Het kan natuurlijk nuttig zijn dat je een oogje in het zeil houdt wat het netwerkverkeer betreft. Een firewall zoals die van Windows biedt weliswaar beveiliging naar binnenkomend verkeer toe, maar standaard blijft het uitgaand netwerkverkeer buiten schot. GlassWire kan een nuttige instrument zijn.

Wie thuis de computers en het netwerk onder zijn beheer heeft moet een beetje van alle markten thuis zijn en oog hebben voor heel wat aspecten van het computergebeuren. Je moet zorgen dat de software en drivers overal up-to-date zijn, dat er een degelijk antivirusprogramma draait, dat je snel kunt reageren op (aanstaande) problemen, dat er regelmatig back-ups worden genomen, dat je een gecrasht systeem snel weer kunt terugzetten, etc. In het tweede deel van deze zevendelige serie geven we inzicht in hoe je het beste je netwerk kunt monitoren.

Eerste deel nog eens teruglezen? Klik hier!

GlassWire houdt al het netwerkverkeer bij en visualiseert alles op een zeer bevattelijke manier. Bovendien monitort het programma dat verkeer en attendeert je wanneer er DNS-wijzigingen optreden, wanneer een malafide host wordt gecontacteerd of wanneer die verdacht verkeer detecteert, zoals bij ARP spoofing. Een ingebouwde firewall laat je toe dat specifieke verkeer meteen te blokkeren.

GlassWire notificaties

De installatie van GlassWire vergt weinig meer dan enkele keren op een knop drukken. De kans is groot dat er na de installatie meteen al een paar meldingen opduiken in een pop-upvenster nabij het Windows-systeemvak. Je krijgt hiervan een chronologisch overzicht op het tabblad Alerts van het hoofdvenster, maar via het menu kun je die ook per applicatie (Apps) of soort (Type) groeperen. Wat deze laatste betreft: via de knop Glasswire / Settings / Security / Unlock bepaal je geheel zelf welke type alarmmeldingen je te zien wilt krijgen. Het is bijvoorbeeld mogelijk je te laten waarschuwen zodra de pc binnen een zekere periode een bepaalde hoeveelheid data van een specifiek type overschrijdt.

©PXimport

GlassWire brengt je op de hoogte van verdacht of ongewenst netwerkverkeer.

GlassWire datatransfers

Het tabblad Graph is handig als je wilt weten hoeveel data er op elk moment over je netwerkkaart gaan, zowel van het binnenkomende als het uitgaande verkeer. Standaard toont GlassWire je het verkeer van de laatste vijf minuten, maar dat is instelbaar. De ronde knoppen onderaan laten je inzoomen op een specifieke periode. Klik op de grafiek om te weten welke programma's voor het verkeer verantwoordelijk waren en welke servers erbij betrokken zijn. Nog meer details krijg je door de naam van een applicatie of host aan te klikken. Dit netwerkverkeer kun je trouwens ook per applicatie (Apps) of netwerkprotocol (Traffic) bekijken. Het tabblad Usage geeft je een mooi totaaloverzicht van je netwerkverbruik, opgedeeld volgens applicatie, host en type.

Zoals gezegd bevat Spiceworks ook een firewall, maar die is weinig meer dan een grafische interface rond de ingebouwde Windows-firewall. Wel is het vanaf het tabblad Firewall mogelijk met één muisklik het verkeer van een specifieke app te blokkeren.

©PXimport

Je krijgt een goed overzicht van en inzicht in al je netwerkverkeer.

Remote

De betaalde versie van Spiceworks kun je ook vanaf een 'centrale' computer verbinden met de Spiceworks-applicaties op andere systemen in je netwerk (circa 44 euro voor drie externe verbindingen). Dat vereist echter je expliciete toelating evenals enige voorbereiding via het Settings-paneel, zowel aan de kant van de centrale computer als op de andere toestellen. Je leest er meer over op in de handleiding.

©PXimport

Afhankelijk van de gekozen formule kun je meerdere toestellen op afstand monitoren.

Gezondheidsmonitoring

De veiligheid van de systemen in je netwerk is ongetwijfeld één van je grootste aandachtspunten. Uiteraard heb je overal een antivirustool draaien (zie ook verder voor een gratis gecentraliseerde oplossing), maar je wilt bijvoorbeeld ook (op elk moment kunnen) weten hoe het op die systemen met de status van de firewall zit, of Windows Update wel actief is, of de back-up nog wel draait, of er geen publieke bestandsdeling actief is, en of de antiphishingbeveiliging op de browsers wel is ingeschakeld. Dit alles en net iets meer maakt de tool Opswat Metadefender Endpoint je duidelijk vanuit één centrale beheermodule in de cloud.

Veiligheidsscore

Net als bij GlassWire dien je ook hier op de gewenste systemen een desktopprogramma te installeren (een client), die we via een cloudservice zo dadelijk centraal gaan beheren. Dat kan gratis tot 25 toestellen. Je vindt deze tool hier, waar je Download aanklikt bij Download Metadefender Endpoint. Nadat je je e-mailadres hebt ingevuld, kun je het programma downloaden voor Windows of OS X. De installatie vergt enkele muisklikken.

Enige tijd na de installatie begint het programma aan een lokale scan om na te gaan hoe veilig je systeem wordt geacht. Begint die scan niet automatisch, dan vind je het programma Gears.exe standaard in de map C:\Program Files(x86)\OPSWAT\GEARS Client. Deze scan resulteert in een globale veiligheidsscore. Wanneer je hierop doorklikt, krijg je die score uitgesplitst in een aantal deelrubrieken, waaronder Firewall, Patch Management, Backup, Antivirus en Antiphishing. Elk van deze rubrieken kun je ook weer aanklikken voor meer detailinformatie, en bij sommige rubrieken verschijnt rechtsonder nog eens een paginering (bijvoorbeeld wanneer je verschillende back-uptools hebt geïnstalleerd).

©PXimport

Een veiligheidsscore van 80% ... niet zo slecht (aangezien we geen schijfencryptie willen).

Centrale cloudservice

Zoals gezegd kun je tot 25 computers toevoegen aan één centrale beheermodule. Daar heb je echter een account voor nodig. Surf naar http://go.opswat.com, open het tabblad Register en vul de gevraagde gegevens in (desnoods met enige fantasie). Even later ontvang je een bevestigingsmail en na je activatie kun je je aanmelden bij de OPSWAT Portal. Bij Metadefender Endpoint Management klik je op het plusje zodat de licentiesleutel zichtbaar wordt. Die noteer je, waarna je de lokaal geïnstalleerde tool opstart en daar de rubriek Manage My Device opent. Hier vul je dan de licentiesleutel in en bevestig je met Add to GEARS Cloud.

De applicatie uitrollen naar je andere pc's en die aan je cloudportal koppelen kan echter ook makkelijker. Meld je aan bij je portal en klik bij Metadefender Endpoint Management op Login. Vervolgens klik je op +Devices en klik je op één van beide links: op deze manier krijg je een aangepaste installatie van de tool die de computer automatisch aan je portal koppelt. Open je in deze portal de rubriek Devices, dan krijg je een overzicht van alle aangekoppelde systemen. Klik op zo'n systeem om (veel) meer details te zien over de veiligheidsstatus, vergelijkbaar met wat je via de lokale client te zien krijgt.

We raden je echter zeker aan ook door de rubriek Configure te lopen: hier kun je onder meer instellen wat de tool zoal moet controleren en hoe vaak je welke rapporten via e-mail wil toegestuurd krijgen.

©PXimport

Een beheermodule in de cloud toont je de veiligheidsissues in één oogopslag.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.