Wie nog nooit van ChatGPT heeft gehoord, heeft enkele maanden op een onbewoond eiland zonder communicatie gezeten. De kans lijkt ons groot dat je inmiddels al wat hebt uitgeprobeerd. We geven je tips om nog betere resultaten uit AI-chatbots als ChatGPT te halen.

Nieuwssite Business Insider heeft onlangs een interessant experiment uitgevoerd. Ze lieten een professionele recruiter zeven sollicitatiebrieven beoordelen om te achterhalen welke mogelijk door een AI-chatbot waren geschreven. De recruiter identificeerde vier brieven met enige zekerheid, maar was verrast dat de andere drie ook door ChatGPT waren gegenereerd.

Bij de eerste vier brieven waren de prompts minimaal (korte functie-identificatie en enkele namen), terwijl de laatste drie veel uitgebreidere, concrete prompts hadden. Een goede prompt is zo cruciaal dat er zich een informele industrie aan het ontwikkelen is rond prompt-engineering. Ofwel: hoe schrijf je de beste prompts voor optimale resultaten?

Basisprincipes

Stel, Nederlands is je moedertaal en je wilt graag je prompts in die taal schrijven. Dat is zeker mogelijk en met ChatGPT, een polyglot, kun je uitstekende resultaten behalen. Houd er echter rekening mee dat chatbots voornamelijk getraind zijn op Engelstalige datasets. Het is dus aan te raden om Engelstalige prompts te gebruiken. Je kunt de Engelstalige respons altijd laten vertalen, hetzij door de bot zelf, hetzij door een vertaaldienst als DeepL, Google Translate of Bing Microsoft Translator.

Zorg ervoor dat je prompts helder en gedetailleerd zijn, zonder overbodige informatie, zodat de bot begrijpt waar je focus ligt. Vermijd algemene, open vragen en leg eventueel jargon of technische termen duidelijk uit. Schrijf daarom liever “Wat zijn de belangrijkste voordelen van deze procedure?” of “Welke problemen kunnen zich voordoen op het gebied van […]?” dan “Wat vind je van dit onderwerp?”

We hebben ook ondervonden dat het vervangen of verplaatsen van woorden in je prompt tot een ander resultaat kan leiden en dit is helaas niet altijd even voorspelbaar. Experimenteer dus gerust met een licht aangepaste prompt als de respons niet optimaal blijkt. Geeft de bot een te beperkte reactie, stel dan gerust aanvullende vragen ter verduidelijking of vraag naar meer specifieke, extra informatie. Of druk op de knop Regenerate response als je liever een net iets andere formulering van een eerdere respons verkiest.

Doorgaans krijg je een betere respons met Engelstalige prompts. (Klik op de afbeeldingen voor een betere resolutie.)

Role prompting

Een effectieve techniek om ChatGPT te sturen, is het gebruik van ‘role prompting’. Hierbij geef je de bot een specifieke rol en formuleert het systeem vanuit die rol zijn antwoorden. Het is belangrijk om de rol zo gedetailleerd mogelijk te beschrijven. Dus bij voorkeur niet zomaar “Je bent een professor”, maar “Je bent een professor van 50 jaar met reeds 20 jaar doceerervaring en je bent gespecialiseerd in pediatrische genetica”. Je kunt dit eventueel aanvullen met “Antwoord uitsluitend met ‘OK, doe ik!’ als je bereid bent deze rol aan te nemen.” Als het goed is, reageert de bot inderdaad met “OK, doe ik!” en kun je vervolgens de gewenste prompts aan de virtuele professor richten.

Je kunt feitelijke vragen stellen, maar bijvoorbeeld ook een dialoog laten voeren met een onervaren student: “Voer een gesprek met een onervaren student die je colleges heeft gevolgd en erover denkt om zich verder in deze materie te verdiepen. Gebruik Markdown om beide personen van elkaar te onderscheiden (professor: vet, student: cursief).”

Zo’n rol hoeft trouwens niet noodzakelijk menselijk te zijn. Je kunt de bot namelijk gerust ook in een technische rol duwen, zoals “Je bent een Excel-sheet en […]”. Onder het kopje ‘Commando’s’ geven we hier een paar voorbeelden van.

Geef de bot gerust een specifieke rol voor meer gerichte antwoorden.

Creatieve teksten

ChatGPT kan niet alleen feitelijke gegevens opdiepen uit zijn immense datasets, maar de bot is ook heel goed in staat om meer creatieve teksten te genereren. Om de bot optimaal te kunnen benutten, is het belangrijk om hem heel duidelijk te maken wat je doelgroep is, en welk teksttype of medium je precies nodig hebt. Immers, een wetenschappelijk paper hoort er anders uit te zien dan bijvoorbeeld een blogpost.

Als je zelf een tekst wilt schrijven, maar last hebt van schrijversblok, dan kun je ChatGPT gerust als inspiratiebron gebruiken en hem vragen naar bruikbare ideeën of suggesties. Zo kun je bijvoorbeeld vragen om tien verschillende deelonderwerpen die je kunt gebruiken in een presentatie over kunstmatige intelligentie en chatbots voor een onervaren publiek. Vervolgens kun je de bot vragen om een of meerdere van de voorgestelde onderwerpen verder uit te werken, bijvoorbeeld door meer informatie te geven over de deelonderwerpen 3 en 6.

Als je zelf al enige kennis hebt over het onderwerp, maar nog op zoek bent naar een mogelijke tekststructuur, dan kan de bot je helpen om uit deze impasse te komen. Zo heeft de volgende prompt bijvoorbeeld al uitstekende ideeën opgeleverd, inclusief een inleiding, enkele paragrafen en een conclusie: “Geef een mogelijke structuur of overzicht van een uitvoerige tekst die ik wil schrijven over de verschillen in cultuur tussen Nederland en Vlaanderen, bedoeld voor een cultureel tijdschrift.” Je kunt deze deelontwerpen vervolgens ook verder laten uitdiepen door de bot.

Geen inspiratie? Laat ChatGPT je tekststructuur uitschrijven!

Tekstaanpassingen

Als je zelf al een tekst hebt geschreven, is het perfect mogelijk om deze op allerlei onvolkomenheden te laten controleren. Bijvoorbeeld met een prompt als: “Controleer de volgende tekst op mogelijke spel-, stijl- en grammaticafouten. Corrigeer deze en maak een lijst van de aanpassingen.”

Je kunt ook je tekst laten herschrijven voor een ander doelpubliek en dus met een andere stijl en woordenschat. Dit kan met een prompt als deze: “Herschrijf de volgende tekst in een zeer informele, haast joviale stijl, zodat ook jonge kinderen deze leuk vinden en kunnen begrijpen.” Het omgekeerde kan natuurlijk ook: “Je bent een ervaren geschiedkundige. Herschrijf de volgende tekst in een zeer formele stijl, bedoeld voor een publiek dat in deze materie is gespecialiseerd.” Je zult vaak versteld staan van het resultaat.

Als je de tekst al in een wat meer opgemaakte vorm wilt hebben, kun je specifieke onderdelen in je prompt vermelden, bijvoorbeeld: “Ik heb een blogpost nodig over de klimaatverandering in de wereld. Schrijf een tekst met een hoofdtitel, een ondertitel en tussentitels, en gebruik hiervoor Markdown.”

Je kunt ook de bot een tekst geven en vervolgens vragen deze samen te vatten. Je kunt daarbij de gewenste lengte vermelden, maar houd er wel rekening mee dat chatbots het soms lastig vinden om zich aan de gevraagde lengte te houden.

ChatGPT is van meerdere (stijl)markten thuis!

Programmeren

Naast encyclopedische kennis en het (her)schrijven en redigeren van creatieve teksten, is ChatGPT ook goed in het schrijven van code en scripts. We hebben het ChatGPT zelf gevraagd en die somde een reeks script- en programmeertalen op die het goed beheerst, waaronder Python, Perl, Ruby, Bash/Shell, JavaScript, Lua, Java, C/C++, Go, Rust, Swift en PHP.

Houd er rekening mee dat de bot soms steken kan laten vallen en code kan genereren die simpelweg niet werkt vanwege een of meerdere fouten. Toch kennen we zelf ontwikkelaars die onomwonden stellen dat ChatGPT hen best veel tijd bespaart. Maar om de gegenereerde code te kunnen evalueren en indien nodig te corrigeren, moet je wel de taal voldoende zelf beheersen.

AI-bots hebben weleens van wat hallucineren wordt genoemd: ze zijn er doorgaans stellig van overtuigd dat wat ze genereren helemaal correct is en dit kan zelfs over feitelijke kennis gaan. We raden altijd de inhoud grondig te controleren!

Je kunt ChatGPT vragen om complete code te genereren, bijvoorbeeld met de prompt: “Genereer html-code voor een webpagina met een header, footer en navigatiemenu.” Daarnaast kun je de bot vragen om je eigen code aan te vullen, bijvoorbeeld met: “Pas mijn Java-programma aan waarin ik een reeks integers sorteer, zodat ook de minimale en maximale waarden worden afgedrukt”.

Je kunt ChatGPT zelfs vragen om je code te debuggen of foutmeldingen uit te leggen. Daarnaast is de bot goed in het omzetten van code naar een andere scripttaal. Of vraag de bot om je code stap voor stap uit te leggen, zodat ook een beginner deze goed begrijpt.

ChatGPT kan ook (bijna) kant-en-klare webpagina’s creëren.

Commando’s

Ook leuk is dat je de bot in een of andere computerrol kunt stoppen, bijvoorbeeld om een terminal van PowerShell of Linux te simuleren, waardoor je commando’s vanaf de virtuele terminal kunt uitvoeren. Ook dit vereist de nodige instructies in je prompt, bijvoorbeeld: “Je bent een Linux-terminal. Ik zal commando’s invoeren en ik wil dat je antwoordt met wat op zo’n terminal verschijnt. Geef geen andere uitleg, behalve wanneer ik iets vraag tussen vierkante haakjes, als volgt [mijn vraag].” Vervolgens kun je allerlei commando’s uitvoeren en zal de bot typische terminal-commando’s imiteren.

Je kunt ChatGPT ook verschillende terminal-types doen simuleren (hier Ubuntu).

Prompt-suggesties

In dit artikel hebben we je al heel wat praktische suggesties voor prompts aangereikt. Je kunt echter ook online volop inspiratie vinden. Neem bijvoorbeeld een kijkje op de GitHub-pagina ‘Awesome ChatGPT Prompts’ voor een schat aan Engelstalige prompt-voorbeelden.

Via deze pagina op GitHub ontdek je diverse links naar sites met voorbeeldprompts (zoals 500 prompts voor copywriters), optimale werkmethoden, handleidingen enzovoort. Er bestaat zelfs een prompt-marktplaats waar je beproefde prompts voor verschillende thema’s kunt aanschaffen, meestal voor zo’n 2 tot 4 dollar.

Zoek je nog meer opties? Googel dan eens naar 'best ChatGPT prompts'. Rond half april leverde deze zoekopdracht al zo’n 75.000 resultaten op. Er valt dus nog genoeg te ontdekken!

Beproefde prompts? Koop of verkoop ze!

Beeldgenerators: geef voldoende details en verlies ook de achtergrond niet uit het oog.

Houd je van knutselen én automatiseer je alles in en om je huis met Home Assistant? Kijk dan zeker eens naar ESPHome. Je kunt eindeloos variëren met componenten. Dankzij de koppeling met Home Assistant bouw je gemakkelijk en voor weinig geld een lichtschakelaar of sensor, om maar wat te noemen. De LVGL-bibliotheek zorgt ervoor dat je nu ook eenvoudig met een touchscreen en zelfbedachte gebruikersinterface kunt werken. We laten zien hoe dat werkt met tips voor passende projecten.

ESPHome maakt het heel makkelijk om apparaten te maken voor een slim huis, zoals je eigen sensors. Zo bouwden we eerder al eens een luchtkwaliteitsmonitor, een infraroodzender/ontvanger en een controller met drukknoppen en leds, waarmee je apparaten kunt bedienen en de status aflezen. Hoe je dat doet, lees je in dit artikel: Zo maak je met ESPHome apparaten geschikt voor je smarthome.

De basis voor ESPHome is een kleine, voordelige en zuinige microcontroller, meestal de ESP32. ESPHome ondersteunt enorm veel componenten en biedt daardoor haast onbegrensde mogelijkheden. We helpen je kort op weg met ESPHome, maar gaan ook meteen een stapje verder met de toevoeging van een touchscreen en de LVGL-bibliotheek. Daar kun je sinds augustus 2024 officieel gebruik van maken binnen ESPHome.

Met LVGL kun je aan de hand van widgets een grafische gebruikersinterface opbouwen en weergeven (zie kader ‘Grafische interfaces met widgets’). Soms kom je de term HMI (Human Machine Interface) tegen, waarmee een grafische gebruikersinterface voor het bedienen van apparatuur wordt bedoeld.

De kracht van ESPHome is dat je niet alleen lokaal aangesloten apparaten bedienbaar kunt maken, bijvoorbeeld via een relais, maar ook alle apparaten die je binnen Home Assistant gebruikt.

1 Wat gaan we doen?

Met ESPHome kun je relatief eenvoudig apparaatjes voor je slimme huis maken. Een voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld Arduino en MicroPython is dat je niet hoeft te programmeren. Je hoeft alleen een configuratiebestand te maken waarin je de gebruikte microcontroller, verbindingsgegevens voor je wifi-netwerk en alle aangesloten componenten aanduidt. Hierna wordt firmware gemaakt en weggeschreven op je microcontroller. Alleen die eerste keer is dit soms wat lastig. Heb je het eenmaal werkend? Alle keren erna kun je heel eenvoudig de configuratie aanpassen en over-the-air (OTA) naar de microcontroller sturen.

In dit artikel gaan we met LVGL werken. Hiermee kun je binnen ESPHome grafische interfaces maken via widgets. Voor veel projecten zul je daarom niet eens componenten hoeven aan te sluiten, maar heb je genoeg aan een touchscreen. Denk bijvoorbeeld aan een lichtknop en helderheidsregeling voor een slimme lamp in Home Assistant, zoals we in dit artikel demonstreren. Je kunt natuurlijk ook geavanceerdere gebruikersinterfaces maken voor vrijwel elk apparaat in Home Assistant.

©pozitivo - stock.adobe.com

Je kunt bijvoorbeeld zelf een gebruikersinterface voor je slimme lampen bouwen, zodat je ze eenvoudig kunt bedienen.

2 Wat heb je nodig?

Wat hardware betreft, is het vrij eenvoudig. De ESP32-chip heeft snel de voorkeur boven de verouderde ESP8266-versie, zeker als je met een touchscreen gaat werken. De Raspberry Pi Pico W (zie gelijknamig kader) is ook een optie, maar die wordt nog niet volledig ondersteund binnen ESPHome.

Makkelijk om mee te starten is een eenvoudig ontwikkelbordje rondom de ESP32 dat je voor ongeveer 5 euro kunt aanschaffen. Het is wel fijn als je hier goede documentatie bij hebt, zodat je op zijn minst weet waar alle aansluitingen zitten.

Er zijn diverse varianten van de ESP32-module. Bekende opties zijn de ESP-WROOM-32E, ESP32-C3 en ESP32-S3. De ESP32-C3 wordt vaak in extra compacte bordjes gebruikt, die je onder de naam ‘super mini’ tegenkomt – handig als je niet veel aansluitingen nodig hebt of niet veel ruimte hebt.

De ESP32-S3 is een fijne optie vanwege de beschikbaarheid van PSRAM (Pseudo Static RAM), een voordelig type werkgeheugen dat onder meer nuttig is bij grafische toepassingen. Staat een touchscreen centraal in jouw project en wil je snel van start, overweeg dan een model met ingebouwde ESP32-chip (zie volgende paragraaf).

De ESP32-module is in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar.

3 Touchscreen

Als je een touchscreen gaat gebruiken in je ESPHome-project, dan kun je eventueel een los exemplaar op de microcontroller aansluiten en configureren. Maar je kunt ook een touchscreen met ingebouwde ESP32 kiezen. Dat is vaak veel handiger en goedkoper. Je hoeft niet te solderen en kunt direct een gebruikersinterface bouwen in YAML-code. Het scheelt ook wat tijd. Bovendien zijn er zelfs modellen compleet met behuizing.

Kies een scherm dat door ESPHome wordt ondersteund. De website van ESPHome geeft goede suggesties. Je kunt ook afgaan op ervaringen van anderen. Het kan dan een iets grotere uitdaging zijn om de juiste configuratie voor je display in ESPHome te vinden. Je zult daarbij waarschijnlijk wel even moeten experimenteren, niet alleen bij het instellen van je display, maar ook bijvoorbeeld voor het touchgedeelte. Zelfs bij het vrij gangbare touchscreen dat we in dit artikel gebruiken, was dat een beetje prutsen.

Kies een touchscreen dat door ESPHome wordt ondersteund.

4 Scherm met ESP32

Voor dit artikel hebben we een eenvoudige ESP32-2432S028 gebruikt, met een resistief touchscreen van 2,8 inch met 240 × 320 pixels. Dit model wordt ook wel de ‘Cheap Yellow Display’ genoemd, wat vooral met de gele printplaat te maken heeft.

Er zijn meerdere varianten. Zo wordt in de schermpjes vaak de ILI9341-chip als aansturing gebruikt, maar soms ook de ILI9342, zoals in ons exemplaar. Dat vergt dan een heel kleine, maar noodzakelijke aanpassing in je configuratie.

Je kunt het scherm flexibel inzetten voor je IoT-projecten. Zoek je een wat groter touchscreen, dan kun je bijvoorbeeld de CrowPanel van Elecrow overwegen. Die is er in een versie van 5 inch (ca. 32 euro) en 7 inch (ca. 42 euro), inclusief acrylbehuizing en verzending via de fabrikant. Beide versies hebben een touchscreen met hoge resolutie van 800 × 480 pixels en zijn voorzien van de modernere ESP32-S3-chip. Het touchscreen is capacitief, wat zeker voor kleinere bedieningselementen fijner werkt dan het resistieve touchscreen in ons goedkope alternatief.

Tegenwoordig bestaan er ook ronde touchscreens. Een leuke optie (zij het met beperkte schermruimte) is de ESP32-2424S012 met een ESP32-C3-microcontroller, een rond kleuren-touchscreen van 1,28 inch en in een witte of zwarte behuizing. Makerfabs heeft een vergelijk schermpje zonder behuizing. De LilyGo T-RGB heeft een wat groter 2,1inch-scherm (zonder behuizing), maar is ruim twee keer zo duur.

De ESP32-2432S028 is een voordelig scherm (onder), een wat duurder alternatief is het capacitieve 5inch-aanraakscherm met ESP32 van Elecrow (boven).

5 Add-ons voor ESPHome

Hoewel je bijvoorbeeld een pc met Python kunt gebruiken voor het bewerken van je configuratiebestanden en het flashen van de microcontroller met de software voor ESPHome, is het meestal veel makkelijker om de add-on voor ESPHome binnen Home Assistant te gebruiken. Dat geeft ook een ander groot voordeel: je kunt de configuratie voor alle apparaten met ESPHome binnen Home Assistant beheren. Je zult zeker in de testfase veel wijzigingen aan de configuratie moeten maken.

Via de add-on voor ESPHome voeg je eenvoudig microcontrollers toe.

6 Microcontroller toevoegen

We gaan nu een verse microcontroller toevoegen. Je kunt eventueel ESPHome Web gebruiken om de microcontroller voor te bereiden voor gebruik met ESPHome, maar wij geven zoals gezegd de voorkeur aan de ESPHome-add-on, die je binnen Home Assistant kunt openen.

Je kunt voor deze methode de microcontroller gewoon via usb aansluiten op je eigen pc, maar dit vereist wel dat je Home Assistant opent via een beveiligde https-verbinding. Lukt dat niet? Als alternatief kun je de microcontroller ook via usb aansluiten op het systeem met Home Assistant zelf, voordat je verder gaat in ESPHome.

Het dashboard van ESPHome toont alle toegevoegde apparaten.

Ook leuk: Werk met wat je hebt: creëer je eigen alarmsysteem met Home Assistant

7 Configuratie

Klik binnen ESPHome op New device om een nieuwe microcontroller te initialiseren. Vul bij Name een naam in voor het apparaat. Bij Network name vul je de naam (SSID) in van het wifi-netwerk waarmee de microcontroller moet verbinden en bij Password het bijbehorende wachtwoord. Klik dan op Next.

In de volgende stap zal ESPHome een configuratiebestand maken, firmware bouwen en de microcontroller flashen. Klik daarvoor dus eerst op Connect. Als het goed is, kun je nu de com-poort selecteren waarmee de microcontroller is verbonden. Zie je geen com-poort, dan zul je eerst drivers moeten installeren. De instructies krijg je als je het venster sluit zonder een com-poort te selecteren. Als de verbinding is gelukt, zal de installatie verdergaan. Lukt het niet? Dan kun je kiezen voor Skip this step gevolgd door een handmatige configuratie.

Vul een naam in en de details voor het wifi-netwerk.

8 Touchscreen met ESP32

We gebruiken in dit artikel zoals gezegd de ESP32-2432S028 als voorbeeld. Dit is een touchscreen met ingebouwde ESP32-chip. Dit apparaatje kun je direct toevoegen aan ESPHome: precies zoals in paragraaf 7 staat omschreven, al moesten we in dit geval na het aanwijzen van de com-poort wel de boot-knop even indrukken.

Overigens bevat het apparaat meestal een voorgeprogrammeerde demo met een gebruikersinterface op basis van LVGL. Die zie je als je hem zo uit de doos op een voeding aansluit. Je kunt daarmee meteen de werking controleren. Je zult bij een model met resistief aanraakscherm overigens iets harder moeten drukken dan je misschien gewend bent.

We gebruiken dit voordelige 2,8inch-aanraakscherm, dat ook wel ‘Cheap Yellow Display’ wordt genoemd.

9 Schermconfiguratie

Na het toevoegen van je touchscreen heb je direct een basisconfiguratie voor ESPHome. Via Edit kun je deze configuratie aanpassen. Zowel voor het aansturen van het display als de registratie van het aanraken wordt SPI (Serial Peripheral Interface) gebruikt. Voor onze ESP32-2432S028 is dit de configuratie, rekening houdend met de gebruikte interne GPIO-pinnen:

We voegen nu eerst de configuratie van het display toe en in paragraaf 11 het touchgedeelte. Voor het display is de configuratie als volgt:

Merk op dat er ook een (oudere) variant van dit touchscreen is met de ILI9341. In dat geval gebruik je model: ILI9341 en invert_colors: false. Na het maken van de aanpassingen kies je Install. Je kunt nu kiezen hoe je de firmware wilt overbrengen. Meestal kies je Wirelessly voor over-the-air-updates. Het apparaat hoeft daarbij niet meer met jouw pc te zijn verbonden.

Binnen ESPHome kun je eenvoudig de configuratie bewerken.

10 LVGL-bibliotheek

Binnen ESPHome kon je voorheen met displays werken door binnen de component display met lambda bijvoorbeeld teksten met een bepaald lettertype naar je scherm te sturen. Als je LVGL gaat gebruiken, gebruik je geen lambda meer, maar alleen LVGL en widgets. Als eerste voegen we de LVGL-bibliotheek toe aan de YAML-code:

De optie buffer_size is ons geval noodzakelijk, vanwege de afwezigheid van PSRAM. In paragraaf 13 voegen we ook nog widgets toe. Omdat we dat hier nog niet hebben gedaan, zie je na het flashen als het goed is een demo met een knop, checkbox, cirkel met tekst en schuifbalk.

11 Configuratie touchscreen

Bediening via het scherm is nog niet mogelijk. Daarvoor moeten we het touchscreen toevoegen aan de configuratie van ESPHome:

Bewaar de aanpassingen en installeer de nieuwe firmware. Controleer of je de demo goed kunt bedienen. De regels onder on_touch zorgen dat in de logs de geregistreerde coördinaten worden getoond. Er kunnen aanpassingen nodig zijn in de regels onder calibration en transform.

12 Backlight

Het display is voorzien van een achtergrondverlichting (backlight) via pin 21. We definiëren deze output als volgt:

Daarna configureren we de achtergrondverlichting, waarbij we verwijzen naar de hierboven gedefinieerde output.

Na het flashen zal de backlight standaard aanstaan. Eventueel kun je deze vanuit Home Assistant aan- en uitzetten en de helderheid ervan regelen, bijvoorbeeld op basis van afwezigheid. Je kunt ook een script maken om de helderheid bij inactiviteit terug te brengen. Daarvoor verwijzen we je naar het uitgewerkte voorbeeld op GitHub (zie kader ‘Code downloaden’).

Binnen Home Assistant kun je eventueel ook de backlight aan- en uitzetten.

13 Widgets toevoegen

Onder de regel lvgl kun je nu de gewenste LVGL-componenten toevoegen aan je YAML-configuratie. Denk aan bijvoorbeeld knoppen, schuifregelaars, grafieken of labels. In dit voorbeeld voegen we aan de bovenkant alleen twee widgets toe voor een dimbare led, te weten een schakelaar (button) en schuifregelaar (slider).

De meeste opties dienen voor het positioneren van de widget. We geven bijvoorbeeld de breedte (width) en hoogte (height) aan, halen de widgets iets van de rand of met x en y, en regelen de uitlijning met align. Het gedeelte bij on_click zorgt dat de bewuste lamp in Home Assistant wordt omgeschakeld bij het klikken op de button. Voor de slider doen we hetzelfde onder on_release. Die acties zijn overigens om veiligheidsredenen niet direct mogelijk. In paragraaf 16 leggen we uit hoe je dit kunt toestaan.

We voegen in dit voorbeeld alleen twee eenvoudige widgets toe.

14 Interactie met Home Assistant

De entiteit voor de dimbare lamp heeft in Home Assistant de naam light.wledkantoor. De waardes zijn nodig om de widgets de juiste status te kunnen geven. Daarom voegen we hieronder een binary_sensor toe voor de status (aan of uit) en een sensor voor het helderheidsniveau. We werken vervolgens bij on_state en on_value de widgets bij als de status verandert in Home Assistant. Bij id vul je uiteraard de id van de betreffende widget in.

Gebruik de logfunctie om te zien of bijvoorbeeld een status verandert.

15 Toevoegen aan Home Assistant

De add-on voor ESPHome hebben we gebruikt om de microcontroller van firmware te voorzien. Maar je zult het apparaat hierna nog wel moeten toevoegen aan Home Assistant. Dat is heel eenvoudig: het wordt automatisch gevonden. In Home Assistant zie je via Instellingen / Apparaten en diensten het bewuste apparaat direct terug op het tabblad Integraties. Klik op de knop Toevoegen om het aan Home Assistant toe te voegen.

Het apparaat met ESPHome moet je nog toevoegen aan Home Assistant.

16 Acties toestaan

Als je het touchscreen bedient, zal Home Assistant een melding geven dat het ESPHome-apparaat heeft geprobeerd een actie in Home Assistant uit te voeren. Standaard is dit om veiligheidsredenen niet toegestaan, maar dit is eenvoudig op te lossen.

Ga naar Instellingen / Apparaten en klik dan onder het kopje Geconfigureerd op ESPhome. Achter het bewuste apparaat klik je vervolgens op Configureren. Zet een vinkje bij Toestaan dat het apparaat Home Assistant-acties uitvoert. Klik op Verzenden. Hierna zijn alle acties zoals het omschakelen van de lamp en regelen van de helderheid wel toegestaan.

Zorg dat het apparaat acties in Home Assistant mag uitvoeren.

Met slimme stekkers verander je je huis eenvoudig in een smart home: steek ze in een gewoon stopcontact, sluit er lampen of je televisietoestel op aan en regel via een app of met je stem bijvoorbeeld dat ze automatisch worden uitgeschakeld. Zo voorkom je onnodig stroomverbruik doordat apparaten niet meer op stand-by blijven staan. Maar slimme stekkers gebruiken zélf ook stroom. Welke zijn zuinig genoeg om écht geld te besparen?

Ook lezen: Stroomvreters: deze apparaten in huis verbruiken meer energie dan je denkt

Slimme stekker of slim stopcontact?

De termen slimme stekker en slim stopcontact worden door elkaar gebruikt. Dat is een beetje verwarrend, maar wel begrijpelijk: het is een apparaat met aan de ene kant een stekker (voor je 'domme' stopcontact) en aan de andere kant een slim stopcontact. In dit artikel hanteren we de benaming slimme stekker.

Zo bespaart een slimme stekker stroom

Een slimme stekker helpt je stroom besparen door apparaten automatisch uit te schakelen, bijvoorbeeld 's nachts. Zo verbruikt je televisie geen stroom meer in de stand-bymodus. Je kunt instellen dat alle apparatuur op vaste tijden uitschakelt, bijvoorbeeld zodra je gaat slapen. Je kunt ook met één druk op de knop alle lampen en andere apparaten uitschakelen, zodat je niets vergeet. Slimme stekkers uit een hogere prijsklasse bieden bovendien inzicht in je stroomverbruik. Daardoor kun je gerichter energie besparen.

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Verbruik van een slimme stekker

Tegenover de besparing staat het eigen stroomverbruik van slimme stekkers. Dat begint bij zo'n 0,3 watt en loopt op tot 2 watt. Niet veel, maar ze staan wel 24 uur per dag en 365 dagen per jaar aan. De zuinigste modellen verbruiken daardoor op jaarbasis 2,6 kWh (0,3 watt × 24 uur × 365 dagen ÷ 1000). Bij een stroomprijs van 0,30 euro per kWh komt dat neer op 0,79 euro per jaar. Een slimme stekker die 2 watt verbruikt kost op jaarbasis 5,26 euro. In een slim huis gebruik je al snel 10 slimme stekkers, waardoor je op jaarbasis aardig wat geld kunt besparen door de zuinigste modellen uit te kiezen.

Denk aan de compatibiliteit

Alleen letten op het stroomverbruik van een slimme stekker is niet genoeg. Het is minstens zo belangrijk dat de stekker goed samenwerkt met jouw slimme netwerk. De meeste modellen werken met Google Home en Amazon Alexa, terwijl Apple HomeKit selectiever is. Check daarom altijd de productbeschrijving om zeker te weten dat de slimme stekker bij jou thuis werkt.

Stroomverbruik en verbindingstype

Waar komt het grote verschil in stroomverbruik tussen slimme stekkers vandaan? Dat heeft alles te maken met de verbinding met je thuisnetwerk. De meeste stekkers gebruiken wifi om bereikbaar te blijven, zodat jij ze op afstand kunt bedienen. Maar wifi verbruikt relatief veel energie – het signaal is eigenlijk krachtiger dan nodig is voor dit soort toepassingen.

Een zuiniger alternatief is een hub die het wifisignaal omzet naar een lichter protocol, zoals Zigbee of Z-Wave. Die vormen een soort schakel tussen je netwerk en de slimme stekkers. Het grote voordeel: dit soort verbindingen verbruiken vaak minder dan 0,5 watt.

©Proxima Studio - stock.adobe.com

Zigbee en Z-Wave

De zuinige protocollen die gebruikt worden zijn Zigbee en Z-Wave en die werken allebei prima. Maar ze zijn niet verenigbaar met elkaar. Je zult dus één systeem moeten kiezen. Daarnaast heb je een centrale hub nodig om alles aan elkaar te koppelen. Dat is een kleine investering die zich, door de lagere stroomkosten, snel terugverdient.

Verbruik van hubs voor Zigbee en Z-Wave

Voor een compleet beeld moeten we ook kijken naar het stroomverbruik van een Zigbee- of Z-Wave-hub. Zigbee-hubs verbruiken doorgaans tussen de 0,5 en 3 watt. Sluit je meerdere slimme stekkers of andere apparaten aan, dan verdien je dat al snel terug ten opzichte van wifi. Z-Wave-hubs verbruiken wat meer, meestal tussen de 2 en 10 watt.

Ook qua veelzijdigheid zijn er verschillen. De Philips Hue Bridge (Zigbee) is bijvoorbeeld erg zuinig, met een verbruik tussen de 0,5 en 1 watt. Maar deze werkt uitsluitend met Philips Hue-apparaten.

Een slimme start is het halve werk

Zoals je ziet, zijn er heel wat factoren om rekening mee te houden. Breng daarom vooraf in kaart wat je nu nodig hebt én wat je in de toekomst verwacht te gebruiken. Zo voorkom je onnodige kosten en bespaar je op de lange termijn, vooral als je ook let op het energieverbruik per apparaat.

Nog meer energie besparen? ⤵️