ID.nl logo
10 veelgestelde vragen over AI
© Thitichaya - stock.adobe.com
Huis

10 veelgestelde vragen over AI

Je hoort de afgelopen tijd steeds meer over AI: artificial intelligence, oftewel kunstmatige intelligentie. De ontwikkelingen op dit gebied gaan dan ook razendsnel en kunstmatige intelligentie is tegenwoordig vaak in het nieuws. We kunnen ons voorstellen dat je een hoop vragen hebt over deze snel evoluerende vorm van wetenschap. In dit artikel behandelen we daarom 10 veelgestelde vragen over AI.

In dit artikel geven we antwoord op de volgende 10 vragen:

  • Wat is AI?
  • Hoe leert AI?
  • Waar wordt AI voor gebruikt?
  • Wat zijn de voordelen van AI?
  • Wat kan een AI niet?
  • Wat zijn voorbeelden van AI?
  • Wat kost een AI?
  • Welke banen verdwijnen door AI?
  • Wat is het gevaar van AI?
  • Wat is de toekomst van AI?
  • Mocht je zelf met AI aan de gang willen, bekijk dan eens dit artikel: Zelf creatief met kunstmatige intelligentie

Wat is AI?

AI houdt in brede zin in dat een computerprogramma in staat is om cognitieve taken van mensen over te nemen. Het kan bijvoorbeeld zelfstandig leren, redeneren, plannen en creatief zijn. Er wordt echter nog vaak discussie gevoerd over wanneer een computer precies als ‘kunstmatig intelligent’ kan worden beschouwd.

De meeste AI-experts zijn het er over eens dat er een mate van interpretatie aanwezig moet zijn (bij een machine of programma) voordat het stempel AI van toepassing is. Het AI-model wordt geacht eigen keuzes te kunnen maken op basis van wat het heeft geleerd (zie ook Hoe leert AI?).

Maar is zoiets vervolgens écht intelligent? Ook daar zijn de meningen over verdeeld. De veronderstelde intelligentie is immers puur gebaseerd op de data die mensen aan de machine of het programma verschaffen. Dergelijke modellen worden daarom voor het gemak ook wel machinelearning-modellen genoemd. Sommigen zeggen om deze reden dat een ‘echte’ AI (met een eigen wil, zoals vaak te zien in sciencefictionfilms) nog niet bestaat. Als we het hebben over AI, bedoelen we meestal dus eigenlijk machinelearning-modellen. Maar om een en ander niet onnodig ingewikkeld te maken, gebruiken we in dit artikel gewoon de term AI.

©phonlamaiphoto - stock.adobe.com

Hoe leert AI?

Over het algemeen moet een AI bakken met data binnenkrijgen om te kunnen leren. Hoe meer data er voorhanden is, des te complexer de zaken die de AI kan leren. Simpel voorbeeld: door een AI een dataset van 500 kattenfoto’s te sturen, maar ook 500 foto’s van andere dieren, kun je het model leren om katten in foto’s te onderscheiden van andere dieren. Als je het daarna nog een foto geeft, is er een grote kans dat het zelfstandig weet aan te geven óf (en waar) er een kat aanwezig is in de foto. En als de dataset nog twee keer zo groot is, is die kans natuurlijk weer een stuk groter.

©zapp2photo - stock.adobe.com

Door een AI grote hoeveelheden data te voeden, leert het zaken van elkaar te onderscheiden.

Waar wordt AI voor gebruikt?

Kunstmatige intelligentie wordt vaak gebruikt om taken van mensen over te nemen. Het gaat dan niet alleen om monotone taken, maar (vooral) zaken waarbij beslissingen moeten worden genomen (denk aan een van de eerste toepassingen van AI: schaken). Kunstmatige intelligentie is in staat om in snel tempo een hoop gegevens te verwerken en op basis daarvan betrouwbare berekeningen en weloverwogen keuzes te maken. Er zijn veel scenario’s denkbaar waarbij dat goed van pas kan komen (zie ook Wat zijn de voordelen van AI? en Wat zijn voorbeelden van AI?).

Wat zijn de voordelen van AI?

Door middel van AI kunnen veel mensentaken eenvoudig worden geautomatiseerd en wordt het leven in zekere zin vergemakkelijkt. De bedoeling is echter dat AI de taken ook betrouwbaarder en sneller kan uitvoeren. Daar komt bij dat een AI nooit vermoeid raakt, waardoor deze dus non-stop door kan blijven werken. Men hoopt dat AI uiteindelijk zo geavanceerd is dat deze problemen kan oplossen die nog te moeilijk zijn voor mensen. Het is dus goed denkbaar dat een AI-model uiteindelijk mensen helpt met het vinden van een geneesmiddel voor kanker (iets waar overigens al volop mee wordt geëxperimenteerd).

Wat kan een AI niet?

Het is moeilijk te zeggen wat een AI nooit zou kunnen, aangezien kunstmatige intelligentie nog volop in ontwikkeling is. Wel heeft AI tegenwoordig nog veel (vooral technologische) beperkingen. Zo kan een AI niet voor zichzelf denken; de modellen zijn nog erg afhankelijk van de data die ze door mensen krijgen voorgeschoteld. Als die data onvolledig zijn, of onjuist, zullen de resultaten dat ook zijn. Daarnaast is het nog maar de vraag of het AI ooit gaat lukken om menselijke emoties en abstracte zaken als een ‘gezond verstand’ werkelijk te begrijpen.

Wat zijn voorbeelden van AI?

Zoekmachines als Google en Bing gebruiken AI-algoritmen onder meer om relevante zoekresultaten tevoorschijn te toveren. Niet alleen in algemene zin, maar vooral zoekresultaten die jij graag wilt zien. Soortgelijke algoritmen op onder meer YouTube en TikTok proberen te voorspellen wat voor filmpjes je leuk vindt en allerlei onlinewinkels proberen zo eveneens een beeld te schetsen van jouw ‘smaak’, zodat ze gericht op je kunnen adverteren (als vervanging van cookies, aangezien die langzamerhand verdwijnen).

Ook spraakassistenten als Siri en Google Assistent zijn vormen van AI, evenals zelfrijdende auto’s. Bij laatstgenoemde wordt geprobeerd om door middel van een hoop geavanceerde algoritmen autorijden betrouwbaarder en dus veiliger te maken dan met mensen aan het stuur.

Voorbeelden waarbij het duidelijker is dat je met AI te maken hebt zijn chatbots als ChatGPT, die op zeer menselijke wijze antwoord kunnen geven op vragen en tekst-gebaseerde opdrachten kunnen uitvoeren, zoals het schrijven van code of het bedenken van een filmplot. Image-AI’s als Dall-E en Stable Diffusion zijn daarentegen in staat om van een opdracht (bijvoorbeeld ‘realistisch portret van een schattige kat met een hoge hoed’) een unieke afbeelding te genereren.

Wat kost een AI?

Een AI ‘runnen’ is een duur en tijdrovend grapje. Simpele automatisatie kan al vrij makkelijk en snel, maar voor een betrouwbaar machinelearning-model heb je al snel een grote dataset nodig, maar ook een rigoureuze training. Prijzen verschillen per usecase, maar als je een simpel neuraal netwerk opzet voor één specifieke toepassing, kost dat al snel 20.000 tot 50.000 dollar, aldus softwarebedrijf Itrex.

ChatGPT (zie vorige paragraaf) draaiende houden zou zelfs 100.000 dollar per dag kosten, alleen al vanwege de serverkosten. Veel grote bedrijven die met dergelijke ‘baanbrekende’ AI bezig zijn, willen het inzetten voor commerciële doeleinden en hopen zo hun kosten terug te kunnen winnen.

Welke banen verdwijnen door AI?

We begeven ons nu op speculatief terrein, maar zaken die puur computer-gebaseerd zijn (en dus een ‘fysiek’ sociaal aspect missen) hebben de grootste kans om (gedeeltelijk) overgenomen te worden door AI. Denk aan administratieve ICT-banen zoals boekhouding en data-analyse, maar ook zaken als online-klantenservice (voor die laatstgenoemde worden al veel chatbots gebruikt). Onderzoekers hebben een programmaatje gemaakt dat berekent hoe groot de kans is dat jouw beroep wordt overgenomen door robots.

Verwacht echter niet dat beroepen zomaar pats-boem verdwijnen; automatisatie is een traag proces en momenteel is AI nog niet betrouwbaar genoeg om zelfstandig volledige banen over te nemen. Volgens dit onderzoeksrapport uit 2017 is 60 procent van de banen in 2030 voor hooguit 30 procent te automatiseren, en is slechts 5 procent van de banen volledig overgenomen door AI.

Het Future of Jobs-rapport van het World Economic Forum uit 2020 schat dat tegen 2025 85 miljoen banen zijn vervangen door AI. Dat is redelijk wat, maar AI kan aan de andere kant ook banen creëren. Volgens hetzelfde rapport zorgt AI-onderzoek en -ontwikkeling namelijk voor 97 miljoen nieuwe banen in hetzelfde jaar. Wel vereist dat voor veel mensen die hun baan verliezen her- en bijscholing.

©sdecoret

Wat is het gevaar van AI?

Door de algoritmen op internet ontstaat het probleem dat mensen in hun eigen bubbel verstrikt raken (doordat je alleen posts of video’s te zien krijgt die passen bij jouw denkbeelden, blijf je in je eigen denkwereldje zitten: de ‘Fabeltjesfuik’, zoals dat in een Zondag met Lubach-item over het onderwerp werd genoemd).

Daarnaast is er zoiets als een algorithmic bias; kunstmatige intelligentie die systematisch beslissingen maakt waardoor een bepaalde groep mensen wordt benadeeld. Het bestaan van dit soort vooroordelen is in meerdere onderzoeken bewezen en kan een groot probleem vormen als AI bijvoorbeeld sollicitaties behandelt, of een leven-of-doodkeuze moet maken, bijvoorbeeld in zelfrijdende auto’s.

Wat is de toekomst van AI?

Hoewel AI lange tijd nog in de kinderschoenen stond, zitten de ontwikkelingen de laatste tijd in een heuse stroomversnelling. Dat heeft alles te maken met de verbeteringen qua rekenkracht, waardoor er steeds groter wordende datasets kunnen worden gebruikt, in combinatie met de ontdekking van nieuwe algoritmen om machinelearning-modellen sneller – en beter – dingen te leren.

Waar AI eerst een noviteit was (en een soort gimmick) proberen bedrijven de modellen nu steeds meer toe te passen op gebieden waar de gewone gebruiker iets aan heeft. Vooral Microsoft heeft naar verluidt grootse plannen om AI te integreren in zijn online-diensten, zoals Bing, Outlook en de Office-programma’s. Zo wil de techgigant er mogelijk voor zorgen dat AI automatisch zinnen of zelfs hele alinea’s kan aanvullen in Word (voor als je zelf even geen inspiratie hebt voor een goed slot), of automatische reacties kan sturen op e-mails.

Verder zijn er ook grote ontwikkelingen te zien in weersvoorspelling, waarbij AI in sommige gevallen beter in staat is om het weer te voorspellen dan professionele weermannen en -vrouwen. Ook op het gebied van factchecking zou AI erg behulpzaam kunnen zijn. Oftewel: als je op internet zit, kun je er dus al haast niet onderuit om met AI te maken te krijgen. En dat zal in de toekomst alleen maar meer worden.

▼ Volgende artikel
Roamingkosten verdwijnen op Noordzee: geen hoge en onverwachte rekeningen meer
© Marc Venema
Huis

Roamingkosten verdwijnen op Noordzee: geen hoge en onverwachte rekeningen meer

Reizigers die de oversteek maken op de Noordzee naar Groot Brittannië of Noorwegen kennen het probleem: je moet je roaming uitzetten omdat je anders onbedeoeld verbinding maakt met een dure maritieme provider. Dat is binnenkort verleden tijd, want door een samenwerking met Tampnet betaal je - net als in Nederland - gewoon de normale kosten voor het gebruik van je mobiele data en gesprekken.

Mobiele provider KPN heeft aangeven dat klanten vanaf 1 november 2025 geen extra roamingkosten meer betalen als ze gebruik maken van mobiel internet en telefonie tijdens bijvoorbeeld een overtocht met een ferry naar Groot Brittannië. Door een samenwerking met maritiem provider Tempnet worden er geen exorbitante prijzen meer gerekend als je met je smartphone op internet surft. Ook klanten van Youfone en Simyo vallen onder deze nieuwe regeling.

Odido volgt in januari

Ook Odido heeft eerder al bekend gemaakt dat de roamingkosten voor klanten van deze provider, waar ook klanten van Ben en Simpel onder vallen, verdwijnen en ook deze klanten dus niet meer betalen dan in Nederland. Bij Odido verdwijnen de roamingkosten per 1 januari 2026.

Het is nog niet bekend wanneer andere provider zoals Vodafone roamingkosten zullen aanschaffen voor reizigers op de Noordzee, maar de verwachting is dat ook dit rond de jaarwisseling zal worden doorgevoerd.

Voorheen hoge kosten
Wanneer reizigers op het oude maritieme netwerk verbinding maakten met internet, konden de kosten extreem hoog oplopen. Bij Odido kon je bijvoorbeeld bundels afkopen voor 3 euro voor 25MB of of 25 euro voor 500MB, bedragen waar je dus behoorlijk diep in de buidel voor moet tasten. Had je geen bundel en maakte je per ongeluk verbinding, dan liepen de kosten nog verder op.

▼ Volgende artikel
Nieuw van OPPO: Find X9 en X9 Pro met Hasselblad-telelens en accu van ruim 7000 mAh
© OPPO
Huis

Nieuw van OPPO: Find X9 en X9 Pro met Hasselblad-telelens en accu van ruim 7000 mAh

OPPO brengt zijn nieuwste vlaggenschepen, de Find X9 en Find X9 Pro, wereldwijd op de markt. De nieuwe toestellen combineren krachtige camera's, hoge accucapaciteit en de nieuwste versie van OPPO's besturingssysteem ColorOS.

De Find X9-serie richt zich vooral op fotografie, met camera's die in samenwerking met Hasselblad zijn ontwikkeld. De Find X9 beschikt over drie 50MP-camera's: een hoofdcamera met een Sony LYT808-sensor, een ultragroothoek met autofocus en een periscoop-telelens. De Find X9 Pro gaat een stap verder met een aangepaste Sony LYT828-hoofdsensor en een 200MP-telelens met 3x optische zoom. Deze laatste kan dankzij de hoge resolutie digitaal inzoomen tot ruim 13x zonder zichtbaar kwaliteitsverlies.

Beide toestellen maken gebruik van OPPO's nieuwe LUMO Image Engine, die foto's sneller en energiezuiniger verwerkt. De camera kiest automatisch de juiste resolutie (50, 25 of 12 megapixel) afhankelijk van de lichtomstandigheden. Ook nieuw zijn 4K Motion Photos, waarbij korte videofragmenten met hoge resolutie kunnen worden vastgelegd en elk frame als losse foto kan worden opgeslagen.

©OPPO

Wat is de LUMO Image Engine?

De LUMO Image Engine is OPPO's nieuwe systeem voor beeldverwerking. Het combineert rekenkracht en kunstmatige intelligentie om foto's sneller te verwerken en natuurlijker te laten ogen. De engine past onder meer de belichting en kleurweergave aan en vermindert ruis in situaties met weinig licht, terwijl het stroomverbruik van de chip wordt verlaagd.

Grote accu's

De Find X9-serie valt ook op door zijn grote batterijcapaciteit. De Find X9 heeft een 7025mAh-accu, de Pro-versie zelfs 7500mAh – groter dan in eerdere OPPO-flagships. Beide modellen ondersteunen 80W snelladen via de kabel, 50W draadloos laden en 10W omgekeerd opladen, waarmee je andere apparaten – zoals oordopjes of een smartwatch – draadloos kunt bijladen. De toestellen zijn voorzien van OPPO's derde generatie silicium-koolstofbatterij, die volgens de fabrikant na vijf jaar nog 80 procent van de oorspronkelijke capaciteit behoudt.

Prestaties en koeling

Binnenin draait de Find X9-serie op de MediaTek Dimensity 9500-chip, gebouwd op een 3nm-proces. De nieuwe chipset belooft betere prestaties en een lager energieverbruik. OPPO's eigen Trinity Engine moet zorgen voor stabiele prestaties, ook bij langdurig gamen of zware taken.

Scherm en ontwerp

Het ontwerp is grotendeels vlak, met smalle randen van 1,15 millimeter en een helder 120Hz-scherm dat tot 3600 nits piekhelderheid haalt. Beide toestellen hebben een IP69-classificatie, wat bescherming biedt tegen stof, water en hoge temperaturen. De Find X9 verschijnt in Titanium Grey en Space Black, terwijl de Pro-uitvoering verkrijgbaar is in Silk White en Titanium Charcoal.

De toestellen draaien op ColorOS 16, dat onder meer verbeterde animaties, slimme AI-functies en uitgebreidere koppeling met Windows- en Mac-computers biedt.

©OPPO

Beschikbaarheid en prijs

De adviesprijs van de OPPO Find X9 (12GB/512GB) is 999 euro, die van de Find X9 Pro (16GB/512GB) is 1.299 euro. Beide modellen zijn per direct verkrijgbaar.