Kinderen leren razendsnel. Toch is het belangrijk om - zowel de allerkleinsten als de tieners - bewust te leren omgaan met apps, online video's en sociale netwerken. In dit artikel leren we je hoe je je apparaten kunt beveiligen voor kinder- en puberhanden.

Af en toe komt er een bericht over in de media: een kind wordt gepest omdat een (ietwat) gênante foto die iemand gemaakt heeft, wordt rondgestuurd in de WhatsApp-groep van de hele klas. Dit kun je misschien niet voorkomen, en alleen beperken door goed met je kinderen te praten over het omgaan met digitale apparaten en (sociale) media. Laten we voorop stellen: dat is erg belangrijk. Gelukkig kun je wel íets doen om je kinderen online een beetje te beschermen, zodat ze niet naar je toekomen met de opmerking: "ik zag daarnet op internet toch een gek filmpje ...". Lees ook: Online samenwerken doe je zo.

01 Gebruikersaccounts

Om aan je gezinsleden verschillende instellingen toe te kennen, moet je eerst even verschillende gebruikersaccounts aanmaken. Dat voorkomt dat je zelf ook beperkt wordt in alles wat je op het apparaat doet. In Windows 10 kan dit heel eenvoudig via Instellingen / Accounts / Familie en andere gebruikers. Klik op Een familielid toevoegen en maak een keuze tussen Een kind toevoegen of Een volwassene toevoegen. Voer het e-mailadres van de persoon in kwestie in om hem of haar een uitnodiging te versturen om lid te worden. Ga verder met Volgende en Bevestigen. Hij of zij zal na enkele seconden een uitnodiging ontvangen om deel uit te maken van het gezin. Deze uitnodiging is veertien dagen geldig. Voor jonge kinderen kies je De persoon die ik wil uitnodigen heeft geen e-mailadres. Vervolgens kun je een Outlook.com-adres aanmaken. Herhaal deze stappen voor alle gezinsleden.

©PXimport

01 We raden aan om per gezinslid een gebruikersaccount aan te maken.

02 Gezinsinstellingen

Via Instellingen / Accounts / Familie en andere gebruikers / Familie-instellingen online beheren kun je vervolgens voor je zoon of dochter bepaalde instellingen in- of uitschakelen. Selecteer een kind. In het volgende venster kun je onder Recente activiteit aangeven of je een activiteitenrapport wilt ontvangen. Hierin staat onder andere welke sites hij of zij bezocht heeft, welke apps ie gebruikt heeft en hoeveel tijd je zoon of dochter op de computer doorgebracht heeft. Je kunt het rapport hier raadplegen of via e-mail ontvangen. Voor deze laatste functie vink je simpelweg Stuur mij elke week een rapport aan. Om naar de andere categorieën te gaan, klik je op het driehoekje naast Recente activiteit. Via Browsen op het web kun je de instelling Ongewenste websites blokkeren inschakelen.

Dat houdt in dat inhoud voor volwassenen geblokkeerd wordt. Onderaan kun je bepaalde websites zelf blokkeren of toestaan door de url in te voeren. In de categorie Apps, games en media kun je kiezen voor Ongepaste apps en games blokkeren. Zodra je deze functie inschakelt, kun je een leeftijdsclassificatie instellen, bijvoorbeeld 10-jarigen.

©PXimport

02 Afhankelijk van de leeftijd van je kind krijgt hij of zij bepaalde leeftijdscategorieën toegekend voor apps, films en games.

03 Beperk de schermtijd

Vind je het lastig om de afgesproken internettijd te controleren? Maak dan gebruik van een zogenoemde 'time limitting tool'. Standaard vind je in Windows de functie Schermtijd. Om dit in te schakelen ga je naar Instellingen / Accounts / Familie en andere gebruikers / Familie-instellingen online beheren. Vervolgens selecteer je een kind en kies je in het menu voor Schermtijd. Schakel de functie in door de schuifknop bij Limieten instellen voor wanneer mijn kind apparaten kan gebruiken in te schakelen. Vervolgens krijg je een schematisch overzicht met de zeven dagen van de week. Je kunt per dag instellen vanaf en tot welk tijdstip je zoon of dochter op de computer mag. Vergeet echter ook niet Limiet per dag op dit apparaat in stellen. Zo zou je op maandag bijvoorbeeld kunnen instellen dat de computer gebruikt mag worden vanaf 16:00 uur tot 20:00 uur, maar wel met een maximumduur van een halfuur.

©PXimport

03 Je bepaalt helemaal zelf wanneer en hoelang je kind de computer mag gebruiken.

Live toezicht

Ouderlijk toezicht op je computer of het blokkeren van apps of in-app-aankopen is een must. Het is echter nog belangrijker om live toezicht te houden en de dialoog aan te gaan. Enkele tips:

- Ga naast jonge kinderen zitten als ze even op je smartphone of tablet mogen spelen.

- Plaats de computer op een zichtbare plaats zodat je kunt zien wat je kind doet.

- Praat met je tienerzoon of -dochter over het gebruik van sociale netwerken, ongepaste beelden en cyberpesten.

- Maak je kind duidelijk dat hij of zij online geen persoonlijke informatie mag invoeren. Nooit. Aan niemand.

- Leer je kind dat een wachtwoord strikt persoonlijk is.

- Op www.mijnkindonline.nl vind je meer informatie en goede handvatten om gesprekken met je kinderen aan te knopen.

04 Pas op met YouTube

Het lijkt onschuldig om je kleuter even een tekenfilmpje of videoclip op YouTube te laten kijken op je smartphone of tablet. Voor je het weet heeft ie echter al tien keer op een ander fragment getikt en kijkt hij of zij naar één of andere parodie of - erger nog - naar filmpjes die niet voor zijn of haar leeftijd geschikt zijn. Van Bassie & Adriaan naar horrorclowns ... het kost echt niet veel moeite.

In de Verenigde Staten heeft Google begin 2015 YouTube Kids gelanceerd. Via die app krijg je enkel kindvriendelijke beelden te zien en kunnen ouders een timer instellen. In ruil krijg je wel reclame op kindermaat. YouTube Kids is helaas voorlopig nog niet beschikbaar in Europa.

Het is wel mogelijk om de zogenoemde beperkte modus in te schakelen. Wil je bijvoorbeeld op je smartphone bepaalde content weren? Open dan de app en klik rechts bovenaan op de knop met de drie puntjes. Kies Instellingen en tik op Filter voor beperkte modus en vervolgens op Streng. Op je pc scrol je op de homepage van YouTube helemaal naar beneden. Klik vervolgens op Beperkte modus / Aan en voltooi de bewerking met Opslaan. Videofragmenten met ongepaste inhoud worden nu verborgen. De beperkte modus is alleen van toepassing op dit apparaat en in deze browser. Zodra je ingelogd bent op YouTube, kun je deze functie vergrendelen zodat hij niet zomaar teruggezet wordt.

©PXimport

04 Om de beperkte modus op YouTube op je computer in te schakelen, moet je eerst helemaal naar beneden scrollen.

05 Extra software

Naast de standaardfuncties voor ouderlijk toezicht in Windows, kun je ook extra software voor ouderlijk toezicht installeren. Norton Family (gratis) en Norton Family Premier (30 dagen gratis daarna 39,99 euro voor 1 jaar) van Symantec zijn twee goede voorbeelden. Deze tools gaan nog iets verder dan de standaardfuncties en bieden onder andere toezicht op sociale netwerken en zoekacties, bescherming van persoonlijke gegevens enzovoort.

De betaalde versie, Norton Family Premier, is ook bruikbaar op mobiele apparaten en geeft je bijvoorbeeld toezicht op sms-gesprekken en controle over apps op Android-telefoons. Om alle functies te zien en de software te downloaden, surf je naar de website van Norton Family. Nadat je een account hebt aangemaakt, kun je net zoals bij het ouderlijk toezicht in Windows je gezin samenstellen en allerlei huisregels kiezen. YourSafetynet en NetNanny zijn andere goede voorbeelden van software voor ouderlijk toezicht.

06 Kinderbrowsers

Je kunt - zoals eerder al uitgelegd - bepaalde inhoud tegenhouden via het ouderlijk toezicht in Windows of met speciale software. Een andere optie is om speciaal voor je (jonge) kinderen een kinderbrowser te installeren. MyBee is een prima voorbeeld. Om deze browser te installeren op je pc of Mac, surf je naar www.mybee.nl en klik je op de grote blauwe Download Mybee-knop. Opmerkelijk is dat deze browser geen websites verbiedt, maar uitsluitend een verzameling leerzame sites toelaat. Voor iPad is er eveneens een gratis MyBee-app beschikbaar.

MyBee biedt content aan voor verschillende leeftijdscategorieën. Na de installatie maak je een administrator-wachtwoord aan. Vervolgens kun je één of meerdere kinderen toevoegen en de veiligheidsinstellingen kiezen. Je hebt keuze tussen Tolerante ouders, Gemiddelde ouders en Strenge ouders. Desgewenst kun je ook aangeven wat je kind verder nog mag: Favorieten toevoegen, Bestanden downloaden of Persoonlijke gegevens opsturen. Het is zelfs mogelijk om de printknop onzichtbaar te maken (dat kan je héél wat papier en inkt besparen!) of zelf een startpagina in te stellen. Het aanbod van goedgekeurde websites is erg uitgebreid: er zitten heel wat spelletjes in het aanbod en natuurlijk ook educatief materiaal. Dit is ideaal voor kinderen tot pakweg 10 jaar. Uiteraard zijn er nog andere kinderbrowsers, zoals Kibro of Maxthon.

Netflix beperken

Heb je een abonnement op Netflix? Ook daar kun je ouderlijk toezicht instellen. Je kunt sowieso verschillende gebruikers aanmaken, maar daarnaast is het ook mogelijk om een pincode in te stellen voor je kinderen en een leeftijdsgrens aan te geven. Ga hiervoor naar www.netflix.com en log in met je ID en wachtwoord. Klik vervolgens door naar Mijn account en kies Ouderlijk toezicht in de categorie Instellingen. Voer het wachtwoord van je account nogmaals in en stel een pincode in voor je kinderen. Daarna kun je op de schuifbalk je keuze maken tussen Peuters & Kleuters, Oudere kinderen, Tieners en Volwassenen. Klik op Opslaan om de wijzigingen door te voeren. Overigens is het switchen tussen profielen níet beveiligd met een wachtwoord, wat inhoudt dat kinderen eenvoudig de beperkingen kunnen omzeilen door op jouw account over te schakelen.

©PXimport

Ook de inhoud van Netflix kun je onder controle houden.

07 Blokkeren in de browser

Het is ook mogelijk om in je browser restricties op te leggen, al dan niet met een extra browserextensie. In Google Chrome kun je bijvoorbeeld 'Block site' installeren. Je surft naar de Chrome Web Store en gaat op zoek naar Block site. Daarna klik je op Toev. aan chrome / Extensie toevoegen om de extensie te installeren. Via Instellingen / Extensies / Block site / Opties kun je vervolgens websites of bepaalde zoektermen blokkeren. Deze add-on bestaat eveneens voor Mozilla Firefox. Om 'm te installeren ga je naar de add-on-pagina en klik je op Add to Firefox. Surf je voornamelijk via Microsoft Edge? Daar zijn nog geen extensies voor beschikbaar. Je kunt wel via Browsen op het web op de Family-pagina van Microsoft per gebruiker bepaalde websites blokkeren zoals beschreven in stap 2 van dit artikel.

Overigens moet je wel zelf blijven opletten, en biedt het blokkeren binnen een browser alleen veiligheid indien deze browser wordt gebruikt én de plug-in ingeschakeld is. Een kind dat de beperking wil omzeilen, zal er snel genoeg achter komen dat dit zeer gemakkelijk kan (bijvoorbeeld door de plug-in te pauzeren of een andere browser te openen).

©PXimport

Via Block site voor Google Chrome en Mozilla Firefoxkun je bepaalde pagina's of zoekwoorden blokkeren.

08 Beperkingen in iOS

Heeft je zoon of dochter een eigen smartphone of tablet? Dan kun je ook hier beperkingen opleggen. Op een iOS-apparaat bestaat er geen echte kindermodus. Je kunt wel bepaalde handelingen blokkeren via Instellingen / Algemeen / Beperkingen. Je kunt bijvoorbeeld aangeven of hij of zij Safari, de camera, FaceTime, AirDrop en andere toepassingen mag gebruiken. In het tweede deel van het scherm is het mogelijk om onder andere de iTunes Store of Apple Music Connect te blokkeren.

Je kunt hier zelfs instellen of je zoon of dochter apps mag installeren, verwijderen of aankopen. Onder Toegestaan materiaal kun je een leeftijdscategorie aangeven voor films, boeken, apps, websites enzovoort. Standaard kun je in de Apple Store gratis apps zonder wachtwoord installeren. Wil je dat niet? Tik dan op Wachtwoordinstellingen en schakel bij Gratis downloads de optie Vereis wachtwoord in. Verder kun je in het menu Beperkingen via Privacy nog enkele instellingen zoals locatievoorzieningen wijzigen, en ook beperkingen voor Game Center instellen.

Standaard worden overigens de gegevens op een iOS-apparaat gewist als er tien keer een foute toegangscode is ingevoerd. Voor ouders met (jonge) kinderen is dit meestal niet gewenst! Om deze functie uit te schakelen ga je naar Instellingen / Touch ID en toegangscode. Zorg dat Wis gegevens helemaal onderaan uitgeschakeld staat.

09 Beperkingen in Android

In Android kun je verschillende gebruikers aanmaken op één toestel. Dit werkt vanaf Android 5.0 voor smartphones en vanaf 4.3 voor tablets. Op een Android-smartphone kun je dus heel eenvoudig een gastaccount aanmaken zodat je kind bijvoorbeeld even naar YouTube kan kijken, zonder dat ie in je agenda of mailbox zit. Hiervoor ga je naar de Instellingen en kies je Gebruikers / Gast. Bepaalde smartphonefabrikanten voorzien ook een kindvriendelijke modus in de schil die ze over Android leggen. Hiermee kun je het aantal apps beperken en een kindvriendelijke zone creëren. Op tablets kun je vanaf Android 4.3 een zogenoemd beperkt profiel aanmaken en aangeven welke apps gebruikt mogen worden.

Om in-app-aankopen te voorkomen moet je - zowel op een Android-smartphone als -tablet - in de instellingen van de Google Play Store zijn. Daar kun je via Verificatie vereisen voor aankopen kiezen tussen Voor alle Play-aankopen op dit apparaat, Elke 30 minuten en Nooit. We raden je de eerste optie aan. Bovendien kun je in de instellingen van Google Play ook Ouderlijk toezicht instellen. Hiervoor maak je eerst een pincode aan, vervolgens kun je voor de apps en games een PEGI-code toewijzen of muziek met expliciete taal blokkeren.

©PXimport

Op een Android-tablet kun je een beperkt profiel aanmaken.

10 iCloud gezinsconfiguratie

Op je iPhone of iPad kun je eveneens een gezin aanmaken. Het grootste voordeel is dat je vervolgens je aankopen uit de iTunes Store, iBooks Store of App Store kunt delen met je gezinsleden. Je hebt hierbij gewoon allemaal een eigen Apple ID, maar maakt gezamenlijke gezinsaankopen. Voor kinderen kun je bovendien restricties opleggen. Om de functie in te schakelen ga je naar Instellingen / iCloud / Configureer delen met gezin. Een handige wizard helpt je om een gezinshoofd en andere gezinsleden in te stellen. Voor kinderen kun je de functie Vraag om te kopen instellen. Hierdoor heeft je zoon of dochter jouw toestemming nodig om aankopen te doen. Dat gebeurt via een notificatie. Als hij of zij iets wil kopen, ontvang je een melding. Jij kunt de aankoop accepteren met Krijg of blokkeren met Wijs af.

Torenhoge kosten vermijden

Als je de in-app-aankopen niet blokkeert, kan je dat weleens erg duur komen te staan. Een vader uit Gerkesklooster, een dorp in de Friese gemeente Achtkarspelen, viel een tijdje geleden bijna van zijn stoel toen hij de factuur van de Google Play Store te zien kreeg. Zijn twaalfjarige zoon had ruim honderd keer credits aangekocht voor een spelletje. Het totaalbedrag lag ongeveer op 2.500 euro. De ouders probeerden Google Nederland duidelijk te maken dat het om een vergissing ging. Uiteindelijk werden ze doorverwezen naar de Amerikaanse dienst Google Inc., waar ze de klacht in behandeling namen. Na heel wat zenuwslopende conversaties hoefden de ouders het bedrag - gelukkig - niet te betalen.

Apple heeft iOS 18.4 uitgebracht. Daarin zitten zoals altijd de nodige beveiligingsupdates, probleemoplossingen en verbeteringen, maar ook acht nieuwe emoji. Daarbij zit er een waarvan het ons niet zou verbazen als die binnen no time de meest gebruikte emoji aller tijden zou worden.

Nieuwe emoji's komen er niet zomaar. Iedereen mag een voorstel indienen bij het Unicode Consortium, de organisatie die digitale tekens wereldwijd standaardiseert. Zij beoordelen of het idee bruikbaar, relevant en onderscheidend genoeg is. Eén keer per jaar stellen ze een nieuwe set samen. De emoji's die nu zijn verschenen, horen allemaal bij de set Emoji 16.0. Heb je iOS 18.4 geïnstalleerd, dan kun je ze vanaf nu gebruiken. Het zijn een vingerafdruk, een radijsje, een kale boom, een harp, een schep, een spetter en de vlag van het piepkleine Kanaaleiland Sark staan. Leuk allemaal, maar het is natuurlijk de achtste nieuwe emoji die er met kop en schouders bovenuit steekt.

Die emoji, dat zijn wij allemaal

We hebben het dan over de emoji met donkere wallen en kringen onder zijn ogen. Die blik van: ik ben er nog, maar vraag me niet hoe. Het is de werkende ouder die op zijn enige uitslaapdag om vijf over half zes wordt gewekt door een vrolijke peuter die ontdekt heeft dat je met pannendeksels zo'n leuk geluid kunt maken. De horeca-medewerker die vijf minuten voor sluitingstijd nog een groep van vijftien man ziet binnenkomen. Een kantoormedewerker die zijn e-mail opent na een weekendje weg en 83 ongelezen berichten ziet. Het is januari. Het is maandag. Het zijn wij allemaal.

©Unicode

Kun jij hem al gebruiken?

Pas na een systeemupdate verschijnen de emoji's op je toestel. Het kan dus zijn dat je nog even moet wachten. Goed om te weten: Apple, Google en andere fabrikanten verwerken de nieuwe emoji's op hun eigen moment en in hun eigen stijl. Op een Android-toestel kan een emoji er dus net iets anders uitzien dan op een iPhone, ook al gaat het om hetzelfde Unicode-teken.

De ene update is de andere niet. De meest recente en flinke update voor Windows 11 is 24H2. Deze kent een groot aantal zichtbare en onzichtbare nieuwigheden. Er zijn daarmee genoeg redenen om over te stappen. Hoe zorg je voor een probleemloze update en ultieme flexibiliteit?

Voorbereiding

Een nieuwe Windows 11-editie vraagt om een goede voorbereiding. Benut dat moment om de computer helemaal up-to-date te brengen.

Dit is bijvoorbeeld een goed moment om je drivers te bekijken en zo nodig bij te werken. Bezoek de website van de computerfabrikant en controleer op nieuwe stuurprogramma’s. Gebruik je bijvoorbeeld een grafische kaart voor je gaming-pc, dan controleer je op de website van de fabrikant of er nieuwe stuurprogramma’s beschikbaar zijn.

Zorg verder voor een opgeruimde machine. Je kunt hiervoor gebruikmaken van de klassieke Schijfopruiming: open het Startmenu en typ Schijfopruiming. Eenmaal geopend, klik je op Systeembestanden opschonen. Controleer hierna de lijst en plaats vinkjes naast de onderdelen die je wilt verwijderen. Onderdelen zoals Tijdelijke bestanden, Windows Update opschonen en Upgradelogboekbestanden van Windows kunnen je veel ruimte teruggeven. Een ander Windows-onderdeel dat je inzicht geeft in de huidige onderdelen op de computer vind je via de Windows-instellingen. Druk op Windows-toets+I en kies Systeem / Opslag. Klik op Aanbevelingen voor opschoning en verwijder de onnodige ruimteverslinders.

Goede voorbereiding is het halve werk: zorg voor een opgeruimde machine.

Back-up

Een veiligheidsupdate of compacte functie-update is tot daaraantoe, maar voor een grote update zoals Windows 11 24H2 hebben we onze back-upzaken graag goed op orde. Zorg daarom voor een recente reservekopie van je bestanden en sla het back-upbestand op een externe locatie op. Je kunt hiervoor gebruikmaken van een online opslagdienst, zoals Google Drive of OneDrive, of een externe schijf of usb-stick.

Windows Update

Is alles op orde? Dan kunnen we de upgrade binnenhalen. Je kunt de 24H2-update op verschillende manieren installeren. De meest eenvoudige manier is om te wachten totdat de Windows 11 24H2-update wordt aangeboden door Windows Update. Grotere updates, zoals deze, worden gefaseerd uitgerold. Zo is het mogelijk dat een update pas na maanden op de computer verschijnt, bijvoorbeeld pas nadat er bekende problemen zijn opgelost.

Open het Windows-instellingenvenster (Windows-toets+I) en kies Windows Update. Activeer de optie Krijg de nieuwste updates zodra ze beschikbaar zijn en klik op Naar updates zoeken. De update wordt gemeld als ‘Windows 11, versie 24H2’ en automatisch gedownload als Windows Update deze vindt.

Eenmaal gedownload, verschijnt het venster Opnieuw opstarten plannen. Geef hier aan wanneer je de update wilt installeren. Kies de dag (Een dag kiezen) en een moment (Een tijd kiezen) en klik op Opnieuw opstarten plannen. Gebruik je de computer op het gekozen moment? Start de machine dan automatisch op een eerstvolgend rustig moment op. In andere gevallen verschijnt er een melding bij het systeemvak, waarbij je de mogelijkheid hebt om direct opnieuw op te starten, vanavond opnieuw te starten of een specifieke tijd te kiezen.

Zodra je Windows opnieuw opstart, wordt de 24H2-update geïnstalleerd.

Update Windows Professional

Ben je een gevorderde gebruiker, dan kun je een truc inzetten om sneller een grote upgrade (zoals Windows 11 24H2) via Windows Update binnen te krijgen. Maak je gebruik van Windows 11 Professional? Open het Startmenu en typ gpedit.msc. Ga naar Computerconfiguratie / Beheersjablonen / Windows-onderdelen / Windows Update / Updates beheren die worden aangeboden vanuit Windows Update. Dubbelklik op De doelversie van de onderdelenupdate selecteren. Kies Ingeschakeld. In het vak Opties typ je in het eerste vak Windows 11. In het tweede vak typ je 24H2. Klik op Toepassen en OK.

Heb je de Home-uitvoering van Windows 11? Dan heb je niet de beschikking over het eerdergenoemde programma. Dezelfde truc kun je dan alsnog handmatig afdwingen via het Windows-register. Volg deze stap alleen als je bekend bent met het register. Open de register-editor (typ regedit.exe in het Startmenu) en blader naar de sleutel HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Policies\Microsoft\Windows\WindowsUpdate. Kies Bewerken / Nieuw / Tekenreekswaarde. Noem deze ProductVersion. In het vak Waardegegevens typ je Windows 11. Klik op OK. Kies wederom Bewerken / Nieuw / Tekenreekswaarde. Noem deze TargetReleaseVersionInfo. Bij Waardegegevens typ je 24H2. Klik op OK. Kies hierna Bewerken / Nieuw / DWORD-waarde (32-bits) en noem deze TargetReleaseVersion. Bij Waardegegevens typ je 1. Sluit de register-editor, start Windows opnieuw op en voer Windows Update uit. Je kunt deze truc ook gebruiken bij een toekomstige Windows-versie, bijvoorbeeld 25H2.

Zo zien we het graag: Windows 11 24H2 netjes aangeboden door Windows Update.

Installatie-assistent

Biedt Windows Update je niet aan om te upgraden naar 24H2 en heb je geen geduld? Dan nemen we het heft in eigen hand. Via deze webpagina van Microsoft vind je alternatieve manieren om de nieuwste versie alsnog binnen te halen. De eerste optie is de Installatie-assistent voor Windows 11. Deze wizard controleert of de machine in aanmerking komt voor de update en haalt automatisch de nieuwste versie van Windows 11 binnen.

Voordat je de Installatie-assistent gebruikt, zorg je voor minimaal 9 GB vrije schijfruimte. Dit is nodig voor de installatiebestanden. Dubbelklik op het bestand Windows11InstallationAssistant.exe. De wizard controleert of het systeem aan de eisen voldoet en presenteert de gebruiksvoorwaarden. Neem deze door en bij akkoord, klik je op Accepteren en installeren. De eerste stap bestaat uit het installeren van de nieuwste bestanden. In de laatste stap wordt Windows 11 24H2 geïnstalleerd en wordt de computer opnieuw opgestart. Zorg ervoor dat je eventueel geopende documenten hebt bewaard en gesloten.

Media Creation Tool

Een andere manier voor een vlotte overstap naar 24H2 is het gebruik van de Media Creation Tool. In het Nederlands wordt deze tool ook wel Hulpprogramma voor het maken van media genoemd. Deze optie is bijzonder interessant als je de mogelijkheid wilt aangrijpen om Windows schoon te installeren en daarbij aan te geven in hoeverre je bestaande programma’s en bestanden wilt behouden. Bij de eerdergenoemde opties wordt de 24H2-update immers zonder verdere vragen en installatiemogelijkheden geïnstalleerd. Kortom, de Media Creation Tool is interessant als je kiest voor maximale flexibiliteit.

Je vindt de Media Creation Tool op de eerdergenoemde website van Microsoft. Met dit programma maak je de installatiemedia van Windows 11, bijvoorbeeld op een usb-stick. Daarna installeer je 24H2 eenvoudig als upgrade of schone installatie. Lees de voorwaarden door en klik op Akkoord als je het hiermee eens bent. In het volgende venster kies je de taal. Standaard is Nederlands ingesteld, maar je kunt een andere taal kiezen door eerst het vinkje te verwijderen bij Gebruik de aanbevolen opties voor deze pc. Klik op Volgende. Geef nu aan welk medium je wilt gebruiken. Je kunt Windows 11 24H2 installeren op een usb-stick, zodat je de nieuwste versie op meerdere computers tegelijkertijd kunt installeren. Zorg voor een stick met minimaal 8 GB capaciteit en houd er rekening mee dat bestaande gegevens op de stick worden verwijderd (optie USB-flashstation).

Je kunt ook kiezen voor een iso-bestand, waarmee je 24H2 vanaf de vaste schijf kunt installeren (optie ISO-bestand). Hierna haalt het hulpprogramma alle bestanden voor Windows 11 24H2 binnen en wordt de usb-stick of het lokale iso-bestand klaargemaakt. Heb je gekozen voor een usb-stick? Dan kun je hiermee de computer starten en de installatie starten. Heb je gekozen voor een iso-bestand? Lees dan de paragraaf ‘Schone installatie’ om te zien hoe je met een iso-bestand werkt.

Wil je persoonlijke apps en bestanden bewaren, enkel bestanden of helemaal niets?

Schone installatie

De update van Windows 11 24H2 is het ideale moment om met een schone lei te beginnen. Hierbij kun je ervoor kiezen om je programma’s en bestanden te bewaren of volledig opnieuw te beginnen. In het eerste geval zorg je ook voor een schone installatie: Windows plaatst een lege Windows-installatie en zet hierna pas je bestaande documenten en programma’s over. Je hebt hiermee het beste van beide werelden.

Download het iso-bestand van Windows 11 24H2 van de eerdergenoemde website van Microsoft. Kies in het downloadmenu voor Windows 11 (multi-versie ISO-bestand voor x64-apparaten). Is het bestand gedownload, verplaats het dan naar een aparte map (bijvoorbeeld Installatiebestand Windows 11) in de verkenner. Klik met de rechtermuisknop op het iso-bestand en kies Koppelen. Het iso-bestand wordt hiermee als virtuele schijf toegankelijk in de verkenner. Open vervolgens de inhoud en dubbelklik op Setup.exe om de installatie te starten.

Je kunt een iso-bestand via de verkenner benaderen als schijf.

Controleren

Controleer na de installatie of er geen onnodige bestanden zijn achtergebleven. Vlak na de introductie van Windows 11 24H2 bleek de update ruim 8 GB aan onnodige ruimte in te nemen, die je bovendien niet meer kon terugwinnen. Inmiddels is deze bug gelukkig verholpen en wordt de ruimte niet meer onnodig gereserveerd. Open Windows Verkenner (gebruik Windows-toets+E) en open de schijf waarop Windows is geïnstalleerd. De map Windows.old bevat de oude Windows-installatie. De map wordt aangesproken zodra je klikt op Herstel (zie de paragraaf ‘Bij spijt: terugrollen’). Je kunt de map op verschillende manieren verwijderen, onder meer via het eerder besproken Schijfopruiming. Plaats een vinkje bij Vorige Windows-installatiebestanden. Deze aanpak komt van pas als de map zelfs na de tien dagen bedenktijd niet automatisch door Windows is verwijderd.

Opstartmenu opschonen

Heb je een schone installatie van Windows uitgevoerd, maar verschijnt tijdens het opstarten van de computer een scherm waarin wordt gevraagd welke Windows-versie je wilt starten? Dit kan gebeuren als een eerdere installatie van Windows voortijdig is afgebroken en de vermelding alsnog in de opstartinstellingen blijft staan. Je kunt dit gelukkig relatief eenvoudig verhelpen.

Open het Startmenu en typ msconfig. Klik op Systeemconfiguratie. Op de tab Computer opstarten vind je de inhoud van het opstartmenu, met daarin tweemaal de vermelding van Windows 11. De vermelding Huidig besturingssysteem laat je staan. Selecteer de andere regel en klik op Verwijderen. Bevestig met een klik op OK.

Via Systeemconfiguratie corrigeer je indien nodig het opstartmenu van Windows.

Bij spijt: terugrollen

Ben je niet tevreden over de update? Je kunt deze in de eerste dagen na de update terugrollen naar de vorige Windows-versie. In het Windows-instellingenvenster kies je Windows Update / Geavanceerde opties / Herstel. In de sectie Herstelopties zoek je naar Downgrade. Klik op de knop Herstel en volg de stappen van de wizard om de update ongedaan te maken. Na tien dagen is deze optie niet meer beschikbaar; dan verwijdert Windows de oude installatie en zit je vast aan 24H2.

Je hebt tien dagen bedenktijd om de update ongedaan te maken.