Wie nog nooit van ChatGPT heeft gehoord, heeft enkele maanden op een onbewoond eiland zonder communicatie gezeten. De kans lijkt ons groot dat je inmiddels al wat hebt uitgeprobeerd. We geven je tips om nog betere resultaten uit AI-chatbots als ChatGPT te halen.

Nieuwssite Business Insider heeft onlangs een interessant experiment uitgevoerd. Ze lieten een professionele recruiter zeven sollicitatiebrieven beoordelen om te achterhalen welke mogelijk door een AI-chatbot waren geschreven. De recruiter identificeerde vier brieven met enige zekerheid, maar was verrast dat de andere drie ook door ChatGPT waren gegenereerd.

Bij de eerste vier brieven waren de prompts minimaal (korte functie-identificatie en enkele namen), terwijl de laatste drie veel uitgebreidere, concrete prompts hadden. Een goede prompt is zo cruciaal dat er zich een informele industrie aan het ontwikkelen is rond prompt-engineering. Ofwel: hoe schrijf je de beste prompts voor optimale resultaten?

Basisprincipes

Stel, Nederlands is je moedertaal en je wilt graag je prompts in die taal schrijven. Dat is zeker mogelijk en met ChatGPT, een polyglot, kun je uitstekende resultaten behalen. Houd er echter rekening mee dat chatbots voornamelijk getraind zijn op Engelstalige datasets. Het is dus aan te raden om Engelstalige prompts te gebruiken. Je kunt de Engelstalige respons altijd laten vertalen, hetzij door de bot zelf, hetzij door een vertaaldienst als DeepL, Google Translate of Bing Microsoft Translator.

Zorg ervoor dat je prompts helder en gedetailleerd zijn, zonder overbodige informatie, zodat de bot begrijpt waar je focus ligt. Vermijd algemene, open vragen en leg eventueel jargon of technische termen duidelijk uit. Schrijf daarom liever “Wat zijn de belangrijkste voordelen van deze procedure?” of “Welke problemen kunnen zich voordoen op het gebied van […]?” dan “Wat vind je van dit onderwerp?”

We hebben ook ondervonden dat het vervangen of verplaatsen van woorden in je prompt tot een ander resultaat kan leiden en dit is helaas niet altijd even voorspelbaar. Experimenteer dus gerust met een licht aangepaste prompt als de respons niet optimaal blijkt. Geeft de bot een te beperkte reactie, stel dan gerust aanvullende vragen ter verduidelijking of vraag naar meer specifieke, extra informatie. Of druk op de knop Regenerate response als je liever een net iets andere formulering van een eerdere respons verkiest.

Doorgaans krijg je een betere respons met Engelstalige prompts. (Klik op de afbeeldingen voor een betere resolutie.)

Role prompting

Een effectieve techniek om ChatGPT te sturen, is het gebruik van ‘role prompting’. Hierbij geef je de bot een specifieke rol en formuleert het systeem vanuit die rol zijn antwoorden. Het is belangrijk om de rol zo gedetailleerd mogelijk te beschrijven. Dus bij voorkeur niet zomaar “Je bent een professor”, maar “Je bent een professor van 50 jaar met reeds 20 jaar doceerervaring en je bent gespecialiseerd in pediatrische genetica”. Je kunt dit eventueel aanvullen met “Antwoord uitsluitend met ‘OK, doe ik!’ als je bereid bent deze rol aan te nemen.” Als het goed is, reageert de bot inderdaad met “OK, doe ik!” en kun je vervolgens de gewenste prompts aan de virtuele professor richten.

Je kunt feitelijke vragen stellen, maar bijvoorbeeld ook een dialoog laten voeren met een onervaren student: “Voer een gesprek met een onervaren student die je colleges heeft gevolgd en erover denkt om zich verder in deze materie te verdiepen. Gebruik Markdown om beide personen van elkaar te onderscheiden (professor: vet, student: cursief).”

Zo’n rol hoeft trouwens niet noodzakelijk menselijk te zijn. Je kunt de bot namelijk gerust ook in een technische rol duwen, zoals “Je bent een Excel-sheet en […]”. Onder het kopje ‘Commando’s’ geven we hier een paar voorbeelden van.

Geef de bot gerust een specifieke rol voor meer gerichte antwoorden.

Creatieve teksten

ChatGPT kan niet alleen feitelijke gegevens opdiepen uit zijn immense datasets, maar de bot is ook heel goed in staat om meer creatieve teksten te genereren. Om de bot optimaal te kunnen benutten, is het belangrijk om hem heel duidelijk te maken wat je doelgroep is, en welk teksttype of medium je precies nodig hebt. Immers, een wetenschappelijk paper hoort er anders uit te zien dan bijvoorbeeld een blogpost.

Als je zelf een tekst wilt schrijven, maar last hebt van schrijversblok, dan kun je ChatGPT gerust als inspiratiebron gebruiken en hem vragen naar bruikbare ideeën of suggesties. Zo kun je bijvoorbeeld vragen om tien verschillende deelonderwerpen die je kunt gebruiken in een presentatie over kunstmatige intelligentie en chatbots voor een onervaren publiek. Vervolgens kun je de bot vragen om een of meerdere van de voorgestelde onderwerpen verder uit te werken, bijvoorbeeld door meer informatie te geven over de deelonderwerpen 3 en 6.

Als je zelf al enige kennis hebt over het onderwerp, maar nog op zoek bent naar een mogelijke tekststructuur, dan kan de bot je helpen om uit deze impasse te komen. Zo heeft de volgende prompt bijvoorbeeld al uitstekende ideeën opgeleverd, inclusief een inleiding, enkele paragrafen en een conclusie: “Geef een mogelijke structuur of overzicht van een uitvoerige tekst die ik wil schrijven over de verschillen in cultuur tussen Nederland en Vlaanderen, bedoeld voor een cultureel tijdschrift.” Je kunt deze deelontwerpen vervolgens ook verder laten uitdiepen door de bot.

Geen inspiratie? Laat ChatGPT je tekststructuur uitschrijven!

Tekstaanpassingen

Als je zelf al een tekst hebt geschreven, is het perfect mogelijk om deze op allerlei onvolkomenheden te laten controleren. Bijvoorbeeld met een prompt als: “Controleer de volgende tekst op mogelijke spel-, stijl- en grammaticafouten. Corrigeer deze en maak een lijst van de aanpassingen.”

Je kunt ook je tekst laten herschrijven voor een ander doelpubliek en dus met een andere stijl en woordenschat. Dit kan met een prompt als deze: “Herschrijf de volgende tekst in een zeer informele, haast joviale stijl, zodat ook jonge kinderen deze leuk vinden en kunnen begrijpen.” Het omgekeerde kan natuurlijk ook: “Je bent een ervaren geschiedkundige. Herschrijf de volgende tekst in een zeer formele stijl, bedoeld voor een publiek dat in deze materie is gespecialiseerd.” Je zult vaak versteld staan van het resultaat.

Als je de tekst al in een wat meer opgemaakte vorm wilt hebben, kun je specifieke onderdelen in je prompt vermelden, bijvoorbeeld: “Ik heb een blogpost nodig over de klimaatverandering in de wereld. Schrijf een tekst met een hoofdtitel, een ondertitel en tussentitels, en gebruik hiervoor Markdown.”

Je kunt ook de bot een tekst geven en vervolgens vragen deze samen te vatten. Je kunt daarbij de gewenste lengte vermelden, maar houd er wel rekening mee dat chatbots het soms lastig vinden om zich aan de gevraagde lengte te houden.

ChatGPT is van meerdere (stijl)markten thuis!

Programmeren

Naast encyclopedische kennis en het (her)schrijven en redigeren van creatieve teksten, is ChatGPT ook goed in het schrijven van code en scripts. We hebben het ChatGPT zelf gevraagd en die somde een reeks script- en programmeertalen op die het goed beheerst, waaronder Python, Perl, Ruby, Bash/Shell, JavaScript, Lua, Java, C/C++, Go, Rust, Swift en PHP.

Houd er rekening mee dat de bot soms steken kan laten vallen en code kan genereren die simpelweg niet werkt vanwege een of meerdere fouten. Toch kennen we zelf ontwikkelaars die onomwonden stellen dat ChatGPT hen best veel tijd bespaart. Maar om de gegenereerde code te kunnen evalueren en indien nodig te corrigeren, moet je wel de taal voldoende zelf beheersen.

AI-bots hebben weleens van wat hallucineren wordt genoemd: ze zijn er doorgaans stellig van overtuigd dat wat ze genereren helemaal correct is en dit kan zelfs over feitelijke kennis gaan. We raden altijd de inhoud grondig te controleren!

Je kunt ChatGPT vragen om complete code te genereren, bijvoorbeeld met de prompt: “Genereer html-code voor een webpagina met een header, footer en navigatiemenu.” Daarnaast kun je de bot vragen om je eigen code aan te vullen, bijvoorbeeld met: “Pas mijn Java-programma aan waarin ik een reeks integers sorteer, zodat ook de minimale en maximale waarden worden afgedrukt”.

Je kunt ChatGPT zelfs vragen om je code te debuggen of foutmeldingen uit te leggen. Daarnaast is de bot goed in het omzetten van code naar een andere scripttaal. Of vraag de bot om je code stap voor stap uit te leggen, zodat ook een beginner deze goed begrijpt.

ChatGPT kan ook (bijna) kant-en-klare webpagina’s creëren.

Commando’s

Ook leuk is dat je de bot in een of andere computerrol kunt stoppen, bijvoorbeeld om een terminal van PowerShell of Linux te simuleren, waardoor je commando’s vanaf de virtuele terminal kunt uitvoeren. Ook dit vereist de nodige instructies in je prompt, bijvoorbeeld: “Je bent een Linux-terminal. Ik zal commando’s invoeren en ik wil dat je antwoordt met wat op zo’n terminal verschijnt. Geef geen andere uitleg, behalve wanneer ik iets vraag tussen vierkante haakjes, als volgt [mijn vraag].” Vervolgens kun je allerlei commando’s uitvoeren en zal de bot typische terminal-commando’s imiteren.

Je kunt ChatGPT ook verschillende terminal-types doen simuleren (hier Ubuntu).

Prompt-suggesties

In dit artikel hebben we je al heel wat praktische suggesties voor prompts aangereikt. Je kunt echter ook online volop inspiratie vinden. Neem bijvoorbeeld een kijkje op de GitHub-pagina ‘Awesome ChatGPT Prompts’ voor een schat aan Engelstalige prompt-voorbeelden.

Via deze pagina op GitHub ontdek je diverse links naar sites met voorbeeldprompts (zoals 500 prompts voor copywriters), optimale werkmethoden, handleidingen enzovoort. Er bestaat zelfs een prompt-marktplaats waar je beproefde prompts voor verschillende thema’s kunt aanschaffen, meestal voor zo’n 2 tot 4 dollar.

Zoek je nog meer opties? Googel dan eens naar 'best ChatGPT prompts'. Rond half april leverde deze zoekopdracht al zo’n 75.000 resultaten op. Er valt dus nog genoeg te ontdekken!

Beproefde prompts? Koop of verkoop ze!

Beeldgenerators: geef voldoende details en verlies ook de achtergrond niet uit het oog.

Iedereen die met Windows werkt, kent het wel: ineens een blauw scherm, en dan… niets meer. Het beruchte Blue Screen of Death (BSOD) hoort al sinds de jaren 90 bij Windows als pindakaas bij brood. Maar daar komt nu verandering in: het blauwe scherm gaat verdwijnen.

Het Blue Screen of Death bestaat al sinds de jaren 90. In Windows NT verscheen het voor het eerst in zijn bekende vorm: witte foutcodes op een felblauw vlak. De melding verscheen bij serieuze systeemfouten, vaak veroorzaakt door een kapotte driver of instabiele hardware. In latere versies kwamen er ook een verdrietige emoticon :( bij en, sinds 2016, een QR-code die naar een informatiepagina leidde. Hoewel er weinig dingen zo frustrerend zijn als een BSOD, is-ie ook handig: de foutmelding en STOP-code* die erop staan, kunnen je namelijk helpen om te achterhalen wat er precies aan de hand is. Maar nu gaat het dus verdwijnen …
*Scrol naar beneden voor een overzicht met de meest voorkomende foutmeldingen/STOP-codes en hun betekenis.

©PXimport | Reshift Digital BV

Op zwart

Het is gelukkig iets minder dramatisch dan je denkt: Microsoft gaat het blauwe scherm vervangen door een zwarte variant. Het nieuwe ontwerp oogt rustiger, zonder QR-code of icoontjes, en toont direct de foutcode en de driver die mogelijk de oorzaak is. Handig voor wie het probleem wil opzoeken of oplossen.

De nieuwe interface is vanaf later deze zomer beschikbaar op alle computers die draaien op Windows 11 versie 24H2. Naast het zwarte scherm wordt ook het meldingsscherm dat je ziet bij onverwachte herstarts vernieuwd. Dat sluit beter aan op de rest van Windows 11, is overzichtelijker en verdwijnt vaak al binnen een paar seconden.

©Microsoft

Waarom deze verandering?

Volgens Microsoft draait het om duidelijkheid. Het scherm moet beter laten zien of het probleem in Windows zelf zit, of in een externe component. Dat scheelt tijd bij het zoeken naar de oorzaak. Zeker na de wereldwijde CrowdStrike-storing van vorig jaar – waarbij miljoenen computers vastliepen door een fout in beveiligingssoftware – wil Microsoft de foutafhandeling beter en sneller maken.

Quick Machine Recovery

Naast het nieuwe scherm introduceert Microsoft ook Quick Machine Recovery (QMR). Deze functie is bedoeld voor situaties waarin een pc helemaal niet meer opstart. Via de herstelomgeving van Windows kan het systeem dan automatisch reparaties uitvoeren, zonder dat je handmatig iets hoeft te doen of een expert hoeft in te schakelen.

QMR wordt later dit jaar beschikbaar op alle apparaten met Windows 11 versie 24H2. Op Home-edities staat het standaard aan. De functie wordt op dit moment al getest in het Beta Channel van het Windows Insider-programma, zodat Microsoft nog kan bijschaven waar nodig.

Wat merk jij ervan?

Voor de meeste mensen betekent dit vooral dat de foutmelding bij een crash er straks anders uitziet. Maar het belangrijkste verschil zit onder de motorkap: Windows toont duidelijker wat er misgaat en kan zichzelf sneller herstellen. In de volksmond zal er – denken wij – overigens weinig veranderen: Blue of Black, het zal een BSOD blijven.

Vanaf 7 juli krijgt Google Gemini toegang tot apps als WhatsApp, Telefoon en Berichten – zelfs als je dat niet expliciet hebt aangezet. Wat betekent dat voor je privacy? En hoe voorkom je dat de AI méér weet dan jij wilt? Dit moet je weten voordat de verandering ingaat.

Googles AI-assistent Gemini wordt komende maand verweven met een aantal nogal essentiële apps op je Android-toestel. Denk aan Telefoon, Berichten en zelfs WhatsApp. Dat blijkt uit een e-mail die Google eind juni verstuurde naar gebruikers van Gemini, meldt de website Android Authority. De toon van die boodschap riep meteen vragen op: helpt Gemini je straks óók als je tracking hebt uitgeschakeld? En wat betekent dat voor je privacy?

Ook interessant: Bezorgd over je privacy? Zo zet je Meta AI uit in je WhatsApp-chats

Vage communicatie zorgt voor onrust

In de e-mail staat dat Gemini binnenkort ondersteuning biedt bij basisfuncties zoals bellen en berichten versturen, óók als je de zogeheten Gemini Apps Activity uit hebt staan. Op papier klinkt dat als een handige extra, maar in de praktijk leidde het vooral tot verwarring. Want als Gemini kan helpen zonder dat die activiteit is ingeschakeld, betekent dat dan dat de AI toch nog steeds meeleest of gegevens opslaat?

De formulering was vaag, de impact onduidelijk, en aangezien onze privacy in combinatie met AI sowieso al een heet hangijzer is, ging het nieuws als een lopend vuurtje door de techcommunity. Al snel verschenen er bezorgde reacties op sociale media en in forums, waarin gebruikers zich afvroegen of ze straks ongemerkt data afstaan aan een AI-systeem dat ze zelf niet actief gebruiken.

©Andrea

Google stelt gerust, maar nuanceert niet alles

Gelukkig kwam Google snel met verduidelijking. De kernboodschap: al biedt Gemini straks hulp bij je apps, dat betekent níét dat je persoonlijke gegevens automatisch worden verzameld of opgeslagen. Als je Gemini Apps Activity uit hebt staan, worden je gesprekken niet opgeslagen, niet gebruikt om modellen te trainen en verdwijnen ze na korte tijd automatisch. De AI gebruikt die tijdelijke gegevens alleen om je direct te kunnen helpen, bijvoorbeeld als je zegt 'bel mama' of 'stuur een bericht naar Daan'.

Toch blijft er een nuance hangen. De toegang van Gemini tot deze apps wordt standaard ingeschakeld voor iedereen, tenzij je dat zelf dus actief uitschakelt. Dat betekent dat de AI wel degelijk macht krijgt over je telefoonfuncties, tenzij jij ingrijpt. En hoewel de data niet worden opgeslagen, is er technisch gezien wel sprake van toegang tot privé-interactie, al is het kortstondig en geanonimiseerd.

Ook interessant: Spraakberichten in WhatsApp lezen, zo werkt het

Gebruikers kunnen zelf de stekker eruit trekken

Voor wie zich niet prettig voelt bij deze mate van AI-integratie, is er goed nieuws: je kunt de toegang van Gemini tot je apps volledig intrekken. Dat doe je via de instellingen van de Gemini-app binnen Android of via de speciale webpagina gemini.google.com/apps. Daar bepaal je per app of je Gemini toestemming geeft om ermee te werken. Zet je die toegang uit, dan stopt de AI simpelweg met bellen, berichten sturen of andere app-interacties. Je behoudt dus altijd de controle – als je tenminste weet waar je moet kijken.

Wat belangrijk is om te onthouden: deze wijziging betekent niet dat Gemini een spion wordt op je telefoon. Het is eerder een uitbreiding van de Assistent-functie, zoals we die kennen van eerdere AI-integraties binnen Android. Maar doordat AI steeds meer verweven raakt met je dagelijkse digitale handelingen, is het goed om scherp te blijven op wat wel en niet wordt gedeeld.

©WEI ZHENG

Van slimme assistent naar app‑regisseur

De evolutie van Gemini laat zien waar het naartoe gaat met AI in Android: niet langer een slimme praatpaal in de marge, maar een behoorlijk dominante regisseur van je app-gebruik. Vergelijk het met Siri's vernieuwde integratie in iOS 18 of de opkomende app-functies in Android 16 – allemaal gericht op een AI die niet alleen antwoordt, maar ook handelt.

Die verschuiving is logisch, maar dwingt ontwikkelaars én gebruikers om na te denken over de ethiek van assistentie. Want hoe vriendelijk een AI ook oogt, als die steeds meer kan, moet je ook scherper kijken naar wat je precies weggeeft.

Wat betekent dat concreet voor jou?

Als gebruiker hoef je je voorlopig geen zorgen te maken dat Gemini heimelijk je gesprekken opslaat of meeluistert zonder toestemming. Maar het blijft belangrijk om je instellingen te checken, zeker nu de AI standaard meer bevoegdheden krijgt. De tools om die macht te beperken zijn er gelukkig, je moet ze alleen wel even opzoeken.

Wil je dus de voordelen van Gemini benutten zonder je privacy op het spel te zetten? Check dan vóór 7 juli je instellingen en bepaal zelf hoeveel zeggenschap je de AI geeft. Zo houd je het beste van twee werelden: slimme hulp, zonder ongewenste inmenging.