Je beheert een bescheiden netwerk thuis of op je werk en dat betekent dat je altijd wel iets omhanden hebt. Alle hulp is dan meer dan welkom en die kan WSCC (Windows System Control Center) je zeker bieden: deze gereedschapskist bevat namelijk bijna driehonderd gratis tools waarmee je controle over je thuisnetwerk houdt.

Tip 01: Collectie

Ben je al langer bezig met de uitbouw van je netwerk, dan ben je vast al eens gestuit op systeemtools van Sysinternals (Mark Russinovich) of van NirSoft (Nir Sofer). Wat je misschien niet weet, is dat die allebei praktisch alle eigen tools in een softwarepakket hebben samengebracht: Sysinternals Suite (ongeveer zeventig tools) en NirLauncher (ongeveer tweehonderd tools). Maar het wordt nog beter: beide pakketten zijn tot een supersuite samengesmolten in WSCC, wat staat voor Windows System Control Center. Wij telden haast driehonderd tools, en nagenoeg alle tools zijn geschikt voor Windows 7 en hoger. Toegegeven, er is enige overlap, maar één ding is zeker: ben je op zoek naar een tool voor optimalisatie of troubleshooting, dan kom je met WSCC helemaal aan je trekken.

©PXimport

Tip 02: Download

Laten we beginnen met de installatie van WSCC – hoewel, installatie … er bestaan ook portable versies van deze suite. Je vindt de downloads hier. Wijzelf kiezen voor WSCC 64-bit (Portable), dat zich als een zip-bestand laat ophalen. Heb je een 32bit-versie van Windows geïnstalleerd dan kies je logischerwijs voor WSCC (Portable) of eventueel voor WSCC (Setup). Om te achterhalen welke Windows-variant je hebt draaien, klik je in Windows 10 de Windows-startknop met de rechtermuisknop aan en kies je Systeem. Bij Type systeem lees je de nodige informatie af.

Zodra je het zip-bestand hebt uitgepakt, dubbelklik je op het exe-bestand. Dat blijkt aanvankelijk weinig meer te zijn dan een grafische schil rond tools die je nog eerst even moet downloaden. Er verschijnt een venstertje waarin je kunt aangeven uit welke softwarebronnen je wilt putten. We stellen voor dat je alle vinkjes laat staan en dat je driemaal bevestigt met Yes en met OK. Let wel, als je van plan bent de suite alleen op systemen met dezelfde architectuur (32 bit of 64 bit) te gebruiken, vink dan Install a single architecture aan en kies dan tussen: Install the 64-bit version if available en Install the 32-bit version if available. Zodra je nu de Install-knop indrukt en met Yes bevestigt, worden alle tools netjes opgehaald en op je schijf gezet. Rustig afwachten, want dat kan een paar minuten in beslag nemen. Overigens hoef je niet bang te zijn dat je schijf dichtslibt: het totale pakket neemt ruwweg maar zo’n 100 MB in beslag.

Tip 03: Interface

Zodra alle downloads zijn uitgevoerd, worden de tools standaard alfabetisch weergegeven in het hoofdvenster van WSCC wanneer je in het linkervenster de rubriek All Items aanklikt. Voor we in deze gereedschapskist duiken, is het goed om weten dat je via de knop Updates (rechtsboven) op elk moment snel kunt nagaan van welke tools er eventueel een update is uitgekomen. Die kun je dan net zo makkelijk ophalen met de Install-knop.

Toegegeven, met bijna driehonderd tools is de rubriek All Items misschien niet de meest aangewezen weg om snel de gewenste tool te vinden. Gelukkig zijn er hulpmiddelen aan boord. Zo kun je een tool met de rechtermuisknop aanklikken en Add to Favorites selecteren. Die belanden dan automatisch in de rubriek Favorites. Verder zijn er nog thematische rubrieken, zoals File and Disk, Web Browser, Network, Internet, Security, Audio/Video enzovoort, al dan niet opgesplitst per suite (SysInternals Suite, NirSoft Utilities en een aantal Windows-eigen tools). Ten slotte is er nog de zoekbalk waarmee je gericht op trefwoorden in de namen en beschrijvingen van de tools kunt zoeken.

We wijzen je ook nog graag op de knop New Console. Hiermee start je een opdrachtvenster op, waarbij je zowel commando’s als de bijhorende parameters kunt uitvoeren. Via het kleine pijltje bij Command komen trouwens al meteen een paar tientallen opdrachten onder handbereik.

©PXimport

Keuze

Tip 04: Verdacht verkeer?

Je hebt al een paar keer gemerkt dat de leds op je switch of router hevig tekeergaan terwijl er nauwelijks iemand op je netwerk actief is. Dat kan op onschuldig netwerkverkeer wijzen, zoals een back-up naar een online opslagruimte, maar ook malware valt niet uit te sluiten.

In eerste instantie kun je dan Netstat (Windows / Network) starten. Die toont je de actieve netwerkverbindingen (tcp) evenals de poorten waarop de machine aan het ‘luisteren’ is. Je leest ook de adressen af van de betrokken partijen. Met Ctrl+C zet je deze sessie weer stop. Tools waarmee je nog meer te weten komt zijn TCPView (Sysinternals / Network) en vooral ook CurrPorts (NirSoft Utilities / Network). Deze laatste geeft in realtime alle netwerkverbindingen weer, inclusief de naam van en het pad naar het betreffende proces (zoals TeamViewer_Service.exe of Outlook.exe), het bedrijf dat achter dit proces zit, het lokale ip-adres en het adres van de andere partij (Remote Address), enzovoort.

Tip 05: Whois?

Er zitten echter nog een paar extra handigheden in deze tool. Wanneer je het vizier-icoon aanklikt en dat naar een programmavenster versleept, dan krijg je alleen de netwerkverbindingen te zien van dat specifieke programma. Op deze manier ontdek je heel snel welke toepassing voor welke netwerkconnecties verantwoordelijk is.

Stel, je krijgt een remote ip-adres te zien en je wilt toch achterhalen wie of wat achter dat adres zit. Ook dat kom je zo te weten! Klik het betreffende item met de rechtermuisknop aan en kies IPNetInfo in het contextmenu. Hiermee start je automatisch alweer een andere tool van NirSoft op, eentje die een zogenoemde ‘whois’-actie uitvoert. Als het goed is, kom je dan onder meer de naam, e-mailadres en telefoonnummer van de eigenaar te weten, evenals het adres en het land van herkomst.

©PXimport

Tip 06 Netwerk: snelheid

Doet een netwerkverbinding nukkig, dan is een AdapterWatch (NirSoft Utilities / Network) een prima vertrekpunt voor je troubleshooting-sessie. Die geeft namelijk een overzicht van alle netwerkadapters van het betreffende toestel en geeft je over elke adapter heel veel informatie. We focussen ons hier op een aantal items die, afhankelijk van het probleem, best nuttig kunnen zijn.

Wil je weten welke adapter op dit moment actief is, kijk dan naar Received Data en Sent Data: hier lees je namelijk ‘live’ af hoeveel data de adapter al tijdens de huidige werksessie heeft ontvangen en verstuurd.

Het item Interface Speed (Bits Per Second) vertelt je of de adapter wel degelijk is ingesteld op 1 Gigabit (1 000 000 000) dan wel op 100 Mbit (100 000 000). Blijkt het slechts om 100 Mbit te gaan terwijl je 1 Gigabit had verwacht, dan staat je adaptersnelheid wellicht foutief ingesteld. In dat geval druk op je Windows-toets+R en voer je het commando devmgmt.msc uit. Het Windows Apparaatbeheer start op. Klik met de rechtermuisknop op de betreffende adapter in de rubriek Netwerkadapters en kies Eigenschappen. Open vervolgens het tabblad Geavanceerd en zoek naar (iets als) Snelheid & duplex. Staat die ingesteld op 100 Mbps, kies dan in het uitklapmenu de optie Automatisch onderhandelen of stel die eventueel vast in op 1.0 Gbps full duplex. Bevestig met OK.

©PXimport

Tip 07 Netwerk: dhcp

Via AdapterWatch vind je onder meer nog de Default Gateway terug, in de vorm van een ip-adres. In de meeste gevallen is dat het interne ip-adres van je router. Wanneer je dus de instellingen op je router wilt checken, dan hoef je in principe alleen maar dit adres in te vullen op de adresbalk van je browser, waarna je de webinterface van je router te zien krijgt en je je kunt aanmelden.

Het interne ip-adres van de computer zelf lees je af bij IP Addresses. Blijkt dit een adres te zijn dat begint met 169. dan heb je de pc hoogstwaarschijnlijk zó ingesteld dat die automatisch een ip-adres moet krijgen van je router – in dit geval lees je dan Yes af bij DHCP Enabled – maar krijgt die om een of andere reden toch geen (geldig) adres door. In dat geval doe je er goed aan de instellingen van je router na te lopen (zie boven) en te controleren of de dhcp-service daar wel is ingeschakeld.

Tip 08 Netwerk: dns

Bij een ingeschakeld dhcp krijg je, naast een ip-adres, normaliter automatisch ook de adressen van de dns-servers door – de router zelf ontvangt die gewoonlijk van je internetprovider. Kort door de bocht zorgt zo’n dns-server ervoor dat een website correct kan worden gevonden wanneer je de url in je browser invult.

Stel je op een bepaald moment vast dat je niet meer kunt surfen, controleer dan of er wel een ip-adres staat ingevuld bij DNS Servers. Overigens kun je ook altijd zelf alternatieve dns-servers invullen, bijvoorbeeld die van Google. Dat doe je als volgt in Windows. Druk op Windows-toets+R en voer het commando ncpa.cpl uit. Klik de (actieve) netwerkadapter met de rechtermuisknop aan en kies Eigenschappen. Kies Internet Protocol Versie 4 en druk op de knop Eigenschappen. Vink De volgende DNS-serveradressen gebruiken aan en vul de adressen 8.8.8.8 en 8.8.4.4 in. Of, voor wie dat nuttig vindt: wanneer je hier 208.67.220.123 en 208.67.222.123 invult dan worden de meeste pornografische sites op dit toestel automatisch geblokkeerd – met dank aan de dns-servers van OpenDNS.

©PXimport

Tip 09 Verbonden apparaten

Stel, je wilt een bepaald apparaat bereiken dat aan je netwerk hangt, maar je kent het ip-adres (of de hostnaam) niet meer, of je wilt gewoon weten welke apparaten met je netwerk verbonden zijn. In beide gevallen kan de tool WhoIsConnectedSniffer (NirSoft Utilities / Network) je van dienst zijn. Let wel, om de ingebouwde ‘sniffer’ zijn werk te laten doen is het wel nodig dat je WSCC opstart als administrator: klik met de rechtermuisknop op wscc.exe en kies Als administrator uitvoeren. Overigens, mocht je ondervinden dat ook andere tools uit WSCC niet naar behoren functioneren: de kans is groot dat ze wél werken wanneer je WSCC als administrator opstart.

Bij het opstarten van WhoIsConnectedSniffer laat je desgevraagd de optie WinPcap Packet Capture Driver aangevinkt. Als het goed is toont de tool vervolgens de gedetecteerde toestellen, zoals een netwerkprinter, pc’s, internetcamera, router, nas, enzovoort. Je komt onder meer de ip- en mac-adressen te weten, evenals de naam van de fabrikant.

©PXimport

Tip 10 Netwerkbronnen

NetResView (NirSoft Utilities / Network) scant eveneens je netwerk, maar deze keer met de bedoeling alle bereikbare netwerkbronnen te inventariseren. Je ziet bijvoorbeeld welke gedeelde mappen zoal beschikbaar zijn, welke gedeelde printers, enzovoort. Je hoeft eigenlijk niet meer te doen dan aan te geven in welke items je precies geïnteresseerd bent – iets wat je overigens altijd nog kunt aanpassen via Options / Advanced Options. De tool deelt je onder meer de sharenaam, het lokale pad en het ip-adres mee. Als je bij een bepaald item, zoals een gedeelde map op een nas, over de nodige machtigingen beschikt, dan kun je er vanuit het contextmenu ook meteen naartoe gaan.

Tip 11 Wifi-optimalisatie

Heel veel thuisgebruikers hebben een wifi-netwerk dat (nog) op de 2.4 GHz-band opereert. Dat houdt in dat er slechts elf (of dertien, zo je wilt) kanalen beschikbaar zijn. Wil je er zeker van zijn dat naburige netwerken niet interfereren met je eigen draadloze netwerk, dan zorg je er het best voor dat je eigen kanaal minstens vijf kanalen verwijderd is van dat van de andere netwerken. Om te zien welke netwerken in je onmiddellijke omgeving actief zijn en op welk kanaal ze opereren, kun je WifiInfoView inzetten (NirSoft Utilities / Network). Die geeft niet alleen een overzicht van de ssd’s (netwerknamen, zeg maar), maar ook het kanaalnummer – en nog veel meer. Stel je bijvoorbeeld vast dat een naburig netwerk op kanaalnummer 9 opereert en je eigen netwerk is actief op kanaal 6 dan kun je dit laatste – in je draadloze router of accesspoint – wijzigen in bijvoorbeeld kanaal 1 (of je spreekt met je buren af dat jullie allemaal een ander kanaal kiezen).

WifiInfoView kan echter ook nuttig zijn als je een ‘site survey’ wilt uitvoeren, aangezien ook de rssi-waarde (Received Signal Strength Indicator) van de gedetecteerde toegangspunten wordt meegedeeld. Wanneer je WSCC op je laptop installeert en daarmee rondwandelt terwijl WifiInfoView draait, kun je op elk moment de signaalsterkte van je eigen draadloze router aflezen en op die manier de optimale positie van die router bepalen.

Ook goed om weten: de tool WifiHistoryView geeft je een chronologisch overzicht van alle verbindingen die je computer eerder met een draadloos netwerk heeft gemaakt.

©PXimport

Tip 12 Actieve processen

Start een computer opvallend traag op of reageert hij soms langzaam, dan is de kans reëel dat je te maken hebt met ongewenste ‘mee-eters’. Dat zijn programma’s die vaak ongemerkt tegelijk met Windows opstarten en op de achtergrond actief blijven. Je kunt wel een en ander controleren vanuit het Windows taakbeheer (druk Ctrl+Shift+Esc), met name op de tabbladen Opstarten en Processen, maar Autoruns (Sysinternals Suite / Process) werkt grondiger en is veel informatiever. Zowat alles wat automatisch wordt opgestart, krijg je hier te zien. Het tabblad Everything verzamelt al deze items, maar via de andere tabbladen krijg je een uitgesplitste weergave. Zo geeft het tabblad Logon de typische autostart-locaties weer voor alle Windows-gebruikers, vind je bij Scheduled Tasks een overzicht terug van de ingeplande taken, enzovoort. Wil je een item (tijdelijk) op non-actief zetten, dan hoef je alleen maar het bijhorende vinkje maar weg te halen. Je kunt een item echter ook effectief verwijderen door het met de rechtermuisknop aan te klikken en Delete te kiezen.

Handig is ook de mogelijkheid om een snapshot van de resultaten te nemen (via File / Save) en dat, bijvoorbeeld meteen na de installatie van een nieuw programma, te vergelijken met de huidige situatie (via File / Compare). Op die manier kom je snel te weten of dat programma niet stiekem een of ander proces activeert bij het opstarten.

Ook nuttig: wanneer je een item aanklikt met de rechtermuisknop en Check VirusTotal selecteert, wordt het naar een online antivirusservice doorgestuurd en krijg je even later in de kolom Virus Total (uiterst rechts) het resultaat te zien van een zestigtal antivirustools.

©PXimport

Tip 13 Schijfactiviteit

Je schijf ratelt voortdurend en je wilt wel eens weten welke schijfactiviteit er gaande is. Of je bent gewoon nieuwsgierig naar wat een bepaald programma allemaal uitspookt op je systeem. In beide gevallen heb je aan Process monitor (SysInternals Suite / File and Disk) een slimme detective. Zodra je de tool opstart, logt die standaard alles wat er op dat moment gebeurt met je register, bestandshuishouding, netwerkadapter, enzovoort. Via File / Capture Events of met de sneltoets Ctrl+E kun je op elk moment deze gebeurtenissenregistratie onderbreken en ook weer opstarten. Je zult merken: het aantal geregistreerde gebeurtenissen kan in korte tijd ontstellend groot worden. Gelukkig kun je deze informatiestroom op diverse manieren filteren of beperken. Via de knopjes rechts op de knoppenbalk kun je bijvoorbeeld alleen activiteit met betrekking tot het Windows-register, bestanden of de netwerkadapter laten monitoren. Op deze knoppenbalk tref je ook een vizierknopje aan: wanneer je dat naar het venster van een opgestarte toepassing versleept en daar loslaat, krijg je alleen nog de activiteiten te zien waar die applicatie verantwoordelijk voor is.

Wil je haarfijn kunnen instellen wat de tool moet monitoren dan maak je beter gebruik van het filterknopje. Via de uitklapmenu’s kun je hier meerdere filters activeren en bijvoorbeeld alleen bepaalde toepassingen laten monitoren die specifieke handelingen uitvoeren. Met de Reset-knop verwijder je deze extra filters weer.

©PXimport

Tip 14 Mapcontrole

Je wilt om een of andere reden weten zodra er zich een wijziging in een (al dan niet gedeelde) map of een van de submappen voordoet. Daar kan FolderChangesView (Nirsoft Utilities / File and Disk) je bij helpen. Je geeft eerst de basismap aan die je wilt laten monitoren. Standaard staat er ook een vinkje bij Monitor all subfolders under the specified folders. Het is echter mogelijk extra filters in te stellen, en bijvoorbeeld alleen bestanden te tonen – of die juist niet te tonen – die aan bepaalde voorwaarden voldoen. Bijvoorbeeld geen bestanden met extensie tmp of bak (*.tmp, *.bak) of geen bestanden groter dan 100000 bytes. Als je dat zo instelt, worden alle gedetecteerde wijzigingen automatisch in een tekstbestand bewaard of je krijgt een zelf in te stellen geluidje te horen zodra een wijziging zich voordoet.

Tip 15 Speciale mappen

Windows gebruikt zelf een groot aantal speciale mappen, bijvoorbeeld om toepassingsinstellingen of mediabestanden te bewaren, om tijdelijke bestanden of snelkoppelingen naar andere bestanden in op te slaan, enzovoort. Het is vaak een hele zoektocht om zo’n map te lokaliseren, aangezien die vaak diep in de mappenhiërarchie zit verborgen. Gelukkig kun je daarvoor SpecialFoldersView (NirSoft Utilities / File and Disk) gebruiken.

Zodra je deze tool opent, krijg je een overzicht van alle bekende Windows-mappen met de standaardnaam en het exacte pad naar die map. Een dubbelklik volstaat om je meteen naar de gewenste map te brengen. Plaats je bijvoorbeeld bestanden in de map CD Burning, dan duikt een pop-upvenster op van waaruit je die bestanden op cd of dvd kunt branden. En open je de map Fonts, dan krijg je een overzicht van alle geïnstalleerde fonts. Het volstaat hier een font te selecteren en Voorbeeld aan te klikken om te zien hoe dat font er in verschillende groottes uitziet.

©PXimport

Wanneer je naar Windows 11 overstapt, zijn er ongetwijfeld zaken waaraan je moet wennen. Maar soms kunnen die dingen ronduit irritant zijn. Daarom bekijken we de grootste ergernissen van Windows 11 én de manieren om ze te verhelpen.

Wat voor de een ergernis is, kan voor de ander simpelweg een verrassende functie zijn. Alles draait om persoonlijke perceptie. We zijn in de fora van Windows 11-gebruikers gedoken om de pijnpunten te vinden. De belangrijkste klachten zijn: de dagelijkse prestatieproblemen die worden veroorzaakt door te veel achtergrondprocessen, Microsoft stuurt je voortdurend richting haar betaalde diensten en overdreven bemoeizucht bij meldingen, badges en reclame. In plaats van te klagen, zorgen wij voor een oplossing. 

Opstartvertraging

Onnodige opstartapps zijn altijd al een bron van ergernis geweest in Windows. Ze belasten de pc doordat ze waardevolle cpu-bronnen aanspreken en zorgen voor een opstartvertraging. Windows 11 bevat zelfs meer bloatware dan Windows 10. Bloatware is een term voor toepassingen die je niet nodig hebt en die het systeem afremmen. Deze toepassingen worden vaak voor de aankoop op nieuwe apparaten geïnstalleerd of ze sluipen op je pc via downloads waarin ze gebundeld zitten. Hoe meer programma’s je hebt, hoe meer achtergrondprocessen die het opstarten kunnen vertragen.

Je kunt ze te slim af zijn door ze te beëindigen in Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op de taakbalk en kies voor Taakbeheer. Klik met de rechtermuisknop op alle processen die zijn gekoppeld aan ongebruikte applicaties en gebruik de opdracht Beëindigen. Daarna schakel je de onnodige opstartapps definitief uit. Druk op Windows-toets+I om de Instellingen te openen. Ga naar Apps / Opstarten en zet de apps uit waarvan je niet wilt dat ze samen met het systeem automatisch opstarten.

Wees terughoudend wat betreft toepassingen die automatisch opstarten.

Nieuwsfeeds uitschakelen

Widgets zijn een soort mini-apps. Ze tonen bijvoorbeeld de weersverwachting, een overzicht van je agenda-afspraken of de voetbalresultaten. Standaard toont Microsoft ook zijn nieuwsfeed van het MSN-netwerk, wat doorgaans geen toegevoegde waarde heeft. Oorspronkelijk waren widgets bedoeld om nieuwsfeeds en sociale media in het besturingssysteem te integreren.

Sommige gebruikers houden ervan, anderen haten de widgets hartgrondig, omdat er toch al van alle kanten steeds meer nieuws en sociale info op ons afkomen. Wie zit te wachten op de volgende vondst die meer van hetzelfde levert? Als je tot deze laatste groep behoort, dan kun je de functie uitschakelen. Ga naar Instellingen / Persoonlijke instellingen / Taakbalk / Taakbalkitems en schakel daar Widgets uit.

Gebruik je de widgets zelden of nooit, zet ze dan uit.

OneDrive beperken

Microsoft heeft er een handje van om je met zachte hand naar haar online opslagdienst OneDrive te dirigeren. Bij de eerste set-up krijg je de vraag om OneDrive te gebruiken en daarna maakt OneDrive automatisch en zonder waarschuwing verschillende back-upmappen op OneDrive aan. Dat lijkt op een assertieve dienstverlening, maar de waarheid is dat je als gebruiker op die manier sneller tegen de limiet van 5 gigabyte gratis OneDrive-opslagruimte aanbotst. Het is een marketingtactiek van Microsoft waardoor je gedwongen wordt om te upgraden. Hierdoor ga je sneller overwegen om een betaald abonnement te nemen. Met een Personal Microsoft 365-account krijg je 1 TB aan opslag en 6 TB met een Microsoft Family-abonnement.

Je kunt je overigens afvragen in hoeverre hier een loopje wordt genomen met je privacy. Online back-ups zijn handig, maar ben je ermee gediend dat je gegevens op de servers van Microsoft worden opgeslagen? Misschien wil je liever gebruikmaken van een andere online back-updienst? Nu wordt de indruk gewekt dat de concurrentie tweede keuze is. Ben je het niet eens met deze overijverige OneDrive-synchronisatie, dan klik je met rechts op het pictogram van OneDrive in het systeemvak. Vervolgens selecteer je het tandwieltje rechtsboven om de Instellingen van OneDrive te openen om naar het tabblad Synchroniseren en back-up maken te gaan. Dan klik je op Back-up beheren. Daar kun je aangeven om documenten, afbeeldingen of je bureaublad niet online te bewaren.

Bepaal zelf de mappen waarvan OneDrive een back-up moet maken.

OneDrive ontkoppelen

Wanneer je OneDrive niet vaak gebruikt, kun je deze dienst op je Windows-apparaat ontkoppelen en zelfs verwijderen. Door de koppeling met je Microsoft-account zijn de persoonlijke bestanden in OneDrive beschikbaar op elk apparaat waarop je bent ingelogd met hetzelfde Microsoft-account. Je bent dus niet meer aan een vaste werkplek gebonden. Door te ontkoppelen weet je zeker dat de lokale map niet meer kan synchroniseren met de online opslag.

Klik met rechts in het systeemvak op het pictogram van OneDrive (het wolkje). Kun je dit pictogram niet zien? Klik dan eerst op het PijltjeOmhoog van het systeemvak. Daarna open je het instellingenvenster van OneDrive en ga je naar het tabblad Account. Onder je account selecteer je Deze pc ontkoppelen / Account ontkoppelen. De gegevens die al in OneDrive staan, blijven hierdoor onaangeroerd en de speciale OneDrive-map op de computer verandert in een normale map. Je kunt er bestanden in plaatsen, verwijderen en verplaatsen, maar ze worden niet langer automatisch gesynchroniseerd in de cloud.

Ook al ontkoppel of verwijder je OneDrive, de virtuele map blijft staan in het navigatievenster van Windows Verkenner.

Weg met OneDrive en Edge

Ben je OneDrive echt helemaal beu? Weet dan dat je OneDrive zelfs kunt verwijderen. Het zal je Windows-pc niet beschadigen. Ga naar Instellingen / Apps en open het lijstje met Geïnstalleerde apps. Daar vind je Microsoft OneDrive. Klik op de drie puntjes achter de naam van deze app en selecteer Verwijderen net zoals je dat met elk ander programma zou doen. Het duurt een paar seconden voor de app is verwijderd. Ondertussen heeft Microsoft er ook voor gezorgd dat je op dezelfde manier de browser Edge kunt verwijderen. In het begin van Windows 11 was deze functie nog lichtgrijs gemarkeerd.

Dankzij de nieuwe antimonopoliewet kun je sinds maart 2024 ook de browser van Microsoft verwijderen.

Game Bar voor niet-gamers

De instellingen van Windows 11 bevatten een speciaal onderdeel bedoeld voor gaming. Wanneer je de toetscombinatie Windows-toets+G gebruikt, open je de Windows Game Bar. Daarmee kun je schermafdrukken en clips vastleggen van games die door Microsoft zijn geverifieerd. Eigenlijk is deze functie bedoeld voor het vastleggen van Xbox-games, maar je kunt hem ook gebruiken voor schermopnames van gewone programma’s.

Geen kwaad woord over de Windows Game Bar. Maar als je geen of zelden games speelt, heeft het geen zin om de Game Bar en Game Mode op de computer in te schakelen. Bovendien kan deze applicatie veel cpu en geheugen gebruiken. Om de Game Bar uit te schakelen, ga je weer naar het instellingenvenster van Windows. Daar kies je Gaming / Game Bar. Vervolgens schakel je bovenaan de optie uit bij Je controller mag Game Bar openen. Daarna ga je terug naar het venster Gaming en je kiest het tabblad Gamemodus om ook hier de optie Gamemodus uit te zetten.

Ben je geen gamer, schakel dan de Game Bar uit.

Badges in de kiem smoren

Windows 11 toont voortdurend meldingen op de taakbalk die je waarschuwen voor onder meer updates en nieuwe e-mail. Deze zogenaamde badges staan standaard ingeschakeld. Ze blijven eindeloos opduiken. Bankwebsites sturen je constant badges, maar ook browserextensies doen dat. Het wordt snel te veel van het goede. Nogal wat gebruikers ergeren zich hieraan, wat heel begrijpelijk is.

Je kunt de badges uitschakelen door met rechts op de taakbalk te klikken en dan te kiezen voor Taakbalkinstellingen. Scrol aan de rechterkant naar beneden en klik op Taakbalk. Vervolgens scrol je nog wat verder naar beneden tot je bij Gedrag van taakbalk bent. Hier kun je de optie uitschakelen bij Badges weergeven in taakbalk-apps. Dit is trouwens ook de plaats waar je de uitlijning van de taakbalk wijzigt. Standaard staan de pictogrammen gecentreerd op de taakbalk. Hier kun je aangeven dat die links moeten worden uitgelijnd. Hierdoor wordt het Startmenu aan de linkerkant weergegeven zoals vroeger.

In de taakbalk kun je de badges verbergen.

Terug naar bekend startmenu

Mis je het startmenu van Windows 10? Er is een interessante tweak waarbij je het Windows 11-startmenu vervangt door het type uit Windows 10. Download Open-Shell van de GitHub-website. De laatste versie op het moment van schrijven is OpenshellSetup 4.4.195. Je hebt de keuze tussen een zelfuitvoerbaar exe-bestand of een gecomprimeerd 7Z-bestand. Wij gaan voor het exe-bestand.

In de set-upwizard schakel je de opties Classic Explorer en Classic IE uit. De optie Create a start menu folder moet aangevinkt blijven. Zodra het installatieproces voltooid is, open je via Windows Zoeken de Open-Shell Menu Settings. Daarna kun je kiezen tussen de Classic Style, Classic with two columns of Windows 7 style.

Misschien wil je ook de knop naar het startmenu aanpassen zodat deze op die van Windows 10 lijkt. Hiervoor vink je de optie Replace start button aan. Vervolgens kies je een van de drie voorstellen uit, of je klikt op Pick Image. Zoek op het web naar een afbeelding van het Windows 10-startmenu en selecteer die. Wil je op je schreden terugkeren en Open-Shell verwijderen? Dat doe je via Instellingen / Apps / Geïnstalleerde apps. Selecteer Open-Shell en gebruik de optie Verwijderen.

Geef het startmenu zijn oude look terug.

Advertenties uitschakelen

Windows 11 genereert een unieke identifier, een zogenaamde reclame-ID, om je activiteiten te volgen. Hiervoor gebruikt Microsoft je zoekopdrachten, eerdere aankopen van Microsoft-producten en online activiteiten die gekoppeld zijn aan je Microsoft-account. Adverteerders kunnen die gebruiken om jou gerichte advertenties te sturen wanneer je apps gebruikt. Ben je gevoelig voor je privacy, dan zet je hier ook het mes in.

Open Instellingen en ga naar Privacy en beveiliging. Klik rechts op het onderdeel Algemeen. Zet de schakelaar uit bij Laat apps me persoonlijke advertenties zien door mijn reclame-id te gebruiken. Doe hetzelfde bij Websites hebben toegang tot mijn lijst met talen zodat er inhoud kan worden weergegeven die relevant is voor mijn locatie. Optioneel schakel je ook de optie daaronder uit: Start en zoekresultaten door Windows laten verbeteren door app-lanceringen bij te houden. Tot slot zet je ook de vierde optie uit: Suggesties voor inhoud in de app Instellingen weergeven.

Draag zorg voor je privacy en schakel reclamemeldingen uit.

Meldingen uitschakelen

In het Berichtencentrum komen ook systeemwaarschuwingen, ongelezen berichten, nieuwe artikelen van je favoriete websites en meer meldingen binnen. Deze kunnen nuttig zijn om je op de hoogte te houden van wat er gebeurt, maar het is best mogelijk dat de hoeveelheid meldingen en geluiden overweldigend is en op je zenuwen gaat werken. Daarom kun je meldingen uitschakelen om afleiding te minimaliseren. Open de Instellingen en klik op Systeem. Aan de rechterkant klik je op de pagina Meldingen. Hier kun je de schakelaar Meldingen uitschakelen omzetten. Wil je nog verder gaan, dan zet je de schakelaar Niet storen aan.

Zo, dat scheelt een hoop afleiding.

Snoeien in bloatware

Een nieuwe pc komt met een hoop bloatware en bij Windows 11 is dat niet anders. Het gaat om software waar je niet om hebt gevraagd. Bloatware neemt niet alleen geheugenruimte in beslag, hij verslechtert ook de prestaties van het systeem. Meestal gaat het om spelletjes, testversies van beveiligingssuites en virusscanners, cloudservices en zelfs fotoboeken.

Er zijn freewaretools die scannen naar bloatware, ook wel crapware genoemd, om die automatisch te verwijderen. Maar als je er niet goed in thuis bent, kun je hiermee meer kwaad dan goed doen. Sommige applicaties zijn immers noodzakelijk voor de goede werking van het systeem. De website Should I Remove It is gespecialiseerd in het vinden en verwijderen van bloatware. Hier vind je uitgebreide overzichten van bloatware bij alle belangrijke computermerken. Neem bijvoorbeeld Toshiba, die heeft meer dan dertig applicaties die als testversie worden geïnstalleerd. Snoei de bloatware dus handmatig. Dat doe je via Instellingen / Apps / Geïnstalleerde apps. Daar zie je alle programma’s die op de machine zijn geïnstalleerd. Blader door de lijst en controleer welke programma’s je kunt verwijderen.

Volgens de website Should I Remove It bevat een Toshiba de meeste bloatware.

Na een uitgebreid diner of gewoon een simpele doordeweekse maaltijd is het heerlijk dat je de afwas niet met de hand hoeft te doen. De vaatwasser regelt het wel. Maar met al die programma's en knopjes is het niet altijd duidelijk wat je nou precies wanneer moet gebruiken. Daarom zetten we de belangrijkste vaatwasprogramma's én functies voor je op een rij.

De meest gebruikte vaatwasprogramma's

Vrijwel elke vaatwasser beschikt over een basisset van vijf tot zes programma's. Daarnaast zijn er vaak nog aanvullende functies die je met een druk op de knop kunt inschakelen. We beginnen bij de standaardprogramma’s die je op vrijwel elk apparaat zult vinden:

Standaardprogramma (55-65°C)

Ideaal voor licht vervuilde vaat zoals ontbijtborden, kopjes en bestek. Laat je er pannen met aangekoekte etensresten in meedraaien? Dan is dit programma meestal niet krachtig genoeg. Vaak is dit het hoofdprogramma, tenzij de machine een automatisch programma heeft.

Autoprogramma (50-70°C)

De slimme keuze voor normaal bevuilde vaat. De machine scant hoe vuil alles is en past daar automatisch de temperatuur, duur en waterhoeveelheid op aan. Hoe viezer de vaat, hoe intensiever het programma.

Ecoprogramma (rond 50°C)

Wil je energie en water besparen? Dan is het ecoprogramma de beste optie voor je dagelijkse afwas. Het resultaat is vergelijkbaar met het autoprogramma, al duurt het gemiddeld wel vier uur. Langzamer, maar zuiniger.

©Suzi Media

Kort programma (40-45°C)

Heb je vooral borden en glazen gebruikt die nauwelijks vuil zijn? Dan is dit programma handig. Het is snel klaar, maar droogt vaak minder goed en verbruikt relatief veel energie. Sommige vaatwassers hebben in plaats hiervan een 'kort'-knop met hetzelfde effect.

Intensief programma (70-75°C)

Voor vieze pannen, ovenschalen en andere sterk vervuilde vaat is dit de krachtigste optie. Het schoonmaakresultaat is uitstekend, maar het programma verbruikt ook meer stroom en water.

Glas- of delicaat programma

Glaswerk en gevoelige items vragen om een zachte aanpak. Dit programma gebruikt minder agressieve temperaturen en past de waterhardheid aan om glascorrosie te voorkomen. Het droogt ook wat langer voor een glanzend resultaat.

©Paolo

De meeste vaatwassers geven via een display of projectie aan hoelang het programma nog draait.

Extra functies en speciale programma's

Naast de standaardprogramma's hebben veel vaatwassers ook aanvullende functies die je naar behoefte kunt inschakelen:

Voorspoelen

Geen zin om eerst met de hand af te spoelen? Met deze functie wordt grof vuil verwijderd voordat je het hoofdprogramma start.

Multitablet-functie

Gebruik je all-in-one tabletten? Dan zorgt deze functie ervoor dat het programma daar optimaal op is afgestemd. Vaak wordt de programmaduur iets verlengd en krijg je een melding als het glansspoelmiddel bijna op is.

©Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio

Uitgestelde start

Handig als je de machine pas ’s nachts wilt laten draaien of op een goedkoper stroommoment. Je kunt vaak instellen hoeveel uur later het programma moet starten.

Hygiëne- of antibacterieel programma

Bij dit programma draait de vaatwasser extra heet – vaak rond de 80°C – om bacteriën te doden. Sommige machines voegen ook een extra spoelbeurt toe voor optimale hygiëne.

Babyprogramma

Speciaal voor jonge gezinnen: dit programma reinigt flesjes, speentjes en babyservies extra grondig op hoge temperatuur.

Halve belading

Geen volle vaatwasser, maar toch dringend wat servies nodig? Kies dan voor halve belading. De machine maakt dan alleen een deel van de vaat schoon (bijvoorbeeld boven- of onderin), en is sneller klaar én zuiniger in verbruik.

Intensieve zone

Sommige vaatwassers hebben een speciale zone – vaak onderin – waar extra krachtige sproeiers actief zijn. Ideaal voor aangekoekte pannen of servies met hardnekkig vuil.