ID.nl logo
De beste gratis tools voor videobewerking
© Reshift Digital
Huis

De beste gratis tools voor videobewerking

Heb je wat videoclips met je digitale camera of je smartphone/tablet gemaakt? Dan kun je die makkelijk bewerken om ze op een leuke manier aan de wereld (of een select gezelschap) te tonen. Haal bepaalde fragmenten eruit, voorzie je video’s van een tekstboodschap of ondertiteling of pas er filters of effecten op toe. We vertellen met welke gratis tools je moet hebben voor videobewerking.

Tip 01: Video-editors

Er zijn natuurlijk heel wat editors waarmee je op basis van bestaande clips en foto’s zelf video’s kunt samenstellen, inclusief geanimeerde transities en effecten. Bekende commerciële tools zijn bijvoorbeeld Apple Final Cut Pro, Adobe Premiere Pro, Pinnacle Studio, Corel VideoStudio en Magix Movie Edit Pro. Zulke pakketten zijn vaak stevig aan de prijs. Gelukkig zijn er ook video-editors die je helemaal niets hoeven te kosten, zoals Shotcut, OpenShot, Lightworks en DaVinci Resolve. Zoek je naar oplossingen met een minder steile leercurve, dan kun je aankloppen bij onder meer VSDC Free Video Editor of VideoPad Video Editor. Tot voor kort was er ook nog Windows Movie Maker maar helaas heeft Microsoft de stekker uit deze tool getrokken. Je kunt het programma her en der nog wel online vinden, maar let op: er zijn ook sites die je geld trachten af te troggelen voor deze software. Mocht je die absoluut toch op je pc willen installeren, check de download dan eerst goed op potentiële malware (bijvoorbeeld met www.virustotal.com).

Hoe dan ook, in dit artikel gaan we grotendeels voorbij aan deze allrounders en focussen we ons op gebruiksvriendelijke programma’s die zich toespitsen op een paar specifieke features.

©PXimport

Tip 02: Fotofilmpje

Heb je een reeks foto’s die je niet zomaar in de vorm van een gewone diapresentatie wilt aanbieden, dan kun je gebruikmaken van de app Foto’s, gratis beschikbaar in de Microsoft Store. Met dit programma zet je met een paar muisklikken een fotofilmpje met muziek in elkaar. Start de app op, druk op de knop Maken en klik op Automatische video met muziek. Klik op Mappen om desgevallend extra fotomappen aan je collectie toe te voegen. Vervolgens klik je op Collectie en selecteer je alle gewenste foto’s – het is overigens ook mogelijk videoclips in je selectie op te nemen. Ben je hiermee klaar, druk dan rechtsboven op Maken. Geef je video een naam en bevestig met OK. De app gaat aan de slag en even later is je filmpje klaar. Vind je het resultaat niet zo geslaagd, druk dan een of meerdere keren op de blauwe knop boven Remix laten maken. Ben je tevreden klik dan op Exporteren of delen en kies een van de drie beschikbare kwaliteitsopties. Het resultaat is in alle gevallen een mp4-bestand.

©PXimport

Vind je het resultaat niet zo geslaagd, dan laat je snel een nieuwe remix maken

-

Tip 03: Fotovideo-effecten

Wil je zelf wat meer controle over je fotofilmpje, bijvoorbeeld over de stijl of de volgorde van je beelden? Dat kan. Wanneer je op Video bewerken klikt, verschijnt onderaan het ‘storyboard’ van je video. Items verplaatsen doe je hier eenvoudigweg door die met de muis te verslepen. Bovenaan dit storyboard tref je diverse opties aan, waaronder Filters, Tekst, Beweging en 3D-effecten.

Met de optie Filters kun je een effect op een geselecteerde foto of videoclip toepassen, bijvoorbeeld sepia-kleuren een klassiek uiterlijk of zwart-wit. Bevestig met Gereed om een effect toe te passen. Logischerwijze kun je met Tekst een titel op je selectie aanbrengen. Hierbij kun je kiezen uit negen stijlen en zes lay-outs, zoals Grote titel, Boven en Rechts. Met de optie Beweging voeg je een Ken Burns-achtig effect toe: je kijkt dan als het ware door een bewegende of zoomende cameralens naar je foto, wat een bewegingseffect suggereert. 3D-effecten geeft je toegang tot een hele hoop gimmicks, waarbij je vaak zowel de grootte als de draaihoek kunt instellen. Het gaat dan om effecten als een vonkenregen, rozenblaadjes, een laserstraal, rook enzovoort.

Om het geluidsniveau van een clip afzonderlijk in te stellen, klik je die met de rechtermuisknop aan en kies je Volume.

©PXimport

Tip 04: Knippen

Met de app Foto’s kun je weliswaar ook videoclips bijknippen om overtollige videofragmenten weg te halen, maar dat werkt niet ideaal. Het gratis opensource-programma Vidcutter is specifiek bedoeld voor het betere knipwerk. De tool maakt het bovendien erg makkelijk om de uitgeknipte fragmenten tot een nieuwe video samen te smelten.

Zodra je de tool hebt geïnstalleerd en opgestart, haal je met Open Media de gewenste video op. Krijg je de video niet te zien in het voorbeeldvenster, klik dan rechtsonder het tandwielpictogram aan, open de rubriek Video en verwijder het vinkje bij Hardware decoding. Hier tref je trouwens ook de rubriek General aan: wanneer je hier Enable SmartCut activeert, zal VidCutter je video tot op een keyframe nauwkeurig bijknippen (in deze modus opereert VidCutter weliswaar iets trager).

Een fragment uitknippen is niet moeilijker dan de knop StartClip bij het begin van het fragment aan te klikken en de knop End clip op het einde. Het fragment verschijnt nu in het rechterpaneel. Op dezelfde manier kun je nog andere fragmenten toevoegen. De toegevoegde fragmenten laten zich via een eenvoudig versleepbeweging verplaatsen. Om deze fragmenten in een afzonderlijke video te gieten, klik je Save media aan en geef je de nieuwe mp4-video een geschikte naam en locatie.

©PXimport

Tip 05: Omkeren & roteren

Het gebeurt dat een video op zijn kop of zijwaarts staat. Dat gebeurt vooral wanneer de camera tijdens het filmen gedraaid is. Of dat hij gespiegeld is (bijvoorbeeld doordat met de frontcamera van een telefoon gefilmd is). Met de tool Free Video Flip and Rotate heb je dat snel geregeld. Nadat je de tool hebt opgestart, haal je eerst een videobestand op, dat kan overigens ook gewoon door je video naar het programmavenster te slepen. Je krijgt een voorbeeldvenster te zien en je kunt de video hier ook afspelen. Onder in beeld zie je de knoppen om de video te roteren (90 graden naar links of rechts of gelijk 180 graden) en te spiegelen (verticaal, horizontaal of beide). Elke handeling laat zich trouwens ook met een sneltoets uitvoeren. Het resultaat zie je meteen in het rechterpaneel. Voor je echter de Save-knop indrukt om dit te bewaren, selecteer je eerst het gewenste videoformaat: avi, gif, mkv of mp4. Het originele formaat bewaren is jammer genoeg alleen mogelijk in de Premium-versie.

©PXimport

Tip 06: Miniaturen

Je hebt een aantal video’s en je wilt van elke video graag een paar screenshots, bijvoorbeeld zodat je snel kunt zien wat er in de video gebeurt. Liever dan die screenshots zelf stuk voor stuk te maken met een of andere screenshot-tool, voer je dit klusje automatisch uit! Dat kan met AMT Auto Movie Thumbnailer. Die analyseert alle video’s uit een bepaalde map en creëert automatisch een pagina met miniatuurafbeeldingen van de keyframes uit die video’s. Per video worden die miniaturen in een apart afbeeldingsbestand opgeslagen.

Je hoeft in principe niet meer te doen dan de knop Input in te drukken en de gewenste map(pen) met je video’s aan te duiden. Laat het vinkje bij Recursive Search staan als je ook submappen mee wilt nemen. Vervolgens druk je de knop Start Processing in: het resultaat kan even op zich laten wachten, maar levert alvast voor elke video een fraaie reeks met miniaturen op in één jpg-bestand.

©PXimport

Tip 07: Miniatuur-instellingen

Hoeveel foto’s er per video worden gemaakt, kun je zelf bepalen via de knop Layout. Kies je voor Prepare fixed amount of screenshots – by Thumbnail Size / Length Patterns, dan wordt het aantal miniaturen bepaald op basis van de grootte en lengte van de video’s. Tussen 10 en 50 MB bijvoorbeeld zijn dat er standaard 30 (5 per rij), is de video groter, dan worden dat er 60 (eveneens 5 per rij).

Je kunt echter ook de optie Prepare variable amount of screenshots – by Absolute Timing selecteren, waarbij je zelf bepaalt om de hoeveel seconden er een screenshot moet worden genomen, hoeveel screenshots je per rij wilt en wat het maximum aantal screenshots per video mag zijn.

Verder kun je hier ook nog allerlei kleur- en ontwerpinstellingen aanpassen, zoals het fonttype, achtergrondkleur, bestandstype (jpg of png) en meer. Vanuit het rechterpaneel van dit layout-venster leg je de Timestamp Settings vast, standaard wordt op elke miniatuur namelijk een tijdstempel afgedrukt. Ook leuk is dat je op het blad met miniatuur een eigen commentaarregels en logo kunt plaatsen.

©PXimport

Tip 08: Filters

Vind je je video wat onder- of overbelicht, zijn de kleuren wat flets of hebben de beelden last van ruis, dan hoef je niet verder te zoeken dan de populaire opensource-tool Avidemux, die je hier vindt. De wat Spartaanse tool is er voor Linux, macOS en Windows. Avidemux is vooral ook bedoeld om je videobestand naar andere formaten te converteren, met tal van exportopties. Wij focussen ons hier echter op de fraaie collectie filters die Avidemux ook rijk is. Via File / Open haal je een videobestand op. Mocht het programma onverhoopt crashen, open dan het menu Edit en kies Preferences, waar je op het tabblad Display een andere Video display-optie kiest dan OpenGL.

Zodra je video is opgehaald, open je het uitklapmenu bij Video Output en wijzig je de standaardoptie Copy in een geschikt uitvoerformaat, zodat de knop Filters beschikbaar komt. Er verschijnt een nieuw venster waarin je in het linkerdeelvenster de rubrieken ziet. Zodra je een rubriek opent, krijg je in het middelste paneel de bijhorende filters te zien. Zo’n filter laat zich vervolgens met een dubbelklik configureren. Met de Preview-knop rechtsonder bekijk je de voorbeeldweergave. Rechts in beeld zie je de actieve filters. Wil je zo’n filter uit de foto verwijderen, dan rechtsklik je erop en kies je Remove. In dit contextmenu vind je ook de mogelijkheid om de filtervolgorde aan te passen.

©PXimport

Tip 09: Filters toepassen

In de rubriek Subtitles vind je het filter SSA/ASS/SRT, waarmee je ondertitels ‘hardcoded’ in je video opneemt. We gaan er wel van uit dat je een bijhorend ondertitelingsbestand hebt (gemaakt). In tip 10 lees je daar meer over. Het volstaat om naar dit bestand te verwijzen en een aantal lay-out-opties in te stellen, zoals de regelafstand en lettergroote. Mocht het om een srt-bestand gaan, dan converteert Avidemux dit automatisch naar een ssa-bestand. Bevestig je keuze en controleer het resultaat met de Preview-knop. Klaar.

Had je graag een logo aan je video toegevoegd – al was het maar om plagiaat tegen te gaan als je hem online gaat plaatsen – open dan de rubriek Transform en dubbelklik op Logo. Via de Select-knop haal je de gewenste afbeelding op. Met de X- en Y-velden bepaal je de exacte plek van het logo (of je versleept het gewoon met de muis), via het Alpha-veld leg je de transparantie vast. Bevestig je instellingen, sluit het filtervenster af met Close en bewaar je aangepaste video met File / Save.

©PXimport

Bepaal de exacte plek van het logo, leg de transparantie vast en sla je video op

-

Tip 10: Ondertiteltool

Is het je vooral om ondertiteling te doen, dan biedt een gespecialiseerde tool als het portable Subtitle Edit je duidelijk meer opties dan Avidemux. We tonen je kort hoe je hiermee aan de slag kunt. Start het programma op, ga naar Options / Choose Language en kies Nederlands: de interface pas zich meteen aan. Open nu het menu Video en selecteer de gewenste video. De kans is reëel dat Subtitle Edit die niet wil afspelen. Dat los je als volgt op: ga naar Instellingen / Voorkeuren en open het tabblad Videospeler. Installeer nu VLC Media Player (klik op het pijltje naast Download VLC en selecteer Windows 64bit als je de 64bits-versie van Windows hebt draaien). Via het knopje met de drie puntjes verwijs je naar het exe-bestand van VLC Media Player, waarna je de optie VLC Media Player op het tabblad Videospeler aanstipt. Nu hoort Subtitle Edit je video wel te kunnen afspelen.

Terug in het hoofdvenster van Subtitle Edit zorg je dat Lijstweergave is geopend en klik je linksonder het tabblad Aanmaken aan. Het eigenlijke ondertitelen kan beginnen.

©PXimport

Tip 11: Ondertitels maken

Speel de video in het voorbeeldvenster af tot op de positie waar je je eerste ondertitel wilt. Vervolgens druk je op Nieuwe ondertitel invoegen (sneltoets F9) en vul je in het kader Tekst de gewenste ondertitel in. Je zult merken dat de tijdsduur zich automatisch aan de lengte van je ondertitel aanpast: standaard is dat 25 tekens per seconde, maar deze waarde (samen met enkele andere) pas je aan via Instellingen / Voorkeuren, op het tabblad Algemeen. Op gelijkaardige manier vul je nu ook de andere ondertitels in: die worden netjes chronologisch getoond.

Handig is ook dat je het vormgeving van je ondertitels snel kunt aanpassen: selecteer de gewenste ondertitels in de Lijstweergave, klik je selectie met de rechtermuisknop aan en kies opties als Lettertype, Kleur enzovoort. Let wel, bij srt-ondertiteling (de standaardkeuze in Subtitle Edit) worden hiervoor de nodige html-tags toegevoegd, iets wat niet alle mediaspelers (even goed) ondersteunen.

Bewaar je ondertitels via Bestand / Opslaan als en controleer met een videospeler of alles er goed uitziet. Overigens laat zo’n srt-bestand zich ook gewoon openen in en bewerken met een tool als WordPad. Wie de ondertitels hardcoded in de videobeelden wil opnemen: je weet inmiddels ook hoe dat moet (zie tip 9).

©PXimport

▼ Volgende artikel
Trick or treat? Zo ontmasker je cybercriminelen
© ID.nl
Zekerheid & gemak

Trick or treat? Zo ontmasker je cybercriminelen

Halloween: één avond in het jaar waarop iedereen zich vermomt en niets meer is wat het lijkt. Maar online is het elke dag Halloween. Cybercriminelen dragen digitale maskers en doen zich voor als je bank, pakketbezorger of zelfs als een familielid. Hun doel: jou laten klikken, inloggen of betalen. In dit artikel lees je hoe je hun trucs doorziet en hoe je jezelf beschermt tegen online oplichters.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bitdefender

Phishing bestaat al bijna zo lang als e-mail zelf, maar de aanpak is totaal veranderd. Waar je vroeger nog gewaarschuwd werd door kromme zinnen of vreemde links, zijn valse berichten vandaag bijna niet meer van echt te onderscheiden. En het blijft allang niet meer beperkt tot e-mail: ook via sms, WhatsApp en sociale media proberen criminelen je te misleiden. Ze gebruiken het logo van je bank, de tone of voice van PostNL of de opmaak van een bekende webwinkel. Alles klopt – behalve de bedoeling erachter.

De aanvallen zijn bovendien persoonlijker geworden. Met gegevens die online circuleren weten criminelen precies hoe ze iemand moeten aanspreken, van voornaam tot aankoopgeschiedenis. Zo voelt een nepmail of bericht als iets vertrouwds. Eén klik op een link is dan genoeg om je gegevens prijs te geven of malware te installeren.

Deepfakes, stemklonen en AI: vermommingen steeds beter

De komst van kunstmatige intelligentie heeft online oplichting een nieuw gezicht gegeven. Met taalmodellen kunnen criminelen foutloze berichten schrijven in elke taal. Deepfake-video's en stemklonen zorgen dat zelfs beeldbellen of voicemail niet langer betrouwbaar is.

Steeds vaker duiken voorbeelden op van mensen die zogenaamd gebeld worden door een bekende stem – een collega, familielid of zelfs een leidinggevende – met een dringende vraag om geld over te maken. In werkelijkheid praten ze met een digitale imitatie. Die technologie was ooit ingewikkeld, maar is nu voor iedereen toegankelijk. Daarmee is AI niet alleen een handig hulpmiddel voor creatieve toepassingen, maar ook een nieuw masker voor criminelen.

©terovesalainen

Zo herken je digitale vermommingstrucs

Cybercriminelen spelen in op haast, emotie en angst. Berichten waarin je 'nu moet betalen', 'direct moet bevestigen' of waarin met blokkades (van bijvoorbeeld je rekening of simkaart) wordt gedreigd, zijn bijna altijd verdacht. Controleer het e-mailadres van de afzender: kleine afwijkingen zoals een extra punt, cijfer of letter zijn vaak al voldoende om nep van echt te onderscheiden.

Staat er een link in de mail? Beweeg er met je muis over zonder te klikken. Verschijnt er een vreemd webadres, dan klopt er iets niet. Kijk ook naar details: ontbreekt er een persoonlijke aanhef, is de toon onlogisch of komt het bericht op een vreemd moment? Dat zijn signalen dat er iets niet pluis is.

Bel bij twijfel altijd zelf het officiële nummer van de organisatie, in plaats van te reageren op het bericht.

Scam Copilot helpt je oplichters te ontmaskeren

Om gebruikers beter te beschermen tegen steeds geraffineerdere aanvallen ontwikkelde Bitdefender Scam Copilot. Deze slimme functie gebruikt kunstmatige intelligentie om verdachte berichten, e-mails en websites in realtime te analyseren. Waar traditionele beveiliging vooral kijkt naar bekende dreigingen, herkent Scam Copilot ook nieuwe patronen en trucs die nog niet eerder zijn gezien.

De technologie kijkt naar typische kenmerken van oplichting: dwingende toon, vage links, afwijkende namen of zinsconstructies die niet passen bij een echte organisatie. Zodra iets verdacht is, verschijnt direct een waarschuwing. Zo helpt Scam Copilot je om verdachte berichten te ontmaskeren nog vóórdat je erop klikt.

Het systeem leert bovendien voortdurend bij. Nieuwe vormen van phishing, deepfake-aanvallen of misleidende berichten op sociale media worden razendsnel herkend. Zo ben je beschermd tegen zowel oude als nieuwe digitale maskers.

Scam Copilot is onderdeel van Bitdefender Premium Security en Bitdefender Ultimate Security. Die pakketten bieden een complete beveiliging voor alle apparaten in huis – van laptop tot smartphone – en combineren Scam Copilot met krachtige antivirusbescherming, een onbeperkte VPN, een wachtwoordmanager en identiteitsbewaking.

Bitdefender Premium Security: vangnet voor heel je digitale leven

Bitdefender Premium Security biedt meermaals bekroonde bescherming tegen virussen, malware, ransomware en frauduleuze websites. De software werkt op Windows, macOS, Android en iOS en beveiligt al je apparaten met één abonnement.

Naast Scam Copilot en de geavanceerde virusscanner bevat Premium Security diverse functies die gericht zijn op privacy en gebruiksgemak. Zo krijg je toegang tot onbeperkt VPN-verkeer, met meer dan vierduizend servers verspreid over vijftig landen. Daarmee surf je veilig en anoniem, ook op openbare wifi-netwerken.

De password manager helpt bij het genereren en veilig opslaan van sterke wachtwoorden, zodat je nooit meer hoeft te vertrouwen op zwakke of hergebruikte wachtwoorden. Verder blokkeert de systeembrede advertentie- en trackerbescherming ongewenste volgers en zorgt Cryptomining Protection ervoor dat kwaadwillenden je systeem niet stiekem inzetten om digitale valuta te delven.

Ook aan identiteit is gedacht. Zodra er een datalek wordt ontdekt waarin jouw gegevens opduiken, ontvang je realtime meldingen. Zo kun je snel actie ondernemen om schade te voorkomen. Bitdefender Premium Security combineert daarmee virusbescherming, privacyfuncties en identiteitswaarschuwingen in één helder pakket.

🎃 Trick or treat: laat je niet misleiden

Cybercriminelen dragen het hele jaar door digitale maskers. Ze sturen overtuigende berichten, gebruiken deepfake-stemmen en maken misbruik van AI om je te misleiden. Bitdefender Scam Copilot herkent phishing en andere oplichtingstrucs in realtime en waarschuwt direct bij gevaar. Met Premium Security en Ultimate Security beschik je over bescherming op al je apparaten, een onbeperkte VPN, anti-tracker, password manager en – bij Ultimate – volledige identiteitsmonitoring via Digital Identity Protection. Phishing, deepfakes en online oplichting verdwijnen niet, maar met Scam Copilot aan je zijde hoef je ze niet te vrezen. Zo houd je grip op wat echt is – en wat slechts een digitale vermomming blijkt te zijn.

▼ Volgende artikel
Dit kun je allemaal nog doen in de tuin in november
© melnikviva - stock.adobe.com
Huis

Dit kun je allemaal nog doen in de tuin in november

In november lijkt de tuin tot stilstand te komen, maar schijn bedriegt. Juist nu leg je de basis voor een prachtige tuin in het voorjaar. Van het beschermen van planten tegen de kou tot het planten van bollen en fruitbomen: wie in november de handen uit de mouwen steekt, wordt in de lente beloond met een gezonde, bloeiende tuin.

November in de tuin: in het kort

November is de maand waarin je opruimt, beschermt en voorbereidt. Zet vorstgevoelige planten in pot alvast binnen of maak er ruimte voor in de schuur. Hark het gevallen blad van het gazon, en gebruik het blad op andere plekken in je tuin als natuurlijke bodembedekking. Nu is ook het moment om fruitbomen en bloembollen te planten en wintergroene planten zoals heide of Skimmia in potten te zetten. Snoei fruitstruiken en knot de treurwilg, zodat ze straks sterker terugkomen in het voorjaar.

Lees ook: Zo maak je je tuinmeubilair winterklaar

Maak je tuin winterklaar

Een goed voorbereide tuin kan tegen een stootje. Zodra de temperatuur daalt, bescherm je gevoelige planten met vliesdoek of noppenfolie. Leg dat materiaal nu alvast klaar, zodat je snel kunt handelen bij vorst. Maak in de schuur of het tuinhuisje plek voor planten in pot die niet tegen kou kunnen. Binnen blijven ze het best bij een temperatuur tussen de 2 en 10 graden. Vergeet niet af en toe te luchten en de aarde vochtig te houden, zodat de wortels niet uitdrogen. Controleer tot slot de fruitbomen en verwijder ingedroogde of verschrompelde vruchten. Die kunnen schimmels bevatten en zo de boom verzwakken.

Nog even wat extra liefde voor je gazon

In november geef je het gazon nog een laatste onderhoudsbeurt voordat het in winterrust gaat. Steek de randen strak af en verwijder het blad dat op het gras ligt. Blijven bladeren liggen, dan krijgt het gazon te weinig licht en kunnen er schimmels ontstaan. Gebruik het blad liever op andere plekken in de tuin, bijvoorbeeld onder struiken of tussen vaste planten, omdat het blad verteert en voedingsstoffen aan de grond afgeeft.

©Konstantin Zibert - stock.adobe.com

Planten: fruitbomen...

November is een goede maand om fruitbomen te planten. De grond is nog relatief warm, waardoor de wortels kunnen aanslaan voordat de winter begint. Graaf een ruim plantgat en maak in het midden een kleine heuvel waar de stam op rust. Spreid de wortels voorzichtig uit, vul het gat met een mengsel van aarde en compost en druk de grond stevig aan. Geef ruim water en plaats een boompaal als de boom op een open of winderige plek staat.

Waarom een boompaal belangrijk is

Een pas geplante boom heeft nog geen sterke wortels en kan bij harde wind gaan wiebelen. Daardoor scheuren jonge wortels af en groeit de boom minder goed aan. Een boompaal geeft steun totdat de wortels zich stevig hebben vastgezet. Plaats de paal aan de windzijde van de boom en bevestig hem met een boomband. Na een jaar of twee mag de paal weer weg.

...en bollen

Ook bloembollen kunnen nu de grond in: tulpen, narcissen, hyacinten en irissen bloeien in het voorjaar als je ze nu plant. Wie meteen wat kleur in de tuin wil, kan wintervaste planten als heide, winterviolen, Skimmia of kleine coniferen in potten zetten.

©iMarzi - stock.adobe.com

Snoeien en onkruid wieden (ja, ook nu nog!)

Zolang het niet vriest, kun je nog prima snoeien. Vooral kale fruitstruiken zijn nu aan de beurt: door oude takken weg te halen, verjong je de struik en bevorder je de groei van nieuwe scheuten. Ook jonge boompjes met een doorgaande stam kun je licht terugsnoeien, zodat ze een mooie, evenwichtige vorm ontwikkelen. De treurwilg mag in deze periode worden geknot, zodat hij in het voorjaar weer mooi uitloopt.

Blijf daarnaast onkruid verwijderen, ook al groeit het minder hard. Door het bij te houden, voorkom je dat het in het voorjaar de overhand krijgt. Zo blijft de tuin netjes en houd je het werk beperkt wanneer alles straks weer begint te groeien.

Vooruitkijken naar het voorjaar

Wie in november nog even de handen uit de mouwen steekt, maakt het zichzelf straks een stuk makkelijker. De tuin krijgt rust, maar de basis voor een nieuw seizoen ligt er al. Zodra de eerste zon zich in het voorjaar laat zien, zie je de beloning van het werk dat je nu hebt gedaan: gezonde planten, een sterk gazon en fruitbomen die vol leven zitten.