ID.nl logo
Pc-aansluitgids - Voor ieder apparaat de juiste kabel
© PXimport
Huis

Pc-aansluitgids - Voor ieder apparaat de juiste kabel

Als je een blik werpt achter de pc, merk je dat de machine een heleboel aansluitingen telt. Ook gameconsoles en smart-tv's hebben tegenwoordig de nodige in- en uitgangen. Op het gebied van bekabeling zijn er meestal meerdere opties, maar wat is nou de beste keuze voor jouw systeem?

Tip 01: Pc aansluiten

Een pc aansluiten is zo gepiept. Deze machine is namelijk het beginpunt om allerlei randapparatuur te verbinden. Een pc heeft zelf alleen voeding nodig om te kunnen functioneren. Voor desktops gebruik je in de meeste gevallen een C13-voedingskabel. Lees ook: Bouw je eigen pc.

Let op dat de kabel lang genoeg is om het stopcontact of de stekkerdoos te bereiken. Wanneer je een stekkerdoos gebruikt, is het trouwens verstandig om een exemplaar met overspanningsbeveiliging te nemen. Bij blikseminslag of kortsluiting is je pc dan beschermd tegen stroompieken. Verder gebruik je voor de aansluiting van de pc (en alle overige apparatuur) het beste een geaard stopcontact, zodat overbodige spanning veilig wordt afgevoerd.

©PXimport

Tip 01 Voor het aansluiten van de pc gebruik je in veruit de meeste gevallen een C13-voedingskabel.

Tip 02: Monitor

Op welke wijze je een monitor (of beamer) kunt aansluiten op de pc, is afhankelijk van welke poorten er beschikbaar zijn op beide apparaten. Je kunt de aansluitingen VGA, DVI, HDMI en/of DisplayPort aantreffen. Als het even kan, laat je VGA het beste links liggen. Dit is een analoge aansluiting met een beperkte resolutie, terwijl moderne monitoren de beelden digitaal verwerken. Mits je de juiste DVI-kabel kiest, lukt het hiermee wel om digitaal beeld in een hoge resolutie op het scherm weer te geven.

Het nadeel is dat er verschillende ondersoorten zijn, waardoor niet iedere DVI-kabel past. Tegenwoordig is het type DVI-D duallink het meest gangbaar. Je herkent deze poort aan drie rijen van acht connectoren plus een smalle connector aan de zijkant. Een nadeel van DVI is dat het niet mogelijk is om geluid door te voeren. Bij een monitor met ingebouwde speakers is dat lastig, al gebruik je hiervoor eventueel de 3,5mm-geluidsingang die doorgaans wel aanwezig is.

DisplayPort en HDMI kunnen wel geluid transporteren, waarbij laatstgenoemde poort momenteel de meest gebruikte methode is om een monitor aan te sluiten. Let op dat er verschillende standaarden van HDMI in omloop zijn. Bekijk de specificaties van je monitor en de videokaart om te bepalen aan welke voorwaarden je kabel moet voldoen. HDMI 1.4(a) is tegenwoordig een veelgebruikte standaard. Kies bij voorkeur een kabel die daarmee overweg kan. Sommige systemen bevatten ook een DisplayPort-aansluiting. Net als HDMI geeft ook deze aansluiting beeld in een hoge resolutie en eventueel geluid door.

©PXimport

Tip 02 Een HDMI-kabel is in staat om beelden in een hoge resolutie aan je monitor door te geven.

Tip 03: Speakers

Net als bij de monitor het geval is, zijn er verschillende mogelijkheden om speakers aan een pc te koppelen. In de meeste gevallen gebruik je hiervoor een analoge audiokabel die bij de pc-speakers is meegeleverd. Aan het ene uiteinde is er een 3,5mm-connector, terwijl het andere uiteinde twee tulppluggen of eveneens een 3,5mm-connector bevat. Bij een meerkanaals-surroundset wordt het geluid eerst doorgestuurd naar de versterker van de subwoofer, die het geluid vervolgens verdeelt over de aangesloten luidsprekers.

Sommige speakers ondersteunen daarnaast ook geluidsoverdracht via een usb-kabel. Welke methode de beste audiokwaliteit levert, is moeilijk te zeggen. Wanneer je audio analoog doorstuurt via een 3,5mm-audiokabel, zet de geluidskaart van de computer het digitale audiospoor van bijvoorbeeld een liedje of film om naar een analoog signaal. Het uiteindelijke geluid dat de speakers weergeven is namelijk altijd analoog.

Gebruik je een digitale usb-poort voor de overdracht van geluid, dan is de digitaal/analoog-converter van de versterker binnen de speaker of subwoofer verantwoordelijk voor de omzetting. Het ligt er maar net aan welke digitaal/analoog-converter deze taak het beste en met de meeste precisie uitvoert. De audioconversie van digitaal naar analoog is namelijk een belangrijke factor in de uiteindelijke geluidskwaliteit. Soms is er wel een usb-poort aanwezig, maar is daarmee geen geluidsoverdracht mogelijk. De speakers gebruiken deze poort in dat geval als stroomvoorziening.

©PXimport

Tip 03 Duurdere speakers hebben vaak een eigen digitaal/analoog-converter, zoals de Bowers & Wilkins MM-1.

Kabellengte

Over de kabellengte voor analoge en digitale kabels bestaan veel misverstanden. In het algemeen geldt altijd: hoe korter, hoe beter. Wel is het zo dat analoge kabels sneller last hebben van merkbaar signaalverlies waarbij de kwaliteit van de kabel een doorslaggevende rol speelt. Zaak is dus om VGA-videokabels, 3,5mm-audiokabels en luidsprekersnoeren zo kort mogelijk te houden.

Veel mensen denken dat de maximale lengte van digitale kabels niet uitmaakt, omdat digitale informatie niet gevoelig zou zijn voor verlies. Ten onrechte, want ook lange digitale kabels hebben meer kans op storing. Dan is het doorgaans wel een kwestie van het werkt wel of het werkt niet. Functioneert een HDMI-kabel bijvoorbeeld niet goed, dan krijg je duidelijk zichtbare verstoringen zoals grote blokken in één kleur. Mogelijk wordt de maximaal haalbare resolutie bij een lange kabel lager.

Bij een passieve DisplayPort-kabel is 4K bijvoorbeeld dan niet meer mogelijk, terwijl een lagere resolutie nog wel werkt. Wie toch een langere HDMI-, DVI-, DisplayPort-, coax- of Toslink-kabel aanschaft, doet er goed aan om een wat duurder exemplaar te kiezen van een goed merk. De kans op fouten is wegens het betere materiaal dan kleiner. Bij kortere kabels tot circa twee meter is dit minder van belang, ook een goedkope HDMI-kabel werkt dan prima.

©PXimport

Duurdere kabels beperken de aanwezigheid van jitter wegens het gebruik van betere materialen.

Tip 04: Externe versterker

Pc-speakers zijn actief, wat wil zeggen dat er altijd een versterker in de luidspreker of subwoofer aanwezig is. Wellicht wil je liever passieve speakers gebruiken, omdat die een betere geluidskwaliteit bieden. In dat geval is het nodig om de pc te verbinden met een externe versterker. Dat is bijvoorbeeld van toepassing wanneer je de computer als HTPC (home-theater-pc) gebruikt, waarbij je geluid van films, series en muziek graag via de speakers in je woonkamer afspeelt.

Voor de overdracht van geluid naar je stereoversterker of receiver zijn er verschillende mogelijkheden. Als de versterker een HDMI-ingang heeft, sluit je de computer via deze kabel aan. Het hifi-apparaat stuurt geluid door naar de aangesloten speakers en het beeld naar de televisie. Controleer vooraf wel of de videokaart van je pc geluid over HDMI ondersteunt, want dat is namelijk niet altijd het geval. Je kunt geluid ook apart doorgeven via een digitale Toslink- of coax-kabel. Op het gebied van muzikaliteit maakt het niet zo veel uit welke aansluiting je kiest, al heeft je keuze wel gevolgen voor de beschikbare surroundformaten (zie kader). Verder is het ook mogelijk om een analoge kabel te gebruiken met aan de ene zijde een 3,5mm-connector en aan de andere zijde twee tulppluggen. Deze kabel gebruik je bijvoorbeeld op een oude versterker zonder digitale inputs.

©PXimport

Tip 04 Controleer welke audio-uitgangen je pc bevat om een externe versterker met speakers aan te sluiten.

Surroundformaten

Als je graag surroundformaten naar een externe receiver wilt doorsturen, is het handig om te weten welke kabel je daarvoor het beste kunt gebruiken. Een Toslink- of coax-kabel heeft voldoende bandbreedte om een meerkanaals DTS- en Dolby Digital-audiospoor naar de versterker door te sturen. Wil je liever met recentere surroundformaten aan de slag, zoals DTS-HD Master Audio of Dolby TrueHD? In dat geval is het noodzakelijk dat je videokaart minimaal een HDMI 1.3-poort bevat. Moderne videokaarten voldoen eigenlijk allemaal aan deze norm. Met een HDMI-kabel bereiken de HD-audio-formaten ongeschonden de receiver.

©PXimport

Iedere moderne videokaart met een HDMI-poort kan tegenwoordig DTS-HD Master Audio en Dolby TrueHD doorsturen, zoals deze MSI N740-2GD5.

Usb-dac

Audiopuristen die het beste geluid uit hun pc willen halen, gebruiken hiervoor een usb-dac. Dit is een klein kastje met een asynchrone usb-ingang. Deze ingang koppel je aan een usb-poort van de computer. De digitaal/analoog-omzetter van de usb-dac zet het digitale geluid afkomstig van de computer om naar een hoogwaardig analoog audiospoor. Via twee analoge uitgangen stuurt het apparaatje dit audiospoor vervolgens door naar het analoge domein van de versterker. Een goede usb-dac heeft als voordeel dat het muziek in studiokwaliteit doorstuurt naar je versterker. Ideaal wanneer je weleens muziek in hoge resolutie downloadt, bijvoorbeeld via een website als www.hdtracks.com.

©PXimport

De meeste usb-dacs bestaan uit een compact hifi-component met een asynchrone usb-poort.

Tip 05: Internet

Uiteraard wil je de pc met internet verbinden. Je regelt dat door een UTP-kabel tussen de computer en router of switch te trekken. Wanneer de pc ver van je router of switch af staat, laat je de verbinding eventueel deels via het lichtnet lopen. Hiervoor heb je een zogeheten powerline-adapter nodig. Via wifi aansluiten kan ook, maar dit is langzamer en je hebt meer kans op storingen.

Indien je regelmatig zware videobestanden streamt over het netwerk, is een gigabit-netwerk geen overbodige luxe. Door de hogere bandbreedte heb je dan minder kans op haperingen. In dat geval is het wel noodzakelijk dat de computers en alle netwerkapparatuur met gigabit overweg kunnen. Controleer in de specificaties of je de waarde 10/100/1000 Mbit/s ziet staan. Voor netwerkkabels zijn er verschillende standaarden in omloop. Voor een gigabit-netwerk heb je UTP-kabels van het type Cat 5e of hoger nodig. Heb je geen idee of de netwerkkaart in jouw pc gigabit ondersteunt? Open met de zoekfunctie van Windows het hulpprogramma Apparaatbeheer. Klik met de rechtermuisknop op de naam van de netwerkadapter en kies voor Eigenschappen. Onder tabblad Geavanceerd selecteer je de optie Speed & Duplex. In het uitrolmenu onder Waarde zie je welke snelheden jouw pc accepteert.

©PXimport

Tip 05 Voor een gigabit-netwerk heb je aan een Cat 5e-kabel voldoende.

Tip 06: Randapparatuur

Moderne pc's en laptops hebben vaak een heleboel usb-poorten aan boord. Dat is niet zonder reden, want via deze aansluiting kun je nogal wat randapparatuur koppelen. Denk aan een printer, usb-stick, externe schijf, digitale (video)camera, smartphone, tablet, navigatieapparaat, webcam, toetsenbord en muis. Meestal is er bij het betreffende product al een usb-kabel meegeleverd, zodat je daarvoor zelf niet hoeft te zorgen. Veel toetsenbord- en muiscombinaties hebben tegenwoordig een draadloze usb-ontvanger, zodat je geen last hebt van overtollige snoeren.

Voor dataoverdracht is het belangrijk om te weten dat er meerdere versies van usb bestaan. Een usb3.0-poort zet veel sneller grote hoeveelheden data over vergeleken met een usb2.0-poort. Handig wanneer je bijvoorbeeld enkele blu-ray-rips naar een externe harde schijf wilt overpompen. Je herkent een usb3.0-poort doorgaans aan een blauwe connector, waarbij je in de meeste gevallen een kabel in diezelfde kleur gebruikt. Deze kleur is niet verplicht, dus een usb3.0-poort kan ook een andere kleur gebruiken. Houd er rekening mee dat de maximale kabellengte voor usb slechts vijf meter bedraagt. Handig om te weten is dat veel printerfabrikanten geen geschikte kabel meeleveren. Je hebt hiervoor een kabel nodig met aan de ene zijde een platte usb-a-connector en aan de andere zijde een usb-b-connector.

©PXimport

Tip 06 Een usb3.0-kabel herken je meestal aan de blauwe kleur.

Tip 07: Kabelaccessoires

Soms kom je niet helemaal uit met je kabel. Geen probleem, want voor ieder type kabel zijn er verlengsnoeren verkrijgbaar. Verder komen de aansluitingen op je pc-apparatuur wellicht niet overeen. Misschien heeft je pc een HDMI-uitgang, terwijl er op de monitor alleen een DVI-poort beschikbaar is. Er zijn hiervoor speciale adapters en combinatiesnoeren verkrijgbaar waarmee je dit probleem oplost. De meeste combinaties zijn mogelijk, zoals VGA naar HDMI en DisplayPort naar HDMI. Kom je usb- of HDMI-poorten tekort, dan zijn er zogeheten hubs verkrijgbaar waarmee je het aantal aansluitingen eenvoudig uitbreidt.

Tip 08: Kabels wegwerken

Kabels zijn een noodzakelijk kwaad die je het liefst zo goed mogelijk wegwerkt. Kabelbinders, gootjes en speciale dozen voor kabelmanagement liggen natuurlijk voor de hand. Je kunt er ook voor kiezen om dunne snoeren te gebruiken. Zo zijn er bijvoorbeeld platte UTP-kabels met een dikte van slechts 1,5 millimeter verkrijgbaar die je probleemloos achter de meeste plinten wegstopt. Je legt deze kabels eventueel zelfs onder het tapijt of een laminaatvloer wanneer je grote afstanden wilt overbruggen. Wees overigens niet bang dat je wegens de dunne constructie signaal verliest, want platte kabels werken even goed als reguliere UTP-kabels.

Van HDMI-kabels zijn er ook ultradunne exemplaren beschikbaar, al is het wel de vraag of die vanwege het dunne materiaal niet storingsgevoeliger zijn. Is er achter je pc, smart-tv of receiver te weinig ruimte beschikbaar? Alle kabeltypen zijn ook verkrijgbaar met een haakse connector waardoor ze minder ver uitsteken. Ideaal als de apparatuur zich dicht tegen een muur of achterwand van een meubel bevindt.

Kabel-ABC

Welke kabel heb je in je handen? We zetten tien veelgebruikte aansluitingen die je momenteel op computers en gerelateerde randapparatuur tegen kunt komen op een rij.

DisplayPort

Digitale aansluiting voor overdracht van video en audio in een hoge resolutie.

Versies: DisplayPort 1.0, 1.1, 1.2, 1.3, 1.4

Te vinden op: computer, monitor, smart-tv

Ondersoorten: mini-DisplayPort, micro-DisplayPort

DVI-D

Digitale aansluiting voor overdracht van video in een hoge resolutie.

Versies: singlelink, duallink

Te vinden op: computer, monitor

©PXimport

eSATA

Digitale aansluiting met een hoge doorvoersnelheid voor het koppelen van interne SATA-schijven. Vaak in combinatie met een usb-poort.

Te vinden op: computer, sommige mediaspelers

©PXimport

Firewire

Alternatief voor usb om data tussen een computer en randapparatuur te transporteren.

Versies: firewire 400, 800

Te vinden op: computer

HDMI

Digitale aansluiting voor overdracht van video en audio in een hoge resolutie.

Versies: HDMI 1.0, 1.1, 1.2, 1.3(a), 1.4(a), 2.0

Te vinden op: computer, gameconsole, mediaspeler, smart-tv, receiver, monitor

Ondersoorten: mini-HDMI, micro-HDMI (digitale videocamera, tablet)

Lightning

Digitale aansluiting voor Apple-apparaten

Te vinden op: iPhone, iPad

©PXimport

S/PDIF

Digitale aansluiting voor overdracht van audio.

Versies: Toslink (optisch), coaxiaal

Te vinden op: computer, gameconsole, mediaspeler, smart-tv, receiver

Usb

Belangrijkste aansluiting voor communicatie en data-overdracht tussen computers en randapparatuur.

Versies: usb 1.0, 1.1, 2.0, 3.0, 3.1

Te vinden op: computer, gameconsole, mediaspeler, smart-tv, receiver, NAS

Ondersoorten: mini-usb, micro-usb (tablets en smartphones)

UTP

Netwerkkabel om computer- en hifi-apparaten met elkaar en het internet te verbinden.

Versies: Cat 5e, 6, 6a, 7

Te vinden op: computer, mediaspeler, smart-tv, gameconsole, NAS, receiver

©PXimport

VGA

Analoge aansluiting voor overdracht van video in een lage resolutie.

Te vinden op: computer, monitor

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 Amerikaanse koelkasten met ijsblokjesmachine
© Daniel Krasoń
Huis

Waar voor je geld: 5 Amerikaanse koelkasten met ijsblokjesmachine

Bij ID.nl zijn we gek op apparaten die het dagelijks leven nét een beetje makkelijker maken. En wat is er nu – zeker tijdens warme dagen – makkelijker dan altijd ijsblokjes of ijskoud water binnen handbereik? We zetten vijf modellen op een rij die uitblinken in comfort en gebruiksgemak.

Een koelkast met ingebouwde ijsdispenser is niet alleen handig, maar ook hygiënisch. Je hebt altijd direct toegang tot ijsblokjes, crushed ice of koud water, zonder dat je de vrieslade of een waterfles hoeft te openen. Sommige modellen werken met een vaste wateraansluiting, andere met een hervulbaar reservoir – handig als er geen waterleiding in de buurt is. Daarnaast zijn veel dispensers voorzien van filters die ongewenste smaakjes of deeltjes uit het water halen. Een slimme toevoeging voor wie gemak, hygiëne en een frisse smaak belangrijk vindt.

Samsung RS6HA8880B1 (Family Hub)

Ben je op zoek naar een koelkast die meer doet dan alleen koelen? De Samsung RS6HA8880B1 is een slimme Amerikaanse koelkast met een indrukwekkende inhoud van 614 liter. Dankzij SpaceMax-technologie blijft de buitenmaat compact, terwijl de binnenkant verrassend ruim is. Het geïntegreerde Family Hub-scherm doet dienst als digitaal prikbord, kookassistent en entertainmenthub. Met camera's binnenin zie je zelfs onderweg wat er nog in de koelkast ligt. De ijs- en waterdispenser is aangesloten op de waterleiding en bevat een UV-nanofilter voor optimale hygiëne. Twin Cooling Plus zorgt voor aparte luchtstromen in het koel- en het vriesgedeelte, wat de versheid van jouw voedsel ten goede komt.

Toepassingen: Gezinnen die smartfuncties en ruimte willen combineren Bijzonderheden: Family Hub-display, Twin Cooling, UV-filter, 36 dB geluidsniveau

Hisense RS694N4TFE

Zoek je een ruime en betaalbare koelkast met ijsdispenser? Dan zit je goed met de Hisense RS694N4TFE. Deze stijlvolle zwarte side-by-side heeft een inhoud van 562 liter, verdeeld over een koel- en een vriesgedeelte. Het apparaat beschikt over Total No Frost, wat handmatig ontdooien overbodig maakt. De Multi Air Flow-technologie zorgt voor een gelijkmatige temperatuurverdeling, wat bederf tegengaat. Handig: de ijs- en waterdispenser werkt met een intern waterreservoir van 4,5 liter, zodat een vaste aansluiting niet nodig is.

Toepassingen: Grote huishoudens, zonder vaste wateraansluiting Bijzonderheden: Intern reservoir, Total No Frost, strak zwart design

LG GSXE90EVDD

Deze ruime Amerikaanse koelkast van LG biedt met 628 liter voldoende plek voor alles wat je gekoeld wilt bewaren. Het model combineert een fraai zwart design met slimme technologie zoals LinearCooling, waarmee temperatuurschommelingen worden geminimaliseerd. Dankzij No Frost en de water- en ijsdispenser met waterleidingaansluiting geniet je van optimaal gemak. De inverter-compressor maakt het apparaat stil en energiezuinig. Dit model is bovendien voorzien van de InstaView-functie, waarbij je door twee keer kloppen de inhoud kunt bekijken zonder de deur te openen.

Toepassingen: Moderne huishoudens met focus op comfort en design Bijzonderheden: InstaView-deur, LinearCooling, 35 dB, wateraansluiting

Bosch KAD93AIDP (Serie 6)

De Bosch KAD93AIDP is een solide en stijlvolle keuze met een netto-inhoud van 533 liter. Dankzij de anti-fingerprint RVS-look blijft hij er netjes uitzien, ook bij intensief gebruik. De VarioZone-indeling biedt flexibiliteit, met uitneembare plateaus en lades. De ijs- en waterdispenser levert zowel ijsblokjes als crushed ice, en is aangesloten op een vaste waterleiding. Total No Frost voorkomt ijsvorming, en met functies als superkoelen en supervriezen ben je altijd voorbereid op grotere hoeveelheden boodschappen.

Toepassingen: Gezinnen die functionaliteit en duurzaamheid zoeken Bijzonderheden: Crushed ice, anti-fingerprint RVS, VarioZone

Siemens KF96DAXEA (iQ500)

Met zijn French-door ontwerp en een inhoud van 574 liter biedt de Siemens KF96DAXEA een moderne uitstraling en veel gebruiksgemak. Deze koelkast beschikt over een hyperFresh-lade op 0 °C voor vlees en vis, en houdt dankzij multiAirflow een constante temperatuur. De water- en ijsdispenser werkt via een vaste aansluiting, en levert naast ijsblokjes ook crushed ice. Het model is voorzien van ledverlichting, een digitaal display en een deur-alarm. Met een geluidsniveau van 39 dB is hij bovendien opvallend stil.

Toepassingen: Designliefhebbers en versfanaten Bijzonderheden: HyperFresh-lade, crushed ice, 39 dB, French-door design

▼ Volgende artikel
11 ergernissen in Windows 11 en hoe je ze uit de weg ruimt
© MehmetDinler
Huis

11 ergernissen in Windows 11 en hoe je ze uit de weg ruimt

Wanneer je naar Windows 11 overstapt, zijn er ongetwijfeld zaken waaraan je moet wennen. Maar soms kunnen die dingen ronduit irritant zijn. Daarom bekijken we de grootste ergernissen van Windows 11 én de manieren om ze te verhelpen.

In dit artikel laten we zien hoe je de grootste ergernissen in Windows 11 aanpakt en het systeem naar je hand zet:

  • Schakel onnodige opstart-apps en achtergrondprocessen uit
  • Zet hinderlijke widgets, badges en meldingen uit
  • Beperk of verwijder OneDrive-synchronisatie en koppeling
  • Verwijder de Microsoft Edge-browser en andere bloatware
  • Zet de Game Bar en Game Mode uit als je geen gamer bent
  • Herstel het klassieke startmenu met Open-Shell
  • Beperk reclame en tracking via de privacy-instellingen
  • Maak Windows stiller en overzichtelijker met Niet storen
  • Ruim je systeem op door handmatig ongewenste vooraf geïnstalleerde apps te verwijderen

Lees ook: Geen fan van Windows Verkenner? Dit zijn je alternatieven

Wat voor de een ergernis is, kan voor de ander simpelweg een verrassende functie zijn. Alles draait om persoonlijke perceptie. We zijn in de fora van Windows 11-gebruikers gedoken om de pijnpunten te vinden. De belangrijkste klachten zijn: de dagelijkse prestatieproblemen die worden veroorzaakt door te veel achtergrondprocessen, Microsoft stuurt je voortdurend richting haar betaalde diensten en overdreven bemoeizucht bij meldingen, badges en reclame. In plaats van te klagen, zorgen wij voor een oplossing. 

Opstartvertraging

Onnodige opstartapps zijn altijd al een bron van ergernis geweest in Windows. Ze belasten de pc doordat ze waardevolle cpu-bronnen aanspreken en zorgen voor een opstartvertraging. Windows 11 bevat zelfs meer bloatware dan Windows 10. Bloatware is een term voor toepassingen die je niet nodig hebt en die het systeem afremmen. Deze toepassingen worden vaak voor de aankoop op nieuwe apparaten geïnstalleerd of ze sluipen op je pc via downloads waarin ze gebundeld zitten. Hoe meer programma’s je hebt, hoe meer achtergrondprocessen die het opstarten kunnen vertragen.

Je kunt ze te slim af zijn door ze te beëindigen in Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies voor Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op alle processen die zijn gekoppeld aan ongebruikte applicaties en gebruik de opdracht Beëindigen. Daarna schakel je de onnodige opstartapps definitief uit. Druk op Windows-toets+I om de Instellingen te openen. Ga naar Apps / Opstarten en zet de apps uit waarvan je niet wilt dat ze samen met het systeem automatisch opstarten.

Wees terughoudend wat betreft toepassingen die automatisch opstarten.

Nieuwsfeeds uitschakelen

Widgets zijn een soort mini-apps. Ze tonen bijvoorbeeld de weersverwachting, een overzicht van je agenda-afspraken of de voetbalresultaten. Standaard toont Microsoft ook zijn nieuwsfeed van het MSN-netwerk, wat doorgaans geen toegevoegde waarde heeft. Oorspronkelijk waren widgets bedoeld om nieuwsfeeds en sociale media in het besturingssysteem te integreren.

Sommige gebruikers houden ervan, anderen haten de widgets hartgrondig, omdat er toch al van alle kanten steeds meer nieuws en sociale info op ons afkomen. Wie zit te wachten op de volgende vondst die meer van hetzelfde levert? Als je tot deze laatste groep behoort, dan kun je de functie uitschakelen. Ga naar Instellingen / Persoonlijke instellingen / Taakbalk / Taakbalkitems en schakel daar Widgets uit.

Gebruik je de widgets zelden of nooit, zet ze dan uit.

OneDrive beperken

Microsoft heeft er een handje van om je met zachte hand naar haar online opslagdienst OneDrive te dirigeren. Bij de eerste set-up krijg je de vraag om OneDrive te gebruiken en daarna maakt OneDrive automatisch en zonder waarschuwing verschillende back-upmappen op OneDrive aan. Dat lijkt op een assertieve dienstverlening, maar de waarheid is dat je als gebruiker op die manier sneller tegen de limiet van 5 gigabyte gratis OneDrive-opslagruimte aanbotst. Het is een marketingtactiek van Microsoft waardoor je gedwongen wordt om te upgraden. Hierdoor ga je sneller overwegen om een betaald abonnement te nemen. Met een Personal Microsoft 365-account krijg je 1 TB aan opslag en 6 TB met een Microsoft Family-abonnement.

Je kunt je overigens afvragen in hoeverre hier een loopje wordt genomen met je privacy. Online back-ups zijn handig, maar ben je ermee gediend dat je gegevens op de servers van Microsoft worden opgeslagen? Misschien wil je liever gebruikmaken van een andere online back-updienst? Nu wordt de indruk gewekt dat de concurrentie tweede keuze is. Ben je het niet eens met deze overijverige OneDrive-synchronisatie, dan klik je met rechts op het pictogram van OneDrive in het systeemvak. Vervolgens selecteer je het tandwieltje rechtsboven om de Instellingen van OneDrive te openen om naar het tabblad Synchroniseren en back-up maken te gaan. Dan klik je op Back-up beheren. Daar kun je aangeven om documenten, afbeeldingen of je bureaublad niet online te bewaren.

Bepaal zelf de mappen waarvan OneDrive een back-up moet maken.

OneDrive ontkoppelen

Wanneer je OneDrive niet vaak gebruikt, kun je deze dienst op je Windows-apparaat ontkoppelen en zelfs verwijderen. Door de koppeling met je Microsoft-account zijn de persoonlijke bestanden in OneDrive beschikbaar op elk apparaat waarop je bent ingelogd met hetzelfde Microsoft-account. Je bent dus niet meer aan een vaste werkplek gebonden. Door te ontkoppelen weet je zeker dat de lokale map niet meer kan synchroniseren met de online opslag.

Klik met rechts in het systeemvak op het pictogram van OneDrive (het wolkje). Kun je dit pictogram niet zien? Klik dan eerst op het PijltjeOmhoog van het systeemvak. Daarna open je het instellingenvenster van OneDrive en ga je naar het tabblad Account. Onder je account selecteer je Deze pc ontkoppelen / Account ontkoppelen. De gegevens die al in OneDrive staan, blijven hierdoor onaangeroerd en de speciale OneDrive-map op de computer verandert in een normale map. Je kunt er bestanden in plaatsen, verwijderen en verplaatsen, maar ze worden niet langer automatisch gesynchroniseerd in de cloud.

Ook al ontkoppel of verwijder je OneDrive, de virtuele map blijft staan in het navigatievenster van Windows Verkenner.

Weg met OneDrive en Edge

Ben je OneDrive echt helemaal beu? Weet dan dat je OneDrive zelfs kunt verwijderen. Het zal je Windows-pc niet beschadigen. Ga naar Instellingen / Apps en open het lijstje met Geïnstalleerde apps. Daar vind je Microsoft OneDrive. Klik op de drie puntjes achter de naam van deze app en selecteer Verwijderen net zoals je dat met elk ander programma zou doen. Het duurt een paar seconden voor de app is verwijderd. Ondertussen heeft Microsoft er ook voor gezorgd dat je op dezelfde manier de browser Edge kunt verwijderen. In het begin van Windows 11 was deze functie nog lichtgrijs gemarkeerd.

Dankzij de nieuwe antimonopoliewet kun je sinds maart 2024 ook de browser van Microsoft verwijderen.

Game Bar voor niet-gamers

De instellingen van Windows 11 bevatten een speciaal onderdeel bedoeld voor gaming. Wanneer je de toetscombinatie Windows-toets+G gebruikt, open je de Windows Game Bar. Daarmee kun je schermafdrukken en clips vastleggen van games die door Microsoft zijn geverifieerd. Eigenlijk is deze functie bedoeld voor het vastleggen van Xbox-games, maar je kunt hem ook gebruiken voor schermopnames van gewone programma’s.

Geen kwaad woord over de Windows Game Bar. Maar als je geen of zelden games speelt, heeft het geen zin om de Game Bar en Game Mode op de computer in te schakelen. Bovendien kan deze applicatie veel cpu en geheugen gebruiken. Om de Game Bar uit te schakelen, ga je weer naar het instellingenvenster van Windows. Daar kies je Gaming / Game Bar. Vervolgens schakel je bovenaan de optie uit bij Je controller mag Game Bar openen. Daarna ga je terug naar het venster Gaming en je kiest het tabblad Gamemodus om ook hier de optie Gamemodus uit te zetten.

Ben je geen gamer, schakel dan de Game Bar uit.

Badges in de kiem smoren

Windows 11 toont voortdurend meldingen op de taakbalk die je waarschuwen voor onder meer updates en nieuwe e-mail. Deze zogenaamde badges staan standaard ingeschakeld. Ze blijven eindeloos opduiken. Bankwebsites sturen je constant badges, maar ook browserextensies doen dat. Het wordt snel te veel van het goede. Nogal wat gebruikers ergeren zich hieraan, wat heel begrijpelijk is.

Je kunt de badges uitschakelen door met rechts op de taakbalk te klikken en dan te kiezen voor Taakbalkinstellingen. Scrol aan de rechterkant naar beneden en klik op Taakbalk. Vervolgens scrol je nog wat verder naar beneden tot je bij Gedrag van taakbalk bent. Hier kun je de optie uitschakelen bij Badges weergeven in taakbalk-apps. Dit is trouwens ook de plaats waar je de uitlijning van de taakbalk wijzigt. Standaard staan de pictogrammen gecentreerd op de taakbalk. Hier kun je aangeven dat die links moeten worden uitgelijnd. Hierdoor wordt het Startmenu aan de linkerkant weergegeven zoals vroeger.

In de taakbalk kun je de badges verbergen.

Terug naar bekend startmenu

Mis je het startmenu van Windows 10? Er is een interessante tweak waarbij je het Windows 11-startmenu vervangt door het type uit Windows 10. Download Open-Shell van de GitHub-website. De laatste versie op het moment van schrijven is OpenshellSetup 4.4.195. Je hebt de keuze tussen een zelfuitvoerbaar exe-bestand of een gecomprimeerd 7Z-bestand. Wij gaan voor het exe-bestand.

In de set-upwizard schakel je de opties Classic Explorer en Classic IE uit. De optie Create a start menu folder moet aangevinkt blijven. Zodra het installatieproces voltooid is, open je via Windows Zoeken de Open-Shell Menu Settings. Daarna kun je kiezen tussen de Classic Style, Classic with two columns of Windows 7 style.

Misschien wil je ook de knop naar het startmenu aanpassen zodat deze op die van Windows 10 lijkt. Hiervoor vink je de optie Replace start button aan. Vervolgens kies je een van de drie voorstellen uit, of je klikt op Pick Image. Zoek op het web naar een afbeelding van het Windows 10-startmenu en selecteer die. Wil je op je schreden terugkeren en Open-Shell verwijderen? Dat doe je via Instellingen / Apps / Geïnstalleerde apps. Selecteer Open-Shell en gebruik de optie Verwijderen.

Geef het startmenu zijn oude look terug.

Advertenties uitschakelen

Windows 11 genereert een unieke identifier, een zogenaamde reclame-ID, om je activiteiten te volgen. Hiervoor gebruikt Microsoft je zoekopdrachten, eerdere aankopen van Microsoft-producten en online activiteiten die gekoppeld zijn aan je Microsoft-account. Adverteerders kunnen die gebruiken om jou gerichte advertenties te sturen wanneer je apps gebruikt. Ben je gevoelig voor je privacy, dan zet je hier ook het mes in.

Open Instellingen en ga naar Privacy en beveiliging. Klik rechts op het onderdeel Algemeen. Zet de schakelaar uit bij Laat apps me persoonlijke advertenties zien door mijn reclame-id te gebruiken. Doe hetzelfde bij Websites hebben toegang tot mijn lijst met talen zodat er inhoud kan worden weergegeven die relevant is voor mijn locatie. Optioneel schakel je ook de optie daaronder uit: Start en zoekresultaten door Windows laten verbeteren door app-lanceringen bij te houden. Tot slot zet je ook de vierde optie uit: Suggesties voor inhoud in de app Instellingen weergeven.

Draag zorg voor je privacy en schakel reclamemeldingen uit.

Meldingen uitschakelen

In het Berichtencentrum komen ook systeemwaarschuwingen, ongelezen berichten, nieuwe artikelen van je favoriete websites en meer meldingen binnen. Deze kunnen nuttig zijn om je op de hoogte te houden van wat er gebeurt, maar het is best mogelijk dat de hoeveelheid meldingen en geluiden overweldigend is en op je zenuwen gaat werken. Daarom kun je meldingen uitschakelen om afleiding te minimaliseren. Open de Instellingen en klik op Systeem. Aan de rechterkant klik je op de pagina Meldingen. Hier kun je de schakelaar Meldingen uitschakelen omzetten. Wil je nog verder gaan, dan zet je de schakelaar Niet storen aan.

Zo, dat scheelt een hoop afleiding.

Snoeien in bloatware

Een nieuwe pc komt met een hoop bloatware en bij Windows 11 is dat niet anders. Het gaat om software waar je niet om hebt gevraagd. Bloatware neemt niet alleen geheugenruimte in beslag, hij verslechtert ook de prestaties van het systeem. Meestal gaat het om spelletjes, testversies van beveiligingssuites en virusscanners, cloudservices en zelfs fotoboeken.

Er zijn freewaretools die scannen naar bloatware, ook wel crapware genoemd, om die automatisch te verwijderen. Maar als je er niet goed in thuis bent, kun je hiermee meer kwaad dan goed doen. Sommige applicaties zijn immers noodzakelijk voor de goede werking van het systeem. De website Should I Remove It is gespecialiseerd in het vinden en verwijderen van bloatware. Hier vind je uitgebreide overzichten van bloatware bij alle belangrijke computermerken. Neem bijvoorbeeld Toshiba, die heeft meer dan dertig applicaties die als testversie worden geïnstalleerd. Snoei de bloatware dus handmatig. Dat doe je via Instellingen / Apps / Geïnstalleerde apps. Daar zie je alle programma’s die op de machine zijn geïnstalleerd. Blader door de lijst en controleer welke programma’s je kunt verwijderen.

Volgens de website Should I Remove It bevat een Toshiba de meeste bloatware.

Watch on YouTube