We testten vijf draadloze mesh-netwerksystemen met wifi 6. Onder ideale omstandigheden haal je daarmee draadloze doorvoersnelheden die bijna op hetzelfde niveau liggen als bij een bekabelde gigabit-ethernetverbinding. De voorwaarde is wel dat de clientapparatuur ook wifi 6 ondersteunt. Maar ook bij wifi-apparatuur van een oudere generatie verbeteren de prestaties. Wat zijn de beste mesh-systemen van dit moment?

Wifi 6 is de korte naam voor de draadloze netwerkstandaard die voluit IEEE 802.11ax heet. De oudere IEEE 802.11ac-standaard heet voortaan wifi 5. Wifi 4 slaat logischerwijs op het nog oudere IEEE 802.11n-wifi-protocol.

De logica van de naamgeving zit hem in het frequentiespectrum waarin deze draadloze netwerkprotocollen opereren: 2,4 GHz voor wifi 4, 5 GHz voor wifi 5 en 6 GHz voor wifi 6. Pas begin juli werd de onderste helft van het 6GHz-spectrum in de EU vrijgegeven voor licentievrije toepassingen zoals wifi. De huidige generatie wifi 6 opereert daarom in de praktijk nog in het 5GHz-spectrum. Pas vanaf dit najaar zal wifi 6E-apparatuur op de markt komen die daadwerkelijk gebruikmaakt van het nieuw vrijgegeven spectrum.

Wifi 6 verbetert draadloze netwerken vandaag al significant. Belangrijker nog dan de iets hogere doorvoersnelheid is de verbeterde capaciteit. Dankzij verschillende technieken, onder andere het opbreken van elk zend- en ontvangstkanaal in kleinere stukken, kan het binnen elk netwerkkanaal meerdere apparaten tegelijk bedienen. Dat leidt tot een vier keer lagere vertragingsfactor of ‘latency’, en dus tot wifi met minder onderbrekingen, vooral bij streaming en gaming in drukke netwerkomgevingen.De nieuwe versie is verder ook energie-efficiënter, wat de accuduur van mobiele apparatuur verlengt, en biedt tot een kwart groter bereik.

Wifi-mesh-systemen die zichzelf automatisch configureren zijn al er al enkele jaren, maar dankzij wifi 6 functioneren ze beter dan ooit. Een bekabelde ‘backhaul’ of verbinding tussen de verschillende modules is niet langer nodig, zeker niet bij de triband-systemen: die gebruiken één 5GHz-frequentie voor de verbinding tussen de nodes in het draadloze mesh-netwerk en laten de andere vrij voor gebruik door clientapparatuur.

Bij een correcte plaatsing en voldoende modules kunnen die onderling bijna op gigabitsnelheden communiceren. De draadloze clients halen op die manier hoge snelheden, niet alleen die met wifi 6, maar ook die met oudere wifi-versies, want wifi 6 is volledig achterwaarts compatibel.

We hebben vijf systemen grondig getest. Bekijk hieronder de samenvatting, daarna volgen de individuele besprekingen.

©PXimport

ASUS ZenWifi XD6

©PXimport

Het ASUS ZenWiFi XD6 AX5400 Dual-band Mesh WiFi 6-systeem gebruikt kleine, lichte witte of zwarte modules met een bereik van 225 vierkante meter. Het duopakket volstaat om een ruimte tot vierhonderd vierkante meter van snelle wifi te voorzien. De maximale bandbreedte is 574 Mbit/s in de 2,4GHz-frequentieband en 4802 Mbit/s in de 5GHz-frequentieband.

Alle aansluitingen (drie gigabit-netwerkpoorten, een gigabit-wan/lan-poort, een ronde stroompoort voor de kleine externe 12V/2A-voeding) vind je achteraan. In de voet van elke module zijn verder nog kleine reset- en wps-druktoetsen verwerkt. Onder op de voorkant prijkt een led die statusinformatie toont in verschillende kleuren. Bij normaal gebruik en met een stabiele verbinding tussen de modules en met het internet kleurt deze led wit. De led is in het beheer uit te schakelen.

Installatie gaat het gemakkelijkst met de ASUS Router-app. De app vindt de modules automatisch, op voorwaarde dat bluetooth op de smartphone actief is (dit wordt uitsluitend tijdens de setup gebruikt). De app optimaliseert ook automatisch de verbinding tussen de modules. Mocht je ze verplaatsen, dan kun je de installatie via de app het best nog eens doorlopen, want dat maakt ook echt een verschil in de prestaties.

Direct uit de verpakking werkt alles zoals het moet, maar de ASUS Router-app en het uitgebreide webbeheer bevatten tal van configuratieopties. Het ingebouwde ASUS AiProtection Pro, dat beschermt tegen malware, is gebaseerd op Trend Micro-technologie.

Dit gebruiksvriendelijke, maar tegelijk sterk configureerbare mesh-systeem presteert goed en heeft een uitstekend bereik.

ASUS ZenWifi XD6

8Score80

AVM Fritz!Box 7590 AX en Repeater 6000

©PXimport

De Fritz!Box 7590 AX is het nieuwe topmodel van de Duitse routerfabrikant AVM. Zoals gebruikelijk is het veel meer dan zomaar een router. Het is eerder een netwerkcentrale die ook bruikbaar is als vdsl2-modem, centrale in een draadloos mesh-netwerk, internet-telefonieserver, dect-basisstation, usb3.0-mediaserver en hub voor thuisautomatisering.

Uiterlijk verschilt de AVM Fritz!Box 7590 AX niet veel van de Fritz!Box 7590 uit 2017. Intern is er wel een verschil: de wifi-module ondersteunt namelijk ax-snelheden, al blijft hij ook compatibel met wifi 5 en oudere standaarden. De isdn-ondersteuning werd verwijderd. Het apparaat heeft een maximale bandbreedte van 1200 Mbit/s in de 2,4GHz-frequentieband en 2400 Mbit/s in de 5GHz-band.

De lange ondersteuning en dus levensduur van de apparatuur is een van de sterkste punten van AVM. Veel routers en repeaters die de Duitse fabrikant jaren geleden op de markt bracht, kun je tegenwoordig nog steeds gebruiken als mesh-client, zolang je de firmware maar vernieuwt.

Wij testten de router in combinatie met de nieuwe AVM Fritz!Repeater 6000, een draadloze wifi6-repeater met drie zenders: twee met een theoretische maximale snelheid van 2400 Mbit/s in de 5GHz-frequentie en één 1200 Mbit/s-zender in de 2,4GHz-frequentie.

Wanneer je de repeater verbindt met een mesh-router uit het productgamma van AVM, kun je zelf kiezen hoe het apparaat communiceert: via een van de twee 5GHz-zenders of via een lan-verbinding. De Fritz!Repeater 6000 heeft achteraan één 2,5Gbit- en één 1Gbit-ethernetpoort. De repeater aan de router verbinden is een kwestie van op enkele knoppen drukken.

De combinatie presteert goed en levert een uitstekend bereik.

AVM Fritz!Box 7590 AX en Repeater 6000

8Score80

D-Link COVR AX1800

©PXimport

Het D-Link Covr AX1800 Dual-Band Whole Home Mesh Wi-Fi 6 System is verkrijgbaar als een duopakket (COVR-X1862) voor een dekking van 420 vierkante meter of als het door ons geteste triopakket (COVR-X1863), voldoende voor zeshonderd vierkante meter. Combineer je twee duopakketten, dan levert dat voldoende dekking tot 790 vierkante meter. De maximale bandbreedte is 574 Mbit/s op de 2,4GHz-frequentie en 1200 Mbit/s op de 5GHz-frequentie.

De kubusvormige, witgrijze modules zien eruit als kleine draadloze luidsprekers. Door hun geringe omvang vallen ze veel minder op dan de soms erg grote modules van krachtigere wifi6-systemen.

Achteraan vind je twee gigabit-ethernetpoorten: een gele voor de wan-verbinding met je internetmodem en een zwarte om een bekabeld apparaat aan te sluiten. De gele poort werkt bij de extra modules die niet aan het modem zijn gekoppeld ook als tweede lan-poort. Een wps-knop en ronde stroompoort voor de kleine externe voeding vind je respectievelijk links en rechts van de netwerkpoorten.

De installatie kan naar keuze met de app D-Link Wi-Fi of via de webinterface. Die laatste is Engelstalig, de app werkt wel in het Nederlands. De app toont tips over de ideale plaatsing van de modules. We beoordelen de installatie als zeer gebruiksvriendelijk.

Voor elk verbonden apparaat is het mogelijk om ouderlijk toezicht in te schakelen. Dit gebeurt via maximaal twaalf zelf te definiëren profielen waarbinnen je de internettoegang voor bepaalde dagen en/of periodes beperkt. Ook kun je de toegang tot bepaalde websites blokkeren. Dit laatste kan op domeinnaam of met behulp van een trefwoord.

De prestaties zijn behoorlijk, maar toch iets minder dan bij andere dualband-systemen, wellicht door de kleine modules. Discretie heeft zo zijn prijs. Het bereik is goed.

D-Link COVR AX1800

7Score70

Netgear Orbi AX6000

©PXimport

Het Netgear Orbi AX6000-systeem (RBK850) gebruikt drie frequenties: 2,4 GHz met een maximale doorvoersnelheid van 1200 Mbit/s en 5 GHz met maximaal 2400 Mbit/s voor wifi-apparaten, en een extra 5GHz-frequentieband van 2400 Mbit/s als draadloze verbinding tussen de Orbi-router en één of meer Orbi-satellieten.

Wij testten het RBK853-pakket met drie modules: één router en twee satellieten. Dat is voldoende om een grotere woning tot 700 vierkante meter met acht of meer kamers van draadlos internet te voorzien. Het basispakket met één router en één satelliet volstaat voor 350 vierkante meter.

Het bereik breid je verder uit met losse satellieten die circa 499 euro per stuk kosten. Hoeveel satellieten je maximaal kunt toevoegen wordt nergens vermeld, maar we vermoeden dat het maximum rond de vijf ligt. De grootste bundel die Netgear zelf aanbiedt, de RBK855, bestaat namelijk uit één router en vijf satellieten, voldoende voor duizend vierkante meter (tien kamers of meer).

Netgear Orbi heeft vrij omvangrijke, zware modules met een zwart-witte kleurstelling, aangevuld met een uitschakelbare, veelkleurige statusled onder aan de voorkant. Hoe strak het uiterlijk ook is, discreet kun je de router en de satellieten niet noemen. Met behulp van een apart verkrijgbare muurmontagebeugel (circa 20 euro per module) kun je ze wel tegen een muur of plafond monteren. De benodigde schroefingangen zitten onderaan elke module.

Achteraan vind je vier gigabit-ethernetpoorten. De router heeft als extra een 2,5Gbit-wan-poort. De installatieprocedure met behulp van de Orbi-app is erg simpel en vrijwel ‘idiot-proof’. Het enige minpunt is dat alles in het Engels verloopt.

In de Orbi-app kun je Netgear Armor activeren, een combinatie van antimalware en andere beveiligingsopties gebaseerd op Bitdefender Security en Thawte-certificaten. Dit is zeker interessant, maar helaas is het maar een maandlang gratis: daarna kost dit 70 dollar per jaar.

De AX6000 is het op een na snelste mesh-systeem in deze groepstest. Het bereik is zeer goed.

Netgear Orbi AX6000

9Score90

TP-Link Deco X90

©PXimport

Het TP-Link Deco X90 AX6600-systeem werkt op drie frequenties: 2,4 GHz met maximaal 574 Mbit/s bandbreedte en 5 GHz met maximaal 1201 Mbit/s bandbreedte voor wifi-apparaten, en een derde 5GHz-frequentieband van 4808 Mbit/s als draadloze verbinding tussen de modules onderling.

Wij testten een duopakket met twee onderling inwisselbare modules: op de ene sluit je het internetmodem aan en de andere breidt het wifi-signaal uit. TP-Link heeft verschillende bundels, met als maximum een 5-pack (van iets meer dan duizend euro) voor een zeer grote woning of locatie. Maar je kunt tot tien modules tegelijk gebruiken in dit systeem. Een losse module kost 299 euro.

De cilindervormige, matwitte Deco X90-modules zijn redelijk fors. Met een hoogte van 21 cm vallen ze in elk geval op. De vormgeving is ietwat speels, met art deco-achtige ‘vleugels’ die schuin uitwaaieren aan de bovenkant. De aansluiting voor de externe voeding is samen met een kleine resetknop verborgen in een uitsparing in de voet; de stroomkabel kun je door een gootje leiden, zodat de module stabiel blijft staan.

Achteraan zijn er twee ethernetpoorten, een van 1 Gbit/s en een tweede van 2,5 Gbit/s. Beide zijn zowel voor lan- als voor wan-functies te gebruiken; de poorten passen zich automatisch aan. De ingebruikname verloopt op dezelfde eenvoudige manier als bij alle andere TP-Link Deco-mesh-systemen, die trouwens allemaal onderling compatibel zijn. Nieuwe modules worden binnen twee minuten automatisch aan het netwerk toegevoegd.

In de Deco-app vind je onder het HomeShield-pictogram beveiligingsinstellingen, verzorgd door de TP-Link HomeShield-clouddienst, waarvan de basisversie altijd actief is. De uitgebreidere Pro-versie kost 55 euro per jaar.

Dit is de best presterende mesh-oplossing in deze groepstest. Ook het bereik is uitstekend.

TP-Link Deco X90

Conclusie

Knoeien met routers, wifi-extenders en powerline-oplossingen behoort met deze zelfregelende wifi-systemen definitief tot het verleden. Updates gebeuren automatisch en voegen functies en snelheid toe. Dankzij wifi 6 benaderen de prestaties die van een bekabeld gigabit-netwerk.

De triband-mesh-oplossing van TP-Link is nipt sneller dan die van Netgear en op vele vlakken (dekking, extra beveiliging, omvang van de modules) vergelijkbaar. Het systeem is tevens goedkoper en dus de terechte ontvanger van het keurmerk Best getest.

De dualband-systemen presteren iets, maar niet dramatisch veel minder dan de triband-varianten. In een normale woning of appartement met niet al te veel gelijktijdige gebruikers volstaan ze wellicht. De modules van de dualband-systemen zijn discreter en goedkoper. In die categorie is de ASUS ZenWXifi XD6 de logische Slimme koop.

Een vrijstaande vaatwasser klinkt als de ideale oplossing: neerzetten, aansluiten en klaar. Maar zo eenvoudig is het niet altijd: er zijn wel degelijk een paar belangrijke dingen om vooraf te checken. Afmetingen, aansluitingen en de opstelling van je keuken spelen een grote rol. In dit artikel lees je waar je op moet letten voordat je een vrijstaande vaatwasser in huis haalt.

De meeste vrijstaande vaatwassers zijn even groot als een inbouwmodel: zo'n 60 cm breed, 85 cm hoog en 60 cm diep. Houd er rekening mee dat je bij het openen van de deur voldoende ruimte aan de voorkant nodig hebt. Dat geldt voor elk type vaatwasser, maar is extra belangrijk als je hem vrij in de ruimte plaatst en de looppaden niet wilt blokkeren. Zeker bij het inruimen van grote pannen of ovenroosters is wat extra werkruimte geen overbodige luxe. Reken daarom op minstens 120 cm vrije diepte, inclusief open deur.

Heb je een kleinere keuken? Er zijn ook smalle modellen van 45 cm breed. Die zijn minder diep, maar wel even hoog. Ideaal voor een huishouden van één of twee personen, of als je weinig vloeroppervlak hebt.

Toegang tot water en elektriciteit

Een vaatwasser heeft een wateraanvoer en -afvoer nodig, net als een wasmachine. De toevoerslang sluit je aan op een kraan met schroefdraad, meestal die van de spoelbak. De afvoerslang moet in een afvoerbuis passen, of via een bochtje in de sifon van de gootsteen uitkomen. Check dus vooraf waar de leidingen lopen en of je daar bij kunt zonder breekwerk.

Daarnaast moet er een geaard stopcontact in de buurt zijn, bij voorkeur in hetzelfde keukenkastje als de wateraansluitingen. Een verlengsnoer is officieel geen veilige oplossing, zeker niet bij apparaten die veel vermogen vragen.

©leszekglasner - stock.adobe.com

Vrijstaand in een hoek: slim of onhandig?

Een vaatwasser in een hoek van de keuken plaatsen kan, maar het vereist wat planning. De deur kantelt naar voren open, en dat vraagt ruimte. Zorg dat kastdeuren of een radiator de deur niet blokkeren. Ook moet je voldoende ruimte hebben om aan beide zijden de slangen aan te sluiten, zonder dat die in de knel komen.

In een hoekopstelling is het extra belangrijk om de vaatwasser iets naar voren te zetten of schuin te plaatsen als de deur anders tegen een muur of kast botst. Denk ook aan de looppaden: als de machine openstaat, moet je nog makkelijk langs kunnen.

Plaatsing naast of onder het aanrechtblad

Een vrijstaande vaatwasser naast het aanrecht zetten is praktisch. Je kunt dan direct vanaf het aanrecht inruimen, en de aansluiting op de gootsteen zit meestal dichtbij. Veel mensen schuiven de machine half onder het aanrechtblad. Dat kan, zolang de hoogte van het blad minstens 86 cm is. Bij lagere bladen past het apparaat simpelweg niet.

Let ook op de ventilatie: een vrijstaande vaatwasser blaast warme lucht uit aan de zijkanten en achterkant. Hij moet dus wel wat ademruimte hebben. Schuif hem niet strak tussen kastjes, en laat bovenop minstens een paar centimeter vrij als je hem onder het blad schuift.

©ID.nl

Tips voor een nette en praktische plaatsing

Wil je de vaatwasser mooi laten aansluiten bij je keuken? Kies dan een model met een effen of neutrale kleur die past bij je kastfronten. Je kunt ook overwegen om een werkblad over de vaatwasser heen te verlengen, zodat het oogt als één geheel.

Tot slot: zorg dat je altijd makkelijk bij de kraan en het stopcontact kunt. Zet de machine dus niet klemvast in een hoek waar je achteraf niet meer bij kunt. En controleer van tevoren of de slanglengtes voldoende zijn. Zo voorkom je frustratie bij de installatie.

Conclusie

Een vrijstaande vaatwasser past in veel keukens, je moet er wel vooraf goed over hebben nagedacht. Meet de ruimte goed op, denk na over de aansluitingen en let op de voldoende ruimte om de deur te kunnen openen. In een ruime keuken is er meestal genoeg speelruimte, maar in een kleine of hoekopstelling vraagt het om slimme keuzes (tip: een goede witgoedzaak helpt je graag met advies). Door daar vooraf rekening mee te houden, voorkom je dat je nieuwe aankoop straks in de weg staat.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. Deze keer hebben we een aantal handige elektrische multitool-apparaten voor je gevonden, handig voor iedere precizieklus in en rond het huis.

Een elektrische multitool is een veelzijdig stuk gereedschap dat diverse klussen aankan dankzij verwisselbare opzetstukken. Of je nu wilt schuren, zagen, snijden of schrapen: met één apparaat kun je het allemaal. Het geheim zit in de oscillerende beweging, waarbij het hulpstuk snel heen en weer beweegt. Daardoor werk je nauwkeurig, zelfs op lastig bereikbare plekken. Ideaal voor doe-het-zelvers die één gereedschap willen voor meerdere taken, zonder steeds van apparaat te hoeven wisselen. Wij vonden vijf mooie modellen voor je.

Dremel 3000

Deze Dremel‑3000 multitool is een veelzijdige rotatietool met variabele snelheid van 10.000 tot 33.000 rpm en een 130 W‑motor. Hij is uitgerust met softgrip voor comfortabele bediening en minder trillingen tijdens intensief gebruik. De EZ‑draaineus maakt accessoires wisselen eenvoudig zonder gereedschap. Inclusief 15 accessoires, zachte draagetui en uitgebreide handleiding (Duitse taalversie). Compact van gewicht (± 1048 g) en smal van formaat, ideaal voor doe-het-zelvers die precisie willen combineren met kracht. De ergonomische vormgeving en geïntegreerde ophanghaak dragen bij aan de bruikbaarheid bij uiteenlopende klussen, van slijpen tot polijsten.

Einhell TE-MG 350 EQ

De Einhell TE-MG 350 EQ valt op door de krachtige 350W motor. De constante elektronische snelheidsregeling zorgt ervoor dat de prestaties ook onder belasting consistent blijven. Met een snelspansysteem kunnen accessoires snel en zonder gereedschap worden gewisseld, wat de efficiëntie tijdens het klussen verhoogt. De tool is ontworpen met een robuuste metalen aandrijfkop en een softgrip handgreep, wat zowel duurzaamheid als comfort garandeert. Een LED-lampje helpt bij precisiewerk in slecht verlichte hoeken. Dit model wordt geleverd in een stevige E-Box opbergkoffer, samen met diverse accessoires zoals schuurvellen, zaagbladen en een schraper. Dankzij de variabele snelheidsregeling is hij geschikt voor een breed scala aan toepassingen zoals schuren, snijden, schrapen en frezen. Dit maakt de TE-MG 350 EQ uitermate geschikt voor ambitieuze doe-het-zelvers.

HYUNDAI Multitool 56751

De Hyundai multitool 56751 is een elektrisch oscillerend gereedschap met een vermogen van 300 watt, ideaal voor uiteenlopende klussen in en rondom huis. De machine is ontworpen voor het schuren, snijden, verwijderen van voegen en ander precisiewerk. De schakelaar met snelheidsregeling biedt controle over het toerental, met snelheden tot 22.000 oscillaties per minuut. Dankzij de softgrip en de meegeleverde extra handgreep blijft de machine stabiel en comfortabel in gebruik, ook bij langere klusperioden. De meegeleverde accessoireset bestaat uit schuurpapier, een schuurplaat, een zaagblad en een schraper, en alles zit netjes opgeborgen in een harde kunststof koffer. Deze multitool is vooral geschikt voor doe-het-zelvers die met verschillende materialen werken zoals hout, metaal of kunststof. Hij combineert degelijkheid met een aantrekkelijke prijs, wat hem zeer toegankelijk maakt voor incidenteel gebruik.

Makita DTM51Z

De Makita DTM51Z is een professionele 18V accu-multitool en wordt geleverd zonder accu èn zonder oplader, iets om rekening mee te houden. Deze multitool valt op door zijn gebruiksgemak en prestaties, mede dankzij de snelkoppeling voor gereedschapsloze accessoirewissel. De oscillatiefrequentie is instelbaar tussen 6.000 en 20.000 bewegingen per minuut, ideaal voor precisiewerk in hout, metaal of kunststof. De tool heeft een soft-start-functie en elektronische snelheidsregeling, wat zorgt voor extra controle. Dankzij het ergonomische ontwerp en de antislip handgreep ligt de machine prettig in de hand. De DTM51Z werkt met OIS-compatibele accessoires en is onderdeel van het bredere Makita LXT 18V-platform, wat hem interessant maakt voor professionals die al Makita accu’s bezitten.

Einhell VARRITO Li Solo

De Einhell VARRITO Li Solo is een compacte accu‑multitool op 18 V, en wordt geleverd zonder accu. Als je al een Einhell-product hebt uit de Power‑X‑Change‑lijn, dan kun je die ook voor dit apparaat gebruiken. Dankzij de quick‑release voor toolloze wissel van opzetstukken en magnetische bevestiging wissel je snel van accessoires. De softgrip en trillingsdemping zorgen voor comfortabel werken. Hij biedt oscillatie tussen circa 22.000 en 40.000 vibraties per minuut, waardoor je nauwkeurig kunt schuren, zagen of krabben. Wordt geleverd met negen schuurvellen (P60, P80, P120), een delta‑schuurplaat, specifieke zaagbladen (HCS/BIM) en een krabber. Ideaal voor renovatie‑ of detailwerk zonder netstroom.