Foto's of dia's zijn kwetsbaar. De foto's uit je album in de kast, maar zeker ook al die foto's in de mapjes die je bij de fotograaf liet ontwikkelen, kunnen verkreukelen of nat worden. Ook kun je foto's veel makkelijker vinden én altijd laten zien als je ze digitaal hebt. Aan de slag dus!

Tip 01: Organiseer vooraf

Begin met het verzamelen van alle materialen die je wilt scannen en orden deze. Je gaat straks heel veel achter elkaar inscannen en door de kiekjes al op een logische volgorde te leggen, is het makkelijker om ze later in een digitale bibliotheek terug te vinden en te categoriseren. Een erg handige manier van organiseren is op jaartal. Zeker als je al een deel van je foto's in albums hebt zitten, is dit waarschijnlijk de meest voor de hand liggende methode. Lees ook: Al je foto's bewerken doe je gratis met deze 20 fotoprogramma's.

Tijdens het ordenen is het verstandig om ook een ruwe selectie te maken van de foto's die je absoluut digitaal wilt hebben. Wees hier niet té kritisch: als een foto 'mislukt' lijkt, digitale foto's zijn met wat bewerkingen vaak nog wat op te poetsen. Foto's met een stukje vinger voor de lens zijn bijvoorbeeld met wat snijwerk heel goed te redden.

Niet te kritisch zijn, wil ook niet zeggen dat je blind alles mee moet nemen. Heb je tien foto's van een verjaardag, kies er dan twee of drie uit en laat de rest in het album zitten. Zeker als je een heel familiearchief wilt overzetten naar je computer, kan het een helse klus worden als je álles wilt digitaliseren.

©PXimport

Hoe beter je het scannen voorbereidt, hoe makkelijker het later is om je foto's te ordenen.

Tip 02: Andere documenten

Als je toch bezig bent met uitzoeken, kan het leuk zijn om hier meteen relevante extra documenten bij te voegen om in te scannen: ansichtkaarten, landkaarten, toegangskaarten, vliegtickets ... Wellicht wil je uiteindelijk weer een fysiek fotoalbum laten drukken met al deze scans, en dan is het erg leuk om dit soort extra's eraan toe te voegen. Ook helpen dit soort documenten bij het organiseren van je digitale albums, omdat ze context geven aan je vakantiefoto's. Wees hierbij creatief en bedenk hoe je eventueel later je foto's tot een verhaal kunt smeden. Heb je stempels in je paspoort? Instapkaarten? Een suikerzakje van dat terrasje in Zuid-Frankrijk? Al dit soort kleine (platte) objecten zijn leuk om in te scannen voor eventueel later gebruik. Als je ze namelijk al hebt bewaard, betekenen ze waarschijnlijk al iets voor je, en dan is het wellicht de moeite waard om te digitaliseren.

©PXimport

Paspoortstempels maken een fotoreisverslag compleet.

Tip 03: Dia-scanner

Het is niet mogelijk om dia's met een gewone flatbedscanner te digitaliseren. Daarvoor heb je een speciaal apparaat nodig. Er zijn flatbedscanners te koop die wel de mogelijkheid hebben om een aantal dia's te scannen, maar het meest gangbaar is de echte diascanner. Eigenlijk is dit een omgebouwde digitale camera waar je dia's in stopt en ze vervolgens een voor een digitaliseert. Als je er een wilt kopen moet je rekenen op een aanschaf van vijftig tot honderd euro. Het is een goed idee om even in de kennissenkring rond te gaan of iemand al zo'n scanner in huis heeft, aangezien je hem waarschijnlijk niet heel vaak zult gebruiken.

Als je een goede digitale spiegelreflexcamera bezit, kun je hier ook een dia-duplicator aan koppelen. Dit is een adapter waar je dia's inschuift en die je vervolgens op de lens van de camera vastklikt. Vervolgens druk je af en heb je de dia gedigitaliseerd. Het voordeel van dit verlengstuk is dat je er ook negatieven mee kunt digitaliseren. Het nadeel is dat een dia-duplicator onhandig is voor het inscannen van grote hoeveelheden dia's, omdat je deze één voor één moet verwisselen. Met een dia-scanner kun je bakjes van vijf of tien dia's tegelijk inladen.

Voor gewone foto's is een flatbedscanner de beste optie. Dit zijn de traditionele scanners met een glasplaat waar je je foto's een voor een op legt. Sommige scanners hebben een zijlader, waar je een stapeltje foto's in legt die dan automatisch worden gescand, net als bij een kopieerapparaat. Het nadeel hiervan is dat foto's vast kunnen komen zitten, en het is ook lastiger om afwijkende formaten te scannen. De meeste scanners zijn in staat om met 300 dpi (dots per inch) te scannen, wat de aangeraden minimale resolutie is voor het vastleggen van foto's. Lager is geen goed idee, omdat details dan verloren gaan.

Probeer vooral niet om je hele fotocollectie te digitaliseren door je foto's te fotograferen met een digitale camera of smartphone. Dit levert geen mooi resultaat op en is veel meer werk. Als je het toch wil proberen, hebben we hier een handig stappenplan.

©PXimport

Een diascanner kost al snel meer dan honderd euro. Wie weet heeft de buurman er al een?

Tip 04: Scanner schoonmaken

Het is zonde als je er na het scannen bij het nabewerken achter komt dat er stofjes of andere storende deeltjes op je scanner of je foto's zaten. Hoewel je er met beeldbewerkingssoftware best nog wat aan kan doen, is voorkomen hier altijd beter.

Volg de instructies van de handleiding van je scanner om de glasplaat goed stof- en vlekvrij te maken. Check ook tijdens het scannen regelmatig of er geen stof of haartjes op de plaat terecht komen. Zeker als je oude albums uit de kast haalt is dit iets om op te letten. Hetzelfde geldt overigens ook voor de foto's die je scant. Neem deze af met een droge zachte doek, bijvoorbeeld een microvezeldoekje. Een busje met perslucht kan ook helpen. Druk vooral niet, het gaat er om dat je kleine haartjes en stofjes meeneemt zonder dat je de foto beschadigt. Gebruik geen water of schoonmaakmiddel want daarmee tast je de beschermlaag van de foto's aan.

©PXimport

De glasplaat van de scanner moet goed schoon zijn voor je begint. Check ook tussentijds op stofdeeltjes.

Wat is dpi?

Dpi staat voor dots per inch. Dit geeft aan hoeveel pixels er op een rij staan per 2,54 cm (1 inch). Dit heeft vooral invloed als je de foto weer wilt afdrukken. Een lage dpi betekent dat er minder pixelinformatie is. Als je een foto met een lage dpi op posterformaat afdrukt, zie je dus een korrelige afbeelding. Bij het printen van normale foto's tot ongeveer A4-formaat is 300 dpi meer dan voldoende. Een hogere dpi geeft je meer vrijheid bij het bewerken, omdat er meer informatie is om mee te werken. Je kunt dan bijvoorbeeld ook een kleiner stuk uit een foto snijden en dit alsnog op een redelijk formaat afdrukken zonder kwaliteitsverlies.

Tip 05: Test-scans

Voor je de hele verzameling verwerkt, is het verstandig om een aantal testscans te doen, om de optimale instellingen van de scansoftware te vinden. In de meeste gevallen heeft de software bij je scanner een aantal voorgeprogrammeerde instellingen die prima voldoen. Probeer deze presets even uit, en kijk wat op het oog het beste resultaat geeft.

In deze fase gaat het erom dat je de foto's (of dia's) met zo veel mogelijk details digitaliseert, zodat je deze later met een fotobewerker kunt optimaliseren.

Zorg ervoor dat je scant op minimaal 300 dpi (zie ook het kader). Een hogere dpi neemt meer opslagruimte in beslag en kan in sommige gevallen een beter resultaat geven. Experimenteer hier ook mee bij je testscans. Om het verschil goed te zien, is het verstandig om even in te zoomen op je gescande foto's. Dan pas zie je echt hoeveel details eventueel verloren gaan met een lagere dpi. De ervaring leert dat voor de meeste foto's een dpi van 300 tot 600 een uitstekend resultaat geeft.

©PXimport

Deze foto is gescand met een te lage dpi, waardoor de pixels duidelijk zichtbaar zijn.

Tip 06: Achteraf bewerken

Het is verleidelijk om foto's of dia's meteen op de computer te perfectioneren. Dit is echter zeker niet de meest efficiënte methode. Wel is het verstandig om bij het scannen alvast een grove indeling van de foto's te maken. Maak dus in elk geval per jaar een aparte map aan. Maak eventueel in deze map ook een Kladblok-bestandje aan waarin je notities maakt over de inhoud van een of meerdere foto's. Blijf hier niet te lang bij stilstaan. Zeker als het om grote aantallen gaat kan de klus eindeloos lijken als je het scannen te vaak onderbreekt.

Je hebt geen duur programma als Adobe Photoshop nodig om je collectie te optimaliseren. Er zijn heel wat gratis alternatieven beschikbaar die sneller en eenvoudiger werken. Sommige programma's werken vanuit je browser. Google Foto's biedt bijvoorbeeld een aantal opties om foto's snel te verbeteren op gebied van helderheid, kleur en contrast. Hetzelfde geldt voor PIXLR. PhotoFiltre 7 en IrfanView zijn gebruikersvriendelijke pakketten die je gratis kunt installeren op je computer. Ten slotte is GIMP een behoorlijk complex alternatief voor Photoshop, met ook veel meer mogelijkheden.

©PXimport

GIMP is een gratis alternatief voor Photoshop, en minstens zo complex.

Batch-bewerking

Als je veel foto's tegelijk wilt omzetten naar een nieuw formaat, dan is het slim om dit te doen met 'batch-bewerking'. Dat wil zeggen dat je een computerprogramma dezelfde handeling op meerdere foto's laat uitvoeren. IrfanView kan dit bijvoorbeeld voor je regelen. In het menu File selecteer je Batch conversion/rename. In de daarop volgende dialoogbox selecteer je het uitvoerformaat en de map waarin je de gewijzigde bestanden wilt opslaan. Eventueel kun je ook alle afbeeldingen van een universele naam voorzien (bijvoorbeeld vakantie 1998-xx, waarbij xx het nummer van de foto is). IrfanView is heel krachtig in het massaal omzetten van foto's. Zorg er wel voor dat je de originelen intact houdt, dan kun je terug naar de bronbestanden mochten de resultaten tegenvallen.

Tip 07: Vermijd filters

Instagram heeft filters erg populair gemaakt, maar bij het bewerken van je ingescande foto's is het beter ze niet te gebruiken. Filters vervormen de pixels, zodat informatie verloren gaat. Sommige effecten voegen ruis toe, waarmee nog meer details worden overschreven. Hoe 'schoner' je je grote collectie foto's opslaat, hoe beter. Als je een deel van je foto's online gaat delen, kun je altijd kopieën van de foto's nog verder bewerken en dan wel een filter toevoegen.

In de meeste gevallen zijn er maar drie correcties nodig om een foto te optimaliseren: kleur, helderheid en contrast. Veel bewerkingsapps hebben een 'automatische verbeterknop' die deze instellingen aanpast. Probeer deze even uit. Is het resultaat niet echt naar wens, dan loont het de moeite om kleur, helderheid en contrast handmatig aan te passen, zodat 'verborgen' details zichtbaar en kleuren levendiger worden. Hoeveel details worden gevangen met het inscannen hangt ook af van de kwaliteit van je scanner.

©PXimport

Filters geven een dramatisch effect, maar er gaan ook veel details verloren.

Tip 08: Opslagruimte

Een fotocollectie neemt veel ruimte in beslag op de harde schijf. Foto van 10 bij 15 cm, ingescand op 600 dpi neemt al snel 5 megabyte in beslag. Door foto's in jpg-formaat op te slaan, nemen ze minder ruimte in, maar er gaat dan wel wat informatie (en dus kwaliteit) verloren. In de meeste gevallen zal dat kwaliteitsverlies niet erg opvallen.

Hoe dan ook is het fijn om voldoende ruimte op je harde schijf te hebben voor de volledige ongecomprimeerde scans, zodat je daar de beste resultaten uit kunt halen. Opslagruimte is tegenwoordig niet duur meer. Een externe schijf van een terabyte koop je al voor iets meer dan zestig euro.

©PXimport

Een externe harde schijf is niet duur meer.

Tip 09: Cloudopslag

Ook een harde schijf kan crashen, zorg dus dat je een goede back-up maakt van je gedigitaliseerde beelden zodat niet al je werk verloren gaat. Dit kan naar een NAS, maar ook een clouddienst komt hiervoor in aanmerking. Niet alleen heb je hiermee een veiligheidskopie die niet afhankelijk is van je eigen apparatuur, ook maakt een dergelijke dienst het vaak eenvoudig om afbeeldingen en fotoalbums met anderen te delen. De bekendste clouddiensten zijn Dropbox, Google Drive en OneDrive. Apple-gebruikers kunnen hun afbeeldingen opslaan in iCloud.

Deze diensten hebben allemaal een gratis optie, waarbij de geboden ruimte enigszins beperkt is. Dropbox geeft 2 gigabyte gratis. OneDrive 5 gigabyte en Google Drive een zeer ruime 15 GB. iCloud start met 5 GB gratis, maar de meeste mensen hebben die ruimte al bijna vol met de back-ups van hun iOS-apparaten. Sla je je foto's met Google Foto's op met maximaal 16 megapixel per foto, dan krijg je gratis onbeperkte opslagcapaciteit.

Hoeveel ruimte je nodig hebt voor je back-up, hangt uiteraard helemaal af van de omvang van je collectie.

©PXimport

Dropbox is nog altijd de populairste clouddienst, met 2 gigabyte gratis opslagruimte.

Albums inscannen

Als je foto's hebt die erg oud en kwetsbaar zijn, is het te overwegen om ze niet uit hun album te halen, maar om de albumpagina's als geheel in te scannen. Als de flatbedscanner groot genoeg is, kun je zo ook meerdere afbeeldingen tegelijk digitaliseren. Met een fotobewerkingsprogramma zoals GIMP of Photoshop kun je dan de foto's 'uitknippen' en als losse afbeeldingen bewaren. Let er wel op dat je matte beschermbladzijden en dergelijke niet meescant, want dat zorgt voor een vermindering van de kwaliteit.

Let er ook op dat de bladzijden van het album goed plat op de scanner liggen. Als dit niet het geval is (omdat het album erg dik is bijvoorbeeld) kan er vertekening optreden, dit is lastig te herstellen.

Tip 10: Maak een fotoalbum

Dit lijkt zeer tegenstrijdig. We hebben net alle foto's gedigitaliseerd. Wat moeten we dan nog met een fysiek album? Maar juist fotoalbums blijven de ideale manier om herinneringen af en toe op te halen of met anderen te delen die bij je langskomen. En wat dacht je van een album met alle gescande dia's en foto's waar bijvoorbeeld je vader/moeder, broer/zus of die ene kennis op staat als cadeau?

Het voordeel van het maken van een nieuwe album op basis van al je gescande foto's is dat de kwaliteit zeer hoog kan zijn. Je hebt immers de beste versies van al je kiekjes paraat. Hema, Albelli en Lulu bieden sjablonen en opmaakprofielen waardoor het resultaat er heel professioneel uitziet. Een vakantiealbum met de beste foto's en scans van tickets en kaarten wordt zo een compleet reisverslag dat mooi in de kast kan staan.

©PXimport

Een fysiek fotoalbum blijft de mooiste manier om herinneringen te delen.

Iedereen die met Windows werkt, kent het wel: ineens een blauw scherm, en dan… niets meer. Het beruchte Blue Screen of Death (BSOD) hoort al sinds de jaren 90 bij Windows als pindakaas bij brood. Maar daar komt nu verandering in: het blauwe scherm gaat verdwijnen.

Het Blue Screen of Death bestaat al sinds de jaren 90. In Windows NT verscheen het voor het eerst in zijn bekende vorm: witte foutcodes op een felblauw vlak. De melding verscheen bij serieuze systeemfouten, vaak veroorzaakt door een kapotte driver of instabiele hardware. In latere versies kwamen er ook een verdrietige emoticon :( bij en, sinds 2016, een QR-code die naar een informatiepagina leidde. Hoewel er weinig dingen zo frustrerend zijn als een BSOD, is-ie ook handig: de foutmelding en STOP-code* die erop staan, kunnen je namelijk helpen om te achterhalen wat er precies aan de hand is. Maar nu gaat het dus verdwijnen …
*Scrol naar beneden voor een overzicht met de meest voorkomende foutmeldingen/STOP-codes en hun betekenis.

©PXimport | Reshift Digital BV

Op zwart

Het is gelukkig iets minder dramatisch dan je denkt: Microsoft gaat het blauwe scherm vervangen door een zwarte variant. Het nieuwe ontwerp oogt rustiger, zonder QR-code of icoontjes, en toont direct de foutcode en de driver die mogelijk de oorzaak is. Handig voor wie het probleem wil opzoeken of oplossen.

De nieuwe interface is vanaf later deze zomer beschikbaar op alle computers die draaien op Windows 11 versie 24H2. Naast het zwarte scherm wordt ook het meldingsscherm dat je ziet bij onverwachte herstarts vernieuwd. Dat sluit beter aan op de rest van Windows 11, is overzichtelijker en verdwijnt vaak al binnen een paar seconden.

©Microsoft

Waarom deze verandering?

Volgens Microsoft draait het om duidelijkheid. Het scherm moet beter laten zien of het probleem in Windows zelf zit, of in een externe component. Dat scheelt tijd bij het zoeken naar de oorzaak. Zeker na de wereldwijde CrowdStrike-storing van vorig jaar – waarbij miljoenen computers vastliepen door een fout in beveiligingssoftware – wil Microsoft de foutafhandeling beter en sneller maken.

Quick Machine Recovery

Naast het nieuwe scherm introduceert Microsoft ook Quick Machine Recovery (QMR). Deze functie is bedoeld voor situaties waarin een pc helemaal niet meer opstart. Via de herstelomgeving van Windows kan het systeem dan automatisch reparaties uitvoeren, zonder dat je handmatig iets hoeft te doen of een expert hoeft in te schakelen.

QMR wordt later dit jaar beschikbaar op alle apparaten met Windows 11 versie 24H2. Op Home-edities staat het standaard aan. De functie wordt op dit moment al getest in het Beta Channel van het Windows Insider-programma, zodat Microsoft nog kan bijschaven waar nodig.

Wat merk jij ervan?

Voor de meeste mensen betekent dit vooral dat de foutmelding bij een crash er straks anders uitziet. Maar het belangrijkste verschil zit onder de motorkap: Windows toont duidelijker wat er misgaat en kan zichzelf sneller herstellen. In de volksmond zal er – denken wij – overigens weinig veranderen: Blue of Black, het zal een BSOD blijven.

Vanaf 7 juli krijgt Google Gemini toegang tot apps als WhatsApp, Telefoon en Berichten – zelfs als je dat niet expliciet hebt aangezet. Wat betekent dat voor je privacy? En hoe voorkom je dat de AI méér weet dan jij wilt? Dit moet je weten voordat de verandering ingaat.

Googles AI-assistent Gemini wordt komende maand verweven met een aantal nogal essentiële apps op je Android-toestel. Denk aan Telefoon, Berichten en zelfs WhatsApp. Dat blijkt uit een e-mail die Google eind juni verstuurde naar gebruikers van Gemini, meldt de website Android Authority. De toon van die boodschap riep meteen vragen op: helpt Gemini je straks óók als je tracking hebt uitgeschakeld? En wat betekent dat voor je privacy?

Ook interessant: Bezorgd over je privacy? Zo zet je Meta AI uit in je WhatsApp-chats

Vage communicatie zorgt voor onrust

In de e-mail staat dat Gemini binnenkort ondersteuning biedt bij basisfuncties zoals bellen en berichten versturen, óók als je de zogeheten Gemini Apps Activity uit hebt staan. Op papier klinkt dat als een handige extra, maar in de praktijk leidde het vooral tot verwarring. Want als Gemini kan helpen zonder dat die activiteit is ingeschakeld, betekent dat dan dat de AI toch nog steeds meeleest of gegevens opslaat?

De formulering was vaag, de impact onduidelijk, en aangezien onze privacy in combinatie met AI sowieso al een heet hangijzer is, ging het nieuws als een lopend vuurtje door de techcommunity. Al snel verschenen er bezorgde reacties op sociale media en in forums, waarin gebruikers zich afvroegen of ze straks ongemerkt data afstaan aan een AI-systeem dat ze zelf niet actief gebruiken.

©Andrea

Google stelt gerust, maar nuanceert niet alles

Gelukkig kwam Google snel met verduidelijking. De kernboodschap: al biedt Gemini straks hulp bij je apps, dat betekent níét dat je persoonlijke gegevens automatisch worden verzameld of opgeslagen. Als je Gemini Apps Activity uit hebt staan, worden je gesprekken niet opgeslagen, niet gebruikt om modellen te trainen en verdwijnen ze na korte tijd automatisch. De AI gebruikt die tijdelijke gegevens alleen om je direct te kunnen helpen, bijvoorbeeld als je zegt 'bel mama' of 'stuur een bericht naar Daan'.

Toch blijft er een nuance hangen. De toegang van Gemini tot deze apps wordt standaard ingeschakeld voor iedereen, tenzij je dat zelf dus actief uitschakelt. Dat betekent dat de AI wel degelijk macht krijgt over je telefoonfuncties, tenzij jij ingrijpt. En hoewel de data niet worden opgeslagen, is er technisch gezien wel sprake van toegang tot privé-interactie, al is het kortstondig en geanonimiseerd.

Ook interessant: Spraakberichten in WhatsApp lezen, zo werkt het

Gebruikers kunnen zelf de stekker eruit trekken

Voor wie zich niet prettig voelt bij deze mate van AI-integratie, is er goed nieuws: je kunt de toegang van Gemini tot je apps volledig intrekken. Dat doe je via de instellingen van de Gemini-app binnen Android of via de speciale webpagina gemini.google.com/apps. Daar bepaal je per app of je Gemini toestemming geeft om ermee te werken. Zet je die toegang uit, dan stopt de AI simpelweg met bellen, berichten sturen of andere app-interacties. Je behoudt dus altijd de controle – als je tenminste weet waar je moet kijken.

Wat belangrijk is om te onthouden: deze wijziging betekent niet dat Gemini een spion wordt op je telefoon. Het is eerder een uitbreiding van de Assistent-functie, zoals we die kennen van eerdere AI-integraties binnen Android. Maar doordat AI steeds meer verweven raakt met je dagelijkse digitale handelingen, is het goed om scherp te blijven op wat wel en niet wordt gedeeld.

©WEI ZHENG

Van slimme assistent naar app‑regisseur

De evolutie van Gemini laat zien waar het naartoe gaat met AI in Android: niet langer een slimme praatpaal in de marge, maar een behoorlijk dominante regisseur van je app-gebruik. Vergelijk het met Siri's vernieuwde integratie in iOS 18 of de opkomende app-functies in Android 16 – allemaal gericht op een AI die niet alleen antwoordt, maar ook handelt.

Die verschuiving is logisch, maar dwingt ontwikkelaars én gebruikers om na te denken over de ethiek van assistentie. Want hoe vriendelijk een AI ook oogt, als die steeds meer kan, moet je ook scherper kijken naar wat je precies weggeeft.

Wat betekent dat concreet voor jou?

Als gebruiker hoef je je voorlopig geen zorgen te maken dat Gemini heimelijk je gesprekken opslaat of meeluistert zonder toestemming. Maar het blijft belangrijk om je instellingen te checken, zeker nu de AI standaard meer bevoegdheden krijgt. De tools om die macht te beperken zijn er gelukkig, je moet ze alleen wel even opzoeken.

Wil je dus de voordelen van Gemini benutten zonder je privacy op het spel te zetten? Check dan vóór 7 juli je instellingen en bepaal zelf hoeveel zeggenschap je de AI geeft. Zo houd je het beste van twee werelden: slimme hulp, zonder ongewenste inmenging.