Beeldbewerking in batch doe je zo

Installatie van ImagesMixer

We beginnen met ImagesMixer, een laagdrempelig programma dat met de belangrijkste beeldformaten overweg kan (jpg, png, gif en bmp) en zich eenvoudigweg vanuit een grafische interface laat aansturen. Je vindt het op www.tiny.cc/immix. Met enkele muisklikken heb je de tool geïnstalleerd en kun je die opstarten. De interface oogt best kleurrijk en ietwat cartoonesk. In het midden tref je de verschillende bewerkingsopties aan: Convert, Resize, Rename, Effect, Animated GIF, Watermark en Filter.

Batchbewerking

Plaatjes toevoegen kan op drie manieren: je sleept ze naar het venster, je gaat via File, Pictures, of je werkt met de grote plusknop. Rechts krijg je een voorbeeldweergave te zien van de eerste afbeelding.

Het volstaat een vinkje te plaatsen bij een beschikbare bewerking, de nodige parameters in te stellen en op Start processing te drukken. In het venster onderaan – desnoods vergroot je het programmavenster wat – lees je af welke handelingen op welke afbeeldingen worden uitgevoerd zodra je met Ja bevestigt. De verwerking verloopt niet zo snel, maar tijdens het proces verschijnen de opeenvolgende foto’s wel mooi in de voorbeeldweergave. Standaard bewaart ImagesMixer de resulterende afbeeldingen in de map C:\Users\<accountnaam>\Pictures\ImagesMixer\out, maar dat is aanpasbaar met de knop Change folder.

Meerdere bewerkingen

Meerdere bewerkingen tegelijk uitvoeren, is een kwestie van een vinkje te plaatsen bij de gewenste manipulaties.

Bij Resize kun je alleen de breedte (in pixels) instellen; de originele beeldverhouding blijft behouden. Stel, je wilt de bestanden ook hernoemen en wel als volgt: Reis_01<naam>.jpg, Reis_02<naam>.jpg enzovoort. Dan selecteer je Rename, vul je Reis_ in, stel je Start digits at in op 1 en Nb Digits op 2. Je kunt het resultaat trouwens altijd tussentijds controleren door Start processing te kiezen en op Nee te klikken.

ImagesMixer voorziet tevens in allerlei effecten, zoals Shadow, Sepia, Rounding, Pencil enzovoort: je hoeft ze alleen maar te selecteren. De optie Animated GIF stelt enigszins teleur: normaal gesproken heb je voor een degelijk effect een hele reeks foto’s nodig waarbij je een bepaald object telkens wat hebt verplaatst.

Een grafisch watermerk toevoegen doe je met Watermark, waarbij je het gewenste exemplaar kiest via het groene mapicoon. Je kunt dit watermerk 45 graden laten draaien en tevens de transparantiegraad, grootte en locatie instellen. Gebruik je liever een tekst als watermerk, dan selecteer je via het menu Options de optie Watermark Text. Naast het lettertype, kleur en rotatiegraad kun je nog drie stijlen kiezen. Bevestig met Generate.

Tot slot zijn er nog enkele tientallen filters, die vind je via het bijbehorende mapicoon bij Filter.

Installatie van ImageMagick

Vind je de mogelijkheden van ImagesMixer te beperkt en schrikt de opdrachtregel je niet af, dan heb je aan ImageMagick een uiterst krachtige beeldbewerker. Met een paar trucs kun je bewerkingen ook op diverse afbeeldingen tegelijk uitvoeren.

ImageMagick is gratis, opensource en voor meerdere platforms beschikbaar. Het gaat al enkele decennia mee, maar wordt nog altijd doorontwikkeld. De tool ondersteunt naar eigen zeggen meer dan tweehonderd bestandsformaten en biedt royaal scala aan (snelle) bewerkingen aan.

In dit artikel beperken we ons tot de Windows-variant. Die vind je onderaan de downloadpagina van ImageMagick, bereikbaar via www.tiny.cc/imawin, in de rubriek Windows Binary Release.

Voor Windows 64 bit kies je het bestand ImageMagick-7.0.10-34-Q16-HDRI-x64-dll.exe, voor Windows 32 bit kies je  ImageMagick-7.0.10-34-Q16-HDRI-x86-dll.exe (of een recentere versie, indien beschikbaar). Let op: het downloaden kan traag verlopen.

U voert het exe-bestand bij voorkeur uit als administrator. Tijdens de installatie staat de optie Add application directory to your system path aangevinkt: handig, want zo kun je het opdrachtregelcommando magick vanuit een willekeurige map aanroepen. Laat tevens het vinkje staan bij Install FFmpeg (een veelzijdig multimedia-framework). Rond de installatie vervolgens af.

Batchverwerking

ImageMagick heeft via www.tiny.cc/imaclp ook een webpagina met een overweldigende lijst van alle mogelijke parameters. Blader op je gemak eens door die hele pagina, in dit artikel geven we alvast enkele voorbeelden. Stel, je wilt een miniatuurafbeelding uit foto’s halen, bijvoorbeeld met het oog op een overzichtslijst. Dat kan vanaf de Opdrachtprompt van Windows met het commando:

magick convert -sample 10%x10% <naam_afbeelding> <naam_miniatuur>

Dat kan dus iets worden als:

magick convert -sample 10%x10% plaatje.jpg miniatuur.jpg

De omvang van miniatuur.jpg is hier 10% van de originele grootte.

We gaan er hier wel van uit dat je dit commando uitvoert vanuit de map met de afbeeldingen. Doet je dat niet, dan moet je bij <naam_afbeelding> (en bij <naam_miniatuur>) zelf nog wel het juiste pad naar de afbeelding(en) vermelden.

Er zijn verschillende manieren om een bewerking als hierboven op meerdere afbeeldingen tegelijk uit te voeren. De eenvoudigste is wellicht met behulp van jokertekens:

magick convert -sample 15%x15% *.jpg miniatuur.jpg

ImageMagick zal dan van alle jpg-bestanden in de betreffende map een miniatuur maken. De tool is daarbij wel zo slim om bij elke nieuwe miniatuur automatisch een teller te plaatsen: miniatuur-0.jpg, miniatuur-1.jpg enzovoort.

U kunt deze nummering overigens ook zelf bijsturen met parameters:

magick convert -sample 10%x10% *.jpg miniatuur%03d.jpg

In dit geval genereert ImageMagick jpg-bestanden met de volgende bestandsnamen: miniatuur000.jpg, miniatuur001.jpg enzovoort.

Het is zelfs mogelijk om met één commando de miniatuurafbeelding als png-bestand op te slaan (ook als het origineel jpg is):

magick convert -sample 10%x10% *.jpg miniatuur.png

Batchbestand met lus

U kunt dus een bewerking op meerdere bestanden uitvoeren door jokertekens te gebruiken (zoals *.jpg of *.png), maar er is een andere manier die gevorderde gebruikers graag inzetten in een batchbestand. Zo’n bestand heeft de extensie .bat of .cmd en laat zich ook eenvoudig met Kladblok aanmaken. Zo’n bestand zou de volgende twee tekstregels kunnen bevatten:

@echo off

for %%t in (%1) do magick convert -sample 10%x10% %%t miniatuur%%t

Dit vergt enige uitleg. Met @echo off vermijd je dat alle tekstuitvoer van het commando ook op het scherm verschijnt (u mag dit commando gerust weglaten).

Stel nu, je batchbestand heet fotobewerking.bat en je start dit vanuit de Opdrachtprompt met het commando:

fotobewerking.bat *.jpg.

Dat zorgt ervoor dat het eerste jpg-bestand in die map door het batchbestand wordt opgepikt via %1 en in de variabele %%t wordt ondergebracht. Is dat bestand bijvoorbeeld computertotaal.jpg, dan wordt het volgende commando uitgevoerd:

magick convert -sample 10%x10% computertotaal.jpg miniatuurcomputertotaal.jpg

De lusconstructie for […] do […] gaat vervolgens na of er zich nog andere jpg-bestanden in de map bevinden. Is dat inderdaad zo, dan wordt nu het tweede jpg-bestand aan het batchbestand doorgegeven. Dat gaat zo door tot alle jpg-bestanden zijn verwerkt.

Andere manipulaties

Met de vermelde technieken kun je ook heel wat andere magick-commando’s tegelijk laten uitvoeren op een reeks fotobestanden. We beperken ons hier tot een aantal interessante voorbeelden.

Een foto converteren naar een ander afbeeldingsformaat bijvoorbeeld doe je als volgt:

magick convert <afbeelding.extensie1> <afbeelding.extensie2>

Wil je bijvoorbeeld een plaatje gebruiken als icoon (.ico) voor een snelkoppeling, dan maak je zo’n ico-bestand met het commando:

magic convert wereldbol.jpg wereldbol.ico

Vervolgens klik je met rechts op die snelkoppeling om het contextmenu te openen en klik je op Eigenschappen / tabblad Snelkoppeling / Ander pictogram.

Blijkt je originele afbeelding te groot voor zo’n ico-bestand, dan duikt er een foutmelding op. Geen nood, want dan verklein je die gewoon tijdens de omzetting:

magick convert -resize 64x64 wereldbol.jpg wereldbol.ico

Besef wel dat ImageMagick koppig vasthoudt aan de originele beeldverhouding. Stel dat die 640 × 320 pixels was, dan zal dit commando resulteren in een beeldgrootte van 64 × 32 pixels. Om ImageMagick te forceren je gekozen afmetingen te gebruiken, voeg je een uitroepteken achter het formaat toe:

magick convert -resize 64x64! wereldbol.jpg wereldbol.ico

Stel nu, de achtergrondkleur van je bronbestand is zwart, maar je geeft je ico-bestand liever een transparante achtergrond, dan gebruik je dit commando:

magick convert -transparent black -fuzz <x>% wereldbol.ico wereldtransp.ico

Met de parameter -fuzz <x>% geef je aan met hoeveel procent de kleur van zuiver zwart mag afwijken om toch ook transparant te worden gemaakt (bijvoorbeeld -fuzz 5%).

Informatie uit afbeeldingen halen

ImageMagick kun je niet alleen gebruiken voor fotobewerkingen, je haalt er ook heel wat gedetailleerde informatie mee uit je afbeeldingsbestanden. Probeer bijvoorbeeld:

magick identify <naam_afbeelding>

Eventueel met gebruik van jokertekens:

magick identify *.png

Met de extra parameter -verbose krijg je nog veel meer technische details. Je krijgt niet langer een compacte informatieregel te zien, maar tientallen items zoals Geometry, Colorspace, (Channel) Depth enzovoort. Je kun je ook tot heel specifieke informatie beperken. Met dit commando krijg je alleen de afbeeldingsdimensies (breedte × hoogte) te zien:

magick identify -format "%wx%h" <naam_afbeelding>

Of wat dacht je van:

magick identify -format "%[fx:w/600*2.54] op %[fx:h/600*2.54] cm" <naam_afbeelding>

Hiermee laat je de afdrukgrootte van een plaatje bij een gegeven aantal dpi (dots per inch) berekenen – in ons voorbeeld is dat 600 dpi – omgerekend naar centimeter (1 inch = 2,54 cm).

Kortom, met ImageMagick is zo goed als alles mogelijk. Je moet alleen de juiste parameters kennen en de syntax wat in de vingers zien te krijgen. Via www.tiny.cc/imaclt vind je een overzicht van de beschikbare opdrachtregeltools en via www.tiny.cc/imdisc klop je aan bij een actieve community.