In deel 1 heb je WordPress geïnstalleerd op de webserver van je hostingprovider. Nu is het hoog tijd om de website vorm te geven en van inhoud te voorzien. Het toevoegen van teksten, afbeeldingen en video's krijg je met het dashboard van WordPress eenvoudig voor elkaar.

Deel 1 nog een keer teruglezen? Dat kan hier! En deel 3 van dit drieluik je eigen Wordpress-site bouwen vind je hier.

Tip 01: Bericht openen

De standaardvormgeving van je WordPress-site oogt nog erg basaal en bestaat uit slechts één webpagina. Verderop in dit artikel passen we dat aan door een ander thema te installeren en nieuwe pagina's toe te voegen. Allereerst voorzie je de website van inhoud, zodat er iets valt te lezen voor je bezoekers. Je kunt bijvoorbeeld aangeven dat er momenteel aan de website gewerkt wordt. Surf naar www.jouwwebsite.nl/wp-login.php, waarbij je 'jouwwebsite' vervangt door je eigen domeinnaam. Log in met je gebruikersnaam en wachtwoord van WordPress. Ga naar Berichten en klik op Hallo wereld om de inhoud van het standaardbericht te openen. Er verschijnt een soort tekstbewerker in beeld waarin je het bericht kunt opmaken. Dit noemt men een WYSIWYG-editor (What You See Is What You Get). Hiermee komt het bericht er aan de 'voorkant' hetzelfde uit te zien.

©PXimport

Tip 01 De WYSIWYG-editor van WordPress vertoont veel overeenkomsten met een reguliere tekstbewerker als Word.

Tip 02: Bericht opmaken

Het staat je vrij om de inhoud van het standaardbericht naar eigen inzicht aan te passen. Kies allereerst voor een andere titel en typ de gewenste inhoud van het bericht. Vergeet hierbij niet om de opmaakfuncties in de bovenste knoppenbalk te gebruiken. Zo maak je tekst bijvoorbeeld cursief of voeg je opsommingstekens toe. Standaard zijn niet alle functies van de knoppenbalk zichtbaar. Klik op het achterste pictogram Toolbar weergeven/verbergen om alle functies uit te vouwen. Je kunt dan onder meer de tekstkleur aanpassen en speciale karakters toevoegen.

Verder is het ook mogelijk om een uitgelichte afbeelding aan het bericht te hangen. Scrol hiervoor een stukje omlaag en klik rechtsonder op Uitgelichte afbeelding instellen. Via Bestanden selecteren kies je een afbeelding uit de Mediabibliotheek of van je eigen schijf. Je koppelt eventueel een onderschrift, alternatieve tekst en beschrijving aan de afbeelding. Bevestig tot slot met Uitgelichte afbeelding instellen. Houd er rekening mee dat het thema bepaalt wat er met de uitgelichte afbeelding gebeurt. Vaak wordt de afbeelding op de voorpagina gepubliceerd als verwijzing naar het volledige bericht. Overigens is het ook mogelijk om direct afbeeldingen aan de WYSIWYG-editor toe te voegen. Gebruik hiervoor de knop Media toevoegen.

©PXimport

Tip 02 Typ de tekst die je op de website wilt publiceren en voeg hier eventueel afbeeldingen aan toe.

Permalinks

Ieder bericht krijgt een eigen webadres. WordPress noemt dit een permalink. Standaard bestaat de url uit een willekeurig nummer of een datum met de titel van het bericht. Tijdens de opmaak van het bericht kun je de structuur van de url handmatig aanpassen, maar handiger is het om de structuur van de permalink in de instellingen vast te leggen, zodat je er geen omkijken meer naar hebt. Ga hiervoor naar Instellingen / Permalinks en bepaal welke elementen je in de url wilt opnemen. Voor veel websites is het gebruikelijk om het jaar, de maand en naam van het bericht in de url te vermelden. Is je website wat statischer, met minder actuele berichten, kies dan voor alleen de berichtnaam. Maak een keuze en klik onderaan op Wijzigingen opslaan.

©PXimport

Geef aan op welke manier je de url van nieuwe berichten wilt opbouwen.

Tip 03: Bericht publiceren

Zodra je het bericht naar tevredenheid hebt opgemaakt, is het tijd voor publicatie. Het is verstandig om een categorie aan het bericht te hangen, zo kun je berichten op een reisblog onderverdelen in de categorieën Europa, Afrika, Azië, Oceanië en Noord- en Zuid-Amerika. Zeker als je regelmatig nieuwe informatie aan je website toevoegt, is het slim om de berichten netjes in te delen. Klik aan de rechterkant op Nieuwe categorie toevoegen en bedenk een naam. Vervolgens bevestig je met Nieuwe categorie toevoegen. Verder biedt WordPress een optie om zogeheten tags aan het bericht toe te wijzen, al is dat niet verplicht. Tags zijn trefwoorden die horen bij het bericht. Schrijf je bijvoorbeeld een reisblog over een rondreis door Italië, dan kies je voor tags als zon, rondreis, Italië, Rome en strand. Wanneer je de juiste categorieën hebt gekozen, publiceer je het bericht op de website. Klik hiervoor op Bijwerken of in het geval van een nieuw bericht op Publiceren. Wil je eerst een voorbeeldweergave zien? Klik dan eerst op Wijzigingen bekijken of bij een nieuw bericht op Voorbeeld.

Tip 04: Nieuwe webpagina

Je weet nu hoe je nieuwe berichten op de hoofdpagina publiceert. Uiteraard wil je de website voorzien van meerdere pagina's. Extra webpagina's zijn met name interessant wanneer je statische informatie wilt laten zien; informatie die weinig actueel is. Veelgebruikte webpagina's zijn hiervoor bijvoorbeeld 'Over ons' of 'Contact'. Klik vanuit het dashboard van WordPress op Pagina's / Nieuwe pagina. Bedenk een paginatitel en voer de tekst in. Vergeet niet om beeld aan de tekst toe te voegen en stel eventueel een uitgelichte afbeelding in. Deze afbeelding verschijnt bij de meeste thema's als vergrote weergave boven aan de pagina. Klik op Publiceren om de pagina definitief toe te voegen.

©PXimport

Tip 04 Het toevoegen van een nieuwe pagina lijkt erg op het bewerken of toevoegen van een bericht.

Tip 05: Hoofdpagina

Nieuwe berichten belanden met het standaardthema automatisch op de homepage van je website. Dat is niet altijd de bedoeling. Misschien stel je liever een webpagina met statische informatie als toegangspoort voor je website in. Een meubelmaker die zijn diensten op een persoonlijke website aanbiedt, wil bijvoorbeeld louter reclame voor zichzelf maken. Het periodiek toevoegen van nieuwe berichten zoals bij een nieuwssite, is in deze situatie dus niet van toepassing. Gelukkig biedt WordPress de mogelijkheid om een specifieke webpagina als voorpagina weer te geven. Zorg ervoor dat de beoogde hoofdpagina gereed is (zie tip 4) en navigeer naar Instellingen / Lezen. Bij de optie Startpagina toont kies je voor Een statische pagina. Selecteer achter Voorpagina in het uitrolmenu de titel van de beoogde webpagina. Je klikt onderaan ten slotte op Wijzigingen opslaan.

©PXimport

Tip 05 Geef aan welke webpagina je als eerste wilt weergeven wanneer bezoekers naar jouw website surfen.

Tip 06: Reacties

WordPress is van oorsprong software om een eigen weblog te creëren, waarbij bezoekers reacties kunnen achterlaten. Niet iedere websitebeheerder zit daarop te wachten. Om die reden is het handig om te weten hoe je deze functie in- of uitschakelt. Open vanuit het dashboard een bericht of pagina. Klik vervolgens rechtsboven op Scherminstellingen, waarbij je controleert of er bij het onderdeel Reacties twee vinkjes staan. Scrol een stukje omlaag en zoek het vak Reacties op. Door het vinkje Reacties toestaan te verwijderen, kunnen bezoekers geen commentaar leveren op jouw bericht of pagina. Via Bijwerken sla je de wijziging op. Wil je de reactiefunctie voor de complete website uitschakelen? Ga dan naar Instellingen / Reacties en verwijder het vinkje voor Sta toe dat bezoekers kunnen reageren op nieuwe artikelen. Klik onderaan op Wijzigingen opslaan.

©PXimport

Tip 06 Indien je reacties van bezoekers niet op prijs stelt, zet je deze functie voor jouw website uit.

Tip 07: Thema wijzigen

Het thema bepaalt grotendeels hoe jouw website eruitziet en is ingedeeld. Denk hierbij aan het kleurenschema, het lettertype en de navigatiestructuur. Afhankelijk van het ingestelde thema, heb je zelfs toegang tot specifieke instellingen om de lay-out en inhoud naar je hand te zetten. WordPress beschikt over duizenden thema's die je zelfs vrijblijvend kunt uitproberen.

Klik in het dashboard-menu op Weergave en ga naar Thema's. Via Nieuw thema toevoegen bekijk je het aanbod. Klik op Eigenschapsfilter en Filters toepassen om het aanbod op kleur en indeling te sorteren. Heb je een mooi exemplaar gevonden? Zweef met de muisaanwijzer boven het thema en kies voor Voorbeeld. Wanneer je tevreden bent met hoe het thema eruitziet, bevestig je de installatie ervan met Installeren. Het geïnstalleerde thema is nog niet actief. Ga weer terug naar Weergave / Thema's en klik op Live voorbeeld om te zien hoe jouw website er met de vernieuwde vormgeving uitziet. Ben je helemaal zeker van je zaak? Kies dan linksboven voor Opslaan & activeren.

©PXimport

Tip 07 De catalogus van WordPress telt duizenden gratis thema's.

Tip 08: Thema uploaden

Naast de catalogus van WordPress zijn er elders op internet nog veel meer thema's te vinden. Er zijn voldoende gratis vindplaatsen, maar bedenk wel dat deze thema's lang niet altijd veilig zijn. Bovendien bevatten ze geregeld verkapte advertenties in de vorm van hyperlinks. Wil je een exclusiever design met meer mogelijkheden, dan kun je er ook voor kiezen om voor een exemplaar betalen. Een aanrader is bijvoorbeeld www.elegantthemes.com.

Voor een bedrag van 69 dollar (zo'n 60 euro) heb je toegang tot 87 uitstekende thema's. Heb je een mooi thema gevonden? Je hebt dan als het goed is een zip-bestand naar je pc gedownload. Door dit bestand naar het WordPress-dashboard te uploaden, is het nieuwe thema voor je website beschikbaar. Navigeer hiervoor binnen het cms naar Weergave / Thema's en klik bovenaan op Nieuwe toevoegen. Via Thema uploaden en Bestand kiezen selecteer je het zip-bestand op je harde schijf. Je klikt vervolgens op Openen, waarna je bevestigt met Nu installeren. Kies als laatste voor Activeren en bekijk het resultaat op je website. Schrik niet als je website er ietwat rommelig uitziet, want je moet het thema nog vormgeven.

©PXimport

Tip 08 Met een betaald thema creëer je een exclusiever design voor je WordPress-site.

Responsive

Tegenwoordig gebruiken we naast de computer veelal mobiele apparaten om websites te bekijken, namelijk de tablet en smartphone. Het is belangrijk dat het gebruikte thema daar rekening mee houdt. In vaktermen is je website dan responsive, waarbij het thema zich automatisch aanpast aan de beschikbare schermruimte. Je thema komt er dan op ieder scherm goed uit te zien, waarbij het met mobiele apparaten niet nodig is om in te zoomen.

Tip 09: Thema vormgeven

Nadat je het thema hebt geïnstalleerd, ga je de website wat meer opsmuk geven. Je regelt dat door alle thema-instellingen nauwkeurig door te nemen en de beschikbare opties te wijzigen. Voeg bijvoorbeeld afbeeldingen, kleuren en een ander lettertype toe. Welke instellingen er exact beschikbaar zijn, is afhankelijk van het gekozen thema. Veel thema's bieden de mogelijkheid om via de functie Customizer aanpassingen te maken. Mits beschikbaar, navigeer je daarvoor vanuit het dashboard naar Weergave / Customizer. Je ziet de huidige lay-out van je website verschijnen, waarbij je het deelvenster aan de linkerkant gebruikt om de instellingen te wijzigen. Het resultaat is direct zichtbaar! Zodra je iets wijzigt, bevestig je bovenaan met Opslaan & publiceren. Veel thema's integreren binnen het dashboard van WordPress overigens ook een eigen menu waarin je het uiterlijk van je website onder handen kunt nemen.

©PXimport

Tip 09 Met de functie Customizer voeg je bijvoorbeeld een favicon aan je website toe.

Tip 10: Menu samenstellen

Afhankelijk van welk thema je hebt gekozen, zijn er één, twee of misschien wel drie plekken beschikbaar voor het menu. Voor de navigatiestructuur op je website is het belangrijk dat je de menu's logisch indeelt. Je gebruikt hiervoor categorieën van berichten en pagina's die je in eerder in dit artikel hebt aangemaakt. Ga vanuit het dashboard naar Weergave / Menu's en bedenk een geschikte menunaam. Nadat je hebt bevestigd met Menu aanmaken, zet je aan de linkerkant een vinkje voor alle pagina's die je in het menu wilt hebben. Klik vervolgens op Aan menu toevoegen. Geef ook aan of je berichten, aangepaste links en/of categorieën aan het menu wilt toevoegen. Wijzig bij het onderdeel Menustructuur de volgorde door de menublokken te verslepen. Je geeft bij Thema locaties aan op welke plek je het zojuist aangemaakte menu wilt weergeven. Bevestig als laatste met Menu opslaan.

©PXimport

Tip 10 Je bepaalt zelf welke pagina's je in het hoofdmenu van je website wilt weergeven.

De Philips Hue Bridge Pro volgt de tien jaar oude Bridge op en doet dat met verve. Het apparaat biedt nieuwe functies en is toekomstbestendig, wat hem boeiend maakt voor bestaande én nieuwe Philips Hue-gebruikers. In deze review leggen we je uit waarom.

Als je thuis slimme verlichting van Philips Hue hebt, is de kans groot dat je gebruikmaakt van de witte Hue Bridge. Dit kleine kastje verbindt met je lampen en bijbehorende accessoires en stelt je in staat om de verlichting ook te bedienen als het internet even is uitgevallen. Na een decennium is er nu een Bridge Pro, goed te herkennen aan zijn zwarte ontwerp. De Bridge Pro kost 90 euro, waar de reguliere Bridge (versie 2.1) circa 50 euro kost. Ja, dat is een relatief forse meerprijs, maar als je het systeem tien jaar wilt gebruiken juist weer een kleine extra investering.

©Rens Blom

Veel meer lampen

De Bridge Pro biedt belangrijke voordelen ten opzichte van de normale Bridge, zowel voor bestaande als nieuwe gebruikers. Zo kun je hem nog steeds via ethernet gebruiken, maar is dat niet verplicht. Er is namelijk ook - nieuw - wifi-ondersteuning. De voeding is bovendien geen specifieke stroomkabel meer, maar een usb-c-kabel. Die kun je eenvoudiger vervangen.

©Rens Blom

De belangrijkste vernieuwing? Een compleet nieuwe processor, meer werkgeheugen en meer opslagcapaciteit, waardoor de Hue Bridge Pro veel krachtiger is dan zijn voorganger. Dat is geen mooie marketingpraat, maar goed zichtbaar aan het totaal aantal gadgets dat de bridge kan aansturen. Bij de reguliere Bridge zijn dat 50 lampen en 12 accessoires (zoals draadloze afstandsbedieningen), waar de Bridge Pro 150 lampen en 50 accessoires ondersteunt. Heb je een huis (en misschien ook tuin) vol Hue-producten, dan loop je bij de normale Bridge waarschijnlijk (snel) tegen de limieten aan. Bij de Bridge Pro moet je daar echt je best voor doen.

Je kunt met de Bridge Pro ook veel meer scènes (500) opslaan in de Hue-app dan met de normale Bridge (200), wat voor sommigen handig zal zijn. De Bridge Pro biedt ook nieuwe optionele foefjes, zoals je lampen inzetten als bewegingssensoren om je te attenderen bij beweging in bepaalde kamers. Ook is de Bridge Pro standaard geschikt voor Matter, het nieuwe smarthomeprotocol waar veel merken ondersteuning voor bieden.

©Rens Blom

Overzetten is zo gebeurd

Van oude technologie naar nieuwe technologie overstappen kan soms frustrerend zijn, maar dat geldt zeker niet wanneer je de Bridge verruilt voor de Bridge Pro. De stappen in de Philips Hue-app zijn duidelijk en wij waren binnen tien minuten klaar, waarna de app op de achtergrond veertig minuten nodig had voor de echte migratie.

Al onze instellingen zijn behouden, de accessoires en lampen zijn overgezet en de reguliere Bridge mag na tien jaar met pensioen. Begin je pas met Philips Hue, dan stel je de Bridge Pro vanzelfsprekend in als je eerste bridge. Ook dat is een fluitje van een cent.

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Bridge Pro kopen?

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

Een computer laat het vaak afweten op het slechtste moment. Of het nu gaat om een zwart scherm, geen internetverbinding of verdwenen bestanden: wie goed voorbereid is, bespaart tijd en ergernis. In dit artikel lees je welke hardware- en softwaretools je het best vooraf klaarzet, voor jezelf of om anderen te helpen – desnoods vanaf afstand.

Tip 1 - Gerichte aanpak

Een computer en zeker een (thuis)netwerk vormen een complex geheel van componenten, waardoor het lastig kan zijn om snel de juiste oorzaak van een probleem te achterhalen en het op te lossen. Het kan aan hardware liggen (zoals een defecte adapter of slechte kabel), maar ook aan software (zoals een configuratiefout, malware of een incompatibel stuurprogramma). Het is dus verstandig om op zowat alles voorbereid te zijn. Dit vraagt niet alleen kennis en ervaring, maar ook een doordachte aanpak.

Begin met een gerichte observatie van fout­meldingen of gedrag, en voer dan systematisch tests uit. Start bij de eenvoudigste oorzaken, zoals herstarten of bekabeling. Sluit stapsgewijs andere mogelijke oorzaken uit. Noteer wat je test en welk resultaat je krijgt. Bij netwerkproblemen werk je het best van buiten naar binnen: controleer eerst randapparatuur en verbindingen, daarna besturingssysteeminstellingen, en tot slot software of hardware.

Daarvoor heb je natuurlijk ook het juiste ­materiaal nodig, en dat is nu net onze focus. We bekijken eerst welke hardwaretools nuttig zijn, zowel vrij eenvoudige gereedschappen als meer geavanceerde tools. Je kiest uiteraard zelf hoe ver je hierin wilt gaan. Daarna bespreken we handige softwaretools voor diagnose, herstel en reparatie, gebundeld op een multibootstick. Tot slot bekijken we nog enkele opties voor hulp op afstand.

©Angela - stock.adobe.com

Tip 2 - Basisgereedschap

We starten met het basisgereedschap. Kleine dingen die je weleens over het hoofd kunt zien, maar die soms goed van pas komen! We denken bijvoorbeeld aan plakband of ducttape (bijvoorbeeld voor het (tijdelijke) herstel van een gescheurde kabel) en labeltape of markeerstickers om bepaalde (te verplaatsen) onderdelen duidelijk te identificeren. Enkele fijne permanente kleurmarkers kunnen hiervoor ook nuttig zijn. Zorg ook dat je een pincet of fijn tangetje bij de hand hebt, evenals een usb-lampje of een mini-zaklamp (eventueel gebruik je de led van je smartphone). Schroevendraaiers mogen uiteraard evenmin ontbreken: zowel kruiskopschroevendraaiers (Phillips PH0, PH1, PH2), als sleufschroevendraaiers, als torx-modellen (vooral T5 tot T10). Eventueel stop je er ook een paar drie- en zeskantige schroevendraaiers bij, evenals pentalobe-modellen (zoals voor Apple-laptops). Het is wel zo makkelijk als je schroevendraaiers magnetisch zijn om kleine schroefjes (in de systeemkast) niet te verliezen. Let wel op dat je hiermee geen elektronische onderdelen aanraakt. Een handige allround-oplossing is een precisie-schroevendraaierset met magnetische houder en verwisselbare bits.

Voor het schoonhouden van je apparatuur heb je ook altijd een spuitbus met perslucht in de buurt, evenals een luchtblazer (rubberen balgpompje), enkele watten- of schuimstaafjes en een paar micro­vezeldoekjes. Voor het reinigen van contactpunten, sockets, toetsenborden en behuizingen is een goed afsluitbare fles isopropyl-alcohol handig (liefst minimaal 99,9 procent). Zorg ook voor een anti­statische polsband of mat om elektrostatische schade te voorkomen. Denk verder ook aan een usb-stick, usb-hub (met eigen voeding) en een paar netwerk-patchkabels (bij voorkeur CAT 6). Bij elkaar kost dit hele setje basisgereedschap zo’n 160 euro.

©Nikolay - stock.adobe.com

Tip 3 - Extra gereedschap

Kant-en-klare netwerkkabels hebben onze voorkeur, maar soms is een zelfgemaakte kabel op maat handiger. Daarvoor heb je een krimptang nodig en wat handigheid om de connector goed te plaatsen. Op YouTube vind je genoeg instructievideo’s; na enige oefening lukt dat vlot. Zorg ook voor een RJ45-netwerktester. Er bestaan complete netwerksets met krimptang, stripper en tester.

Stop een paar lithium-knoopcellen (CR2032) in je kit, want het CMOS-geheugen van veel computers krijgt stroom van zo’n batterij en die dien je na enkele jaren te vervangen. Een batterijtester die ook geschikt is voor knoopcellen, is ook altijd handig (circa 10 euro). Voor het uitlezen van SD-kaarten gebruik je het liefst een externe SD-kaartlezer. Om problemen met draadloze muizen of toetsenborden te vermijden, zijn een usb-muis en -toetsenbord ­nuttig (samen vanaf zo’n 20 euro).

Ook enkele typische adapters zijn onmisbaar. Denk aan een usb-naar-wifi-adapter, usb-naar-ethernet-adapter (voor als de interne netwerkpoort niet werkt), usb-naar-SATA-adapter (om een interne schijf via usb op je eigen pc aan te sluiten), en een usb-c-multi-adapter. De geschatte totaalprijs van de spullen uit deze tip is zo’n 190 euro.

©kvladimirv - stock.adobe.com

Tip 4 - Voor de echte techneut

Ben je intussen de vaste computerreparateur geworden voor buren, kennissen en familie, dan is het misschien tijd om je reparatiekit verder te professionaliseren. Een psu-tester en een multimeter horen daar zeker bij. Met een psu-tester controleer je eenvoudig een pc-voeding (Power Supply Unit): sluit de ATX-stekker (van de desktop) en eventueel andere connectors (als cpu of PCIe) aan, waarna je per lijn de spanning uitleest (zoals 3,3V, 5V, 12V en andere). Een multimeter is veelzijdiger: je meet er spanning, stroom en weerstand mee (categorie 2 is geschikt tot 230V). Zo’n apparaat vergt wel enige ervaring, maar YouTube-video’s helpen je vast op weg.

Een (snelle) externe usb-ssd van bijvoorbeeld 2 TB komt ook van pas, bijvoorbeeld voor systeemback-ups. Bij schermproblemen is een klein reservescherm met voldoende resolutie (én HDMI en usb-c-aansluitingen) handig. Zorg eveneens voor een tubetje thermische pasta, voor als je cpu-koelers moet (ver)plaatsen of bij oververhittingsproblemen.

Eventueel kun je een diagnostische POST-kaart (Power-On Self Test) toevoegen, die je via PCIe (x1) op een (desktop)computer aansluit. Bij het opstarten voert het UEFI/BIOS een POST-routine uit, waarbij het systeem per stap een hex-code via de systeembus doorstuurt. Zo’n kaart vangt deze codes op en toont ze op een leddisplay. De betekenis lees je af in een POST-tabel (online of in de onderhoudshandleiding), zodat je gericht kunt testen. Eenvoudige modellen vind je al vanaf zo’n 10 euro. De geschatte totaalprijs van deze spullen is zo’n 280 euro.

©Mr.Norasit Kaewsai

Tip 5 - Programma's verzamelen

Je EHBO-kit is inmiddels goed gevuld met tools voor hardwareproblemen. Maar wat als de oorzaak bij software ligt? Zulke fouten los je doorgaans software­matig op, dus verzamel je het best vooraf alvast de meest geschikte programma’s voor diagnose en herstel. Deze tools kunnen sterk variëren, want ook de oorzaken van problemen verschillen. Denk aan corrupte drivers of systeembestanden, foutgelopen updates, conflicterende software, malware, ­verkeerde configuraties en beschadigde opstartitems. Je hebt dus tools nodig die malware kunnen opsporen en verwijderen, bootstructuren (tot op sectorniveau) kunnen controleren en herstellen, schijven kunnen herpartitioneren, data kunnen redden van nukkige systemen, wachtwoorden kunnen achterhalen of wissen en meer.

Daarnaast moet je de juiste manier vinden om de software te starten. Soms lukt dat via een koppeling van de interne schijf van het defecte systeem aan je eigen computer. In de praktijk werkt het meestal handiger als je de EHBO-software rechtstreeks op het probleemtoestel kunt draaien. Als een ­normale start niet lukt, zelfs niet in de veilige modus (Windows), biedt een bootstick uitkomst. Dit is een opstartbare usb-stick met een eigen besturingssysteem, zoals Windows of Linux. Idealiter kies je voor een multibootstick, met meerdere systemen of tools, zodat je vlot de meest geschikte diagnose- of herstelomgeving kunt selecteren. We behandelen in dit artikel twee uitstekende, gratis oplossingen.

Tip 6 - YUMI-stick maken

YUMI (Your Universal Multiboot Installer) is een tool waarmee je zo’n multibootstick kunt maken. Deze tool is handig omdat je uit tal van besturingssystemen kunt kiezen, zonder die zelf te hoeven zoeken. Surf naar www.kwikr.nl/yumi, scrol tot bij YUMI exFAT Download en klik op Download YUMI. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om de portable tool te starten. Klik op I Agree en plaats een (lege) usb-stick in je pc, bij voorkeur 3.x en met voldoende ruimte voor alle gewenste distributies. Klik indien nodig op Redetect Disks als het station niet zichtbaar is bij Step 1: You Chose. Selecteer de juiste stick en klik op Prepare this Device, zodat de stick correct geformatteerd wordt. Bevestig met Ja als je zeker weet dat de stick geen belangrijke gegevens bevat. Na afloop verschijnt een exFAT-partitie in Verkenner met de naam YUMI. Voor wie technisch geïnteresseerd is: via Schijfbeheer zie je ook een kleine FAT-partitie (VTOYEFI). Dit is de EFI-systeempartitie, maar daar hoef je je verder niet om te bekommeren.

Bij Step 2: Select a Distribution […] kies je vervolgens de gewenste distributie. Er zijn er meer dan 100, vooral Linux-distributies, maar ook systemen als back-uptools, partitiebeheerders, wachtwoordkrakers, geheugentesters, penetratietesters en allround-troubleshooters zoals Ultimate Boot cd, SystemRescue (Linux) en Hiren’s BootCD PE (Windows). Op enkele hiervan komen we straks nog even terug.

Tip 7 - YUMI-distributies

Selecteer de eerste gewenste distributie. De verwijzing naar het bijbehorende schijfkopiebestand kleurt oranje als YUMI dit in de YUMI-map detecteert, althans wanneer je het daar zelf al had geplaatst. Kleurt dit rood, dan kun je via Browse naar de juiste downloadmap navigeren. Staat het bestand nog niet op je schijf, klik dan op Download link om het te downloaden. Of klik op Visit the […] site om het zelf binnen te halen van de site van de producent. Bij sommige distributies, zoals Ubuntu, verschijnt een extra optie (Step 4) waarmee je optioneel opslagruimte reserveert voor persistente wijzigingen. Zodra de juiste distributie is geladen bij Step 3, klik je op Create en bevestig je met Ja. De voortgang volg je in het logvenster. Na afloop klik je op Next en op Ja om extra distributies toe te voegen aan het YUMI-bootmenu, op dezelfde manier als daarnet. Dat kan ook later nog, zolang je YUMI opnieuw start zonder de stick opnieuw te formatteren.

Wil je een toegevoegde distributie verwijderen, plaats dan een vinkje bij View or Remove Installed Distros, selecteer het ongewenste systeem en klik op Remove.

Tip 8 - Ventoy

Lukt het om een of andere reden niet met YUMI of wil je liever een andere tool gebruiken, dan is Ventoy een prima alternatief. Download de recentste versie van het portable programma via www.kwikr.nl/ventoy. Pak het zip-bestand uit en start de tool. In het Language-menu kies je eventueel voor Dutch (Nederlands).

Plug een geschikte (lege) usb-stick in en dubbelklik op het bestand Ventoy2Disk.exe. Klik op de ronde pijlknop zodat Ventoy de stick correct herkent. Open nu eerst even het menu Opties. Bij Partitietabel staat standaard MBR geselecteerd. In de meeste gevallen is dat de beste optie, tenzij je zeker weet dat je de stick enkel op moderne UEFI-systemen gebruikt; in dat geval kun je GPT selecteren. Laat ook de optie voor Secure Boot aangevinkt, behalve als je weet dat je de stick enkel op oudere systemen zonder secure boot gebruikt of bereid bent secure boot tijdelijk uit te schakelen (zonder de UEFI-bootmodus te wijzigen). In dit menu vind je ook de optie Ventoy verwijderen: hiermee maak je de stick leeg en verwijder je de partities als je dit wenst.

Tip 9 - Distributies plaatsen

Er rest nu nog maar één stap. Klik op Installeren (Bijwerken is bedoeld voor een update naar een recentere Ventoy-versie) en bevestig dit tweemaal met Ja. Alle data op de stick worden gewist en, net als bij YUMI, verschijnen er twee partities: een grote VENTOY-datapartitie en een kleine VTOYEFI-systeempartitie. Het hele proces duurt slechts enkele seconden.

Daarna mag je Ventoy sluiten: je stick is nu klaar om de eerste distributies te ontvangen. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar eigenlijk is het heel eenvoudig. Je hoeft enkel het schijfkopiebestand (meestal een iso-bestand) van een distributie naar de VENTOY-partitie te kopiëren, desgewenst in aparte mappen (zoals \allround, \antivirus, \backup, \dataherstel, \partitiebeheer enzovoort). Dit kan gewoon via Verkenner. Dit geldt trouwens ook voor een YUMI-stick, aangezien die onderliggend gebruikmaakt van Ventoy-technologie. In het tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’ vermelden we enkele uitstekende tools, inclusief hun downloadlocaties.

Tip 10 - Bootstick opstarten

Het is nu de bedoeling dat je je multibootstick opstart op een (problematisch) systeem. Daarbij maakt het weinig uit of je een YUMI- of een Ventoy-stick gebruikt. Tijdens het opstarten druk je enkele keren op een sneltoets, zoals ESC, F8 of F12, om het opstartmenu te openen. Op oudere toestellen moet je mogelijk eerst het BIOS-setupmenu oproepen via een sneltoets en daar bij Boot order (priority) de usb-stick als eerste opstartmedium instellen.

Gaat het om een moderner UEFI-systeem, dan staat secure boot waarschijnlijk ingeschakeld, wat kan verhinderen dat je bootstick opstart. Voor een YUMI-stick moet je deze functie wellicht eerst tijdelijk uitschakelen om te kunnen opstarten. Een Ventoy-stick start meestal wél op als je eerder de optie Secure Boot had aangevinkt (zie tip 8). In dit geval moet je bij de allereerste opstart wel nog een korte procedure doorlopen, zoals beschreven op www.kwikr.nl/vensec. Je kunt eventueel ook hier eerst secure boot tijdelijk uitschakelen.

Het startmenu van je bootstick verschijnt nu. Laten we Ventoy als voorbeeld nemen. Je ziet hier alle toegevoegde distributies als menu-opties. Met F3 kun je ook overschakelen naar een mapweergave, waarbij je eerst een map opent (zoals \allround, \antivirus enzovoort) en daarna de gewenste distributie start. Zo start je vanaf één stick moeiteloos allerlei distributies en tools, en kun je meteen gericht troubleshooten.

Tip 11 - Extra tools

De kans is groot dat je met de applicaties uit de kadertekst ‘Onmisbare reddingstools’ al vrijwel alle nodige tools hebt. Toch kun je gaandeweg nog programma’s ontdekken die je graag aan je bootstick toevoegt. Dat werkt zowel op een YUMI- als op een Ventoy-stick heel eenvoudig.

Op www.portableapps.com/apps kun je alvast terecht voor meer dan 1100 apps, waaronder zo’n 160 uiteenlopende hulpprogramma’s. Download het .paf.exe-bestand van de gewenste tool en voer dit uit in een tijdelijke map op je eigen systeem. Kopieer daarna de uitgepakte bestanden naar een aparte submap op je bootstick, bijvoorbeeld in \tools\<naam\_app>.

Daarna open je binnen een opgestarte distributie (zoals de Windows Verkenner in Hiren’s BootCD PE: zie tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’) gewoon deze map en start je de portable exe-app van daaruit. Zo stem je je bootstick volledig af op je eigen voorkeuren en behoeften (zie ook tekstkader ‘AIO-pakketten’).

Tip 12 - Quick Assist

Tot nu toe gingen we ervan uit dat je als troubleshooter fysiek aanwezig bent om het probleem op te lossen. Maar er zal vast weleens iemand vanaf afstand je hulp inroepen. We veronderstellen dan wel dat die persoon zijn systeem nog kan opstarten, eventueel in de veilige modus, en zo een tool voor afstandsbeheer kan openen.

Eerst stellen we kort een app voor die standaard met Windows wordt meegeleverd: Quick Assist. Begin aan de helperszijde door de app te starten, klik op Iemand helpen en meld je aan met je Microsoft-account. Noteer de beveiligingscode en geeft die door aan de hulpvrager, bijvoorbeeld via telefoon of bericht. Deze persoon start daarna ook Quick Assist en vult de beveiligingscode in bij Beveiligingscode van assistent. Na een klik op Verzenden verschijnt een bevestigingsvraag: hij plaatst een vinkje en klikt op Toestaan. Zijn bureaublad zou nu zichtbaar moeten zijn in een schaalbaar venster op jouw systeem.

Om het systeem over te nemen klik je bovenaan op Besturing aanvragen. Na een bevestiging van de hulpvrager via Toestaan krijg je toegang tot zijn pc. Boven in het venster vind je knoppen als Laserpointer, Aantekening en Chat (voor communicatie via een apart venster). Als er meerdere schermen zijn aangesloten, kun je via Scherm selecteren het gewenste scherm kiezen. Je kunt de overname stopzetten met Stop best. of Besturing annuleren, en met Verlaten sluit je de sessie volledig af.

Tip 13 - AnyDesk

Quick Assist werkt uitsluitend op Windows, maar er bestaan ook tools als AnyDesk die meerdere platformen ondersteunen, waaronder Windows, macOS en mobiele systemen (www.anydesk.com; gratis voor persoonlijk gebruik). Hier gaan we uit van de Windows-versie.

Start de app op, zowel aan jouw kant als aan die van de hulpvrager. Vraag hem vervolgens via telefoon of bericht om de identificatiecode van zijn werkplek: dit is een 10-cijferige code bovenaan in het venster. Vul deze code in op je eigen app, bij Voer remote adres in. Druk op Enter en geef je firewall desgevraagd toestemming.

De hulpvrager klikt nu op de knop Accepteren met het schildicoon om een sessie met beheerrechten toe te staan. Even later verschijnt zijn bureaublad op jouw scherm en kun je zijn pc op afstand bedienen.

AnyDesk biedt meer opties dan Quick Assist. Zo is er een chatfunctie, een schermopnamefunctie, een whiteboard en een handige datatransferfunctie om snel bestanden tussen beide systemen te verplaatsen. Je kunt de schermweergave aanpassen en via de knop Acties bijvoorbeeld een screenshot maken of de toegangsrichting omkeren. Uiteraard kunnen ook hier beide partijen de verbinding op elk moment stopzetten.