LoRaWAN is een protocol om draadloze apparaten over de hele wereld met internet te verbinden via een licentievrij spectrum. Een laag verbruik, ver bereik en toegankelijkheid voor doe-het-zelvers zijn sterke troeven van de technologie.

LoRaWAN is een zogenoemd low-power wide-area network (lpwan): het protocol implementeert draadloze communicatie over grotere afstanden (in perfecte omstandigheden zelfs meer dan tien kilometer) met een laag stroomverbruik. De keerzijde is dat de overdrachtssnelheid laag is; maximaal enkele kilobits per seconde. Maar voor veel toepassingen is dat voldoende. 

Denk maar aan door batterijen gevoede sensoren om stedelijke infrastructuur of gewassen op landbouwgronden te monitoren. Door om de tien minuten een klein pakketje met sensorwaardes door te sturen, kan een LoRaWAN-sensor gemakkelijk tien jaar op één batterij werken.

LoRa (Long Range) is de specificatie van de fysieke laag van het netwerkmodel. De standaard specificeert de gebruikte frequentiebanden (868 MHz in Europa, 915 MHz in Noord-Amerika en Australië en 923 MHz in Azië) en modulatie. Bijzonder aan LoRa is dat het goed tegen interferentie kan. Dat is ook nodig, want in Europa werkt Z-Wave bijvoorbeeld binnen dezelfde frequentieband.

LoRa is een propriëtair protocol van SemTech, dat is gebaseerd op zogeheten chirp spread spectrum. Met deze techniek wordt informatie gecodeerd in de vorm van een ‘tjilp’: een sinusoïdaal signaal waarvan de frequentie met de tijd verhoogt (up-chirp) of verlaagt (down-chirp). De snelheid waarmee de frequentie van het signaal verandert, is de chirp rate. Hoe hoger de chirp rate, hoe meer informatie er in dezelfde tijd doorgestuurd kan worden, maar hoe moeilijker die te decoderen is. 

LoRa definieert zes spreading factors, van SF7 (snelle chirp rate) tot SF12 (trage chirp rate). Hoe hoger de spreading factor, hoe verder weg het signaal nog ontvangen kan worden.

Op voortbouwen

Terwijl LoRa slechts de fysieke laag definieert, bouwt LoRaWAN daarop voort om communicatie tussen de nodes en internet mogelijk te maken. Een node (ook wel end device genoemd) is in deze context elk apparaat met een LoRa-antenne en firmware die de LoRaWAN MAC-laag implementeert. LoRaWAN is een open standaard die door de LoRa Alliance wordt gepromoot.

Diverse gateways zijn ook voorzien van een LoRa-antenne en ontvangen de boodschappen van LoRa-nodes in de ruime omgeving. Dat maakt de ontvangst heel foutbestendig: maar één gateway hoeft de boodschap te ontvangen voor succes. En omdat LoRa-nodes geen vaste associatie met één gateway hebben, zijn hun boodschappen ook te ontvangen als ze bewegen, bijvoorbeeld in voertuigen.

Via wifi, ethernet of een mobiele dataverbinding stuurt elke gateway de boodschappen door naar een centrale netwerkserver. Mogelijk ontvangen meerdere gateways dezelfde boodschap van een node. De netwerkserver filtert die dubbel ontvangen boodschappen eruit. Ook verzekert de netwerkserver de authenticiteit van elke node op het netwerk en de integriteit van elke boodschap. Alle LoRaWAN-boodschappen tussen de nodes en de netwerkserver zijn met een 128bit-AES-sleutel versleuteld.

©PXimport

De netwerkserver stuurt ontvangen boodschappen door naar een applicatieserver om iets met die data te doen. Verschillende (types) nodes kunnen met verschillende applicatieservers gekoppeld zijn, en de netwerkserver stuurt de boodschappen dan naar de juiste applicatieserver door. De netwerkserver kan de verzonden data niet inzien: elke boodschap tussen een node en de bijbehorende applicatieserver is met een 128bit-AES-sleutel versleuteld die specifiek is voor de gebruikte applicatieserver.

Verder is er ook een join server. Die werkt samen met de netwerkserver om nieuwe nodes op het netwerk toe te laten en meldt ook aan de netwerkserver welke applicatieserver bij de node hoort. Ook leidt ze de sessiesleutels af voor de encryptie op netwerk- en applicatieniveau. De netwerksessiesleutel bezorgt ze dan aan de netwerksleutel en de applicatiesessiesleutel aan de applicatieserver. Op deze manier kunnen noch de gateways, noch de netwerkserver de data van de nodes lezen.

Apparaatklassen

LoRaWAN specificeert drie modi en daarmee overeenkomend drie klassen van apparaten: A, B en C. Alle apparaten moeten Class A ondersteunen. In deze modus luistert het apparaat alleen naar boodschappen van het netwerk tijdens twee korte ontvangstvensters nadat het zelf een boodschap zendt. 

De rest van de tijd bevindt het apparaat zich in slaapmodus en kan het dus niet onmiddellijk op boodschappen van het netwerk reageren. Dat is ideaal voor een sensor die lang op een batterij moet meegaan, maar niet voor een actuator, bijvoorbeeld om op afstand een machine in te schakelen.

Alle apparaten starten in Class A-modus, maar Class B-apparaten kunnen daarna naar de Class B-modus overschakelen. Apparaten in deze modus kluisteren ook op vaste periodieke momenten naar boodschappen van het netwerk.

Tot slot zijn er ook Class C-apparaten. Die luisteren continu naar boodschappen van het netwerk, behalve op de momenten dat ze zelf een boodschap uitsturen. Deze nodes slapen dus nooit. Ze zijn ideaal om verlichting of apparaten op afstand in- en uit te schakelen, want ze reageren onmiddellijk.

Amazon Sidewalk

LoRaWAN is niet het enige protocol dat met LoRa werkt. Amazon kondigde in 2019 zijn IoT-netwerk Sidewalk aan. Het gebruikt de slimme luidsprekers Amazon Echo en de deurbellen en camera’s van Ring als gateways (Sidewalk Bridges) voor draadloze communicatie. In de fysieke laag maakt het daarvoor gebruik van bluetooth low-energy voor korte afstanden en LoRa voor lange afstanden. Daarmee kun je dan ook buitenshuis trackers van Tile vinden.

Het Sidewalk-protocol dat Amazon bovenop LoRa bouwt, is propriëtair. De LoRa Alliance ging eind 2020 in gesprek met Amazon in een poging om het bedrijf naar LoRaWAN over te laten schakelen. Daarvoor zouden ook aanpassingen aan het LoRaWAN-protocol nodig zijn om het meer geschikt te maken voor smarthometoepassingen.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Met een wifi-mesh-systeem heb je ononderbroken wifi in je huis! We hebben vijf betaalbare mesh-sets voor je op een rijtje gezet.

Een mesh-netwerk is een geavanceerd wifi-systeem dat bestaat uit meerdere met elkaar verbonden apparaten die samenwerken om één groot, stabiel draadloos netwerk te creëren. Anders dan bij traditionele wifi-opstellingen met één centrale router, verspreiden mesh-netwerken het signaal via meerdere punten door het hele huis. Het grote voordeel van mesh-netwerken is dat ze eenvoudig uit te breiden zijn door extra nodes toe te voegen, waardoor je het bereik kunt vergroten zonder de prestaties te verminderen. Ideaal voor (grotere) woningen, huizen met dikke muren of meerdere verdiepingen waar één router onvoldoende dekking biedt Door deze flexibele structuur zorgt een mesh-netwerk voor betrouwbare wifi-verbindingen voor al de apparaten, ongeacht waar je je in huis bevindt.

ASUS ZenWiFi XD6 (2-pack)

Creëer een betrouwbaar wifi-netwerk met dit duopack van de ASUS ZenWiFi XD6. Dit systeem biedt volgens de specificaties een dekking van ongeveer 400 vierkante meter, waardoor je in elke hoek van je woning over een goede verbinding beschikt. Elke unit is voorzien van een wlan-poort voor verbinding met de router of switch en heeft daarnaast drie extra gigabitpoorten. Dit maakt het mogelijk om apparaten direct via een netwerkkabel aan te sluiten. Naast deze standaardversie is het mesh-systeem ook verkrijgbaar met muurbeugels, zodat je de units optimaal kunt positioneren.

De ZenWiFi XD6 is uitgerust met zes antennes in totaal. Twee hiervan zijn gewijd aan het 2,4GHz-frequentiebereik, terwijl de andere vier voor het 5GHz-netwerk zorgen. Onder optimale omstandigheden kun je snelheden bereiken tot 574 MB/s (2,4 GHz) en 4804 MB/s (5 GHz). Met ondersteuning voor de wifi6-standaard is dit mesh-systeem uitstekend geschikt voor de meeste huishoudens. Het instellen en beheren van het draadloze netwerk gaat eenvoudig via de gebruiksvriendelijke ASUS Router-app.

TP-Link Deco M4 (3-pack)

Bouw eenvoudig een stabiel mesh-netwerk op met de TP-Link Deco M4. De installatie is eenvoudig: verbind één basisstation via een kabel met je router of switch, waarna de drie units samen een krachtig draadloos netwerk vormen. Voor optimale dekking in een gemiddelde woning kun je bijvoorbeeld op iedere verdieping een station plaatsen. Het systeem biedt volgens TP-Link dekking tot 370 vierkante meter. Voor grotere woningen kun je het netwerk uitbreiden met extra Deco M4-units. Het systeem ondersteunt tot honderd draadloze apparaten.

De maximale snelheid van 1167 MB/s is meer dan voldoende voor bijvoorbeeld videostreaming. Wanneer je je door je woning beweegt met je smartphone, maakt deze automatisch verbinding met het sterkste signaal. Het beheer verloopt gemakkelijk via de Nederlandstalige TP-Link Deco-app. Hiermee installeer je firmware-updates, bekijk je verbonden apparaten stel je ouderlijk toezicht in per gezinslid.

TP-Link Deco X50 (3-pack)

In gezinnen waar meerdere personen intensief van het netwerk gebruikmaken, is een hoge snelheid essentieel. Dit betaalbare pakket met drie stations vormt een uitstekende oplossing voor huishoudens waar gezinsleden tegelijkertijd online games willen spelen en video's in hoge resolutie willen streamen. De TP-Link Deco X50 biedt ondersteuning voor de wifi6-standaard. Met vier datastromen van tweemaal 2402 MB/s (5 GHz) en tweemaal 574 MB/s (2,4 GHz) zul je vrijwel geen vertragingen ervaren. Volgens de fabrikant biedt dit systeem binnenshuis dekking tot wel 604 vierkante meter. Het netwerk kan meer dan 150 draadloze apparaten ondersteunen.

De Deco X50 verbetert niet alleen je draadloze netwerk, maar biedt ook extra bekabelde aansluitingen. Elk station beschikt over drie gigabitpoorten. Dit is bijzonder handig als je apparaten zoals een smart-tv, audiosysteem, spelconsole of beveiligingscamera via een kabel wilt verbinden. Een bijkomend voordeel is de flexibiliteit om het netwerk later uit te breiden door een extra station of duopack aan te schaffen.

ASUS ZenWiFi XD6 (2-pack)

Creëer een betrouwbaar wifi-netwerk met dit duopack van de ASUS ZenWiFi XD6. Dit systeem biedt volgens de specificaties een dekking van ongeveer 400 vierkante meter, waardoor je in elke hoek van je woning over een goede verbinding beschikt. Elke unit is voorzien van een wlan-poort voor verbinding met de router of switch en heeft daarnaast drie extra gigabitpoorten. Dit maakt het mogelijk om apparaten direct via een netwerkkabel aan te sluiten. Naast deze standaardversie is het mesh-systeem ook verkrijgbaar met muurbeugels, zodat je de units optimaal kunt positioneren.

De ZenWiFi XD6 is uitgerust met zes antennes in totaal. Twee hiervan zijn gewijd aan het 2,4GHz-frequentiebereik, terwijl de andere vier voor het 5GHz-netwerk zorgen. Onder optimale omstandigheden kun je snelheden bereiken tot 574 MB/s (2,4 GHz) en 4804 MB/s (5 GHz). Met ondersteuning voor de wifi6-standaard is dit mesh-systeem uitstekend geschikt voor de meeste huishoudens. Het instellen en beheren van het draadloze netwerk gaat eenvoudig via de gebruiksvriendelijke ASUS Router-app.

Xiaomi AX3000 (2-pack)

Ben je op zoek naar een betaalbaar én snel mesh-systeem? Dan is dit duopack van Xiaomi een uitstekende optie. De twee units zijn reeds in de fabriek ingesteld, wat zorgt voor een bijzonder snelle installatie. Net als andere mesh-systemen beheer je dit netwerk via een mobiele applicatie. Plaats de stations strategisch, bijvoorbeeld één op de begane grond en één op de eerste verdieping, of verdeel ze over verschillende kamers. Voor grotere woningen kun je het netwerk uitbreiden met een extra AX3000-station, hoewel dit voor een standaard rijtjeshuis meestal niet noodzakelijk is. Ondanks de aantrekkelijke prijs ondersteunt dit product de wifi6-standaard en kunnen er tot 254 apparaten draadloos verbinding maken.

Voor een mesh-systeem in dit prijssegment biedt de Xiaomi AX3000 uitstekende overdrachtssnelheden. Via de 2,4GHz-band kun je snelheden tot 574 MB/s bereiken, terwijl apparaten op de 5GHz-band kunnen profiteren van maximaal 2402 MB/s. Bovendien beschikken de stations samen over zes fysieke ethernetpoorten, wat ideaal is voor het aansluiten van apparaten zonder wifi-mogelijkheden.

Linksys Velop Pro 6E (3-pack)

Zoek je een uitzonderlijk snelle draadloze netwerkverbinding? Dan komt dit 3-pack van Linksys tegemoet aan je wensen. Zoals de naam al aangeeft, ondersteunt dit mesh-systeem de geavanceerde wifi6E-standaard. Naast de conventionele 2,4GHz- en 5GHz-verbindingen biedt de Velop Pro 6E ook een 6GHz-signaal, dat ideaal is voor veeleisende netwerktoepassingen. Zowel de 5GHz- als de 6GHz-frequentiebanden leveren indrukwekkende snelheden tot 2400 MB/s, terwijl het 2,4GHz-netwerk snelheden tot 600 MB/s bereikt.

De configuratie van de Velop Pro 6E is bijzonder eenvoudig. Je volgt simpelweg de aanwijzingen in de Linksys-app op je smartphone. Via deze app houd je bovendien overzicht over alle verbonden smartphones, tablets en andere apparaten. Dit mesh-systeem kan in totaal tot 200 apparaten ondersteunen. Naast de wan-poort beschikt elke unit over een gigabitaansluiting, waarmee je bijvoorbeeld een computer, smart-tv of netwerkswitch kunt verbinden. Vermeldenswaardig is ook het duurzame productieproces, waarbij de behuizing vervaardigd is uit gerecycled aluminium. Voor grotere woningen kun je het systeem desgewenst uitbreiden met een extra station.

Wasverzachter gebruik je meestal om te zorgen dat je handdoeken of lakens lekker zacht worden en aangenaam gaan ruiken. Maar wist je dat je het spul ook op andere manieren in huis kunt gebruiken? Niet alles wat je online leest werkt of is veilig, maar er zijn wél een paar toepassingen die handig zijn. Deze kun je zonder zorgen uitproberen.

Ook interessant: Hier kun je vaatwastabletten óók voor gebruiken

Wil je wasverzachter vaker inzetten in huis? Dat kan, maar de mogelijkheden zijn niet enorm uitgebreid. Hieronder lees je waar dit goedje allemaal geschikt voor is.

Wattenbolletjes tegen muffe luchtjes

Heb je last van een muffe geur in je kledingkast, lade of schoenenkast? Drenk een watje in een klein beetje wasverzachter, laat het goed drogen en leg het ergens in de kast of lade neer. Het watje verspreidt subtiel geur zonder te overheersen.

Luchtverfrisser tijdens het stofzuigen

Tijdens het stofzuigen een frisse geur in huis verspreiden? Leg een gedroogd watje met wasverzachter in het stofreservoir of bij de filter van je stofzuiger. Let op: doe dit alleen als je een stofzuiger hebt zonder zak, en gebruik geen vloeibare wasverzachter direct in het apparaat.

Statische kleding voorkomen

Heb je vaak kledingstukken die knetteren als je ze aantrekt? Vul een plantenspuit met water en voeg een klein dopje wasverzachter toe. Even schudden en licht over de binnenkant van je kleding sprayen (test eerst op een onopvallende plek) helpt om de antistatische lading van je kleding snel te laten verdwijnen.

Lees ook: ⚡Sodeknetter: zo voorkom je statische elektriciteit in je kleding

Kunststof kozijnen en deurposten afnemen

Wasverzachter lost geen hardnekkig vuil op, maar je kunt er wel kunststof oppervlakken mee opfrissen. Denk aan vensterbanken, deurposten of lichtschakelaars. Meng een theelepel wasverzachter met een liter water, maak een doek licht vochtig en veeg ermee over het oppervlak. Het ruikt fris en laat een dun laagje achter dat stof een tijdje weert. Niet gebruiken op hout of natuursteen.

©sergeylapin

Kan wel, maar let op

Sommige toepassingen zijn niet per se fout, maar vragen om wat meer voorzichtigheid. Zoals schoenen en vuilnisbakken opfrissen met wasverzachter.

Schoenen opfrissen

Een doek met verdunde wasverzachter gebruiken om de binnenkant van schoenen schoon te vegen kan geurtjes maskeren. Maar het reinigt niet écht en laat mogelijk geurstoffen of plakkerige resten achter. Dat is niet ideaal, zeker als je de schoenen zonder sokken draagt. Wil je het toch proberen? Gebruik een goed uitgewrongen doek en laat de schoenen daarna volledig drogen.

Vuilnisbak geurvrij maken

Een sopje met wat wasverzachter kan je vuilnisbak tijdelijk frisser laten ruiken. Het maskeert nare geurtjes, maar doodt geen bacteriën. Voor grondige reiniging blijft een oplossing met soda, azijn of allesreiniger effectiever. Wasverzachter is hier dus vooral geurdecoratie, geen echte schoonmaker.

Wasverzachter: handig, maar geen wondermiddel

Wasverzachter is dus best veelzijdig, maar niet het wondermiddeltje dat sommige blogs ervan maken. Als je het slim inzet – en altijd spaarzaam – kun je er net wat meer mee doen dan alleen gebruiken voor je was. Test wel altijd eerst op een klein stukje, en hou het bij oppervlakken waar het veilig is. Liever geen risico? Er zijn ook natuurlijke alternatieven, zoals azijn of etherische olie, die je op een vergelijkbare manier kunt gebruiken.