Je beheert een bescheiden netwerk thuis of op je werk en dat betekent dat je altijd wel iets omhanden hebt. Alle hulp is dan meer dan welkom en die kan WSCC (Windows System Control Center) je zeker bieden: deze gereedschapskist bevat namelijk bijna driehonderd gratis tools. In 15 stappen kun je je perfecte thuisnetwerk aanleggen.

Tip 01: Collectie

Ben je al langer bezig met de uitbouw van je netwerk, dan ben je vast al eens gestuit op systeemtools van Sysinternals (Mark Russinovich) of van NirSoft (Nir Sofer). Wat je misschien niet weet, is dat die allebei praktisch alle eigen tools in een softwarepakket hebben samengebracht: Sysinternals Suite (ongeveer zeventig tools) en NirLauncher (ongeveer tweehonderd tools). Maar het wordt nog beter: beide pakketten zijn tot een supersuite samengesmolten in WSCC, wat staat voor Windows System Control Center. Wij telden haast driehonderd tools, en nagenoeg alle tools zijn geschikt voor Windows 7 en hoger. Toegegeven, er is enige overlap, maar één ding is zeker: ben je op zoek naar een tool voor optimalisatie of troubleshooting, dan kom je met WSCC helemaal aan je trekken.

©PXimport

Tip 02: Download

Laten we beginnen met de installatie van WSCC – hoewel, installatie … er bestaan ook portable versies van deze suite. Je vindt de downloads hier. Wijzelf kiezen voor WSCC 64-bit (Portable), dat zich als een zip-bestand laat ophalen. Heb je een 32bit-versie van Windows geïnstalleerd dan kies je logischerwijs voor WSCC (Portable) of eventueel voor WSCC (Setup). Om te achterhalen welke Windows-variant je hebt draaien, klik je in Windows 10 de Windows-startknop met de rechtermuisknop aan en kies je Systeem. Bij Typesysteem lees je de nodige informatie af.

Zodra je het zip-bestand hebt uitgepakt, dubbelklik je op het exe-bestand. Dat blijkt aanvankelijk weinig meer te zijn dan een grafische schil rond tools die je nog eerst even moet downloaden. Er verschijnt een venstertje waarin je kunt aangeven uit welke softwarebronnen je wilt putten. We stellen voor dat je alle vinkjes laat staan en dat je driemaal bevestigt met Yes en met OK. Let wel, als je van plan bent de suite alleen op systemen met dezelfde architectuur (32 bit of 64 bit) te gebruiken, vink dan Install a single architecture aan en kies dan tussen: Install the 64-bit version if available en Install the 32-bit version if available. Zodra je nu de Install-knop indrukt en met Yes bevestigt, worden alle tools netjes opgehaald en op je schijf gezet. Rustig afwachten, want dat kan een paar minuten in beslag nemen. Overigens hoef je niet bang te zijn dat je schijf dichtslibt: het totale pakket neemt ruwweg maar zo’n 100 MB in beslag.

©PXimport

Tip 03: Interface

Zodra alle downloads zijn uitgevoerd, worden de tools standaard alfabetisch weergegeven in het hoofdvenster van WSCC wanneer je in het linkervenster de rubriek AllItems aanklikt. Voor we in deze gereedschapskist duiken, is het goed om weten dat je via de knop Updates (rechtsboven) op elk moment snel kunt nagaan van welke tools er eventueel een update is uitgekomen. Die kun je dan net zo makkelijk ophalen met de Install-knop.

Toegegeven, met bijna driehonderd tools is de rubriek AllItems misschien niet de meest aangewezen weg om snel de gewenste tool te vinden. Gelukkig zijn er hulpmiddelen aan boord. Zo kun je een tool met de rechtermuisknop aanklikken en Add to Favorites selecteren. Die belanden dan automatisch in de rubriek Favorites. Verder zijn er nog thematische rubrieken, zoals File and Disk, Web Browser, Network, Internet, Security, Audio/Video enzovoort, al dan niet opgesplitst per suite (SysInternals Suite, NirSoftUtilities en een aantal Windows-eigen tools). Ten slotte is er nog de zoekbalk waarmee je gericht op trefwoorden in de namen en beschrijvingen van de tools kunt zoeken.

We wijzen je ook nog graag op de knop NewConsole. Hiermee start je een opdrachtvenster op, waarbij je zowel commando’s als de bijhorende parameters kunt uitvoeren. Via het kleine pijltje bij Command komen trouwens al meteen een paar tientallen opdrachten onder handbereik.

©PXimport

Keuze

Tip 04: Verdacht verkeer?

Je hebt al een paar keer gemerkt dat de leds op je switch of router hevig tekeergaan terwijl er nauwelijks iemand op je netwerk actief is. Dat kan op onschuldig netwerkverkeer wijzen, zoals een back-up naar een online opslagruimte, maar ook malware valt niet uit te sluiten.

In eerste instantie kun je dan Netstat (Windows / Network) starten. Die toont je de actieve netwerkverbindingen (tcp) evenals de poorten waarop de machine aan het ‘luisteren’ is. Je leest ook de adressen af van de betrokken partijen. Met Ctrl+C zet je deze sessie weer stop. Tools waarmee je nog meer te weten komt zijn TCPView (Sysinternals / Network) en vooral ook CurrPorts (NirSoftUtilities / Network). Deze laatste geeft in realtime alle netwerkverbindingen weer, inclusief de naam van en het pad naar het betreffende proces (zoals TeamViewer_Service.exe of Outlook.exe), het bedrijf dat achter dit proces zit, het lokale ip-adres en het adres van de andere partij (RemoteAddress), enzovoort.

©PXimport

Tip 05: Whois?

Er zitten echter nog een paar extra handigheden in deze tool. Wanneer je het vizier-icoon aanklikt en dat naar een programmavenster versleept, dan krijg je alleen de netwerkverbindingen te zien van dat specifieke programma. Op deze manier ontdek je heel snel welke toepassing voor welke netwerkconnecties verantwoordelijk is.

Stel, je krijgt een remote ip-adres te zien en je wilt toch achterhalen wie of wat achter dat adres zit. Ook dat kom je zo te weten! Klik het betreffende item met de rechtermuisknop aan en kies IPNetInfo in het contextmenu. Hiermee start je automatisch alweer een andere tool van NirSoft op, eentje die een zogenoemde ‘whois’-actie uitvoert. Als het goed is, kom je dan onder meer de naam, e-mailadres en telefoonnummer van de eigenaar te weten, evenals het adres en het land van herkomst.

©PXimport

Tip 06 Netwerk: snelheid

Doet een netwerkverbinding nukkig, dan is een AdapterWatch (NirSoft Utilities / Network) een prima vertrekpunt voor je troubleshooting-sessie. Die geeft namelijk een overzicht van alle netwerkadapters van het betreffende toestel en geeft je over elke adapter heel veel informatie. We focussen ons hier op een aantal items die, afhankelijk van het probleem, best nuttig kunnen zijn.

Wil je weten welke adapter op dit moment actief is, kijk dan naar ReceivedData en SentData: hier lees je namelijk ‘live’ af hoeveel data de adapter al tijdens de huidige werksessie heeft ontvangen en verstuurd.

Het item Interface Speed (Bits Per Second) vertelt je of de adapter wel degelijk is ingesteld op 1 Gigabit (1 000 000 000) dan wel op 100 Mbit (100 000 000). Blijkt het slechts om 100 Mbit te gaan terwijl je 1 Gigabit had verwacht, dan staat je adaptersnelheid wellicht foutief ingesteld. In dat geval druk op je Windows-toets+R en voer je het commando devmgmt.msc uit. Het Windows Apparaatbeheer start op. Klik met de rechtermuisknop op de betreffende adapter in de rubriek Netwerkadapters en kies Eigenschappen. Open vervolgens het tabblad Geavanceerd en zoek naar (iets als) Snelheid & duplex. Staat die ingesteld op 100 Mbps, kies dan in het uitklapmenu de optie Automatisch onderhandelen of stel die eventueel vast in op 1.0 Gbps full duplex. Bevestig met OK.

©PXimport

Tip 07 Netwerk: dhcp

Via AdapterWatch vind je onder meer nog de DefaultGateway terug, in de vorm van een ip-adres. In de meeste gevallen is dat het interne ip-adres van je router. Wanneer je dus de instellingen op je router wilt checken, dan hoef je in principe alleen maar dit adres in te vullen op de adresbalk van je browser, waarna je de webinterface van je router te zien krijgt en je je kunt aanmelden.

Het interne ip-adres van de computer zelf lees je af bij IPAddresses. Blijkt dit een adres te zijn dat begint met 169. dan heb je de pc hoogstwaarschijnlijk zó ingesteld dat die automatisch een ip-adres moet krijgen van je router – in dit geval lees je dan Yes af bij DHCP Enabled – maar krijgt die om een of andere reden toch geen (geldig) adres door. In dat geval doe je er goed aan de instellingen van je router na te lopen (zie boven) en te controleren of de dhcp-service daar wel is ingeschakeld.

©PXimport

Tip 08 Netwerk: dns

Bij een ingeschakeld dhcp krijg je, naast een ip-adres, normaliter automatisch ook de adressen van de dns-servers door – de router zelf ontvangt die gewoonlijk van je internetprovider. Kort door de bocht zorgt zo’n dns-server ervoor dat een website correct kan worden gevonden wanneer je de url in je browser invult.

Stel je op een bepaald moment vast dat je niet meer kunt surfen, controleer dan of er wel een ip-adres staat ingevuld bij DNSServers. Overigens kun je ook altijd zelf alternatieve dns-servers invullen, bijvoorbeeld die van Google. Dat doe je als volgt in Windows. Druk op Windows-toets+R en voer het commando ncpa.cpl uit. Klik de (actieve) netwerkadapter met de rechtermuisknop aan en kies Eigenschappen. Kies Internet Protocol Versie 4 en druk op de knop Eigenschappen. Vink De volgende DNS-serveradressen gebruiken aan en vul de adressen 8.8.8.8 en 8.8.4.4 in. Of, voor wie dat nuttig vindt: wanneer je hier 208.67.220.123 en 208.67.222.123 invult dan worden de meeste pornografische sites op dit toestel automatisch geblokkeerd – met dank aan de dns-servers van OpenDNS.

Tip 09 Verbonden apparaten

Stel, je wilt een bepaald apparaat bereiken dat aan je netwerk hangt, maar je kent het ip-adres (of de hostnaam) niet meer, of je wilt gewoon weten welke apparaten met je netwerk verbonden zijn. In beide gevallen kan de tool WhoIsConnectedSniffer (NirSoft Utilities / Network) je van dienst zijn. Let wel, om de ingebouwde ‘sniffer’ zijn werk te laten doen is het wel nodig dat je WSCC opstart als administrator: klik met de rechtermuisknop op wscc.exe en kies Als administrator uitvoeren. Overigens, mocht je ondervinden dat ook andere tools uit WSCC niet naar behoren functioneren: de kans is groot dat ze wél werken wanneer je WSCC als administrator opstart.

Bij het opstarten van WhoIsConnectedSniffer laat je desgevraagd de optie WinPcap Packet Capture Driver aangevinkt. Als het goed is toont de tool vervolgens de gedetecteerde toestellen, zoals een netwerkprinter, pc’s, internetcamera, router, nas, enzovoort. Je komt onder meer de ip- en mac-adressen te weten, evenals de naam van de fabrikant.

©PXimport

Tip 10 Netwerkbronnen

NetResView (NirSoft Utilities / Network) scant eveneens je netwerk, maar deze keer met de bedoeling alle bereikbare netwerkbronnen te inventariseren. Je ziet bijvoorbeeld welke gedeelde mappen zoal beschikbaar zijn, welke gedeelde printers, enzovoort. Je hoeft eigenlijk niet meer te doen dan aan te geven in welke items je precies geïnteresseerd bent – iets wat je overigens altijd nog kunt aanpassen via Options / Advanced Options. De tool deelt je onder meer de sharenaam, het lokale pad en het ip-adres mee. Als je bij een bepaald item, zoals een gedeelde map op een nas, over de nodige machtigingen beschikt, dan kun je er vanuit het contextmenu ook meteen naartoe gaan.

©PXimport

Tip 11 Wifi-optimalisatie

Heel veel thuisgebruikers hebben een wifi-netwerk dat (nog) op de 2.4 GHz-band opereert. Dat houdt in dat er slechts elf (of dertien, zo je wilt) kanalen beschikbaar zijn. Wil je er zeker van zijn dat naburige netwerken niet interfereren met je eigen draadloze netwerk, dan zorg je er het best voor dat je eigen kanaal minstens vijf kanalen verwijderd is van dat van de andere netwerken. Om te zien welke netwerken in je onmiddellijke omgeving actief zijn en op welk kanaal ze opereren, kun je WifiInfoView inzetten (NirSoft Utilities / Network). Die geeft niet alleen een overzicht van de ssd’s (netwerknamen, zeg maar), maar ook het kanaalnummer – en nog veel meer. Stel je bijvoorbeeld vast dat een naburig netwerk op kanaalnummer 9 opereert en je eigen netwerk is actief op kanaal 6 dan kun je dit laatste – in je draadloze router of accesspoint – wijzigen in bijvoorbeeld kanaal 1 (of je spreekt met je buren af dat jullie allemaal een ander kanaal kiezen).

WifiInfoView kan echter ook nuttig zijn als je een ‘site survey’ wilt uitvoeren, aangezien ook de rssi-waarde (Received Signal Strength Indicator) van de gedetecteerde toegangspunten wordt meegedeeld. Wanneer je WSCC op je laptop installeert en daarmee rondwandelt terwijl WifiInfoView draait, kun je op elk moment de signaalsterkte van je eigen draadloze router aflezen en op die manier de optimale positie van die router bepalen.

Ook goed om weten: de tool WifiHistoryView geeft je een chronologisch overzicht van alle verbindingen die je computer eerder met een draadloos netwerk heeft gemaakt.

©PXimport

Tip 12 Actieve processen

Start een computer opvallend traag op of reageert hij soms langzaam, dan is de kans reëel dat je te maken hebt met ongewenste ‘mee-eters’. Dat zijn programma’s die vaak ongemerkt tegelijk met Windows opstarten en op de achtergrond actief blijven. Je kunt wel een en ander controleren vanuit het Windows taakbeheer (druk Ctrl+Shift+Esc), met name op de tabbladen Opstarten en Processen, maar Autoruns (SysinternalsSuite / Process) werkt grondiger en is veel informatiever. Zowat alles wat automatisch wordt opgestart, krijg je hier te zien. Het tabblad Everything verzamelt al deze items, maar via de andere tabbladen krijg je een uitgesplitste weergave. Zo geeft het tabblad Logon de typische autostart-locaties weer voor alle Windows-gebruikers, vind je bij Scheduled Tasks een overzicht terug van de ingeplande taken, enzovoort. Wil je een item (tijdelijk) op non-actief zetten, dan hoef je alleen maar het bijhorende vinkje maar weg te halen. Je kunt een item echter ook effectief verwijderen door het met de rechtermuisknop aan te klikken en Delete te kiezen.

Handig is ook de mogelijkheid om een snapshot van de resultaten te nemen (via File / Save) en dat, bijvoorbeeld meteen na de installatie van een nieuw programma, te vergelijken met de huidige situatie (via File / Compare). Op die manier kom je snel te weten of dat programma niet stiekem een of ander proces activeert bij het opstarten.

Ook nuttig: wanneer je een item aanklikt met de rechtermuisknop en CheckVirusTotal selecteert, wordt het naar een online antivirusservice doorgestuurd en krijg je even later in de kolom VirusTotal (uiterst rechts) het resultaat te zien van een zestigtal antivirustools.

©PXimport

Tip 13 Schijfactiviteit

Je schijf ratelt voortdurend en je wilt wel eens weten welke schijfactiviteit er gaande is. Of je bent gewoon nieuwsgierig naar wat een bepaald programma allemaal uitspookt op je systeem. In beide gevallen heb je aan Process monitor (SysInternals Suite / File and Disk) een slimme detective. Zodra je de tool opstart, logt die standaard alles wat er op dat moment gebeurt met je register, bestandshuishouding, netwerkadapter, enzovoort. Via File / Capture Events of met de sneltoets Ctrl+E kun je op elk moment deze gebeurtenissenregistratie onderbreken en ook weer opstarten. Je zult merken: het aantal geregistreerde gebeurtenissen kan in korte tijd ontstellend groot worden. Gelukkig kun je deze informatiestroom op diverse manieren filteren of beperken. Via de knopjes rechts op de knoppenbalk kun je bijvoorbeeld alleen activiteit met betrekking tot het Windows-register, bestanden of de netwerkadapter laten monitoren. Op deze knoppenbalk tref je ook een vizierknopje aan: wanneer je dat naar het venster van een opgestarte toepassing versleept en daar loslaat, krijg je alleen nog de activiteiten te zien waar die applicatie verantwoordelijk voor is.

Wil je haarfijn kunnen instellen wat de tool moet monitoren dan maak je beter gebruik van het filterknopje. Via de uitklapmenu’s kun je hier meerdere filters activeren en bijvoorbeeld alleen bepaalde toepassingen laten monitoren die specifieke handelingen uitvoeren. Met de Reset-knop verwijder je deze extra filters weer.

©PXimport

Tip 14 Mapcontrole

Je wilt om een of andere reden weten zodra er zich een wijziging in een (al dan niet gedeelde) map of een van de submappen voordoet. Daar kan FolderChangesView (Nirsoft Utilities / File and Disk) je bij helpen. Je geeft eerst de basismap aan die je wilt laten monitoren. Standaard staat er ook een vinkje bij Monitor all subfolders under the specified folders. Het is echter mogelijk extra filters in te stellen, en bijvoorbeeld alleen bestanden te tonen – of die juist niet te tonen – die aan bepaalde voorwaarden voldoen. Bijvoorbeeld geen bestanden met extensie tmp of bak (*.tmp, *.bak) of geen bestanden groter dan 100000 bytes. Als je dat zo instelt, worden alle gedetecteerde wijzigingen automatisch in een tekstbestand bewaard of je krijgt een zelf in te stellen geluidje te horen zodra een wijziging zich voordoet.

©PXimport

Tip 15 Speciale mappen

Windows gebruikt zelf een groot aantal speciale mappen, bijvoorbeeld om toepassingsinstellingen of mediabestanden te bewaren, om tijdelijke bestanden of snelkoppelingen naar andere bestanden in op te slaan, enzovoort. Het is vaak een hele zoektocht om zo’n map te lokaliseren, aangezien die vaak diep in de mappenhiërarchie zit verborgen. Gelukkig kun je daarvoor SpecialFoldersView (NirSoft Utilities / File and Disk) gebruiken.

Zodra je deze tool opent, krijg je een overzicht van alle bekende Windows-mappen met de standaardnaam en het exacte pad naar die map. Een dubbelklik volstaat om je meteen naar de gewenste map te brengen. Plaats je bijvoorbeeld bestanden in de map CDBurning, dan duikt een pop-upvenster op van waaruit je die bestanden op cd of dvd kunt branden. En open je de map Fonts, dan krijg je een overzicht van alle geïnstalleerde fonts. Het volstaat hier een font te selecteren en Voorbeeld aan te klikken om te zien hoe dat font er in verschillende groottes uitziet.

©PXimport

Nu de ondersteuning voor Windows 10 echt gestopt is, zul je binnenkort toch echt moeten overstappen. Maar wat nu als je hardware ontoereikend is voor Windows 11 of als je helemaal geen zin hebt in dat systeem? Met Linux kun je alle kanten uit, dus bespreken we de interessantste varianten.

Een groot voordeel van Linux zijn de acceptabele systeemeisen, waardoor je in de praktijk ook nog volop plezier kunt halen uit oudere computers. Met het recente afscheid van Windows 10 bedenk je nu mogelijk wat je met de computer of laptop kunt doen en hoe je niet afhankelijk bent van een eventuele overstap naar Windows 11.

MX Linux

We beginnen met MX Linux. Dit is een goed voorbeeld van een Linux-distributie die niet al te hoge eisen aan de hardware stelt: minimaal een dualcore-processor van minstens 2 GHz en zo'n 15 GB vrije schijfruimte. Een intern geheugen van 1 GB is al voldoende om MX Linux te draaien. Behalve een 64bit-versie is er ook een 32bit-uitvoering beschikbaar, prettig voor oudere computers. Dat wordt gewaardeerd: MX Linux is een van de populairste Linux-distributies op dit moment.

Omgevingen

Verwacht niet te veel toeters en bellen op het gebied van gebruikersinterface. Dat heb je ook niet nodig voor alledaagse taken. Voor MX Linux zijn verschillende omgevingen beschikbaar. Ga je voor ultieme prestaties en functioneel gebruik, dan is Xfce een goede kandidaat. De omgeving heeft een eenvoudige opzet, maar stelt ook geen hoge eisen aan het systeem.

In de sectie MX Tools vind je een verzameling van handige programma's om de computer te onderhouden. Je kunt hier nieuwe gebruikers aanmaken en de opstartvolgorde van het systeem aanpassen, als je gebruikmaakt van meerdere besturingssystemen. Ook zijn er programma's waarmee je de computer kunt herstellen in geval van problemen. Via de sectie Setup installeer je aanvullende drivers en bijvoorbeeld codecs voor audio en video. 

Rijkere omgeving

Geef je de voorkeur aan een rijkere omgeving, dan kun je de KDE-omgeving gebruiken. Deze vertoont grote gelijkenis met een gemiddeld Windows-bureaubladomgeving en is relatief gebruiksvriendelijk. Ook is er veel ruimte voor het aanpassen van de omgeving aan je eigen smaak, bijvoorbeeld met aangepaste achtergronden en een pictogramset. Je kunt die zelf samenstellen of gebruikmaken van kant-en-klare thema's, wederom vergelijkbaar met Windows.

De derde omgeving – Fluxbox – combineert het beste van beide werelden: de snelheid van het eerder genoemde Xfce en de gebruiksvriendelijkheid van de KDE-omgeving. Dit maakt de omgeving geschikt voor iets oudere hardware, maar ook prima bruikbaar voor meer moderne hardware.

Standaardapps

MX Linux is standaard voorzien van een aantal apps waarmee je direct aan de slag kunt. Zo vinden we Firefox als browser en heeft MX Linux de Thunderbird-client voor e-mail. Ook is er een recente editie van het kantoorpakket LibreOffice vooraf geïnstalleerd. Voor het afspelen van audio en video hebben de makers het bekende VLC meegeleverd. Ook vind je Strawberry, een relatief uitgebreide muziekspeler, terug in de omgeving. Je kunt zelf aanvullende apps installeren via de MX Package Installer. De apps zijn onderverdeeld in verschillende categorieën, zoals Email, Games en Browser. Via het zoekvak bovenin kun je specifieke apps vinden.

Elementary OS

Visueel aantrekkelijk

Waar sommige Linux-distributies niet uitblinken in gebruiksvriendelijkheid of uiterlijk, onderscheidt Elementary OS zich van de rest. In onze ogen is dit een van de meest visueel aantrekkelijke Linux-versies op dit moment. Een deel van de omgeving doet sterk denken aan het uiterlijk van Apple-omgevingen. Zelf noemen de makers het de Pantheon-omgeving. Voor Elementary OS heb je een Intel Core i3 of vergelijkbare processor nodig, 4 GB intern geheugen en 32 GB vrije schijfruimte. Je kunt Elementary OS ook proberen zonder het eerst te installeren (zie ook het kader 'Probleemloos proberen' verderop in dit artikel).

Extra veilige óf klassieke modus

Veel aandacht is besteed aan veiligheid en privacy. Dat merk je bijvoorbeeld met de Secure Session. Deze modus kun je activeren tijdens het aanmelden. Bij de Secure Session heeft elke app expliciet toestemming nodig om een taak uit te voeren, bijvoorbeeld toegang krijgen tot de fotomap of de camera. Dit is vergelijkbaar met de machtigingen die je op een mobiele telefoon per app kunt toekennen. Heb je hieraan geen behoefte en wil je de apps direct toegang geven tot 'alle' acties, dan kun je in Elementary OS ook nog kiezen voor de klassieke modus.

AppCenter

Standaard is in Elementary OS een volwassen set apps ingebouwd. Zo vind je onder meer apps voor het afspelen van audio en video, maar ook voor het werken met Office-documenten. Aanvullende apps installeer je via het onderdeel AppCenter. Handig is dat dit onderdeel ook toegang biedt tot de apps die je via Flathub kunt krijgen (over Flathub lees je elders in dit artikel).

Je kunt kiezen welke repository (bron) je wilt gebruiken: die van Elementary OS of Flathub. Ook in het AppCenter is de focus op veiligheid goed merkbaar: je leest welke rechten de app wil gebruiken (bijvoorbeeld het aanpassen van systeeminstellingen). Ook lees je op voorhand over eventuele compatibiliteitsproblemen of onderdelen die niet werken. Verder valt Elementary OS in positieve zin op qua toegankelijkheidsfuncties. Zo hebben de makers veel aandacht besteed aan navigatie met het toetsenbord (in plaats van afhankelijkheid van de muis) en screenreader-functionaliteit, waarbij de elementen op het scherm worden voorgelezen door een stem en je niet afhankelijk bent van het beeldscherm.

Meerdere omgevingen

Mogelijk gebruikte je in Windows verschillende bureaubladen, bijvoorbeeld om privé en werk gescheiden te houden. Die functionaliteit vinden we ook terug in de standaardomgeving van Elementary OS: voor elk type taak kun je een afgescheiden werkruimte met eigen bureaublad en pictogrammen maken. Ook biedt het een Niet storen-modus, die ervoor zorgt dat afleidende berichten tijdelijk worden gedempt. De omgeving beschikt ook over een beeld-in-beeldmodus, waarbij je bijvoorbeeld een video kunt afspelen terwijl je in Office een document aanpast.

Voor het gebruik van Elementary OS betaal je volgens de makers 'wat je ervoor kunt missen'. Op de website kun je een standaardbedrag (zoals 20 of 30 euro) of een aangepast bedrag opgeven.

Linux Mint

Interessante keuze

In de lijst met aantrekkelijke Linux-kandidaten mag Linux Mint niet ontbreken. Niet voor niets kun je bij ons regelmatig lezen over deze Linux-distributie. Zoek je bijvoorbeeld een opvolger voor Windows 10 en kun je door hardwarebeperkingen niet overstappen naar Windows 11, dan is Linux Mint een interessante keuze.

Het besturingssysteem stelt geen onredelijke eisen aan de computer: je hebt minimaal 2 GB werkgeheugen nodig (al is 4 GB aanbevolen) en kunt al aan de slag met 20 GB vrije schijfruimte (100 GB is aanbevolen). Prettig van Linux Mint is de lange ondersteuningsperiode. De meest recente versie van Linux Mint ('Xia') wordt tot 2029 ondersteund.

Net als bij het elders besproken MX Linux, kun je bij Linux Mint kiezen tussen verschillende omgevingen. Voor de beste ervaring kies je voor Cinnamon. Deze omgeving is het meest modern en kent een grote gelijkenis met Windows 10: handig voor de Windows-overstappers. Daarnaast kun je kiezen voor de Mate- en Xfce-omgeving. De omgeving Mate is beperkter en kent minder functies dan Cinnamon, vergt minder van de computer en is hierdoor geschikt voor oudere computers. Tot slot legt Xfce verreweg het minst beslag op de computer, maar biedt minder functies dan Mate en Cinnamon.

Naast Windows

Tijdens de installatie kun je ervoor kiezen om Linux Mint naast Windows te installeren (via de optie Installeer Linux Mint naast Windows Boot Manager) of juist een volledige overstap te maken (Wis schijf en installeer Linux Mint). Eenmaal geïnstalleerd, valt de gebruikersomgeving direct op: overzichtelijk en in veel opzichten vergelijkbaar met Windows. Ook valt het relatief grote aantal standaardapps op. Deze zijn toegankelijk via het Menu en ondergebracht in verschillende categorieën, bijvoorbeeld Kantoor voor Office-programma's en Geluid & Video voor audio- en videospelers.

Een belangrijk pluspunt van Linux Mint is de mogelijkheid om de gebruikersomgeving tot in detail naar je hand te zetten. Dat doe je via Menu, Voorkeuren. Bepaal hier onder meer het bureaublad, de pictogrammen en kies een thema, waarmee je het uiterlijk van Linux Mint in één keer aanpast, vergelijkbaar met Windows.

Zorin OS

Gebruiksvriendelijke optie

Zorin OS is ook een interessant alternatief voor Windows. De Linux-distributie biedt je een gebruiksvriendelijke omgeving en heeft wat betreft opzet veel weg van Windows 11. Er bestaan meerdere uitvoeringen van Zorin OS. Zorin OS Core mag je gratis gebruiken. Dit is een prima startpunt om te controleren of deze Linux-distributie je bevalt. Ben je tevreden, dan kom je echter al gauw uit bij het betaalde Zorin Pro. Je betaalt hiervoor een kleine 50 euro, maar krijgt met Pro toegang tot de eerdergenoemde Windows 11-achtige omgeving.

Als je op de website even doorklikt, kom je uit bij Zorin OS Lite. Zoals de naam al doet vermoeden, gaat het hier om een lichtgewicht uitvoering van het besturingssysteem, dat je kunt gebruiken op oudere hardware. Houd er wel rekening mee dat de Lite-versie verder niet meer wordt ontwikkeld. Voor de nieuwste versie van Zorin OS Core heb je een processor op 1 GHz, 1,5 GB intern geheugen en 15 GB schijfruimte nodig. Voldoet de computer aan deze minimale eisen, dan kies je voor het toekomstbestendige Core of de betaalde Pro-versie.

Android-integratie

In Zorin OS vind je Zorin Connect. Met deze optie kun je je Android-telefoon nauw integreren met de computer. Er wordt hierbij een beveiligde verbinding opgezet tussen de computer en de telefoon. Vervolgens kun je bestanden uitwisselen en worden meldingen van de telefoon ook in Zorin OS getoond. Bovendien kun je de computer deels bedienen met de telefoon. Bijvoorbeeld bij het afspelen van muziek en video's.

Appstore Flathub: meer software

Uiteraard wil je je computer voorzien van de nodige software. Een goed startpunt hiervoor is Flathub, een appstore voor Linux. Hoe je ermee aan de slag gaat, verschilt per distributie. In sommige distributies is de ondersteuning standaard ingebouwd, zoals in Linux Mint. In andere distributies moet je Flathub zelf instellen.

Ga naar https://flathub.org/setup en kies hier je Linux-versie. In het vak bovenin geef je de naam van de distributie op en klik je op het zoekresultaat voor verdere instructies. Ga hierna op zoek naar apps die je wilt installeren.

Prettig aan Flathub is dat je ziet wanneer een app door het platform is geverifieerd en je zeker weet uit welke bron de code afkomstig is. Elke pagina bevat aanvullende links zoals verwijzingen naar taalbestanden en veelgestelde vragen. Op de tab Statistics lees je hoe vaak de software is gedownload via Flathub.

P.S. Ook op een nieuwe laptop kun je natuurlijk Linux installeren. Op zoek naar een goedkope laptop? Op Kieskeurig.nl zie je de sterkste prijsdalers van het moment.

Veel beweegbare bewakingscamera's hebben een slimme volgfunctie. Handig, maar helaas verliezen ze hierbij wel het totaalbeeld uit het oog. TP-Link pakt dat anders aan met een dual-lensmodel: een pan- en tilt-camera met daarboven een vaste groothoeklens. Beide kijken tegelijk mee. De schappelijke adviesprijs van nog geen honderd euro maakt dit buitenmodel extra interessant.

Deze pan- en tilt-camera heeft een IP66-gecertificeerde behuizing van kunststof. Je kunt hem dus zowel binnen als buiten ophangen. Kies wel een veilige plek buiten het bereik van spelende kinderen: de Tapo C545D heeft namelijk een relatief kwetsbare behuizing met diverse roterende onderdelen.

©Maikel Dijkhuizen

Beveiligingscamera ophangen

In de productdoos zit een Engelstalige handleiding met montage-instructies. Je kunt de bewakingscamera op drie manieren ophangen, namelijk aan de muur, dakrand (plafond) of paal. Gebruik het bijgesloten voorbeeldvel om geschikte gaten voor de montagebeugel te boren. Zodra dit onderdeel op de juiste plek hangt, klik je de camera hierop vast. Dat werkt via een soepel schuifmechanisme. Voor aansluiting van de netwerk- en voedingskabel levert TP-Link waterdichte afdichtingsringen mee. Op die manier komt er geen vocht bij de connectors. Zorg trouwens wel voor een nabijgelegen stopcontact, want de stroomkabel van drie meter is niet al te lang. Verder hoef je de ethernetaansluiting niet per se te gebruiken, want deze camera ondersteunt ook wifi.

©Maikel Dijkhuizen

Beelden opslaan

Uiteraard wil je bewakingsbeelden opslaan. De gemakkelijkste methode is om de video's lokaal te bewaren. Prik hiervoor een eigen microSD-kaart van maximaal 512 GB in de behuizing. Je kunt optioneel ook beeldmateriaal in de cloud opslaan, maar dat vereist een betaald Tapo Care-abonnement. In de toekomst voegt de fabrikant via een softwareupdate ook nog ondersteuning voor zijn Tapo H500 Smart HomeBase toe. Op dit los verkrijgbare basisstation kunnen gebruikers opnames van maximaal zestien beveiligingscamera's opslaan. Ten slotte bewaar je de video's net zo makkelijk op een geschikte NAS. Kortom, opslagmogelijkheden genoeg!

Lees hier onze Tapo Smart HomeBase H500 review

©Maikel Dijkhuizen

Dubbele opnames

De configuratie in de TP-Link Tapo-app verloopt vlot. Maak eerst een account aan en schakel hierbij vrijblijvend tweestapsverificatie in. Je koppelt de camera daarna zo nodig aan jouw wifi-netwerk en geeft het apparaat een naam. Vervolgens beland je al gauw in het hoofdvenster met alle beschikbare opties. Beide lenzen ondersteunen een respectabele resolutie van 2304 × 1296 pixels. Dat is voor bewakingsdoeleinden prima. De beelden hebben heldere realistische kleuren. Mooi meegenomen is dat deze bewakingscamera ook in het donker opnames in kleur maakt. Aan weerszijden van beide lenzen zitten namelijk twee felle ledlampen.

De dual lens-optie is een groot pluspunt. Het beweegbare hoofd met de pan- en tilt-camera volgt automatisch objecten totdat de bewuste persoon of het huisdier buiten zicht is. Dat werkt in de praktijk erg goed! Tegelijkertijd zorgt de vaste groothoekcamera met een ruim diagonaal gezichtsveld van 165 graden voor het complete plaatje. In feite maakt de Tapo C545D dus steeds dubbele opnames. Om die reden toont de TP-Link Tapo-app twee liveweergaven onder elkaar. Wil je op een ander object focussen? Tik dan enige tijd om dit doel te volgen. Bij detectie van personen, huisdieren en voertuigen ontvang je desgewenst een pushbericht.

©Maikel Dijkhuizen

Veel functies

De app bevat nog veel meer nuttige functies. Zo kun je met behulp van de pijltjestoetsen de pan- en tilt-camera handmatig draaien en kantelen. Daarnaast activeer je eventueel een alarm. Hierbij gaan de lampen na bewegingsdetectie snel knipperen. Bovendien speelt de Tapo C545D ook een sirene af, al is die niet zo luid. Tot slot communiceer je eenvoudig met iemand op afstand. Zodra je in de microfoon van de smartphone praat, laat de geïntegreerde speaker op de camera jouw stem horen.

TP-Link Tapo C545D kopen?

De TP-Link Tapo C545D is een betaalbare beveiligingscamera die op eigen houtje objecten volgt én tegelijkertijd een totaalbeeld van de omgeving vastlegt. Dankzij deze dual lens-techniek registreert dit apparaat dus alle gebeurtenissen in het beoogde gebied. Daarmee is dit product een betaalbare oplossing voor wie een tuin of kamer grondig wil bewaken.

Op zoek naar een goedkopere beveiligingscamera van TP-Link? Lees hier onze TP-Link Tapo C425 review