Online diensten om beelden en plaatjes te maken met behulp van Artificial Intelligence (AI) zijn inmiddels voor iedereen toegankelijk. We bekijken de twee populairste die je hiervoor kunt gebruiken: Dall-E 3 en Stable Diffusion XL (SDXL). Duik mee in de titanenstrijd der plaatjesmakers.

De afgelopen jaren heeft het maken van plaatjes op basis van een tekst (een prompt) met kunstmatige intelligentie een enorme vlucht genomen. Inmiddels kan iedereen er gratis mee aan de slag en zijn de AI-modellen in verbluffend tempo beter geworden. Vaak maken ze exact wat je vraagt. Vaak, maar zeker niet altijd. We zijn benieuwd wat de twee populairste gratis modellen, Dall-E 3 en Stable Diffusion XL (SDXL), wel en niet goed doen. Overigens zijn deze diensten niet de enige opties als je zelf beeld wilt creëren. Voor andere populaire diensten, zoals Midjourney, moet je alleen wel je portemonnee trekken. 

Wil je meer weten over Midjourney, lees dan deze artikelen: MidJourney: wat is het en hoe gebruik je het? en Met Midjourney kun je de mooiste beelden maken, hoe ver reikt jouw fantasie?

Dall-E 3

Sinds Microsoft flink heeft geïnvesteerd in OpenAI kunnen gebruikers van Bing volop gratis gebruikmaken van de twee blikvangers van het bedrijf: ChatGPT en plaatjesmaker Dall-E, die inmiddels aan versie 3 toe is.

Voor Dall-E ga je naar www.bing.com, daar kies je voor Afbeeldingen. Vervolgens klik je op Maken en dan kun je aan de slag. Je moet wel over een Microsoft-account beschikken, maar die heeft natuurlijk elke Windows-gebruiker.

Op dit moment krijg je dagelijks vijftien zogenoemde boosts. Dit zijn gratis muntjes om plaatjes sneller te kunnen genereren. Dat creëren gebeurt in principe met vier tegelijk, tenzij het systeem plaatjes afwijst (zie de paragraaf ‘Veiligheid’). Zijn je dagelijkse muntjes op, dan hangt de snelheid af van de belasting van het systeem. Bij piekdrukte kan het vele minuten duren, maar ook als je de browser sluit, worden de resultaten aan je collectie toegevoegd.

Heb je toegang tot Microsoft Designer, dan kun je ook daar plaatjes maken met Dall-E 3. Het standaardaantal varieert van twee tot vier, afhankelijk van de drukte. Het opslaan is wat omslachtiger, maar het systeem is vooralsnog wel lekker vlot. Wij geven toch de voorkeur aan Bing. 

SDXL

Omdat SDXL opensource is kun je deze dienst op vele manieren gebruiken. Zo kun je het lokaal installeren als je over de juiste hardware beschikt. Je bent dan helemaal vrij in het gebruik, maar het kost wat moeite en stroom. Er zijn ook veel online aanbieders die je toegang geven tot SDXL. Daarmee ben je niet afhankelijk meer van hardware, maar wel van de regels van het platform.

Een optie is Nightcafe. Na het maken van een gratis account krijg je dagelijks een handvol credits om plaatjes te maken met SDXL, of een van de daarvan afgeleide modellen. Meer credits kun je verdienen of kopen. Het oudere Stable Diffusion 1.5 kun je hier onbeperkt gratis gebruiken.

Alhoewel het een prettig platform is, zijn we toch nog meer onder de indruk van Playground AI. Na het maken van een account kun je hier dagelijks gratis vijfhonderd plaatjes maken en meer, zoals afbeeldingen vergroten. 

Taal

De AI-modellen die plaatjes kunnen maken, zijn getraind op afbeeldingen en een Engelse beschrijving. Dat betekent dat ze het best reageren op Engelse prompts. Beide modellen kun je ook in het Nederlands toespreken. Daarbij lijkt de geautomatiseerde AI-vertaling die Dall-E gebruikt het sterkst. Alhoewel handig, heeft het toch niet onze voorkeur. Bij een vertaling gaat er altijd nuance verloren. Is je Engels niet geweldig of kun je niet op een woord komen, dan is het wel een goed alternatief.

Veiligheid

Voordat we eindelijk plaatjes gaan maken, moeten we het nog even hebben over veiligheid. Microsoft hanteert bij zowel Bing als Designer een zwarte lijst met woorden, maar die verschilt vreemd genoeg voor beide. Zo wilden we architectuurplaatjes maken in de stijlen Russian Avant-garde en Ukrainian Baroque. Dat weigerde Designer. Dat gold trouwens ook voor het gebruik van de naam van de fotograaf Julius Shulman. Het gebruik van zo’n naam kan je plaatjes net wat realistischer maken.

Beide modellen weigerden ook namen van bekende personen en woorden die wellicht ongewenste inhoud opleveren. Dat is iets wat Nightcafe ook doet. Daarmee kun je bij geen van deze diensten een prompt als vulva cathedral gebruiken, terwijl die fraai en totaal niet aanstootgevend beeld kan opleveren. Bij Playground AI hebben we nog geen belemmeringen vooraf gevonden.

Is een plaatje eenmaal klaar, dan beoordeelt AI bij alle diensten of het door de beugel kan, waarbij de één wat puriteinser is dan de ander. Daarbij lijkt het vooral om zichtbare geslachtskenmerken te gaan en bijvoorbeeld niet om de gruwelijkheden van de Dag des Oordeels.

Stijlen en materialen

De AI-modellen zijn getraind op het maken van zo veel mogelijk beelden. Daarbij zijn ze gevoed met stijlen, technieken en materialen. Beide modellen scoren goed als het gaat om kennis van stijlen. Denk aan kunststromingen, soorten fotofilm, de stijl van individuele kunstenaars en kunstzinnige begrippen. Ook de kennis van technieken mag er zijn; bijvoorbeeld over olieverf, ets en krijttekening.

Bij de vele honderden begrippen die we hebben getest viel wel op dat Dall-E vaker complexere en meer gedetailleerde resultaten bood. Al zijn er ook begrippen die SDXL wat beter lijkt weer te geven. Waar Dall-E écht een voorsprong heeft, is in het kunnen weergeven van materialen, al dan niet gefingeerd. Een prompt, zoals een danspaar gemaakt van honing, wordt door SDXL beslist minder overtuigend neergezet. Bij meer bizar materiaal, zoals antimaterie, komt Dall-E nog altijd met een esthetisch verantwoord plaatje waar een zekere logica in zit. SDXL werkelijk heeft geen flauw idee wat het ermee aan moet.

Coherentie

Bij het maken van beeld door middel van AI wordt de term coherentie gebruikt om aan te geven in hoeverre een plaatje klopt. Een jaar geleden zag je nog meteen of iets door AI gemaakt was. Dat herkende je onder meer aan duidelijke fouten in gezichten, te veel of te weinig ledematen en andere vreemde verschijnselen.

Dit komt nog altijd voor. Het vooral SDXL die hieraan lijdt. Let maar op de hand van de man die de krant vasthoudt. Bij Dall-E zijn dergelijke fouten niet zeldzamer, maar wel veel subtieler. Vraag je bijvoorbeeld om een interieur, dan zie je soms onlogisch geplaatste objecten of een bizarre hoeveelheid schemerlampen.

Oplossingen

Beide systemen hebben zo hun eigen mogelijkheden om dit soort problemen te lijf te gaan. Bij Dall-E zijn deze beperkt tot de prompt. In de nieuwste versie kun je namelijk zeer lange en gedetailleerde prompts geven. Dat biedt weliswaar geen garantie, maar is toch indrukwekkend.

Lees ook: Haal betere resultaten uit ChatGPT met slimme prompts

Een lange prompt levert in SDXL aanmerkelijk minder goede resultaten op. Het systeem levert wel veel meer functionaliteit dan Dall-E. Zo kun je een echt of eerder door AI gemaakt plaatje als startpunt gebruiken en met een prompt verfijnen. Wij kregen een resultaat, maar daarbij verloren we wel het winterlandschap en de open haard en ook de voeten kloppen niet. Maar met meer experimenteren kom je vaak een eind.

Bij SDXL kun je ook hetzelfde plaatje (seed) opnieuw maken met gewijzigde instellingen of een iets gewijzigde prompt. Dall-E geeft geen toegang geeft tot dergelijke instellingen. Tot slot zijn er gespecialiseerde van SDXL afgeleide modellen voor specifieke genres.

Resolutie

Zowel Dall-E als SDXL produceren standaardplaatjes in een resolutie van 1024 × 1024 pixels. Bij Dall-E kun je daar niets aan veranderen. Gebruik je SDXL in Nightcafe dan kun je ook voor een beeldverhouding van 4:3 of 3:4 kiezen (1152 × 896, of omgekeerd) of voor 16:9 of 9:16 (1344 × 768, of omgekeerd). De kans op fouten aan de randen van zulke afbeeldingen neemt daarbij wel toe.

Playground AI voorkomt dit door een maximale hoogte of breedte van 1024 aan te houden. Met schuifjes kun je hoogte en breedte dan op een kleinere waarde zetten, bijvoorbeeld 1024 × 768 voor een plaatje met verhouding 4:3. 

Eigenaardigheden

Zowel SDXL als Dall-E hebben zo hun eigenaardigheden. SDXL reageert vaak veel sterker op de namen van allerlei kunstenaars dan Dall-E. Dat heeft als voordeel dat je meer stijlen kunt nabootsen of met elkaar kunt combineren. Alleen is soms de invloed van een naam zo overheersend dat er van het onderwerp van je prompt weinig overblijft.

Dall-E is wat dat betreft subtieler, maar die bootst weer minder (recente) kunstenaars na. Ook heeft deze AI de neiging om in veel buitenscènes spontaan vogels te plaatsen en het kan lastig zijn om straatscènes niet vanuit een hoog standpunt te genereren.

Interessant is dat Dall-E duidelijk put uit bestaand werk. Zo verwijst de op Van Gogh gebaseerde duidelijk naar het beroemde schilderij American Gothic van Grant Wood zonder dat we dat hebben genoemd.

Conclusie

De verschillen tussen Dall-E 3 en SDXL doen nog het meest denken aan die tussen iOS en Android. Waar de eerste buitengewoon gelikt is, kun je als gebruiker totaal niet onder de motorkap rommelen. Bij SDXL heb je juist heel veel opties, maar kost het ook meer moeite om vergelijkbare kwaliteit te krijgen.

Overigens is Dall-E nieuwer, dus bij de volgende versie van SDXL heeft deze ongetwijfeld een inhaalslag gemaakt.

De Boox Go Color 7 Gen II moet de compacte kleur-e-reader naar een hoger niveau tillen. Met Android 13, stylus-ondersteuning en toegang tot talloze apps lijkt het een veelzijdige upgrade ten opzichte van de eerste generatie. Maar wie hoopt op een spectaculair verschil, ontdekt al snel dat de verbeteringen bescheiden zijn en dat oude minpunten nog steeds aanwezig zijn.

Qua uiterlijk heeft Onyx weinig aangepast. De Gen II is net zo licht en handzaam als zijn voorganger, weegt nog steeds rond de 190 gram en ligt dankzij de matte achterkant prettig in de hand. De brede rand rondom het scherm blijft een slimme keuze, zodat je het apparaat stevig kunt vasthouden zonder per ongeluk het scherm aan te raken. De bladerknoppen lijken iets beter geplaatst en klikken overtuigender dan bij de Gen I, maar het blijft een nuanceverschil. Het formaat is precies in balans: groot genoeg om comfortabel te lezen, maar compact genoeg om gemakkelijk mee te nemen. Dat maakt het een van de grootste troeven van deze serie.

Kleuren overtuigen nog steeds niet

Het 7-inch scherm gebruikt de Kaleido 3-technologie, met 4096 kleuren op 150 ppi en 300 ppi voor zwart-wit. In de praktijk oogt het kleurbeeld nog steeds erg zacht, flets en wollig, met een lichte gelige zweem die vooral opvalt bij bepaalde achtergrondkleuren. Voor strips en grafieken is het prima, maar het haalt het niet bij zelfs de goedkoopste tablets. Het contrast blijft lager dan bij een zwart-wit-e-reader en het lichte screendoor-effect (waarbij je het fijne raster van de pixels op een scherm kunt zien, alsof je door een hor of gaas kijkt) is goed zichtbaar. Ghosting, waarbij oude beeldresten kort blijven hangen, is iets minder storend dan bij zijn voorganger, maar nog altijd aanwezig.

©ER | ID.nl

©ER | ID.nl

Leuk voor stripverhalen, maar met beperkingen

Het kleurenscherm van de Boox Go Color 7 Gen II komt het best tot zijn recht bij het lezen van stripverhalen, manga of comics. Illustraties krijgen immers een subtiele kleurdiepte die prettiger is voor de ogen dan de felle gloed van een tablet, en het compacte 7-inch formaat voelt in de hand bijna als een klein stripboekje. Vooral bij traditionele manga werkt dat prima, zeker als je leest via een sideload-app als Tachiyomi of Perfect Viewer, die je zelf als .apk-bestand kunt installeren.

Bij webtoons of andere digitale strips met lange verticale pagina’s merk je echter dat het e-ink-scherm wat moeite heeft: het scrollen is niet altijd vloeiend en het beeld ververst uiteraard niet zo snel als op een lcd- of oled-scherm. Ook blijft de kleurweergave wat gedempt en mist het geheel de levendigheid van een tablet. Ghosting kan bij intensieve beeldwisselingen eveneens zichtbaar blijven, waardoor het apparaat beter presteert bij rustiger, pagina-gebaseerde content dan bij dynamische visuele media.

©ER | ID.nl

Flexibiliteit met een leercurve

De overstap naar Android 13 zorgt voor een stabielere en iets snellere ervaring dan bij de vorige generatie. Het grote voordeel is de vrijheid om via Google Play vrijwel elke lees-app te installeren, van Kindle tot Kobo en Storytel. Zo kun je vanuit één apparaat bij meerdere aanbieders terecht. Daarnaast kun je per app talloze leesinstellingen aanpassen, tot en met het installeren van specifieke lettertypes zoals een dyslexie­vriendelijk font.

Toch zit daar ook een keerzijde aan. Zowel de knoppen als het touchscreen reageren merkbaar trager dan bij conventionele e-readers, en bij complexe apps merk je dat de hardware het eigenlijk maar moeilijk kan bijbenen. Het apparaat voelt daardoor minder direct en soepel aan, zelfs bij simpele handelingen zoals het invoeren van een pincode.

©ER | ID.nl

Android is een kracht én een valkuil

Doordat het apparaat draait op Android 13 kun je zoals hierboven al genoemd via de Play Store vrijwel elke app installeren. Dat opent een deur naar een breed scala aan toepassingen: naast lees-apps zoals Kindle, Kobo en Storytel kun je er ook allerhande educatieve apps, productiviteitstools en zelfs games op zetten.

In theorie maakt dat van de Go Color 7 Gen II een soort mini-tablet met e-ink-scherm. In de praktijk loop je echter al snel tegen de grenzen van de technologie aan. Bewegende beelden, zoals video's, ogen traag en onscherp, en animaties in apps komen schokkerig over. Games werken technisch gezien, maar de reactiesnelheid van het scherm maakt ze eigenlijk onspeelbaar. Ook voelt de interface minder vloeiend aan dan op een echte tablet, waardoor het apparaat het meest tot zijn recht komt als veelzijdige e-reader, en niet als volwaardige vervanger van je iPad of Android-tablet. Houd dat dus in gedachten.

Kijk nou, een stylus!

De grootste vernieuwing is de ondersteuning voor een stylus. Met de Boox InkSense-pen kun je notities maken, documenten annoteren en zelfs illustraties maken (als je daar de juiste app voor installeert). Dat werkt, maar het schrijf-/tekengevoel is wisselend. Palm rejection is niet altijd betrouwbaar, waardoor er soms ongewenste strepen op het scherm verschijnen als je hand erop rust. Daarnaast verliest de pen soms kortstondig contact, waardoor lijnen of delen van letters ontbreken. Voor snelle krabbels of het markeren van tekst voldoet het, maar voor langdurig schrijf- of tekenwerk of precisie-aantekeningen is de Gen II minder geschikt.

Accessoires niet inbegrepen

Wie de Boox Go Color 7 Gen II optimaal wil gebruiken, moet rekening houden met extra kosten. De InkSense-stylus, die nodig is om notities te maken of te tekenen, wordt niet standaard meegeleverd en kost 54,95 euro. Ook de magnetische beschermhoes, geprijsd op 29,95 euro, moet je apart aanschaffen. Die hoes is handig voor bescherming en om de e-reader rechtop te zetten, maar de magneten zijn niet bijzonder krachtig, waardoor het apparaat er vrij gemakkelijk uit kan glijden. Voor wie het complete pakket wil, tikt de totaalprijs dus merkbaar hoger uit dan alleen de aanschaf van het apparaat zelf.

Conclusie: niche-ding voor specifieke gebruikers

De Boox Go Color 7 Gen II is een degelijk apparaat voor wie (een beetje) kleur nodig heeft in een compact formaat, meerdere leesplatforms wil combineren en bereid is tijd te investeren in het instellen van apps en instellingen. De stap vooruit ten opzichte van de Gen I is echter klein. De kleurweergave blijft erg zacht, ghosting is nog steeds aanwezig en de stylus-ervaring wordt beperkt door onnauwkeurigheid en vertraging. Als e-reader voor wie vooral in zwart-wit leest of lekker snel wil kunnen bladeren, zijn er gebruiksvriendelijker en goedkopere alternatieven. En wie denkt hiermee ook meteen een tabletvervanger in huis te halen, zal snel merken dat bewegend beeld en interactieve content (bijvoorbeeld bij het browsen) simpelweg niet prettig werken op e-ink.

Samsung heeft onlangs de Galaxy Buds3 FE uitgebracht, een set draadloze oordopjes met actieve ruisonderdrukking, AI-integratie en slimme bediening voor een scherpe prijs. Deze nieuwe Fan Edition biedt moderne eigenschappen en Galaxy-ecosysteemfunctionaliteit. Lees hieronder wat je zoal kunt verwachten van Samsungs nieuwste oordopjes.

De Buds3 FE onderscheiden zich met een zogenaamd 'blade design', een langgerekte vorm met een matte tweekleurige afwerking en semi-transparante accenten. De oordopjes wegen 5 gram per stuk en de case komt uit op 41,8 gram. Ze zijn verkrijgbaar in zwart en grijs, met IP54-classificatie voor stof- en spatwaterbestendigheid.

Slimme bediening en AI-integratie

Samsung zet met deze dopjes volop in op gebruiksgemak. De Buds3 FE zijn uitgerust met touch-, druk- en nabijheidssensoren, waarmee gebruikers onder meer het volume kunnen regelen, muziek pauzeren of gesprekken aannemen door te tikken of te knijpen. Dankzij Auto Switch kunnen de oordopjes automatisch overschakelen tussen verschillende Galaxy-apparaten. Voor Galaxy-gebruikers komt daar nog een extra laag aan functionaliteit bij in de vorm van Galaxy AI. Daarmee heb je onder meer spraakcommando's, realtime vertalingen en snelle toegang tot persoonlijke content zonder het scherm aan te raken tot je beschikking.

©Samsung

Geluidsfuncties, connectiviteit en accu

De Buds3 FE zijn voorzien van een dynamische 1-weg speaker en drie microfoons per oordopje. Ze ondersteunen actieve ruisonderdrukking (ANC), een ambient sound-modus en Crystal Clear Call-technologie. Die laatste maakt gebruik van een machine-learning-model om stemmen te isoleren tijdens gesprekken. De oordopjes zijn compatibel met bluetooth 5.4 en ondersteunen de codecs AAC, SBC en SSC (Samsung Seamless Codec).

©Samsung

Qua batterijduur belooft Samsung tot 6 uur luisterplezier met ANC ingeschakeld, oplopend tot 8,5 uur zonder. In combinatie met de oplaadcase loopt dat op tot respectievelijk 24 en 30 uur. Voor bellen geldt een maximale gesprekstijd van 4 uur, met een totaal van 18 uur inclusief case. De oplaadcase bevat een 515mAh-accu, de oordopjes zelf hebben elk 53 mAh aan capaciteit.

Beschikbaarheid

De Galaxy Buds3 FE zijn per direct verkrijgbaar in de Benelux voor een adviesprijs van 149 euro. Van 18 augustus tot en met 5 oktober 2025 geldt een lanceringsactie met 50 euro cashback, waarmee de prijs dus tijdelijk op 99 euro uitkomt.