Wie nog nooit van ChatGPT heeft gehoord, heeft enkele maanden op een onbewoond eiland zonder communicatie gezeten. De kans lijkt ons groot dat je inmiddels al wat hebt uitgeprobeerd. We geven je tips om nog betere resultaten uit AI-chatbots als ChatGPT te halen.

Nieuwssite Business Insider heeft onlangs een interessant experiment uitgevoerd. Ze lieten een professionele recruiter zeven sollicitatiebrieven beoordelen om te achterhalen welke mogelijk door een AI-chatbot waren geschreven. De recruiter identificeerde vier brieven met enige zekerheid, maar was verrast dat de andere drie ook door ChatGPT waren gegenereerd.

Bij de eerste vier brieven waren de prompts minimaal (korte functie-identificatie en enkele namen), terwijl de laatste drie veel uitgebreidere, concrete prompts hadden. Een goede prompt is zo cruciaal dat er zich een informele industrie aan het ontwikkelen is rond prompt-engineering. Ofwel: hoe schrijf je de beste prompts voor optimale resultaten?

Basisprincipes

Stel, Nederlands is je moedertaal en je wilt graag je prompts in die taal schrijven. Dat is zeker mogelijk en met ChatGPT, een polyglot, kun je uitstekende resultaten behalen. Houd er echter rekening mee dat chatbots voornamelijk getraind zijn op Engelstalige datasets. Het is dus aan te raden om Engelstalige prompts te gebruiken. Je kunt de Engelstalige respons altijd laten vertalen, hetzij door de bot zelf, hetzij door een vertaaldienst als DeepL, Google Translate of Bing Microsoft Translator.

Zorg ervoor dat je prompts helder en gedetailleerd zijn, zonder overbodige informatie, zodat de bot begrijpt waar je focus ligt. Vermijd algemene, open vragen en leg eventueel jargon of technische termen duidelijk uit. Schrijf daarom liever “Wat zijn de belangrijkste voordelen van deze procedure?” of “Welke problemen kunnen zich voordoen op het gebied van […]?” dan “Wat vind je van dit onderwerp?”

We hebben ook ondervonden dat het vervangen of verplaatsen van woorden in je prompt tot een ander resultaat kan leiden en dit is helaas niet altijd even voorspelbaar. Experimenteer dus gerust met een licht aangepaste prompt als de respons niet optimaal blijkt. Geeft de bot een te beperkte reactie, stel dan gerust aanvullende vragen ter verduidelijking of vraag naar meer specifieke, extra informatie. Of druk op de knop Regenerate response als je liever een net iets andere formulering van een eerdere respons verkiest.

Doorgaans krijg je een betere respons met Engelstalige prompts. (Klik op de afbeeldingen voor een betere resolutie.)

Role prompting

Een effectieve techniek om ChatGPT te sturen, is het gebruik van ‘role prompting’. Hierbij geef je de bot een specifieke rol en formuleert het systeem vanuit die rol zijn antwoorden. Het is belangrijk om de rol zo gedetailleerd mogelijk te beschrijven. Dus bij voorkeur niet zomaar “Je bent een professor”, maar “Je bent een professor van 50 jaar met reeds 20 jaar doceerervaring en je bent gespecialiseerd in pediatrische genetica”. Je kunt dit eventueel aanvullen met “Antwoord uitsluitend met ‘OK, doe ik!’ als je bereid bent deze rol aan te nemen.” Als het goed is, reageert de bot inderdaad met “OK, doe ik!” en kun je vervolgens de gewenste prompts aan de virtuele professor richten.

Je kunt feitelijke vragen stellen, maar bijvoorbeeld ook een dialoog laten voeren met een onervaren student: “Voer een gesprek met een onervaren student die je colleges heeft gevolgd en erover denkt om zich verder in deze materie te verdiepen. Gebruik Markdown om beide personen van elkaar te onderscheiden (professor: vet, student: cursief).”

Zo’n rol hoeft trouwens niet noodzakelijk menselijk te zijn. Je kunt de bot namelijk gerust ook in een technische rol duwen, zoals “Je bent een Excel-sheet en […]”. Onder het kopje ‘Commando’s’ geven we hier een paar voorbeelden van.

Geef de bot gerust een specifieke rol voor meer gerichte antwoorden.

Creatieve teksten

ChatGPT kan niet alleen feitelijke gegevens opdiepen uit zijn immense datasets, maar de bot is ook heel goed in staat om meer creatieve teksten te genereren. Om de bot optimaal te kunnen benutten, is het belangrijk om hem heel duidelijk te maken wat je doelgroep is, en welk teksttype of medium je precies nodig hebt. Immers, een wetenschappelijk paper hoort er anders uit te zien dan bijvoorbeeld een blogpost.

Als je zelf een tekst wilt schrijven, maar last hebt van schrijversblok, dan kun je ChatGPT gerust als inspiratiebron gebruiken en hem vragen naar bruikbare ideeën of suggesties. Zo kun je bijvoorbeeld vragen om tien verschillende deelonderwerpen die je kunt gebruiken in een presentatie over kunstmatige intelligentie en chatbots voor een onervaren publiek. Vervolgens kun je de bot vragen om een of meerdere van de voorgestelde onderwerpen verder uit te werken, bijvoorbeeld door meer informatie te geven over de deelonderwerpen 3 en 6.

Als je zelf al enige kennis hebt over het onderwerp, maar nog op zoek bent naar een mogelijke tekststructuur, dan kan de bot je helpen om uit deze impasse te komen. Zo heeft de volgende prompt bijvoorbeeld al uitstekende ideeën opgeleverd, inclusief een inleiding, enkele paragrafen en een conclusie: “Geef een mogelijke structuur of overzicht van een uitvoerige tekst die ik wil schrijven over de verschillen in cultuur tussen Nederland en Vlaanderen, bedoeld voor een cultureel tijdschrift.” Je kunt deze deelontwerpen vervolgens ook verder laten uitdiepen door de bot.

Geen inspiratie? Laat ChatGPT je tekststructuur uitschrijven!

Tekstaanpassingen

Als je zelf al een tekst hebt geschreven, is het perfect mogelijk om deze op allerlei onvolkomenheden te laten controleren. Bijvoorbeeld met een prompt als: “Controleer de volgende tekst op mogelijke spel-, stijl- en grammaticafouten. Corrigeer deze en maak een lijst van de aanpassingen.”

Je kunt ook je tekst laten herschrijven voor een ander doelpubliek en dus met een andere stijl en woordenschat. Dit kan met een prompt als deze: “Herschrijf de volgende tekst in een zeer informele, haast joviale stijl, zodat ook jonge kinderen deze leuk vinden en kunnen begrijpen.” Het omgekeerde kan natuurlijk ook: “Je bent een ervaren geschiedkundige. Herschrijf de volgende tekst in een zeer formele stijl, bedoeld voor een publiek dat in deze materie is gespecialiseerd.” Je zult vaak versteld staan van het resultaat.

Als je de tekst al in een wat meer opgemaakte vorm wilt hebben, kun je specifieke onderdelen in je prompt vermelden, bijvoorbeeld: “Ik heb een blogpost nodig over de klimaatverandering in de wereld. Schrijf een tekst met een hoofdtitel, een ondertitel en tussentitels, en gebruik hiervoor Markdown.”

Je kunt ook de bot een tekst geven en vervolgens vragen deze samen te vatten. Je kunt daarbij de gewenste lengte vermelden, maar houd er wel rekening mee dat chatbots het soms lastig vinden om zich aan de gevraagde lengte te houden.

ChatGPT is van meerdere (stijl)markten thuis!

Programmeren

Naast encyclopedische kennis en het (her)schrijven en redigeren van creatieve teksten, is ChatGPT ook goed in het schrijven van code en scripts. We hebben het ChatGPT zelf gevraagd en die somde een reeks script- en programmeertalen op die het goed beheerst, waaronder Python, Perl, Ruby, Bash/Shell, JavaScript, Lua, Java, C/C++, Go, Rust, Swift en PHP.

Houd er rekening mee dat de bot soms steken kan laten vallen en code kan genereren die simpelweg niet werkt vanwege een of meerdere fouten. Toch kennen we zelf ontwikkelaars die onomwonden stellen dat ChatGPT hen best veel tijd bespaart. Maar om de gegenereerde code te kunnen evalueren en indien nodig te corrigeren, moet je wel de taal voldoende zelf beheersen.

AI-bots hebben weleens van wat hallucineren wordt genoemd: ze zijn er doorgaans stellig van overtuigd dat wat ze genereren helemaal correct is en dit kan zelfs over feitelijke kennis gaan. We raden altijd de inhoud grondig te controleren!

Je kunt ChatGPT vragen om complete code te genereren, bijvoorbeeld met de prompt: “Genereer html-code voor een webpagina met een header, footer en navigatiemenu.” Daarnaast kun je de bot vragen om je eigen code aan te vullen, bijvoorbeeld met: “Pas mijn Java-programma aan waarin ik een reeks integers sorteer, zodat ook de minimale en maximale waarden worden afgedrukt”.

Je kunt ChatGPT zelfs vragen om je code te debuggen of foutmeldingen uit te leggen. Daarnaast is de bot goed in het omzetten van code naar een andere scripttaal. Of vraag de bot om je code stap voor stap uit te leggen, zodat ook een beginner deze goed begrijpt.

ChatGPT kan ook (bijna) kant-en-klare webpagina’s creëren.

Commando’s

Ook leuk is dat je de bot in een of andere computerrol kunt stoppen, bijvoorbeeld om een terminal van PowerShell of Linux te simuleren, waardoor je commando’s vanaf de virtuele terminal kunt uitvoeren. Ook dit vereist de nodige instructies in je prompt, bijvoorbeeld: “Je bent een Linux-terminal. Ik zal commando’s invoeren en ik wil dat je antwoordt met wat op zo’n terminal verschijnt. Geef geen andere uitleg, behalve wanneer ik iets vraag tussen vierkante haakjes, als volgt [mijn vraag].” Vervolgens kun je allerlei commando’s uitvoeren en zal de bot typische terminal-commando’s imiteren.

Je kunt ChatGPT ook verschillende terminal-types doen simuleren (hier Ubuntu).

Prompt-suggesties

In dit artikel hebben we je al heel wat praktische suggesties voor prompts aangereikt. Je kunt echter ook online volop inspiratie vinden. Neem bijvoorbeeld een kijkje op de GitHub-pagina ‘Awesome ChatGPT Prompts’ voor een schat aan Engelstalige prompt-voorbeelden.

Via deze pagina op GitHub ontdek je diverse links naar sites met voorbeeldprompts (zoals 500 prompts voor copywriters), optimale werkmethoden, handleidingen enzovoort. Er bestaat zelfs een prompt-marktplaats waar je beproefde prompts voor verschillende thema’s kunt aanschaffen, meestal voor zo’n 2 tot 4 dollar.

Zoek je nog meer opties? Googel dan eens naar 'best ChatGPT prompts'. Rond half april leverde deze zoekopdracht al zo’n 75.000 resultaten op. Er valt dus nog genoeg te ontdekken!

Beproefde prompts? Koop of verkoop ze!

Beeldgenerators: geef voldoende details en verlies ook de achtergrond niet uit het oog.

Is je computer of laptop langzamer dan gebruikelijk? Met de tips in dit artikel los je dat binnen een paar minuten op!

Computer opnieuw opstarten

We gaan ervan uit dat je al hebt geprobeerd of het opnieuw opstarten van je pc of laptop de problemen oplost. Heb je dat nog niet gedaan? Doe dat dan voor je verdergaat met de onderstaande stappen.

Te veel processen en programma's

Elke computer heeft een limiet. Als er onnodig veel programma's draaien, gaat alles langzamer. Het kan zijn dat je zelf een hele hoop applicaties hebt geopend. Maar er zijn wellicht ook programma's waarvan je niet weet of ze op de achtergrond draaien en zelfs automatisch opstarten.

Te veel programma's die opstarten

In je besturingssysteem kun je applicaties die je vaak gebruikt automatisch laten opstarten als je de computer aanzet. Dat is handig, maar het kost ook veel rekenkracht. Bovendien is dat regelmatig een standaardinstelling van programma's, terwijl je er helemaal niet op zit te wachten. Je zet dat uit met de onderstaande stappen:

Windows 10 & 11 Druk op Ctrl+Alt+Del en kies voor Taakbeheer. Je kunt ook kiezen voor de toetscombinatie Ctrl+Shift+Esc om meteen in hetzelfde menu terecht te komen.  In Windows 10 klik je daarna bovenaan op het tabje Opstarten. Je ziet nu een lijst met programma's en een kolom met Status. In Windows 11 klik je links in het menu op het vierde icoontje genaamd Opstart-apps om dezelfde lijst tevoorschijn te halen.

macOS Open het Apple-menu linksboven in het scherm, kies Systeemvoorkeuren en daarna Gebruikers en groepen. Kies je eigen profiel en klik op Inloggen. Schakel de applicaties uit die je niet dagelijks gebruikt om je computer sneller te laten opstarten.

Achtergrondapplicaties uitschakelen

Soms weet je als gebruiker helemaal niet wat er allemaal op je computer draait. Ook daar kun je achter komen:

Windows 10 & 11 Ga wederom naar Taakbeheer. Onder het tabje Processen staan alle applicaties die momenteel draaien. In Windows 10 zie je in de kolommen CPU en Geheugen hoeveel rekenkracht een programma gebruikt. Windows 11 gebruikt de termen Processor en Geheugen.

macOS Druk op de toetsen Option+Cmd+Esc om het menu Apps geforceerd stoppen te openen. Vastgelopen programma's of applicaties die op de achtergrond veel capaciteit verbruiken schakel je via dit menu uit.

Harde schijf is (bijna) vol

Computers draaien langzamer als de harde schijf voor meer dan 85 procent vol is. Controleren hoe het met jouw schijf is gesteld, doe je aan de hand van de onderstaande stappen:

Windows 10 & 11 Open Windows Verkenner en controleer hoe vol je harde schijven zijn onder Deze computer in Windows 10 of Deze PC in Windows 11.

macOS Selecteer het Apple-menu linksboven en kies Systeeminstellingen en vervolgens Algemeen. Klik daarna op Opslag en op Alle volumes.

Verwijder bestanden en programma's die je niet gebruikt. Het is ook een goed idee om te controleren of je prullenbak niet erg vol zit en die te legen.

©Dragos Condrea

Een trage internetbrowser

Is alleen de internetbrowser erg langzaam? Dan staan er misschien te veel tabs tegelijkertijd open. Een andere optie is dat er veel extensies zijn die de prestaties beïnvloeden. Controleer of dat bij jou het geval is. Bij de populaire internetbrowsers vind je daar een button voor rechts naast de zoekbalk of je opent het menu met de drie puntjes of streepjes en klikt daar op Extensies.

Updates van software

Het is altijd verstandig om nieuwe updates te installeren, al was het maar voor de veiligheid. Maar ze helpen ook vaak om je systeem optimaal te laten draaien, met name als je nieuwe programma's gebruikt. Download daarom altijd de nieuwste versie van het besturingssysteem. Daarnaast is het nuttig om de driver van je videokaart regelmatig te updaten.

Automatische back-ups in de cloud

Programma's zoals Microsoft OneDrive en Google Drive zijn ideaal om belangrijke bestanden automatisch in de cloud op te slaan. Maar ze kunnen er ook voor zorgen dat je pc of laptop langzaam draait. Dat gebeurt vooral wanneer allerlei zaken automatisch worden geback-upt, ook wel 'syncing' genoemd.

Je past dat aan in de instellingen van de clouddienst die je gebruikt. Desnoods zet je het automatisch syncen op pauze. Een andere optie is om alleen bepaalde mappen te selecteren voor een back-up in de cloud, bijvoorbeeld alles wat je nodig hebt voor je werk.

©Vatcharachai

Voor laptops: beperkte warmteafvoer

Een computer produceert een hoop warmte. Dat wordt afgevoerd via luchtschachten met ventilatoren. Met name bij laptops willen die nog weleens dichtzitten met stof. Daardoor kan het systeem de warmte niet kwijt en gaat de laptop automatisch langzamer draaien om de onderdelen tegen oververhitting te beschermen. Zorg er daarom voor dat de luchtschachten stofvrij zijn door je laptop regelmatig schoon te maken.

Verouderde onderdelen

Bij een wat oudere computer is het bovenstaande vaak niet genoeg om je systeem weer echt soepel te laten draaien. Nieuwe software vraagt om krachtigere hardware. Voor standaard computertaken zijn vooral een degelijke processor, voldoende werkgeheugen en een moderne harde schijf belangrijk. Wat je precies nodig hebt is voor een groot deel afhankelijk van waar je de pc of laptop voor gebruikt.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een krachtige wifi-speaker die een ruime kamer vult met heldere klanken? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Sonos Era 100

Deze betaalbare wifi-speaker van Sonos is in een zwarte en witte behuizing te koop. De cilindervormige behuizing van 18,3 × 12 × 13,1 centimeter is misschien niet zo groot, maar de Era 100 levert tóch een krachtig geluid. De speaker herbergt namelijk twee tweeters en een gecombineerde middentoner/woofer. Je plaatst hem bijvoorbeeld in een boekenkast of op een bureau. Als alternatief is er ook een geschikte muurbeugel (zwart/wit) verkrijgbaar. Kies trouwens wel een plekje dicht bij het stopcontact, want deze speaker vereist netstroom.

Zoals we van Sonos gewend zijn, stopte het bekende audiomerk de Era 100 helemaal vol met nuttige snufjes. Zo stemt deze slimme luidspreker zijn audio-instellingen automatisch af op de akoestische ruimte. Overigens kun je de geluidsopties ook op eigen houtje wijzigen. Open hiervoor de Sonos-app op je smartphone. Bepaal verder vanuit welke muziekdienst je albums, afspeellijsten en podcasts wilt streamen. Is er ergens geen wifi beschikbaar? Geen probleem, want je streamt net zo makkelijk muziek via een bluetooth-verbinding. Je kunt op de analoge ingang ook nog een fysieke audiobron aansluiten, zoals een platen- of cd-speler. Lees voor meer informatie deze uitgebreide review op ID.nl.

Denon Home 150

De Denon Home 150 kost in de eigen webwinkel van de Japanse audiospecialist 249 euro. Als je bij andere online verkoopadressen kijkt, vind je deze wifi-speaker al gauw voor minder dan tweehonderd euro. J e kunt kiezen tussen een zwarte en witte behuizing. De bescheiden omvang van 18,7 × 12 × 12 centimeter is grofweg vergelijkbaar met dat van de hierboven besproken Sonos Era 100. Een ruime woofer van 8,9 centimeter en tweeter zorgen voor een vol geluid. Een pluspunt is dat je de Home 150 zowel aan een draadloos als bekabeld netwerk kunt koppelen. Prik voor laatstgenoemde optie een netwerkkabel achter in de behuizing en je profiteert van een stabiele verbinding.

Je streamt vanuit de HEOS-app op een smartphone eenvoudig muziek naar de speaker. Deze app bevat koppelingen naar alle bekende muziekdiensten. Bovendien benader je eventueel ook een mediaserver met audiobestanden binnen jouw thuisnetwerk, bijvoorbeeld een NAS of pc. Voor het koppelen van lokale bronnen heeft de achterkant een usb-poort en analoge geluidsingang. Streamen via bluetooth is eveneens een mogelijkheid. De Home 150 sluit je aan op netstroom.

Denon Home 350

Voor een stevig geluid zit je bij de Denon Home 350 wel goed. Het gerenommeerde audiomerk ontwikkelt deze riante wifi-speaker in een zwarte en witte versie. Dankzij de omvang van 22,5 × 38 × 18 centimeter passen er in de klankkast twee tweeters, middentoners en woofers. Verwacht dus een ruimtevullend geluid waarin het hoog, midden en laag goed vertegenwoordigd zijn. Niet voor niets komen enkele gebruikers op Kieskeurig.nl tot een gezamenlijke score van een 8,8.

Je kunt met de Home 350 alle kanten op. Allereerst zijn er een wifi- en bluetoothadapter ingebakken. Via de gebruiksvriendelijke HEOS-app selecteer je op jouw smartphone bijvoorbeeld een afspeellijst in Spotify, Deezer of Tidal. Voor bezitters van een Apple-apparaat komt de ondersteuning voor AirPlay 2 goed van pas. Hierdoor stream je vanaf een iPhone, iPad of Mac(Book) heel makkelijk muziek. Met usb, ethernet en een 3,5mm-lijningang bevat de achterzijde ook nog de nodige fysieke poorten. Hierdoor is het aansluiten van een cd-speler of usb-stick met audiobestanden geen enkel probleem.

Ook interessant: Speakers groeperen met AirPlay

JBL Authentics 500

Op het moment van schrijven is de JBL Authentics 500 nogal scherp geprijsd. Enkele webshops duiken namelijk ruimschoots onder de adviesprijs van 629,99 euro. De stijlvolle luidspreker van 24 × 44,7 × 25,6 centimeter is vanwege zijn retrodesign een echte blikvanger. Achter het speakerdoek schuilen er drie tweeters en evenzoveel middentoners. Verder levert een neerwaarts gerichte subwoofer van 16,5 centimeter een diepe baslaag. Al met al is de Authentics 500 goed voor een massief geluid waarbij je het volumeniveau flink kunt opschroeven. Het opgegeven totaalvermogen bedraagt dan ook 270 watt.

Je verbindt deze luidspreker via wifi of een ethernetkabel met het thuisnetwerk. Je bedient de Authentics 500 vervolgens vanuit de JBL One-app op een smartphone. Hierin pas je onder meer diverse geluidsinstellingen naar eigen smaak aan. Gunstig is dat er ondersteuning voor de populaire protocollen Google Cast, AirPlay 2 en Spotify Connect is ingebouwd. Zo kun je vrijwel altijd vanuit je favoriete muziek- of podcast-app audio streamen. Opvallend is de ondersteuning voor Dolby Atmos Music. Hierdoor klinkt muziek met zo'n audiospoor extra ruimtelijk. Dit veelzijdige audiosysteem is ook nog uitgerust met bluetooth en een analoge audiopoort.

JBL Authentics 300

De JBL Authentics 300 lijkt zo op het eerste oog het kleinere broertje van de eerder besproken JBL Authentics 500. Dat klopt, maar toch is er een heel belangrijk verschil. Onder de motorkap van de Authentics 300 bevindt zich namelijk een oplaadbare accu met een capaciteit van 4800 mAh. Die biedt een luistertijd tot ongeveer acht uur. Zet de speaker met behulp van het grote handvat op de gewenste plek en geniet overal van goede muziek. De chique retrobehuizing van 19,6 × 34,2 × 18 centimeter bevat twee tweeters, een grote woofer van 13,3 centimeter en een passieve basradiator.

Op plekken buitenshuis komt de geïntegreerde bluetoothontvanger goed van pas. Maak met een smartphone verbinding en selecteer een afspeellijst in Spotify of een andere muziek-app. Gebruik vervolgens de draaiknoppen boven op de behuizing om het hoog en de bas naar eigen wens te wijzigen. Ben je thuis, dan koppel je de Authentics 300 aan wifi of ethernet. Je hebt dan meer afspeelopties. Zo stream je via Spotify Connect, AirPlay 2 of Google Cast eenvoudig liedjes naar de speaker. Aan de achterzijde vind je ook nog een analoge lijningang. Meer weten? Lees dan deze review op ID.nl.