Tegelijkertijd met meerdere personen werken in één document: het kan! En het is nog gemakkelijk en handig ook. Je hebt nooit meer gedoe met verschillende versies van hetzelfde document en kunt vanaf elke computer verder werken.

Er zijn verschillende online programma's waarmee je samen in één document kunt werken. De twee grootste partijen die deze functie aanbieden zijn Google en Microsoft. In deze cursus bespreken we de overeenkomsten en de verschillen tussen de online officepakketten van deze twee grootmachten.

Meer lezen?

Wil je zelf aan de slag, dan vind je online nog twee workshops:

Google Docs

Microsoft Office Online

Deel 1: Samenwerken

01 Grote namen

Samenwerken in documenten (ook wel cocreatie genoemd) kan vooral met de online kantoorpakketten van Microsoft en Google erg goed. Er zijn meer partijen, maar die laten we in dit verhaal buiten beschouwing, omdat ze minder uitgebreid, minder gemakkelijk of minder toegankelijk zijn. We richten ons op tekstdocumenten, spreadsheets en presentaties. Bij Google heten de drie online officeprogramma's respectievelijk Documenten, Spreadsheets en Presentaties. Microsoft noemt ze Word Online, Excel Online en PowerPoint Online.

©PXimport

01 Google en Microsoft hebben de meest uitgebreide online kantoorpakketten.

02 Waarom samenwerken

De belangrijkste vraag is wellicht: waarom zou je met meerdere personen willen samenwerken binnen één bestand? We illustreren dit met een voorbeeld uit onze eigen ervaring. Een projectgroep van vier mensen maakt samen een draaiboek voor een evenement. De eerste persoon stelt het document op en mailt het naar de rest van de projectgroep. Er zijn nu vier kopieën van het document aanwezig, op vier verschillende computers. Wanneer iedereen nu zijn ideeën aan het document toevoegt, heb je vier verschillende versies van het draaiboek, op vier locaties.

Het samenvoegen van de verschillende wijzigingen is veel werk, je loopt het risico dat je per ongeluk delen van de tekst niet meeneemt, en het doen van dubbel werk is bijna niet te vermijden.

Nu kun je natuurlijk afspreken dat eerst Jantje, dan Pietje en dan pas Dirk aanpassingen gaat doen, of dat Jantje deel A maakt, Pietje deel B en Dirk deel C. Maar dit kan vele malen handiger. Wanneer je dit document online zet bij Google of Microsoft, kun je met zijn allen tegelijk binnen hetzelfde document aan de slag. Geen kopieën meer, geen risico op het per ongeluk verwijderen van delen van de tekst bij het samenvoegen én geen dubbel werk!

©PXimport

02 Een document rondsturen voor aanpassingen levert veel versies op, met het risico op dubbel werk en onjuiste samenvoegingen.

03 Opslagcapaciteit

De officeprogramma's van Google werken voor de opslag van de documenten met Google Drive. Alle bestanden die je maakt of bewerkt, worden in Drive opgeslagen. Hierbij krijg je gratis een opslagcapaciteit van 15 GB. Deze capaciteit deel je met Gmail en Google+ Foto's.

Bij Microsoft worden alle documenten opgeslagen in OneDrive. Je gratis opslagcapaciteit is ook bij deze dienst 15 GB. Je kunt dit nog uitbreiden tot 23 GB door foto's te synchroniseren met je mobiele apparaat (3 GB extra) of door vrienden uit te nodigen (500 MB per vriend, maximaal 5 GB).

Deelt iemand een document met jou, dan gaat dit niet van jouw opslagruimte af, het document staat ten slotte maar op één plek: in de Drive of OneDrive van degene die het bestand met je deelt.

©PXimport

03 Bij OneDrive kun je de opslagruimte gratis uitbreiden tot 23 GB.

Microsoft Office 365

Werk je veel online én offline met office? Overweeg dan Office 365. Hierbij betaal je een abonnementsbedrag van 10 euro per maand of 99 euro per jaar. Je krijgt hiervoor altijd de nieuwste Office-versie op je computer. Ook krijg je 1 TB extra onlineopslag bij OneDrive en die ruimte wordt binnenkort zelfs onbeperkt. De Office 365-abonnementen zijn geschikt voor pc, Mac, iPad en Windows-tablets.

©PXimport

Bij Office 365 krijg je 1 TB opslagruimte, hiervoor betaal je 99 euro per jaar.

04 Weinig verschillen

Wij dachten dat de Office Online-programma's van Microsoft uitgebreider zouden zijn dan de equivalenten van Google. We merkten echter dat dit slechts een vooroordeel is, de functionele verschillen tussen de applicaties zijn zeer klein. Wel hebben de beide diensten nog steeds hun eigen sterke punten. Voor Microsoft is dit vooral de vertrouwde vormgeving van de programma's. Voor Google is dit het gemak dat werkelijk alles zich online afspeelt, plus de snelheid van de online programma's. Ga je met een groep mensen geen al te complexe documenten maken, zoals een tekstverslag, een kostenoverzicht of een nette presentatie, dan maakt het weinig uit welke dienst je kiest.

Een van de belangrijkste overwegingen is dan wellicht wat voor soort account de mensen hebben met wie je samen wilt werken. Weet je dat iedereen een Gmail-adres gebruikt, dan heeft iedereen automatisch al een Google-account en hoeft niemand een nieuw account te creëren. Hetzelfde geldt bij Microsoft voor een Hotmail/Outlook/Live-adres. Overigens hoef je niet per se een Gmail-adres te hebben om samen te kunnen werken in de Google-diensten, en ook geen Hotmail-adres om met Office Online aan de slag te gaan. Je kunt namelijk ieder e-mailadres koppelen aan een Google of Microsoft-account.

©PXimport

04 Je kunt je favoriete e-mailadres koppelen aan een Microsoft-account, dus ook een Gmail-adres.

05 Leercurve

Omdat bijna iedereen gewend is offline te werken met de programma's van Microsoft Office, hebben de online diensten van Microsoft de voorkeur als je een kleine leercurve wilt hebben. Deze zijn qua uiterlijk namelijk een-op-een overgenomen van de desktop-programma's, waardoor de interface erg herkenbaar is.

Hoewel er in de applicaties van Google erg veel mogelijk is, kan het even duren voordat je gewend bent om hiermee te werken. Je werkt voornamelijk via een ouderwetse werkbalk en de menu-items boven in beeld. Onder de meeste werkbalk-knoppen zitten submenu's. Als je aan het Lint in de Office-programma's van Microsoft (sinds Office 2007) gewend bent, dan voelt dit nogal ouderwets aan.

©PXimport

05 De interface van Word Online ziet er gebruiksvriendelijker en moderner uit.

06 Wijzigingen

Wanneer je met twee personen tegelijk bijvoorbeeld een tekstdocument geopend hebt, zie je in realtime de wijzigingen van de verschillende bijdragers. Met een kleurtje wordt aangegeven waar iedereen zich in het document bevindt, zodat je elkaar niet in de weg zit. De wijzigingen die je maakt, worden dan ook direct opgeslagen.

Wanneer je met meerdere personen aan een document werkt, is het natuurlijk mogelijk dat je het niet eens bent met de wijzigingen die iemand in het bestand heeft aangebracht. Geen zorgen. Je kunt de status van het document terugzetten naar een eerder moment. Iedereen die het document kan bewerken, kan ook de vorige versies van het bestand terugzien én terugzetten. In Google heet dit de Revisiegeschiedenis, in Microsoft Office Online Versiegeschiedenis.

©PXimport

06 Rechts zie je de revisiegeschiedenis van Google Documenten. Je kunt hiermee zien wat er gewijzigd is, en vorige versies herstellen.

07 Offline werken

De basis van online samenwerken is natuurlijk dat je allemaal online bent. Maar wat gebeurt er met het document als je offline gaat (bijvoorbeeld omdat je internetverbinding wegvalt)? Op dit punt loopt Google nog ver voor op Microsoft. Wanneer je offline gaat, geeft Microsoft de melding: "Uw wijzigingen zijn niet opgeslagen. Kopieer uw wijzigingen en vernieuw de pagina als u dit documentbestand verder wilt bewerken." Je kunt het document wel blijven bekijken, maar niet verder bewerken totdat je weer online bent.

Google heeft het op dit punt beter voor elkaar, het is namelijk mogelijk om deze onlineoffice-dienst ook offline te gebruiken. Hiervoor zijn wel twee voorwaarden: je moet de browser Chrome gebruiken en de applicatie Google Drive downloaden. Deze is beschikbaar voor OS X en Windows.

Bij een wegvallende verbinding kun je met een gerust hart doorwerken. Je wijzigingen worden offline opgeslagen en zodra je weer verbonden bent met internet, worden je wijzigingen alsnog online opgeslagen. Was je tegelijk met iemand anders op precies hetzelfde punt in de tekst aan het werk? Dan worden jullie teksten gewoon achter elkaar geplakt. Ben je dus enige tijd offline aan het werk geweest, dan is het wel verstandig het document even na te lopen. Voldoe je overigens niet aan de twee genoemde voorwaarden, dan krijg je een vergelijkbare melding als bij Microsoft.

©PXimport

07 Valt je verbinding weg tijdens het bewerken in Word Online, dan krijg je een foutmelding en worden je wijzigingen niet meer opgeslagen.

©PXimport

08 In Office Mobile voor Android kun je op je smartphone of tablet documenten maken en bewerken.

08 Mobiel

Microsoft heeft de gratis app Office Mobile voor Android-apparaten. Voor iOS zijn er losse apps voor Word, Excel en PowerPoint. Je kunt met deze apps prima basisbewerkingen op de bestanden uitvoeren. Na het bewerken sla je het bestand op en wordt het weer geüpload. Dit scheelt dataverkeer. Tegelijk in documenten werken kan niet, je krijgt dan bij het opslaan de vraag welke versie je wilt behouden: jouw versie van je mobiele apparaat of de versie die op de server aanwezig is.

Gek genoeg kun je op een smartphone met Windows Phone je documenten nog niet bewerken. Microsoft heeft aangegeven dat dit wel komt, waarschijnlijk tegelijk met de lancering van Windows 10.

Google heeft de apps Google Documenten, Google Spreadsheets en Google Presentaties voor iOS en Android. Met deze apps kun je je documenten uit Google Drive openen en bewerken. Ook het gelijktijdig bewerken van documenten is mogelijk, en dit werkt ook echt realtime. Ben je offline, dan worden je wijzigingen doorgevoerd zodra je weer verbinding met internet hebt.

Deel 2: Verschillen

We schreven al dat de verschillen tussen de programma's klein zijn. Toch kunnen juist deze kleine dingen bepalen welke software voor jou het beste werkt. We geven hier geen compleet overzicht, maar zetten een paar belangrijke verschillen op een rijtje. We richten ons voornamelijk op de functies binnen Google Documenten en Microsoft Word Online.

09 Bestandsformaat

Het grootste nadeel van Googles diensten vinden wij dat de documenten die je online gaat bewerken, eerst moeten worden omgezet naar Googles eigen bestandsformaat. Dit betekent dat er meer aan de opmaak van je document wordt veranderd dan je wellicht zou willen. In Microsoft Office Online werk je direct vanuit het doc(x)-document. Wel moet je er rekening mee houden dat ook hier niet alle opmaak in stand blijft. Bij onze test verdween bijvoorbeeld de achtergrond-afbeelding.

10 Tabellen

Ook in een tekstdocument wil je af en toe een tabel kunnen maken. In Google kan er van alles (tabel plaatsen en zelf de achtergrondkleur, randkleur, randdikte en randstijl aanpassen), maar het is wel even zoeken naar deze opties. Ze staan in kleine vakjes helemaal aan de rechterkant van de menubalk. Rijen en kolommen toevoegen kan via rechtermuisknop of door in het menu genaamd Tabel te duiken.

In Word Online kun je bij het plaatsen van de tabel al wat meer sleutelen aan de opmaak. Je bepaalt het aantal vakken, maar ook of je wel of geen veldnamenrij wilt, of je een totaalrij hebt etc. De kleuren kun je gelijk aanpassen aan de hand van een aantal nette kleurenschema's. Het toevoegen of verwijderen van rijen en kolommen werkt gemakkelijker en overzichtelijker.

©PXimport

10 Een tabel toevoegen in Word Online is een stuk gebruiksvriendelijker

11 Afbeeldingen

Wil je afbeeldingen toevoegen in Google documenten, dan krijg je veel mogelijkheden om je beeld(en) te selecteren. Je kunt bijvoorbeeld beeld uploaden vanaf je computer, selecteren uit je Google Drive, toevoegen via een linkje op internet of met een losse zoekopdracht via Google. Na het toevoegen kun je het beeld een simpele rand meegeven en de tekstomloop wijzigen. Je kunt ook nog wat kleine wijzigingen maken in de afbeelding, zoals de kleur, transparantie, helderheid en contrast.

Bij Word Online van Microsoft missen we bij het toevoegen van beelden toch echt de connectie met OneDrive en de rest van het internet. Dit kan namelijk alleen vanaf je computer. Een beeld dat in je OneDrive staat, zul je dus eerst moeten downloaden, vervolgens moeten selecteren in je Word-document, waarna het hierin weer geüpload wordt. Na het toevoegen heb je leuke speelse kaders, maar we missen juist de basale functies zoals het bepalen van de tekstomloop. Er is een database met wat clipart om je document op te leuken.

©PXimport

11 Bij de officediensten van Google kun je afbeeldingen op heel veel manieren toevoegen.

12 Sjablonen

Wil je een beetje hulp hebben bij het maken van je bestand (of dit nu een tekstdocument, spreadsheet of presentatie is), dan ben je bij Microsoft aan het goede adres. Hier kun je namelijk starten vanaf een sjabloon. Deze mogelijkheid is in Googles software niet standaard beschikbaar. Je kunt deze door middel van een add-on wel toevoegen, zie het kopje Extra's voor meer informatie hierover.

13 Inhoudsopgave

Bij een groter tekstdocument, bijvoorbeeld een verslag, is het handig om een inhoudsopgave te hebben. In Word Online is dit niet mogelijk, in Google Documenten wel. De functie is nog wel wat beperkt, er worden geen paginanummers toegevoegd, maar je krijgt wel de interactieve verwijzing en de opbouw van de tekst. Een voetnoot toevoegen kan overigens in beide diensten, een eindnoot (handig voor je literatuurlijst) kun je alleen bij Microsoft gebruiken.

©PXimport

13 In Google Documenten maak je een interactieve inhoudsopgave, helaas wel zonder paginacijfers.

14 Extra's

Is er iets in Microsoft Office Online niet mogelijk (bijvoorbeeld het maken van een inhoudsopgave), dan is er in ieder programma de knop OPENEN IN [Programma]. Hiermee open je het document in het desktopprogramma (je moet dan dus wel Office op je computer hebben). Bij het opslaan wordt het document direct weer naar de cloud geüpload. Wil je deze functie in Excel of PowerPoint gebruiken, dan mogen er op dat moment geen anderen in het document werken. Bij ons werkte deze functie overigens niet altijd, met diverse accounts en apparaten kregen we verschillende foutmeldingen.

Google kan niet op een dergelijke functie terugvallen omdat het geen offline kantoorpakket heeft. Maar niet getreurd, Google heeft een heel andere troef.

De applicaties Documenten en Spreadsheets kennen namelijk een menu genaamd Add-ons. Met add-ons (die niet door Google zelf zijn gemaakt, maar door actieve gebruikers/ontwikkelaars) krijgt de kantoorsoftware van Google ineens allerlei extra functionaliteiten. Zo kun je met een toevoeging aan Documenten je tabellen een mooie opmaak meegeven, zoals dat ook in Word kan. Of je laat de inhoudsopgave continu in een apart kadertje rechts in beeld houden, zodat je gemakkelijk binnen je document navigeert. Met een andere add-on maak je eenvoudig nette diagrammen of mindmaps, en met Template Gallery kun je documenten maken vanuit sjablonen. Ook in Spreadsheets zijn er allerlei nuttige toevoegingen. Stiekem zijn bijna alle dingen die we nog misten in Google Documenten, met deze add-ons alsnog toe te voegen!

©PXimport

14 Open het document direct in de desktop-versie van Office, als je deze programma's geïnstalleerd hebt.

Conclusie

Met de online-officepakketten van zowel Microsoft als Google kun je erg goed samenwerken. Werk je veel met andere mensen aan dezelfde documenten, dan voorkom je hierdoor fouten en dubbel werk. Hoewel wij vooraf verwacht hadden dat de software van Microsoft uitgebreider en beter uitgewerkt zou zijn dan die van Google, moeten we onze verwachting bijstellen. Alles bij elkaar opgeteld hebben de diensten van Google meer mogelijkheden. De mogelijkheden om realtime samen te werken zijn wat uitgebreider, omdat dit ook via de mobiele apps kan. Ook heeft Google het voordeel dat je kunt blijven doorwerken aan je document als je offline bent, indien je Google Drive geïnstalleerd hebt.

De mogelijkheden van de verschillende programma's van deze twee rivalen ontlopen elkaar maar weinig. De mogelijkheid van add-ons zijn een grote pre voor Google, maar het moeten omzetten van de documenten voor het bewerken, is ons wel een doorn in het oog: hierdoor gaat veel meer opmaak verloren dan bij Microsoft. Helaas moeten we concluderen dat het echt afhankelijk is van jouw gebruiksdoel welke dienst voor jou beter werkt.

Google Formulieren

Wist je dat je heel gemakkelijk zelf een vragenlijst kunt maken? Vanuit Google Spreadsheets kun je Google Formulieren starten. Vragenlijst maken, mensen uitnodigen, of de link delen (al dan niet openbaar). De resultaten komen in een spreadsheet terecht, die je direct kunt verwerken.

Smarthome-apparaten zijn handig, maar vaak ook relatief prijzig. Dan wil je natuurlijk niet dat de fabrikant na een paar jaar de ondersteuning stopt. Daar hoef je niet bang voor te zijn als je spullen koopt die gebruikmaken van standaarden die door iedereen gebruikt kunnen worden. Wij hebben allerlei smarthome-spullen voor je gezocht die werken met open standaarden, zoals Zigbee, Z-Wave of wifi, die je daardoor met een eigen systeem als Home Assistant of Homey kunt gebruiken.

5x Beveiliging

Aqara Deur en Raam Sensor T1

Aqara is een fabrikant van smarthomeproducten die bedoeld zijn om te gebruiken in combinatie met een eigen hub, maar vaak gebruikmaken van Zigbee. Zo is de Deur en Raam Sensor T1 een compact deur- of raamcontact die je via Zigbee kunt koppelen met onder andere Home Assistant. Je plakt de twee delen van de sensor met bijgeleverde tape op je raam of deur, waarna gedetecteerd kan worden of je raam of deur openstaat. De sensor werkt op een CR1632-knoopcel die ongeveer twee jaar meegaat.

Aeotec Multipurpose Sensor

De Aeotec Multipurpose Sensor is in eerste instantie een deur- of raamcontact waarmee je kunt detecteren of een raam of deur open of dicht is. Aeotec heeft daarnaast een temperaratuursensor en accelerometer ingebouwd. Hierdoor kan de Multipurpose Sensor de temperatuur en de hoek van de sensor detecteren, maar ook trillingen. Met die hoek kun je bijvoorbeeld bepalen of een raam in de kiepstand openstaat, terwijl trillingen naast inbraakdetectie voor allerlei dingen gebruikt kunnen worden.

De sensor communiceert via Zigbee en werkt op een CR2450-knoopcelbatterij die het ongeveer een jaar uithoudt.

IKEA Vallhorn

Het grootste voordeel van de IKEA Vallhorn is de prijs, want voor 10 euro heb je een bewegingssensor die je kunt koppelen via Zigbee. Veel van IKEA’s slimme producten gebruiken Zigbee voor communicatie met de eigen hub. De bewegingssensor heeft een ingebouwde timer die je kunt instellen op één of vijf minuten waarmee de status na het verstrijken van die tijd weer op geen beweging wordt gezet.

Je kunt hem neerzetten, maar de behuizing is ook voorzien van gaten waarmee je hem aan de muur kunt monteren. De IKEA Vallhorn werkt op twee AAA-baterijen waarbij je het best oplaadbare batterijen kunt gebruiken. Een nadeel is dat de behuizing door deze normale batterijen vrij groot is.

©PER LIEDBERG

Aeotec Sirene 6

De Aeotec Siren 6 is een sirene die gebruikmaakt van Z-Wave. Het apparaat kan hard geluid maken en lichtsignalen geven als er alarm is, maar je kunt hem ook voor andere doeleinden gebruiken. Het is namelijk mogelijk om verschillende geluiden te programmeren waardoor de speaker ook te gebruiken is voor bijvoorbeeld een deurbel of andere situatie waarin je een melding wilt horen. De sirene werkt op een netspanningsadapter, maar is voorzien van een back-upbaterij voor wanneer de stroom uitvalt.

Philips Hue Motion Sensor

De Hue Motion Sensor is uiteraard bedoeld voor Philips’ eigen Hue-bridge, maar maakt gebruik van Zigbee en je kunt hem ook koppelen met andere smarthome-systemen. Het grootste voordeel van de Hue Motion Sensor is dat de compacte behuizing een fraai uiterlijk heeft. Behalve neerzetten, kun je hem ook aan de muur monteren, bijvoorbeeld bovenaan in een hoek je van het plafond. De sensor werkt op twee AAA-batterijen.

3x Rookmelder

FIBARO Smoke Sensor 2

Uiteraard is het primaire doel van een rookmelder om bij brand jouw leven te redden als je thuis bent en de Fibaro Smoke Sensor 2 waarschuwt daarom met licht- en geluidsignalen als er rook gedetecteerd wordt. Daarnaast wordt een signaal verstuurd naar je smarthome-systeem. Er wordt hiervoor gebruikgemaakt van Z-Wave, dus die draadloze standaard moet dus wel ondersteund worden door je smarthome-systeem. Deze rookmelder werkt op een verwisselbare CR123A-batterij die ongeveer twee jaar meegaat.

KlikAanKlikUit ZSDR-850

Ook als je Zigbee gebruikt, is er een geschikte rookmelder voor Home Assistant of andere smarthome-systemen in de vorm van de KlikAanKlikUit ZSDR-850. Hoewel je dit merk waarschijnlijk kent van zijn 433MHz-producten, maakt de fabrikant tegenwoordig ook Zigbee-producten. Dezelfde producten worden ook onder de merknaam Trust verkocht.

De rookmelder heeft een luid alarm van 85 dB, dat afgaat als rook gedetecteerd wordt. Hij werkt op een verwisselbare CR123A-batterij, die volgens de fabrikant zo’n drie jaar meegaat. De rookmelder geeft uiteraard ook een luid geluidssignaal als er rook gedetecteerd wordt.

Shelly Plus Smoke

Heb je geen Zigbee- of Z-Wave-radio in je smarthome-systeem, dan kun je terecht bij de Shelly Plus Smoke. Deze rookmelder gebruikt wifi voor de verbinding met onder andere Home Assistant.

Ook de rookmelder heeft een verwisselbare CR123A-batterij, die volgens de fabrikant vijf jaar meegaat. Dat lijkt ons wat optimistisch, zorg er bij iedere rookmelder voor dat je een reservebatterij op voorraad hebt, zodat je deze direct kunt vervangen als de batterij leeg is.

3x Tuinverlichting

Philips Hue Buitensensor

Wil je de buitenverlichting niet de hele tijd laten branden, maar wel als er beweging gedetecteerd wordt? Dan heeft Philip met de Hue Buitensensor een bewegingssensor in het assortiment die je dankzij een weerbestendige behuizing buiten kunt gebruiken.

De bewegingssensor is in eerste instantie bedoeld om te koppelen aan een Hue Bridge, maar maakt gebruik van Zigbee en is hiermee ook direct te koppelen aan Home Assistant. De sensor werkt op twee AA-batterijen, die minimaal twee jaar meegaan.

Innr Outdoor Smart Pedestal Light Colour

De Innr Outdoor Smart Pedestal Light Colour is een setje van drie lichtpaaltjes waarmee je verlichting in ieder denkbare kleur kunt maken met een lichtopbrengst van maximaal 230 lumen per paaltje.

De paaltjes zijn voorzien van scherpe punten die je in de grond of een plantenbak kunt prikken. De lampen zelf werken op 24volt-gelijkspanning, er wordt een adapter meegeleverd die je in een stopcontact steekt. Als de meegeleverde kabels te kort zijn, levert Innr verlengkabels in twee of vijf meter. Verbinden doe je via het Zigbee-protocol.

Philips Hue Impress Sokkellamp

Philips levert diverse Hue-buitenlampen, waaronder deze Impress-buitenlamp op sokkel. Er is zowel een variant die je direct op de netspanning aansluit als in een variant die je aansluit op een 24volt-adapter. Beide varianten hebben een lichtopbrengst van maximaal 1180 lumen en kosten hetzelfde.

Voor de laagspanningsvariant moet je de benodigde buitenvoeding wel los aanschaffen, waarbij de goedkoopste 40watt-variant 50 euro kost en genoeg is om bijvoorbeeld vijf Impress-buitenlampen op sokkels van energie te voorzien.

4x Schakelen

Sonoff ZBMiniL2

Met een inbouwmodule kun je een wandschakelaar slim maken en zo normale lampen opnemen in je smarthome. Veel inbouwmodules hebben een nuldraad nodig, maar zo’n draad ontbreekt in de meeste inbouwdozen voor wandschakelaars. Gelukkig hoeft een draad trekken niet per se, want de Sonoff ZBMiniL2 vereist geen nuldraad.

De inbouwmodule gebruikt Zigbee en is lekker compact, waardoor hij achter de meeste wandschakelaars moet passen.

Innr Outdoor Smart Plug

Met een slimme stekker kun je allerlei apparaten schakelen via je smarthome-systeem, waaronder lampen. Ook buiten kan zo’n slimme stekker handig zijn, bijvoorbeeld voor kerstverlichting. Een willekeurige slimme stekker buiten gebruiken is natuurlijk niet zo’n goed idee, maar de Innr Outdoor Smart Plug met Zigbee is wel ontworpen voor buiten en is spatwaterdicht.

Let er op dat deze slimme stekker met randaarde maximaal een belasting van 10 ampère (2300 watt) aan kan.

Fibaro Walli Outlet

Je kunt een wandcontactdoos slim maken met een inbouwmodule, maar er bestaan ook complete slimme wandcontactdozen, zoals de Walli Outlet van Fibaro. Dit slimme stopcontact maakt gebruik van Z-Wave, en is er in een witte of zwarte uitvoering.

Fibaro levert het stopcontact inclusief afdekraam, maar de Walli Outlet is ook compatibel met schakelmateriaal van andere fabrikanten. Behalve schakelen kan de Walli Outlet ook het energieverbruik meten en wordt dit ook getoond middels een gekleurde ring.

EcoDim Draadloze schakelaar

EcoDim maakt onder andere diverse smarthome-producten met Zigbee of Z-Wave. De fabrikant heeft onder andere Zigbee-schakelaars in het assortiment, in een witte of zwarte uitvoering. Ze werken draadloos als een afstandsbediening en je kunt ze dus over al tegen de muur bevestigen, maar ze passen ook over een inbouwdoos. De schakelaars zijn er met één, twee of vier groepen, zodat je ook in een kamer met meerdere lampen toch een wandbediening kunt gebruiken.

4x Binnenklimaat

IKEA Vindstyrka

Voor een dashboard is het handig als je voor iedere kamer gegevens hebt als de temperatuur en luchtvochtigheid. Daar kun je de IKEA Vindstyrka voor gebruiken, die je kunt koppelen via Zigbee. De Vindstyrka meet fijnstof, de temperatuur en de luchtvochtigheid. Ook wordt aangegeven of vluchtige organische stoffen toe- of afnemen. Handig is dat deze luchtkwaliteitssensor ook zijn eigen schermpje heeft.

Awair Element

De Awair Element is een prettig ontworpen kastje dat de luchtkwaliteit in de gaten houdt en sensors heeft voor de temperatuur, luchtvochtigheid, CO2, luchtige organische stoffen en fijnstof. Het apparaat heeft een ingebouwd ‘scherm’ bestaande uit leds waarmee je de verschillende waarden kunt aflezen.

Awair-apparaten communiceren via wifi en gebruik je eigenlijk met een eigen app en clouddienst. Je kunt echter instellen dat Home Assistant het apparaat lokaal kan benaderen via een API-functie.

Lees ook: Slimme luchtkwaliteitsmeter: zo meet en verbeter je de luchtkwaliteit in huis

Aqara Temperature and Humidity Sensor T1

Wil je de temperatuur en luchtvochtigheid onopvallend in de gaten houden, dan heeft Aqara met de Temperature and Humidity Sensor een compacte optie. De behuizing heeft een afmeting van slechts 3,6 bij 3,6 centimeter en is nog geen centimeter plat. Een perfect apparaatje dus om op een onopvallende plek op de muur te plakken.

De sensor werkt op een CR2032-knoopcelbatterij, die zo’n twee jaar meegaat. Daarbij zijn ze ook nog eens redelijk betaalbaar, waardoor je je hele huis in de gaten kunt houden.

IKEA Badring

De IKEA Badring maakt gebruik van Zigbee voor de communicatie en detecteert waterlekkage. Leg hem dus onder je wasmachine, in je keukenkastje of andere plekken waar het risico op waterlekkage groot is en voorkom de schade die lekkage altijd veroorzaakt. Uiteraard kun je IKEA-sensors ook gebruiken in combinatie met IKEA’s eigen smarthome-systeem.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.