Je hoort de afgelopen tijd steeds meer over AI: artificial intelligence, oftewel kunstmatige intelligentie. De ontwikkelingen op dit gebied gaan dan ook razendsnel en kunstmatige intelligentie is tegenwoordig vaak in het nieuws. We kunnen ons voorstellen dat je een hoop vragen hebt over deze snel evoluerende vorm van wetenschap. In dit artikel behandelen we daarom 10 veelgestelde vragen over AI.

Wat is AI?

AI houdt in brede zin in dat een computerprogramma in staat is om cognitieve taken van mensen over te nemen. Het kan bijvoorbeeld zelfstandig leren, redeneren, plannen en creatief zijn. Er wordt echter nog vaak discussie gevoerd over wanneer een computer precies als ‘kunstmatig intelligent’ kan worden beschouwd.

De meeste AI-experts zijn het er over eens dat er een mate van interpretatie aanwezig moet zijn (bij een machine of programma) voordat het stempel AI van toepassing is. Het AI-model wordt geacht eigen keuzes te kunnen maken op basis van wat het heeft geleerd (zie ook Hoe leert AI?).

Maar is zoiets vervolgens écht intelligent? Ook daar zijn de meningen over verdeeld. De veronderstelde intelligentie is immers puur gebaseerd op de data die mensen aan de machine of het programma verschaffen. Dergelijke modellen worden daarom voor het gemak ook wel machinelearning-modellen genoemd. Sommigen zeggen om deze reden dat een ‘echte’ AI (met een eigen wil, zoals vaak te zien in sciencefictionfilms) nog niet bestaat. Als we het hebben over AI, bedoelen we meestal dus eigenlijk machinelearning-modellen. Maar om een en ander niet onnodig ingewikkeld te maken, gebruiken we in dit artikel gewoon de term AI.

©phonlamaiphoto - stock.adobe.com

Hoe leert AI?

Over het algemeen moet een AI bakken met data binnenkrijgen om te kunnen leren. Hoe meer data er voorhanden is, des te complexer de zaken die de AI kan leren. Simpel voorbeeld: door een AI een dataset van 500 kattenfoto’s te sturen, maar ook 500 foto’s van andere dieren, kun je het model leren om katten in foto’s te onderscheiden van andere dieren. Als je het daarna nog een foto geeft, is er een grote kans dat het zelfstandig weet aan te geven óf (en waar) er een kat aanwezig is in de foto. En als de dataset nog twee keer zo groot is, is die kans natuurlijk weer een stuk groter.

©zapp2photo - stock.adobe.com

Waar wordt AI voor gebruikt?

Kunstmatige intelligentie wordt vaak gebruikt om taken van mensen over te nemen. Het gaat dan niet alleen om monotone taken, maar (vooral) zaken waarbij beslissingen moeten worden genomen (denk aan een van de eerste toepassingen van AI: schaken). Kunstmatige intelligentie is in staat om in snel tempo een hoop gegevens te verwerken en op basis daarvan betrouwbare berekeningen en weloverwogen keuzes te maken. Er zijn veel scenario’s denkbaar waarbij dat goed van pas kan komen (zie ook Wat zijn de voordelen van AI? en Wat zijn voorbeelden van AI?).

Wat zijn de voordelen van AI?

Door middel van AI kunnen veel mensentaken eenvoudig worden geautomatiseerd en wordt het leven in zekere zin vergemakkelijkt. De bedoeling is echter dat AI de taken ook betrouwbaarder en sneller kan uitvoeren. Daar komt bij dat een AI nooit vermoeid raakt, waardoor deze dus non-stop door kan blijven werken. Men hoopt dat AI uiteindelijk zo geavanceerd is dat deze problemen kan oplossen die nog te moeilijk zijn voor mensen. Het is dus goed denkbaar dat een AI-model uiteindelijk mensen helpt met het vinden van een geneesmiddel voor kanker (iets waar overigens al volop mee wordt geëxperimenteerd).

Wat kan een AI niet?

Het is moeilijk te zeggen wat een AI nooit zou kunnen, aangezien kunstmatige intelligentie nog volop in ontwikkeling is. Wel heeft AI tegenwoordig nog veel (vooral technologische) beperkingen. Zo kan een AI niet voor zichzelf denken; de modellen zijn nog erg afhankelijk van de data die ze door mensen krijgen voorgeschoteld. Als die data onvolledig zijn, of onjuist, zullen de resultaten dat ook zijn. Daarnaast is het nog maar de vraag of het AI ooit gaat lukken om menselijke emoties en abstracte zaken als een ‘gezond verstand’ werkelijk te begrijpen.

Wat zijn voorbeelden van AI?

Zoekmachines als Google en Bing gebruiken AI-algoritmen onder meer om relevante zoekresultaten tevoorschijn te toveren. Niet alleen in algemene zin, maar vooral zoekresultaten die jij graag wilt zien. Soortgelijke algoritmen op onder meer YouTube en TikTok proberen te voorspellen wat voor filmpjes je leuk vindt en allerlei onlinewinkels proberen zo eveneens een beeld te schetsen van jouw ‘smaak’, zodat ze gericht op je kunnen adverteren (als vervanging van cookies, aangezien die langzamerhand verdwijnen).

Ook spraakassistenten als Siri en Google Assistent zijn vormen van AI, evenals zelfrijdende auto’s. Bij laatstgenoemde wordt geprobeerd om door middel van een hoop geavanceerde algoritmen autorijden betrouwbaarder en dus veiliger te maken dan met mensen aan het stuur.

Voorbeelden waarbij het duidelijker is dat je met AI te maken hebt zijn chatbots als ChatGPT, die op zeer menselijke wijze antwoord kunnen geven op vragen en tekst-gebaseerde opdrachten kunnen uitvoeren, zoals het schrijven van code of het bedenken van een filmplot. Image-AI’s als Dall-E en Stable Diffusion zijn daarentegen in staat om van een opdracht (bijvoorbeeld ‘realistisch portret van een schattige kat met een hoge hoed’) een unieke afbeelding te genereren.

Wat kost een AI?

Een AI ‘runnen’ is een duur en tijdrovend grapje. Simpele automatisatie kan al vrij makkelijk en snel, maar voor een betrouwbaar machinelearning-model heb je al snel een grote dataset nodig, maar ook een rigoureuze training. Prijzen verschillen per usecase, maar als je een simpel neuraal netwerk opzet voor één specifieke toepassing, kost dat al snel 20.000 tot 50.000 dollar, aldus softwarebedrijf Itrex.

ChatGPT (zie vorige paragraaf) draaiende houden zou zelfs 100.000 dollar per dag kosten, alleen al vanwege de serverkosten. Veel grote bedrijven die met dergelijke ‘baanbrekende’ AI bezig zijn, willen het inzetten voor commerciële doeleinden en hopen zo hun kosten terug te kunnen winnen.

Welke banen verdwijnen door AI?

We begeven ons nu op speculatief terrein, maar zaken die puur computer-gebaseerd zijn (en dus een ‘fysiek’ sociaal aspect missen) hebben de grootste kans om (gedeeltelijk) overgenomen te worden door AI. Denk aan administratieve ICT-banen zoals boekhouding en data-analyse, maar ook zaken als online-klantenservice (voor die laatstgenoemde worden al veel chatbots gebruikt). Onderzoekers hebben een programmaatje gemaakt dat berekent hoe groot de kans is dat jouw beroep wordt overgenomen door robots.

Verwacht echter niet dat beroepen zomaar pats-boem verdwijnen; automatisatie is een traag proces en momenteel is AI nog niet betrouwbaar genoeg om zelfstandig volledige banen over te nemen. Volgens dit onderzoeksrapport uit 2017 is 60 procent van de banen in 2030 voor hooguit 30 procent te automatiseren, en is slechts 5 procent van de banen volledig overgenomen door AI.

Het Future of Jobs-rapport van het World Economic Forum uit 2020 schat dat tegen 2025 85 miljoen banen zijn vervangen door AI. Dat is redelijk wat, maar AI kan aan de andere kant ook banen creëren. Volgens hetzelfde rapport zorgt AI-onderzoek en -ontwikkeling namelijk voor 97 miljoen nieuwe banen in hetzelfde jaar. Wel vereist dat voor veel mensen die hun baan verliezen her- en bijscholing.

©sdecoret

Wat is het gevaar van AI?

Door de algoritmen op internet ontstaat het probleem dat mensen in hun eigen bubbel verstrikt raken (doordat je alleen posts of video’s te zien krijgt die passen bij jouw denkbeelden, blijf je in je eigen denkwereldje zitten: de ‘Fabeltjesfuik’, zoals dat in een Zondag met Lubach-item over het onderwerp werd genoemd).

Daarnaast is er zoiets als een algorithmic bias; kunstmatige intelligentie die systematisch beslissingen maakt waardoor een bepaalde groep mensen wordt benadeeld. Het bestaan van dit soort vooroordelen is in meerdere onderzoeken bewezen en kan een groot probleem vormen als AI bijvoorbeeld sollicitaties behandelt, of een leven-of-doodkeuze moet maken, bijvoorbeeld in zelfrijdende auto’s.

Wat is de toekomst van AI?

Hoewel AI lange tijd nog in de kinderschoenen stond, zitten de ontwikkelingen de laatste tijd in een heuse stroomversnelling. Dat heeft alles te maken met de verbeteringen qua rekenkracht, waardoor er steeds groter wordende datasets kunnen worden gebruikt, in combinatie met de ontdekking van nieuwe algoritmen om machinelearning-modellen sneller – en beter – dingen te leren.

Waar AI eerst een noviteit was (en een soort gimmick) proberen bedrijven de modellen nu steeds meer toe te passen op gebieden waar de gewone gebruiker iets aan heeft. Vooral Microsoft heeft naar verluidt grootse plannen om AI te integreren in zijn online-diensten, zoals Bing, Outlook en de Office-programma’s. Zo wil de techgigant er mogelijk voor zorgen dat AI automatisch zinnen of zelfs hele alinea’s kan aanvullen in Word (voor als je zelf even geen inspiratie hebt voor een goed slot), of automatische reacties kan sturen op e-mails.

Verder zijn er ook grote ontwikkelingen te zien in weersvoorspelling, waarbij AI in sommige gevallen beter in staat is om het weer te voorspellen dan professionele weermannen en -vrouwen. Ook op het gebied van factchecking zou AI erg behulpzaam kunnen zijn. Oftewel: als je op internet zit, kun je er dus al haast niet onderuit om met AI te maken te krijgen. En dat zal in de toekomst alleen maar meer worden.

Herken je dat? Gesprekken in een drukke ruimte die steeds lastiger te volgen zijn. Muziek die doffer klinkt dan vroeger. Of familieleden die zeggen dat de tv wel erg hard staat. Veel mensen merken pas laat dat hun gehoor langzaam achteruitgaat. Toch kun je daar iets aan doen – en dat begint met luisteren. Letterlijk én figuurlijk.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Schoonenberg HoorSupport

Hoe weet je of je gehoor achteruitgaat?

Gehoorverlies ontstaat vaak geleidelijk. Je hersenen vullen ontbrekende klanken vanzelf aan, waardoor je het niet meteen merkt. Hierdoor raak je niet alleen sneller vermoeid, maar zijn het ook anderen die eerder merken dat je niet goed hoort: je vraagt mensen steeds vaker of ze willen herhalen wat ze net gezegd hebben, of je zet het volume van de stereo of televisie hoger dan vroeger.

Een eenvoudige manier om in te schatten hoe het met je gehoor staat, is jezelf een cijfer te geven. Hoe beoordeel jij je gehoor op een schaal van 1 tot 10? Scoor je lager dan een 6, dan is dat een goed moment om actie te ondernemen. Hoe eerder je erbij bent, des te beter je er iets aan kunt doen.

Laat je gehoor eens testen

Vermoed je gehoorverlies? Bij Schoonenberg HoorSupport kun je gratis en vrijblijvend een hoortest doen. De audicien onderzoekt hoe goed je hoort en jullie bespreken samen wat voor jou belangrijk is. Met ruim 140 vestigingen in Nederland is er altijd wel een locatie bij jou in de buurt.

In de winkels staan gecertificeerde audiciens klaar om uitleg te geven over moderne hooroplossingen zoals de AudioNova S9. Zo ervaar je opnieuw hoe rijk geluid kan zijn – van stemmen en muziek tot de alledaagse geluiden die je misschien ongemerkt was kwijtgeraakt.

©Schoonenberg HoorSupport

©Schoonenberg HoorSupport

©Schoonenberg HoorSupport

Probeer de AudioNova S9 zelf uit

Review.nl organiseert samen met Schoonenberg HoorSupport een testpanel voor de AudioNova S9. Deelnemers mogen het toestel uitgebreid uitproberen en hun ervaring delen. Je krijgt daarbij professionele begeleiding van de experts van Schoonenberg.

Wil je meedoen of meer weten over de test? Meld je aan via de Review.nl-pagina. Daar lees je alles over deelname, de planning en wat er van je wordt verwacht.

Ook als je niet in het testpanel wordt geselecteerd, kun je natuurlijk een hoortest plannen bij een vestiging van Schoonenberg HoorSupport. Zo ontdek je zelf of de AudioNova S9 of een ander model bij jou past.

©Schoonenberg HoorSupport

Strijken lijkt simpel, maar in de praktijk sluipen er snel gewoontes in die jouw kleding geen goed doen. Veel mensen strijken op gevoel en merken pas later dat toch niet alle kreukels weg zijn, de stof sneller slijt of dat het strijkwerk eindeloos duurt. Door deze zes fouten te vermijden, gaat het strijken vlotter en blijft je kleding mooier.

Strijken kan een vervelende klus zijn wanneer je wekelijks met een volle mand aan de slag gaat, zeker als hardnekkige vouwen niet willen verdwijnen of een net gestreken blouse na een uur alweer kreukt. In grotere huishoudens voelt het soms zelfs alsof het werk nooit af is. Het goede nieuws: het kan sneller én makkelijker. Hieronder lees je welke zes fouten het strijken vaak onnodig lastig maken en hoe je ze voorkomt.

1: De temperatuur verkeerd instellen

Veel mensen laten hun strijkijzer standaard op dezelfde temperatuur staan. Dat lijkt handig, maar is het niet. Sommige stoffen, zoals zijde of synthetische vezels, mogen niet te warm gestreken worden omdat ze dat kunnen verschroeien of in het ergste geval zelfs smelten. Maar bij andere stoffen krijg je kreukels juist alleen weg bij een hogere stand. Het wasetiket geeft precies aan wat kan. Staat er een doorgestreept strijkijzer op? Dan kun je het beter helemaal niet strijken. In zo'n geval kan een kledingstomer misschien uitkomst bieden.

Lees ook: Betekenis wassymbolen: wat zijn die wasvoorschriften?

©Igor Nikushin - stock.adobe.com

2: Kleding niet binnenstebuiten strijken

Stoffen blijven langer mooi wanneer je ze aan de binnenkant strijkt. De buitenkant slijt dan minder snel en kleuren blijven langer behouden. Bij kragen, manchetten en zomen is de binnenkant al helemaal veiliger, omdat details anders kunnen beschadigen. Ook donkere stoffen strijk je bij voorkeur aan de binnenzijde: te veel hitte kan glansplekken veroorzaken, en dat wil je natuurlijk niet kunnen zien wanneer je deze kleding draagt.

3: Te droge was strijken

Volledig droge kleding strijkt een stuk lastiger. De strijkzool glijdt minder soepel en kreukels blijven langer zichtbaar. Een licht vochtige stof werkt veel prettiger. Is je was al droog? Dan helpt een plantenspuit of de stoomfunctie van je strijkijzer. Let op: sommige materialen, zoals zijde, zijn gevoelig voor watervlekken. Die kun je dus beter wél droog strijken.

©PhotoSG - stock.adobe.com

4: Vuile kleding of kleding met vlekken strijken

Een gedragen kledingstuk even bijstrijken lijkt handig, maar vlekken kunnen door de hitte in de vezels trekken. Daarna zijn ze veel moeilijker te verwijderen. Strijk daarom om vlekken heen of kies een andere manier om kleding op te frissen. Denk aan een hangertje in de badkamer tijdens een warme douche of verticaal stomen met je stoomstrijkijzer. Er zijn ook speciale sprays voor kreukels te koop.

5: Je strijkijzer niet schoonmaken

Kalk en vuil hopen zich in de stoomopeningen op en dat merk je meteen: de stoomproductie neemt af en het strijken gaat minder makkelijk. Een maandelijkse schoonmaak helpt om problemen te voorkomen. Vul het reservoir, warm het strijkijzer op en stoom het leeg boven de gootsteen. Sommige modellen hebben een reinigingsknop die vuil en kalk extra krachtig losmaakt. Ook de zool van je strijkijzer kan vies worden. Door die regelmatig schoon te maken blijft je schone was ... nou ja, schoon dus!

Lees ook: 3 manieren om de zool van je strijkijzer schoon te maken

©Alliance - stock.adobe.com

6: Het verkeerde strijkijzer gebruiken

Zelfs de beste strijktechniek schiet tekort wanneer het strijkijzer niet goed presteert. Een verouderd of te eenvoudig model kan traag op temperatuur komen, minder stoom produceren of stroef aanvoelen. . Maar wat is dan een goed strijkijzer? Een goed strijkijzer heeft onder andere een fijne brede strijkzool met spitse punt en een effectieve stoomfunctie. Moet je wekelijks bergen was wegstrijken? Gun jezelf dan een stoomgenerator. Dat is een strijkijzer met een extern reservoir waarin tot wel twee liter water gaat, waardoor je ononderbroken kunt strijken. Extra prettig aan dit type strijkbout is dat je hem vóór het strijken uit het waterreservoir haalt en hij dus extra licht van gewicht is. Zo is strijken misschien helemaal zo vervelend nog niet!