Met elke generatie nas-schijven die we in ons testlab onder de loep nemen, komt er weer méér functionaliteit bij. Eén van de voorlopers op dit gebied is QNAP, die met de TS-109 een opvolger biedt voor de waanzinnig populaire TS-101.

De TS-109 Pro mag dan wel hetzelfde uiterlijk hebben als zijn voorganger, intern heeft QNAP wel degelijk het één en ander aangepakt. Een compleet nieuwe (en snellere) processor, meer intern geheugen en ondersteuning voor MySQL zijn zomaar een aantal zaken waarin de TS-109 Pro zich onderscheidt van zijn voorganger. Overigens is er ook nog een niet-Pro-uitvoering verkrijgbaar; deze mist een aantal kleinzakelijke functies zoals NFS en Active Directory.

QNAP specificeert de doorvoersnelheid over Samba op 23 MB/s. Dat is behoorlijk rap voor een (consumenten-)nas. Ter vergelijking: de TS-101 had nog een doorvoersnelheid van 12.5 MB/s. Wie de TS-109 Pro vooral via ftp zal aanspreken, zal nog hogere snelheden kunnen halen (tot 33 MB/s). We hebben uiteraard gekeken of QNAP deze snelheid over Samba ook waar kan maken. Met iozone voeren we een aantal benchmarks uit, waaruit blijkt dat de snelheid van zowel lezen als schrijven rond de 17 MB/s ligt. Hoewel dit iets minder is dan de beloofde 23 MB/s, behoort de QNAP TS-109 Pro hiermee tot de snellere nas-schijven.

De TS-109 Pro is vooral interessant voor mediafanaten. Standaard is de nas-schijf uitgerust met de TwonkyMedia-server om audio- en videobestanden naar UPnP-apparaten te streamen. Wie liever gebruik maakt van de SlimServer-software kan deze ook via een aangepaste distributie op de TS-109 Pro installeren. Een speciaal stukje software met de naam 'Multimedia Station' beheert uw foto's. De TS-109 Pro maakt er automatisch webalbums van, compleet met thumbnails en informatie. Als laatste fungeert de TS-109 Pro als iTunes-server, zodat iedere iTunes-gebruiker in het netwerk van muziek kan genieten.

Mediafunctionaliteit is niet het enige waar de TS-109 Pro in uitblinkt. De ingebouwde ftp-server en het rechtenbeheer is weinig verrassend, maar de nas-drive biedt ook nog eens speciale backup- en replicatiemogelijkheden. Een webserver installeren is een fluitje van een cent, printers kunnen gedeeld worden met alle gebruikers en als toetje levert QNAP een 'download'-center mee die uw ftp-, http- en zelfs bittorrent-downloads binnenhengelt -- ook als uw pc uitstaat.

De QNAP TS-109 Pro is verkrijgbaar met of zonder (sata-)schijf. Het nas-station heeft geen probleem met de huidige 1 TB-schijven, maar voor wie dit niet voldoende is zijn er ook een aantal usb-poorten en één esata-poort om extra opslagcapaciteit op aan te sluiten. De usb-poorten kunnen overigens ook eventueel gebruikt worden om printers of webcams op aan te sluiten.

In gebruik toont de QNAP TS-109 Pro zich vooral als een stille werker. De harde schijf wordt passief gekoeld, wat de wat forse omvang van de behuizing verklaart. We worden dus niet gestoord door een lawaaiige ventilator, zoals bij veel nas-schijven wel het geval is. Het ontbreken van een actieve ventilator heeft een positief effect op het stroomverbruik. Onder vollast meten we niet meer dan 14 watt en in idle-stand verbruikt de TS-109 Pro tussen de 6 en 7 watt. Gezien het omvangrijke functiepakket zijn we daar blij verrast mee.

PluspuntenMinpuntenConclusie

Hoewel de QNAP TS-109 Pro niet de snelste nas-schijf is, maakt het enorme scala aan mogelijkheden dit meer dan goed. Daarnaast is de nas-drive stil, verbruikt weinig stroom en is gemakkelijk te bedienen. Voor wie voldoende heeft aan de opslagcapaciteit van één schijf is de TS-109 Pro een serieuze aanrader. Een duurder model met twee drive-bays, de TS-209 Pro, moet rond deze tijd inmiddels ook verkrijgbaar zijn.Disk: Meegeleverde schijven0Disk: Meegeleverde capaciteit (GB)0Disk: Resterende drive bays1Disk: RAID-level-
LAN: Ethernet-poorten1x Gigabit Ethernet
LAN: Wifi-
LAN: Wifi-encryptie-
Connectors: USB0Connectors: USB-host3Connectors: eSATA1Behuizing: VentilatorneeBehuizing: Bedieningstoetsenpower
reset
usb-sync
Behuizing: Indicatieledspower
status
usb
lan
harddisk
Behuizing: Afmetingen21.1 x 18.3 x 6.2Functionaliteit: Webinterfaceja (Engels)Functionaliteit: ProtocollenSamba
NFS
AFS (AppleTalk)
Active Directory
Functionaliteit: Authenticatiegebruikers
groepen
shares
Functionaliteit: Serverswebserver
ftp-server
http-folders
DLNA-server
iTunes-server
SlimServer
printserver
Functionaliteit: Downloadshttp-downloads
ftp-downloads
torrent-downloads

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.