dit is noodzakelijk om de punten te kunnen registreren.
5. Sluit de verzekering af.
6. Je aankoop wordt geregistreerd en na goedkeuring in april 2026 kun je jouw punten verzilveren in euro's.

Waarom je CashbackXL kunt vertrouwen

CashbackXL is de grootste cashback-site van Nederland. De site registreert 97 procent van alle aankopen succesvol en scoort op Kiyoh een klantwaardering van een 9,0. Je ontvangt je uitbetaling maandelijks (of wanneer jij wilt, zonder minimumbedrag), krijgt de hoogste cashback-percentages en kunt terecht bij een toegankelijke klantenservice.

▼ Volgende artikel
Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone
© Looker_Studio - stock.adobe.com
Huis

Dit wil je weten over tweestapsverificatie, óók zonder je smartphone

Je inloggegevens alleen met een wachtwoord beveiligen is vragen om problemen. Steeds meer diensten en apps bieden daarom tweefactorauthenticatie (2FA) aan, of ze verplichten dit zelfs. Naast een wachtwoord heb je dan een tweede factor nodig. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar wat doe je als je (tijdelijk) geen telefoon hebt?

Dit artikel in het kort

Tweestapsverificatie (2FA) beschermt je accounts beter dan alleen een wachtwoord. Vaak gebruik je hiervoor je smartphone, maar dat hoeft niet. In dit artikel lees je hoe je ook zonder telefoon veilig kunt inloggen. Zo ontdek je hoe desktop-authenticators zoals Proton of KeePassXC werken, hoe je een hardwaresleutel zoals een YubiKey instelt, en hoe je back-upcodes aanmaakt voor noodgevallen. Ook wordt uitgelegd wat een digitale en fysieke token precies doen en hoe toegangssleutels (passkeys) een alternatief vormen voor klassieke wachtwoorden.

Wachtwoorden kun je vergeten, of ze worden gehackt. Daarom is het niet handig om de toegang tot een dienst of app alleen met een wachtwoord te beveiligen. Voor meer veiligheid voeg je daar een tweede authenticatiemethode aan toe. We hebben het over het aanmelden via 2FA (tweefactorauthenticatie oftewel tweestapsverificatie).

Bij 2FA heb je naast iets wat je weet, meestal een wachtwoord, ook iets wat je 'hebt' of 'bent' nodig om in te loggen. Zo'n tweede factor is vaak een unieke, eenmalige code via een authenticator-app op je smartphone. Het kan ook een sms-code, pushmelding, hardwaresleutel of een biometrische beveiliging zijn. Zo kan een aanvaller met je wachtwoord niet binnendringen, want hij heeft ook die tweede factor nodig. Een geraden of gelekt wachtwoord is dus niet meer voldoende, wat de veiligheid verhoogt.

Smartphone

Veel 2FA-oplossingen werken via een smartphone, bijvoorbeeld met de authenticator-app van Authy, Google of Microsoft, of via sms-berichten naar je telefoon. Dit is handig, maar er zijn ook nadelen. Je hebt altijd je telefoon nodig en bij een lege batterij, verlies of diefstal kom je mogelijk niet bij je accounts. Ook al je je in een gebied zonder mobiel bereik bevindt, is het lastig of onmogelijk om een sms te ontvangen.

2FA via sms is bovendien kwetsbaar voor praktijken als sim-swapping. Hierbij zet een aanvaller jouw telefoonnummer om naar een eigen simkaart om zo sms-codes te ontvangen. Je smartphone kan ook besmet raken (via phishing) met malware. Ook daarmee kan een aanvaller andere 2FA-codes onderscheppen.

Het kan ook zijn dat je geen smartphone voor je werk hebt en dat je je privételefoon liever niet gebruikt voor werkgerelateerde 2FA-authenticaties. Je kunt er natuurlijk ook nog bewust voor kiezen om geen eigen smartphone te hebben.

Gelukkig bestaan er veilige alternatieven om je ook zonder smartphone via 2FA aan te kunnen melden, zoals de rest van dit artikel duidelijk maakt.

Lees ook: Waarom je beter geen sms voor tweestapsverificatie kunt gebruiken

Een eenmalige code via een (mobiele) authenticator-app is een van de populairste 2FA-verificatiemethoden.

Desktop-authenticator

Veel mensen gebruiken als tweede factor een eenmalige code via een authenticator-app. Daarvoor bestaan verschillende gratis mobiele apps, maar je kunt ook je desktop of laptop inzetten. Je hoeft geen virtuele Android-omgeving op te zetten met een tool als BlueStacks om zo bijvoorbeeld de mobiele Android-authenticator van Google of Microsoft te kunnen draaien. Installeer gewoon de desktopversies, zoals het Zwitserse Proton of het Zweedse Yubico.

We vertellen je in het kort hoe je hiermee bij Google aanmeldt. De procedure bij andere diensten en apps gaat op een vergelijkbare manier. Surf naar https://myaccount.google.com en open Beveiliging. Kies Tweestapsverificatie en zorg dat deze is ingeschakeld. Klik bij tweede stap op Authenticator en daarna op Authenticator instellen. Er verschijnt een QR-code, maar voor je desktop-app klik je op Kun je de code niet scannen. Je krijgt nu de nodige gegevens om de geheime sleutel (zie kader Werking digitale token) handmatig in te voeren.

Als je dit in je authenticator-app hebt ingesteld (zie de alineaProton Authenticator), klik je op Volgende en voer je de code in die de app genereert. Je kunt nu definitief tweestapsverificatie bij Google aanzetten. Bij de volgende aanmeldingen voer je nu voortaan naast je wachtwoord ook de gevraagde code in.

De tweestapsverificatie bij Google is geactiveerd, met (voorlopig alleen) een authenticatorcode als tweede factor.

Proton Authenticator

We nemen Proton Authenticator voor Windows als voorbeeld (ook beschikbaar voor macOS en Linux). De installatie bedraagt slechts enkele muisklikken. Start daarna de app start op en klik op Create new code. Vul bij Title bijvoorbeeld Google account in en plak de sleutel van 32 tekens in het veld Secret.

Bij Issuer kun je Google opgeven. Via Advanced options pas je eventueel instellingen aan als de dienst specifieke eisen heeft voor het aantal cijfers (standaard 6), tijdsinterval (standaard 30 seconden), algoritme (standaard SHA1) of type (standaard TOTP, maar kies STEAM voor het Steam-gameplatform van Valve). Klik op Save code om de code toe te voegen.

Via het tandwielpictogram kun je onder meer je codes back-uppen, exporteren, importeren en ook synchroniseren tussen apparaten via een gratis Proton-account. Na het aanmaken verschijnt de code in het hoofdvenster, met een geanimeerd pictogram dat de resterende geldigheidsduur toont. Je hoeft deze code nu maar bij de juiste dienst in te vullen als tweede factor, naast je wachtwoord.

Via Proton Authenticator voeg je een TOTP-code toe aan Googles 2FA-verificatieproces.

Werking digitale token

De meeste mensen gebruiken een digitaal token als tweede factor, zoals een pushmelding of een eenmalige cijfercode. Dit laatste wordt ook wel TOTP genoemd (Time-based One-Time Password) en werkt als volgt.

Bij het instellen van 2FA genereert de dienst een unieke geheime sleutel. Deze wordt één keer met je authenticator-app gedeeld via een QR-code of handmatige invoer. Zowel de server van de dienst als je authenticator-app gebruiken deze sleutel samen met het actuele tijdstip om met dezelfde wiskundige formule een code van meestal 6 cijfers te berekenen. Zo'n code blijft standaard dertig seconden geldig. Zodra je deze code invoert, vergelijkt de server deze met zijn eigen berekening. Is er een match, dan weet de server dat jij de juiste geheime sleutel hebt en dat de code actueel is, waarna je kunt inloggen.

©TvD | ID.nl

De achterliggende werking van een TOTP-systeem.

TOTP-wachtwoordmanager

Wachtwoorden zijn vooralsnog niet verdwenen (zie ook kader Zonder wachtwoord) en daarom is een wachtwoordmanager aan te raden. Zo hoef je al je wachtwoorden niet zelf te onthouden, voorkom je dat je ze achteloos noteert en vermijd je te veel dezelfde of simpele varianten.

Enkele wachtwoordmanagers ondersteunen ook TOTP-codes voor 2FA, zodat je geen aparte authenticator-app nodig hebt. Gratis opties voor Windows-desktop zijn onder meer Bitwarden en KeePassXC.

We nemen KeePassXC als voorbeeld, dat ook voor macOS en Linux beschikbaar is. Je installeert de tool met enkele muisklikken. Bij de eerste start klik je op Database aanmaken, voer je een naam en eventueel een omschrijving in. Klik daarna op Doorgaan. Laat de instellingen gerust ongewijzigd en klik op Doorgaan. Geef een sterk hoofdwachtwoord in (twee keer) en bevestig met Gereed. Kies een locatie voor de database en klik op Opslaan.

Voer in het hoofdvenster de accountgegevens in, zoals Titel, Gebruikersnaam, Wachtwoord en URL, en bevestig met OK. Het item wordt toegevoegd. Klik er met de rechtermuisknop op, kies TOTP / TOTP instellen en vul de Geheime sleutel in. Pas via Aangepaste instellingen eventueel de parameters aan en bevestig met OK. Om de TOTP-code te zien, kies je TOTP / TOTP (QR code) weergeven in het contextmenu.

Je kunt ook de KeePassXC-browserextensie downloaden en installeren om je online wachtwoorden en TOTP-codes automatisch in de browser in te vullen.

Ook wachtwoordbeheerder KeePassXC kan TOTP-codes genereren.

Hardwaresleutel

In plaats van een digitale sleutel kun je ook een fysieke hardwaresleutel gebruiken als tweede factor. Zo'n sleutel is extra veilig omdat deze via internet niet kan worden gekopieerd of gestolen. Ook phishers maken nauwelijks kans, want de sleutel is gekoppeld aan de originele website-url van de dienst. Zelfs als iemand je sleutel heeft, blijft je wachtwoord nodig en vaak ook een pincode of biometrie om de sleutel te gebruiken. Bij verlies rest meestal alleen een alternatieve tweede factor, zoals een TOTP-code of back-upcodes (zie hieronder), tenzij je een reservesleutel hebt.

We nemen als voorbeeld een YubiKey 5 NFC USB-A van Yubico (circa 60 euro). Dit kan ook een ander merk of type zijn, zoals Feitian, Nitrokey of SoloKeys. Ga in Windows 11 naar Instellingen, kies Accounts / Aanmeldingsopties en selecteer Beveiligingssleutel / Beheren. Plaats de sleutel in de pc en activeer deze. Klik op Toevoegen bij Pincode voor beveiligingssleutel. Je kunt ook de Yubico Authenticator downloaden die ook beschikbaar is voor macOS en Linux. Ga door met installeren en start als administrator op. Open nu Passkeys, klik op Set PIN, voer tweemaal een pincode in en klik op Save.

We nemen opnieuw Google als voorbeeld, waar je inmiddels tweestapsverificatie hebt ingeschakeld. Op de webpagina van je Google-account open je Beveiliging en klik je op Toegangssleutels en beveiligingssleutels. Kies + Toegangssleutel maken, klik op Ander apparaat gebruiken, selecteer Beveiligingssleutel en klik op Volgende en daarna op OK (twee keer). Voer de pincode van de sleutel in, bevestig met OK en activeer de sleutel. Deze is nu bruikbaar als tweede factor.

Bij Google maak je eenvoudig een toegangssleutel aan.

Werking fysieke token

Je kunt als tweede factor ook een fysieke token gebruiken. Bij banken kan dit een klein kastje zijn dat codes genereert, maar het kan ook een hardwaresleutel zijn zoals een YubiKey. Zo'n sleutel koppel je aan je computer via usb of bij smartphones via bluetooth of NFC. Dit werkt als volgt.


Je koppelt de sleutel één keer aan je account, waarbij een uniek cryptografische sleutelpaar wordt aangemaakt. De publieke sleutel gaat naar de server van de dienst, terwijl de privésleutel veilig in het hardwaretoken blijft en deze nooit verlaat. Na het invoeren van je wachtwoord vraagt de server aan de sleutel om een unieke digitale handtekening te maken voor die specifieke aanmelding.

Jij bevestigt de aanvraag, bijvoorbeeld door het token te activeren. Vervolgens stuurt de sleutel de handtekening naar de server, die controleert of deze overeenkomt met de eerder opgeslagen publieke sleutel. Bij een match weet de server dat jij de echte sleutel bezit en kun je inloggen.

Onder meer Yubico heeft diverse hardwaretokens (YubiKey) in het aanbod.

Back-upcodes

We hebben nu al twee methoden om ons via een desktop-pc of laptop bij 2FA aan te melden: digitale TOTP-codes en een hardwaresleutel. Heb je ook een toegangssleutel, bijvoorbeeld gekoppeld aan je Windows Hello-inlogmethode, dan zijn het er zelfs drie opties. Al is dit eigenlijk geen klassieke 2FA maar een methode zonder wachtwoord (zie kader Zonder wachtwoord).

De meeste diensten die 2FA ondersteunen, bieden ook back-upcodes aan, hoewel deze eigenlijk bedoeld zijn als noodingreep. We raden je in elk geval aan deze te genereren of te downloaden en offline te bewaren, bijvoorbeeld in een kluis of andere water- en brandveilige plek. Laat ze zeker niet rondslingeren en deel ze nooit digitaal.

Voor je Google-account bijvoorbeeld werkt dit als volgt. Meld je opnieuw aan op je accountpagina, open Beveiliging, scrol naar beneden en klik op Back-upcodes en daarna op Back-upcodes genereren. Google maakt direct tien codes aan die je kunt downloaden en/of afdrukken. Dit is meestal voldoende om problematische aanmeldingen op te lossen. Je kunt op elk moment weer tien nieuwe codes aanmaken, waarmee de vorige tien codes automatisch ongeldig worden.

Google genereert tien back-upcodes die je goed dient te bewaren voor het geval er iets misgaat.

Zonder wachtwoord

2FA combineert dus iets dat je 'weet' (wachtwoord) met iets wat je 'hebt' (zoals een code of sleutel) of 'bent' (biometrie). Er komt ook steeds meer concurrentie van een oplossing zonder wachtwoord via zogeheten toegangssleutels (passkeys). Dit systeem is enkel gebaseerd op iets wat je 'hebt' (een hardwarematige of softwarematige sleutel), vaak gecombineerd met een vorm van biometrie.

Je hebt hierbij dus geen wachtwoord meer nodig. Je kunt direct inloggen met zo'n sleutel, meestal na een geslaagde vingerafdruk, gezichtsherkenning of pincode. Onderliggend werkt dit via de FIDO2-standaard met het hardwareprotocol CTAP2 en het webprotocol WebAuthn.

Op www.passkeys.io/ vind je een demonstratie en een lijst van enkele tientallen sites en apps die toegangssleutels als volledig wachtwoordalternatief ondersteunen. Nog meer diensten staan op https://passkeys.directory, een door de community beheerde lijst. De aanduiding MFA (Multi Factor Authenticatie) betekent hier dat toegangssleutels ook inzetbaar zijn als extra beveiligingslaag naast andere inlogmethodes. Zo kun je onder meer bij Google via een toegangssleutel, zoals een pincode, inloggen, zonder zelfs je wachtwoord te hoeven intikken.

Passkeys-directory: ook Google ondersteunt volop toegangssleutels.

Offline dingen veilig bewaren?

Haal een kluis in huis!