U kunt uw mooiste foto's online zetten, maar een papieren fotoboek blijft toch iets van een andere, zeg maar superieure orde. Een vakantie, een huwelijk of een geboorte verdient een duurzaam boek dat u in uw handen kunt houden. We laten zien waar u op moet letten wanneer u een professioneel afgewerkt fotoboek bij een afdrukdienst samenstelt.

We beginnen dit artikel met de voorbereiding. We gebruiken hierbij een los fotobeheerprogramma, omdat u hierin thuis bent en de meeste albumsoftware hiervoor te weinig mogelijkheden heeft. Na de voorbereidingen gaan we aan de slag in de albumsoftware en vertellen we u hoe u een professioneel ogend fotoboek in elkaar zet. In het derde deel bespreken we een aantal aanbieders. Hierbij gaan we vooral in op de software, en niet op de afdrukkwaliteit van de fotoboeken. We tonen in een tabel welke mogelijkheden u bij iedere aanbieder hebt.

Deel 1: Voorbereiding

1. Voldoende resolutie

Resolutie is een term die aangeeft hoeveel pixels er binnen een bepaalde ruimte (een inch of een centimeter) passen. De meeste fotografen stellen hun camera's in op de hoogste resolutie. Hoe meer pixels in de foto, hoe beter hij er gedrukt zal uitzien, denken ze. Dat is slechts deels waar. Ideaal voor een afdruk van goede kwaliteit is een resolutie van 300 beeldpuntjes per inch (2,54 cm). Omgerekend geeft dat per centimeter (300 : 2,54 =) 118 pixels. Voor een foto van 10 bij 15 cm hebben we dus (118 x 10 x 118 x 15 =) 2.088.600 pixels nodig. Een afbeelding van 2 megapixel bevat bijgevolg voldoende beeldpuntjes voor een haarscherpe afdruk van dit formaat. Theoretisch gezien is een te hoge resolutie overkill. U houdt er nodeloos zware bestanden aan over. U merkt geen verschil tussen 4 en 10 megapixel op een 10 x 15-afdruk. Het verschil wordt echter wel zichtbaar bij vergrotingen. Om een A4-pagina te vullen, hebt u ruim voldoende aan een resolutie van 6 tot 8 megapixel. Wilt u meer foto's op een pagina plaatsen, dan mag de resolutie best lager zijn.

©PXimport

Het programma van TNT Post waarschuwt duidelijk dat de achtergrond een te lage resolutie heeft.

2. Grootte aanpassen aan de resolutie

Terwijl u fotografeert weet u natuurlijk nog niet welke opname u eventueel wilt uitvergroten. Daarom houdt u het veiligheidshalve bij de beste / grootste instelling. Bij het maken van een fotoboek hoeft u de afbeeldingen niet te verkleinen in aparte fotobewerkingssoftware. Het programma van de afdrukcentrale zal deze foto's automatisch aanpassen en ervoor zorgen dat u de beste kwaliteit krijgt. De meeste software waarschuwt u trouwens wanneer een foto te weinig beeldinformatie bevat voor de gekozen grootte op de pagina. In plaats van de foto te spreiden over twee pagina's, kunt u hem dan beter op één enkele pagina afdrukken. Bovendien beschikken alle afdrukdiensten over technologie die kwaliteit van de beelden optimaliseert. Het afgeleverde resultaat is in regel beter dan hetgeen u zelf uit de eigen (eenvoudige) printer kunt halen.

©PXimport

Wanneer u niet weet of u de foto later nog wilt vergroten, behoudt u best gewoon alle pixels.

Compositie

Zorg dat er in de collectie voldoende eenvoudige doch krachtige foto's zitten. De kracht van de foto zit hem vaak in de compositie. Over compositie circuleren er een aantal vuistregels. De meest bekende is de regel van derden, waarbij het onderwerp op eenderde of tweederde van foto is geplaatst. Het menselijk oog ervaart zo'n verdeling als een natuurlijk evenwicht.

©PXimport

Door het belangrijkste element op eenderde van de foto te plaatsen wordt de compositie sterker.

3. Eerste selectie in fotomanager

De belangrijkste taak bij het maken van een fotoboek is de selectie. Natuurlijk heeft het programma van de afdrukdienst een navigatievak om selecties te maken. Toch raden we aan om de eerste selectie te maken in uw vertrouwde fotobeheerprogramma. Dat kan bijvoorbeeld de fotomanager zijn van Adobe Photoshop Elements, Bridge, Picasa of Lightroom. In al deze programma's kunt u door middel van sterwaarderingen uw allerbeste materiaal voor het fotoboek markeren. Zorg dat u inhoudelijk bij het thema blijft. Een fotoboek bundelt letterlijk herinneringen van één onderwerp. U verknoeit het concept wanneer u aan de verleiding toegeeft om er toch mooie kiekjes bij te slepen die niets met het thema te maken hebben.

©PXimport

Maak de eerste selectie niet in het fotoboekprogramma maar in uw vertrouwde fotomanager.

4. Scherpte beoordelen

In geen enkel fotoboekprogramma kunt u op het scherm vertrouwen om te oordelen of een foto scherp genoeg is. Voor een scherpe afdruk is immers een hogere resolutie nodig dan hetgeen u op het beeldscherm ziet. Met uw vertrouwde fotobeheerprogramma kunt u dat wel controleren. Met één klik kunt u de foto vergroten tot 100%, of 1 op 1. Dat wil zeggen dat iedere pixel van het beeldbestand overeenkomt met een pixel van het beeldscherm. Alleen in deze instelling kunt u oordelen of de foto perfect scherp is. Is de foto niet helemaal scherp in deze weergave, maar wilt u de foto toch graag afdrukken? Vaak is het resultaat op papier nog wel goed genoeg als u de afdruk klein houdt. Om de kleuren of de helderheid aan te passen gebruikt u veiligheidshalve uw fotomanager, de bewerkingsmogelijkheden van fotoboeksoftware zijn erg beperkt.

©PXimport

Linksonder geeft Photoshop Elements aan dat de foto getoond wordt op 100%.

Kill your darlings

Wees kritisch tijdens de selectie van de foto's. Laat u leiden door de kwaliteit en het verhaal dat u wilt brengen. Is hij niet scherp, zit de belichting niet goed, is hij wel heel mooi maar past hij niet bij het thema, haal de opname er dan uit. Het is daarom vaak verstandig om niet onmiddellijk na de reis of het evenement aan de slag te gaan met het fotoboek, maar er eest even afstand van te nemen. Wacht ook weer niet te lang, dan komt het er vaak niet meer van.

5. Volgorde

We zijn nog steeds in uw fotobeheerprogramma. Nadat u de selectie hebt gemaakt, kunt u straks veel tijd winnen door nu al de volgorde van de foto's vast te leggen, en de afbeeldingen automatisch te laten nummeren. Sleep de foto's eerst in uw programma in de gewenste volgorde. Hebt u een Adobe-programma, dan doet u het volgende: selecteer de gesorteerde foto's, en exporteer de selectie naar de map die u zult gebruiken om de foto's te uploaden naar de online dienst. Bij het exporteren laat u het fotobeheerprogramma de bestanden automatisch van een volgnummer voorzien. Gebruikt u Picasa dan gaat u iets anders te werk. Plaats eerst weer de foto's in de gewenste volgorde en selecteer ze. Kies vervolgens Afbeelding / Meerdere bewerken / Naam wijzigen. Dan past u de -1000-truc toe: geef als naam bijvoorbeeld Bali-1000 op, zorg dat u het koppelteken niet vergeet! De twee vinkjes voor datum en afbeeldingsresolutie opnemen laat u uit staan. Nu hernoemt Picasa uw afbeeldingen naar Bali-1000, Bali-1001 enzovoort. Nu kunt u de hele selectie foto's nog exporteren naar een aparte map (via de knop Exporteren onderin, of Bestand / Afbeelding naar map exporteren).

©PXimport

Laat uw fotobestanden nummeren.

Deel 2: In het fotoboekprogramma

6. Formaten

Waarschijnlijk hebt u een goede reden om een bepaalde albumgrootte te kiezen. Een broekzakformaat is charmant als leuke attentie en voor uw prachtige reisherinneringen wenst u wellicht een luxueus breed formaat. Wilt u foto's goed kunnen bekijken dan moeten ze natuurlijk groot genoeg worden afgedrukt. Op een vel van 21 bij 21 cm plaatst u bijvoorbeeld niet meer dan drie of vier foto's, op een A4-vel kunt u tussen de vier en zes foto's kwijt. Het goedkoopst zijn de fotoschriftjes, die kosten nog geen tien euro.

©PXimport

Albelli heeft zelfs een pocketformaat van 8 bij 10,5 cm.

7. Automatische indelingen

Uiteraard wilt u creatief met de indelingen omgaan, toch raden we aan om eerst de automatische indeling te proberen en die nadien handmatig aan te passen. Dit scheelt u namelijk veel tijd, en de indelingen zien er vaak goed uit. Iedere software werkt met een wizard waarbij u eerst de gewenste foto's selecteert, vervolgens de gewenste stijl en achtergrond kiest, om daarna het boek automatisch te laten opbouwen. U kunt daarna de uw boek pagina voor pagina doorlopen, en aan de hand van de bijgeleverde sjablonen de inhoud aanpassen.

©PXimport

Het fotoboekprogramma stelt eerst zelf een indeling voor.

8. Fotovakken

Opdat u geen rommeltje van de lay-out zou maken, presenteert de software zorgvuldig op elkaar afgestemde fotovakken. Hierbij houdt het programma geen rekening met de gebruikelijke 3x2-beeldverhouding van een camera. Dat is de reden dat er delen van de foto worden weggesneden. Wenst u dat niet, dan kunt u de sjablonen aanpassen of inzoomen op de foto. In dat geval moet u natuurlijk wel uitkijken dat de resolutie hoog genoeg blijft. Goede software werkt met magnetische hulplijnen die het makkelijk maken om een consistente lay-out te handhaven. Probeer te vermijden dat belangrijke delen van de foto aan de binnenkant, tegen de vouw van het album aan worden geplaatst. Sleep ook niet te veel foto's op één pagina want dit kan erg onrustig ogen.

©PXimport

Gebruik de zoomregelaar om een interessant deel van de foto in beeld te brengen.

Vakken verdelen

U hebt in alle software de keuze uit sjablonen die ruimte bieden aan horizontale of verticale afbeeldingen. Daarnaast zijn er ook sjablonen die foto's combineren tot een soort collage. Een leuke vondst is een foto verdelen over een aantal vakken waartussen steeds een bepaalde ruimte zit. Hiervoor sleept u enkele fotovlakken op de pagina die u telkens vult met dezelfde afbeelding. Daarna maakt u de vlakken op maat en verschuift u de inhoud zodat ze een samenstelling over de volledige lengte vormen.

©PXimport

Door één foto verspreid over verschillende vakken te plaatsen, krijgt u een interessant effect.

9. Achtergrond

Alle fotoboeksoftware laat toe om achtergronden toe te voegen. Die achtergronden zijn meestal blits en mooi, totdat u er foto's op plaatst. Zulke grafische hoogstandjes leiden de aandacht van het andere beeld op de pagina af. Wilt u uw fotoboek er een beetje professioneel uit laten zien, dan bereikt u het mooiste resultaat met een egale achtergrond. Een sobere witte of zwarte achtergrond is tijdloos mooi. Dan nog kunt u hier en daar een bloedrode pagina stoppen als contrast. Wilt u toch een van de voorgemaakte achtergronden gebruiken, kies dan voor een egale structuur.

©PXimport

U kunt de achtergrond meteen op alle, op de even of de oneven pagina's plaatsen.

Illustraties en clipart

In de software zit altijd een functie om clipart in te voegen. Bekijk deze collectie kritisch. In de meeste gevallen voegt het weinig moois toe. Het kan wel inspiratie zijn om andere interessante illustraties toe te voegen aan een fotopagina. We denken aan toegangstickets, een landkaart, een vlag, een menu of een kattenbelletje. Scan deze documenten in en plaats ze bij de foto's. Op die manier maakt u er een uniek document van. Overdrijf niet met zulke vondsten.

©PXimport

Clipart is in de meeste gevallen geen toegevoegde waarde voor uw fotoboek.

10. Panoramafoto's

Een liggend fotoboek is uitermate geschikt om panoramafoto's in volle glorie te tonen. Zo'n breedbeeldfoto breekt het ritme en u kunt er twee volledige pagina's mee vullen. Wanneer u een langer (in de breedte) panorama hebt, kunt u dit bijvoorbeeld aan de boven- of onderzijde van de pagina plaatsen, met een klein aantal sfeerfoto's erbij. Ook voor de foto op de kaft komt een beeldvullend panorama trouwens uitstekend van pas.

©PXimport

Laat panorama's tot hun recht komen op een hele spread (dubbele paginabreedte).

11. Tekst

Uiteraard wilt u het fotoboek van een titel voorzien. Daarvoor gebruikt u het tekstgereedschap. Bovendien is de teksttool het gereedschap om fotobijschriften, een streepje poëzie,

of zelfs een reisverhaal te plaatsen. Schrijf teksten liever

niet direct in de albumsoftware maar gebruik uw vertrouwde tekstverwerkingsprogramma met spellingscontrole. Daarna kopieert en plakt u de tekst op de juiste plaats in het album. Wel zo veilig ook, dan hebt u uw tekst nog als de fotoboekensoftware crasht, wat gelukkig niet meer al te vaak gebeurt. Gebruik een sober, stijlvol lettertype en een duidelijke (doch niet te grote) lettergrootte. Vermijd schreeuwende tekstkleuren of opzichtige lettertypes.

©PXimport

Zorg dat de tekst niet stoort op de montage.

12. Double check

Wanneer het album gevuld is met tekst en foto's, doorloopt u het resultaat. U gebruikt de voorvertoningfunctie om het hele album te bekijken. Leg een blocnote klaar zodat u streng alle opmerkingen kunt noteren. Controleer of het paginaritme klopt, met andere woorden: of er niet te veel identiek opgemaakte pagina's achter elkaar zitten. Zorg dus dat er veel afwisseling is met grote en kleine foto's. Ook een pagina met een stukje tekst kan voor variatie zorgen. Toon de opzet van het fotoboek ten slotte nog aan iemand anders. U zit namelijk al de hele tijd met uw neus op het ontwerp en vaak merkt een kritische huisgenoot andere dingen op die u als maker over het hoofd zou kunnen hebben gezien.

©PXimport

Controleer het boek nog even pagina per pagina.

Deel 3: Enkele hoofdrolspelers

Let op de acties

Het aanbod afdrukcentrales is kleiner dan wat u zou kunnen afleiden uit het aantal websites dat fotoboeken aanbiedt. Een aantal centrales brengt de producten onder verschillende labels op de markt. Toch woedt de concurrentieslag nog steeds hevig en daar profiteert de consument van. Daarom raden we aan om de aanbiedingen van de grote merken in de gaten te houden. Iedere week is er wel ergens een actie.

13. CeWe

De Duitse fotocentrale CeWe is bijzonder populair in Nederland. Wanneer u de software wilt downloaden, wordt u doorverwezen naar een van de vijf online partners: bol.com, Fotoalbum.nl, Fotosuper, Post.nl en Vakantiefoto.nl. CeWe Color produceert CeWe-fotoboeken voor onder andere Albert Heijn, TNT Post, MediaMarkt, Bol.com, Fotoalbum.nl en de fotovakhandel. Dat leidt tot verwarrende situaties in de prijszetting. Op de homepage van CeWe Nederland leest u dat de basisprijs (26 pagina's) voor fotoboek XL (30 x 30 cm) 44,95 euro bedraagt voor hardcover en kunstleer, en 44,95 euro voor de luxe linnen versie. Wanneer u de software gebruikt van Fotoalbum.nl kost een hardcover 43,95 euro, kunstleer 44,95 euro en linnen 34,95 euro (op moment van schrijven).

©PXimport

Voor het fotoboekprogramma verwijst CeWe naar zijn partners.

14. Fotoalbum.nl

De software van Fotoalbum.nl herkent zelf foto's die met flits zijn gefotografeerd en vraagt of het de rode ogen moet corrigeren. Het programma gebruikt automatische fotocorrectie, die u uiteraard kunt uitschakelen. Een interessante optie is de functie Gelijke foto's zoeken. Hiermee laat u foto's opsnorren die bij dezelfde gelegenheid zijn gemaakt en die er vrijwel hetzelfde uitzien. De tolerantie waarmee de software naar gelijkaardige foto's zoekt, stelt u in met een schuifregelaar. Ook de ingebouwde fotobewerking is veelzijdig. U kunt een uitsnede maken, de helderheid en kleuren aanpassen en het is mogelijk om allerlei effecten toe te passen. Het programma werkt echter niet met hulplijnen maar met een uitlijnraster. Helaas zijn die rastervakjes zo klein dat het onmogelijk is om op basis van dit rooster afbeeldingen op dezelfde hoogte te positioneren. Wij zien liever een 'magnetische' hulp.

©PXimport

Ook bij de Fotoalbum-assistent bepaalt u het gemiddelde aantal foto's per pagina.

15. TNT POST fotoservice

Ook de fotoboek-assistent van PostNL doet uitstekend werk. Hij begeleidt de bezoeker door vier stappen bij de samenstelling: foto's selecteren, stijl uitzoeken, omslag kiezen en daarna het eerste ontwerp aanpassen. Voordat u de assistent automatisch een album laat samenstellen, geeft u met twee schuifregelaars aan hoeveel pagina's u op het oog hebt en hoeveel foto's er gemiddeld op een pagina zullen komen. Het valt op hoe creatief de assistent te werk gaat. Hij creëert achtergronden van bepaalde afbeeldingen waarop hij dan dezelfde foto's in klein formaat plaatst. Naderhand corrigeert u het ontwerp terwijl u zicht houdt op de prijs, het papiersoort en het aantal pagina's. U hebt bovendien een uitvoerige collectie lettertypes ter beschikking. Hier vindt u ook passe-partouts, dat zijn digitale sjablonen die een deel van de foto aan de rand bedekken. PostNL gebruikt net als Fotoalbum.nl CeWe voor het afdrukken.

©PXimport

Ook TNT Post doet beroep op CeWe voor het afdrukken.

16. Vistaprint

Bij Vistaprint is er alleen de mogelijkheid om het fotoboek online samen te stellen. U downloadt dus geen software. Volgens de producent heeft dit het voordeel dat u zelfs vanaf uw vakantieadres een album kunt samenstellen. De waarheid is dat het verwerken veel trager en stugger gaat. Echt mooie passe-partouts zijn er niet en er is geen mogelijkheid om foto's te bewerken. De meeste clipart-afbeeldingen lijken afkomstig van een vergeten Office-programma. Wanneer u tekst plaatst, kunt u slechts kiezen uit zes lettertypes. Bovendien is het razend moeilijk om de dienst te contacteren. Een voordeel van Vistaprint is dat u inderdaad vanaf elke locatie verder kunt werken, en dat u foto's rechtstreeks kunt importeren uit Picasa en Flickr.

©PXimport

Vistaprint heeft geen software die u kunt downloaden.

17. Albelli

De software én de website van Albelli zijn erg helder en gebruiksvriendelijk. Soms moet u even zoeken naar de verschillende functies maar eigenlijk is het pakket bijzonder compleet. Zo zijn er de magnetische hulplijnen waarmee u het ontwerp netjes binnen de lijnen houdt. U wordt tijdens de productie prima begeleid door het programma. De toepassing ondersteunt zelfs plug-ins zodat u externe filters kunt laden. U kunt kaders downloaden en toepassen die misschien opzichtig zijn, maar wel stijlvol. Bij kleurkaders kunt u een tint uit de afbeelding selecteren om die te gebruiken voor het kader. Op die manier sluit het frame beter aan bij de inhoud. Ook de achtergronden zijn pittig en leuk. Terwijl u het album samenstelt, volgt u voortdurend de prijs in de statusbalk.

©PXimport

Met een passe-partout bedekt u de randen van een afbeelding.

18. Hema

Hema heeft als eerste in de Benelux het gedrukt vlakliggend fotoalbum geïntroduceerd. Door de inbindmethode blijven de pagina's vlakker liggen dan bij andere albums. Hierdoor blijft de foto zichtbaar tot in de binding wanneer de pagina's volledig zijn opengeslagen. Dit is bijvoorbeeld interessant bij panoramafoto's die u verdeelt over twee pagina's. De software heeft een uitstekende auto-opmaakfunctie. Bovendien is er een erg uitgebreide set opmaaksjablonen. Vreemd genoeg zitten die sjablonen verstopt in het tabblad Filter. Zoals bij veel afdrukdiensten is de clipart niet geschikt voor een professioneel ogend boek. Het programma werkt gebruiksvriendelijk, zo kunt u voor het aanpassen van een fotokader of de inhoud ofwel het vak slepen, ofwel gebruikmaken van een set handige knoppen.

©PXimport

De fotoalbum-wizard plaatst in sneltempo onze 175 afbeeldingen en rekent zelf uit hoeveel pagina's er nodig zijn.

19. Blurb

Blurb verschilt van de andere aanbieders die we hier bespreken. Bij Blurb kunt u namelijk niet alleen een fotoboek voor uzelf maken, u kunt het ook direct te koop aanbieden. Hierbij kunt u zelf de verkoopprijs vaststellen, de opbrengst gaat na aftrek van bepaalde kosten naar u. U hoeft uw boek natuurlijk niet te koop aan te bieden, met Blurb kunt u ook prima een boek voor alleen uzelf maken. De instellingen voor het openbaar maken van het boek staan standaard op privé, waardoor alleen mensen met een uitnodiging het boek kunnen bestellen. Stuurt u geen uitnodiging, dan bent u ook de enige die het boek in bezit kunt krijgen.

Er zijn bij blurb drie manieren om een fotoboek te maken.

De eerste manier is met Bookify Online. Hierbij hoeft u geen software te downloaden. U zet het boek snel en simpel in elkaar, maar hebt weinig mogelijkheden. De online software werkt wel redelijk snel. De tweede manier is met de software Blurb BookSmart. Deze software is een stuk uitgebreider en gebruiksvriendelijker. U kunt desgewenst gebruikmaken van verschillende voorinstellingen. Foto's importeert u bij zowel Bookify Online als bij BookSmart vanaf uw computer, of van onder andere Flickr en Picasa. Er is ook een plug-in voor Adobe Lightroom om vanuit daar een fotoboek te maken. Tot slot is er een optie voor echte professionals. U kunt dan pdf-bestanden (vanuit bijvoorbeeld InDesign) uploaden. Ook kunt u de foto's uploaden in sRGB en CMYK-kleurenmodus, waardoor u meer controle hebt over de kleuren. Dit zijn wel functies die alleen de meer professionele fotografen zullen gebruiken.

©PXimport

OPPO heeft de Reno14 Series gelanceerd. De smartphones, bestaande uit de Reno14 5G en Reno14 F(S) 5G, bieden AI-fotografie, verbeterde productiviteitsfuncties en een water- en stofbestendig ontwerp. Beide modellen zijn uitgerust met grote batterijen, snellaadtechnologie en ColorOS 15 op basis van Android 15. En ja, het is ook hier AI dat de klok slaat.

De nieuwe Reno14 5G en de Reno14 F(S) 5G combineren geavanceerde AI-functies met een ontwerp dat volgens de fabrikant is geïnspireerd op, eh, zeemeerminnen. Bijzonder ja... Beide modellen zijn uitgerust met verbeterde cameratechnologie en beschikken over een water- en stofbestendige behuizing met IP66, IP68 en IP69-certificeringen. De toestellen zijn per direct verkrijgbaar in Nederland.

Zeemeermin-look in glas

De Reno14 Series introduceert het zogenoemde Iridescent Mermaid Design, dat tot stand komt via twaalf coatinglagen en vijf fasen van microgravure, aldus Oppo. Hierdoor ontstaat een glanzende lichtreflectie op de achterkant. De Reno14 5G heeft een glazen afwerking uit één stuk gecombineerd met een aluminium frame, wat bijdraagt aan de stevigheid van het toestel. De behuizing is bestand tegen water en stof, en de usb-c-aansluiting is voorzien van een platina coating om corrosie te beperken, ook bij intensief gebruik.

©Oppo

Scherm reageert altijd

Beide modellen beschikken over een plat amoledscherm met smalle randen. De Reno14 5G heeft een 6,59-inch display, terwijl de Reno14 F 5G een 6,57-inch scherm biedt. Ze ondersteunen functies als Splash Touch en Glove Mode, waarmee het scherm dus ook bij natte handen of gebruik met handschoenen blijft reageren. Qua kleurstelling zijn er meerdere varianten beschikbaar. De Reno14 5G komt in Opal White en Luminous Green, terwijl de Reno14 F 5G verkrijgbaar is in Opal Blue en eveneens in Luminous Green.

Flitser versterkt nachtbeelden

Een belangrijk onderdeel van de serie is 'AI Flash Photography'. De Reno14 5G beschikt over een drievoudig flitssysteem, waaronder een speciale focusflitser voor de telefotocamera. Dit moet volgens Oppo tot tien keer meer lichtopbrengst geven dan bij de vorige generatie. De Reno14 F 5G heeft een tweevoudig flitssysteem dat een verdubbeling van de helderheid levert ten opzichte van eerdere modellen. De Reno14 5G is daarnaast uitgerust met een 50 megapixel 3,5x telefotocamera, waardoor gebruikers meer mogelijkheden hebben voor portret- en zoomfotografie.

©Oppo

Strakkere foto's dankzij AI

De toestellen bieden verschillende AI-gedreven functies. 'AI Livephoto 2.0' combineert korte en lange belichtingen in één opname, zodat bewegingen worden vastgelegd zonder onscherpte. Met de ingebouwde AI Editor kunnen foto's automatisch worden bijgesneden, vervorming worden hersteld en filters worden toegepast. Extra functies zijn onder andere 'AI Perfect Shot', dat ongewenste gezichtsuitdrukkingen kan corrigeren, en 'AI Eraser' en 'Reflection Remover', waarmee storende objecten of reflecties uit beelden worden gepoetst. Ook voor video zijn er verbeteringen, met ondersteuning voor 4K HDR-opnames met een breder dynamisch bereik en natuurgetrouwe kleuren.

Tolk en personal assistant in één

Naast fotografie richt Oppo zich met de Reno14 Series ook op productiviteit. Het nieuwe ColorOS 15 introduceert 'AI Mind Space', waarin informatie uit apps of het web eenvoudig kan worden opgeslagen en later via natuurlijke taal kan worden teruggevonden. Ook zijn er vertaalmogelijkheden toegevoegd, waaronder AI Call Translator voor live-gesprekken en een speciale app die tekst of spraak realtime vertaalt. Deze functies moeten de smartphones bruikbaarder maken in internationale situaties en bij dagelijks multitasken.

©Oppo

Extra koeling voor gamers

Voor betere prestaties tijdens gamen en multitasken zijn de toestellen voorzien van een verbeterd koelsysteem. De Reno14 5G beschikt over een 'AI Nano Dual-Drive'-koelsysteem, ondersteund door 'AI HyperBoost 2.0', dat de temperatuur ook tijdens intensief gebruik onder controle houdt. Daarnaast introduceert Oppo 'AI LinkBoost 3.0' voor stabielere netwerkprestaties, met automatische schakeling tussen netwerken en prioritering van belangrijke datastromen. Beide modellen hebben een 6000 mAh-batterij en ondersteunen de eigen SuperVooc-snellaadtechnologie.

Updates tot zes jaar

De Reno14 Series draait op Android 15 met ColorOS 15. Oppo belooft vijf grote ColorOS-updates en zes jaar beveiligingspatches, wat de gebruiksduur van de toestellen flink moet verlengen. Met functies als de 'Trinity Engine' en 'Luminous Rendering Engine' zijn vloeiende animaties en stabiele prestaties een belangrijk aandachtspunt.

De Reno14 Series is zoals gezegd per direct verkrijgbaar. De Reno14 5G kost 649 euro voor de versie met 512 GB opslag en 599 euro voor 256 GB. De Reno14 FS 5G met 512 GB opslag kost 449 euro, terwijl de Reno14 F 5G met 256 GB voor 399 euro al beschikbaar is. Oppo biedt tot 28 september verschillende introductiebundels aan, waaronder draadloze oordopjes en snelladers bij aankoop van een toestel.

Heb je een ingenieus ontwerp in gedachten, maar geen 3D-printer in huis? Geen probleem, want er zijn steeds meer manieren om objecten te laten printen zonder zelf apparatuur te bezitten. Online printdiensten nemen je werk uit handen, terwijl je alleen een digitaal bestand hoeft aan te leveren. Of je nu een sleutelhanger ontwerpt of een uniek cadeautje voor een verjaardag, 3D-printen biedt talloze mogelijkheden. Bovendien kun je putten uit uitgebreide digitale bibliotheken met kant-en-klare modellen.

Het printen van ruimtelijke objecten is makkelijker dan ooit, zelfs zonder eigen 3D-printer. Er is namelijk een groeiend aanbod van onlineplatforms en webshops dat het fysieke printproces voor hun rekening neemt, terwijl jij enkel een digitaal ontwerp aanlevert. Daardoor is 3D-printen niet langer alleen weggelegd voor techfanaten of bedrijven. Het volstaat om een geschikt 3D-model te hebben in een gangbaar bestandstype, zoals STL, OBJ of STEP, en je kunt direct aan de slag. De rest van het printproces kun je uitbesteden aan professionele printservices, zodat je altijd verzekerd bent van hoge kwaliteit. Zo kunnen hobbyisten, studenten en ondernemers gemakkelijk experimenteren met 3D-technologie. Het maakt niet uit of je een miniatuur voor bordspellen, een vervangend onderdeel voor een huishoudelijk apparaat of een gepersonaliseerd sierobject wilt maken. Je regelt alles met een paar simpele online handelingen.

Een ontwerp vinden of zelf maken

De eerste stap bij 3D-printen zonder eigen printer is het vinden of ontwerpen van een geschikt model. Online zijn er miljoenen gratis en betaalde ontwerpen beschikbaar, die je vrij kunt downloaden en gebruiken. Platformen als Thingiverse en MyMiniFactory staan bol van de creaties van hobbyisten en professionals. Via de zoekfunctie typ je bijvoorbeeld ‘phone holder’ (telefoonhouder), waarna je talloze varianten vindt die direct te printen zijn. Heb je liever iets unieks? Dan kun je zelf aan de slag met ontwerpprogramma’s met een intuïtieve interface, waarmee je een 3D-bestand genereert (zie het kader ‘Zelf 3D-modellen maken’). Zo heb je de basis voor je zelfgemaakte 3D-project klaar. Het kost uiteraard wat meer moeite dan kiezen voor een ontwerp van iemand anders, maar zelf ontwerpen is wel een stuk leuker en niet in de laatste plaats leerzamer.

Op sites zoals Thingiverse staan talloze leuke en praktische ontwerpen die je kunt downloaden.

Online printservices: zo werkt het

Als je eenmaal een bestand hebt, kun je het uploaden naar een online printservice. Er is keuze uit vele aanbieders, bijvoorbeeld 3DLabs en 3D Print Portaal. Je gaat naar de website en uploadt simpelweg het bestand vanaf je computer. De dienst controleert of je model printbaar is en toont vervolgens de geschatte kosten. Die kosten hangen af van materiaal, afmetingen en complexiteit. Wil je bijvoorbeeld een prototype in kunststof? Dan kies je in het materiaalmenu voor PLA of ABS en vink je de gewenste kleur aan. Ook metalen zoals staal of messing zijn soms mogelijk, maar die opties liggen prijstechnisch hoger. Heb je de instellingen gevonden? Dan rond je de bestelling af zoals je bij een reguliere webshop winkelt. De levertijd varieert van een paar dagen tot weken. Zo heb je in een handomdraai een professioneel geprint object in huis, zonder zelf technische apparatuur te hoeven bezitten. Het hele proces is daardoor uiterst laagdrempelig en snel geregeld.

Bij het aanleveren van je 3D-model is het belangrijk om te weten welke bestandstypen de printservice accepteert. STL is veruit de meest gangbare standaard. Het bevat de geometrie van je ontwerp in de vorm van kleine driehoekige vlakken. Daarnaast is OBJ populair omdat het extra informatie kan bevatten, zoals kleur- of textuurdetails. Er bestaan ook formaten als STEP, 3MF en AMF, maar niet elke aanbieder ondersteunt deze. Kijk op de website van de aanbieder ook of er aanvullende eisen zijn, bijvoorbeeld ten aanzien van de wanddikte van je ontwerp.

Het gebruik van een 3D-printservice is vaak heel eenvoudig.

 Keuze uit materialen en afwerking

Niet alleen de technologie achter 3D-printen is divers, ook de materiaalkeuzes zijn talrijk. Voor de meeste beginnende gebruikers volstaan de eerder genoemde kunststoffen zoals PLA en ABS (zie kader ‘De meest gebruikte materialen’). PLA is biologisch afbreekbaar en relatief eenvoudig te printen, terwijl ABS sterker en iets hittebestendiger is. Zoek je een chique uitstraling? Dan kun je kiezen voor harsgebaseerde prints, gemaakt met lasers (SLA) of lcd-technologie. Het resulterende oppervlak is zeer glad, ideaal voor gedetailleerde miniaturen of sieraden. Daarnaast zijn er steeds meer mogelijkheden om met metalen te werken, hoewel dit vaak duurder uitvalt. Als je een model in metaal bestelt, wordt het in meerdere stappen gefreesd, gegoten of gesinterd, afhankelijk van de aanbieder. Na het printen kan een object extra nabewerkt worden, bijvoorbeeld door schuren, polijsten of zelfs verven. Sommige onlinediensten bieden deze nabewerking als extra optie aan. In de menu’s kies je dan voor afwerkingen als Polished of Painted en geef je eventueel een gewenste kleur op. Zo bepaal je zelf hoe je uiteindelijke ontwerp eruit komt te zien, zonder eigen apparatuur in huis.

©stockphoto-graf - stock.adobe.com

PLA-filament is in eindeloos veel kleuren op rollen verkrijgbaar.

Kosten en planning in de hand houden

Wanneer je een 3D-object laat printen via een onlinedienst, is het verstandig om vooraf je budget en tijdsplanning te bepalen. De prijs wordt meestal berekend op basis van volume en materiaalkeuze. Een simpel plastic figuurtje kost bijvoorbeeld maar een paar euro, terwijl een groot metalen voorwerp in de honderden euro’s kan lopen. Doe een paar proefuploads met verschillende materialen en controleer de gepresenteerde prijs om een idee te krijgen van de mogelijkheden. Let ook op eventuele opstartkosten per bestelling. Sommige platformen rekenen een vast tarief voor elke nieuwe opdracht, ongeacht het formaat. Om transportkosten te beperken, kun je bestellingen combineren of meerdere exemplaren in één keer laten printen. Daarnaast is het slim om te checken hoelang de productie en verzending duren. Voor belangrijke deadlines is het verstandig om wat extra speling in te bouwen, zeker als je nog nabewerking wilt uitvoeren of het object elders moet laten afwerken. Zo voorkom je teleurstellingen, zowel financieel als qua timing, en houd je de kosten en planning beter onder controle.

©ANDREY RADCHENKO

3D-printen in metaal is aanzienlijk kostbaarder dan printen in kunststof.

Van idee tot realiteit met handige voorbeelden

Stel, je wilt een vervangende knop voor je keukenmachine ontwerpen. Om te beginnen meet je de diameter van de as, de hoogte van de originele knop en andere relevante maten met een schuifmaat. Daarna start je je ontwerpsoftware en maak je een cilinder met dezelfde afmetingen. Vervolgens ‘boor’ je een gat in het midden, iets groter dan de as. Je voorziet de buitenzijde van ribbels voor extra grip door simpelweg in je 3D-programma meerdere verticale vlakken toe te voegen. Vervolgens exporteer je het model. Upload je ontwerp naar een printservice en pas de materiaalinstellingen aan. Hierdoor krijg je direct zicht op de prijs. Ben je tevreden? Dan plaats je de bestelling en wacht je tot het pakketje arriveert. Een ander voorbeeld is het printen van gepersonaliseerde sieraden. Upload een eigen 3D-ontwerp, kies een metaal of metaalfinish en laat de aanbieder de rest regelen. Zo wordt 3D-printen iets tastbaars. Creatieve mogelijkheden zijn eindeloos, voor hobby, werk en studie.

©Studio Peace - stock.adobe.com

Meten is weten, dat geldt zeker voor het nauwkeurig namaken van vervangende onderdelen.

Verwacht geen wonderen

Als laatste is het belangrijk om je verwachtingen realistisch te houden. 3D-prints zien er over het algemeen net wat minder strak en glad uit dan in een fabriek of door een professional vervaardigde producten. Bekijk ook altijd de reviews van een printservice en controleer of ze ervaring hebben met het materiaal dat je wilt gebruiken. Blaas je ontwerp niet onnodig op, want hoe groter het is, hoe hoger de kosten en de kans op printfouten. Zorg dat je ontwerp fysiek stabiel staat, zonder overbodige uitsteeksels die kunnen breken. Een handige tip is om bij twijfel eerst een kleinere testversie te laten printen en die vervolgens aan te passen in de configuratietool, waarin je bijvoorbeeld de afmetingen eenvoudig aanpast. Zo zie je of het model overeenkomt met wat je in gedachten had, zonder direct de hoofdprijs te betalen. Voor speciale projecten met verfijnde details, zoals sieraden of miniaturen, is het raadzaam te informeren naar de resolutie en laaghoogte. Vaak kun je deze waarden instellen in de bestelmodule. Door daar goed op te letten, verbeter je de kwaliteit enorm. Zo haal je het beste uit je online 3D-printervaring.

Eigen prints zijn vrijwel altijd net wat minder strak dan in serie gemaakte producten, wat hier goed te zien is.

Meer controle

Met de juiste voorbereidingen, zoals een goed bestandstype en kennis van verschillende materialen, en door gebruik te maken van online printservices, kun je snel en voordelig aan de slag. Wil je nóg meer controle? Dan loont het om software te verkennen en op termijn eventueel zelf een 3D-printer aan te schaffen. Uiteindelijk is 3D-printen voor iedereen toegankelijk, zolang je maar de juiste stappen volgt.