Het komt zelden tot nooit voor dat je een foto schiet die direct helemaal perfect is. Gelukkig zijn er bewerkingsprogramma's om je beelden een finishing touch te geven.  PhotoScape X is zo'n tool waarmee je prima foto’s (in batch) kunt bewerken en verbeteren. En er kan nog veel meer: je kunt bijvoorbeeld een fotocollage maken, foto’s van leuke versieringen en tekst voorzien en animaties maken. Laten we beginnen met de editor.

PhotoScape bestaat al vele jaren en inmiddels zijn er zelfs twee versies beschikbaar, die beide (ook tegelijkertijd) onder Windows 10 draaien. PhotoScape 3.7 is geschikt voor Windows XP en hoger, PhotoScape X (momenteel 4.1.1) is er zowel voor Windows 10 als MacOS. Wat betreft functionaliteit ontlopen de twee elkaar weinig, maar de programma’s zien er wel totaal anders uit. PhotoScape 3.7 oogt wat ouderwets, terwijl PhotoScape X er met de zwarte interface modern en aantrekkelijk uitziet.

We gaan dus voor deze laatste (met dank aan lezer Jannes van der Laan voor deze tip). We houden het bij de gratis versie van PhotoScape X. Die heeft al talloze mogelijkheden en een opstapje naar de pro-variant is snel gebeurd, tenminste wie er 40 euro voor wil betalen. In dit artikel focussen we ons op de ingebouwde editor. 

©PXimport

Opstarten

Je vindt voor beide programma’s downloadlinks hier. De link naar PhotoScape X for Windows 10 gaat naar de Microsoft Store. Een paar muisklikken verder staat de fototool voor je klaar. Wanneer je linksboven het logoknopje indrukt, krijg je een overzicht te zien met vijftig links naar korte screencasts waarin telkens een andere functie wordt toegelicht. Nog meer screencasts (ongeveer tachtig) vind je hier.

Onmiddellijk naast het logoknopje staat het tabblad Weergave. Hiermee open je een bestandbrowser en zodra je hier een map met afbeeldingen opent, krijg je in het rechtervenster je foto’s in miniatuur te zien. Met een schuifknop onderaan regel je de weergavegrootte. Met de knopjes rechtsboven kun je uit andere weergaves kiezen.

Klik je een of meer foto’s met rechts aan dan komen meteen enkele handige opties tevoorschijn, zoals Vergroten/verkleinen, Roteren, Metagegevens (verwijderen) en Bewerken. Met deze laatste optie plaats je de foto’s in de Editor: het tabblad waarop we ons in de rest van dit artikel gaan focussen.

Verkenning

Laten we eerst de interface van de editor verkennen. Ook hier tref je de bestandsbrowser aan: de miniatuurfoto’s verschijnen onderaan en de geselecteerde foto komt in het middelste venster terecht om verder te bewerken. Via de pijlknoppen bovenaan kun je ook snel door je fotomap bladeren.

PhotoScape kan raw-foto’s weergeven en bewerken, maar kan die alleen bewaren in de klassieke formaten: jpeg, png, gif, bmp, tiff en webp. Bewerkte foto’s bewaren doe je via de knop Opslaan, rechtsonder. In dit venster kunt ook Project opslaan kiezen als je de foto later nog verder wilt bewerken.

Onderaan links vind je nog enkele knoppen terug waarmee je de fotoweergave aanpast, zoals de zoomfactor of een hulpraster. Erg handig zijn de knopjes rechtsonderaan. Zodra je een bewerking op een foto hebt uitgevoerd, kun je die hier altijd weer ongedaan maken en in een keer terugkeren naar het origineel, of snel schakelen tussen de bewerkte en de originele foto.

©PXimport

Gereedschapskist

In de meeste fotobewerkers kun je niet naast de gereedschapskist kijken. In PhotoScape zit die enigszins verborgen en komen de tools pas in beeld zodra je rechtsboven op Gereedschappen klikt. De tools Emmertje en Kloonstempel blijken voorbehouden aan de pro-versie, maar laat dat vooral de pret niet drukken. Er zijn namelijk nog vijftien andere gereedschappen waarmee je zo aan de slag kunt, zoals Snel retoucheerpenseel (met een muisklik verwijder je een onvolkomenheid), Rode ogen corrigeren en Kleur aanpassen.

We beperken ons hier als voorbeeld tot een tool waarmee je een specifiek deel scherp laat en de rest van de foto vervaagt. Open hiervoor Gereedschappen en kies Vaag. Je ziet nu vier vervagingstechnieken staan: Vaag, Vage lens, Mediaan en Bilateraal. Hiervan kun je de sterkte bepaalt met de onderste schuifknop.

Je moet nu wel nog aangeven op welke fotodelen je die vervaging wilt toepassen. Daarvoor klik je op het penseel Toevoegen (+) en nadat je de hardheid, de vorm en de grootte van het penseel hebt ingesteld, kun je het vervagingsgebied op je foto uittekenen. Fout gemaakt? Met de knop Aftrekken (-) haal je het gewraakte deel weer weg. Zet een vinkje bij Masker tonen als je dit rode vervagingsmasker permanent in beeld wilt. Ziet alles er goed uit, bevestig dan met de knop Toepassen.

©PXimport

Effecten

Elke creatieve fotobewerker voorziet natuurlijk ook in een aantal effecten en dat is bij PhotoScape X zeker niet anders. Klik bovenaan op de knop Bewerken en ga in het rechtervenster naar Effecten. Je krijgt dertig icoontjes te zien, waarvan er slechts twee aan de pro-editie zijn voorbehouden. Het effect is natuurlijk telkens anders, maar de onderliggende werking is behoorlijk gelijkwaardig, wat een en ander gebruiksvriendelijk maakt.

Zodra je een effect (zoals Kleurpotlood) selecteert, zet dit zich op de gehele foto door. Houd de knop Vergelijken even ingedrukt om de foto met en zonder effect te zien, of druk op het knopje met de twee cirkels om het verschil permanent in beeld te zien. De verticale scheidslijn laat zich altijd nog met de muis verslepen.

Om het effect te verzachten volstaat het om de schuifknop bij Hoeveelheid naar links te verplaatsen, maar je kunt het effect ook beperken tot een specifiek deel van je foto. Daarvoor klik je op het plusknopje bij Masker en kun je heel goed zelf bepalen op welk deel het effect zich mag doorzetten of juist niet. Om het masker te bepalen maak je standaard gebruik van de penseelmodus, maar er zijn nog andere maskermodi mogelijk. Daarvoor selecteer je een van de beschikbare modi, via de knopjes bovenaan. Via Maskermodus (1) bijvoorbeeld maak je dit masker snel cirkelvormig en hoef je maar de blauwe handgrepen te verslepen.

©PXimport

Nog meer effecten

Wie dacht dat PhotoScape X met de 28 exemplaren uit het effectenpaneel was uitgeteld, heeft niet goed rondgekeken. Bij Bewerken vind je namelijk nog veel meer opties, zowel bij het onderdeel Aanpassingen (22 in de gratis versie) als bij Transformaties (tien in de gratis versie).

En daarmee zijn we er nog lang niet. Via de knop Kleur, bovenaan, opent zich namelijk een venster waarin je een dozijn of wat kleureffecten kunt instellen en nog zo’n hoeveelheid extra via het knopje Meer. Ook hier kun je telkens met de inmiddels bekende maskers zelf aangeven waar deze effecten zich precies mogen doorzetten.

Over naar de knop Film, dat op zijn beurt acht rubrieken bevat. Stel, je wilt je foto’s een oude aanblik geven, zonder in dat eeuwige sepia te moeten vervallen. Dan heb je verschillende mogelijkheden, die je eventueel kunt combineren. Open de rubriek Oude foto’s en selecteer een van de vijf beschikbare effecten. Ook in de rubrieken Vuil en Extra’s vind je diverse effecten terug waarmee je je foto een wat verschenen of beschadigde aanblik geeft. Bij elk van deze effecten vind je onderaan een bedieningspaneel terug waarmee je het resultaat helemaal naar eigen hand zet.

Van bokeh tot geometrie

Je kunt je foto’s met PhotoScape X ook van allerlei versieringen en figuren voorzien. Als voorbeeld laten we je eerst zien hoe je bokeh toevoegt. Dat zijn wazige deeltjes in een foto, niet zelden in een bepaalde vorm. Daarna gaan we kijken hoe we allerlei geometrische figuren in een foto krijgen.

Beginnen we met bokeh. Druk daarvoor op de knop Licht en open de rubriek Bokeh. Helemaal onderaan druk je op de knop Vormen en selecteer je een geschikte vorm, waarna je met de muis boven de zestien beschikbare pictogrammen beweegt: het effect zie je telkens in je foto. Selecteer een geschikt bokehtype en pas onderaan zowel tinten, als Lichtheid, Schalen, Hoek en Verhouding naar wens aan.

Over naar de knop Invoegen, helemaal rechtsboven. Er komen nu diverse geometrische figuren tevoorschijn, zoals een pijl en een lijn en verder een vierkant (al dan niet met afgeronde hoeken) en een cirkel (al dan niet gevuld). Afhankelijk van de gekozen vorm komen er meer instellingsopties in beeld. Kies je bijvoorbeeld voor een pijl, dan kun je onder meer type, dikte, dekking, schaduw, hoek en kleur instellen. Deze laatste kun je ook zelf bepalen met behulp van een Kleurkiezer (pipet).

©PXimport

Tekst en titels

Het kan leuk zijn om af en toe een foto in je album van een korte tekst te voorzien. Daarvoor open je opnieuw Invoegen en kies je  Tekst. De modeltekst verschijnt meteen in je foto en kun je naar wens verplaatsen, schalen en roteren.

Vanuit het rechtervenster leg je nog heel wat andere opties vast, waaronder het lettertype, -kleur en -grootte, een eventuele achtergrond en schaduw. Je tekst vervormen kan net zo goed: plaats een vinkje bij Transformatie, klik op Transformeren en experimenteer naar hartenlust. Standaard zie je hier Geen staan, maar in het uitklapmenu vind je twintig mogelijke tekstfiguren terug, zoals Boog en Cirkel.

Je kunt de tekst natuurlijk ook bovenop een ander object plaatsen, bijvoorbeeld op een eerder toegevoegde rechthoek. Verdwijnt de tekst achter dat object, selecteer dan je tekst en klik in het rechtervenster op het knopje Naar voren. Het mag duidelijk zijn: PhotoScape X schreeuwt gewoon om je verbeelding. 

Deel 2

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week op zoek naar zulke deals. Dit keer een bijzondere categorie die nog niet eerder aan bod is geweest: verstelbare bureau's voor een ergonomische werkplek.

Veel mensen die thuiswerken heb niet altijd de mogelijkheid om een apart bureau te gebruiken en ziten bijvoorbeeld vaak aan de eet- of keukentafel. Toch kan het lonen om te investeren in een goed bureau, omdat daarmee - in combinatie met een goede stoel - je werkhouding een stuk beter wordt. Wij bekijken vijf handige bureaus 's die in hoogte verstelbaar zijn.

Casaria 160x75

Het tafelblad van dit bureau uit de Casaria‑lijn is in hoogte verstelbaar van 73 tot 118 cm en beweegt met een snelheid van 2,25 cm per seconde. Je bedient de motor via een lcd‑scherm en kan twee voorkeursstanden opslaan, zodat je met één druk op de knop naar je favoriete werkhoogtes gaat. Er zit ook een herinneringsfunctie in die je eraan herinnert om weer te gaan staan of juist te zitten. Met het robuuste stalen frame en een draagvermogen van 80 kg is het bureau geschikt voor zware monitoren. Handige details zijn de kabelgeleider, beker‑ en koptelefoonhouder en in hoogte verstelbare poten. Het blad van 160 × 75 cm bestaat uit twee delen en is afgewerkt met melamine zodat het tegen een stootje kan. Dit bureau komt inclusief montagebenodigdheden en is verkrijgbaar in verschillende kleurvarianten.

Avalo 140x60

Avalo levert dit elektrisch verstelbaar bureau (de P58) met een compact blad van 140 × 60 cm. De hoogte is traploos verstelbaar van 73 tot 117 cm en kun je drie verschillende hoogtestanden opslaan. Dat is handig als je het bureau deelt met collega's of medethuiswerkers, of wanneer je snel wilt wisselen tussen zit‑ en stahouding. De bediening gebeurt via een bedieningspaneeltje aan de voorkant; met één druk op de knop gaat het blad naar de gewenste stand. Het frame is gemaakt van staal, het blad van P2‑melamine en de rand is afgewerkt met hittebestendig ABS. Verder wordt benadrukt dat het bureau plug‑and‑play is: je hoeft alleen de stekker in het stopcontact te steken en kunt meteen aan de slag. Door het smalle ontwerp past het bureau goed in kleinere kamers, maar biedt het toch voldoende ruimte voor een monitor, toetsenbord en documenthouder. Voor wie een elektrische zit‑sta‑oplossing zoekt met geheugenfunctie en solide materialen is dit model een optie.

Avalo 120x60

Dit is een kleinere variant van de hierboven besproken Avalo AP58. Dit model heeft een 20 cm minder breed blad, maar uiteraard ook elektrisch verstelbaar. Net als de grotere uitvoering varieert de hoogte van 73 tot 117 cm en kan het bureau drie standen onthouden. Voor het instellen gebruik je een eenvoudige bediening waarbij je een favoriete zit‑ en stahoogte opslaat en later oproept. Het frame bestaat uit staal en het blad uit melamine met een rand van warmtebestendig ABS. D tafel weegt 27 kg en is het daardoor stabiel zonder moeilijk te verplaatsen. Ook deze uitvoering is plug‑and‑play; je hoeft geen ingewikkelde montage uit te voeren. Door de compactere afmetingen is dit model ideaal voor kleinere werkplekken of voor wie extra apparatuur (zoals een printer) op een tweede tafel wil plaatsen. De strakke vormgeving past in verschillende interieurs en de elektrische motor zorgt ervoor dat je eenvoudig van houding wisselt.

VDD Gaming 118x58cm

Het frame van deze VDD is elektrisch in hoogte verstelbaar van 73 tot 118 cm. Hiermee wissel je gemakkelijk tussen zitten en staan en kun je de juiste houding aannemen voor langdurige sessies. Het witte werkblad van 118 × 58 cm biedt voldoende ruimte voor een monitor en toetsenbord en dankzij de krachtige motor is het maximaal belastbaar tot 60 kg. De tafel wordt geleverd met instructies en alle benodigde onderdelen, waardoor je de montage zelf kunt uitvoeren. Er worden geen extra functies zoals geheugenstanden vermeld, waardoor je elke gewenste hoogte handmatig instelt. Voor wie een elektrisch verstelbaar bureau zoekt dat weinig ruimte inneemt, is dit een praktische optie; vooral gamers zullen baat hebben bij het kunnen aanpassen van de werkhoogte tijdens een sessie.

Schaffenburg Linesto Plus 140x80

Het Schaffenburg Linesto Plus‑bureau is een rechthoekige tafel met een T‑poot. Het frame is zonder gereedschap te monterenen in hoogte verstelbaar met een drukknop tussen 65,5 en 85,5 cm. De maximale belasting bedraagt 70 kg. De hoogtebediening gebeurt via een knop aan het onderstel; er zijn geen geheugenstanden. De tafel is voorzien van een 25mm dik melamine blad, een metalen onderstel en stelvoeten om de tafel waterpas te zetten. Kabelbeheer is mogelijk via accessoires, en er zijn diverse blad‑ en framekleuren beschikbaar. Het Schaffenburg-bureau heeft verder een stalen frame met twee telescoperende buisdelen en een krasvaste coating. Als enige in dit overzicht is deze Linestor geen zit/sta-bureau, maar kan hij in zithoogte tot maximaal 85,5 cm worden gebracht.

Sinds juni 2025 is het voor fabrikanten van smartphones verplicht om een energiebabel voor hun apparaten te voeren. De consument kan aan de hand van het energielabel zien hoe energiezuinig een telefoon is, maar ook hoe makkelijk het is om de telefoon te (laten) repareren en wat het updatebeleid voor de software is. Door middel van het nieuwe energielabel kun je dus veel bewuster kiezen voor een bepaalde telefoon.

Het energielabel werd ooit bedacht om apparaten op een uniforme manier te vergelijken, los van marketingclaims. Door elk product in te delen op een schaal van A tot en met G ontstaat ruimte om echte koplopers te herkennen en achterblijvers aan te sporen. Smartphones waren nog niet eerder voorzien van een energielabel, maar hebben dat vanaf juni 2025 wel gekregen. Dat is logisch, want bij smartphones draait energie-efficiëntie niet alleen om het stopcontact, maar vooral om hoe slim hardware en software met de energie van een accu omgaan en hoeveel jaren je uit dezelfde telefoon haalt. Door die informatie eenduidig te tonen, verschuiven de argumenten over de oplaadtijd en de schermgrootte naar hoelang een telefoon meegaat en hoe makkelijk hij te repareren is.

Energie en duurzaamheid

Een smartphone gaat gemiddeld gezien wel een dagje mee op een enkele acculading, afhankelijk natuurlijk van het gebruik door de eigenaar. Erg veel energie wordt er dus niet verspild, maar de grootste winst wat betreft het klimaat is vooral te behalen uit de levensduur van de smartphone en of deze makkelijk te repareren is. De EU koppelt het nieuwe energielabel aan het eco-design van de telefoon. Het label dat de telefoon krijgt, is afhankelijk van een aantal factoren en is een gemiddelde van de prestaties van al deze factoren. Welk factoren dat zijn, lichten we je hieronder verder toe.

Levensduur accu

Het nieuwe energielabel laat zien wat de gemiddelde levensduur van de accu van de telefoon is. Dat wordt bekeken aan de hand van het aantal laadcycli: hoe vaak kan een telefoon opnieuw worden opgeladen voordat de kwaliteit van de accu achteruit gaat? Daarbij wordt een capaciteitsvermindering van 80 procent aangehouden: na hoeveel keer laden is de capaciteit tot 80 procent gedaald? Hoe hoger dit getal, des te betrouwbaarder is de accu.

Uithoudingsvermogen

Uiteraard wordt er ook gekeken naar de gebruiksduur van een telefoon of tablet als deze volledig is opgeladen. Door het uitvoeren van een zogeheten reallife-situatie wordt het gemiddelde gebruik van een smartphone geëmuleerd. Hoeveel uur en minuten je met de smartphone kunt werken op die enkele lading, wordt op het label getoond.

Vrije val

Een van de andere eigenschappen waarop wordt getest, is de vrije val-test. Hoe snel gaat een telefoon kapot als je deze vanaf een bepaalde hoogte op een harde ondergrond laat vallen? Misschien vraag je je af wat dit met duurzaamheid te maken heeft? Nou, heel veel: als je telefoon snel kapot gaat als je hem laat vallen, moet je al snel een nieuwe. Niet heel duurzaam dus. Op het energielabel vind je de valbestendigheid tussen de A en E. Hoe lager de letter (A), des te beter kan zo'n telefoon een val overleven. De test is gebaseerd op een val van 1 meter boven een verharde ondergrond en wordt met vijf modellen van hetzelfde toestel tot wel 270 keer uitgevoerd.

Elke keer dat een telefoon is gevallen, wordt gecontroleerd of het scherm nog functioneert en reageert op aanrakingen, of de camera het nog doet, of de mobiele functies als wifi en mobiel nog werken, of de telefoon kan worden opgeladen en of de audio nog goed functioneert. Barsten in het frame of het glas worden wel geaccepteerd, mits de telefoon nog veilig kan worden gebruikt. Bijvoorbeeld als het glas wel gebarsten is, maar geen splinters heeft.

Bescherming tegen stof of water

Ook de zogeheten IP-tests (IP = Ingression Protection, of indringbescherming) worden uitgevoerd bij de telefoons en zijn een belangrijk onderdeel van de algehele score die een telefoon krijgt. De apparaten worden getest op het binnendringen van stof en water. De waterbestendigheidstest controleert bijvoorbeeld of een smartphone bestand is tegen spatwater vanuit verschillende richtingen, zonder dat de werking of veiligheid van het toestel wordt aangetast. Hiermee wordt gegarandeerd dat een telefoon in elk geval bestand is tegen vocht, bijvoorbeeld bij het gebruik tijdens een regenbui, het morsen van vloeistof of het gebruik van natte handen.

Repareerbaarheid

Een ander duurzaamheidsonderdeel waar de EU goed naar kijkt, is de repareerbaarheid van een smartphone. Dat omvat een groot aantal parameters, zoals welke onderdelen makkelijk te vervangen zijn, in hoeverre een consument bepaalde onderdelen zelf kan vervangen, en hoelang en hoe goed bepaalde onderdelen van de telefoon op voorraad zijn.

De EU wil dat smartphones langer meegaan en eenvoudiger te herstellen zijn – zowel door professionele reparateurs als (in bepaalde gevallen) door consumenten zelf. De eisen met betrekking tot repareerbaarheid blijven minimaal zeven jaar gelden na het einde van de verkoop van een model.

©WICHAN SHOP

Een fabrikant van een smartphone moet garanties kunnen geven met betrekking tot de ondersteuning van een telefoon. Als een toestel op de Europese markt wordt uitgebracht, mag de consument verwachten dat een telefoon zeven jaar na het verschijnen van de telefoon op de markt nog steeds gerepareerd kan worden.

Onderdelen

De reparatie- of 'vervangarantie' geldt voor alle essentiële onderdelen van een smartphone of tablet, zoals de accu, camera's, externe poorten voor audio en opladen, de microfoons en luidsprekers, de knoppen en de scharnieren als het een opklapbare telefoon betreft. De fabrikant moet zelfs de schroefjes op voorraad hebben als de originele niet meer kunnen worden gebruikt.

De bovenste onderdelen kunnen door een fabrikant of een telefoonreparateur worden gerepareerd, maar de EU vindt dat ook consumenten zelf onderdelen moeten kunnen bestellen en vervangen, zoals de accu, de achterzijde, de hele beeldschermunit en de oplader. Voor die zelfrepareerbaarheid krijgt een telefoon ook een waardering van A t/m E. De fabrikant is daarnaast verplicht om aan te geven waar reserveonderdelen te verkrijgen zijn, welk gereedschap er nodig is om de reparatie te kunnen uitvoeren en waar je de benodigde handleidingen kunt vinden.

Reparatie-index

Telefoonfabrikanten moeten dus uitgebreide informatie geven over hoe je je smartphone kunt repareren, maar ook over de complexiteit van de reparatie. Zijn de onderdelen die je wilt vervangen bijvoorbeeld makkelijk te bereiken, of moet je eerst andere onderdelen verwijderen om erbij te kunnen? Ook dat wordt allemaal opgenomen in de uiteindelijke classificering van de telefoon: hoe minder stappen er nodig zijn, des te hoger is de score die wordt toegekend.

Tot slot

De Europese Unie heeft met het nieuwe energielabel voor smartphones een goede stap gezet in de richting van duurzaamheid. Het uiteindelijke doel is om ervoor te zorgen dat fabrikanten meer hun best gaan doen om een zo makkelijk mogelijk te repareren telefoon uit te brengen. Deze strengere regels in de EU betekenen ook dat deze toestellen in andere landen buiten de EU makkelijker te repareren zullen zijn, omdat een telefoonfabrikant waarschijnlijk niet compleet verschillende uitvoeringen van een model smartphone gaat maken. Maar of consumenten in landen buiten de EU ook zo makkelijk zelf aan onderdelen kunnen komen, is dan nog maar de vraag; deze mate van tegemoetkoming aan of bescherming van de consument gelden vaak niet in andere landen. Fabrikanten hoeven deze informatie dus niet beschikbaar te stellen in landen buiten de EU.