Er zijn meerdere diensten die je gratis plaatjes laten maken met behulp van kunstmatige intelligentie (AI), maar Playground AI biedt daarnaast heel veel extra’s.

In het artikel Dall-E of SDXL: wie maakt betere plaatjes? hebben we het uitgebreid gehad over de sterke en zwakke punten zijn van de twee bekendste gratis AI-plaatjesmakers Dall-E 3 en Stable Diffusion XL (SDXL). We zagen dat de eerste voor beginners wat meer gelikte resultaten kan bieden maar regelmatig ‘nee’ zegt tegen opdrachten (prompts genaamd). Ook kun je met Dall-E niet voortborduren op eerder gemaakte afbeeldingen. SDXL biedt je aanzienlijk meer vrijheid en Playground AI, een site waar je gratis met dit model kunt werken, biedt bovendien allerlei aanvullende AI-tools, bijvoorbeeld om plaatjes uit te breiden. Tijd om dit moois eens nader te bekijken.

Inloggen

Je vindt Playground AI op www.playgroundai.com. Klik je daar bovenin op het menu Pricing dan zie je dat je in de gratis versie dagelijks tot 500 afbeeldingen kunt maken. Ook zie je welke functies beperkt bruikbaar zijn (zoals vergroten, oftewel upscale) en welke betaalde mogelijkheden er zijn.

Klik je op Create first image in de kolom onder Free dan kom je op een pagina waar je in kunt loggen met behulp van je Google-account. Aangezien dat de enig beschikbare methode is, heb je dus zo’n account nodig. Eenmaal ingelogd kom je op de Canvas-pagina, een plek waar je plaatjes in één groot werkblad worden verzameld.

Ga je een volgende keer naar de website, dan zie je rechts bovenin in plaats van Get Started for Free een knop Create die je naar je Canvas brengt.

Soms zie je ook een pop-upvenster waar je een introductie of video over nieuwe functies kunt bekijken. Die klikken we voor nu weg.

Op het Canvas zie je straks al je creaties bij elkaar.

Instellingen

Playground AI kent een heleboel instellingsmogelijkheden die je in het paneel aan de rechterkant vindt. Te beginnen met Model. Standaard kiest Playground AI een van de modellen uit, maar als je het uitklapmenu opent, kun je kiezen uit Stable Diffusion XL, Playground v2 en Playground v2.5.

Daaronder zie je Image Dimensions. Met de schuifjes kun je de breedte (W) en hoogte (H) aanpassen, maar de standaardresolutie van 1024x1024 werkt vaak het best. Bovendien kun je plaatjes ook achteraf bijsnijden met het Crop-gereedschap.

De schuifjes voor Prompt Guidance, Quality & Details en Refinement hebben allemaal invloed op de kwaliteit van de gemaakte afbeeldingen. We komen hier later op terug.

Seed is een willekeurig startgetal dat ervoor zorgt dat je met dezelfde prompt steeds verschillende plaatjes kunt maken. Gebruik je de Seed en prompt van een eerder gemaakt plaatje dan krijg je dat opnieuw. Zo kun je varianten van dezelfde afbeelding maken door met de overige instellingen of de prompt te spelen.

Scrol je in het rechterpaneel naar beneden, dan zie je nog Number of Images waar je maximaal vier plaatjes tegelijk kunt maken en Sampler. Dat is de benaming voor een technische functie die bepaalt hoe plaatjes worden gemaakt. Ook daar komen we op terug.

De functies in het linkerpaneel behandelen we verderop.

Je eerste plaatje

Bovenin zie je een achttal pictogrammen. Om ons eerste plaatje te maken, klikken we op het vierde daarvan (Generate Image). Er verschijnt nu een vierkant kader (Generation frame) met de ingestelde resolutie. Klik je daarop, dan verschijnt daaronder een tekstvak waar je je prompt kunt typen. Playground kan automatisch Nederlandstalige prompts vertalen, maar daarbij gaan altijd nuances verloren. Dit kan tot ongewenste resultaten leiden, omdat de AI met de Engelse taal getraind is. Wij gebruiken in deze workshop daarom Engelse prompts. We typen a cute kitten en klikken op Generate. De AI gaat nu aan de slag en na doorgaans een halve minuut is daar je eerste plaatje.

Daarnaast verschijnt meteen een nieuw leeg vak met daaronder je laatst gegeven prompt.

Ons eerste plaatje is een feit.

Preview-modus

Waar je bij de meeste AI-diensten maar moet afwachten wat je krijgt, kun je bij Playground een voorvertoning (Preview) vragen. We zetten dat knopje aan onder het lege vak. Je ziet nu een nieuw katje en met een klik op het dobbelsteenpictogram kun je een andere variant opvragen.

De grote kracht van Preview is dat deze wordt bijgewerkt wanneer je je prompt aanpast. Op die manier kun je ontdekken wat de invloed van bepaalde woorden is, wat voor gevolgen woordvolgorde heeft, enzovoort. Het maken van goede prompts is namelijk een kunst op zich die oefening vergt.

Om Preview in actie te zien, typ je achter de tekst een spatie en de tekst wearing a red hat. Je ziet meteen hoe de Preview wordt bijgewerkt. Ben je tevreden over de voorvertoning dan kun je op Generate klikken, maar je kunt ook verder aan de prompt sleutelen of een hele nieuwe opgeven. Het plaatje is namelijk nog niet gemaakt.

Klik op Generate om het plaatje alsnog te maken.

Dankzij de Preview kunnen we de invloed van promptwijzigingen testen.

Navigeren en opslaan

Omdat na elk gemaakt plaatje een nieuw Generation frame verschijnt, schuiven eerder gemaakte plaatjes naar links en verdwijnen zo uit beeld. Ze zijn echter niet weg. Het Canvas is één grote vergaarbak met eerder gemaakte plaatjes waarin je eenvoudig kunt navigeren.

Met Control-toets+muiswiel kun je in- en uitzoomen op het Canvas en sleep je met ingedrukte linkermuisknop+spatiebalk, dan kun je het Canvas verschuiven.

Klik nu op het middelste plaatje van de kitten met de rode hoed. Er verschijnen zes pictogrammen boven. De linker daarvan is Download. Klik daarop en sla het plaatje op in een map naar keuze met de standaard-bestandsnaam. Deze bevat het Seed-nummer wat handig is om verder aan een plaatje te werken.

Experimenteren

Omdat naast elk gegenereerd plaatje een nieuwe Preview met dezelfde prompt verschijnt, kun je gemakkelijk kijken wat de instellingen doen. Speel zo met de schuifjes voor Prompt Guidance en Quality & Detail.

De standaardwaarde van 7 voor de eerste is vaak goed. Als je hem erg hoog maakt, kan de beeldkwaliteit daar onder lijden. Een en ander hangt ook samen met de promptlengte. Langere prompts kunnen doorgaans een hogere waarde hebben.

Het Quality-schuifje staat standaard op 80, maar daar kun je ook wel 50 van maken. Plaatjes zijn daarmee vaak nog uitstekend, maar ze zijn sneller klaar.

Als Preview aan staat, is het schuifje Refinement voor fijnere details niet actief. Om daarmee te experimenteren moet je Preview dus even uitzetten.

In je experimenten kun je ook kiezen voor verschillende instellingen onder Sampler. Deze bepaalt hoe de AI uit het universum van alle mogelijke plaatjes een geschikte destilleert. Met dezelfde Seed en prompt levert dit vaak een iets of zelfs totaal ander resultaat. Onze favorieten zijn Euler a en DPM2 a. De betaalde versie van Playground bevat enkele samplers die nog betere resultaten kunnen geven.

Het (soms mislukte) resultaat van experimenteren met verschillende instellingen.

Inpainting

In Playground kun je gemaakte afbeeldingen op verschillende manieren te lijf.

Zet indien nodig Preview weer aan en geef de meer uitgebreide prompt a contemporary living room on a foggy winter dawn, wide-angle, intricate, realistic, highly detailed, 35mm, Kodachrome, vibrant, HDR. Klik op de dobbelsteen totdat het resultaat je bevalt en maak dan het plaatje.

Deze uitgebreidere scène gaan we aanpassen.

Selecteer het plaatje, klik bovenin op ^ achter het voorlaatste pictogram en kies Inpaint. Klik ergens op de vloer van het interieur om daar een cirkel te plaatsen. Geef vervolgens in het vak onder de afbeelding als prompt a cute kitten en klik op Inpaint. Even later verschijnt de kat in het interieur. Valt het resultaat tegen, dan kun je er eenvoudig overheen schilderen met het Inpaint-penseel en een nieuwe poging doen.

Klik op ^ achter het zesde pictogram en kies Object Eraser. Ga met het penseel over de kat en klik op Erase als deze is afgedekt. De kat wordt nu verwijderd.

Door middel van inpainting voeg je objecten toe aan een plaatje.

Outpainting

Selecteer opnieuw het gemaakte interieur (dus niet de Preview) en klik weer op het pictogram Generate image (vierde pictogram bovenin). Zorg dat in het tekstvak weer de prompt voor het interieur staat. Ga je nu met de cursor over de afbeelding dan zie je Drag to move frame. Sleep met ingedrukte linkermuisknop ongeveer 1/3 van de afbeelding naar rechts zodat daar een lege strook verschijnt en klik op Outpaint. Je plaatje wordt nu naar rechts uitgebreid met nieuwe inhoud die aansluit bij het aanwezige beeld.

Sleep het kader vervolgens naar links en voeg daar een soortgelijke strook beeld toe zodat uiteindelijk een breedbeeld-afbeelding van het interieur ontstaat.

Outpainting werkt niet alleen naar links en rechts maar ook naar boven en beneden.

Mochten er tijdens het proces ongewenste beeldelementen verschijnen (zogeheten artefacten, zoals letters) dan kun je die met de Object Eraser te lijf.

Met outpainting kun je afbeeldingen in alle richtingen uitbreiden.

Negatieve prompts

Als we het hebben over ongewenste beeldelementen, dan komen we automatisch bij zogeheten negatieve prompts. Waar je in je gewone prompt beschrijft wat je in een plaatje wilt zien, beschrijf je met een negatieve prompt wat je juist níét wilt zien.

Je vindt deze in het scherm links onder Exclude from image. Hier staan standaard de nodige zaken (zoals missing fingers) waar SDXL meer last van heeft dan bijvoorbeeld Dall-E. Je kunt de lijst ook vervangen door of aanvullen met je eigen termen. Begrippen aan het eind van lange prompts verliezen echter aan betekenis, dus houd het beknopt.

Prompthulp

Nu we toch in het linker schermdeel zijn aanbeland kunnen we mooi even kijken naar enkele andere functies.

Maak een Preview voor een nieuwe afbeelding met als prompt A spooky forest. Zet links Expand Prompt aan en maak het plaatje. Wanneer het klaar is en je erop klikt, dan zie je rechts de technische details. Als eerste zie je de originele prompt en daaronder de Expanded Prompt, een met behulp van AI opgepepte versie van je oorspronkelijke prompt die mooier beeld moet leveren. In de gratis versie van Playground kun je maximaal 30 prompts per maand laten uitbreiden.

Een Expanded Prompt breidt jouw opdracht uit tot iets dat meer beeldend is.

Een andere manier om je prompts op te peppen, is met Filters. Dat zijn geen filters zoals je die kent van een fotobewerker, maar speciaal afgestelde varianten van een AI die zijn geoptimaliseerd voor een bepaald type afbeelding. Klik links onder Filter en kies uit de aanwezige modellen Mysterious V4. Genereer vervolgens nogmaals een eng bos.

Zoals je ziet levert een ander model voor dezelfde prompt een afbeelding met een heel andere sfeer. Je kunt ze desgewenst allemaal testen om te zien wat wel en niet past bij jouw smaak en wensen.

Filters zijn AI-modellen die zijn geoptimaliseerd voor een bepaald type afbeeldingen.

Voorbeeld

Behalve door prompts automatisch uit te laten breiden, zijn er nog twee andere manieren om de AI een handje te helpen. De eerste heet Image to Image. We hebben een erbarmelijk schetsje op papier gemaakt en gefotografeerd. Dat laden we door op de + onder Image to Image in het venster links te klikken.

Met een erbarmelijk schetsje op papier ...

We zetten het schuifje Image Strength op 50 en maken een plaatje met de prompt A house in a green field. Blue sky with white fluffy clouds and sun. Flowers in front of the house. Het witte papier is vooral omgezet in wolken. We doen een tweede poging met het schuifje op 25. Da’s beter. Alles staat op de plek van de schets, zelfs het zonnetje rechtsboven.

… kunnen we SDXL al op weg helpen.

Controle

Zet de cursor op het geladen schetsje en klik op het prullenbak-pictogram om deze te wissen. Dat is nodig omdat we gaan kijken naar een recentere en nog krachtiger methode om de AI te helpen, namelijk ControlNet.

Scrol in het linkervenster zo nodig omlaag tot je de knop + Add Control onder Control Traits ziet. Klik op Upload en laad daar het schetsje. Laat de instelling op Edge staan. Genereer een nieuw plaatje met dezelfde prompt. Deze lijkt aanzienlijk meer op het schetsje, inclusief krakkemikkige lijntjes. Kies je in plaats van Edge voor Depth en maak je een nieuw plaatje, dan zie je meer realisme waarbij ons schetsje keurig wordt ‘strakgetrokken’ maar exact wordt gevolgd.

De modus Pose is vooral bedoeld voor plaatjes van mens en dier, maar ook die maakt van het schetsje een compleet huis.

Met SDXL gemaakte plaatjes kun je vanuit het Canvas direct naar Image to Image en Control Trait sturen via de pictogrammen boven een geselecteerd plaatje.

Het menu boven een geselecteerd plaatje biedt nog wat andere functies, zoals vier keer vergroten (maximaal 30 per maand), bijsnijden en achtergrond verwijderen die je zelf mag ontdekken.

Een deel van de functies kun je ook toepassen op bestaande foto’s die je importeert via het eerste pictogram bovenin Canvas.

De modus Board die je linksboven ziet, is een vereenvoudigde werkomgeving met minder functies zodat we die buiten beschouwing hebben gelaten. Met je kennis van Canvas mag het werken daarin geen probleem zijn.

Met alles wat je nu weet, kun je in een handomdraai de meest fantastische plaatjes maken. Veel creatief plezier daarbij!

ControlNet geeft je meer controle over de output van SDXL.

Als je alles uit je staafmixer wilt halen, moet je wel weten hoe je ermee om moet gaan. Met deze tips krijg je niet alleen de beste (lees: lekkerste) resultaten, maar gaat je staafmixer ook langer mee. Win-win! 

Lees ook: Dit kun je allemaal (nog meer) met een staafmixer

Tip 1: Ingrediënten voorsnijden

Hoewel staafmixers erg krachtig kunnen zijn, hebben ze ook relatief kleine mesjes. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een blender kan het voor een staafmixer daarom lastig zijn om grote stukken goed en gelijkmatig te verpulveren. Je kunt je staafmixer dus een handje helpen door je ingrediënten van tevoren in kleinere stukken te snijden. Hiermee verklein je de kans op klonten of stukjes in je soep of saus én raken de messen minder snel overbelast. 

Tip 2: Let op het vermogen

Het is altijd belangrijk om rekening te houden met het vermogen van je staafmixer, want dat bepaalt welke ingrediënten het apparaat kan pureren. Het pureren van harde ingrediënten zoals noten of ongekookte groenten met een staafmixer met een laag vermogen gaat hoogstwaarschijnlijk niet lukken. Of het lukt wel, maar met een overbelaste motor tot gevolg. Voor harde ingrediënten is vaak een vermogen van minstens 600 watt nodig. Wil je vaak en veel gaan pureren, kies dan voor een vermogen van minstens 1000 watt. Maar let ook op het toerental, oftewel het aantal rotaties per minuut (RPM). Een staafmixer kan namelijk een laag vermogen hebben, maar wél een toerental van minstens 10.000 RPM. Dan is hij alsnog krachtig genoeg om harde ingrediënten te pureren. 

©Khaletski Siarhei | goffkein.pro

Tip 3: Niet te lang pureren

Lang achter elkaar pureren is funest voor de messen en de motor van een staafmixer. Beter is om in pulsen te pureren, waarbij je de motor tussen het pureren door steeds een paar seconden laat rusten. Vooral bij dikkere mengsels, zoals notenpasta, smoothies en dikke soepen, is dit belangrijk. Het is afhankelijk van het vermogen van een staafmixer hoe lang hij achter elkaar kan pureren. Vaak staat dit aangegeven bij de specificaties. Heb je geen idee? Pureer zachte ingrediënten dan niet langer dan 1,5 minuut en harde ingrediënten niet langer dan 45 seconden. Maakt je staafmixer een raar geluid of wordt hij erg warm, stop dan meteen met pureren. Dit zijn signalen dat het apparaat overbelast is. 

Tip 4: De juiste snelheid

De meeste staafmixers hebben meerdere snelheidsstanden en dat is niet zonder reden. Zo heb je voor het fijn pureren van dikkere mengsels en harde ingrediënten vaak een hogere snelheid nodig dan voor lichte bereidingen. En de turbostand kan handig zijn om harde ingrediënten kort maar krachtig te verpulveren of om een extra gladde soep te maken. Soms wil je een combi van snelheden gebruiken. Je begint bijvoorbeeld met een lage snelheid om spatten in de keuken te voorkomen en bouwt vervolgens geleidelijk op naar een hogere snelheid voor een glad resultaat. 

Tip 5: Ronddraaiende beweging

Beweeg je je staafmixer tijdens het pureren altijd gewoon op en neer? Op zich niks mis mee, want pureren doet het apparaat toch wel. Maar wil je zeker weten dat je geen plekken overslaat, maak dan tijdens het op en neer gaan óók een cirkelvormige beweging. Want op een mayonaise met klontjes zit natuurlijk niemand te wachten. 

©VI Studio

Tip 6: Schoonmaken

Een staafmixer neemt je veel werk uit handen, maar daar moet je wel iets voor terugdoen. Een staafmixer die niet goed schoongemaakt wordt, zal sneller vastlopen door aangekoekte etensresten. De motor moet dan tijdens het pureren harder werken en zal waarschijnlijk sneller overbelast raken. Daarnaast is een vieze staafmixer natuurlijk niet zo hygiënisch. Wil je geen bacteriën en nare geurtjes in je verse soep, maak je staafmixer dan na elk gebruik goed schoon. Dat kost je nauwelijks moeite: laat het apparaat even draaien in een maatbeker met warm water en wat afwasmiddel of doe hem, als dat kan, in de vaatwasser.

Tijdens het persevent van Sony op het Europese hoofdkwartier in Weybrigde in het Verenigd Koninkrijk werden de nieuwe soundbars en tv's van 2025 aangekondigd. Het bedrijf zegt het misschien niet met zoveel woorden, maar de boodschap is duidelijk: minder frequente updates van alle modellen, en miniled blijft de technologie voor het topmodel.

 De 2023 A95L qd-oled-tv heeft twee jaar in het aanbod gestaan, ondanks het feit dat er vorig jaar wel degelijk een nieuw paneel beschikbaar was. In 2025 krijgt het model wel een update. De Bravia 8 II - te lezen als Bravia 8 Mark 2 - zal uitgerust zijn met het nieuwste (3e generatie) qd-oled-paneel van Samsung Display. Sony claimt dat dit paneel een 25% hogere piekhelderheid zal leveren ten opzichte van de A95L. Als we kijken naar wat Samsung Display (de panelfabrikant) claimde op CES, dan kan dit paneel tot 4.000 nits piekhelderheid leveren. We vermoeden dat Sony daar onder zal blijven, het merk is over het algemeen wat voorzichtiger en pusht zijn oled-panelen niet tot het uiterste op het gebied van piekhelderheid. Opmerkelijk genoeg vermeldde Sony expliciet dat de Bravia 8 II goedkoper zal zijn dan de A95L, maar concrete prijzen zijn er nog niet. De Bravia 8 II zal beschikbaar zijn in 55 en 65 inch.

©Eric Beeckmans | ID.nl

De Bravia 5 en Bravia 3

Verder naar onder in de line-up worden de Bravia 5 en Bravia 3 aangekondigd, ze vervangen respectievelijk de X90L en de X75WL. De Bravia 5 wordt uitgerust met de XR-processor (ook te vinden op de hogere modellen) en een XR Backlight Master Drive, een miniled-achtergrondverlichting die zes keer meer zones zal gebruiken dan de X90L. Hij zal beschikbaar zijn in 55, 65, 75,85, en 98 inch. De Bravia 3 is een instap 4K-model met direct led-achtergrondverlichting en de X1-processor. Dit model zal beschikbaar zijn in 43, 50, 55, 65, 75, en 85 inch. Beide modellen ondersteunen Dolby Vision en Dolby Atmos.

Demo's van nieuwe modellen

Sony toonde een aantal demonstraties van de nieuwe modellen, in vergelijking met een aantal concurrenten (dat waren uiteraard 2024-modellen). De Bravia 8 II stond opgesteld naast de voorganger de A95L, een Sony referentie studiomonitor, en een LG G4 en Samsung S95D. Zowel in Vivid Mode als de Filmmaker Mode (of vergelijkbaar want Sony gebruikt geen Filmmaker Mode) liet de Bravia 8 II een sterke indruk na. Zijn beelden leunen erg dicht tegen de studioreferentie aan. Kleuren in zeer heldere accenten zijn beter, en donkere gradaties worden nauwkeuriger weergegeven.

De Bravia 5 stond opgesteld naast een X85L (wat overigens een ietwat vreemde vergelijking is, want het toestel vervangt de X90L) en een Samsung QN85D. De XR Backlight Master Drive geeft de Sony flink wat extra helderheid en een duidelijke verbetering in contrast. Sony toonde ook een nieuwe techniek voor ruisonderdrukking bij oude bronnen (SD-content zoals Friends). Dat presteerde in sommige gevallen goed, maar liet in andere gevallen meer ruis zien. Mogelijk verfijnt Sony dit nog voordat het model op de markt komt. Het feit dat de testen in Vivid beeldmode gedaan werden, maakt de vergelijking ook moeilijk, vermits fabrikanten daar vaak veel vrijheid nemen.

Audioverwerking, beeldverwerking en Studio Calibrated

Op het gebied van beeldverwerking liet Sony dit keer geen belangrijke nieuwigheden zien. Ons oordeel over het nieuwe ruisonderdrukkingsalgoritme dat tijdens de Bravia 5 demo getoond werd, laten we nog even achterwege totdat we het zelf kunnen testen. De Bravia 3 heeft een nieuw algoritme voor beeldkwaliteit, maar dat werd alleen in Vivid-mode getoond en dat is een test waaruit weinig op te maken valt.  

©Eric Beeckmans | ID.nl

Sony benadrukte verder nog de aanwezigheid van Voice Zoom 3 op de Bravia 8 II en Bravia 5. Daarmee kan de processor nauwkeurig stem of dialogen isoleren van de rest van de audio. Zo kun je die selectief versterken (voor film kijken ’s avonds) of verzwakken (om de commentator bij sport wat stiller te maken).

De tagline van Sony, ‘Cinema is coming home', wil de fabrikant garanderen met een aantal Studio Calibrated beeldmodes: Netflix Adaptive Calibrated Mode, Prime Video Calibrated Mode en Sony Pictures Core Calibrated Mode. Die modi zijn specifiek in samenwerking met de respectievelijke streamingdienst opgezet. Voor alle andere content is er de ‘Professional’-beeldmode.

Tweejaarlijkse cyclus en miniled als toptechnologie

Net als vorig jaar heeft Sony alleen een deel van line-up vernieuwd. Dat is een aanpak die we toejuichen, want het maakt de verbeteringen die een nieuw model krijgt veel duidelijker. Sony kan daar eventueel nog wel van afwijken, bijvoorbeeld als een model het slecht doet in de markt. Maar we hopen dat dit voorbeeld navolging krijgt.

De 2024 Bravia 9 - een miniled-model - geldt nog steeds als het topmodel, ondanks de vernieuwde Bravia 8 II QD-OLED. Sterker nog, Sony kondigde voor volgend jaar een RGB-miniled technologie aan die duidelijk voorbestemd is om het nieuwe topmodel te worden.

Wat is een rgb-miniled achtergrondverlichting?

De achtergrondverlichting is het onderdeel van een lcd-tv dat licht produceert. Dat kunnen witte leds zijn, maar een moderne premium lcd-tv gebruikt doorgaans talloze minileds die blauw licht produceren, dat via een quantum dot-folie wordt omgezet naar wit licht. De leds worden onderverdeeld in zones die de processor individueel kan aansturen om het contrast te verbeteren. In donkere zones dimt hij het licht, in heldere zones kan hij de leds sterker aansturen. Om kleur te produceren wordt elke pixel met behulp van een kleurfilter opgedeeld in een rode, groene en blauwe subpixel.

©Sony

RGB-miniled technologie vervangt dit systeem door trio's van rode, groene en blauwe minileds te gebruiken die samen wit licht creëren, waardoor de quantum dot-laag overbodig wordt. Omdat er nog steeds veel minder leds dan pixels zijn, blijft het kleurenfilter nodig om per pixel de juiste kleuren te creëren. Net zoals bij een huidige miniled-tv worden de leds onderverdeeld in zones om het contrast te verbeteren.

©Sony

Maar deze technologie kan nog een stapje verder gaan. Als de processor detecteert dat er in een bepaalde zone enkel groen licht nodig, dan kan hij de rode en blauwe leds uitschakelen. Dat is alvast veel efficiënter dan het overbodige licht weg te filteren.

Wachten tot 2026 voor nog rijkere, helderdere kleuren

Sony claimt dat dit soort achtergrondverlichting een piekhelderheid van 4.000 nits en kleurbereik van 99 % P3 kan bereiken en 90% Rec.2020. Dat is een flinke upgrade ten opzichte van de beste tv’s die momenteel wel 4000 nits halen, maar eerder 95% P3 en 75% Rec.2020 leveren. Concreet kan een rgb-miniled veel helderdere kleuren tonen, die toch erg intens zijn.

©Sony

Daarnaast zijn ook meer nauwkeurige kleurgradaties mogelijk, en dat zowel in heel donkere als heel heldere tinten. Een aangezien meer en meer filmmakers vaak erg donkere scènes gebruiken, zou dat een welkome verbetering zijn. De technologie heeft nog twee extra voordelen. Ze is schaalbaar naar grote tv-maten. En een rgb-miniled tv zou ook een betere kijkhoek hebben, al liet Sony niet weten hoe dat gerealiseerd wordt. Sony zal een eerste model vermoedelijk in 2026 lanceren.

Ook bij audio een beperkt aantal nieuwe modellen

Net als bij de televisies worden ook de audioproducten niet meer elk jaar vernieuwd zo blijkt. Vorig jaar kreeg de top van het aanbod een make-over, dit jaar is de onderste helft aan de beurt. De Bravia Theatre Bar 6 is een 3.1.2 soundbar met subwoofer. De Bravia Theatre System 6 is een 5.1 soundbar met bijgeleverde surroundluidsprekers en subwoofer. Beide ondersteunen Dolby Atmos, DTS:X, Voice Zoom 3. We kregen een korte demo van de vernieuwde Bravia Bar 6, die een duidelijk vollere en stevigere klank produceerde dan de voorganger.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Daarnaast zijn er ook twee optionele accessoires. De Bravia Theatre Rear 8 bestaat uit één paar draadloze surroundluidsprekers die je kunt gebruiken om de Bar 6 uit te breiden. De Bravia Theatre Sub 7 is een compacte draadloze subwoofer van 100W.

Bekijk andere Sony-tv's op Kieskeurig.nl: