Het gebruik van een wifi-netwerk dat niet van jezelf is, vormt altijd een risico. Dat geldt nog sterker als het een openbaar netwerk is. Gelukkig kun je dankzij VPN je verkeer versleutelen zodat je veilig gebruik kunt maken van ieder netwerk.

De VPN-server (virtual private network) die we in dit artikel instellen, laat je onderweg surfen op je eigen internetverbinding thuis. Zo kan jouw verkeer buitenshuis niet afgeluisterd worden en kun je veilig gebruik maken van een open netwerk. Let op: omdat je nog steeds gebruik maakt van je eigen internetverbinding is deze vorm van VPN niet geschikt om bittorrentverkeer van bijvoorbeeld Popcorn Time te verbergen. Een voordeel van je eigen router als VPN-server is dat het gratis is. Lees ook: Wat is VPN?

Een ander voordeel is dat je ook vanuit het buitenland met een Nederlands IP-adres surft. Hierdoor kun je in ieder land (de Nederlandse) Netflix en regio-gebonden diensten als Uitzending Gemist gebruiken. Een nadeel ten opzichte van betaalde diensten is de snelheid. De downloadsnelheid wordt beperkt door de uploadsnelheid van je internetverbinding thuis en door de rekenkracht van je router.

Er zijn verschillende VPN-protocollen waarvan PPTP, L2TP/IPsec en OpenVPN de bekendste zijn. Van deze protocollen is PPTP de minst veilige en relatief eenvoudig te kraken. L2TP/IPsec en OpenVPN zijn wel veilig. We vertellen je in dit artikel hoe routers van ASUS, NETGEAR, AVM FRITZ!Box, D-Link zijn in te zetten als VPN-server. Overige populaire routermerken als Linksys, TP-Link en Sitecom bieden momenteel geen VPN-server aan op hun consumentenrouters.

01 Router achter andere router

Een groot voordeel van een VPN-server die direct op je router draait, is dat je geen poorten open hoeft te zetten. Uiteraard moet je router dan wel direct aan internet hangen. Een klein probleem is dat je een eigen router doorgaans koopt als aanvulling op een al bestaande (modem)router van je internetprovider. Om de ingebouwde VPN-server goed te gebruiken dien je de WAN-poort van je eigen router aan te sluiten op een LAN-poort van de router van je internetprovider. Lastig is dat je nu werkt met twee routers achter elkaar en dat je eigen router een privaat IP-adres van de eerste router krijgt. Je kunt aan het IP-adres dat je eigen router gebruikt voor de internetverbinding herkennen of je router achter een andere router hangt.

Dit IP-adres zal een privaat adres in de reeks 192.168.x.x, 10.x.x.x of 172.16.x.x zijn. We willen dat onze eigen router geen last heeft van de andere router, dat kan op twee manieren. De eerste manier is de router van de internetprovider enkel te laten functioneren als modem, je eigen router krijgt dan direct een IP-adres van de internetprovider. Dit kan bij Ziggo door te bellen met de helpdesk en te vragen naar de bridge-functie. Je verliest dan wel de mogelijkheid om de openbare hotspots van Ziggo te gebruiken. Bij veel internetproviders heb je echter geen keuze en sluit je je eigen router altijd achter een andere actieve router aan. Ook daarvoor is een oplossing.

02 Router achter DMZ

Hangt je eigen router achter een router van je internetprovider, dan blokkeert deze hoogstwaarschijnlijk de poorten die de VPN-server nodig heeft. De oplossing is de DMZ (demilitarized zone) van de router van je internetprovider. Een apparaat dat in de DMZ hangt, is direct bereikbaar vanaf internet zonder dat daar nog een firewall tussen zit. Dat is in het geval van je eigen router geen probleem. Log in op de router van je internetprovider en achterhaal welk IP-adres aan je eigen router is toegekend. Zoek in de webinterface naar de opties voor DMZ en vul hier het IP-adres in dat is toegekend aan je eigen router. Om helemaal zeker te weten dat dit altijd goed gaat, kun je het IP-adres dat is toegekend aan je eigen router vastzetten door een IP-reservering. Zoek naar een optie als Static Lease, DHCP Binding of DHCP Reservering. Hier kun je een MAC-adres vastkoppelen aan een IP-adres. Voor dit artikel hebben we de VPN-functionaliteit getest in de DMZ van een Ziggo-router, maar ook routers van andere internetproviders bieden een DMZ.

©PXimport

02 Krijgt je eigen router geen direct IP-adres van je provider, hang hem dan in de DMZ van de router van je internetprovider.

03 Configureren ASUS-router

Log in op de webinterface van je ASUS-router. Hangt je router direct aan internet en heeft deze een extern IP-adres van je internetprovider, dan kun je de DDNS-mogelijkheid gebruiken die je vindt onder WAN / DDNS. Deze kun je gratis gebruiken met de server www.asus.com, maar werkt niet goed als je router achter een andere router hangt. Gebruik de DDNS-mogelijkheid dan niet. Voor de VPN-server klik je in de linkerkolom op VPN. Kies het tabblad VPN Server en klik op OpenVPN. Zet de optie Enable VPN Server op On. Kies naast VPN Details voor Advanced Settings en verander Protocol naar TCP en Server Port naar 443. Je kunt deze opties ook op UDP en poort 1194 laten staan. Dit werkt iets sneller, maar TCP op poort 443 is lastiger te blokkeren door de beheerder van een netwerk.

Verander Extra HMAC Authorization naar Incoming (0). Zet de optie Push LAN to clients op Yes om je thuisnetwerk via de VPN-verbinding te benaderen. Zet de opties Direct clients to redirect Internet traffic, Respond to DNS en Advertise DNS to clients op Yes. Bij Encryption cipher kies je voor AES-256-CBC voor extra veiligheid. De rest van de opties hoef je niet te veranderen. Klik op Apply. Standaard kun je inloggen op je VPN-verbinding met de gebruikersnaam en het wachtwoord van je router, deze gebruikersnaam zie je al in de tabel staan. Verander dus zeker de standaardinlognaam 'admin' naar iets anders en stel ook een sterk wachtwoord in. Je kunt daarnaast een extra account toevoegen door een username en password in te vullen en op het plusje in de kolom Add/Delete te klikken. Nu je VPN-server is ingesteld, klik je op Export om het configuratiebestand voor OpenVPN te downloaden. Hangt je router direct aan internet in combinatie met de DDNS-dienst van ASUS, dan kun je dit bestand direct gebruiken. Hangt je ASUS-router achter de DMZ van de router van je internetprovider, dan zul je het OpenVPN-configuratiebestand moeten bewerken. Hoe dat moet lees je in het kader 'OpenVPN configuratiebestand bewerken'.

©PXimport

03 Door te kiezen voor TCP in combinatie met poort 443 is het moeilijker voor netwerkbeheerders om je VPN-verbinding te blokkeren.

OpenVPN configuratiebestand bewerken

In tegenstelling tot bij andere VPN-varianten wordt bij OpenVPN het IP-adres of de url van de VPN-server via het door de server aangemaakte configuratiebestand doorgegeven aan de client. Wanneer je ASUS-router niet direct aan internet hangt (met een IP-adres van je internetprovider), dan zal het OpenVPN-configuratiebestand een lokaal IP-adres of een niet werkende DDNS-url bevatten. Je moet daarom het configuratiebestand bewerken. Start WordPad en open het configuratiebestand (client.ovpn). Op één van de eerste regels vind je achter remote een IP-adres of een DDNS-url, deze vervang je door het externe IP-adres van je internetprovider dat je via de website What Is My IP kunt achterhalen of door de url van een DDNS-service die wel werkt.

©PXimport

Verander het IP-adres in het configuratiebestand in het externe IP-adres van je internetprovider of een werkende DDNS-url.

04 Verbinden met ASUS-router

Download op je iOS- of Android-apparaat de app OpenVPN Connect. Mail vervolgens het configuratiebestand naar jezelf en open het op je smartphone. Op de iPhone of iPad kies je in de lijst met opties Kopieer naar OpenVPN. De app OpenVPN Connect wordt nu vanzelf geopend en er staat een nieuw profiel klaar. Klik op het groene plusteken om het profiel te importeren. Vul nu je gebruikersnaam en wachtwoord in, selecteer Save en selecteer vervolgens de optie om te verbinden. Na een succesvolle verbinding zie je de aanduiding VPN in de statusbalk.

Op Android download je het configuratiebestand vanuit je mail-app. Open daarna zelf de OpenVPN Connect en klik op het optiemenu rechtsboven. Kies Import en vervolgens Import Profile from SD card. Navigeer naar de downloadmap (bij ons Download), selecteer je configuratiebestand (client.ovpn) en klik op Select. Vul je gebruikersnaam en wachtwoord in en vink Save aan. Klik vervolgens op Connect en bevestig het verbindingsverzoek. Na een succesvolle verbinding zie je een sleuteltje in de statusbalk.

05 Configureren NETGEAR-router

NETGEAR biedt een DDNS-mogelijkheid die ook achter een andere router werkt en dus altijd bruikbaar is. Klik op Geavanceerd / Geavanceerde instellingen / Dynamische DNS. Kies NETGEAR als serviceprovider en vul een zelfgekozen hostnaam in (hostnaam.mynetgear.com), een e-mailadres en een wachtwoord en klik op Toepassen. Klik vervolgens op de link in de bevestigingsmail om de DDNS-dienst te bevestigen. Om de VPN-server in te schakelen ga je naar Geavanceerd / Geavanceerde instellingen / VPN-service. Bij de meeste NETGEAR-routers (waaronder de R6400) zal de melding je opvallen dat iOS- en Android-clients niet worden ondersteund.

Alleen voor de R7000 is onlangs een firmwareupdate (1.0.5.48 of hoger) uitgerold waarvoor dat niet meer geldt. Voor de oudere firmwareversie hebben we wel een oplossing voor Android. Heb je een router met een oudere firmwareversie, kies onder geavanceerde configuratie dan voor TCP en vul als Servicepoort443 in. Heb je een R7000 met de nieuwste firmware, kies dan bij TUN Mode Service Type voor TCP en poort 443. Hiermee wordt het voor een netwerkbeheerder moeilijker om de VPN-verbinding te blokkeren. Kies bij Clients gebruiken deze VPN-verbinding voor toegang de optie Alle sites op internet en thuisnetwerk. Klik vervolgens op Toepassen. Heb je een NETGEAR-router met oudere firmware klik dan op de knop Voor Windows om de configuratiebestanden te downloaden. Heb je een R7000 met de nieuwste firmware, klik dan op Voor Smartphone.

©PXimport

05 De OpenVPN-server van NETGEAR bied niet veel instellingen, wel kun je de poort veranderen.

06 Verbinden met NETGEAR-router

Heb je een NETGEAR-router met een oudere firmware, dan kun je de VPN-verbinding niet gebruiken op iOS. De reden is dat OpenVPN op twee manieren (TUN en TAP) een verbinding kan opbouwen. NETGEAR ondersteunt in de oudere firmware alleen TAP, terwijl de iOS- en Android-apps alleen TUN ondersteunen. Voor Android is er in de vorm van de app OpenVPN Client voor 6,99 euro wel een oplossing die TAP ondersteunt. Pak het zip-bestand dat je vanaf je NETGEAR-router hebt gedownload uit naar een map op je Android-apparaat.

Open de app OpenVPN Client en klik op het plusteken. Kies Import VPN Profile en navigeer naar de map waar je de configuratiebestanden hebt opgeslagen en selecteer het .ovpn-bestand. Klik op de VPN-verbinding en vervolgens op het potlood. Kies Custom options en klik op het plusteken. Kies bij option voor route-gateway en tik bij Value het IP-adres waarop de webinterface van je NETGEAR-router bereikbaar is (doorgaans 192.168.1.1). Klik op het Opslaan-pictogram en ga terug naar het hoofdscherm van de app. Activeer nu de VPN-verbinding. Heb je een R7000 met de nieuwste firmware, dan heb je bovenstaande betaalde app niet nodig en kun je op zowel iOS als Android de gratis app OpenVPN Connect gebruiken. Pak dan de bestanden die je vanaf je router hebt gedownload uit in een map. Je hebt nu vier bestanden die je moet bundelen in één bestand. Open client3.ovpn in WordPad en voeg het volgende toe:

©PXimport

Open het bestand ca.crt en plak de inhoud daarvan direct achter je eerste code-regel. Open vervolgens client.crt en plak de inhoud uit dit bestand direct achter je tweede coderegel (cert). Open vervolgens het bestand client.key en plak de inhoud direct achter je key-code. Achter de laatste regel komt niets. Sla het bestand client3.ovpn op. De procedure om de VPN-server in te stellen op je iOS- of Android-apparaat is hetzelfde als bij de ASUS-router. Je leest onder 'Verbinden met ASUS-router' hoe je het configuratiebestand gebruikt op iOS of Android.

07 Configureren AVM FRITZ!Box-router

Log in op de webinterface van de FRITZ!Box en zorg dat deze op Advanced staat, onder in beeld moet dan View: Advanced staan. Staat hier View: Standard, klik er dan op om over te schakelen. Hangt de FRITZ!Box direct aan internet (dat is sowieso het geval als je hem van een provider hebt gekregen), dan kun je gebruik maken van de DDNS-mogelijkheid. Is dat niet het geval, dan werkt de DDNS-functionaliteit net als bij ASUS niet omdat deze wordt bijgewerkt met een privaat IP-adres.

De instellingen voor DDNS vind je via Internet / Permit Acces / Dynamic DNS. Om de VPN-server in te schakelen, kies je Internet / Permit Access / VPN. Klik op Add a VPN Connection en kies de optie Configure VPN connection for one user en klik op Next. Klik op Add User en vul een User name en Password in. Het veld E-mail address kun je leeg laten. Vink vervolgens alle opties met uitzondering van VPN uit en klik op OK. Je krijgt de vraag of je de VPN-instellingen voor iOS en Android wilt zien. Klik op OK en kopieer de getoonde instellingen of druk de pagina af. Hangt je FRITZ!Box direct aan internet, dan zullen de getoonde instellingen werken. Hangt je FRITZ!Box achter een andere router, dan zal het getoonde IP-adres voor de server niet werken. In plaats daarvan gebruik je je externe IP-adres dat je via What is my IP kunt vinden.

©PXimport

07 De Fritz!Box geeft je netjes een overzicht met alle instellingen. Hangt je Fritz!Box achter een andere router, dan gebruik je een ander IP-adres.

08 Verbinden met AVM Fritz!Box-router

Zowel iOS als Android bevatten ingebouwde ondersteuning voor IPSec. In iOS ga je naar Instellingen / Algemeen / VPN. Klik op Voeg VPN-configuratie toe. Kies bij Type de optie IPSec en vul een zelfgekozen beschrijving in. Bij Server voer je indien ingesteld de url van je DDNS-dienst of het externe IP-adres van je internetprovider in. Verder vul je de velden Account, Wachtwoord, Groepsnaam en Geheim in met de informatie die de Fritz!Box je toonde. Klik op Gereed en je kunt de VPN-verbinding gebruiken.

In Android (wij gebruiken Android 6) ga je naar Instellingen / Meer / VPN. Klik op het plusteken, voer een naam in en kies bij Type de optie IPSec Xauth PSK. Voer bij Serveradres het externe IP-adres van je internetprovider in of indien ingesteld de url van je DDNS-dienst. Bij IPSec-id en de IPSec-sleutel voer je de gegevens in die de Fritz!Box je toonde en klik op Opslaan. Om verbinding te maken, klik je op de VPN-verbinding en voer je je gebruikersnaam en wachtwoord in.

09 Configureren D-Link-router

D-Link bevat een DDNS-mogelijkheid die ook werkt achter een andere router. Hiervoor moet je eerst een account aanmaken en bevestigen via een e-mail. Vervolgens log je in op deze website en stel je een host in door een zelfgekozen hostname te kiezen (jouwnaam.dlinkddns.com) en deze te koppelen aan een IP-adres.

Heb je dit gedaan, dan ga je in je in de webinterface van je router naar Features / Dynamic DNS. Kies Enabled bij Enable Dynamic DNS en kies dyndns.com bij Server Address. In het veld Host Name vul je de volledige DDNS-url die je eerder via de website hebt ingesteld, dus jouwnaam.dlinkddns.com. Vul ook je gebruikersnaam en wachtwoord in en klik op Save. Na een tijdje verandert de Status in Connected. Om de VPN-server in te schakelen klik je op Features / Quick VPN. Zet de optie L2TP over IPSec op Enabled en kies een veilige gebruikersnaam en wachtwoord en verander eventueel de PSK (dat is de zogenoemde pre-shared key). Klik op Advanced Settings en controleer of het Authentication Protocol op MSCHAPv2 staat en MPPE op RC4-128. Klik vervolgens op Save om de VPN-server te activeren.

©PXimport

09 Stel een gebruikersnaam, wachtwoord en PSK in om de VPN-server van D-Link te activeren.

10 Verbinden met D-Link-router

Zowel iOS als Android bevatten ingebouwde ondersteuning voor L2TP/IPSec. In iOS klik je op Instellingen / Algemeen / VPN. Kies Voeg VPN-configuratie toe en kies L2TP als type. Vul een beschrijving in en voer bij server de ingestelde DDNS-url of het externe IP-adres van je internetprovider in. Vul vervolgens je gebruikersnaam en wachtwoord in. In het veld Geheim voer je in wat D-Link in zijn webinterface PSK noemt. Zorg dat de optie Stuur alle verkeer aanstaat en klik op Gereed.

Vervolgens kun je een verbinding maken. In Android kies je Instellingen / Meer / VPN. Klik op het plusteken en voer een zelfgekozen naam in. Kies bij Type voor L2TP/IPSec PSK en vul als serveradres de DDNS-url of het externe IP-adres van je internetprovider in. Vul in het veld Van tevoren gedeelde IPSec-sleutel in wat D-Link PSK noemt. Kies vervolgens Opslaan. Om verbinding te maken, klik je op de zojuist ingestelde VPN-verbinding en vul je je gebruikersnaam en wachtwoord in. Vink Accountgegevens opslaan aan en klik op Verbinding maken.

DDNS

Het instellen van een VPN-server is, zoals je tussen de regels door kunt lezen, eigenlijk het halve verhaal. Je kunt prima inloggen op je VPN-server door het externe IP-adres van je modem in te geven. De meeste internetproviders garanderen voor consumentenabonnementen echter geen vast IP-adres. In de praktijk wijzigt je IP-adres eigenlijk nooit, maar het kan na bijvoorbeeld een storing of werkzaamheden wel wijzigen. Met een dynamische DNS-dienst (DDNS) koppel je het externe IP-adres van je modem aan een url. Deze url wordt automatisch bijgewerkt en verwijst altijd naar het huidige IP-adres van je modem.

Vrijwel alle routers bevatten DDNS, maar die is niet altijd bruikbaar. Soms wordt namelijk het IP-adres van de WAN-poort aan de url gekoppeld en dat heeft geen zin als je router achter een andere router hangt. Dit is het geval bij ASUS en AVM FRITZ!Box. NETGEAR en D-Link bieden wel een DDNS-optie die altijd werkt en ook achter een andere router netjes een werkende url produceert. Heeft je eigen router geen werkende DDNS, dan kun je controleren of de router van je internetprovider een DDNS-mogelijkheid biedt. Anders kun je sommige NAS-apparaten of een pc gebruiken voor DDNS. Om te controleren of je DDNS-service goed is ingesteld, kun je de url pingen. Zie je vervolgens het externe IP-adres van je modem, dan is de service goed ingesteld. DDNS is overigens niet nodig, je kunt altijd het IP-adres van je internetprovider gebruiker.

11 Controleren of VPN aanstaat

De laatste stap is controleren of je VPN-verbinding ook daadwerkelijk goed werkt. Controleer ten eerste in de statusbalk of VPN actief is. In iOS zie je de aanduiding VPN, terwijl Android een sleuteltje toont. Vervolgens controleer je of al je verkeer via de tunnel loopt. Zeker in het geval van OpenVPN is deze controle niet overbodig. OpenVPN kun je namelijk zo instellen dat je via de VPN-tunnel wel toegang krijgt tot je thuisnetwerk, maar dat het normale internetverkeer nog steeds over de primaire netwerkverbinding van de smartphone gaat.

Wij willen juist dat al ons internetverkeer via de VPN-tunnel gaat zodat we niet worden afgeluisterd op openbare netwerken. Controleren of al je internetverkeer via de VPN-verbinding loopt, is gelukkig eenvoudig. Surf naar www.whatismyip.org. Als alles goed werkt, zie je hier het externe IP-adres van je modem thuis. Is dat het geval, dan is alles goed ingesteld en kun je met een gerust hart surfen. Zie je een ander IP-adres, dan is er iets niet goed ingesteld. Doe de controle overigens niet via wifi thuis, dan zul je namelijk ook bij verkeerde instellingen het goede IP-adres zien. Gebruik de mobiele dataverbinding van je smartphone om dit uit te testen of test het op een ander wifi-netwerk.

De OLED C-reeks van LG is inmiddels bijna een icoon. Het model situeert zich in de line-up net onder het topmodel, maar biedt nog steeds topprestaties voor games, films en sport. De C5 vertoont echter bijzonder veel gelijkenissen met de C4. Heeft deze LG C5 dan wel iets extra's te bieden?

8

Uitstekend

Samenvatting

De LG OLED65C5 bouwt voort op de C4 met hetzelfde design, betere piekhelderheid en uitstekende kalibratie. De tv biedt sterke gamefeatures, prima beeldverwerking en Dolby Atmos-audio, maar mist DTS. WebOS 25 is snel en uitgebreid, al bevat het storende reclame. Dankzij de goede prestaties, breed app-aanbod en vijf jaar updates blijft de C5 een goede keuze.

Plus- en minpunten

• Uitstekende piekhelderheid
• Prachtige HDR-beelden in HDR10 en Dolby Vision
• Goede kijkhoek en anti-reflectie
• Zeer goede gamer-ondersteuning, met vier HDMI 2.1-poorten

• Niet content-gerelateerd advertenties op het Home-scherm
• Geen ondersteuning voor HDR10+ en DTS
• Dynamische tonemapping maakt het beeld te helder

LG heeft voor de C5 heeft het ontwerp van de C4 overgenomen, maar daar hebben we geen bezwaar tegen; het is mooi en stijlvol. Het scherm heeft een dunne, metalen rand en aan de achterzijde zit de behuizing relatief diep achter het scherm. De structuur op de rug doet nog steeds aan stof of leder denken, alleen is deze nu grijs-zwart in plaats van bruin. Zonder voet is deze televisie 45mm diep, dus als hij aan de muur zou hangen ziet hij er fraai uit. Kies je voor een opstelling op tv-meubel, dan staat hij op een centrale voet. Veel ruimte onder het scherm heb je dan niet, de soundbar kan idealiter maar 5,5cm hoog zijn.

Aansluitingen

De C-reeks is al jaar en dag bijzonder goed uitgerust en zeker voor gamers heeft deze televisie flink wat te bieden. De vier HDMI-poorten ondersteunen allemaal de maximale 48Gbps bandbreedte van HDMI 2.1, en leveren ook ALLM, 4K144 (voor pc, gameconsoles zijn zelf beperkt tot 4K120) en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken. Met andere woorden: geen probleem om zowel een soundbar als meerdere high-end gamebronnen aan te sluiten. Dankzij de erg lage input-lag, 10,8ms voor 4K60 en 5,9ms voor 2K120, is een responsieve game-ervaring gegarandeerd. Er is een IR-blaster poort voorzien om tv's die uit het zicht staan te besturen met de LG-afstandsbediening, maar de IR-blaster zelf zit niet in de doos. De C5 ondersteunt WiFi 6 (802.11ax), terwijl op de C4 nog WiFi 5 werd toegepast. De WiSA-ondersteuning (Wireless Speaker and Audio Association) is geschrapt, maar dat is geen enorm verlies. Alle aansluitingen wijzen naar opzij zodat ze wandmontage niet storen. 

Premium piekhelderheid

Het nieuwe, helderste paneel blijft voorbehouden voor de G5, de C5 is nog steeds voorzien van een OLED evo paneel met Brightness Booster. LG vermeldt officieel geen verbetering, maar we meten een iets hogere piekhelderheid op het 10%-venster, die bedraagt nu 1214 nits. Op de C4 was dat nog 1060 nits. Het volledig wit beeld haalt 195 nits, dat is onveranderd, net als het kleurbereik dat nu 98,7% P3 haalt. Toch moet je van die 20% verbetering op het kleinere testvenster geen grote impact verwachten. De C5 staat daarmee wel in de top van het helderheidsklassement in zijn categorie, hij moet enkel de Samsung S90F voorlaten. En uiteraard mag je rekenen op een prima kijkhoek, en redelijke anti-reflectie. Ons testexemplaar had ook een goede uniformiteit.

We schakelen naar de Filmmaker Mode om de kalibratie te beoordelen, en die blijkt al snel bijzonder goed te zijn. De SDR-weergave is uitstekend, met goed schaduwdetail, accurate kleuren en natuurlijke huidtinten. In HDR ondersteunt de LG naast HDR10 en HLG ook Dolby Vision, en die laatste beelden zijn fantastisch. Maar ook met standaard HDR10 is het resultaat bijzonder knap. De kalibratie is ook hier uitstekend, met zeer mooie kleuren en goede witnuances. In de donkerste scènes is hij iets te donker, waardoor er nuance kan ontbreken. Gelukkig kun je dat met de ‘Dark Detail’-instelling verbeteren. De optionele dynamische tonemapping voor HDR10 lieten we uitgeschakeld staan. Deze maakt het beeld helderder en dat is niet goed voor de contrastperceptie. 

Goede beeldverwerking

Met zoveel verschillende contentformaten is goede beeldverwerking erg belangrijk om elke bron optimaal weer te geven. De Alpha 9 Gen 8-processor krijgt deze taak goed voor elkaar. De ruisonderdrukking en upscaling zorgen voor mooie, scherpe beelden, zelfs als je vertrekt van relatief lage kwaliteit als dvd. De beste resultaten krijg je weliswaar als er van HD-beelden wordt uitgegaan. Voor live tv-beelden (1080i) is deinterlacing een noodzakelijke stap. Op een van onze testpatronen zagen we iets meer karteling dan gebruikelijk op een bijna horizontale lijn, maar in echte content lijkt het gelukkig toch een zeldzaam probleem. Zijn er kleurstroken zichtbaar in zachte kleurgradiënten, dan kan je die met de optie 'Vloeiende gradatie' in de laagste stand vrij goed wegwerken.

Op de G5 ging het daar soms mis, maar dat probleem zagen we hier niet. In heel lastige donkere scènes kan die strookvorming wel zichtbaar blijven. De bewegingsscherpte is uitstekend, OLED-panelen scoren hier dankzij hun snelle responstijd altijd goed. Het is een prima troef voor sport en games. Het nadeel is wel dat de typische 24fps judder in films beter zichtbaar is. Je kan Trumotion gebruiken om dat weg te werken, al blijft het een kwestie van persoonlijke smaak. In de ‘Vloeiend’ stand elimineert dat bijna alle gestotter maar zijn er mogelijk wel beeldfouten zichtbaar tegen complexe achtergronden. Beweegt de camera erg snel, dan laat de processor gemakkelijker steken vallen en stottert het beeld nog steeds. 

Dolby Atmos, maar geen DTS meer

De 2.2-kanaals 40W audioconfiguratie is overgenomen van de C4, met een belangrijk verschil. De tv ondersteunt nog steeds Dolby Atmos, maar geen DTS meer. Dat zagen we ook al op de G5. Streamingdiensten gebruiken bijna altijd Dolby Atmos, het zijn vooral de eigenaars van een eigen (Ultra HD) Blu-ray-collectie die DTS zullen missen. Heb je een externe audio-oplossing, weet dan dat ook pass-through van DTS via eARC/ARC onmogelijk is.

Je moet je speler aansluiten op bijvoorbeeld je soundbar, en het beeldsignaal doorgeven aan de tv. De C5 heeft een rijke klank met mooie balans, en is goed genoeg om van zowel film als muziek te genieten. Er is redelijk wat bas te horen, dat ondersteunt de filmervaring goed. Hoogte-effecten ontbreken wel, maar je krijgt wel wat surroundgevoel. Experimenteer met de standaard-, muziek- of bioscooppreset afhankelijk van wat je kijkt of luistert, maar blijf weg van de AI Sound-modus die veel te scherp klinkt.

WebOS 25 en een nieuwe afstandsbediening

Een negatieve trend die we merken is de opkomst van niet-content gerelateerde reclame in smart-tv's. En helaas speelt LG webOS daar duidelijk op in. Zowel op het Home-scherm als in de screensaver, als in bepaalde banners verderop tussen de aanbevelingen kun je reclame tegenkomen. Wil je dat uitschakelen, lees dan in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

Afgezien van dat minpunt heeft webOS heel wat te bieden. Het app-aanbod is erg uitgebreid, en de tv ondersteunt Google Cast en Apple Airplay2. Quick Cards op het Home-scherm groeperen bepaalde functies, en er is een rij met favoriete apps. Beide kan je customiseren door items die je niet interesseren te verbergen (of volledig te verwijderen). In dit overzichtsartikel (weliswaar nog van webOS23) vind je alle info over webOS. Dankzij vijf jaar gegarandeerde upgrades aan de nieuwste versie, blijft het smart-tv-systeem up-to-date.

De afstandsbediening is na vele jaren volledig vernieuwd. De aanwijsfunctie is gebleven, maar de vorm en lay-out zijn volledig aangepast. LG kiest net als veel andere fabrikanten voor een eenvoudigere afstandsbediening. De afgeronde vorm heeft nu plaats gemaakt voor een meer klassieke rechthoekig remote. Daarnaast is het cijferblok verdwenen en is er gekozen voor kanteltoetsen voor volume en kanaal. Op zich niets mis mee, maar er is ook een aantal twijfelachtige keuzes gemaakt. Zo is de ingangentoets vervangen door de Thuis Hub, al kan je de ingangen wel nog bereiken door lang op die toets te duwen. De mute-toets is weg, het geluid uitzetten doe je nu door de volumeknop naar beneden gedrukt te houden. Dat is echt onhandig. De microfoon is nu gelabeled als AI, totaal overbodig. En tot slot, de meeste toetsen vereisen te veel druk om ze in te drukken. Zeker bij de ok-toets die ook een scrollwiel is, leidt dat wel eens tot foute aanslagen. 

Conclusie

De LG OLED65C5 bevestigt andermaal zijn plaats als een uitstekende keuze in de subtop van OLED-tv’s. De gelijkenissen met de C4 zijn aanzienlijk, en dat toestel blijft zeker ook een goede keuze. Als we de C5 een minpunt zouden moeten geven, dan is dat het overmatig gebruik van niet-content gerelateerde reclame binnen webOS. Dat is onaanvaardbaar, maar gelukkig kun je het wel uitschakelen. Het verlies van DTS-ondersteuning en het uitblijven van HDR10+ rekenen we veel minder zwaar aan. De C5 levert prachtige prestaties voor film en sport, en is rijkelijk uitgerust voor gamers. De uitstekende kalibratie brengt topbeelden binnen handbereik. WebOS biedt vijf jaar updates, heeft een ruim app-aanbod en ondersteunt Google Cast en Apple Airplay2.

Black Friday bij Bemmel & Kroon betekent spectaculaire kortingen op topmerken. Ontdek de scherp geprijsde Liebherr-koelkasten en vriezers en profiteer tijdelijk van 10 procent extra korting op geselecteerde modellen.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bemmel & Kroon

Black Friday is hét moment om je keuken of bijkeuken een upgrade te geven. En waar kun je beter terecht dan bij Bemmel & Kroon, dé specialist in keuken- en witgoedapparatuur? Dit jaar pakken ze groots uit met een reeks aantrekkelijke aanbiedingen op koel- en vriesapparaten van Liebherr. Dat merk staat bekend om zijn Duitse degelijkheid, energiezuinige prestaties en slimme technologieën.

Of je nu op zoek bent naar een compacte vriezer, een ruime koel-vriescombinatie of een model met de nieuwste snufjes: Bemmel & Kroon heeft voor ieder wat wils. We lichten drie populaire Liebherr-modellen uit die nu extra scherp geprijsd zijn.

©Liebherr

Compact, krachtig en zuinig: Liebherr FCI 1624-20

Wil je gewoon een betrouwbare vriezer die doet wat hij moet doen, zonder poespas? Dan is de Liebherr FCI 1624-20 een uitstekende keuze. Dit vrijstaande model combineert een overzichtelijke indeling met een strak design en een verrassend stille werking. Ideaal voor in de bijkeuken, kelder of schuur, waar je graag wat extra ruimte hebt voor diepvriesproducten.

Liebherr staat bekend om zijn energiezuinige technologie, en ook dit model is ontworpen met efficiëntie in gedachten. Dankzij de NoFrost-techniek hoef je bovendien nooit meer te ontdooien; wel zo prettig. Tijdens Black Friday scoor je dit model bij Bemmel & Kroon met extra voordeel, en kun je rekenen op snelle levering én uitstekende service.

Meer info: Liebherr FCI 1624-20 bij Bemmel & Kroon

©Liebherr

Ruimte voor alles – Liebherr FNB 465I-22

Heb je een groter huishouden of gewoon altijd een goedgevulde vriezer? Dan is de Liebherr FNB 465I-22 jouw nieuwe beste vriend. Met zijn royale inhoud en doordachte indeling heb je altijd plek voor al je maaltijden, ijsjes en voorraadproducten. Dankzij de NoFrost-functie hoef je daarnaast nooit meer te schrapen of te ontdooien, en met het strakke bedieningsdisplay houd je alles perfect onder controle.

Wat dit model extra aantrekkelijk maakt, is zijn stille werking en luxe afwerking – precies wat je mag verwachten van Liebherr. De FNB 465I-22 is gebouwd voor jarenlang gebruik, en met de extra korting van Bemmel & Kroon wordt de stap naar een premium vrieskast wel heel verleidelijk.

Meer info: Liebherr FNB 465I-22 bij Bemmel & Kroon

©Liebherr

Slim koelen én vriezen – Liebherr CND 5203-22

De Liebherr CND 5203-22 is een moderne koel-vriescombinatie die alles in huis heeft voor een druk gezin of een goed uitgeruste keuken. Hij is niet alleen zuinig, maar ook slim: dankzij de functie DuoCooling blijven je verse producten langer goed, omdat het koel- en vriesgedeelte apart worden geregeld.

Het apparaat is voorzien van heldere ledverlichting, handige indeling en natuurlijk NoFrost, zodat je vriezer altijd ijsvrij blijft. Voeg daar de mogelijkheid van een SmartDeviceBox aan toe en je kunt zelfs op afstand via je smartphone meekijken of de deur nog openstaat. Kortom: een toekomstbestendige keuze met het comfort van nu!

Meer info: Liebherr CND 5203-22 bij Bemmel & Kroon

Waarom kopen bij Bemmel & Kroon?

Bij Bemmel & Kroon weet je precies waar je aan toe bent. Geen vage beloftes, maar gewoon scherpe prijzen, deskundig advies en een snelle levering. Bestel je op een doordeweekse dag vóór 22.00 uur, dan heb je je koelkast of vriezer de volgende dag al in huis. Bovendien kun je rekenen op betrouwbare installatie- en serviceopties, mocht je dat willen.

Liebherr en Bemmel & Kroon zijn samen een ijzersterke combinatie: Duitse kwaliteit met Nederlandse service. En met de extra Black Friday-korting is dit het perfecte moment om toe te slaan!