ID.nl logo
De beste apps voor op vakantie
© PXimport
Huis

De beste apps voor op vakantie

De zomer komt er weer aan! Natuurlijk neem je je smartphone mee naar de camping of het hotel. Met je iPhone of Android-apparaat kun je navigeren naar je bestemming, op je vakantieadres films kijken of checken waar in de buurt je het best kunt gaan zwemmen. Een handig hulpje dus. Wij geven je de beste apps voor op vakantie.

Tip 01: Woordjes leren

Als je naar het buitenland op vakantie gaat, is het handig om een paar woordjes in de taal van het land te kunnen spreken. Een taalcursus is natuurlijk niet nodig. Je kunt beter een app installeren waar je een paar handige woordjes mee kunt leren zeggen. Een slimme optie is SpeakEasy, als je tenminste al Engels spreekt en woordjes en zinnetjes in het Spaans, Frans, Duits of Japans wilt leren. De app kost per taal 3,99 euro en werkt goed op iOS. De Android-versie is helaas al jaren niet meer bijgewerkt. Je kiest in de app een thema, zoals Greetings of Travel Essentials en kunt vertalingen bekijken en woordjes leren middels zogenaamde flashcards. Een andere leuke app is Drops. Selecteer een taal en geef aan of je beginner of gevorderde (intermediate) bent. Je leert woordjes doordat je plaatjes erbij ziet. Bovendien wordt de Nederlandse vertaling ook weergegeven. De tekst van de app zelf is alleen in het Engels, maar dit heb je bij het woordjes leren eigenlijk niet nodig. Wil je op locatie communiceren met locals, dan doe je dit het beste met de gratis app Google Translate. Typ een zin of woord in het Nederlands, selecteer je doeltaal en je gesprekspartner kan de zin lezen en luisteren in zijn of haar taal. Hiervoor heb je wel een internetverbinding nodig.

Je kunt beter een app installeren waar je een paar woordjes mee kunt leren zeggen

-

Tip 02: Navigeren

Op je vakantie gebruik je waarschijnlijk gewoon Google Maps of Apple Maps. Een goed idee, want deze beide apps hebben zoveel informatie aan boord dat je nooit meer hoeft te verdwalen in een vreemd land. Denk er wel aan dat je bij gebruik van deze apps natuurlijk data verbruikt via je 3G/4G-verbinding. Weet je al naar welke plek je gaat, dan kun je in Google Maps voor je vakantie alvast een gedeelte offline opslaan. Dit doe je door in de app op de drie streepjes te tikken, Offline kaarten te selecteren en voor Aangepaste kaart te kiezen. Je geeft nu een bepaald gebied aan en Google downloadt alle wegen, adressen en informatie van deze plek. Een goede andere optie voor onderweg is HERE WeGo, met deze app kun je complete offline kaarten van landen of provincies downloaden. De app heeft eveneens vertrektijden van het openbaar vervoer en kan gemakkelijk de volgende vertrektijden op je huidige locatie aangeven.

©CIDimport

Roam like at home

Sinds vorig jaar betaal je binnen de Europese Unie hetzelfde tarief als in Nederland. Ga je dus op vakantie naar Frankrijk, Spanje of Duitsland, dan hoef je je niet anders te gedragen dan thuis. Heb je in Nederland een databundel van bijvoorbeeld 2 gigabyte, dan kun je deze in elk land van de EU gebruiken, handig! Wees je er wel van bewust dat sommige landen niet bij de EU horen: een bezoekje aan Andorra, Zwitserland of Monaco kan duur zijn als je je roaming aan laat staan. Noorwegen, IJsland en Liechtenstein horen niet bij de EU, maar hier gelden dan juist weer wel de ‘roam like at home’ regels. Ga je met de boot naar bijvoorbeeld Engeland, zet dan onderweg je roaming uit anders wordt het een duur tripje (maritiem netwerk).

Tip 03: Muziek luisteren

Onderweg naar muziek luisteren? Geen probleem. Als je een abonnement op Spotify Premium hebt, dan kun je honderden liedjes naar je smartphone downloaden en de hele vakantie offline genieten van muziek in hoge kwaliteit. Heb je genoeg gigabytes op je smartphone vrij, dan ga je naar Bibiliotheek en tik je op het tandwieltje. Kies Geluidskwaliteit en selecteer onder Downloaden je gewenste kwaliteit: Extreem klinkt natuurlijk extreem goed, maar neemt per liedje wel zo’n 7 tot 10 megabyte in beslag. Het is handig om de schuif achter Downloaden via mobiel uit te zetten. Zo download je niet per ongeluk een heel album terwijl je op een datanetwerk bent aangemeld, Spotify zal in dit geval wachten tot je je aanmeldt bij een wifi-netwerk. Heb je nog geen Spotify Premium-account, dan kun je je ook alleen voor de zomermaanden aanmelden. Per maand kost dit 9,99 euro, maar je kunt je elke maand gewoon weer afmelden. Als je je voor de eerste keer aanmeldt, zijn de eerste dertig dagen gratis.

©CIDimport

Tip 04: Films kijken

Waar Spotify de handigste app voor muziek is, wil je voor films en series een abonnement op Netflix nemen. Ook met Netflix kun je tegenwoordig dingen offline opslaan. Niet alle films en series bieden deze optie. Als het wel kan, dan zie je de aflevering of film een wit pijltje staan. Tik erop en de beelden worden naar je apparaat gedownload. Downloads zijn in Netflix niet onbeperkt houdbaar overigens, na een paar weken verloopt de download. Je kunt zo’n aflevering of film nog één keer vernieuwen, maar daarna is het niet meer mogelijk om die film of aflevering offline op te slaan. Je kunt natuurlijk wel te allen tijde een item online streamen. Al je downloads vind je als je onderaan op Downloads tikt. Belangrijk om te weten, is dat Netflix altijd checkt in welk land je je bevindt en hierop zijn database aanpast. Het is dus mogelijk dat je in Frankrijk niet naar je favoriete Nederlandse serie kunt kijken, dit heeft met de rechten van de betreffende film of serie te maken voor het bepaalde land. Ondertitels zijn voor bijna alle titels wel gewoon in het Nederlands, ook in het buitenland.

Vpn

Wil je wel van de Nederlandse database van Netflix gebruik kunnen maken, dan kan dit alleen via een vpn. Installeer een vpn-app op je smartphone, selecteer een Nederlandse server en open daarna je Netflix-app. De app denkt nu dat je in Nederland bent en toont je de Nederlandse database. Let wel: het gebruik van een vpn wordt officieel niet getolereerd door Netflix. Een goede vpn-dienst die je 2,99 euro per maand kost is Goose VPN.

Tip 05: Campings

©CIDimport

Wie sleept er nog een grote ANWB-campinggids mee? Wij niet in ieder geval. Met de app ANWB Camping zoek én boek je meer dan 9000 campings in 27 landen. Tik op één van de groene bolletjes op de kaart voor het desbetreffende land en kies een blauw bolletje voor de regio. Door op Filters te tikken, kun je bijvoorbeeld alleen campings tonen met een gemiddelde ANWB-score van 4 sterren of campings die een zwembad met waterglijbaan hebben. Veel campings kun je meteen reserveren door op de knop Reserveer online te tikken. Je wordt nu naar de site van de ANWB geleid, van waaruit je je aankomst- en vertrekdata kunt noemen. Handig is ook dat je campings thuis al kunt markeren door op het hartje te tikken, deze campings worden nu op de kaart blauw getoond. Je kunt gratis de campings in de Benelux bekijken, een ander land boek je voor één tot vier euro erbij. Een vergelijkbare app is overigens de app ACSI Camping Europa, deze werkt in grote lijnen hetzelfde als de ANWB-app.

Je kunt bijvoorbeeld alleen campings tonen met een gemiddelde ANWB-score van 4 sterren

-

Tip 06: Hotel of Airbnb

Een hotel boeken doe je tegenwoordig gewoon via je smartphone, je hebt hiervoor tientallen goede apps tot je beschikking. Met apps als Hotels.com, Booking.com of Kayak boek je binnen een handomdraai een hotel, zelfs als je op zoek bent naar een slaapplek voor de komende nacht. Je moet je bij zo’n dienst eerst aanmelden, de kamer betaal je dan vanuit de app met bijvoorbeeld PayPal, iDeal of met je creditcard. Leuk is ook om eens een appartement of kamer via Airbnb te boeken. Dit zijn onderkomens bij particulieren, al zijn veel bedrijven ook in het Airbnb-gat gesprongen en worden er professionele ruimtes via de dienst verhuurd. Belangrijk bij het boeken via Airbnb is dat je goed naar de recensies van de ruimte kijkt. Alles onder 4,5 ster is eigenlijk niet goed genoeg. Kijk ook hoeveel mensen een review hebben achtergelaten, één vijfsterrenrecensie zegt nog niet zo heel veel over de kwaliteit. Open de app en geef bovenin op waar je heen wilt, welke data je een ruimte wilt huren en met hoeveel personen je bent. Onder Waar wil je verblijven tik je op Toon alles om alle resultaten te zien. Handig is ook de plattegrond rechtsonder: als je hierop tikt, zie je waar de accommodaties zich precies bevinden. Tik op Filters om een prijsbereik in te stellen of te selecteren dat je bijvoorbeeld alleen een gehele woning wilt hebben of juist alleen een privé-kamer hoeft.

Tip 07: Dingen doen

Als je in een vreemde stad op bezoek bent, kun je de app Airbnb ook gebruiken om uitjes/ervaringen te boeken. Ga met een gids een wandeling maken in Londen, oefen je broodbak-skills met een Parijse baguettebakker of boek een Japanse les in Tokyo. Hiervoor tik je in de app op Ontdek ervaringen. Een app die meer gespecialiseerd is in tours en excursies is Viator. Als je na installatie die app toegang geeft om jouw locatie te gebruiken, dan kun je meteen tikken op de naam van de stad waar je je bevindt. Bovenin kies je of je op zoek bent naar tours of specifieke attracties. Je ziet meteen wat een bepaalde excursie kost en kunt eventuele recensies van een tour lezen. Tik op een onderdeel en je leest hoelang de excursie duurt, wat je precies gaat doen en waar en wanneer de tour start. Boeken doe je vanuit de app met je creditcard. Wil je liever zelf ontdekken, dan kun je natuurlijk ook TripAdvisor installeren en op Dingen om te doen tikken.

©CIDimport

Tip 08: Foto’s nemen

Als je dan toch bezig bent om leuke attracties te bezoeken, zorg dan wel dat je mooie foto’s kunt maken. Uiteraard kun je de standaard-app op je iPhone of Android-apparaat gebruiken, maar met een app als Camera+ voor iOS heb je meer functies tot je beschikking en maak je makkelijker goede foto’s. Met de schuif zoom je eventueel in op het te fotograferen object, let op: inzoomen gaat bij een smartphone wel ten koste van de kwaliteit van je foto. Met de rechthoek kies je een ander frame voor je foto. Bij het wisselen zie je dat de app zelf de autofocus verandert. Je kunt ook zelf aan de slag met verschillende instellingen door in het menu op Advanced controls te tikken. Hier selecteer je bijvoorbeeld de optie Live exposure in of kies je of je de belichting volledig handmatig wilt instellen. Camera+ kost 3,49 euro, maar er is ook een gratis lightversie beschikbaar. Goede camera-apps voor je Android-toestel zijn Camera MX, Camera FV-5 en DSLR Camera Pro.

Maak je eigen fietsroute door op verschillende knooppunten te klikken

-

Tip 09: Fietsroutes zoeken

©CIDimport

Blijf je in Nederland, dan wil je de vakantie wellicht gebruiken om wat leuke fietsroutes uit te proberen. Als enthousiaste fietser ben je wellicht bekend met het fenomeen fietsknooppunten, via de app Route.nl heb je toegang tot alle fietsknopen van Nederland en kun je routes van anderen bekijken. Tik op Zoeken en kies in welke provincie je een route zoekt. Eventueel kies je bij Alle afstanden een maximum aantal kilometers. Heb je een leuke tocht gevonden, dan kun je die eventueel downloaden voor offline gebruik. Meer informatie over de route vind je als je op Alles over de route tikt. Je kunt ook zelf routes maken, maar dat gaat niet via de app. Meld je aan voor een gratis account en maak je eerste route door op verschillende knooppunten te klikken. Je kunt vervolgens je eigen routes in de app bekijken. Een andere app met dezelfde functies is Fietsknoop, maar die werkt iets minder intuïtief.

Tip 10: Zwemwater

Ga je in deze zomervakantie ergens in Nederland in natuurwater zwemmen? Als je niet ziek wilt worden, is het handig om je vooraf even te informeren over de kwaliteit van het zwemwater. Hiervoor is de app Zwemwater van de waterschappen een handig gereedschap. Je ziet op de kaart een blauw icoontje voor een geschikte plek om te zwemmen, een rood icoontje geeft aan dat tijdens een controle een slecht bacterieel resultaat is gemeten. Kijk wel even wanneer de laatste proef was, het kan natuurlijk zijn dat een meertje of natuurbad allang weer in orde is. In de app vind je overigens niet alleen informatie over de waterkwaliteit, maar ook over welke voorzieningen er aanwezig zijn plus een korte beschrijving per zwemlocatie.

Tip 11: Wifi onderweg

Dat roamen binnen Europa nu geen extra kosten meer met zich meebrengt (ten opzichte van je Nederlandse bundel) is natuurlijk extreem handig, maar het kan alsnog handig zijn om te weten waar het dichtstbijzijnde gratis wifi-netwerk zich bevindt. Hiervoor zijn een paar apps beschikbaar. De app Café Wifi focust zoals de naam al aangeeft vooral op cafés. Je tikt op Map en ziet in één oogopslag cafés, bars en restaurants die gratis wifi aanbieden. De snelheid van het wifi-netwerk wordt bij veel opties ook genoemd en aan de hand van icoontjes weet je wat voor andere voorzieningen er in het café te vinden zijn. De app is nu nog alleen voor iOS verkrijgbaar, maar Android volgt binnenkort. Voor Android kun je de app WiFi Finder gebruiken, deze is overigens ook in de App Store van iOS te vinden.

©CIDimport

Veilige wifi

Er zitten wel wat veiligheidsrisico’s aan een gratis en open wifi-netwerk. Als je verbinding maakt met een onveilige website via je browser (een website waarvan het adres niet met https begint), dan kunnen hackers op hetzelfde netwerk jouw gebruikersnaam en wachtwoord van die site achterhalen. Zorg er dus voor dat je op een open netwerk alleen beveiligde https-sites bezoekt. Je ziet dit aan het groene slotje of de groene letters in de adresbalk van je browser.

Wil je dat familie en vrienden je reis ook kunnen volgen, dan nodig je ze uit vanuit de app

-

Tip 12: Je reis bijhouden

Foto’s maken tijdens je reis is erg leuk, maar het is nóg leuker om een verslag van je trip of vakantie via de app Polarsteps bij te houden. Voordat je op reis gaat, kun je je nieuwe trip aanmaken door in de app op het plusje te tikken. Geef een naam op en een start- en einddatum. Weet je nog niet wanneer je terugkomt? Geen probleem, dan laat je dit gewoon open. Handig is om de optie Travel Tracker aan te zetten, je moet hiervoor wel Polarsteps toestemming geven om je locatie te mogen gebruiken. Polarsteps houdt nu bij waar je je bevindt tijdens je reis zonder dat dit veel data verbruikt. Je kunt tijdens je reis foto’s en reisverslagen aan je trip toevoegen, Polarsteps voegt automatisch locatie-informatie toe. Wil je dat familie en vrienden je reis ook kunnen volgen, dan nodig je ze uit vanuit de app. Ben je terug van vakantie, dan kun je je hele reis op een kaart bekijken en eventueel een reisboek uit laten printen van je trip. Dit kan vanuit de app, maar wij vinden het handiger om dit op de pc te doen, dan heb je een duidelijker overzicht. Log in met je accountgegevens en je kunt kiezen hoe je boek eruit komt te zien. Voor een boek tot 24 pagina’s betaal je 30 euro, inclusief verzendkosten en alle belastingen. Een boek met honderd pagina’s kost 50 euro.

▼ Volgende artikel
De aircooler: het betaalbare alternatief voor een airco in huis
Energie

De aircooler: het betaalbare alternatief voor een airco in huis

Zit je tijdens warme dagen te puffen in huis, maar zie je een dure airco niet zitten en vind je een ventilator gewoon niet effectief genoeg? Dan is een aircooler misschien precies wat je zoekt. Deze verkoelende tussenoplossing werkt met water in plaats van koelvloeistof en heeft daardoor een aantal aantrekkelijke voordelen. Maar ook wat beperkingen.

In dit artikel lees je:

– Hoe een aircooler werkt en waarin hij verschilt van een airco – De belangrijkste voor- en nadelen van een aircooler – Wanneer een aircooler wél (en juist níet) een slimme keuze is – Wat je moet weten over prijs, geluid, energieverbruik en gebruiksgemak

Lees ook: Koele vergelijking: ventilator of mobiele airco?

Wat is een aircooler?

Heel simpel gezegd: een aircooler zuigt warme lucht aan, laat die langs een watergekoeld element stromen en blaast de frisse lucht vervolgens weer de ruimte in. Dat zorgt voor een aangename luchtstroom vlak bij het apparaat. Maar zet je het apparaat uit, dan is ook de verkoeling snel verdwenen. Anders dan een airconditioner verlaagt een aircooler de temperatuur in de kamer niet echt. Het effect is vergelijkbaar met een ventilator, maar dan met een extra verkoelend tintje.

De voordelen: fris, stil en flexibel

Hoewel een aircooler de thermometer niet drastisch laat dalen, voelt de lucht er wel merkbaar frisser door aan. Dat komt doordat het apparaat warme lucht actief koelt met waterdamp. In kleinere ruimtes werkt dat verrassend goed, zeker vergeleken met een standaard ventilator die alleen lucht verplaatst.

Een ander pluspunt: aircoolers zijn fluisterstil. Omdat ze geen compressor gebruiken, hoor je nauwelijks dat ze aanstaan. Ideaal dus voor in je slaapkamer of thuiskantoor. Er is bovendien geen ingewikkelde installatie of raamafdichting nodig: je rolt het apparaat gewoon naar de plek waar je verkoeling wilt, vaak nog op handige wieltjes ook.

En dan is er nog het kostenplaatje. Aircoolers zijn om te beginnen aanzienlijk goedkoper dan (mobiele) airco's. Je hebt daarnaast geen installatiekosten, een véél lagere energierekening en de aanschafprijs ligt veelal onder de 100 euro. Sommige modellen hebben bovendien een ingebouwde luchtzuiveraar die stof, pollen en andere viezigheid uit de lucht filtert: handig voor mensen met allergieën.

©Sekai

De nadelen: beperkte verkoeling en vochtige lucht

Toch kent een aircooler z'n grenzen. Het belangrijkste nadeel: de koelkracht is beperkt. Waar een airco een ruimte echt koel kan blazen (tot wel 10 graden lager!) blijft een aircooler steken op een bescheiden 3 graden. Je kunt dus geen precieze temperatuur instellen, zoals dat bij een airco wel kan.

Bovendien maakt een aircooler de lucht vochtiger. In een kamer die van zichzelf al wat broeierig is kan dat onprettig aanvoelen. Je doet er daarom goed aan om tijdens het gebruik een raam open te zetten, vooral bij hoge luchtvochtigheid. En let op het onderhoud: het waterreservoir moet regelmatig worden geleegd en schoongemaakt om schimmelvorming te voorkomen. Anders blaast het apparaat geen frisse, maar juist muffe (en ongezonde) lucht je kamer in.

Heel lokaal verkoeling nodig?

(bijvoorbeeld op je werkplek)

Wanneer wél (en wanneer juist geen) aircooler?

Een aircooler is vooral handig als je op zoek bent naar betaalbare, energiezuinige verkoeling die weinig geluid maakt. Ideaal voor wie geen honderden euro's wil uitgeven aan een airconditioner, maar wel behoefte heeft aan een fris briesje in huis.

Is het bij jou thuis structureel warm of wil je grotere ruimtes écht koel krijgen? Dan is een traditionele (mobiele) airco waarschijnlijk een betere investering. Zeker als de luchtvochtigheid in huis al aan de hoge kant is, kun je beter voor een krachtiger systeem kiezen.

Toch liever een vaste airco? ⤵

Vraag een offerte aan voor airconditioning:

▼ Volgende artikel
ChatGPT onder de knie: zo word je een promptprofessional
© Selman - stock.adobe.com
Huis

ChatGPT onder de knie: zo word je een promptprofessional

ChatGPT is inmiddels een van de populairste websites wereldwijd. De chatbot wordt continu beter en veelzijdiger. Bijna wekelijks worden nieuwe functies aangekondigd. Toch is niet iedereen bekend met alle aspecten van de chatbot. In dit artikel leer je werken met ChatGPT. Je ontdekt hierbij de belangrijkste mogelijkheden en leert om effectievere prompts te schrijven, zodat je er nog meer uit kunt halen.

In dit artikel laten we zien hoe je ChatGPT gebruikt – van de eerste vraag tot geavanceerde AI-functies:

  • Kies het juiste model
  • Organiseer gesprekken in projecten
  • Schrijf effectievere prompts door rollen toe te kennen en context te geven
  • Gebruik ChatGPT als zoekmachine
  • Werk aan je tekst of programmacode in een canvas
  • Stel taken in die op de achtergrond automatisch worden uitgevoerd
  • Genereer afbeeldingen via Dall-E en pas ze aan met aangepaste prompts
  • Experimenteer met spraakbediening voor interactieve gesprekken en live vertalingen

Ook zeker interessant om te lezen: Makkelijk switchen tussen AI-taalmodellen? Maak kennis met Jan

ChatGPT is nu iets meer dan twee jaar oud en maakte in die relatief korte periode een enorme groei door. De chatbot, gemaakt door OpenAI, staat inmiddels steevast in de lijst met tien meest bezochte websites. Er zijn wekelijks meer dan 300 miljoen gebruikers. Dit succes is voor een groot deel te danken aan zijn veelzijdigheid. De tool, die is gebaseerd op een Large Language Model (LLM), komt bij zeer uiteenlopende taken van pas.

Voortdurend wordt nieuwe functionaliteit toegevoegd. Soms zelfs dagelijks, zoals tijdens het evenement 12 Days of OpenAI, in december 2024. Daar introduceerde het bijvoorbeeld ChatGPT search, waarmee je in natuurlijke taal kunt zoeken op internet. Ook kwam Sora naar ChatGPT, voor het creëren van video’s. En het introduceerde projecten voor het organiseren van conversaties en bestanden, met aangepaste instructies om ze beter af te stemmen op het project. Sinds kort kun je ook nog taken instellen, die op de achtergrond worden uitgevoerd. En gebruikers hebben de beschikking over nieuwe taalmodellen: o3-mini en o3-mini-high.

Niet iedereen benut al deze mogelijkheden ten volle. In dit artikel duiken we daarom de diepte in. We behandelen de toegang tot ChatGPT en de belangrijkste functies van ChatGPT, geven tips voor het schrijven van doeltreffende prompts en laten zien hoe deze tool je in de praktijk bij tal van facetten kan helpen.

Hoe werkt een groot taalmodel

Een groot taalmodel of Large Language Model is getraind met een enorme hoeveelheid teksten, gemakkelijk miljoenen boeken in omvang. Het betreft veelal openbare bronnen, zoals websites en forums, en boeken in digitale vorm. Het leert daarin patronen en zinsverbanden. De Transformer-architectuur, die ook aan de basis van Google Translate staat, speelt hierbij een grote rol. Het helpt om de relatie tussen woorden in een zin te begrijpen.

In de vorm van tokens wordt alles opgeslagen in een neuraal netwerk. Training, met hulp van menselijke feedback, maakt daarna bepaalde verbindingen sterker of zwakker. Een model kan na zijn training taal ‘nabootsen’ door nieuwe zinnen te maken. Daar komt ook de term generatieve AI vandaan. Feitelijk voegt ChatGPT steeds het meest waarschijnlijke woord aan de zin toe, om daarna voor de nieuwe zin het volgende woord te voorspellen, en zo verder. Het antwoord is dus gebaseerd op statistische waarschijnlijkheden en niet op feitelijke kennis, waardoor ook fouten kunnen worden gemaakt.

1 Starten met ChatGPT

Als je naar www.chatgpt.com gaat, kun je direct vragen stellen aan de assistent. We raden aan om een account te maken. Dit geeft je direct meer mogelijkheden, waaronder het uploaden van bestanden en afbeeldingen. Ook kan ChatGPT voorkeuren onthouden binnen je account.

Als je de chatbot actiever gaat gebruiken, kun je tegen limieten aanlopen. Een Plus-abonnement van ongeveer 22 euro per maand geeft je veel ruimere mogelijkheden, bijvoorbeeld voor geavanceerde spraak. Je kunt ook vaak als eerste de laatste modellen gebruiken of nieuwe functies benutten, zoals taken. Je kunt een abonnement afsluiten via de website, met een creditcard, of vanuit de app voor Android of iOS. Het abonnement kun je daarna op elk apparaat gebruiken. Het is bedoeld voor individueel gebruik. Delen, bijvoorbeeld binnen je gezin, is niet gebruikelijk en officieel ook niet toegestaan.

ChatGPT kun je niet alleen via de browser gebruiken. Er zijn ook apps voor smartphone of de desktop. Die geven een diepere integratie. Zo kun je op de desktop screenshots maken en hier vragen over stellen. Ook zal de app, zeker in de toekomst, steeds meer met andere software op je pc kunnen samenwerken.

Je kunt ChatGPT via de browser gebruiken, maar ook met een app.

2 Belangrijkste instellingen

Er zijn enkele belangrijke instellingen die we hier kort doornemen. Alle conversaties worden normaal in de zijbalk getoond, waar je ze kunt archiveren of verwijderen. Onder Algemeen zie je enkele opties voor het beheer van deze conversaties. Onder Personalisatie kun je aangepaste instructies instellen. Daarmee zorg je dat de assistent bij elke conversatie direct belangrijke details over jou weet. Ook kun je aangeven hoe deze moet antwoorden. Op dat tabblad zie je ook een optie om het geheugen te gebruiken en te beheren (zie het kader ‘Geheugen van ChatGPT’). Eventuele gedeelde links kun je beheren onder Gegevensbeheer. Onder Abonnement kun je je abonnement beheren.

Via de instellingen kun je onder meer gearchiveerde chats beheren.

Geheugen van ChatGPT

Tijdens het gebruik leert ChatGPT veel bij over jouw persoonlijke omstandigheden en voorkeuren, zoals je interesses, werk, hobby’s of gezinssituatie. Daarmee kan het antwoorden beter op jou afstemmen. Geef je bijvoorbeeld in een conversatie aan dat je geïnteresseerd bent in duurzaam ondernemen, dan zal het dit bewaren in het geheugen en in de conversatie een melding daarover geven. Soms stelt het nog aanvullende vragen ter verfijning.

Je zult merken dat de assistent daar in nieuwe discussies soms op inhaakt. Via de instellingen van ChatGPT kun je zien wat er in het geheugen is opgeslagen. Eventueel kun je details verwijderen of het complete geheugen wissen. Je kunt overigens ook in een gesprek vragen om een bepaalde herinnering te veranderen, verwijderen of aanvullen. Heb je ChatGPT al een tijdje gebruikt met de geheugenfunctie? Vraag dan eens hoe ChatGPT denkt dat jouw leven eruitziet, door hier een afbeelding van te maken!

Ook het geheugen kan vanuit een conversatie worden bijgewerkt.

3 Conversatie beginnen

Als je ChatGPT opent, kun je via het invoerveld eenvoudig je conversatie starten. Er zijn een paar belangrijke details. Ten eerste kun je bovenaan eventueel een ander model kiezen. Vaak zul je GPT-4o gebruiken. Ook kun je de geavanceerdere modellen o1, o3-mini of o3-mini-high proberen voor complexe vragen of ingewikkelde programmeertaken.

Verder zie je een handige optie voor een tijdelijke chat. Je kunt dit met de incognitomodus van je browser vergelijken. De conversatie komt dan niet in de conversatielijst en het geheugen wordt niet aangesproken. In het invoerveld voor je bericht zie je nog wat extra opties, zoals het bijvoegen van een bestand en tools als het genereren van een afbeelding, zoeken op internet en werken op een canvas. Maar je kunt ook gewoon direct vragen om bijvoorbeeld een canvas te gebruiken of een afbeelding te genereren. Verder zie je een optie om de spraakmodus te gebruiken. Veel van deze opties behandelen we verderop in dit artikel.

Via het invoerveld kun je een conversatie starten en zie je extra opties.

4 Conversaties beheren

In de zijbalk zie je de conversatielijst met alle conversaties, die je individueel kunt archiveren of verwijderen. Eventueel kun je via de instellingen de gearchiveerde chats bekijken of in één keer alle conversaties archiveren of verwijderen. Heel praktisch is de zoekfunctie om eerdere conversaties sneller terug te vinden. Ook kun je een project maken, wat we in de volgende paragraaf behandelen. Je kunt een conversatie ook delen met anderen, in de huidige staat. De ontvanger kan het gesprek zien en vervolgen, maar ziet niet latere mutaties in jouw conversatie.

Via de conversatielijst kun je conversaties beheren.

5 Projecten

Sinds kort kun je in ChatGPT met projecten werken. Je maakt zo’n project via het linkermenu. Het voordeel van een project is dat je conversaties daarover bij elkaar hebt. Ook kun je bestanden uploaden en aangepaste instructies instellen. De context van bestanden en gesprekken wordt naadloos gecombineerd in een project. Daarmee bedoelen we dat je in elke conversatie vragen kunt stellen over onderwerpen die in een bepaald document of een andere conversatie aan bod komen.

Het instellen van aangepaste instructies is handig om te beïnvloeden hoe ChatGPT reageert. Vraag bijvoorbeeld om korte en formele antwoorden, of antwoorden in een bepaalde taal. Verander je de aangepaste instructies, dan zijn ze alleen in nieuwe conversaties van kracht.

Projecten zorgen ervoor dat je alle conversaties over een onderwerp bij elkaar hebt.

Projecten versus NotebookLM

Het werken met projecten in ChatGPT doet een beetje denken aan NotebookLM, een onderzoekstool van Google. Je kunt binnen NotebookLM verschillende bronnen toevoegen, zoals documenten, websites en YouTube-video’s, en hier vervolgens vragen over stellen. Je leest in een artikel verderop meer over NotebookLM. Projecten in ChatGPT zijn in vergelijking met NotebookLM wat eenvoudiger. Het is vooral praktisch om alles bij elkaar te hebben, met gedeelde context en aangepaste instructies. Op termijn zullen de mogelijkheden wellicht worden verruimd. Zo is het aannemelijk dat je in de toekomst ook in teamverband aan een project kunt werken. Als alternatief kun je in een organisatie natuurlijk ook een aangepaste GPT maken.

6 Onderdelen van een prompt

Je kunt je chatbot het hemd van het lijf vragen in natuurlijke taal (zie het kader ‘Beste taal voor conversatie met ChatGPT’). Maar voor een bruikbaarder resultaat zijn er wat richtlijnen. Er zijn enkele belangrijke basisonderdelen: rol, context, taak en uitvoer. Vaak helpt het enorm om de chatbot een bepaalde rol te geven, zoals die van ervaren tekstschrijver, juridisch adviseur of expert in sociale media. ChatGPT zit dan direct in de juiste ‘mindset’ en begrijpt beter in welke context je de vraag stelt.

Als je ChatGPT bijvoorbeeld de rol van arts geeft, zal het gezondheidsvragen beantwoorden met meer nadruk op medische kennis. Geef ook voldoende context. Zoals je doel of situatie, wat je met het antwoord wilt bereiken, of voor welke doelgroep het bestemd is. Verder zul je altijd een taak geven, zoals het schrijven, samenvatten of vertalen van een tekst. Je kunt ook de uitvoer sturen. ChatGPT kan bijvoorbeeld een tekst, tabel of opsomming maken, maar ook uitvoer in het markdown-formaat of als csv-bestand.

Het is vaak ook nuttig om de omvang te beperken, zoals een bepaald aantal woorden. Je kunt ook voorbeelden toevoegen, zodat het bijvoorbeeld jouw schrijfstijl kan overnemen.

ChatGPT kan gegevens ook uitvoeren in een overzichtelijke tabel.

Beste taal voor conversatie met ChatGPT

Je kunt ChatGPT in heel veel verschillende talen gebruiken. Hoe goed dat werkt, hangt grotendeels af van de trainingsdata. Het Engels is daar zeker het sterkst vertegenwoordigd. Er zijn geen precieze gegevens, maar je zou de CommonCrawl-archieven eventueel als uitgangspunt kunnen nemen. Dit is een gigantische verzameling van gecrawlde internetpagina’s. De dataset wordt vaak gebruikt als trainingsmodel voor AI-modellen. Ongeveer 43 procent van de teksten is in het Engels. Alle andere talen vormen elk minder dan 6 procent van de trainingsdata. Het Nederlands is nog vrij goed vertegenwoordigd (ongeveer 2 procent), maar niet zo goed als bijvoorbeeld Duits, Frans, Spaans en Italiaans. Meer exotische talen kun je het beste vermijden. En soms kun je natuurlijk proberen of het Engels een beter resultaat geeft dan het Nederlands.

Het Engels is vermoedelijk het best vertegenwoordigd in de trainingsset.

7 Strategieën

Er zijn veel strategieën om betere prompts te schrijven. Vraag als oefening eens aan ChatGPT om een optimale prompt te schrijven over een bepaald onderwerp. Je ontvangt vaak heel goede suggesties die je eventueel naar je voorkeuren kunt aanpassen en dan meteen afvuren op de assistent. Vraag ook eens aan ChatGPT om je te overhoren over een bepaald onderwerp. Ook heel leuk is een dialoog of rollenspel, zeker voor het leren van een vreemde taal.

Een rollenspel is een doeltreffende manier om een vreemde taal te leren.

8 Zoeken met ChatGPT

Lange tijd vertrouwde ChatGPT volledig op zijn (verouderde) trainingsdata. Zelfs toen vonden veel mensen de chatbot al praktischer dan een zoekopdracht met Google. Tegenwoordig is de trainingsdata actueler én zoekt de tool zelf de laatste informatie op internet op als dat nodig is. Ook kun je de chatbot nu expliciet als zoekmachine inzetten via een pictogram. Je krijgt dan altijd een antwoord op maat, wat het eigenlijk meer tot een soort antwoordenmachine maakt.

Dankzij de bronvermelding kun je de geraadpleegde artikelen nader onderzoeken. Volgens OpenAI zal dit de primaire manier worden waarop we informatie zoeken. Je hoeft niet altijd expliciet een zoekopdracht te starten. Ook als een conversatie daarom vraagt, kan ChatGPT recente(re) informatie op internet erbij zoeken.

ChatGPT kan actuele informatie op internet erbij zoeken waar nodig.

9 Werken met een canvas

Een canvas maakt het een stuk eenvoudiger om aan bijvoorbeeld tekst of programmacode te werken. Deze functie is sinds kort ook voor gratis accounts beschikbaar. Bij een canvas wordt het scherm opgedeeld waarbij je aan de linkerkant je prompts en antwoorden van de assistent ziet en rechts de tekst of code waaraan je werkt. Dat werkt erg praktisch en overzichtelijk.

Via het deelvenster links kun je via prompts vragen om aanpassingen of uitleg, terwijl je rechts steeds de veranderingen ziet in de actuele tekst of code. Wat ook heel praktisch is, is dat je in het canvas een selectie kunt maken. Je kunt vervolgens vragen om bijvoorbeeld dat specifieke gedeelte uit te leggen of uit te breiden.

Een canvas is heel praktisch bij het werken aan programmacode.

Code uitvoeren via ChatGPT

ChatGPT maakt bij veel taken zoals analyses zelf op de achtergrond gebruik van Python. En als je in een canvas de code voor een Python-programma hebt, dan zou je die code in principe direct kunnen laten uitvoeren, op de servers van ChatGPT. Daarvoor gebruik je de knop Uitvoeren rechtsboven. Er zijn echter wel beperkingen, opgelegd door de sandbox-omgeving waarin het programma wordt gedraaid.

De sandbox heeft bijvoorbeeld geen internettoegang, en kan dus geen API-verzoeken doen, hooguit simuleren. De systeemprestaties zijn beperkt en er is beperkte ondersteuning van externe bibliotheken. Verder heeft de sandbox geen toegang tot lokale bestanden of systemen. Er is daarnaast ook geen interactieve invoer mogelijk.

Je kunt een gebruiker dus niet vragen om bepaalde tekst in te voeren via een toetsenbord. Gezien de beperkingen is het vaak handiger om code in je eigen omgeving te draaien. Voor Python kun je bijvoorbeeld het programma Thonny installeren.

Eenvoudige Python-code kun je eventueel laten uitvoeren door ChatGPT.

10 Taken

ChatGPT schuift steeds meer in de richting van de zogeheten AI-agents, die zelfstandig opdrachten uitvoeren. Zo lanceerde het recent de mogelijkheid om taken aan te maken.

Je kunt in natuurlijke taal taken toevoegen die dan op de aangegeven tijd worden uitgevoerd. Ook herhalende taken zijn mogelijk. Vraag bijvoorbeeld om elke week het nieuws over ChatGPT samen te vatten. Of vraag om elke zondag zeven vegetarische recepten te ontvangen met een boodschappenlijst gegroepeerd per afdeling van de supermarkt. Ingestelde taken worden ook uitgevoerd als je offline bent. Je ontvangt een pushbericht of e-mailbericht als de taak is voltooid. Je kunt in eerste instantie maximaal tien taken instellen.

Je kunt taken in natuurlijke taal aanmaken en naderhand bewerken.

11 Afbeeldingen genereren

In ChatGPT kun je op basis van een tekstuele omschrijving afbeeldingen laten genereren. Dit dankt het aan de integratie van Dall-E. De tool is vernoemd naar de kunstenaar Salvador Dali en de Pixar-robot WALL-E. Het is eenvoudiger en toegankelijker dan alternatieven als Midjourney.

Voor het genereren van een afbeelding gelden dezelfde principes als voor het voeren van een conversatie. Je moet duidelijk en specifiek zijn en genoeg context meegeven. Beschrijf dus niet alleen wat je wilt zien, maar ook bijvoorbeeld in welke omgeving of in welke stijl, zoals een abstracte, futuristische of vintage-afbeelding. Dat kan in natuurlijke taal.

Probeer bijvoorbeeld eens een tekening door een vijf jaar oud kind, of een schilderij in de stijl van Van Gogh. Als omgeving kun je denken aan een futuristische stad, de savanne of een modern kantoor. Geef ook aan welke emotie of stemming het beeld moet uitstralen. Benoem eventueel het gewenste kleurenpalet, zoals warme herfstkleuren. Na het genereren van een afbeelding klik je erop om deze in het groot te zien. Je ziet dan ook de optie om het beeld te downloaden als webp-bestand.

Je kunt veel soorten afbeeldingen laten genereren.

12 Extra opties voor afbeeldingen

Je zit niet vast aan vierkante afbeeldingen maar kunt vragen om bijvoorbeeld een bepaalde beeldverhouding (zoals 16:9) of resolutie (zoals: 1024 × 1024). Probeer ook eens een ander soort beeld te maken, zoals een logo, poster, pictogram of infographic.

Heb je wat inspiratie nodig voor goede prompts? Een website als www.freeflo.ai kan een goede hulp zijn. Voeg eventueel een andere afbeelding toe als bestand. Je kunt dan vragen om voor het beeld diezelfde stijl te gebruiken.

Prompts van andere websites kun je gebruiken ter inspiratie.

13 Afbeeldingen aanpassen

Er zijn een paar manieren om een afbeelding die je met ChatGPT hebt gegenereerd aan te passen. Open eerst de gegenereerde afbeelding in het groot door erop te klikken. Je ziet nu rechtsboven enkele pictogrammen. Een van deze pictogrammen geeft informatie over de prompt die ChatGPT heeft gebruikt om deze afbeelding te maken. Feitelijk is voor het genereren van de afbeelding niet onze eenvoudige instructie gebruikt, maar zijn juist heel veel details toegevoegd om het resultaat interessanter te maken.

Je kunt deze prompt hergebruiken met eventuele aanpassingen. Als alternatief kun je ook gewoon via een prompt vragen om het beeld te bewerken. Rechtsboven zie je ten slotte nog een pictogram om een selectie te maken. Je kunt via deze optie delen op het beeld markeren. Daarna kun je vragen om gerichte aanpassingen in dat gedeelte te maken.

Je kunt ook de prompt die aan de basis van de afbeelding staat, aanpassen.

Inspiratie voor prompts

Het maken van een prompt voor een afbeelding is niet moeilijk, maar wél als je een bepaald resultaat voor ogen hebt. We raden je aan om veel te experimenteren om er wat meer gevoel voor te krijgen. Als oefening kun je ook een willekeurige foto als uitgangspunt nemen. Die kun je vinden op websites als Pexels. Probeer die foto vervolgens zo goed mogelijk na te maken door een beschrijvende prompt te maken. Daarbij moet je uiteraard goed alle details in de foto aangeven.

Inspiratie nodig? Je kunt de foto toevoegen als bestand in een conversatie en vervolgens aan ChatGPT vragen om de afbeelding te beschrijven, of om een prompt te maken die de bewuste afbeelding zo goed mogelijk zou namaken.

14 Geavanceerde spraak

Geavanceerde spraak is een leuke functie die levensechte gesprekken mogelijk maakt met de assistent. Via een pictogram onder het invoerveld kun je de spraakmodus aanzetten. Instellingen zoals aangepaste instructies en het geheugen worden ook in de spraakmodus gehonoreerd. Je kunt kiezen welke stem moet worden gebruikt. Er worden meer dan 50 talen ondersteund. Daardoor kun je het ook voor live vertalingen gebruiken. Je kunt er bovendien veel lol mee hebben. Zeg bijvoorbeeld dat ChatGPT met veel sarcasme moet antwoorden. Of vraag om te fluisteren, in dichtvorm te antwoorden, of met een bepaald accent, zoals Engels met een Texaans accent. Uiteraard is het vaak ook heel praktisch, bijvoorbeeld als je je handen niet vrij hebt, of bij een visuele beperking. Probeer het ook eens als persoonlijke coach. Dat kan zelfs tijdens een wandeling, handig voor een brainstormsessie.

Voor geavanceerde spraak kun je zelf een passende stem kiezen.