Met een VPN-verbinding (Virtual Private Network) wordt het internetverkeer op je pc, smartphone of tablet omgeleid via een versleutelde (en dus beveiligde) internetverbinding met een VPN-server. In deze cursus leggen we uit hoe je zelf met een VPN aan de slag gaat.

Een VPN ken je misschien wel van je werk: je kunt dan vanuit huis bij alle interne websites en gedeelde bestanden op het intranet van je werkgever, maar niet zonder eerst verbinding te maken met de VPN-server van dat bedrijf. Alle netwerkcommunicatie tussen je thuiscomputer (of je laptop, smartphone, tablet als je onderweg bent) en het bedrijf verloopt dan versleuteld, zodat je geen bedrijfsgeheimen lekt. Iemand die bijvoorbeeld stiekem een netwerksniffer in een hotel geïnstalleerd heeft, kan in principe al het netwerkverkeer van de andere gasten onderscheppen. Verloopt je communicatie via de VPN-dienst van je werk, dan ziet die persoon echter niets zinnigs omdat de VPN-verbinding encryptie gebruikt. Ook om meerdere vestigingen van een bedrijf op een veilige manier met elkaar te verbinden, worden VPN's ingezet.

©PXimport

Veel draadloze netwerken zijn onbeveiligd en dus niet aan te raden om zonder VPN te gebruiken.

Persoonlijk gebruik

Ook voor persoonlijk gebruik komt een VPN vaak van pas, vooral als je veel van huis bent en verbinding maakt met internet via allerlei wifi-netwerken. Kortweg: ga ervan uit dat alles wat je op een wifi-netwerk doet af te luisteren is door anderen die verbinding hebben met datzelfde netwerk (als ze weten hoe ze dat moeten doen). Je kunt dan besluiten dat je nooit met een wifi-netwerk verbindt buiten dat van jezelf thuis, maar soms kun je nu eenmaal niet anders. Je bent bijvoorbeeld op reis in het buitenland en de enige manier om te internetten is het netwerk van je hotel. Een VPN is in zo'n geval een oplossing: je verbindt dan met het onbetrouwbare netwerk en zet dan onmiddellijk een veilige verbinding op met de VPN-server. Zodra dat gebeurd is, surf je veilig zonder dat speurneuzen op het onbetrouwbare netwerk je digitale doen en laten kunnen volgen. Met een VPN kun je dus vanaf iedere locatie veilig internetten. Zowel Windows, OS X en Linux als iOS, Android en Windows Phone ondersteunen VPN-verbindingen.

Een VPN heeft nog een ander voordeel: de websites die je bezoekt terwijl je met een VPN-server verbonden bent, zien het IP-adres van de VPN-server, niet dat van jou. Handig als je de website niet vertrouwt en niet wilt dat ze je IP-adres kent. Nog handiger is dat je met een VPN landrestricties kunt omzeilen. Een website kan immers aan je IP-adres zien uit welk land je komt. Een website zoals Hulu weigert zijn series en films te tonen aan Nederlanders en Belgen. Daar steek je echter een stokje voor als je eerst een VPN-verbinding naar een Amerikaanse server opzet. Voor Hulu lijkt het dan alsof je zelf uit Amerika komt, waardoor de website je probleemloos zijn video's voorschotelt. Tenminste, zolang je VPN-provider niet op een zwarte lijst staat, want sinds enkele maanden blokkeert Hulu gebruikers van bekende Amerikaanse VPN-diensten.

©PXimport

Met software zoals Firesheep kan iedereen je accounts overnemen als je op een onbeveiligd netwerk inlogt.

©PXimport

Met een VPN kun je landrestricties van allerlei websites omzeilen.

Gratis of betaald?

Er bestaan heel wat VPN-diensten die servers aanbieden waarmee je je netwerkverbinding kunt beveiligen. Te veel om allemaal op te noemen, dus we bespreken hier eerder waarop je moet letten bij de keuze voor een VPN-provider. Allereerst is er de prijs. Er bestaan gratis VPN-diensten, maar die zijn vaak te beperkt. Ze garanderen je bijvoorbeeld geen bandbreedte, waardoor het surfen heel traag gaat. Of je mag slechts enkele honderden megabytes netwerkverkeer per maand via hun servers laten gaan. Om zo nu en dan eens je e-mails op reis te lezen zonder pottenkijkers volstaat zo'n dienst wellicht. Gebruik je wat regelmatiger een VPN, dan is een betaald abonnement echter geen overbodige luxe.

©PXimport

Op websites zoals VPN Gate vind je talloze gratis te gebruiken VPN-servers.

Nog anoniemer met Tor

Gebruik je een VPN vooral om anoniem te surfen, dan kun je ook Tor overwegen. Tor (afkorting van The Onion Router) is een netwerkprotocol waarbij je internetverkeer geanonimiseerd wordt door het via willekeurige servers te laten verlopen. Om de tien minuten volgt je netwerkverkeer een ander willekeurig pad, waardoor het in de praktijk heel moeilijk is om al je netwerkverkeer af te luisteren. Tor is dan ook handig om anoniem te internetten zonder dat je door advertentiebedrijven te traceren bent, of als je niet wilt dat overheden over je schouder meekijken.

Bij gebruik van een VPN moet je immers nog altijd erop vertrouwen dat je VPN-provider je niet afluistert, bijvoorbeeld in opdracht van de autoriteiten. Tor gebruiken kan door de Tor Browser Bundle te downloaden en die browser te gebruiken om anoniem te surfen. Als alternatief kun je van je Raspberry Pi een Tor-router maken waardoor alle aangesloten apparaten via Tor surfen. Ook voor Tor geldt overigens dat anonimiteit zijn grenzen lijkt te hebben, uit recente berichtgeving zou blijken dat de NSA op indirecte manier toch Tor-gebruikers probeert te traceren.

©PXimport

Tor is een alternatief voor een VPN als anonimiteit belangrijk voor je is.

Herkomst

Als je landrestricties wilt omzeilen, is keuzevrijheid uiteraard heel belangrijk. Kijk in welke landen een VPN-dienst zijn servers heeft staan en of je zelf kunt kiezen via welk land je surft. Let ook op de locatie binnen het land. Wil je bijvoorbeeld de landrestrictie van een Amerikaanse website omzeilen, kies dan een VPN-provider met servers aan de oostkust, zodat de verbinding zo weinig mogelijk vertraagd wordt. Gebruik je de VPN-dienst enkel om je privacy te beschermen tijdens het surfen op onbetrouwbare netwerken, dan is dit minder relevant.

Je moet wel beseffen dat de VPN-dienst zelf je netwerkverkeer wél kan afluisteren, want het netwerkverkeer tussen hen en jouw bestemming verloopt onversleuteld. Je moet dus wel vertrouwen hebben in je VPN-provider. Ben je daar echt bezorgd over, dan is het land van de VPN-server en het land waar de provider gevestigd is ook een aandachtspunt. Kies dan bij voorkeur voor een Europese provider, waar de privacywetgeving strenger is dan bijvoorbeeld de VS. Vraag ook naar de dataretentie: welke logs houdt de provider allemaal over je bij? En hoe lang worden deze opgeslagen?

Betaalmogelijkheden

De betaalmogelijkheden zijn een volgend aandachtspunt. De meeste VPN-diensten accepteren creditcards en PayPal, maar naar andere mogelijkheden zijn soms schaars. Sommige aanvaarden betalingen in Bitcoin, waardoor je ook anoniem kunt blijven voor de provider. Betaling via iDEAL zul je niet zo snel vinden. Verder moet je uiteraard letten op: de snelheid die de VPN-verbinding biedt, of er een datalimiet opgelegd wordt, of je de dienst met meerdere apparaten mag gebruiken en of bepaalde netwerkprotocollen (zoals BitTorrent) toegestaan zijn.

Software en apps

De mate van ondersteuning is erg belangrijk: levert de VPN-dienst software of een mobiele app die het opzetten en configureren van de verbinding voor jou doet of laat de VPN-dienst dat allemaal aan jou over? Een VPN-dienst zelf configureren in je besturingssysteem is niet zo moeilijk, maar als de dienst de keuze uit meerdere servers geeft, is het handiger als dat via een gebruiksvriendelijke interface gaat.

Verder werken de diensten met allerlei verschillende VPN-protocollen.

In de meeste omstandigheden maakt het niet echt uit welk protocol je gebruikt, omdat ze allemaal zo goed als dezelfde functionaliteit aanbieden. In sommige situaties wordt je keuze echter beperkt door welke protocollen je apparaten ondersteunen. PPTP, L2TP en IPSec worden door de meest courante besturingssystemen voor pc's en mobiele apparaten ondersteund. Enkel PPTP raden we niet aan, omdat aangetoond is dat het niet zo veilig meer is. Een ander veel voorkomend protocol is OpenVPN, dat populair is onder Linux-gebruikers en dat ook in de opensource Android-firmware CyanogenMod standaard ondersteund wordt.

Als een VPN-protocol standaard niet op jouw toestel ondersteund wordt, bestaat er wellicht wel een tool van een derde partij die ondersteuning toevoegt.

Twee interessante clientprogramma's met bijbehorende VPN-dienst zijn SecurityKISS en Cyberghost VPN Beide diensten ondersteunen naast hun client bovendien L2TP en het minder veilige PPTP, dus ze zijn ook met andere clients te gebruiken. Ze bieden ook allebei servers in diverse landen aan, en bieden zowel een gratis als een betaalde versie aan. Een andere populaire gratis VPN-dienst met client en mobiele apps is Hotspot Shield.

©PXimport

De meeste besturingssystemen ondersteunen de VPN-protocollen PPTP, L2TP en IPSec.

Interessante VPN-diensten

Vind je het vooral belangrijk dat je VPN-provider niet te veel informatie over je heeft en zo weinig mogelijk logt, neem dan eens een kijkje bij onderstaande diensten. Zij focussen zich allemaal op privacy.

BTGuard (Canada)

Faceless.ME (Nederland)

iPredator (Zweden)

Its Hidden (Seychellen)

Private Internet Access (VS)

TorGuard (Panama)

Vergelijkingssites

Een vergelijkingssite voor VPN's kan je helpen met het vinden van een dienst die het meest aansluit bij jou wensen. Check deze of bezoek deze website.

Een andere mogelijkheid is om, in plaats van een VPN-dienst, zelf een VPN-server in te stellen op je computer. In deel 2 van deze workshop gaan we daar dieper op in.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een fijne tablet waarmee je vlot kunt werken? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Apple iPad Air (2025)

In de zéér recent verschenen 2025-versie van de iPad Air zit Apples eigen M3-chip. Die telt acht rappe rekenkernen, zodat veeleisende apps vlot werken. Zo is het spelen van 3D-games geen enkel probleem. Volgens het Amerikaanse merk is de genoemde processor bijna twee keer zo snel als eerdere iPads met een M1-chip. Bovendien verbruikt deze chipset ook nog eens minder energie. Ondanks het ruime 11inch-scherm weegt de aluminium behuizing nog geen halve kilo. Ideaal voor wie een tablet graag meeneemt. De goedkoopste uitvoering heeft 128 GB interne opslagcapaciteit. Kies tussen de kleurstellingen grijs, beige, blauw en paars. Tegen een meerprijs kun je ook een exemplaar met 256 GB (grijs/paars), 512 GB (grijs/beige/blauw/paars) of 1 TB (grijs) opslag overwegen.

Met behulp van de geïntegreerde vingerafdrukscanner log je altijd en overal veilig in. Vanzelfsprekend is iPadOS 18 al op deze tablet aanwezig. Je hebt toegang tot allerlei AI-tools, waardoor je onder meer supersnel fotocorrecties toepast. Bovendien kun je vanuit de apps Siri en Schrijfhulp de bekende AI-dienst ChatGPT aanspreken. Het heldere 11inch-scherm leent zich met een respectabele resolutie van 2360 × 1640 pixels perfect voor het kijken van films, series en tv-programma's. Tot slot is er van de iPad Air ook een grotere versie met een 13inch-scherm te koop.

Apple iPad Pro (2024)

De 2024-versie van de iPad Pro is momenteel de snelste tablet van Apple. Dankzij de M4-chip voer je de meest complexe taken zonder enige vertraging uit, zoals AI-toepassingen en 3D-games. Deze processor bevat namelijk negen of tien (bij 1TB- en 2TB-uitvoering) vliegensvlugge rekenkernen. Verder zijn de beeldprestaties van het dubbellaagse 11inch-oledscherm indrukwekkend. Zowel foto's als video's ogen op een resolutie van 2420 × 1668 pixels haarscherp. Voor gamers en creatieve professionals komt de hoge vernieuwingsfrequentie van 120 hertz goed van pas. Bewegende beelden verschijnen vloeiend op het scherm. Daarnaast bedraagt de piekhelderheid maar liefst 1600 cd/m².

Naar eigen zeggen is deze iPad Pro tot dusver de dunste Apple-tablet (5,3 mm). De gerecyclede aluminium behuizing weegt bovendien maar 444 gram. Kortom, een handzame metgezel voor onderweg. Fijn is dat de selfiecamera Face ID ondersteunt. Hierdoor kun je via een gezichtsscan vlot inloggen. De betaalbaarste versie heeft 256 GB opslagruimte, waarbij je kunt kiezen tussen de kleurstellingen zwart en zilver. Als alternatief koop je deze tablet met 512 GB (zwart/zilver), 1 TB (zwart/zilver) of 2 TB (zwart/zilver) opslagcapaciteit. Verder is de iPad Pro ook met een groot 13inch-scherm te koop. Wil je meer weten? Lees dan deze uitgebreide review op ID.nl.

Samsung Galaxy Tab S10+

Zoek je een zéér rappe Android-tablet met een riant scherm? Kijk dan eens goed naar de eigenschappen van de Samsung Galaxy Tab S10+. Het 256 GB-model is in de kleurstellingen grijs en zilver beschikbaar. Vind je dat te krap, dan kies je voor 512 GB opslag (grijs/zilver). Overigens voeg je met een eigen microSD-kaart van maximaal 1,5 TB eenvoudig extra opslagruimte toe. Het ruime 12,4inch-amoledscherm telt 2800 × 1752 pixels, zodat je op een behoorlijke resolutie video's kunt streamen. Samsung heeft het scherm voorzien van een matte coating. Hierdoor kun je ook in sterk verlichte ruimtes comfortabel werken.

Voor de rekenprestaties is de MediaTek Dimensity 9300+-processor verantwoordelijk. Deze chipset heeft acht kernen, waarbij de rapste core goed is voor een kloksnelheid van 3,4 GHz. Voeg daar 12 GB werkgeheugen aan toe en je merkt nergens vertraging. Met behulp van een vingerafdrukscanner kun je veilig bij Android 14 inloggen. Nuttig om te weten is dat de fabrikant dit product tot 31 oktober 2031 ondersteunt. Je ontvangt dus voor de komende jaren volop (beveiligings)updates en upgrades van het besturingssysteem. Naast de besproken uitvoeringen is deze tablet ook met een 5G-simkaartslot verkrijgbaar. Samsung levert bij alle modellen een goede stylus mee.

Lees ook: Zo gaat je tablet (véél) langer mee!

Samsung Galaxy Tab S10 Ultra

Als je graag op een heel grote tablet werkt, is de Samsung Galaxy Tab S10 Ultra een logische keuze. Het amoledscherm heeft een indrukwekkend schermdiagonaal van 14,6 inch. Lees hierop bijvoorbeeld de digitale krant, speel 3D-videospelletjes of creëer eigen animaties. Dankzij een respectabele resolutie van 2960 × 1848 pixels verschijnen foto's, video's en webpagina's scherp in beeld. Ondanks de behoorlijke omvang valt het gewicht van 723 gram mee. De behuizing voldoet aan de IP68-norm en is dus waterdicht. Er is bij dit product een stylus inbegrepen.

De Galaxy Tab S10 Ultra heeft dezelfde processor als de eerder besproken Galaxy Tab S10+. Goed nieuws, want deze MediaTek Dimensity 9300+-chipset biedt prima prestaties. De versies met 256 GB (grijs/zilver) en 512 GB (grijs/zilver) opslag hebben 12 GB werkgeheugen. Doe je veel geavanceerde taken tegelijkertijd, dan haal je met het 1 TB-model (grijs) een tablet met 16 GB RAM in huis. De Galaxy Tab S10 Ultra is eventueel ook inclusief 5G-simkaartslot te koop. Lees hier een uitgebreide review op ID.nl.

Lenovo Idea Tab Pro (ZAE40020SE)

Voor alledaags gebruik is deze recent verschenen tablet prima geschikt. De scherp geprijsde Lenovo Idea Tab Pro heeft een groot 12,7inch-scherm met 2944 × 1840 pixels. Dat is een prettig formaat voor taken als webwinkelen, bankieren, video's streamen en natuurlijk internetten. Bovendien zijn de acht rekenkernen van de MediaTek Dimensity 8300-processor snel genoeg om spelletjes uit de Play Store soepel te verwerken. De snelste core is afgeregeld op een respectabele kloksnelheid van 3,35 GHz. Verder heeft de tablet 8 GB werkgeheugen.

Onder de motorkap bevindt zich een opslagdrager van 256 GB. Hierop is Android 14 voorgeïnstalleerd. Wil je meer lokale opslag, dan prik je een microSD-kaart van maximaal 1 TB in de behuizing. Ten opzichte van diverse andere tablets in deze prijsklasse onderscheidt de Idea Tab Pro zich met een behoorlijk geluid. Hiervoor zijn er vier speakers van de bekende audiofabrikant JBL ingebouwd. Lenovo levert bij dit product een stylus mee.

Steeds meer draadloze in-ears en koptelefoons bieden in hun app een test die de weergave aanpast aan je gehoor. "Maar ik ben helemaal niet slechthorend," denk je misschien. Toch is zo'n functie best handig. Waarom, dat lees je hier.

Ook interessant: Welke draadloze oortjes passen bij mij?

Als je bij een gehoortest (formeel: een audiogram) denkt aan een bezoek aan de audioloog of gespecialiseerde arts, dan heb je natuurlijk niet ongelijk. Bij acute hoorschade of een sterke terugval van wat je kunt horen, kom je bij zo'n specialist terecht.

Het doel van zo'n onderzoek is bepalen welke frequenties iemand nog hoort. Het normale 'bereik' van een mens wordt vaak omschreven als lopende van 20 Hz (een zeer lage bastoon) tot een hele hoge 20.000 Hz of 20 kHz. Dit bereik is wel heel theoretisch. Er bestaan grote fysieke verschillen tussen mensen en hierdoor bestaat er een enorme variatie in wat iemand kan horen. 

©Denon

Grafische voorstelling van een gehoorcurve in de Denon-app.

Waarom je gehoor toch niet zo goed is

Bovendien is 20 tot 20.000 kHz het meestal optimale scenario. Volwassenen halen het bijna nooit, want al vanaf een jonge leeftijd neemt het gehoor af. Volgens sommige bronnen begin je zelfs vanaf 18-20 jaar frequenties te 'verliezen'. Het is een natuurlijk proces, dat vooral de hoogste en laagste frequenties aantast. Wel is die terugval aanvankelijk heel beperkt en subtiel.  

Het woord 'verliezen' is dus eigenlijk niet zo geschikt, want eerst word je minder gevoelig voor een bepaalde toon.  Je kunt die frequentie dus nog wel horen, als het maar luid genoeg weerklinkt. Maar omdat dit terugval meestal geleidelijk is, valt het minder op. Je beluistert ook zelden één geïsoleerde toon, maar complexer geluid, zoals muziek met veel instrumenten en gezang. Dan merk je niet op dat de hi-hat van de drum iets minder uit de mix springt.  

Als het gehoorverlies iets toeneemt, kan het wel zijn dat muziek minder ruimtelijk of driedimensionaal overkomt. Dat komt omdat heel hoge tonen geluidsinformatie bevatten die ons brein iets vertelt over de ruimte waarin gespeeld wordt. Wanneer je bassen minder goed hoort, kunnen stemmen of muziek dun klinken.

Wat doet een gehoorfunctie in een app?

Het geleidelijk minder gevoelig worden voor bepaalde frequenties is wat functies zoals Personi-Fi bij JBL of Geluidspersonalisatie van Teufel proberen aan te pakken. Via een test in een app wordt achterhaald welke frequenties je minder goed hoort. Veel fabrikanten vertrouwen hiervoor op een test afkomstig van een gespecialiseerd bedrijf, zoals AudioDo of Mimi. Dit Duits technologiebedrijf biedt ook een eigen app aan (enkel iOS) waarmee je jouw gehoor kunt testen. Bij Sennheiser vind je er eentje voor zowel iPhones als Android-apparaten.

©Jamie Biesemans

The Personi-Fi-test, in de JBL Headphones-app, neemt wat tijd in beslag.

Niet elke test is hetzelfde, maar meestal moet je in de app aangeven of je biepjes nog hoort die steeds stiller worden. Dat gebeurt bij sommige tests tegen een achtergrond van ruis. Dat maakt het net wat moeilijker, maar meet wel realistisch of je een bepaalde frequentie hoort als er ook ander geluid is.

Op basis van de testresultaten wordt een geluidspreset gecreëerd die de frequenties die je minder goed hoort versterkt. Het doel is te zorgen dat je alle frequenties op hetzelfde niveau waarneemt. Na de test kun je meestal de preset in- en uitschakelen terwijl een track speelt. Dan pas hoor je goed wat je mist.

Welke merken bieden het aan?

Steeds meer merken bieden een soort gehoortest aan in hun app. JBL is er duidelijk een grote fan van, want JBL's eigen Personi-Fi en Personi-Fi 2 vind je op heel wat apparaten. Naast Teufel bieden onder meer Beyerdynamic, Creative, Focal, Nothing, Skullcandy een test van Mimi aan. Het 'personal sound' van AudioDo vind je onder meer bij de Clam Elite van Fresh 'n Rebel en bij PSB.

©Fresh 'n Rebel

De Audiodo-test helpt je een betere geluid te krijgen bij een Fresh 'n Rebel-hoofdtelefoon.

In de Sound Connect-app van Sony vind je een iets andere aanpak. Je speelt een lied naar keuze, waarbij je in de app vijf opties krijgt die een iets andere klank bieden. Kies je een van de vijf, dan krijg je opnieuw vijf opties om de weergave fijn af te regelen. Dit mag dan wel niet een echte gehoortest zijn, het brengt je wel bij een klankweergave die je misschien beter ligt. De Sound Connect-app gebruik je met bijna alle Sony-hoofdtelefoons en -oordoppen, waaronder de populaire WH-1000XM5 en WF-1000XM5.

Een andere aanpak: meten

Bij de tests waar het hierboven over ging, moet je zelf aangeven of je een bepaalde toon hoort. Er is echter ook een andere methode. Sommige fabrikanten hebben in hun oordoppen of koptelefoons een soort automatisch meetsysteem ingebouwd dat bepaalde zaken van het gehoor zelf kan meten. 

Bose bijvoorbeeld biedt de CustomTune-functie aan bij zijn draadloze oordoppen. Doe je de Bose-oortjes in, dan klinkt er heel even een geluid dat doet denken aan een krekel. Microfoons in de oordoppen meten de minireflecties in je oor, wat informatie geeft over hoe jouw fysieke gehooreigenschappen (zoals de grootte en lengte van de gehoorgang) bepalen wat je juist hoort. 

©Denon

De Denon Headphones-app creëert via een meting persoonlijk geluid.

Bij Denon's PerL-oordoppen wordt technologie van Nura ingezet om je oren aan een uitgebreide meting te onderwerpen. Dit is een test waarbij je gewoon moet luisteren. Net zoals bij Bose meten de oortjes zelf en wordt er een aangepaste geluidspreset gebouwd. Het interessante aan deze techniek is dat het niet enkel frequenties meet die je minder goed hoort, maar ook kan bepalen of je sommige tonen net te hard binnenkrijgt. 

Welke techniek er precies toegepast wordt is minder belangrijk. Wel loont het de moeite om een functie die je gehoor test uit te proberen, zelfs al denk je niet echt last te hebben van gehoorschade of -verlies. Onvermijdelijk mis je toch iets, al valt het misschien niet op. Een persoonlijk geluidsfunctie kan je echt helpen om een betere klankkwaliteit en ruimtelijkheid te ervaren.