Je beheert een bescheiden netwerk thuis of op je werk en dat betekent dat je altijd wel iets omhanden hebt. Alle hulp is dan meer dan welkom en die kan WSCC (Windows System Control Center) je zeker bieden: deze gereedschapskist bevat namelijk bijna driehonderd gratis tools. In 15 stappen kun je je perfecte thuisnetwerk aanleggen.

Tip 01: Collectie

Ben je al langer bezig met de uitbouw van je netwerk, dan ben je vast al eens gestuit op systeemtools van Sysinternals (Mark Russinovich) of van NirSoft (Nir Sofer). Wat je misschien niet weet, is dat die allebei praktisch alle eigen tools in een softwarepakket hebben samengebracht: Sysinternals Suite (ongeveer zeventig tools) en NirLauncher (ongeveer tweehonderd tools). Maar het wordt nog beter: beide pakketten zijn tot een supersuite samengesmolten in WSCC, wat staat voor Windows System Control Center. Wij telden haast driehonderd tools, en nagenoeg alle tools zijn geschikt voor Windows 7 en hoger. Toegegeven, er is enige overlap, maar één ding is zeker: ben je op zoek naar een tool voor optimalisatie of troubleshooting, dan kom je met WSCC helemaal aan je trekken.

©PXimport

Tip 02: Download

Laten we beginnen met de installatie van WSCC – hoewel, installatie … er bestaan ook portable versies van deze suite. Je vindt de downloads hier. Wijzelf kiezen voor WSCC 64-bit (Portable), dat zich als een zip-bestand laat ophalen. Heb je een 32bit-versie van Windows geïnstalleerd dan kies je logischerwijs voor WSCC (Portable) of eventueel voor WSCC (Setup). Om te achterhalen welke Windows-variant je hebt draaien, klik je in Windows 10 de Windows-startknop met de rechtermuisknop aan en kies je Systeem. Bij Typesysteem lees je de nodige informatie af.

Zodra je het zip-bestand hebt uitgepakt, dubbelklik je op het exe-bestand. Dat blijkt aanvankelijk weinig meer te zijn dan een grafische schil rond tools die je nog eerst even moet downloaden. Er verschijnt een venstertje waarin je kunt aangeven uit welke softwarebronnen je wilt putten. We stellen voor dat je alle vinkjes laat staan en dat je driemaal bevestigt met Yes en met OK. Let wel, als je van plan bent de suite alleen op systemen met dezelfde architectuur (32 bit of 64 bit) te gebruiken, vink dan Install a single architecture aan en kies dan tussen: Install the 64-bit version if available en Install the 32-bit version if available. Zodra je nu de Install-knop indrukt en met Yes bevestigt, worden alle tools netjes opgehaald en op je schijf gezet. Rustig afwachten, want dat kan een paar minuten in beslag nemen. Overigens hoef je niet bang te zijn dat je schijf dichtslibt: het totale pakket neemt ruwweg maar zo’n 100 MB in beslag.

©PXimport

Tip 03: Interface

Zodra alle downloads zijn uitgevoerd, worden de tools standaard alfabetisch weergegeven in het hoofdvenster van WSCC wanneer je in het linkervenster de rubriek AllItems aanklikt. Voor we in deze gereedschapskist duiken, is het goed om weten dat je via de knop Updates (rechtsboven) op elk moment snel kunt nagaan van welke tools er eventueel een update is uitgekomen. Die kun je dan net zo makkelijk ophalen met de Install-knop.

Toegegeven, met bijna driehonderd tools is de rubriek AllItems misschien niet de meest aangewezen weg om snel de gewenste tool te vinden. Gelukkig zijn er hulpmiddelen aan boord. Zo kun je een tool met de rechtermuisknop aanklikken en Add to Favorites selecteren. Die belanden dan automatisch in de rubriek Favorites. Verder zijn er nog thematische rubrieken, zoals File and Disk, Web Browser, Network, Internet, Security, Audio/Video enzovoort, al dan niet opgesplitst per suite (SysInternals Suite, NirSoftUtilities en een aantal Windows-eigen tools). Ten slotte is er nog de zoekbalk waarmee je gericht op trefwoorden in de namen en beschrijvingen van de tools kunt zoeken.

We wijzen je ook nog graag op de knop NewConsole. Hiermee start je een opdrachtvenster op, waarbij je zowel commando’s als de bijhorende parameters kunt uitvoeren. Via het kleine pijltje bij Command komen trouwens al meteen een paar tientallen opdrachten onder handbereik.

©PXimport

Keuze

Tip 04: Verdacht verkeer?

Je hebt al een paar keer gemerkt dat de leds op je switch of router hevig tekeergaan terwijl er nauwelijks iemand op je netwerk actief is. Dat kan op onschuldig netwerkverkeer wijzen, zoals een back-up naar een online opslagruimte, maar ook malware valt niet uit te sluiten.

In eerste instantie kun je dan Netstat (Windows / Network) starten. Die toont je de actieve netwerkverbindingen (tcp) evenals de poorten waarop de machine aan het ‘luisteren’ is. Je leest ook de adressen af van de betrokken partijen. Met Ctrl+C zet je deze sessie weer stop. Tools waarmee je nog meer te weten komt zijn TCPView (Sysinternals / Network) en vooral ook CurrPorts (NirSoftUtilities / Network). Deze laatste geeft in realtime alle netwerkverbindingen weer, inclusief de naam van en het pad naar het betreffende proces (zoals TeamViewer_Service.exe of Outlook.exe), het bedrijf dat achter dit proces zit, het lokale ip-adres en het adres van de andere partij (RemoteAddress), enzovoort.

©PXimport

Tip 05: Whois?

Er zitten echter nog een paar extra handigheden in deze tool. Wanneer je het vizier-icoon aanklikt en dat naar een programmavenster versleept, dan krijg je alleen de netwerkverbindingen te zien van dat specifieke programma. Op deze manier ontdek je heel snel welke toepassing voor welke netwerkconnecties verantwoordelijk is.

Stel, je krijgt een remote ip-adres te zien en je wilt toch achterhalen wie of wat achter dat adres zit. Ook dat kom je zo te weten! Klik het betreffende item met de rechtermuisknop aan en kies IPNetInfo in het contextmenu. Hiermee start je automatisch alweer een andere tool van NirSoft op, eentje die een zogenoemde ‘whois’-actie uitvoert. Als het goed is, kom je dan onder meer de naam, e-mailadres en telefoonnummer van de eigenaar te weten, evenals het adres en het land van herkomst.

©PXimport

Tip 06 Netwerk: snelheid

Doet een netwerkverbinding nukkig, dan is een AdapterWatch (NirSoft Utilities / Network) een prima vertrekpunt voor je troubleshooting-sessie. Die geeft namelijk een overzicht van alle netwerkadapters van het betreffende toestel en geeft je over elke adapter heel veel informatie. We focussen ons hier op een aantal items die, afhankelijk van het probleem, best nuttig kunnen zijn.

Wil je weten welke adapter op dit moment actief is, kijk dan naar ReceivedData en SentData: hier lees je namelijk ‘live’ af hoeveel data de adapter al tijdens de huidige werksessie heeft ontvangen en verstuurd.

Het item Interface Speed (Bits Per Second) vertelt je of de adapter wel degelijk is ingesteld op 1 Gigabit (1 000 000 000) dan wel op 100 Mbit (100 000 000). Blijkt het slechts om 100 Mbit te gaan terwijl je 1 Gigabit had verwacht, dan staat je adaptersnelheid wellicht foutief ingesteld. In dat geval druk op je Windows-toets+R en voer je het commando devmgmt.msc uit. Het Windows Apparaatbeheer start op. Klik met de rechtermuisknop op de betreffende adapter in de rubriek Netwerkadapters en kies Eigenschappen. Open vervolgens het tabblad Geavanceerd en zoek naar (iets als) Snelheid & duplex. Staat die ingesteld op 100 Mbps, kies dan in het uitklapmenu de optie Automatisch onderhandelen of stel die eventueel vast in op 1.0 Gbps full duplex. Bevestig met OK.

©PXimport

Tip 07 Netwerk: dhcp

Via AdapterWatch vind je onder meer nog de DefaultGateway terug, in de vorm van een ip-adres. In de meeste gevallen is dat het interne ip-adres van je router. Wanneer je dus de instellingen op je router wilt checken, dan hoef je in principe alleen maar dit adres in te vullen op de adresbalk van je browser, waarna je de webinterface van je router te zien krijgt en je je kunt aanmelden.

Het interne ip-adres van de computer zelf lees je af bij IPAddresses. Blijkt dit een adres te zijn dat begint met 169. dan heb je de pc hoogstwaarschijnlijk zó ingesteld dat die automatisch een ip-adres moet krijgen van je router – in dit geval lees je dan Yes af bij DHCP Enabled – maar krijgt die om een of andere reden toch geen (geldig) adres door. In dat geval doe je er goed aan de instellingen van je router na te lopen (zie boven) en te controleren of de dhcp-service daar wel is ingeschakeld.

©PXimport

Tip 08 Netwerk: dns

Bij een ingeschakeld dhcp krijg je, naast een ip-adres, normaliter automatisch ook de adressen van de dns-servers door – de router zelf ontvangt die gewoonlijk van je internetprovider. Kort door de bocht zorgt zo’n dns-server ervoor dat een website correct kan worden gevonden wanneer je de url in je browser invult.

Stel je op een bepaald moment vast dat je niet meer kunt surfen, controleer dan of er wel een ip-adres staat ingevuld bij DNSServers. Overigens kun je ook altijd zelf alternatieve dns-servers invullen, bijvoorbeeld die van Google. Dat doe je als volgt in Windows. Druk op Windows-toets+R en voer het commando ncpa.cpl uit. Klik de (actieve) netwerkadapter met de rechtermuisknop aan en kies Eigenschappen. Kies Internet Protocol Versie 4 en druk op de knop Eigenschappen. Vink De volgende DNS-serveradressen gebruiken aan en vul de adressen 8.8.8.8 en 8.8.4.4 in. Of, voor wie dat nuttig vindt: wanneer je hier 208.67.220.123 en 208.67.222.123 invult dan worden de meeste pornografische sites op dit toestel automatisch geblokkeerd – met dank aan de dns-servers van OpenDNS.

Tip 09 Verbonden apparaten

Stel, je wilt een bepaald apparaat bereiken dat aan je netwerk hangt, maar je kent het ip-adres (of de hostnaam) niet meer, of je wilt gewoon weten welke apparaten met je netwerk verbonden zijn. In beide gevallen kan de tool WhoIsConnectedSniffer (NirSoft Utilities / Network) je van dienst zijn. Let wel, om de ingebouwde ‘sniffer’ zijn werk te laten doen is het wel nodig dat je WSCC opstart als administrator: klik met de rechtermuisknop op wscc.exe en kies Als administrator uitvoeren. Overigens, mocht je ondervinden dat ook andere tools uit WSCC niet naar behoren functioneren: de kans is groot dat ze wél werken wanneer je WSCC als administrator opstart.

Bij het opstarten van WhoIsConnectedSniffer laat je desgevraagd de optie WinPcap Packet Capture Driver aangevinkt. Als het goed is toont de tool vervolgens de gedetecteerde toestellen, zoals een netwerkprinter, pc’s, internetcamera, router, nas, enzovoort. Je komt onder meer de ip- en mac-adressen te weten, evenals de naam van de fabrikant.

©PXimport

Tip 10 Netwerkbronnen

NetResView (NirSoft Utilities / Network) scant eveneens je netwerk, maar deze keer met de bedoeling alle bereikbare netwerkbronnen te inventariseren. Je ziet bijvoorbeeld welke gedeelde mappen zoal beschikbaar zijn, welke gedeelde printers, enzovoort. Je hoeft eigenlijk niet meer te doen dan aan te geven in welke items je precies geïnteresseerd bent – iets wat je overigens altijd nog kunt aanpassen via Options / Advanced Options. De tool deelt je onder meer de sharenaam, het lokale pad en het ip-adres mee. Als je bij een bepaald item, zoals een gedeelde map op een nas, over de nodige machtigingen beschikt, dan kun je er vanuit het contextmenu ook meteen naartoe gaan.

©PXimport

Tip 11 Wifi-optimalisatie

Heel veel thuisgebruikers hebben een wifi-netwerk dat (nog) op de 2.4 GHz-band opereert. Dat houdt in dat er slechts elf (of dertien, zo je wilt) kanalen beschikbaar zijn. Wil je er zeker van zijn dat naburige netwerken niet interfereren met je eigen draadloze netwerk, dan zorg je er het best voor dat je eigen kanaal minstens vijf kanalen verwijderd is van dat van de andere netwerken. Om te zien welke netwerken in je onmiddellijke omgeving actief zijn en op welk kanaal ze opereren, kun je WifiInfoView inzetten (NirSoft Utilities / Network). Die geeft niet alleen een overzicht van de ssd’s (netwerknamen, zeg maar), maar ook het kanaalnummer – en nog veel meer. Stel je bijvoorbeeld vast dat een naburig netwerk op kanaalnummer 9 opereert en je eigen netwerk is actief op kanaal 6 dan kun je dit laatste – in je draadloze router of accesspoint – wijzigen in bijvoorbeeld kanaal 1 (of je spreekt met je buren af dat jullie allemaal een ander kanaal kiezen).

WifiInfoView kan echter ook nuttig zijn als je een ‘site survey’ wilt uitvoeren, aangezien ook de rssi-waarde (Received Signal Strength Indicator) van de gedetecteerde toegangspunten wordt meegedeeld. Wanneer je WSCC op je laptop installeert en daarmee rondwandelt terwijl WifiInfoView draait, kun je op elk moment de signaalsterkte van je eigen draadloze router aflezen en op die manier de optimale positie van die router bepalen.

Ook goed om weten: de tool WifiHistoryView geeft je een chronologisch overzicht van alle verbindingen die je computer eerder met een draadloos netwerk heeft gemaakt.

©PXimport

Tip 12 Actieve processen

Start een computer opvallend traag op of reageert hij soms langzaam, dan is de kans reëel dat je te maken hebt met ongewenste ‘mee-eters’. Dat zijn programma’s die vaak ongemerkt tegelijk met Windows opstarten en op de achtergrond actief blijven. Je kunt wel een en ander controleren vanuit het Windows taakbeheer (druk Ctrl+Shift+Esc), met name op de tabbladen Opstarten en Processen, maar Autoruns (SysinternalsSuite / Process) werkt grondiger en is veel informatiever. Zowat alles wat automatisch wordt opgestart, krijg je hier te zien. Het tabblad Everything verzamelt al deze items, maar via de andere tabbladen krijg je een uitgesplitste weergave. Zo geeft het tabblad Logon de typische autostart-locaties weer voor alle Windows-gebruikers, vind je bij Scheduled Tasks een overzicht terug van de ingeplande taken, enzovoort. Wil je een item (tijdelijk) op non-actief zetten, dan hoef je alleen maar het bijhorende vinkje maar weg te halen. Je kunt een item echter ook effectief verwijderen door het met de rechtermuisknop aan te klikken en Delete te kiezen.

Handig is ook de mogelijkheid om een snapshot van de resultaten te nemen (via File / Save) en dat, bijvoorbeeld meteen na de installatie van een nieuw programma, te vergelijken met de huidige situatie (via File / Compare). Op die manier kom je snel te weten of dat programma niet stiekem een of ander proces activeert bij het opstarten.

Ook nuttig: wanneer je een item aanklikt met de rechtermuisknop en CheckVirusTotal selecteert, wordt het naar een online antivirusservice doorgestuurd en krijg je even later in de kolom VirusTotal (uiterst rechts) het resultaat te zien van een zestigtal antivirustools.

©PXimport

Tip 13 Schijfactiviteit

Je schijf ratelt voortdurend en je wilt wel eens weten welke schijfactiviteit er gaande is. Of je bent gewoon nieuwsgierig naar wat een bepaald programma allemaal uitspookt op je systeem. In beide gevallen heb je aan Process monitor (SysInternals Suite / File and Disk) een slimme detective. Zodra je de tool opstart, logt die standaard alles wat er op dat moment gebeurt met je register, bestandshuishouding, netwerkadapter, enzovoort. Via File / Capture Events of met de sneltoets Ctrl+E kun je op elk moment deze gebeurtenissenregistratie onderbreken en ook weer opstarten. Je zult merken: het aantal geregistreerde gebeurtenissen kan in korte tijd ontstellend groot worden. Gelukkig kun je deze informatiestroom op diverse manieren filteren of beperken. Via de knopjes rechts op de knoppenbalk kun je bijvoorbeeld alleen activiteit met betrekking tot het Windows-register, bestanden of de netwerkadapter laten monitoren. Op deze knoppenbalk tref je ook een vizierknopje aan: wanneer je dat naar het venster van een opgestarte toepassing versleept en daar loslaat, krijg je alleen nog de activiteiten te zien waar die applicatie verantwoordelijk voor is.

Wil je haarfijn kunnen instellen wat de tool moet monitoren dan maak je beter gebruik van het filterknopje. Via de uitklapmenu’s kun je hier meerdere filters activeren en bijvoorbeeld alleen bepaalde toepassingen laten monitoren die specifieke handelingen uitvoeren. Met de Reset-knop verwijder je deze extra filters weer.

©PXimport

Tip 14 Mapcontrole

Je wilt om een of andere reden weten zodra er zich een wijziging in een (al dan niet gedeelde) map of een van de submappen voordoet. Daar kan FolderChangesView (Nirsoft Utilities / File and Disk) je bij helpen. Je geeft eerst de basismap aan die je wilt laten monitoren. Standaard staat er ook een vinkje bij Monitor all subfolders under the specified folders. Het is echter mogelijk extra filters in te stellen, en bijvoorbeeld alleen bestanden te tonen – of die juist niet te tonen – die aan bepaalde voorwaarden voldoen. Bijvoorbeeld geen bestanden met extensie tmp of bak (*.tmp, *.bak) of geen bestanden groter dan 100000 bytes. Als je dat zo instelt, worden alle gedetecteerde wijzigingen automatisch in een tekstbestand bewaard of je krijgt een zelf in te stellen geluidje te horen zodra een wijziging zich voordoet.

©PXimport

Tip 15 Speciale mappen

Windows gebruikt zelf een groot aantal speciale mappen, bijvoorbeeld om toepassingsinstellingen of mediabestanden te bewaren, om tijdelijke bestanden of snelkoppelingen naar andere bestanden in op te slaan, enzovoort. Het is vaak een hele zoektocht om zo’n map te lokaliseren, aangezien die vaak diep in de mappenhiërarchie zit verborgen. Gelukkig kun je daarvoor SpecialFoldersView (NirSoft Utilities / File and Disk) gebruiken.

Zodra je deze tool opent, krijg je een overzicht van alle bekende Windows-mappen met de standaardnaam en het exacte pad naar die map. Een dubbelklik volstaat om je meteen naar de gewenste map te brengen. Plaats je bijvoorbeeld bestanden in de map CDBurning, dan duikt een pop-upvenster op van waaruit je die bestanden op cd of dvd kunt branden. En open je de map Fonts, dan krijg je een overzicht van alle geïnstalleerde fonts. Het volstaat hier een font te selecteren en Voorbeeld aan te klikken om te zien hoe dat font er in verschillende groottes uitziet.

©PXimport

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ja en nee. Een iPhone wordt niet snel besmet met traditionele malware, maar dat betekent niet dat hij onkwetsbaar is voor hackers en cybercriminelen. En daarbij is het grootste risico niet iOS. Nee, het grootste risico ben je zelf…

Hoe raakt je iPhone besmet?

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet tegen wat je zelf doet – en daar spelen kwaadwillenden op in. Het gaat vaak mis bij iets wat volkomen normaal lijkt: een link openen, een QR-code scannen of een agenda-uitnodiging accepteren kan al genoeg zijn om gegevens prijs te geven. Dit zijn de zes meest voorkomende manieren waarop je iPhone geïnfecteerd kan worden:

1: Zero-click en zero-day-aanvallen

De meest geavanceerde aanvallen gebruiken lekken in iOS die nog niet door Apple of beveiligingsonderzoekers zijn ontdekt. Via zo'n kwetsbaarheid kan spyware worden geïnstalleerd nog vóórdat er een update beschikbaar is.

Een zero-click-aanval gaat nog verder: jij hoeft niets aan te raken. Eén kwaadaardig iMessage-bericht of zelfs een gemiste FaceTime-oproep kan al genoeg zijn om toegang tot je toestel te krijgen.

De beste verdediging is simpel maar belangrijk: installeer updates direct zodra ze beschikbaar zijn (Instellingen > Algemeen > Software-update) en zet Automatische updates aan.

2: Quishing: malafide QR-codes

QR-codes worden soms vervangen door valse exemplaren die naar een nepsite met gemeentelogo of parkeerdienst leiden. Controleer altijd de link die de Camera-app toont voordat je op 'open' tikt, en laat dubieuze adressen desnoods scannen met een tool zoals Scamio.

Lees ook: Zo herken je verdachte QR-codes op parkeerautomaten en laadpalen

 3: Kwaadaardige configuratieprofielen

Een configuratieprofiel is een bestand waarmee instellingen op een iPhone of iPad in één keer kunnen worden aangepast. Zo'n profiel bepaalt bijvoorbeeld welke wifi-netwerken worden gebruikt, welke apps mogen worden geïnstalleerd of welke websites worden geblokkeerd. Bedrijven en scholen gebruiken configuratieprofielen vaak om meerdere toestellen tegelijk te beheren.

Ook kwaadwillenden kunnen zo'n profiel aanbieden, bijvoorbeeld via een link in een phishingbericht. Zodra je het installeert, krijgt de afzender toegang tot je netwerkverkeer of kan hij extra apps laten installeren. Controleer daarom altijd de herkomst voordat je een profiel accepteert, en verwijder onbekende profielen via Instellingen > Algemeen > VPN en apparaatbeheer.

4: Nagemaakte wifi-netwerken

Criminelen zetten daarnaast nepwifinetwerken op met namen als 'Airport_Free_WiFi' of 'NS_Gratis_Wifi_In_De_Trein'. Maak je daar verbinding mee, dan kan al je internetverkeer worden onderschept en kunnen je wachtwoorden of persoonlijke gegevens eenvoudig worden buitgemaakt. Gebruik op openbare wifi een VPN, bijvoorbeeld via Bitdefender Mobile Security, zodat je verbinding versleuteld blijft.

5: Malafide agenda-uitnodigingen

Krijg je een vreemde agenda-uitnodiging die je niet herkent? Verwijder die, want er zitten vaak phishinglinks in. De veiligste manier is om de hele ongewenste agenda te wissen zonder op links of knoppen in de afspraak te tikken. Druk ook niet op 'Weiger', want daarmee laat je de afzender weten dat je account actief is, wat juist tot meer spam leidt. Controleer bij twijfel onderaan in je agenda-instellingen welke kalenders zijn toegevoegd en verwijder alles wat je niet herkent.

6: AirDrop-spam

AirDrop is ideaal wanneer je snel en draadloos foto's, documenten, video's of zelfs wachtwoorden of passkeys wilt delen – of ontvangen. Voor hackers is dit ook een aantrekkelijke ingang in je iPhone. Stel, je hebt net iets gedeeld of ontvangen via AirDrop, bijvoorbeeld foto's tijdens een concert. Misschien heb je daarvoor in de instellingen Iedereen gedurende 10 minuten geselecteerd. Zet je dat na het delen of ontvangen niet uit, dan blijft je iPhone dus nog tien minuten zichtbaar voor iedereen. Beter is het om, vooral op drukke plekken, AirDrop in te stellen op Alleen contacten of zelfs te kiezen voor Ontvangen uit.

Zo merk je dat er iets mis is met je iPhone

Als je iPhone besmet of gehackt is, verschijnt er geen knipperende pop-up om je dat te vertellen. De signalen zijn subtiel – maar herkenbaar als je weet waar je op moet letten. Dit zijn de zeven meest voorkomende aanwijzingen dat je iPhone geïnfecteerd kan zijn.

1: De batterij raakt opvallend snel leeg

Malware kan continu draaien en daardoor veel stroom verbruiken. Controleer in Instellingen > Batterij welke apps dat doen. Let vooral op apps die veel actief zijn op de achtergrond, zeker als ze daar geen reden voor hebben. Een weerapp die acht uur blijft draaien terwijl je hem niet gebruikt, is bijvoorbeeld niet normaal.

2: Je dataverbruik schiet omhoog

Spyware stuurt ongemerkt gegevens door naar servers van aanvallers. Dat zie je vaak terug in Instellingen > Mobiel netwerk. Daar kun je, als je een stukje naar onder scrolt, bij Mobiele data zien of het dataverbruik ineens hoger ligt dan normaal. Let op opvallende pieken in datagebruik, onbekende apps of vreemde pictogrammen. Een simpele tool of een spel dat je zelden opent, hoort geen gigabytes aan data te verbruiken.

3: Apps crashen of lopen vast

Malware kan problemen geven met iOS of andere apps. Als apps vaak opnieuw opstarten of het toestel warm wordt, is dat verdacht.

4: Er verschijnen pop-ups of advertenties buiten Safari om

iOS hoort reclamevrij te zijn. Zie je ineens advertenties op je beginscherm of in instellingen, dan zit er waarschijnlijk adware achter.

5: Er staan onbekende apps of profielen op je toestel

Sommige aanvallers installeren via een lek of misleidende link een app die er betrouwbaar uitziet, maar in werkelijkheid data doorstuurt of instellingen wijzigt. Kijk daarom regelmatig in de Appbibliotheek of er iets tussen staat wat je niet kent. Verwijder verdachte apps meteen; op een iPhone worden daarmee ook de bijbehorende gegevens gewist. Heb je het toestel tweedehands gekocht of vertrouw je het niet helemaal, dan is een volledige fabrieksreset de veiligste keuze.

6: Je toestel is mogelijk gejailbreakt

Bij een jailbreak wordt een deel van Apple's beveiliging uitgezet om functies vrij te geven die normaal niet zijn toegestaan. Dat lijkt handig, maar maakt het systeem kwetsbaar voor apps met te veel rechten. Als je nooit bewust een jailbreak hebt uitgevoerd en toch apps als Cydia, Sileo, or Checkra1n ziet, is dat een teken dat iemand heeft geknoeid met je iPhone.

7: Je ziet vreemde uitgaande oproepen

Een gehackt toestel kan worden ingezet om spam te versturen of te bellen naar dure servicenummers. Kijk in je berichten en belgeschiedenis of er iets geks tussen staat.

Denk je dat je iPhone besmet is? Dit kun je doen

Merk je dat je iPhone zich vreemd gedraagt, begin dan met een eenvoudige reset van je browsergegevens. Open Instellingen > Apps > Safari en kies Wis geschiedenis en websitedata. Daarmee verwijder je tijdelijke bestanden en scripts die schadelijk kunnen zijn. Herstart daarna het toestel.

Blijven de problemen terugkomen, herstel dan een eerdere iCloud-reservekopie van vóór het moment waarop het misging. Helpt dat ook niet, dan is een fabrieksreset de veiligste manier om alle sporen van malware te verwijderen. Dat doe je via Instellingen > Algemeen > Stel opnieuw in > Wis alle inhoud en instellingen. Je iPhone wordt dan teruggezet naar de oorspronkelijke staat. Omdat alles gewist wordt, verdwijnt ook eventuele malware verdwijnt mee.

Zoals altijd geldt: voorkomen is beter dan genezen

De beste beveiliging blijft een combinatie van gezond verstand en actuele software. Zet automatische updates aan via Instellingen > Algemeen > Software-update > Automatische updates. Zo worden veiligheidslekken gedicht voordat ze misbruikt kunnen worden.

Gebruik op openbare netwerken altijd een VPN, en controleer verdachte links met een analyse-tool voordat je klikt. Wie extra zekerheid wil, kan een beveiligingsapp installeren die phishinglinks en onveilige wifi-verbindingen blokkeert.

Conclusie

Een iPhone is goed beveiligd, maar niet onschendbaar. De meeste risico's ontstaan niet door fouten in iOS, maar door wat jij doet: op een verkeerde link tikken, een uitnodiging openen of een netwerk gebruiken dat niet te vertrouwen is.

Wie zijn toestel up-to-date houdt, links kritisch bekijkt en een VPN gebruikt op openbare wifi, verkleint de kans op misbruik of datadiefstal aanzienlijk. iOS doet veel om je te beschermen, maar waakzaamheid blijft nodig.