LoRaWAN is een protocol om draadloze apparaten over de hele wereld met internet te verbinden via een licentievrij spectrum. Een laag verbruik, ver bereik en toegankelijkheid voor doe-het-zelvers zijn sterke troeven van de technologie.

LoRaWAN is een zogenoemd low-power wide-area network (lpwan): het protocol implementeert draadloze communicatie over grotere afstanden (in perfecte omstandigheden zelfs meer dan tien kilometer) met een laag stroomverbruik. De keerzijde is dat de overdrachtssnelheid laag is; maximaal enkele kilobits per seconde. Maar voor veel toepassingen is dat voldoende. 

Denk maar aan door batterijen gevoede sensoren om stedelijke infrastructuur of gewassen op landbouwgronden te monitoren. Door om de tien minuten een klein pakketje met sensorwaardes door te sturen, kan een LoRaWAN-sensor gemakkelijk tien jaar op één batterij werken.

LoRa (Long Range) is de specificatie van de fysieke laag van het netwerkmodel. De standaard specificeert de gebruikte frequentiebanden (868 MHz in Europa, 915 MHz in Noord-Amerika en Australië en 923 MHz in Azië) en modulatie. Bijzonder aan LoRa is dat het goed tegen interferentie kan. Dat is ook nodig, want in Europa werkt Z-Wave bijvoorbeeld binnen dezelfde frequentieband.

LoRa is een propriëtair protocol van SemTech, dat is gebaseerd op zogeheten chirp spread spectrum. Met deze techniek wordt informatie gecodeerd in de vorm van een ‘tjilp’: een sinusoïdaal signaal waarvan de frequentie met de tijd verhoogt (up-chirp) of verlaagt (down-chirp). De snelheid waarmee de frequentie van het signaal verandert, is de chirp rate. Hoe hoger de chirp rate, hoe meer informatie er in dezelfde tijd doorgestuurd kan worden, maar hoe moeilijker die te decoderen is. 

LoRa definieert zes spreading factors, van SF7 (snelle chirp rate) tot SF12 (trage chirp rate). Hoe hoger de spreading factor, hoe verder weg het signaal nog ontvangen kan worden.

Op voortbouwen

Terwijl LoRa slechts de fysieke laag definieert, bouwt LoRaWAN daarop voort om communicatie tussen de nodes en internet mogelijk te maken. Een node (ook wel end device genoemd) is in deze context elk apparaat met een LoRa-antenne en firmware die de LoRaWAN MAC-laag implementeert. LoRaWAN is een open standaard die door de LoRa Alliance wordt gepromoot.

Diverse gateways zijn ook voorzien van een LoRa-antenne en ontvangen de boodschappen van LoRa-nodes in de ruime omgeving. Dat maakt de ontvangst heel foutbestendig: maar één gateway hoeft de boodschap te ontvangen voor succes. En omdat LoRa-nodes geen vaste associatie met één gateway hebben, zijn hun boodschappen ook te ontvangen als ze bewegen, bijvoorbeeld in voertuigen.

Via wifi, ethernet of een mobiele dataverbinding stuurt elke gateway de boodschappen door naar een centrale netwerkserver. Mogelijk ontvangen meerdere gateways dezelfde boodschap van een node. De netwerkserver filtert die dubbel ontvangen boodschappen eruit. Ook verzekert de netwerkserver de authenticiteit van elke node op het netwerk en de integriteit van elke boodschap. Alle LoRaWAN-boodschappen tussen de nodes en de netwerkserver zijn met een 128bit-AES-sleutel versleuteld.

©PXimport

De netwerkserver stuurt ontvangen boodschappen door naar een applicatieserver om iets met die data te doen. Verschillende (types) nodes kunnen met verschillende applicatieservers gekoppeld zijn, en de netwerkserver stuurt de boodschappen dan naar de juiste applicatieserver door. De netwerkserver kan de verzonden data niet inzien: elke boodschap tussen een node en de bijbehorende applicatieserver is met een 128bit-AES-sleutel versleuteld die specifiek is voor de gebruikte applicatieserver.

Verder is er ook een join server. Die werkt samen met de netwerkserver om nieuwe nodes op het netwerk toe te laten en meldt ook aan de netwerkserver welke applicatieserver bij de node hoort. Ook leidt ze de sessiesleutels af voor de encryptie op netwerk- en applicatieniveau. De netwerksessiesleutel bezorgt ze dan aan de netwerksleutel en de applicatiesessiesleutel aan de applicatieserver. Op deze manier kunnen noch de gateways, noch de netwerkserver de data van de nodes lezen.

Apparaatklassen

LoRaWAN specificeert drie modi en daarmee overeenkomend drie klassen van apparaten: A, B en C. Alle apparaten moeten Class A ondersteunen. In deze modus luistert het apparaat alleen naar boodschappen van het netwerk tijdens twee korte ontvangstvensters nadat het zelf een boodschap zendt. 

De rest van de tijd bevindt het apparaat zich in slaapmodus en kan het dus niet onmiddellijk op boodschappen van het netwerk reageren. Dat is ideaal voor een sensor die lang op een batterij moet meegaan, maar niet voor een actuator, bijvoorbeeld om op afstand een machine in te schakelen.

Alle apparaten starten in Class A-modus, maar Class B-apparaten kunnen daarna naar de Class B-modus overschakelen. Apparaten in deze modus kluisteren ook op vaste periodieke momenten naar boodschappen van het netwerk.

Tot slot zijn er ook Class C-apparaten. Die luisteren continu naar boodschappen van het netwerk, behalve op de momenten dat ze zelf een boodschap uitsturen. Deze nodes slapen dus nooit. Ze zijn ideaal om verlichting of apparaten op afstand in- en uit te schakelen, want ze reageren onmiddellijk.

Amazon Sidewalk

LoRaWAN is niet het enige protocol dat met LoRa werkt. Amazon kondigde in 2019 zijn IoT-netwerk Sidewalk aan. Het gebruikt de slimme luidsprekers Amazon Echo en de deurbellen en camera’s van Ring als gateways (Sidewalk Bridges) voor draadloze communicatie. In de fysieke laag maakt het daarvoor gebruik van bluetooth low-energy voor korte afstanden en LoRa voor lange afstanden. Daarmee kun je dan ook buitenshuis trackers van Tile vinden.

Het Sidewalk-protocol dat Amazon bovenop LoRa bouwt, is propriëtair. De LoRa Alliance ging eind 2020 in gesprek met Amazon in een poging om het bedrijf naar LoRaWAN over te laten schakelen. Daarvoor zouden ook aanpassingen aan het LoRaWAN-protocol nodig zijn om het meer geschikt te maken voor smarthometoepassingen.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een betaalbare fietsendrager? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

ProUser Diamant FG2

Met de ProUser Diamant FG2 neem je gerust twee e-bikes mee. Deze gebruiksvriendelijke fietsendrager heeft namelijk een riant draagvermogen van zestig kilo. Met behulp van de afstandshouders met riempjes en de wielgespen zet je de tweewielers stevig vast. De wielgoten zijn geschikt voor banden met een dikte tot acht centimeter. Hierdoor is het vervoeren van mountainbikes normaliter geen probleem. De Diamant FG2 heeft een 7- en 13-polige stekker, waardoor je dit hulpstuk op zo'n beetje elke auto met trekhaak kunt aansluiten.

Wegens de slimme kantelfunctie kun je altijd de kofferbak bereiken. Verder heeft de Diamant FG2 een geïntegreerd slot, zodat je de fietsendrager desgewenst ook even onbeheerd achterlaat. Dankzij het inklapmechanisme berg je de compacte behuizing makkelijk op. Hierdoor past hij bij de meeste auto's ook in de kofferbak. Het gewicht bedraagt maar zeventien kilo. Schaf voor meer comfort deze los verkrijgbare oprijgoot aan. Tot slot neem je met een speciale adapter eventueel een derde fiets mee.

XLC Azura LED 2.0

Hoewel de XLC Azura LED 2.0 slechts twaalf kilo weegt, kun je er evengoed twee elektrische fietsen van dertig kilo per stuk mee vervoeren. Daarmee is het een van de lichtste fietsendragers in de markt. Je sluit hem door middel van een 13-polige stekker aan op een auto met trekhaak. Als jouw bolide nog een 'oude' 7-polige aansluiting heeft, gebruik je hiervoor de bijgesloten adapter. De afstandshouders hebben frameklemmen met een zachte binnenzijde. Je maakt de fietsen met behulp van de draaiknoppen stevig vast. Dankzij de ingebouwde begrenzer kun je het frame nooit té strak vastzetten. Zo voorkom je beschadigingen.

De fabrikant heeft ook aan de veiligheid van automobilisten gedacht. Zo is de fietsendrager voorzien van mistlicht en achteruitrijverlichting. Kom je na een mooie vakantietrip weer thuis? Klap de behuizing dan volledig in, zodat er een 'pakketje' van slechts 50 × 25 × 70 centimeter overblijft. Dat berg je makkelijk op in een garage, schuur of kofferbak. Met deze uitbreidingsset kun je optioneel ook drie fietsen meenemen. Bovendien is er een handige oprijgoot verkrijgbaar.

Hapro Atlas Premium XFold II

Deze luxe fietsendrager van Hapro is van alle gemakken voorzien. Zo kun je de behuizing eenvoudig inklappen. In deze positie meet de Atlas Premium XFold II 68,9 × 30,5 × 75,1 centimeter. Met behulp van de vier geïntegreerde wieltjes rijd je de ingeklapte fietsendrager eenvoudig naar de gewenste plek. Zo hoef je de behuizing van 19,4 kilo niet te tillen. Met een gebruiksvriendelijke koppeling bevestig je dit hulpstuk moeiteloos op de trekhaak. Gebruik hiervoor een 7- of 13-polige aansluiting. Zowel de framehouders als de trekhaakkoppeling hebben een geïntegreerd slot. Drink dus onderweg gerust ergens een kopje koffie.

Heb je de fietsen vastgezet, maar wil je nog iets in de kofferbak leggen? Dankzij de kantelfunctie van 68 graden is dat een fluitje van een cent. De maximale belasting bedraagt dertig kilo per fiets. Dat is normaal gesproken voldoende om twee e-bikes mee te nemen. Wil je eens een extra fiets vervoeren? In dat geval is deze afzonderlijk verkrijgbare uitbreidingsset het overwegen waard. Verder kun je ook een oprijgoot aanschaffen.

Lees ook: Hoe weet ik of een fietsendrager geschikt is voor mijn auto én mijn fiets(en)?

Twinny Load e-Carrier Base

De Twinny Load e-Carrier Base heeft een scherpe prijs! Vergeleken met de eerder besproken producten ondersteunt dit exemplaar een iets lager draagvermogen van in totaal vijftig kilo. Gelukkig neem je in veel gevallen alsnog twee e-bikes veilig mee, al is het vaak wel nodig om de (zware) accu's even te verwijderen. Deze fietsendrager heeft een zogeheten swing-koppeling, voor een snelle montage op de trekhaak. Je verbindt de e-Carrier Base via een 13-polige stekker met het elektrasysteem van jouw auto.

Tussen de twee fietsen bevindt zich een U-vorm. Daaraan maak je de frames met behulp van in hoogte verstelbare riempjes vast. Verder bevestig je de wielen met de riempjes bij de wielgoten. Ondanks de lage aanschafprijs heeft de fietsendrager een handige kantelfunctie. Op die manier is de kofferbak altijd bereikbaar. Overigens til je de e-Carrier Base vermoedelijk makkelijk naar de gewenste plek, want hij weegt maar dertien kilo. Heb je moeite om de fietsen op de wielgoten te hijsen? Koop dan deze betaalbare oprijgoot.

ProUser Briljant

Zoek je een goedkope fietsendrager voor twee mountainbikes, racefietsen of stadsfietsen? In dat geval is de ProUser Briljant een interessante kandidaat. Dit rechtopstaande model van slechts 6,5 kilo plaats je bovenop de trekhaak. Vervolgens hang je de frames in de houder. Je maakt de boel met de inbegrepen spanbanden stevig vast. Houd rekening met het maximaal toegestane gewicht van veertig kilo. Dit product is ongeschikt voor e-bikes.

De constructie oogt weliswaar eenvoudig, maar toch voldoet de Briljant aan alle veiligheidseisen. Zo zijn er lampen en een nummerbordhouder aanwezig. Gebruik een 7- of 13-polige stekker om het apparaat met je auto te verbinden. De inklapbare fietsendrager is zeer compact en je kunt hem ook nog eens netjes opbergen in de bijgesloten tas. Benieuwd naar ervaringen van andere gebruikers? Lees dan deze reviews.

Op zoek naar een ruime en veelzijdige airfryer waarmee je krokante en smaakvolle gerechten bereidt met minder vet? Het Review.nl Testpanel heeft de Philips NA331/00 3000-serie Airfryer uitgebreid getest en beoordeeld op prestaties, gebruiksgemak en design. Met een grote capaciteit, het handige kijkvenster en veelzijdige functies is deze airfryer een aanwinst voor elke keuken.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Philips

De Philips NA331/00 3000-serie Airfryer 6,2L belooft gezondere en smakelijke maaltijden met minder vet, zonder in te leveren op knapperigheid. Deze airfryer, voorzien van RapidAir Plus-technologie en een ruim kijkvenster met verlichting, is getest door meerdere gebruikers. De resultaten? Overwegend positief! Gebruikers roemen vooral het gebruiksgemak, de grote inhoud van 6,2 liter en de veelzijdigheid van het apparaat. Er zijn echter ook een paar kleine minpunten, zoals de grootte van de airfryer en het ontbreken van een voorverwarmfunctie.

©Philips

Stijlvol ontwerp en doordachte vormgeving

De Philips 3000-serie Airfryer is stijlvol en functioneel. Het grote kijkvenster met verlichting wordt door veel testers als een van de grootste pluspunten genoemd. "Vooral dat je in de airfryer kunt kijken is niet alleen mooi, maar ook superhandig", aldus Barbara Dijkman. Ook tester Mors is enthousiast: "Je ziet meteen hoever het eten is zonder de airfryer te openen."

Toch zijn er wat minpunten. Niels van Wijk merkt op dat het apparaat 'wel erg groot is en veel plaats inneemt'. Bram vult aan: "Het is geen gezinsformaat, zoals-ie wel wordt verkocht." Daarnaast wordt de buitenkant van de airfryer snel vet door vingerafdrukken, zoals Harmtest opmerkt.

Gebruiksgemak en bediening

De airfryer is voorzien van een digitaal touchscreen met 12 voorgeprogrammeerde instellingen en een schudherinnering. Testers zijn hier overwegend positief over. Petra noemt de airfryer 'stil, geurloos en makkelijk te bedienen', terwijl Testertje99 de bediening intuïtief vindt.

Wel missen sommige testers extra functies. ThePino merkt op dat 'er geen voorverwarmoptie in zit, maar dat went vrij snel'. DennisB geeft aan dat hij niet altijd weet of de airfryer al op temperatuur is.

Een ander minpunt is dat de bak geen geleidingsrail heeft, waardoor je deze helemaal uit het apparaat moet tillen. Testertje99 noemt dat 'een beetje onhandig'.

©Philips

Prestaties: krokant en veelzijdig

De airfryer wordt geprezen om zijn bakprestaties. Friet, snacks, groenten en zelfs quiches en muffins komen er goed uit. Marianne1234 merkt op: "De frietjes komen er lekker krokant uit." Harmtest is vooral enthousiast over de friet en snacks: "Soms een minuut langer dan op de verpakking staat, maar dan komt er ook echt iets lekkers uit de airfryer."

Ook wordt de airfryer geprezen om zijn veelzijdigheid. Een van de testers zegt: "De temperatuur is instelbaar vanaf 40 graden, waardoor je ook dingen kunt drogen of ontdooien." Bram is verrast door de mogelijkheden: "Je kunt hier veel meer mee dan een frituurpan, zoals gegrilde groenten, broodjes afbakken en zelfs een eitje koken!"

Een klein nadeel is dat je soms moet experimenteren met de tijden. ThePino merkt op: "Qua voorgeprogrammeerde standen wil de bereidingstijd nog weleens variëren."

Schoonmaak en onderhoud

De airfryer is makkelijk schoon te maken, mede dankzij de vaatwasserbestendige onderdelen. Een van de testers noemt dit een groot pluspunt: "De mand in de vaatwasser kunnen doen is ideaal."

Wel geeft Harmtest aan dat de buitenkant snel vlekt door vette vingers. Ook Bram merkt op dat je af en toe even moet poetsen aan de buitenkant.

✅ Pluspunten:

• Kijkvenster met verlichting
• Grote capaciteit (6,2 liter)
• Veelzijdig: bakken, grillen, drogen en meer
• Intuïtieve bediening met voorgeprogrammeerde instellingen
• Onderdelen zijn vaatwasserbestendig

❌ Minpunten:

• Groot formaat, neemt veel ruimte in
• Geen voorverwarmfunctie
• Touchscreen reageert niet altijd perfect
• Vetvlekken zichtbaar op de buitenkant

Conclusie: een veelzijdige en ruime airfryer

De Philips NA331/00 3000-serie Airfryer 6,2L is een uitstekende keuze voor wie een ruime, veelzijdige en gebruiksvriendelijke airfryer zoekt. Het kijkvenster met verlichting en de grote capaciteit maken het apparaat ideaal voor gezinnen. De prestaties zijn uitstekend, al kan een beetje experimenteren met baktijden nodig zijn.

Met een gemiddelde reviewscore van 8,2 is deze airfryer een uitstekende keuze voor gezinnen en kookliefhebbers die op zoek zijn naar een ruime en veelzijdige heteluchtfriteuse.