Online diensten om beelden en plaatjes te maken met behulp van Artificial Intelligence (AI) zijn inmiddels voor iedereen toegankelijk. We bekijken de twee populairste die je hiervoor kunt gebruiken: Dall-E 3 en Stable Diffusion XL (SDXL). Duik mee in de titanenstrijd der plaatjesmakers.

De afgelopen jaren heeft het maken van plaatjes op basis van een tekst (een prompt) met kunstmatige intelligentie een enorme vlucht genomen. Inmiddels kan iedereen er gratis mee aan de slag en zijn de AI-modellen in verbluffend tempo beter geworden. Vaak maken ze exact wat je vraagt. Vaak, maar zeker niet altijd. We zijn benieuwd wat de twee populairste gratis modellen, Dall-E 3 en Stable Diffusion XL (SDXL), wel en niet goed doen. Overigens zijn deze diensten niet de enige opties als je zelf beeld wilt creëren. Voor andere populaire diensten, zoals Midjourney, moet je alleen wel je portemonnee trekken. 

Wil je meer weten over Midjourney, lees dan deze artikelen: MidJourney: wat is het en hoe gebruik je het? en Met Midjourney kun je de mooiste beelden maken, hoe ver reikt jouw fantasie?

Dall-E 3

Sinds Microsoft flink heeft geïnvesteerd in OpenAI kunnen gebruikers van Bing volop gratis gebruikmaken van de twee blikvangers van het bedrijf: ChatGPT en plaatjesmaker Dall-E, die inmiddels aan versie 3 toe is.

Voor Dall-E ga je naar www.bing.com, daar kies je voor Afbeeldingen. Vervolgens klik je op Maken en dan kun je aan de slag. Je moet wel over een Microsoft-account beschikken, maar die heeft natuurlijk elke Windows-gebruiker.

Op dit moment krijg je dagelijks vijftien zogenoemde boosts. Dit zijn gratis muntjes om plaatjes sneller te kunnen genereren. Dat creëren gebeurt in principe met vier tegelijk, tenzij het systeem plaatjes afwijst (zie de paragraaf ‘Veiligheid’). Zijn je dagelijkse muntjes op, dan hangt de snelheid af van de belasting van het systeem. Bij piekdrukte kan het vele minuten duren, maar ook als je de browser sluit, worden de resultaten aan je collectie toegevoegd.

Heb je toegang tot Microsoft Designer, dan kun je ook daar plaatjes maken met Dall-E 3. Het standaardaantal varieert van twee tot vier, afhankelijk van de drukte. Het opslaan is wat omslachtiger, maar het systeem is vooralsnog wel lekker vlot. Wij geven toch de voorkeur aan Bing. 

SDXL

Omdat SDXL opensource is kun je deze dienst op vele manieren gebruiken. Zo kun je het lokaal installeren als je over de juiste hardware beschikt. Je bent dan helemaal vrij in het gebruik, maar het kost wat moeite en stroom. Er zijn ook veel online aanbieders die je toegang geven tot SDXL. Daarmee ben je niet afhankelijk meer van hardware, maar wel van de regels van het platform.

Een optie is Nightcafe. Na het maken van een gratis account krijg je dagelijks een handvol credits om plaatjes te maken met SDXL, of een van de daarvan afgeleide modellen. Meer credits kun je verdienen of kopen. Het oudere Stable Diffusion 1.5 kun je hier onbeperkt gratis gebruiken.

Alhoewel het een prettig platform is, zijn we toch nog meer onder de indruk van Playground AI. Na het maken van een account kun je hier dagelijks gratis vijfhonderd plaatjes maken en meer, zoals afbeeldingen vergroten. 

Taal

De AI-modellen die plaatjes kunnen maken, zijn getraind op afbeeldingen en een Engelse beschrijving. Dat betekent dat ze het best reageren op Engelse prompts. Beide modellen kun je ook in het Nederlands toespreken. Daarbij lijkt de geautomatiseerde AI-vertaling die Dall-E gebruikt het sterkst. Alhoewel handig, heeft het toch niet onze voorkeur. Bij een vertaling gaat er altijd nuance verloren. Is je Engels niet geweldig of kun je niet op een woord komen, dan is het wel een goed alternatief.

Veiligheid

Voordat we eindelijk plaatjes gaan maken, moeten we het nog even hebben over veiligheid. Microsoft hanteert bij zowel Bing als Designer een zwarte lijst met woorden, maar die verschilt vreemd genoeg voor beide. Zo wilden we architectuurplaatjes maken in de stijlen Russian Avant-garde en Ukrainian Baroque. Dat weigerde Designer. Dat gold trouwens ook voor het gebruik van de naam van de fotograaf Julius Shulman. Het gebruik van zo’n naam kan je plaatjes net wat realistischer maken.

Beide modellen weigerden ook namen van bekende personen en woorden die wellicht ongewenste inhoud opleveren. Dat is iets wat Nightcafe ook doet. Daarmee kun je bij geen van deze diensten een prompt als vulva cathedral gebruiken, terwijl die fraai en totaal niet aanstootgevend beeld kan opleveren. Bij Playground AI hebben we nog geen belemmeringen vooraf gevonden.

Is een plaatje eenmaal klaar, dan beoordeelt AI bij alle diensten of het door de beugel kan, waarbij de één wat puriteinser is dan de ander. Daarbij lijkt het vooral om zichtbare geslachtskenmerken te gaan en bijvoorbeeld niet om de gruwelijkheden van de Dag des Oordeels.

Stijlen en materialen

De AI-modellen zijn getraind op het maken van zo veel mogelijk beelden. Daarbij zijn ze gevoed met stijlen, technieken en materialen. Beide modellen scoren goed als het gaat om kennis van stijlen. Denk aan kunststromingen, soorten fotofilm, de stijl van individuele kunstenaars en kunstzinnige begrippen. Ook de kennis van technieken mag er zijn; bijvoorbeeld over olieverf, ets en krijttekening.

Bij de vele honderden begrippen die we hebben getest viel wel op dat Dall-E vaker complexere en meer gedetailleerde resultaten bood. Al zijn er ook begrippen die SDXL wat beter lijkt weer te geven. Waar Dall-E écht een voorsprong heeft, is in het kunnen weergeven van materialen, al dan niet gefingeerd. Een prompt, zoals een danspaar gemaakt van honing, wordt door SDXL beslist minder overtuigend neergezet. Bij meer bizar materiaal, zoals antimaterie, komt Dall-E nog altijd met een esthetisch verantwoord plaatje waar een zekere logica in zit. SDXL werkelijk heeft geen flauw idee wat het ermee aan moet.

Coherentie

Bij het maken van beeld door middel van AI wordt de term coherentie gebruikt om aan te geven in hoeverre een plaatje klopt. Een jaar geleden zag je nog meteen of iets door AI gemaakt was. Dat herkende je onder meer aan duidelijke fouten in gezichten, te veel of te weinig ledematen en andere vreemde verschijnselen.

Dit komt nog altijd voor. Het vooral SDXL die hieraan lijdt. Let maar op de hand van de man die de krant vasthoudt. Bij Dall-E zijn dergelijke fouten niet zeldzamer, maar wel veel subtieler. Vraag je bijvoorbeeld om een interieur, dan zie je soms onlogisch geplaatste objecten of een bizarre hoeveelheid schemerlampen.

Oplossingen

Beide systemen hebben zo hun eigen mogelijkheden om dit soort problemen te lijf te gaan. Bij Dall-E zijn deze beperkt tot de prompt. In de nieuwste versie kun je namelijk zeer lange en gedetailleerde prompts geven. Dat biedt weliswaar geen garantie, maar is toch indrukwekkend.

Lees ook: Haal betere resultaten uit ChatGPT met slimme prompts

Een lange prompt levert in SDXL aanmerkelijk minder goede resultaten op. Het systeem levert wel veel meer functionaliteit dan Dall-E. Zo kun je een echt of eerder door AI gemaakt plaatje als startpunt gebruiken en met een prompt verfijnen. Wij kregen een resultaat, maar daarbij verloren we wel het winterlandschap en de open haard en ook de voeten kloppen niet. Maar met meer experimenteren kom je vaak een eind.

Bij SDXL kun je ook hetzelfde plaatje (seed) opnieuw maken met gewijzigde instellingen of een iets gewijzigde prompt. Dall-E geeft geen toegang geeft tot dergelijke instellingen. Tot slot zijn er gespecialiseerde van SDXL afgeleide modellen voor specifieke genres.

Resolutie

Zowel Dall-E als SDXL produceren standaardplaatjes in een resolutie van 1024 × 1024 pixels. Bij Dall-E kun je daar niets aan veranderen. Gebruik je SDXL in Nightcafe dan kun je ook voor een beeldverhouding van 4:3 of 3:4 kiezen (1152 × 896, of omgekeerd) of voor 16:9 of 9:16 (1344 × 768, of omgekeerd). De kans op fouten aan de randen van zulke afbeeldingen neemt daarbij wel toe.

Playground AI voorkomt dit door een maximale hoogte of breedte van 1024 aan te houden. Met schuifjes kun je hoogte en breedte dan op een kleinere waarde zetten, bijvoorbeeld 1024 × 768 voor een plaatje met verhouding 4:3. 

Eigenaardigheden

Zowel SDXL als Dall-E hebben zo hun eigenaardigheden. SDXL reageert vaak veel sterker op de namen van allerlei kunstenaars dan Dall-E. Dat heeft als voordeel dat je meer stijlen kunt nabootsen of met elkaar kunt combineren. Alleen is soms de invloed van een naam zo overheersend dat er van het onderwerp van je prompt weinig overblijft.

Dall-E is wat dat betreft subtieler, maar die bootst weer minder (recente) kunstenaars na. Ook heeft deze AI de neiging om in veel buitenscènes spontaan vogels te plaatsen en het kan lastig zijn om straatscènes niet vanuit een hoog standpunt te genereren.

Interessant is dat Dall-E duidelijk put uit bestaand werk. Zo verwijst de op Van Gogh gebaseerde duidelijk naar het beroemde schilderij American Gothic van Grant Wood zonder dat we dat hebben genoemd.

Conclusie

De verschillen tussen Dall-E 3 en SDXL doen nog het meest denken aan die tussen iOS en Android. Waar de eerste buitengewoon gelikt is, kun je als gebruiker totaal niet onder de motorkap rommelen. Bij SDXL heb je juist heel veel opties, maar kost het ook meer moeite om vergelijkbare kwaliteit te krijgen.

Overigens is Dall-E nieuwer, dus bij de volgende versie van SDXL heeft deze ongetwijfeld een inhaalslag gemaakt.

Dankzij slimme technologie voeg je comfort en luxe aan jouw badkamer toe. Denk aan vochtbestendige wifi- en bluetooth-speakers voor ontspannende muziek en speciale televisies voor je favoriete programma's. En met behulp van waterdichte e-readers hoef je je tijdens urenlange badderen geen moment te vervelen. Zelfs weegschalen, spiegels en douchekoppen zijn tegenwoordig slimmer dan ooit.

Vochtbestendige speaker: Sonos Roam 2

Natte handen? Geen probleem, want de Sonos Roam 2 bedien je met jouw stem. Verder is deze draadloze luidspreker IP67-gecertificeerd, waardoor er geen vocht kan binnendringen. Volgens de fabrikant houdt de oplaadbare accu het ongeveer tien uur vol, zodat je niet afhankelijk bent van netstroom. Handig is dat de Roam 2 met andere Sonos-speakers kan samenwerken. Verbind het apparaat met wifi en bepaal in een app welke afspeellijst, podcast of radiozender je wilt horen. Is er in jouw badkamer geen wifi-dekking? Koppel in dat geval een smartphone via bluetooth en stream alsnog muziek. De Roam 2 is in verschillende kleurstellingen te koop, namelijk zwart, wit, rood, blauw en groen.

Slimme douchekop: Hydrao Aloe

Met deze slimme douchekop bespaar je eenvoudig op het waterverbruik. Tussen de sproeistralen bevinden zich vijf ledlampen. Die geven het actuele waterverbruik weer. Aan het begin van de douchebeurt is de verlichting groen, maar na iedere tien liter toont de Hydrao Aloe een andere kleur. Bij rode knipperende lampjes heb je meer dan veertig liter water verbruikt. Je past het lichtschema in een app op je smartphone desgewenst aan. Deze douchekop is in drie uitvoeringen te koop.

Waterdichte e-reader: Kobo Libra Colour

Op de Kobo Libra Colour zie je alle boekomslagen, illustraties, afbeeldingen en notities in kleur. Ondanks het ruime schermformaat van 7 inch valt het gewicht mee. Dat bedraagt nog geen 200 gram. Lees dus gerust uren achtereen in bad. Met een interne opslagcapaciteit van 32 GB kun je flink wat e-books en luisterboeken opslaan. Je gebruikt de Libra Colour optioneel ook voor het maken van aantekeningen, al heb je daarvoor de los verkrijgbare Kobo Stylus 2 nodig. Deze e-reader is in een zwarte en witte behuizing te koop.

Badkamer-tv: SplashVision ESI-22

Vanuit bad heb je alle tijd om je favoriete tv-programma's te bewonderen. Dat kan natuurlijk met een geschikte smartphone of tablet, maar het is comfortabeler om een vochtbestendige televisie te plaatsen. SplashVision fabriceert beeldbuizen voor badkamers, zoals de ESI-22. Je monteert dit model in of op de wand. Een beelddiagonaal van 22 inch lijkt misschien klein, maar wegens de korte kijkafstand voldoet het meestal prima. Tegen een stevige meerprijs koop je deze televisie eventueel in een groter formaat van 27 of 32 inch. Installeer vanuit het besturingssysteem Google TV diverse bekende video-apps en kijk naar scherpe Full-HD-beelden. De ESI-22 is in drie smaken te koop, namelijk zwart, wit en grijs. Een waterdichte afstandsbediening is inbegrepen.

Infrarood spiegel met wifi: Eurom Sani Mirror LED wifi 600

Is het vaak koud in jouw badkamer? De Eurom Sani Mirror LED wifi 600 is een badkamerspiegel en infraroodpaneel in één. Dit is aangename stralingswarmte die aanvoelt met zonnestralen op je huid. Mooi meegenomen is dat de spiegel vanwege de verwarmingsfunctie niet meer beslaat. Er is aan de achterzijde ook nog ledverlichting ingebouwd. Gebruik de bedieningsknoppen aan de onderzijde om de temperatuur en verlichting te reguleren. Wanneer je het apparaat met wifi verbindt, stel je in de Eurom Smart-app eventueel een weekschema in. Kies tussen een spiegel met een witte of zwarte rand.

Vochtbestendige speaker: JBL Flip 7

De JBL Flip 7 vult jouw badkamer moeiteloos met heldere klanken. Een pluspunt is dat je de behuizing zowel rechtop als liggend kunt neerzetten. In combinatie met een batterijduur tot maximaal zestien uur vind je vast wel een geschikte plek. Valt de behuizing onverhoopt op de harde badkamervloer, dan is er nog geen man overboord. Zelfs na een val van één meter hoogte blijft de Flip 7 gewoon doorspelen. Bovendien voldoet deze robuuste bluetooth-speaker aan de IP68-norm. Het product is in allerlei vrolijke kleuren verkrijgbaar.

Slimme wc: Creavit WQ Smart Toilet

De Creavit WQ Smart Toilet oogt weliswaar als een doodnormale wc, maar niets is minder waar. Dit exemplaar heeft namelijk een zogeheten verwarmde onderdouche met föhnfunctie. Extra hygiënisch dus! Bovendien heeft het toilet een verwarmde zitting. Je kiest hierbij tussen zes temperatuurstanden. Gebruik de bijgesloten afstandsbediening om deze luxe wc te bedienen, zoals de temperatuur en de verlichting.

Waterdichte e-reader: Amazon Kindle (2024)

Deze Amazon Kindle is een betaalbaar leesmaatje voor in bad. Ondanks de relatief lage aanschafprijs voldoet de lichte behuizing aan de IPx8-norm. Hij is dus volledig waterdicht! Je kunt dit leesapparaat met één hand bedienen, want het 6inch-scherm is lekker compact. Sla aan de hand van 16 GB interne opslag al je favoriete e-books op. Je schaft deze uitvoering van de Kindle in een zwart of groen jasje aan.

Badkamer-tv: Sylvox 32" Smart Mirror YV

Met de Sylvox Smart Mirror haal je een badkamerspiegel en televisie ineen in huis. Het schermdiagonaal bedraagt 32 inch. Gunstig is dat Google TV is ingebakken. Voeg vanuit de Play Store bijvoorbeeld Netflix, Disney+ of YouTube toe en kijk naar video's in Full-HD-kwaliteit. Via HDMI en usb kun je ook nog externe bronnen aansluiten. Je gebruikt voor de bediening de aanraaktoetsen of waterdichte afstandsbediening. Let goed op welk type je aanschaft, want er is een opbouw- én inbouwmodel beschikbaar. Je betaalt voor laatstgenoemde optie honderd euro extra.

Lees ook: De geheime codes van Netflix: zo ontdek je verborgen genres en films

Vochtbestendige speaker: Sonoro Stream

De Sonoro Stream is speciaal ontwikkeld voor vochtige ruimtes. De afstandsbediening is namelijk waterdicht, waardoor je dit handzame audiosysteem probleemloos met natte handen bedient. Je kunt op verschillende manieren luisteren. Allereerst is er een bluetooth-adapter ingebouwd. Koppel dus een smartphone en open je favoriete muziek-app. De Stream kan ook rechtstreeks afspeellijsten en podcasts bij Spotify ophalen. Verbind het apparaat hiervoor met wifi. Dat geeft je meteen ook toegang tot tienduizenden internetradiostations van over de hele wereld. Mooi meegenomen is de aanwezigheid van een DAB+-tuner, zodat je bekende radiostations in een hoge audiokwaliteit kunt ontvangen. Het Duitse merk ontwikkelt dit product in drie kleurstellingen.

Spiegel met speakers: Mawialux Catina

Daar zit muziek in! Deze uitvoering van de Mawialux Catina bevat namelijk twee speakers. Verbind jouw smartphone met bluetooth en laat een afspeellijst op deze spiegel los. Verder heeft de Catina ook een datum- en tijdsaanduiding. Bepaal daarnaast de kleurtemperatuur van de dimbare achtergrondverlichting. Nuttig is de geïntegreerde spiegelverwarming. Je hebt hierdoor geen last van condensvorming. Let goed op welke versie je koopt, want de Catina is ook zonder interne speakers te koop. Het goedkoopste model meet 80 × 50 centimeter.

Waterdichte e-reader: PocketBook InkPad 4

Zoek je een ruime, waterbestendige e-reader, dan is de PocketBook InkPad 4 een interessante kandidaat. Vanwege het riante schermdiagonaal van 7,8 inch stel je bijvoorbeeld gemakkelijk grotere letters in. Dankzij een respectabele resolutie van 1872 × 1404 pixels ogen tekst en beeld erg scherp. Liever luisteren? De behuizing bevat een speaker, zodat je een audioboek, liedje of podcast kunt opzetten. Deze e-reader heeft 32 GB interne opslag.

Slimme weegschaal: Robi S11

Een uitgebreide slimme weegschaal hoeft helemaal niet zoveel geld te kosten. Neem bijvoorbeeld de Robi S11. Naast je gewicht meet je hiermee onder meer het vetpercentage, de spiermassa en het buikvet. Hiervoor gebruikt deze weegschaal acht sensors. Bekijk de resultaten op het uitgebreide display. Via bluetooth communiceert de S11 met diverse geschikte apps op je smartphone, zoals Fitbit, Samsung Health, Google Fit en Apple Gezondheid.

Vochtbestendige speaker: AquaSound EMN30-RW N-Joy

Als je onder de douche of in bad altijd naar muziek luistert, is een gespecialiseerd audio-inbouwsysteem het overwegen waard. AquaSound ontwikkelt geschikte producten, waaronder de hier besproken EMN30-RW N-Joy. Deze set bestaat uit een controller, bluetooth-versterker (30 watt) en twee inbouwspeakers. Tegen een meerprijs is er ook een versterker met een hoger uitgangsvermogen van vijftig of zeventig watt verkrijgbaar. Met behulp van de inbegrepen magnetische wandhouder kies je voor het 5inch-bedieningsdisplay een centrale plek in de badkamer. Kies hierop bijvoorbeeld Spotify, Deezer of Tidal en tik vervolgens op je favoriete afspeellijst. De speakers zijn in verschillende kleuren beschikbaar.

Wifi-badkamerspiegel: Bella Mirror Smart spiegel 60cm

Een slimme spiegel hoeft helemaal niet zo duur te zijn. Dit exemplaar van Bella Mirror heeft een bescheiden diameter van zestig centimeter, waardoor hij makkelijk in een bescheiden badkamer past. Verbind de spiegel via de Quality Heating-app met het draadloze thuisnetwerk om de tijd, de datum en het weerbericht te tonen. Een pluspunt is de anticondensoptie. Zodra je deze functie activeert, kan de spiegel niet beslaan. Er is ook nog heldere ledverlichting ingebouwd. Dit product is met een zwart of goudkleurig frame verkrijgbaar. Ten slotte kun je ook nog voor een frameloos ontwerp kiezen.

Handdoekverwarmer met wifi: Eurom Sani Bathroom Radiator 1000 wifi

De breed verkrijgbare Eurom Sani elektrische badkamerradiator ondersteunt een riant uitgangsvermogen van 1000 watt. Kies tussen twee standen. Zo kun je kortstondig de handdoeken tot maximaal zeventig graden opwarmen. Als alternatief verwarm je de hele badkamer tot een temperatuur van 37 graden. Verbind de radiator met wifi om de temperatuur op afstand te reguleren. Je kunt hierbij ook een tijdschema instellen. Op die manier stap je 's ochtends altijd in een voorverwarmde badkamer!

Vochtbestendige speaker: Sony XB100

Haal met de Sony XB100 een betaalbare IP67-gecertificeerde bluetooth-speaker van een bekend merk in huis. Je schaft een zwarte, grijze, blauwe óf oranje uitvoering aan. De behuizing van 7,6 × 7,6 × 9,5 centimeter is zéér compact. Verwacht dan ook geen groots geluid, maar voor deuntjes in de badkamer is dat ook helemaal niet nodig. Je luistert tenslotte veelal op korte afstand naar muziek of radio. Een volgeladen accu is goed voor een luistertijd van zo'n zestien uur. Het Japanse elektronicaconcern levert een riempje mee. Gebruik dat om de XB100 ergens aan op te hangen.

Waterdichte e-reader: Kobo Clara BW

De Kobo Clara BW is de goedkoopste e-reader van Kobo. Wie het apparaatje per ongeluk in bad laat vallen, leest daarna gewoon weer verder. De IPx8-gecertificeerde behuizing is namelijk bestand tegen zestig minuten onderdompelen. Het zwart-witte e-inkscherm van 6 inch voldoet voor leesfanaten prima. Vanwege een resolutie van 1448 × 1072 pixels ogen de letters scherp. Er is 16 GB interne opslag ingebouwd, waardoor je duizenden e-books kunt opslaan. Overige pluspunten zijn de voorgrondverlichting en het lichte gewicht van 174 gram.

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.