Je hoort de afgelopen tijd steeds meer over AI: artificial intelligence, oftewel kunstmatige intelligentie. De ontwikkelingen op dit gebied gaan dan ook razendsnel en kunstmatige intelligentie is tegenwoordig vaak in het nieuws. We kunnen ons voorstellen dat je een hoop vragen hebt over deze snel evoluerende vorm van wetenschap. In dit artikel behandelen we daarom 10 veelgestelde vragen over AI.

Wat is AI?

AI houdt in brede zin in dat een computerprogramma in staat is om cognitieve taken van mensen over te nemen. Het kan bijvoorbeeld zelfstandig leren, redeneren, plannen en creatief zijn. Er wordt echter nog vaak discussie gevoerd over wanneer een computer precies als ‘kunstmatig intelligent’ kan worden beschouwd.

De meeste AI-experts zijn het er over eens dat er een mate van interpretatie aanwezig moet zijn (bij een machine of programma) voordat het stempel AI van toepassing is. Het AI-model wordt geacht eigen keuzes te kunnen maken op basis van wat het heeft geleerd (zie ook Hoe leert AI?).

Maar is zoiets vervolgens écht intelligent? Ook daar zijn de meningen over verdeeld. De veronderstelde intelligentie is immers puur gebaseerd op de data die mensen aan de machine of het programma verschaffen. Dergelijke modellen worden daarom voor het gemak ook wel machinelearning-modellen genoemd. Sommigen zeggen om deze reden dat een ‘echte’ AI (met een eigen wil, zoals vaak te zien in sciencefictionfilms) nog niet bestaat. Als we het hebben over AI, bedoelen we meestal dus eigenlijk machinelearning-modellen. Maar om een en ander niet onnodig ingewikkeld te maken, gebruiken we in dit artikel gewoon de term AI.

Hoe leert AI?

Over het algemeen moet een AI bakken met data binnenkrijgen om te kunnen leren. Hoe meer data er voorhanden is, des te complexer de zaken die de AI kan leren. Simpel voorbeeld: door een AI een dataset van 500 kattenfoto’s te sturen, maar ook 500 foto’s van andere dieren, kun je het model leren om katten in foto’s te onderscheiden van andere dieren. Als je het daarna nog een foto geeft, is er een grote kans dat het zelfstandig weet aan te geven óf (en waar) er een kat aanwezig is in de foto. En als de dataset nog twee keer zo groot is, is die kans natuurlijk weer een stuk groter.

Waar wordt AI voor gebruikt?

Kunstmatige intelligentie wordt vaak gebruikt om taken van mensen over te nemen. Het gaat dan niet alleen om monotone taken, maar (vooral) zaken waarbij beslissingen moeten worden genomen (denk aan een van de eerste toepassingen van AI: schaken). Kunstmatige intelligentie is in staat om in snel tempo een hoop gegevens te verwerken en op basis daarvan betrouwbare berekeningen en weloverwogen keuzes te maken. Er zijn veel scenario’s denkbaar waarbij dat goed van pas kan komen (zie ook Wat zijn de voordelen van AI? en Wat zijn voorbeelden van AI?).

Wat zijn de voordelen van AI?

Door middel van AI kunnen veel mensentaken eenvoudig worden geautomatiseerd en wordt het leven in zekere zin vergemakkelijkt. De bedoeling is echter dat AI de taken ook betrouwbaarder en sneller kan uitvoeren. Daar komt bij dat een AI nooit vermoeid raakt, waardoor deze dus non-stop door kan blijven werken. Men hoopt dat AI uiteindelijk zo geavanceerd is dat deze problemen kan oplossen die nog te moeilijk zijn voor mensen. Het is dus goed denkbaar dat een AI-model uiteindelijk mensen helpt met het vinden van een geneesmiddel voor kanker (iets waar overigens al volop mee wordt geëxperimenteerd).

Wat kan een AI niet?

Het is moeilijk te zeggen wat een AI nooit zou kunnen, aangezien kunstmatige intelligentie nog volop in ontwikkeling is. Wel heeft AI tegenwoordig nog veel (vooral technologische) beperkingen. Zo kan een AI niet voor zichzelf denken; de modellen zijn nog erg afhankelijk van de data die ze door mensen krijgen voorgeschoteld. Als die data onvolledig zijn, of onjuist, zullen de resultaten dat ook zijn. Daarnaast is het nog maar de vraag of het AI ooit gaat lukken om menselijke emoties en abstracte zaken als een ‘gezond verstand’ werkelijk te begrijpen.

Wat zijn voorbeelden van AI?

Zoekmachines als Google en Bing gebruiken AI-algoritmen onder meer om relevante zoekresultaten tevoorschijn te toveren. Niet alleen in algemene zin, maar vooral zoekresultaten die jij graag wilt zien. Soortgelijke algoritmen op onder meer YouTube en TikTok proberen te voorspellen wat voor filmpjes je leuk vindt en allerlei onlinewinkels proberen zo eveneens een beeld te schetsen van jouw ‘smaak’, zodat ze gericht op je kunnen adverteren (als vervanging van cookies, aangezien die langzamerhand verdwijnen).

Ook spraakassistenten als Siri en Google Assistent zijn vormen van AI, evenals zelfrijdende auto’s. Bij laatstgenoemde wordt geprobeerd om door middel van een hoop geavanceerde algoritmen autorijden betrouwbaarder en dus veiliger te maken dan met mensen aan het stuur.

Voorbeelden waarbij het duidelijker is dat je met AI te maken hebt zijn chatbots als ChatGPT, die op zeer menselijke wijze antwoord kunnen geven op vragen en tekst-gebaseerde opdrachten kunnen uitvoeren, zoals het schrijven van code of het bedenken van een filmplot. Image-AI’s als Dall-E en Stable Diffusion zijn daarentegen in staat om van een opdracht (bijvoorbeeld ‘realistisch portret van een schattige kat met een hoge hoed’) een unieke afbeelding te genereren.

Wat kost een AI?

Een AI ‘runnen’ is een duur en tijdrovend grapje. Simpele automatisatie kan al vrij makkelijk en snel, maar voor een betrouwbaar machinelearning-model heb je al snel een grote dataset nodig, maar ook een rigoureuze training. Prijzen verschillen per usecase, maar als je een simpel neuraal netwerk opzet voor één specifieke toepassing, kost dat al snel 20.000 tot 50.000 dollar, aldus softwarebedrijf Itrex.

ChatGPT (zie vorige paragraaf) draaiende houden zou zelfs 100.000 dollar per dag kosten, alleen al vanwege de serverkosten. Veel grote bedrijven die met dergelijke ‘baanbrekende’ AI bezig zijn, willen het inzetten voor commerciële doeleinden en hopen zo hun kosten terug te kunnen winnen.

Welke banen verdwijnen door AI?

We begeven ons nu op speculatief terrein, maar zaken die puur computer-gebaseerd zijn (en dus een ‘fysiek’ sociaal aspect missen) hebben de grootste kans om (gedeeltelijk) overgenomen te worden door AI. Denk aan administratieve ICT-banen zoals boekhouding en data-analyse, maar ook zaken als online-klantenservice (voor die laatstgenoemde worden al veel chatbots gebruikt). Onderzoekers hebben een programmaatje gemaakt dat berekent hoe groot de kans is dat jouw beroep wordt overgenomen door robots.

Verwacht echter niet dat beroepen zomaar pats-boem verdwijnen; automatisatie is een traag proces en momenteel is AI nog niet betrouwbaar genoeg om zelfstandig volledige banen over te nemen. Volgens dit onderzoeksrapport uit 2017 is 60 procent van de banen in 2030 voor hooguit 30 procent te automatiseren, en is slechts 5 procent van de banen volledig overgenomen door AI.

Het Future of Jobs-rapport van het World Economic Forum uit 2020 schat dat tegen 2025 85 miljoen banen zijn vervangen door AI. Dat is redelijk wat, maar AI kan aan de andere kant ook banen creëren. Volgens hetzelfde rapport zorgt AI-onderzoek en -ontwikkeling namelijk voor 97 miljoen nieuwe banen in hetzelfde jaar. Wel vereist dat voor veel mensen die hun baan verliezen her- en bijscholing.

©sdecoret

Wat is het gevaar van AI?

Door de algoritmen op internet ontstaat het probleem dat mensen in hun eigen bubbel verstrikt raken (doordat je alleen posts of video’s te zien krijgt die passen bij jouw denkbeelden, blijf je in je eigen denkwereldje zitten: de ‘Fabeltjesfuik’, zoals dat in een Zondag met Lubach-item over het onderwerp werd genoemd).

Daarnaast is er zoiets als een algorithmic bias; kunstmatige intelligentie die systematisch beslissingen maakt waardoor een bepaalde groep mensen wordt benadeeld. Het bestaan van dit soort vooroordelen is in meerdere onderzoeken bewezen en kan een groot probleem vormen als AI bijvoorbeeld sollicitaties behandelt, of een leven-of-doodkeuze moet maken, bijvoorbeeld in zelfrijdende auto’s.

Wat is de toekomst van AI?

Hoewel AI lange tijd nog in de kinderschoenen stond, zitten de ontwikkelingen de laatste tijd in een heuse stroomversnelling. Dat heeft alles te maken met de verbeteringen qua rekenkracht, waardoor er steeds groter wordende datasets kunnen worden gebruikt, in combinatie met de ontdekking van nieuwe algoritmen om machinelearning-modellen sneller – en beter – dingen te leren.

Waar AI eerst een noviteit was (en een soort gimmick) proberen bedrijven de modellen nu steeds meer toe te passen op gebieden waar de gewone gebruiker iets aan heeft. Vooral Microsoft heeft naar verluidt grootse plannen om AI te integreren in zijn online-diensten, zoals Bing, Outlook en de Office-programma’s. Zo wil de techgigant er mogelijk voor zorgen dat AI automatisch zinnen of zelfs hele alinea’s kan aanvullen in Word (voor als je zelf even geen inspiratie hebt voor een goed slot), of automatische reacties kan sturen op e-mails.

Verder zijn er ook grote ontwikkelingen te zien in weersvoorspelling, waarbij AI in sommige gevallen beter in staat is om het weer te voorspellen dan professionele weermannen en -vrouwen. Ook op het gebied van factchecking zou AI erg behulpzaam kunnen zijn. Oftewel: als je op internet zit, kun je er dus al haast niet onderuit om met AI te maken te krijgen. En dat zal in de toekomst alleen maar meer worden.

Ambilight is de exclusieve feature van Philips tv's. De kleurrijke gloed achter het scherm ken je vermoedelijk wel, maar weet je dat je ook heel wat zaken kunt personaliseren in Ambilight? We gidsen je stap voor stap door alle opties.

Wat is Ambilight? 

Ambilight, dat zijn een reeks leds die in de rug van bijna elke Philips tv ingebouwd zijn. Afhankelijk van je model kan dat aan twee, drie of vier zijdes van de tv zijn. Deze leds projecteren een kleurrijke gloed op de wand achter de tv. En niet zomaar een willekeurige kleur. De beeldverwerkingsprocessor in de tv die elk beeld analyseert, stuurt de Ambilight-leds aan, zodat die precies de kleuren van het beeld op het scherm volgen. Die gloed versterkt de sfeer, en doet het beeld groter lijken. 

De basiskeuzes van Ambilight

Elke Philips afstandsbediening beschikt over een Ambilight-toets. Daarmee kun je kiezen uit een aantal presets voor Ambilight. De eerste vier zijn basisvarianten: Standaard, Sport, Bioscoop en Gaming. Het zijn presets die ideaal zijn voor dat respectievelijk type content.

©Brastock Images / Eric Beeckmans | ID.nl

Vervolgens zijn er nog twee speciale presets die wat andere opties bieden. De Muziek-instelling reageert op de dynamiek van het geluid, en creëert zo lichteffecten op basis van je geluid; erg handig wanneer je een feest geeft. Bij de Vaste kleur-instelling kies je een kleur die niet verandert. Deze instelling kan dienen als een bias-light, iets wat overigens het originele doel was van Ambilight. Wie kijkt bij verduistering kan last krijgen van vermoeide ogen als het beeld vaak wisselt tussen donker en helder. Door een bias-light rond het scherm te gebruiken, liefst een neutraal wit, geef je je ogen een vaste referentie, waardoor je minder snel last hebt van vermoeide ogen. 

Maak je eigen Ambilight-stijl

Je bent niet beperkt tot de Ambilight-presets. Via de instellingen kun je heel wat aspecten aanpassen, zodat Ambilight werkt volgens jouw voorkeuren. Selecteer in het instellingenmenu Ambilight en dan Ambilight-personalisatie.  

©ID.nl | Eric Beeckmans

Kijk je soms bij veel omgevingslicht en soms in relatieve duisternis, activeer dan Ruimteafhankelijk eco. Zo kan Ambilight zijn helderheid aanpassen aan de hoeveelheid licht in de kamer. Helderheid bepaalt hoe helder Ambilight is, Verzadiging bepaalt hoe fel of hoe zacht de kleuren zijn. Via Dynamisch controleer je de snelheid waarmee Ambilight reageert, het is instelbaar in vier stappen. Voor games wil je misschien dat Ambilight snel reageert, terwijl je voor films liever een rustige Ambilight-ervaring wilt. Tot slot kan je ook het gedrag van Ambilight bij donkere beelden aanpassen, in vier stappen. Zo kan je Ambilight zelfs uitschakelen wanneer het beeld erg donker is. 

©Cultura Allies

Lichteffecten bij muziek 

Heb je de Ambilight preset Muziek gekozen, dan krijg je bij de Ambilight-personalisatie instellingen een nieuwe optie, Muziekstijlselectie. De drie opties zijn Lumina, Disco en Rhythm. Lumina is best geschikt voor muziekvideo's, Disco en Rhythm creëren lichteffecten op maat van de muziek, en zijn dus ideale keuzes als je gewoon muziek beluistert via bijvoorbeeld de Spotify-app op je tv.  

©Solid photos / Eric Beeckmans | I D.nl

Aurora, een screensaver met Ambilight 

Een variant op het Lounge Light, maar dan gecombineerd met een leuke screensaver op het scherm, dat is Aurora. Open het snelmenu en kies Aurora. Binnen Aurora kun je kiezen uit allerlei statische beelden of bewegende beelden, al dan niet met wat achtergrondmuziek en/of een klok. Ambilight moet je dan instellen op App volgen. 

©TP Vision

Ambilight als sfeerlicht in de kamer 

Via de optie Lounge Light kun je Ambilight ook gebruiken als je geen tv kijkt. Je kan het automatisch laten starten wanneer je de tv uitzet, maar je kunt ook op de Ambilight-toets drukken als de tv uitstaat. Ook hier heb je allerlei mogelijkheden om het licht aan te passen naar jouw smaak.

©Jacob Lund / Eric Beeckmans | ID.nl

Uiteraard kun je de kleur en helderheid kiezen. Standaard is het Lounge Light een vast licht, maar als je liever een zacht bewegend licht hebt, kies dan voor de Dynamische effecten-optie. Tot slot kun je ook bepalen hoelang het licht actief blijft, van 10 tot 240 minuten. 

📺Leestip: Review Philips 65PUS8909/12 – Strijdvaardig, maar is dat voldoende?

Gaan slapen en opstaan met Ambilight 

In de Ambilight-instellingen vind je Ambisleep, een sleep-functie met instelbare Ambilight. Kies de kleur en helderheid, en selecteer hoelang Ambisleep actief is voor het zichzelf uitschakelt. Een bijhorend geluid kun je ook kiezen, het volume regel je gewoon met de volume-schakelaar.  

©Vasyl

Je kunt ook tot vijf verschillende alarmen met Ambilight instellen. Dat vind je niet in de Ambilight-instellingen, maar rechtstreeks in het snelmenu, onder de naam Zonsopgangalarm. Geen paniek, je kan instellen op welk uur het alarm afgaat (en op welke dagen van de week het herhaalt), dat hoeft niet bij zonsopgang te zijn. Je kunt een ook specifiek beeld, geluid en volume kiezen voor het alarm. 

©ID.nl | Eric Beeckmans

Wie op zoek is naar een nieuwe laptop, komt steeds vaker uit bij een Chromebook. Deze laptops zijn er in alle soorten en maten, maar er is ook een krachtiger variant: de Chromebook Plus. Die 'Plus' is meer dan alleen een naam, want het staat voor een reeks verbeteringen die deze Chromebooks onderscheiden van hun voorgangers. Wat maakt een Chromebook Plus anders? We zochten het uit.

Betere specificaties

Google stelt strenge eisen aan Chromebooks die het Plus-label mogen dragen. Zo moet de laptop beschikken over een krachtige processor: minimaal een Intel Core i3 uit de twaalfde generatie of een AMD Ryzen 3 uit de 7000-serie. Ook aan het geheugen worden hoge eisen gesteld: minimaal 8 GB werkgeheugen en 128 GB opslagruimte. Bij gewone Chromebooks laat Google deze keuzes over aan de fabrikant.

Ook voor videobellen is de Plus-variant beter uitgerust. Waar een gewone Chromebook het mag doen met een simpele HD-webcam, moet een Plus-model een 1080p-camera hebben die filmt in Full HD. Deze camera onderdrukt bovendien storende achtergrondgeluiden, wat vooral handig is tijdens online vergaderingen.

©Acer

Ook voor het beeldscherm legt Google de lat hoog bij Chromebook Plus-modellen. Ze moeten minimaal een Full-HD-resolutie hebben en zijn voorzien van een hoogwaardig IPS-scherm, wat zorgt voor heldere kleuren en goede kijkhoeken vanuit elke positie.

Een Chromebook Plus is daarnaast klaar voor moderne cloudgaming. Via diensten als Xbox, Nvidia GeForce Now en Amazon Luna kun je direct pc- en consolegames spelen. Gewone Chromebooks kunnen dit in principe ook, maar een Plus-model is hier speciaal voor geoptimaliseerd. Ben je een fanatiek gamer? Dan zijn er ook speciale gaming-Chromebooks van merken als Lenovo en Acer.

Sommige basiseisen gelden overigens voor alle Chromebooks, of ze nu Plus zijn of niet. Zo moet elke Chromebook minimaal tien uur op één acculading kunnen werken, beschikken over een veelzijdige usb-c-aansluiting en werken met de snelle wifi 6-standaard.

Meer slimme softwarefuncties

Een Chromebook Plus kan dankzij zijn technische specificaties sneller werken en krachtigere taken afhandelen. Dat doet de laptop deels lokaal – dus zelf – en voor een deel in de cloud, dus via een internetverbinding met een datacenter. Dat levert interessante nieuwe functies op. Zo kun je met de magische gum in de Google Foto's-app storende onderdelen of personen op de achtergrond van een foto verwijderen.

©Google

En met prompts, dus het typen van een opdracht, kun je software op basis van artificiële intelligentie (AI) flink aan het werk zetten. De AI kan bijvoorbeeld een leuke tekst voor bij je Instagram-bericht genereren, maar ook niet-bestaande tafereeltjes genereren. Je kunt het zo gek niet bedenken, of de AI maakt het voor je.

Een gegenereerde afbeelding is op te slaan als achtergrond op je Chromebook en ook in te zetten als achtergrond tijdens je videobelgesprekken. Dat is weer een iets anders dan een vervaagde achtergrond of dat clichéstrand waar je thuiswerkende collega's alleen in het begin van de coronapandemie om lachten.

Hoe strikt de softwarefuncties voorbehouden blijven aan Chromebook Plus-laptops, is nog niet helemaal duidelijk. Google heeft namelijk zelf aangegeven dat minimaal één AI-functie mogelijk later ook naar normale Chromebooks komt.

Google zegt ook dat een Chromebook Plus-laptop beter omgaat met programma's als Adobe Express, Adobe Lightroom en LumaFusion. Je kunt ook Adobe Photoshop gebruiken – het enige creatieve programma dat Google uitlicht bij een normale Chromebook.

Offline werken

Een Chromebook Plus maakt het een stuk makkelijker om zonder internet te werken. De laptop zorgt er namelijk automatisch voor dat al je bestanden uit Google Documenten, Spreadsheets en Presentaties ook op de laptop zelf worden opgeslagen. Zo heb je altijd toegang tot je werk, ook zonder internetverbinding.

Bij een gewone Chromebook moet je dit zelf regelen. Wil je bijvoorbeeld in het vliegtuig werken? Dan moet je van tevoren aangeven welke bestanden je offline wilt kunnen gebruiken. Vergeet je dit, dan kun je pas weer bij je documenten als je weer internetverbinding hebt.

Welke merken verkopen Chromebook Plus-laptops?

Omdat Googles technische eisen voor een Chromebook Plus redelijk gangbaar zijn, komen laptops van verschillende populaire merken in aanmerking voor de Plus-aanduiding. Onder meer Lenovo, Acer, ASUS en HP verkopen Chromebook Plus-laptops. En die zijn goedkoper dan het Plus-label wellicht doet vermoeden. Een handvol laptops is beschikbaar voor minder dan 500 euro.

Goed om te weten is dat oudere Chromebooks die aan Googles eisen voldoen, ook het Plus-label mogen dragen én de softwarefunctionaliteiten krijgen die Google beschikbaar telt voor nieuwere Chromebook Plus-laptops. Die oudere laptops kunnen nog wat goedkoper zijn dan nieuwere modellen, maar houd er rekening mee dat de softwareondersteuning ook sneller stopt.