Zet kinderen achter een beeldscherm en de uren vliegen voorbij – terwijl voor kinderen tussen 6 en 8 jaar wordt geadviseerd maximaal een uur per dag achter een televisie, computer, smartphone, tablet en spelcomputer te zitten. Het schermgebruik in de gaten houden is lastig, maar gelukkig hebben de meeste gadgets daar opties voor aan boord. We nemen je langs populaire gadgets en kijken hoe die je helpen de schermtijd te begrenzen.

Kinderen worden al op jonge leeftijd blootgesteld aan de aantrekkingskracht van beeldschermen op televisies, computers, tablets en mobieltjes. Deskundigen zijn er nog steeds niet uit wat het effect op langere termijn zal zijn bij het te veel gebruiken van apparaten met een scherm. Daarom kun je er maar beter voorzichtig mee omspringen en duidelijke afspraken met je kinderen maken over de online en offline activiteiten. Daarbij is het toch ook veel leuker om op eigen avontuur te gaan dan urenlang afgezonderd vlogs te kijken?

Hoeveel schermtijd voor mijn kind?

©PXimport

01 Windows 10 en Xbox

Microsoft is al lang bezig met het faciliteren van beperking van pc-gebruik door kinderen. Dat begon met hun ‘Family Safety’-dienst en is voor Windows 10 verder uitgebouwd. Inmiddels is de dienst aardig volwassen en worden gegevens niet alleen per computer, maar ook online vastgelegd tussen Windows 10-systemen en Xbox-systemen. Zo kun je vanaf een website zowel de Xbox als de Windows 10-systemen in de gaten houden. Om een account voor je kind te registreren ga je hiernaartoe. Na het invullen van de geboortedatum is bevestiging nodig van een van de ouders. Klik op Mijn ouder kan zich nu aanmelden om het account te bevestigen met je eigen e-mailadres. Na het bevestigen wordt het kinderaccount automatisch toegevoegd aan een gezinsgroep.

©PXimport

02 Aanmelden Xbox en pc

Nu kan het account gebruikt worden voor aanmelding op de computer. Op een Windows 10-pc log je gewoon in met je eigen account. Ga naar Instellingen (Windows-toets+I) en klik op Accounts. Open Gezin en andere gebruikers. Selecteer onder Uw familie het account van het kind en klik op de knop Toestaan. Het kind kan zich nu aanmelden via het vergrendelscherm. Om het account op een Xbox One aan te melden druk je op de Xbox-knop en selecteer je de gamerafbeelding (linksboven in de hoek). Kies vervolgens Nieuwe toevoegen en vul de gegevens van het kinderaccount in om het aan te melden bij de Xbox One.

©PXimport

03 Schermtijd Xbox en pc

Nu de accounts zijn ingesteld op de pc en de Xbox, kunnen de schermtijden worden geconfigureerd. Ga hiernaartoe en log in met het ouderaccount. Op deze pagina staat een overzicht van alle gezinsleden. Klik boven een van de kinderaccounts op Schermtijd. Voor zowel de Xbox One als Windows 10 kun je een schema gebruiken. Zet de knop onder Een schema gebruiken voor alle apparaten op Aan. In het overzicht kun je de dagen en tijden toevoegen wanneer het kind gebruik mag maken van de apparaten. Ook kan een Tijdslimiet worden ingesteld. Zo kan het kind zelf bepalen wanneer de uren besteed worden. Om de limieten voor Windows 10 en de Xbox One afzonderlijk in te stellen, zet je de knoppen achter Xbox One en Windows 10 naar rechts.

©PXimport

04 Android met Family Link

Met Family Link hou je niet alleen een oogje in het zeil, je kunt ook daglimieten instellen en op gezette tijden de smartphone van het kind automatisch vergrendelen. Googles Family Link vereist wel een smartphone met Android 7.0 of hoger. Ook heb je een creditcard nodig om aan te tonen dat je inderdaad een ouder bent. Instaleer de Family Link-app op het toestel. De app voor de ouder vind je hier en als het kind al over een Android-toestel met account beschikt, kun je Family Link voor kinderen en tieners ook installeren op zijn of haar toestel.

Microsoft Launcher op Android

Hoewel Microsoft Launcher geen echte vervanger is voor Googles Family Link, kun je er wel mee registreren welke apps je kind gebruikt en hoeveel tijd je kind aan het apparaat spendeert. Microsoft Launcher is een goed alternatief voor oudere smartphones: Androidversie 5.0 is voldoende voor wie de functie Schermtijd wil gebruiken. De app vind je in de Play Store. Om gebruik te maken van schermtijd dient je kind, net als bij Windows 10 en de Xbox One, te beschikken over een eigen account dat is aangemeld bij het gezin. Vervolgens kun je dat account gebruiken om het kind bij Microsoft Launcher aan te melden. Geef de benodigde permissies en installeer Microsoft Edge om ook de browser af te kunnen schermen. Microsoft Launcher geeft helaas niet de mogelijkheid restricties op te leggen.

©PXimport

05 Family Link instellen

Start eerst de app voor de ouder en doorloop de gevraagde stappen. Uiteindelijk zal er gevraagd worden of het kind al een account heeft of dat er een account aangemaakt moet worden. In het eerste geval kun je door middel van een code de toestellen en accounts aan elkaar koppelen. Open vervolgens Family Link voor kinderen en tieners op het toestel van het kind. Doorloop de gevraagde stappen en vul de instelcode uit de Family Link-app voor ouders in. Doorloop de stappen om het account toe te voegen aan de gezinsbibliotheek en ga akkoord met de servicevoorwaarden. Het is verstandig deze stappen samen met je kind te doorlopen, zodat je kind weet dat je mee kunt kijken en van de beperkingen op de hoogte is.

06 Family Link daglimieten

©PXimport

Als de accounts correct zijn gekoppeld kun je nu op het toestel van de ouder dagelijkse limieten en bedtijden instellen. Open de Family Link-app en open het account van het kind. Zoek naar Schermtijd en tik op Instellen. Onder het tabblad Daglimiet kan de maximale tijd dat het kind het toestel kan gebruiken ingesteld worden. Tik op de knop achter Net gepland om de limieten in te schakelen. Via de tab Bedtijd kun je de tijden instellen waarop het toestel kan worden gebruikt. Zo kun je het toestel bijvoorbeeld tussen 20:00 en 8:00 uur automatisch vergrendelen. Tik op de knop achter Niet gepland om de limieten in te schakelen.

07 PlayStation 4

Ook op de PlayStation 4 kan de speeltijd worden ingesteld via een kinderaccount. Om een kinderaccount aan te maken klik je in het beginscherm op Nieuwe gebruiker. Kies Een gebruiker maken en ga naar Volgende om een PlayStation Network-account te maken. Doorloop de gevraagde stappen en uiteindelijk zal gevraagd worden om de familiemanager in te laten loggen om het account te bevestigen. Tijdens deze stappen zal ook gevraagd worden om speelbeperkingen in te stellen. Kies achter Speeltijdbeperkingen voor de optie Beperken en geef eventueel als consequentie eronder Uitloggen bij PS4. De tijd kan per week worden ingesteld. Wanneer de instellingen opgeslagen zijn en het account is toegevoegd kan het kind op zijn of haar eigen account inloggen. Achteraf de tijden wijzigen kan via het account van de familiebeheerder. Ga op zijn account naar Instellingen / Ouderlijk toezicht/Familiebeheer en selecteer de het account dat je wilt aanpassen.

©PXimport

08 Schermtijd op iOS

Schermtijd is een nieuwe functie voor iOS 12 waarmee je kunt bijhouden hoeveel tijd je kind besteedt aan de iPad en de applicaties. Ook kunnen er limieten op de speeltijd worden ingesteld. Als het apparaat van je kind is geconfigureerd, kun je via Delen met gezin vanaf je eigen Apple-apparaat rapporten bekijken en instellingen aanpassen. Kinderen jonger dan 13 jaar kunnen geen eigen Apple ID aanmaken en moeten altijd lid zijn van een gezin.

09 Delen met gezin

Om delen met het gezin in te schakelen ga je naar Instellingen en tik je op je naam. Tik vervolgens op Delen met gezin en Aan de slag. Volg de instructies op het scherm om de gezinsgroep te configureren. Als de groep gemaakt is kun je een id creëren voor een kind jonger dan 13 jaar. Ga naar Instellingen en tik op je naam. Kies voor Delen met gezin en open Voeg gezinslid toe. Tik op Maak account voor kind aan en ga naar Volgende. Geef de juiste geboortedatum op en doorloop de gewenste stappen. Let erop dat je Vraag om te kopen inschakelt om te voorkomen dat je kind ongelimiteerd aankopen kan doen.

©PXimport

10 Schermtijd instellen

Om schermtijd in te schakelen op de iPhone, iPad of iPod Touch ga je naar Instellingen en open je Schermtijd. Tik op Schakel schermtijd in en Ga door. Kies door wie het apparaat gebruikt wordt. Als het apparaat alleen door het kind gebruikt wordt, kun je de schermtijd configureren en instellingen opgeven op het apparaat zelf. Eventueel kan dit later ook vanaf je eigen apparaat. Met Schermtijd kan ook een toegangscode worden aangebracht zodat je de enige bent die extra tijd kan toewijzen. Ga naar Instellingen / Schermtijd en tik op je naam van je kind. Tik op Wijzig toegangscode voor schermtijd. Rapporten bekijken en de limieten instellen kun je doen onder Instellingen / Schermtijd. Door op de grafiek te tikken kun je limieten instellen. Limieten zijn onderverdeeld in Apparaatvrije tijd, Applimieten, Altijd toegestaan en Beperkingen voor materiaal en privacy.

©PXimport

11 Nintendo Switch

©PXimport

De Nintendo Switch is de waardige opvolger van de Nintendo Wii en de Nintendo 3DS. Het apparaatje is bij kinderen ongekend populair, maar Nintendo heeft ook rekening gehouden met de ouders. Via een handige app kun je gemakkelijk in de gaten houden wat voor soort spellen je kind speelt en hoeveel tijd je kind aan de spellen besteedt. Ook kun je speeltijd en limieten instellen. Je kunt ervoor kiezen alleen een melding te tonen of het apparaat automatisch in de slaapstand over te laten gaan. De app is te downloaden voor zowel Android als iOS.

12 Toezicht Switch

Als de app is geïnstalleerd, log je in met je Nintendo-account. Klik op Volgende en er wordt een registratiecode gegenereerd. Ga op de Switch naar Systeeminstellingen / Ouderlijktoezicht en tik op Ouderlijk toezicht. Klik op de knop Als je de app al hebt gedownload en tik op Registratiecode invoeren. Voer de registratiecode van de app in en tik op Koppelen. Op de smartphone verschijnt automatisch het bericht dat de Switch is geregistreerd. Via de knop Speeltijd instellen kun je direct de speeltijd bepalen. Daarna kan eventueel ook een beperkingsniveau worden ingesteld. Onder het tabblad Instellingen kun je op Speeltijdlimiet tikken om de optie voor een weekschema te vinden. Wil je dat de software automatisch uitgeschakeld wordt als de tijd erop zit, zet dan de knop onder Software onderbreken naar rechts.

©PXimport

Wanneer je alle internetdiensten opsomt die je zelf gebruikt, van e-mail tot zoekmachines, is de kans groot dat het vrijwel allemaal Amerikaanse platformen zijn. Voor wie zich daar niet helemaal comfortabel bij voelt, zijn er ook (gratis) Europese alternatieven.

Steeds meer internetgebruikers in Europa stellen zich vragen bij de intensieve dataverzameling en dominante marktpositie van Amerikaanse techbedrijven, zeker in de huidige geopolitieke context. Daardoor groeit de interesse voor Europese alternatieven, die minder afhankelijk zijn van de Amerikaanse bedrijfswereld en overheid, beter aansluiten bij de strengere Europese privacywetgeving, en transparanter zijn over het gebruik van persoonsgegevens.

In dit artikel laten we je kort kennismaken met enkele Europese diensten die een privacyvriendelijker en vaak volwaardig alternatief bieden voor bekende Amerikaanse webdiensten en platformen. Dit gaat breed: van zoekmachines, e-mail en kantoortoepassingen tot cloudopslag, VPN, vertalingen, videosharing, AI-chat en sociale media. Wil je echt de-Amerikaniseren? Gebruik voor deze diensten dan geen Google-, Apple- of Facebook-account.

Zoekmachine

Het zal je niet verbazen dat een browser als Chrome standaard Google gebruikt als zoekmachine, maar je kunt zonder problemen een andere instellen. Open de instellingen van Chrome, ga naar Zoekmachine en klik op Wijzigen. Selecteer het gewenste alternatief. Europese, privacybewuste zoekmachines zijn onder meer het Duitse Ecosia (investeert advertentie-inkomsten in boomaanplant), het Franse Qwant en het Zwitserse SwissCows (dat overigens niet langer gratis is).

Je kunt ook handmatig een extra zoekmachine toevoegen. Neem bijvoorbeeld SwissCows in Chrome. Open opnieuw Zoekmachine en kies Zoekmachine en Site Search beheren. Klik op Toevoegen bij Site Search. Vul SwissCows in als naam, (bijvoorbeeld) sc als snelkoppeling en www.swisscows.com/web?query=%s als url. Bevestig met Toevoegen. Je kunt deze nu instellen als standaard of activeren via sc gevolgd door een druk op Tab in de adresbalk, waarna je de zoekterm ingeeft. Weet wel dat deze drie alternatieve zoekmachines deels gebruikmaken van de zoekindex van het (Amerikaanse) Bing.

Je kunt ook Europese, privacygerichte browsers gebruiken, zoals Ecosia en Ecosia (browser), de Zweedse Mullvad Browser en het Noorse Vivaldi. Hier kun je ook telkens je voorkeurzoekmachine instellen. Houd er wel rekening mee dat deze drie browsers de (Amerikaanse) Chromium- of Firefox-engine gebruiken voor het weergeven van webpagina's.

E-mail en agenda

Gmail en Outlook zijn twee zeer populaire webmaildiensten, vooral dankzij hun sterke integratie met respectievelijk het Google- en Microsoft-ecosysteem. Op het vlak van privacy zijn er wel enkele bedenkingen. Bij Gmail wordt de inhoud van je mails gescand voor gepersonaliseerde advertenties, en ook Microsoft toont advertenties. Beide versleutelen weliswaar je berichten, zowel tijdens de overdracht als in rust (op de mailservers), maar de diensten zelf bewaren de encryptiesleutels.

Diensten als het Duitse Tuta en het Zwitserse Proton Mail pakken dit beter aan. Ze zijn grotendeels opensource, ze gebruiken stevige end-to-end-versleuteling en bij Tuta geldt zelfs het zero knowledge-principe: de dienst heeft geen toegang tot je gegevens, wachtwoorden of metadata. Bij Proton Mail blijft beperkte metadata zoals de onderwerpsregel zichtbaar. Beide zijn beschikbaar via web en mobiele apps en bieden in de gratis versie 1 GB opslagruimte; bij Tuta zit daar ook een agenda bij.

We helpen je even op weg met de laatste. Klik op Gratis e-mailaccount aanmaken en daarna op Selecteren bij Free. Kies je e-mailadres (@tutamail.com) en stel een wachtwoord in. Je krijgt een herstelcode waarmee je weer toegang krijgt als je je wachtwoord (of tweede factor) kwijt zou raken. Na goedkeuring kun je meteen mails ontvangen en verzenden. In de webinterface vind je rechtsboven de knoppen Contacten en Agenda.

Kantoor

Als je denkt aan een cloudgebaseerde kantoorsuite, komen Google Documenten (en Workspace) en Microsoft 365 waarschijnlijk als eerste in je op. Toch zitten er vooral bij Google enkele privacyproblemen. Het verdienmodel draait rond advertenties, er is geen sluitende garantie dat je data binnen de EU blijven en in de gratis versie bewaart Google zelf de encryptiesleutels. Microsoft scoort iets beter, maar wie zeker wil zijn dat data de EU niet verlaten, kijkt beter naar het Letse OnlyOffice.

We stellen hier kort de gratis cloudservice voor, bereikbaar vanuit je browser en via mobiele apps. Registreer je via de website van OnlyOffice en bevestig je aanmelding via de ontvangen mail. Je krijgt dan een persoonlijke url (https://<accountnaam>.onlyoffice.com) die als centrale documentenhub fungeert, met 2 GB opslagruimte. Je kunt er 'kamers' aanmaken. Dit zijn virtuele ruimtes of projectmappen waarin je documenten creëert, bewerkt en eventueel deelt met rolgebaseerde toegangsrechten.

De suite bevat een tekstverwerker, spreadsheet, presentatietool en pdf-editor. Omdat de dienst standaard werkt met Microsofts OOXML-bestandsformaten, hoef je bij het importeren of exporteren nauwelijks compatibiliteitsproblemen te verwachten.

Cloudopslag

Bij cloudopslag springen Google Drive (15 GB gratis) en Microsoft OneDrive (5 GB gratis) er qua gebruikersaantallen uit, met Dropbox (2 GB gratis) als derde op het podium. Je data worden telkens op Amerikaanse servers opgeslagen en je hebt geen controle over de encryptiesleutels. Je kunt dit eventueel oplossen met end-to-end-encryptie via een gratis tool als Cryptomator.

Er bestaan gelukkig ook gratis Europese alternatieven die vergelijkbare opslagruimte bieden, je data gegarandeerd binnen de EU bewaren en je zelf de encryptiesleutels laten beheren. Een daarvan is het Zwitserse EdelCloud Basic (2 GB), van de makers van SwissCows. Bekendere opties zijn Proton Drive (5 GB) en pCloud (10 GB), beide eveneens uit Zwitserland.

We kijken naar pCloud. Je meldt je gratis aan via de website. Stel een wachtwoord in en kies bij Gegevensregio voor Europese Unie. Bevestig via de link in de ontvangen e-mail en klik op de website op Ga naar mijn account. Je kunt dan meteen aan de slag. Linksonder zie je dat standaard al 3 GB is ontgrendeld. Door acties uit te voeren zoals een bestand uploaden, pCloud Drive en de mobiele app installeren en enkele vrienden uitnodigen, kun je dit uitbreiden tot 10 GB.

Vertaling

Het begint wat eentonig te worden, maar ook voor geautomatiseerde vertalingen kom je al snel uit bij diensten van Google Translate of Microsoft Translator. Toch bestaat er een sterk en populair alternatief: het Duitse DeepL. De gratis versie kent wel enkele beperkingen: je kunt maximaal drie documenten per maand van maximaal 5 MB vertalen (niet bewerkbaar), en je teksten kunnen door DeepL worden gebruikt voor trainingsdoeleinden.

Minder bekend, maar volledig gratis, zijn Lingva Translate (meer dan honderd talen) uit Duitsland en het Spaanse Apertium (meer dan veertig talen, ook als app). Beide zijn opensource. Bij Apertium kun je documenten en webpagina's uploaden, maar de beschikbare doeltalen hangen af van je brontaal. Vanuit Nederlands bijvoorbeeld kun je helaas alleen naar Afrikaans vertalen. Lingva biedt een bredere keuze aan taalparen, al moet je de brontekst hier wel zelf invoeren of plakken. Je kunt de tekst ook laten voorlezen, al is de kwaliteit voor Nederlands voorlopig ondermaats. De vertalingen zijn bij beide diensten niet bewerkbaar op de site.

Videosharing

Videosites als Vimeo en vooral Googles YouTube hoeven we niet meer toe te lichten, maar kun je ook enkele Europese alternatieven noemen? Die bestaan wel degelijk, met als bekendste Dailymotion en PeerTube, beide van Franse oorsprong.

Dailymotion heeft dan misschien niet het uitgebreide aanbod van YouTube, maar bereikt wereldwijd toch zo'n 300 miljoen maandelijkse gebruikers. Je kunt er zonder account video's opzoeken via trefwoorden en daarna filteren op onder meer Playlists, Users en Hashtags. Met een account kun je ook video's uploaden en delen via je browser of mobiele apps. Het platform geeft aanbevelingen op basis van je kijkgedrag en is geïntegreerd met sociale media als Facebook en X.

Bij PeerTube draait eveneens alles rond video streaming en delen, maar dan binnen het zogeheten Fediverse (meer daarover verderop in dit artikel). Zoeken naar specifieke video's of kanalen kun je via deze link. Bij een geschikte video klik je op een knop die je naar de bijbehorende server brengt, waar je je eventueel kunt aanmelden om bijvoorbeeld op video's te reageren of zelf te publiceren op je kanaal.

Sociale media

Met sociale mediaplatformen bevinden we ons bijna volledig op Amerikaans grondgebied. Denk aan Facebook, Instagram, X, LinkedIn, Snapchat, Pinterest, Reddit, Threads en WhatsApp. Er bestaan wel – ook Europese – alternatieven, maar overstappen is vaak lastig. Je wilt immers voldoende aanbod, voldoende medegebruikers en het liefst ook een gebruiksvriendelijke omgeving.

Zo is er het Zwitserse Threema (circa 6 euro), een dienst die zich opwerpt als veilig en privacy-bewust alternatief voor WhatsApp, maar helaas is het niet mogelijk berichten tussen beide netwerken uit te wisselen – ook al ijvert de EU met initiatieven als de Digital Markets Act voor meer interoperabiliteit tussen (onder meer) berichtenapps.

Een andere relatief bekende, maar geheel gratis dienst is Mastodon, van Duitse oorsprong. Dit is een microbloggingdienst met tekstposts, reacties, boosts en volgers, die zich profileert als alternatief voor X. Mastodon maakt deel uit van het zogenaamde Fediverse, een samentrekking van 'FEDerated unIVERSE'. Dit is een gedecentraliseerd netwerk van onafhankelijk beheerde servers (zogeheten instances), die via gemeenschappelijke protocollen als ActivityPub wel met elkaar kunnen communiceren.

Andere Fediverse-diensten van Europese origine zijn het al vermelde PeerTube (videoplatform), het IJslandse Pleroma (microblogging), het Franse Funkwhale (audiosharing) en Lemmy (forum- en discussienetwerk, vergelijkbaar met Reddit).

AI-chat

Sinds de lancering van ChatGPT door het Amerikaanse OpenAI eind 2022 is AI, en in het bijzonder AI-chatbots, niet meer weg te denken uit bedrijven en uit ons dagelijks leven. China volgt als stevige tweede speler – denk aan het veelbesproken DeepSeek – maar ook Europa is bezig aan een fikse inhaalbeweging. Een opvallend initiatief komt van OpenEuroLLM, een alliantie van meer dan 20 Europese bedrijven, universiteiten en supercomputingcentra die een opensource-taalmodel (LLM, Large Language Model) ontwikkelen als alternatief voor Amerikaanse en Chinese AI-assistenten. OpenGPT-X dan weer is een Duits project dat grootschalige AI-taalmodellen bouwt, waaronder het opensource-model Teuken-7B, getraind in alle 24 officiële EU-talen.

Wil je zelf met een Europese AI-chatbot experimenteren, kijk dan eens op de site van het Franse bedrijf Mistral dat eigen taalmodellen ontwikkelde. Wil je ook beelden en code genereren, dan moet je je wel registreren. De bot reageert opvallend snel, maar wie meer functies wil – zoals een onbeperkt aantal prompts per dag en een krachtiger LLM – moet upgraden naar Pro (zo'n 18 euro per maand).

VPN

Een Virtual Private Network, kortweg VPN, is ideaal voor wie meer online privacy wil (je ip-adres blijft verborgen), veiliger wil surfen op openbare wifi (je data zijn volledig versleuteld) of geoblokkades wil omzeilen (je kiest een VPN-server in een niet-geblokkeerd land).

Veel populaire opties, zoals Hotspot Shield, zijn Amerikaans. Wie liever Europees gaat, vindt sterke alternatieven als het Zweedse Mullvad en het Zwitserse Proton VPN. Beide houden geen logboeken bij, ze bieden een wereldwijde keuze aan VPN-servers en gebruiken opensource-clientapps. Je vindt er ook functies als een killswitch (je verbinding wordt meteen verbroken als de VPN-server wegvalt) en split-tunneling (je kiest zelf welke apps via de VPN lopen). Proton VPN ondersteunt wel beter streamingdiensten als Netflix en Prime Video. Beide kosten zo'n 5 euro per maand.

Proton VPN biedt tevens een beperkte gratis versie, handig om mee te starten. Surf naar de site van Proton VPN, vul je e-mailadres in, klik op Begin met Proton VPN en stel een sterk wachtwoord in (twee keer). Je kunt meteen de client-app downloaden, bijvoorbeeld voor Windows. Installeer die (extra apps hoef je niet mee te nemen) en meld je aan met je Proton-account. Kies een VPN-server in een beschikbaar land (vijf in de gratis versie), klik op Verbinden en test de VPN-verbinding gerust via bijvoorbeeld www.whatismyip.com. Of nog beter (in het kader van dit artikel) www.watismijnip.nl/.

Blijft de deur van je wasmachine dicht, ook al is het programma afgelopen, en krijg je hem niet open? Dat probleem komt vaak voor en heeft meestal een eenvoudige oorzaak. In dit artikel noemen we vijf redenen waarom de deur niet opengaat en wat je zelf kunt doen om dat snel en veilig op te lossen.

Ook interessant: Slimmer wassen: deze functies maken je wasmachine nét even handiger

Het komt vaker voor dan je denkt: de wasmachine is klaar, maar de deur weigert open te gaan. Lastig, zeker als je schone was nog nat in de trommel ligt. Gelukkig is er meestal geen reden tot paniek. Vaak ligt het aan een simpele oorzaak die je zelf kunt oplossen.

1 - Water in de trommel

De meest voorkomende boosdoener is achtergebleven water. Zolang er water in de machine zit, blijft de deur bewust op slot om lekkage te voorkomen. Zie je nog water in de trommel? Start dan opnieuw het afvoerprogramma. Werkt dat niet, maak dan het filter onderin schoon en laat via het slangetje of de opening het restwater weglopen. Vaak schiet de deur daarna vanzelf los.

2 - Het kinderslot is ingeschakeld

Sommige modellen hebben een kinderslot of extra beveiliging. Staat dit ingeschakeld, dan blijft de deur dicht, ook al is het programma afgerond. Controleer in de handleiding hoe je het slot uitschakelt. Meestal gaat het om een combinatie van knoppen op het display. Pas als dit is gedeactiveerd, kun je de deur openen.

©Engin Akyurt

3 - Elektronische vertraging of reset

Bij veel moderne machines zit er enkele minuten vertraging tussen het einde van het programma en het ontgrendelen van de deur. Even wachten kan dus al genoeg zijn. Blijft de deur toch op slot, haal de stekker er een paar minuten uit en sluit hem opnieuw aan. Zo wordt de elektronica gereset en komt de deur vaak alsnog vrij.

4 - Handmatige noodontgrendeling

Lukt het nog steeds niet, dan is er vaak een handmatige oplossing. De meeste wasmachines hebben een noodontgrendeling, meestal te vinden achter het klepje bij het filter of onderaan de machine. Door hier voorzichtig aan te trekken, kun je de deur veilig openen zonder schade. Raadpleeg de handleiding voor de exacte plek en werkwijze.

5 - Defecte vergrendeling

Als geen van deze stappen helpt, kan de vergrendeling zelf kapot zijn. Dit onderdeel slijt met de tijd en kan uiteindelijk defect raken. Soms helpt het tijdelijk om de machine spanningsvrij te maken, maar blijft de deur gesloten, dan is vervanging van het slot nodig. Dit is werk voor een monteur.

Wanneer moet je hulp inschakelen?

Blijft de deur hardnekkig dicht of merk je andere signalen, zoals vreemde geluiden of een brandlucht, stop dan direct met zelf proberen. Forceren kan schade veroorzaken. In dat geval is het verstandig een monteur te bellen.

Een geblokkeerde deur hoeft in elk lang niet altijd een groot probleem te zijn. Vaak is een eenvoudige reset, het verwijderen van restwater of het uitschakelen van het kinderslot al genoeg. Lukt het niet, dan kan de noodontgrendeling of een monteur uitkomst bieden. Met regelmatig onderhoud en een beetje oplettendheid verklein je de kans dat je opnieuw voor een gesloten deur staat.