Met een VPN-verbinding (Virtual Private Network) wordt het internetverkeer op je pc, smartphone of tablet omgeleid via een versleutelde (en dus beveiligde) internetverbinding met een VPN-server. In deze cursus leggen we uit hoe je zelf met een VPN aan de slag gaat.

Een VPN ken je misschien wel van je werk: je kunt dan vanuit huis bij alle interne websites en gedeelde bestanden op het intranet van je werkgever, maar niet zonder eerst verbinding te maken met de VPN-server van dat bedrijf. Alle netwerkcommunicatie tussen je thuiscomputer (of je laptop, smartphone, tablet als je onderweg bent) en het bedrijf verloopt dan versleuteld, zodat je geen bedrijfsgeheimen lekt. Iemand die bijvoorbeeld stiekem een netwerksniffer in een hotel geïnstalleerd heeft, kan in principe al het netwerkverkeer van de andere gasten onderscheppen. Verloopt je communicatie via de VPN-dienst van je werk, dan ziet die persoon echter niets zinnigs omdat de VPN-verbinding encryptie gebruikt. Ook om meerdere vestigingen van een bedrijf op een veilige manier met elkaar te verbinden, worden VPN's ingezet.

©PXimport

Veel draadloze netwerken zijn onbeveiligd en dus niet aan te raden om zonder VPN te gebruiken.

Persoonlijk gebruik

Ook voor persoonlijk gebruik komt een VPN vaak van pas, vooral als je veel van huis bent en verbinding maakt met internet via allerlei wifi-netwerken. Kortweg: ga ervan uit dat alles wat je op een wifi-netwerk doet af te luisteren is door anderen die verbinding hebben met datzelfde netwerk (als ze weten hoe ze dat moeten doen). Je kunt dan besluiten dat je nooit met een wifi-netwerk verbindt buiten dat van jezelf thuis, maar soms kun je nu eenmaal niet anders. Je bent bijvoorbeeld op reis in het buitenland en de enige manier om te internetten is het netwerk van je hotel. Een VPN is in zo'n geval een oplossing: je verbindt dan met het onbetrouwbare netwerk en zet dan onmiddellijk een veilige verbinding op met de VPN-server. Zodra dat gebeurd is, surf je veilig zonder dat speurneuzen op het onbetrouwbare netwerk je digitale doen en laten kunnen volgen. Met een VPN kun je dus vanaf iedere locatie veilig internetten. Zowel Windows, OS X en Linux als iOS, Android en Windows Phone ondersteunen VPN-verbindingen.

Een VPN heeft nog een ander voordeel: de websites die je bezoekt terwijl je met een VPN-server verbonden bent, zien het IP-adres van de VPN-server, niet dat van jou. Handig als je de website niet vertrouwt en niet wilt dat ze je IP-adres kent. Nog handiger is dat je met een VPN landrestricties kunt omzeilen. Een website kan immers aan je IP-adres zien uit welk land je komt. Een website zoals Hulu weigert zijn series en films te tonen aan Nederlanders en Belgen. Daar steek je echter een stokje voor als je eerst een VPN-verbinding naar een Amerikaanse server opzet. Voor Hulu lijkt het dan alsof je zelf uit Amerika komt, waardoor de website je probleemloos zijn video's voorschotelt. Tenminste, zolang je VPN-provider niet op een zwarte lijst staat, want sinds enkele maanden blokkeert Hulu gebruikers van bekende Amerikaanse VPN-diensten.

©PXimport

Met software zoals Firesheep kan iedereen je accounts overnemen als je op een onbeveiligd netwerk inlogt.

©PXimport

Met een VPN kun je landrestricties van allerlei websites omzeilen.

Gratis of betaald?

Er bestaan heel wat VPN-diensten die servers aanbieden waarmee je je netwerkverbinding kunt beveiligen. Te veel om allemaal op te noemen, dus we bespreken hier eerder waarop je moet letten bij de keuze voor een VPN-provider. Allereerst is er de prijs. Er bestaan gratis VPN-diensten, maar die zijn vaak te beperkt. Ze garanderen je bijvoorbeeld geen bandbreedte, waardoor het surfen heel traag gaat. Of je mag slechts enkele honderden megabytes netwerkverkeer per maand via hun servers laten gaan. Om zo nu en dan eens je e-mails op reis te lezen zonder pottenkijkers volstaat zo'n dienst wellicht. Gebruik je wat regelmatiger een VPN, dan is een betaald abonnement echter geen overbodige luxe.

©PXimport

Op websites zoals VPN Gate vind je talloze gratis te gebruiken VPN-servers.

Nog anoniemer met Tor

Gebruik je een VPN vooral om anoniem te surfen, dan kun je ook Tor overwegen. Tor (afkorting van The Onion Router) is een netwerkprotocol waarbij je internetverkeer geanonimiseerd wordt door het via willekeurige servers te laten verlopen. Om de tien minuten volgt je netwerkverkeer een ander willekeurig pad, waardoor het in de praktijk heel moeilijk is om al je netwerkverkeer af te luisteren. Tor is dan ook handig om anoniem te internetten zonder dat je door advertentiebedrijven te traceren bent, of als je niet wilt dat overheden over je schouder meekijken.

Bij gebruik van een VPN moet je immers nog altijd erop vertrouwen dat je VPN-provider je niet afluistert, bijvoorbeeld in opdracht van de autoriteiten. Tor gebruiken kan door de Tor Browser Bundle te downloaden en die browser te gebruiken om anoniem te surfen. Als alternatief kun je van je Raspberry Pi een Tor-router maken waardoor alle aangesloten apparaten via Tor surfen. Ook voor Tor geldt overigens dat anonimiteit zijn grenzen lijkt te hebben, uit recente berichtgeving zou blijken dat de NSA op indirecte manier toch Tor-gebruikers probeert te traceren.

©PXimport

Tor is een alternatief voor een VPN als anonimiteit belangrijk voor je is.

Herkomst

Als je landrestricties wilt omzeilen, is keuzevrijheid uiteraard heel belangrijk. Kijk in welke landen een VPN-dienst zijn servers heeft staan en of je zelf kunt kiezen via welk land je surft. Let ook op de locatie binnen het land. Wil je bijvoorbeeld de landrestrictie van een Amerikaanse website omzeilen, kies dan een VPN-provider met servers aan de oostkust, zodat de verbinding zo weinig mogelijk vertraagd wordt. Gebruik je de VPN-dienst enkel om je privacy te beschermen tijdens het surfen op onbetrouwbare netwerken, dan is dit minder relevant.

Je moet wel beseffen dat de VPN-dienst zelf je netwerkverkeer wél kan afluisteren, want het netwerkverkeer tussen hen en jouw bestemming verloopt onversleuteld. Je moet dus wel vertrouwen hebben in je VPN-provider. Ben je daar echt bezorgd over, dan is het land van de VPN-server en het land waar de provider gevestigd is ook een aandachtspunt. Kies dan bij voorkeur voor een Europese provider, waar de privacywetgeving strenger is dan bijvoorbeeld de VS. Vraag ook naar de dataretentie: welke logs houdt de provider allemaal over je bij? En hoe lang worden deze opgeslagen?

Betaalmogelijkheden

De betaalmogelijkheden zijn een volgend aandachtspunt. De meeste VPN-diensten accepteren creditcards en PayPal, maar naar andere mogelijkheden zijn soms schaars. Sommige aanvaarden betalingen in Bitcoin, waardoor je ook anoniem kunt blijven voor de provider. Betaling via iDEAL zul je niet zo snel vinden. Verder moet je uiteraard letten op: de snelheid die de VPN-verbinding biedt, of er een datalimiet opgelegd wordt, of je de dienst met meerdere apparaten mag gebruiken en of bepaalde netwerkprotocollen (zoals BitTorrent) toegestaan zijn.

Software en apps

De mate van ondersteuning is erg belangrijk: levert de VPN-dienst software of een mobiele app die het opzetten en configureren van de verbinding voor jou doet of laat de VPN-dienst dat allemaal aan jou over? Een VPN-dienst zelf configureren in je besturingssysteem is niet zo moeilijk, maar als de dienst de keuze uit meerdere servers geeft, is het handiger als dat via een gebruiksvriendelijke interface gaat.

Verder werken de diensten met allerlei verschillende VPN-protocollen.

In de meeste omstandigheden maakt het niet echt uit welk protocol je gebruikt, omdat ze allemaal zo goed als dezelfde functionaliteit aanbieden. In sommige situaties wordt je keuze echter beperkt door welke protocollen je apparaten ondersteunen. PPTP, L2TP en IPSec worden door de meest courante besturingssystemen voor pc's en mobiele apparaten ondersteund. Enkel PPTP raden we niet aan, omdat aangetoond is dat het niet zo veilig meer is. Een ander veel voorkomend protocol is OpenVPN, dat populair is onder Linux-gebruikers en dat ook in de opensource Android-firmware CyanogenMod standaard ondersteund wordt.

Als een VPN-protocol standaard niet op jouw toestel ondersteund wordt, bestaat er wellicht wel een tool van een derde partij die ondersteuning toevoegt.

Twee interessante clientprogramma's met bijbehorende VPN-dienst zijn SecurityKISS en Cyberghost VPN Beide diensten ondersteunen naast hun client bovendien L2TP en het minder veilige PPTP, dus ze zijn ook met andere clients te gebruiken. Ze bieden ook allebei servers in diverse landen aan, en bieden zowel een gratis als een betaalde versie aan. Een andere populaire gratis VPN-dienst met client en mobiele apps is Hotspot Shield.

©PXimport

De meeste besturingssystemen ondersteunen de VPN-protocollen PPTP, L2TP en IPSec.

Interessante VPN-diensten

Vind je het vooral belangrijk dat je VPN-provider niet te veel informatie over je heeft en zo weinig mogelijk logt, neem dan eens een kijkje bij onderstaande diensten. Zij focussen zich allemaal op privacy.

BTGuard (Canada)

Faceless.ME (Nederland)

iPredator (Zweden)

Its Hidden (Seychellen)

Private Internet Access (VS)

TorGuard (Panama)

Vergelijkingssites

Een vergelijkingssite voor VPN's kan je helpen met het vinden van een dienst die het meest aansluit bij jou wensen. Check deze of bezoek deze website.

Een andere mogelijkheid is om, in plaats van een VPN-dienst, zelf een VPN-server in te stellen op je computer. In deel 2 van deze workshop gaan we daar dieper op in.

De reguliere Rockster Cross 2 van Teufel kwam afgelopen zomer op de markt. Onlangs bracht de Duitse audiospecialist in samenwerking met Fender een speciale uitvoering uit. Het fraaie 'gitaarversterkerdesign' komt grotendeels uit de koker van het bekende instrumentenmerk. Wat heeft deze bluetooth-speaker nog meer te bieden?

Wie weleens een gitaarversterker van Fender heeft gezien, weet meteen waar de vormgeving van de Fender x Teufel Rockster Cross 2 op is gebaseerd. Zo bevat het zilverkleurige speakergaas linksboven het sierlijke logo van de Amerikaanse producent. Dat is precies hoe Fender veel van zijn gitaarversterkers vormgeeft.

©Maikel Dijkhuizen

Zwaar, maar toch mobiel

Met een gewicht van 2,4 kilo is deze bluetooth-speaker bepaald geen lichtgewicht. Toch neem je de Rockster Cross 2 vrij eenvoudig mee. De achterzijde bevat namelijk twee handgrepen, waardoor je voldoende grip hebt. Een andere optie is om door middel van twee karabijnhaken de bijgesloten verstelbare draagriem te bevestigen. Het uiterlijk van deze riem lijkt trouwens sprekend op een gitaarband van Fender. Handig, want je draagt dit apparaat dus met je schouder.

De behuizing is zeer sterk en kan dus absoluut een stootje hebben. Het product voldoet aan de IPx5-norm, zodat het wel een spatje regen kan verdragen. Staat de Rockster Cross 2 eenmaal op zijn plek, dan zal de speaker niet zo gauw verschuiven. Het apparaat rust namelijk op vier lange antislipvoetjes. Een interessante optie is dat je de luidspreker ietwat achterover kunt laten hellen. Zet de behuizing dan schuin neer.

©Maikel Dijkhuizen

Aansluitingen

Dankzij de aanwezige bluetooth5.3-adapter verbind je vlot een smartphone of tablet. Het is bovendien mogelijk om gelijktijdig twee mobiele toestellen te koppelen. Voor oplaaddoeleinden zit er aan de achterkant een usb-c-poort met powerbankfunctie. Kortom, je laadt onderweg zo nodig jouw smartphone of smartwatch op. Achter hetzelfde klepje vind je trouwens ook een 3,5mm-geluidsingang. Hierop kun je eventueel een bekabelde audiobron aansluiten. Verder is er een behoorlijke accu ingebouwd. Teufel belooft namelijk een luistertijd van 38 uur bij een gemiddeld volumeniveau van 70 decibel. In de beschikbare ecomodus is dat zelfs naar verluidt 46(!) uur, maar dat gaat dan wel ten koste van de audiokwaliteit.

©Maikel Dijkhuizen

Stevige beats

Voor een adviesprijs van maar liefst 299,99 euro mag je natuurlijk een goede audiokwaliteit verwachten. Gelukkig is dat ook het geval, want deze bluetooth-speaker levert een natuurgetrouw geluid. Twee tweeters en een behoorlijke woofer zijn verantwoordelijk voor de audioweergave. Vanwege deze verschillende actieve drivers is er een duidelijke scheiding tussen de hoge en lage tonen te horen. De muziek klinkt hierdoor erg levendig. Gebruik de Rockster Cross 2 ook gerust om een feestje te bouwen. Hij kan namelijk zeer luid spelen, waarbij de bas zich duidelijk laat gelden.

De bovenzijde telt enkele fysieke knoppen. Daarmee koppel je een nieuwe bluetooth-bron, wijzig je het volume en pauzeer je de muziek. Daarnaast kun je tussen drie geluidsmodi switchen en een tweede Rockster Cross 2 draadloos koppelen. Met laatstgenoemde opstelling luister je naar echt stereogeluid. Je gebruikt jouw smartphone optioneel als veredelde afstandsbediening. Installeer hiervoor de Teufel Go-app, waarna je diverse geluidsinstellingen naar eigen wens aanpast.

©Maikel Dijkhuizen

Fender x Teufel Rockster Cross 2 kopen?

Zoek je een goed klinkende bluetooth-speaker met een origineel design? Wanneer het stevige prijskaartje van zo'n driehonderd euro geen bezwaar is, schaf je met de Fender x Teufel Rockster Cross 2 een prima exemplaar aan. Andere pluspunten zijn de comfortabele draagriem, powerbankfunctie en stevige constructie.

Wie overstapt naar een andere computer denkt meestal meteen aan het overzetten van programma's en bestanden zoals documenten en foto's. De vele persoonlijke instellingen en voorkeuren die zorgvuldig zijn opgebouwd, raken helaas vaak verloren. Hoe zorg je ervoor dat je je ook op het andere systeem meteen weer helemaal thuis voelt?

Synchronisatie via Windows-account

Windows biedt veel instellingen die je werkomgeving persoonlijker maken, zoals visuele thema's, spellingsvoorkeuren en meer. Sommige vereisen handmatig werk of externe tools, maar een aantal laat zich automatisch synchroniseren via je Microsoft-account. Laten we hiermee beginnen. Zorg dat je met zo'n account bent aangemeld bij Windows. Dit regel je via Instellingen / Accounts / Uw info. Klik daar op In plaats daarvan aanmelden met een Microsoft-account en volg de instructies.

Open daarna Accounts / Windows-back-up en druk op Beheren. Bevestig met Ja, synchroniseren / Gereed. Herstart de module Instellingen en open opnieuw Windows back-up. Schakel Mijn apps onthouden in als je op een andere pc met hetzelfde account dezelfde apps uit de Microsoft Store wilt gebruiken. Open Mijnvoorkeuren onthouden om aan te geven of je ook de onderdelen Accounts, WiFi-netwerken en wachtwoorden, Taalvoorkeuren en woordenlijst en diverse instellingen wilt synchroniseren.

Handmatige sync Windows

Zo'n accountsynchronisatie is handig, maar niet alle personalisatie-instellingen worden meegenomen. Dat geldt bijvoorbeeld voor geluidsschema's of muisaanwijzers. Of misschien meld je je liever helemaal niet aan met een Microsoft-account, of vertrouw je deze cloudsynchronisatie niet, ook al is er sprake van dataversleuteling. Dan kun je de migratie ook handmatig doen.

We beginnen met het overzetten van een Windows-thema, aangezien dat meerdere onderdelen omvat, zoals lokaal opgeslagen achtergronden, accent- en vensterkleuren, een geluidsschema en de muiscursorstijl. Ga naar Instellingen / Persoonlijke instellingen / Thema's. Dubbelklik op de miniatuur van het gewenste thema, of klik op Bladeren door thema's om er een nieuw te kiezen in de Microsoft Store. Bovenaan kun je het thema aanpassen via de opties Achtergrond, Kleur, Geluiden en Muiscursor. Gebruik telkens het pijltje linksboven om terug te keren. Sla daarna je aangepaste thema op met Opslaan en geef het een naam. Klik vervolgens met rechts op de miniatuur van dit geselecteerde thema en kies Thema voor delen opslaan. Bewaar het als .deskthemepack-bestand (dat eigenlijk een zip-bestand is) op een extern of gedeeld medium. Dubbelklik je op dit bestand in Verkenner van je andere systeem, dan wordt het automatisch uitgepakt en als Windows-thema geïnstalleerd.

Lettertypes en screensavers

Misschien heb je ook zelf een of meer extra lettertypes en screensavers geïnstalleerd, en wil je deze overzetten. Dit kan handmatig als volgt. Voor lettertypes typ je %windir%\fonts in de adresbalk van Verkenner. Selecteer met ingedrukte Ctrl-toets alle gewenste lettertypebestanden, klik er met rechts op en kies Kopiëren naar. Sla deze bestanden op een extern of gedeeld medium op. Op de andere pc selecteer je de bestanden, klik je er met rechts op en kies je Installeren (voor alle gebruikers).

Het overzetten van screensavers verloopt op vergelijkbare wijze. Open de mappen %windir%\System32 en %windir%\SysWOW64, selecteer de gewenste scr-bestanden en kopieer ze naar een geschikt medium. Plak ze op de andere pc in %windir%\System32 en bevestig de kopieeractie als administrator. Je installeert een screensaver door er met rechts op te klikken en Installeren te kiezen, of via Instellingen / Persoonlijke instellingen / Vergrendelingsscherm / Schermbeveiliging.

We hebben een PowerShell-script gemaakt dat dit grotendeels automatiseert. Download het bestand exporteer-extrafonts-ss.ps1 (dit is de downloadlink) op je nieuwe pc, klik er met rechts op en kies Run with PowerShell (als administrator). Je vindt de screensavers en de meeste lettertypes nu op je bureaublad (behalve enkele standaardfonts die je in het script kunt aanpassen bij Fonts uitgezonderd), in submappen van FontScreenSaverBackup.

Profielen

De makkelijkste manier om je Windows-account naar een andere pc over te zetten is via een Microsoft-account (zie paragraaf 1, Synchronisatie via Windows-account). Toch wordt het gebruikersprofiel niet volledig meegenomen. Onder meer lokale bestanden, programmavoorkeuren buiten de Microsoft Store en appdata-mappen, zoals macro's, sjablonen en scripts, blijven achter.

In afwachting van een (vernieuwde) migratietool die Microsoft binnenkort belooft, kun je TransWiz gebruiken. Met de gratis versie kun je één account tegelijk overzetten, maar je kunt dit gewoon herhalen voor andere profielen. Dit werkt ook bij profielen die aan een Microsoft-account zijn gekoppeld. Schakel desnoods tijdelijk over naar een lokaal account. Na de migratie op de andere pc koppel je het profiel opnieuw aan hetzelfde Microsoft-account via Instellingen / Accounts.

Download TransWiz. Installeer het msi-bestand op beide pc's. Start het programma op je oude pc. Kies I want to transfer data to another computer, klik op Volgende en selecteer het gewenste, niet-actieve account (meld je eventueel tijdelijk aan met een ander account). Klik op Volgende en kies een opslaglocatie voor het zip-bestand. Beveilig dit eventueel met een wachtwoord.

Start TransWiz op het andere systeem, kies I have data I want to transfer to this computer en verwijs naar het zip-bestand. Geef eventueel een andere accountnaam op, kies of dit een standaard- of administratoraccount wordt en stel het wachtwoord in. Na afloop zijn de gegevens overgezet en kun je je aanmelden met het nieuwe profiel.

Taalinstellingen

Taal en spelling zijn vaak afgestemd op je voorkeuren, dus waarschijnlijk wil je die ook overzetten. De meeste taalinstellingen binnen Windows worden automatisch gesynchroniseerd via je Microsoft-account, maar desnoods doe je dit handmatig, door dezelfde taalpakketten te installeren. Ga hiervoor naar Instellingen / Tijd en taal / Taal en regio en kies Een taal toevoegen.

De toetsenbordindeling is gekoppeld aan de taal, maar je kunt ook handmatig extra indelingen toevoegen. Klik op de drie puntjes naast je voorkeurstaal en kies Taalopties. Scrol naar Geïnstalleerde toetsenborden en klik op Een toetsenbord toevoegen om de gewenste indeling te kiezen. Met Windows-toets+Spatiebalk schakel je vervolgens snel tussen indelingen. Je kunt trouwens ook per app-venster een andere invoermethode instellen via Instellingen / Tijd en taal / Typen / Geavanceerde toetsenbordinstellingen, met de optie Laat me een andere invoermethode instellen voor elk app-venster.

Wanneer je in apps met spellingcontrole, zoals Kladblok, met rechts klikt op een rood onderstreept woord en kiest voor Aan woordenboek toevoegen of Spelling / Aanwoordenlijst toevoegen, dan wordt het woord in Windows toegevoegd aan een gebruikerswoordenboek. Dit vind je in de map %appdata%\Microsoft\Spelling, wellicht in de submap \neutral of in een taal-submap zoals \nl-NL, in het bestand default.dic of custom.dic. Je kunt dit bestand bekijken met een teksteditor en kopiëren naar dezelfde map op je andere toestel om deze woordenlijst(en) over te zetten.

Applicaties

Geïnstalleerde applicaties zomaar overzetten lukt meestal niet, dus zit er weinig anders op dan ze opnieuw te installeren. Voor volledig portable apps volstaat het vaak om de map waarin je ze plaatste te kopiëren.

Er bestaan handige tools waarmee je veel populaire gratis apps met enkele muisklikken op je nieuwe pc installeert. Bijvoorbeeld Ninite en een pakketbeheerder zoals UniGetUI (klik op deze GitHub-pagina in de rechterkolom onder Releases op Latest).

In UniGetUI kies je Pakkettenbundels en klik je op Pakketten toevoegen aan bundel. Gebruik Pakketten ontdekken om apps op te zoeken. Vink de gewenste pakketten aan en klik op Selectie toevoegen aan bundel. Herhaal dit tot je bundel compleet is. Sla deze op via Bundel opslaan als, open de bundel daarna via Bestaande bundel openen, selecteer alle pakketten en bevestig met Selectie installeren.

App-configuraties

Zo installeer je snel veel apps op je nieuwe pc, maar daarmee neem je je persoonlijke instellingen of configuraties nog niet mee. De gratis app CloneApp was hier prima geschikt voor, maar de ontwikkeling is al enkele jaren stopgezet. Je kunt deze nog steeds downloaden en gebruiken, maar weet dat instellingen van nieuwere apps mogelijk niet volledig meer worden meegenomen. De ontwikkelaar biedt intussen een alternatief aan, Appcopier, maar deze tool is vooralsnog beperkt en minder gebruiksvriendelijk.

Je kunt het eventueel handmatig proberen met een tool als FreeFileSync door de belangrijkste configuratiebestanden naar dezelfde maplocaties op je nieuwe pc te kopiëren. Veel van die bestanden zitten in app-specifieke submappen van mappen zoals %AppData%, %LocalAppData% en %ProgramData%, typisch met extensies zoals ini, cfg, conf, config, json, xml, yaml of yml. Het is het proberen waard, maar overschrijf niet zomaar bestaande bestanden op je nieuwe pc.

Codes en licenties

Als je op je nieuwe pc programma's installeert die ook al op je oude pc stonden, wil je natuurlijk de softwarelicentie overnemen. Hoe je dat doet, hangt af van de toepassingen zelf. Bij software die aan een account is gekoppeld, hoef je meestal alleen met hetzelfde gebruikersaccount op je nieuwe pc aan te melden. Soms moet je de licentie eerst deactiveren op je oude pc via de instellingen of via een webportaal.

Voor software met een klassieke activatiecode noteer je de licentiecode van de oude installatie. Die vind je vaak in je account, op het doosje of in een mail. Bij de installatie op je nieuwe pc voer je deze opnieuw in. Tools zoals Magical Jelly Bean Keyfinder (gratis beperkte versie) en NirSoft Produkey (gratis) kunnen codes van veel geïnstalleerde programma's uitlezen. Omdat deze tools methoden gebruiken die ook door malware gebruikt wordt, is het normaal dat je virusscanner hierbij een melding geeft.

Sommige apps gebruiken een licentiebestand, met een extensie als lic, dat, key of ini, dat je moet exporteren of kopiëren naar dezelfde locatie op je nieuwe pc. Vaak is opnieuw activeren dan ook nodig.

Lees ook: Technische toolkits voor computerproblemen: dit heb je nodig

Browsers

Je gebruikt waarschijnlijk een of meer browsers die gepersonaliseerd zijn met bijvoorbeeld eigen thema's, bladwijzers, geschiedenis, wachtwoorden en instellingen. De eenvoudigste manier om deze over te zetten, is door de ingebouwde synchronisatie te activeren.

We beginnen met Chrome. Log in met je Google-account (dat vind je rechtsboven), open Instellingen, klik op Jij en Google, ga naar Synchronisatie en Google-services en kies Synchronisatie aanzetten. Druk op de knop Instellingen, kies Beheren wat jesynchroniseert en vink de gewenste onderdelen aan via Synchronisatie aanpassen. Op je nieuwe pc meld je je aan met hetzelfde account en activeer je opnieuw de synchronisatie.

Voor Edge werkt dit op vrijwel dezelfde manier met je Microsoft-account, via Instellingen / Profielen / Synchroniseren. Bij Firefox kan het ook, als je een Mozilla-account hebt, via Instellingen / Synchronisatie.

Heb je geen account, dan wordt het iets omslachtiger. Wachtwoorden kun je exporteren en importeren via de ingebouwde wachtwoordmanager. Voor andere onderdelen gebruik je bijvoorbeeld een gratis tool zoals Hekasoft Backup & Restore (ook portable). Sluit je browsers, start de tool en selecteer de gewenste browser. De app ondersteunt circa 45 browsers. Je ziet meteen hoeveel data er geback-upt wordt. Zorg dat Backup is geselecteerd, klik op Start en kies een naam en locatie voor het back-upbestand (dat ook echt de extensie .backup heeft). Op je nieuwe pc installeer je dezelfde browser, sluit je deze en open je opnieuw de app. Kies Restore en verwijs naar het back-upbestand. Alles werkt netjes via lokale bestanden, zonder cloudverbinding.

Synchroniseren Office 365

De kans is groot dat je ook een kantoorpakket gebruikt, en wellicht is dit Microsoft 365 (voorheen Office 365). Persoonlijke instellingen worden dan automatisch gesynchroniseerd tussen systemen, op voorwaarde dat je een geldige licentie hebt en op elk apparaat met hetzelfde Microsoft-account bent aangemeld. Het gaat bijvoorbeeld om je Office-thema, aangepaste woordenlijst, Snelle toegang-werkbalk, Lint-aanpassingen, taalvoorkeuren en (via OneDrive) recente bestanden en persoonlijke sjablonen.

Controleer wel een paar instellingen. Meld je binnen de Office-apps aan met je Microsoft-account (klik desnoods op Aanmelden, rechtsboven). Ga in Windows naar Instellingen /Accounts / Windows-back-up, klik op Beheren bij Uw Microsoft-account synchroniseren met Windows en kies Ja, synchroniseren. Zet vervolgens de optie Mijn voorkeuren onthouden aan en vink bij voorkeur alle opties aan. Gebruik je een werk- of schoolaccount, dan kan je IT-beheerder wel bepaalde synchronisaties beperken (via groepsbeleid).

Handmatig overzetten Office 365

Je kunt ook specifieke Office-onderdelen handmatig overzetten. Voor sjablonen kopieer je bestanden met extensies als dotx, potx en xltx naar dezelfde map op je nieuwe pc. Deze staan normaal gesproken in C:\Users\<gebruikersnaam>\Documenten\Aangepaste Office-sjablonen. Ook eigen woordenboeken kun je meenemen. Het bestand Custom.dic staat in %AppData%\Microsoft\Uproof, default.dic of custom.dic in %AppData%\Microsoft\Spelling, in de submap \neutral of eventueel andere submappen.

Aanpassingen aan het Lint en werkbalken exporteer je via Bestand /Opties / Lint aanpassen. Klik rechtsonder op Importeren en Exporteren en kies Alle aanpassingen exporteren.

Wil je aangepaste stijlen, marges, regelafstand, macro's of eventueel extra opmaakelementen in Word overnemen, dan kopieer je ook het bestand Normal.dotm uit %AppData%\Microsoft\Templates. Extra macro's kun je ook los exporteren in de VBA-editor (Alt+F11), via Bestand / Bestand exporteren en later Bestand importeren.

Bepaalde Office-voorkeuren, zoals standaard bestandslocaties, zitten in het Windows-register. Een back-up maken kan via de Register-editor (druk op Windows-toets+R en voer regedit uit). Bij recente Word-versies zitten deze in de sleutel Computer\HKEY\_CURRENT\_USER\Software\Microsoft\Office\16.0\Word\Options. Klik met rechts op deze sleutel, kies Exporteren en bewaar het reg-bestand. Dubbelklik op dit bestand op je nieuwe systeem en bevestig tweemaal met Ja om de instellingen te importeren. Je maakt liefst eerst een systeemherstelpunt via Een herstelpunt maken in het Windows-startmenu.