Hoewel 802.11n nog steeds de belangrijkste wifi-standaard is, worden steeds meer smartphones en notebooks voorzien van ondersteuning voor 802.11ac. Als je een nieuwe router nodig hebt, zouden we een exemplaar kiezen met 802.11ac, zodat je voorbereid bent op de toekomst. Wij hebben er negen getest.

Misschien heb je nog geen 802.11ac-apparatuur in huis en is het vanuit dat oogpunt zonde om nu te investeren in een 802.11ac-router. Goede 802.11n-routers zijn waarschijnlijk wat goedkoper. Je koopt echter vermoedelijk niet ieder jaar een nieuwe router, terwijl de kans wel aanwezig is dat je nieuwe notebook, tablet of smartphone wel ac ondersteunt. Net als bij 802.11n-routers, is de ene ac-router de andere niet. Er zijn snelheidsverschillen die tot stand komen door het aantal kanalen en de gebruikte kanaalbreedte.

Momenteel zijn er ac-routers te koop met maximale theoretische snelheden van 867 en 1300 Mbit/s via 802.11ac. Het verschil is ondersteuning voor twee of drie datastromen. Wij hebben voor dit artikel enkel ac-routers getest die gebruikmaken van drie datastromen en een maximale theoretische snelheid hebben van 1300 Mbit/s.

AC1900

De snelste routers die routerfabrikanten momenteel in hun productreeksen hebben, worden verkocht als AC1750- of AC1900-routers. Je zou denken dat AC1900-routers sneller zijn via 802.11ac, maar zoals wel vaker het geval is, vertellen (marketing)getallen maar het halve verhaal. De theoretische maximale snelheid via 802.11ac in alle gevallen 1300 Mbit/s, waarbij ac altijd via de 5GHz-band loopt. Om tot het 'marketinggetal' 1750 of 1900 te komen wordt de maximale theoretische snelheid van de 2,4GHz-band bij die van 5GHz-band opgeteld.

Een router die AC1750 meekrijgt, heeft dus een maximale theoretische snelheid op de 2,4GHz-band van 450 Mbit/s terwijl een AC1900-router een maximale theoretische snelheid van 600 Mbit/s op de 2,4GHz-band heeft. Dat laatste is echter minder spannend dan het lijkt.

600 Mbit/s?

De theoretische maximale snelheid van sommige nieuwe routers is dus 600 Mbit/s via 802.11n op de 2,4GHz-band. Als je weet dat de gebruikelijke snelheid van 450 Mbit/s verkregen wordt met drie datastromen van 150 Mbit/s zou je wellicht denken dat er nu vier datastromen gebruikt kunnen worden. Dat is echter niet zo, in plaats daarvan wordt onder de naam TurboQAM een betere modulatietechniek (afkomstig van 802.11ac) gebruikt, waarmee per kanaal een maximale snelheid van 200 Mbit/s te halen is. Het eerste addertje onder het gras is dat ook de netwerkadapter deze modulatietechniek moet ondersteunen en er vrijwel geen apparatuur is die dit ondersteunt. Het nut is ook nog beperkt omdat er voor de theoretische snelheid van 200 Mbit/s kanalen met een breedte van 40 MHz gebruikt moeten worden en dat is gezien de drukke 2,4GHz-band vaak niet mogelijk. We hebben voor dit artikel besloten om de routers niet met een TurboQAM-adapter te testen.

Testprocedure routers

Het is lastig om routers te testen op een manier die voor iedereen direct nuttig is. Ieder huis is immers anders en zaken als gewapend beton kunnen de draadloze ontvangst van een router flink verstoren. Het is dus niet gezegd dat u thuis daadwerkelijk de snelheden zult halen die wij in onze test neerzetten. Het doel van onze test is om de routers met elkaar te vergelijken onder dezelfde omstandigheden. Wij hebben bij de snelheidstest gekozen voor een afstand van vijf meter. De bedrade snelheidstesten zijn uiteraard uitgevoerd met gigabit-apparatuur.

Voordat we de snelheidstest hebben uitgevoerd, controleren we bij iedere router of de meest recente firmware gebruikt wordt. Normaal gesproken testen we routers in combinatie met een notebook die voldoet aan de standaard die we willen testen. Voor het testen van 802.11ac hebben we gebruikgemaakt van de ASUS PCE-AC68 Dual-Band PCI-E Adapter. Dit is een 802.11ac-insteekkaart waarmee een pc met wifi kan worden uitgebreid.

Sitecom X8 AC1750

De Wi-Fi Router X8 AC1750 heeft dezelfde witte behuizing als we eerder zagen bij de X6 N900. Een handig detail van de rechtop staande router is dat de voet tevens dienst kan doen als wandbeugel. Hiervoor schroef je de beugel eerst op de muur, waarna je de router er eenvoudig in klikt. We hebben de X8 AC1750 eerder getest en voor dit artikel met de meest recente firmware opnieuw getest.

Opvallend is dat de router beter presteert via 802.11ac en nu prima mee kan komen met de andere routers. De 2,4GHz-snelheid is goed, 802.11n op 5 GHz hoort bij de langzamere in deze test. De usb-snelheden zijn gemiddeld gezien het langzaamst van alle routers, dat zit hem voornamelijk is de wel erg lage schrijfsnelheid van 5 MByte/s. Net als voorgaande Sitecom-routers bevat de X8 AC1750 naast de firewall ook Sitecoms Cloud Security. Deze dienst blokkeert virussen, spyware, schadelijke websites en phishing. Optioneel kan de router hiermee ook advertenties blokkeren. Sitecoms Cloud Security is een half jaar gratis en kost vervolgens 24,99 euro per jaar.

©PXimport

Sitecom X8 AC1750

Score

3,5 sterren

Pluspunten

Handige wandbeugel

Cloud Security

Lange garantie

Minpunten

Snelheid 5 GHz

Usb-snelheden

Specificaties

Straatprijs

€ 129,-

Website

www.sitecom.com

ASUS RT-AC68U

De ASUS RT-AC68U lijkt op het eerste gezicht veel op zijn voorganger RT-AC66U, maar de voorheen afneembare voet is nu verwerkt in de behuizing en de aansluitingen zijn op de achterkant geplaatst. Hierdoor is helaas de mogelijkheid tot wandmontage verdwenen. De RT-AC68U heeft dezelfde fraaie en duidelijke webinterface die we ook op eerdere ASUS-routers zagen. De configuratiemogelijkheden zijn erg uitgebreid en ASUS biedt veel geavanceerde mogelijkheden waaronder ondersteuning voor Apples Time Machine en een mogelijkheid om de router in te zetten als draadloze bridge om apparatuur met een netwerkaansluiting aan te sluiten via wifi. ASUS heeft dan weer geen app waarmee je de instellingen van de router kunt beheren of opvragen. Handig is het knopje om de lampjes uit te doen.

De router zet erg goede draadloze prestaties neer en via 802.11n behoort hij tot de allersnelste. De snelheid via 802.11ac blijft wat achter, maar met 556 Mbit/s kunnen we de router zeker niet langzaam noemen. Dat de RT-AC68U met recht een topmodel genoemd mag worden, blijkt uit de snelheden die we via usb halen. Een leessnelheid van 73 MByte/s en een schrijfsnelheid van 38 MByte/s zijn gewoon erg goed. Al met al een erg goede router, maar het gebrek aan wandmontage en een app maken hem voor ons niet de beste router in de test.

©PXimport

ASUS RT-AC68U

Score

4 sterren

Pluspunten

Snel

Uitgebreide configuratiemogelijkheden

Usb-snelheid

Minpunten

Geen wandmontage

Geen app

Specificaties

Straatprijs

€ 179,-

Website

www.asus.nl

D-Link DIR-880L

Door zijn witte behuizing is de D-Link DIR-880L een opvallende verschijning in het doorgaans zwarte testveld. De gebruikte hardware omvat een dualcore-processor op 800 MHz en lijkt veel op wat Linksys in de EA6900 en ASUS in de RT-AC68U gebruiken. De nieuwe webinterface is een stuk frisser en moderner dan de ouderwetse interface die D-Link tot nu toe gebruikte. De configuratiemogelijkheden zijn niet heel uitgebreid, maar de noodzakelijke aspecten zijn bijna allemaal aanwezig. Wat we wel missen is de mogelijkheid om specifieke IP-adressen toe te kennen aan apparatuur (DHCP-reservering), dat kan handig zijn voor apparaten als een NAS of netwerkprinter.

Nu privacy op internet een steeds belangrijker vraagstuk wordt, is het prettig om te zien dat D-Link een VPN-server aan boord heeft, waarmee je een verbinding met je thuisnetwerk kunt maken.

De snelheden die de DIR-880L neerzet zijn erg goed en hij behoort zonder twijfel tot de snelste routers in deze test. De snelheden die we met een usb3.0-schijf halen zijn met een leessnelheid van 47 MByte/s en een schrijfsnelheid van 23 MByte/s heel netjes. D-Link heeft met mydlink Lite een app waarmee de draadloze instellingen van de router beheerd kunnen worden. Vreemd is dat de app binnen het lokale netwerk alleen werkt als de router daadwerkelijk met internet verbonden is, je kunt de app wel overal gebruiken.

©PXimport

D-Link DIR-880L

Score

4 sterren

Pluspunten

Snel

Goede usb-snelheid

Minpunten

Geen DHCP-reserveringen

Minder uitgebreide configuratiemogelijkheden

Specificaties

Straatprijs

€ 169,-

Website

www.dlink.com

Linksys EA6900

De Linksys EA6900 is te beschouwen als het topmodel van de normale reeks consumentenrouters. Qua specificaties lijkt de router veel op de eveneens geteste WRT1900AC van Linksys, maar in de EA6900 wordt gebruikgemaakt van een dualcore-processor met een kloksnelheid van 800 MHz in combinatie met 256 MB geheugen. Een functioneel verschil is dat deze router geen eSATA-aansluiting heeft. Een breekpunt met eerdere routers in de EA-lijn is dat de EA6900 voorzien is van drie externe antennes. De voorganger EA6700 heeft eerder een Best Getest-award gewonnen en was toen via 802.11n op zowel 2,4 als 5 GHz de snelste router.

De EA6900 is via 802.11n een stukje langzamer dan zijn voorganger, maar zet nog altijd prima snelheden neer. Op 802.11ac is de EA6900 de snelste router in deze test. Combineren we dit met de goede snelheden die de router neerzet via usb, dan kunnen we concluderen dat Linksys een prima router neerzet. Qua gebruikersinterface heeft Linksys met zijn Smart Wi-Fi webinterface misschien wel de meest overzichtelijke interface van dit moment. Iets wat je op deze router (en andere Linksys-routers) niet aantreft is een VPN-server. Linksys heeft wel een uitstekende app om de router zowel lokaal als via internet te beheren en die toegang geeft tot veel configuratieopties van het apparaat.

©PXimport

Linksys EA6900

Score

4 sterren

Pluspunten

Snel

Gebruikersinterface

Usb-snelheid

Minpunten

Geen VPN-server

Specificaties

Straatprijs

€ 159,-

Website

www.linksys.com

AVM FRITZ!Box 7490

De FRITZ!Box 7390 was jarenlang het topmodel in het assortiment van AVM, maar begon door het gebrek aan 802.11ac achter te lopen qua technologie. Met de 7490 brengt AVM de FRITZ!Box weer helemaal bij de tijd. De FRITZ!Box 7490 is een dure router en dat komt voornamelijk doordat het apparaat vol met mogelijkheden zit die je niet terugvindt in de doorsnee router. Zo bevat de 7490 een ADSL/VDSL-modem en een DECT-telefooncentrale. AVM biedt DECT-stekkerblokken aan zodat je de FRITZ!Box als een domotica-oplossing kunt inzetten. Deze AVM heeft dus wel een DSL-modem, maar geen WAN-poort. Het apparaat is dan ook primair bedoeld voor mensen die een ADSL- of VDSL-aansluiting gebruiken.

Wel kun je als alternatief één van de LAN-poorten opofferen als reguliere ethernet-WAN-poort. Let er overigens op dat de ingebouwde netwerkpoorten standaard op 100 Mbit/s draaien. Opvallend is dat er 512 MB opslaggeheugen voor de NAS-functionaliteit is ingebouwd. Helaas vallen de snelheden zowel met gebruik van de ingebouwde opslag als met een usb-schijf tegen. Gebruik je ADSL of VDSL, dan is de FRITZ!Box interessant omdat je je bestaande modem/router geheel kunt vervangen. Wel verlies je daarmee waarschijnlijk de mogelijkheid om gebruik te maken van telefonie. AVM heeft apps beschikbaar waarmee je de status van de router kunt bekijken, toegang krijgt tot de gedeelde opslag en kunt bellen.

©PXimport

AVM FRITZ!Box 7490

Score

4 sterren

Pluspunten

Veel mogelijkheden

Lange garantie

Ingebouwd opslaggeheugen

Minpunten

Prijs

Usb-snelheden

Specificaties

Straatprijs

€ 259,-

Website

http://benl.avm.de

TP-Link Archer C7

TP-Links Archer C7 is een ac-router volgens het AC1750-principe. Via 802.11n biedt hij dus een maximale theoretische snelheid van 450 Mbit/s, terwijl hij via 802.11ac wel de volle 1300 Mbit/s levert. Dit feit op zich vinden we (zoals je in de introductie van dit artikel hebt kunnen lezen) geen echt nadeel. De behuizing van de Archer C7 hebben wel al eens eerder gezien en is behoorlijk compact. Net als bij andere TP-Link-routers is de webinterface die gebruikmaakt van frames ouderwets. Qua indeling is de webinterface wel overzichtelijk. Jammer is dat het doorvoeren van wijzigen erg lang duurt omdat de router zelfs voor het wijzigen van de beveiligingssleutel volledig moet herstarten.

TP-Link heeft een app (TP-Link tether app) waarmee je de belangrijkste instellingen kunt beheren, maar ook nu vereist het doorvoeren van wijzigingen een herstart van de router die je vanuit de app kunt doen. TP-Link moet echt iets aan de webinterface op zijn routers gaan doen, maar daar staat tegenover dat dit model met 99 euro erg scherp geprijsd is. Voor dat geld haal je een router in huis die voldoende presteert en je netwerk voorziet van 802.11ac. Wil je je router één keer instellen en dan gebruiken, dan is dit zeker een bruikbaar apparaat.

©PXimport

TP-Link Archer C7

Score

3,5 sterren

Pluspunten

Scherpe prijs

3 jaar garantie

Minpunten

Herstart na configuratiewijziging

Usb-snelheden

Specificaties

Straatprijs

€ 99,-

Website

http://nl.tp-link.com

ZyXEL NBG6716

De NBG6716 lijkt qua ontwerp veel op de NBG5715 802.11n-router, maar heeft geen externe antennes meer. De router is ontworpen op rechtop te staan en heeft een geïntegreerde voet. Toch is ook wandmontage mogelijk, al zijn de aansluitingen die dan richting de wand zitten dan lastig bereikbaar. Wanneer je de router graag ophangt, kun je de netwerkkabels dus het beste aansluiten voor het ophangen. De webinterface staat standaard in een Easy Mode die erg somber is vormgegeven en niet echt duidelijk is. De Expert Mode is handiger qua opzet en gelukkig ook frisser vormgegeven. Opvallend is het knopje om de lampjes uit te schakelen.

De snelheden die we met deze router halen zijn vergeleken met de overige routers matig. Opvallend is dat we de snelheid via de WAN-poort niet verder kregen dan 867 Mbit/s. Toegegeven: dat is slechts een theoretisch verschil omdat er geen internetabonnementen zijn die sneller zijn dan 500 Mbit/s. Voor deze router is een configuratie-app beschikbaar (zConfig op Android en Network Manager op iOS), maar die werkt niet echt goed. Zo zijn er geen aparte configuratie-instellingen voor 2,4- en 5GHz, maar verandert de app de SSID's en wachtwoorden voor beide netwerken in één keer naar dezelfde SSID, zelfs als dat voor de wijziging via de app twee verschillende SSID's waren.

©PXimport

ZyXEL NBG6716

Score

3 sterren

Pluspunten

Wandmontage ondanks voet

Knopje voor lampjes

Minpunten

Onbruikbare app

Lage wifi-snelheden

Specificaties

Straatprijs

€ 130,-

Website

www.zyxel.com

NETGEAR Nighthawk R7000

Grote antennes gecombineerd met een naamgeving en een agressieve en wat lompe vormgeving die beide geïnspireerd zijn op het F117 Nighthawk stealth aanvalsvliegtuig, maken direct duidelijk wat NETGEAR met deze router wil uitstralen: agressieve kracht. Ook op papier is de router met zijn 1GHz-dualcoreprocessor erg krachtig en moet hij alleen de Linksys WRT1900AC voor zich dulden. Qua wifi-standaard is de router met de AC1900-aanduiding helemaal bij de tijd. De draadloze prestaties zijn prima en met een gemeten snelheid van 152 Mbit/s op 2,4 GHz en een ac-snelheid van 611 Mbit/s behoort deze router tot de topcategorie. Daarbij zijn de snelheden die we via usb halen met een leessnelheid van 72 MByte/s en een schrijfsnelheid van 28 MByte/s erg goed. Alleen Linksys met de veel duurdere WRT1900AC en ASUS met de RT-AC68U hebben betere usb-snelheden.

Qua configuratiemogelijkheden biedt de R7000 middels een overzichtelijke webinterface veel opties. Daarbij heeft NETGEAR ook een prima app beschikbaar waarmee je de meest gebruikte instellingen snel kunt wijzigen. Deze app is wel enkel voor lokaal gebruik, je kunt je router niet via internet benaderen. Samen met ASUS' RT-AC68U is dit de router met de uitgebreidste configuratiemogelijkheden. In tegenstelling tot ASUS biedt NETGEAR wel een app en de mogelijkheid tot wandmontage. Al met al vinden we de Nighthawk R7000 daarom de beste router in dit testveld.

©PXimport

NETGEAR Nighthawk R7000

Score

4,5 sterren

Pluspunten

Uitgebreide configuratiemogelijkheden

Snel

Usb-snelheden

Minpunten

Radicaal uiterlijk

Specificaties

Straatprijs

€ 169,-

Website

www.netgear.nl

Linksys WRT1900AC

Linksys' WRT1900AC heeft een lompe vormgeving en dat is niet voor niets. De zwart/blauwe behuizing is een verwijzing naar een legende in de consumentenroutergeschiedenis: de Linksys WRT54G. Een speerpunt van die router was dat je er alternatieve opensource-firmware op kon draaien. Linksys stelde bij het verschijnen van de WRT1900AC dat de router ontworpen is voor opensource en dat hij werkt in combinatie met OpenWRT. Tot op het moment van schrijven is de volledige ondersteuning voor OpenWRT echter nog steeds niet voor elkaar, al worden er wel duidelijke stappen gemaakt. Jammer, want dit zou één van de speerpunten moeten zijn die de hoge prijs rechtvaardigt. De standaardgebruikersinterface is Linksys' gebruiksvriendelijke Smart Wi-Fi, maar voor de doelgroep waar Linksys zich met deze router op richt, zijn de configuratiemogelijkheden niet uitgebreid genoeg.

De hoge prijs van 279 euro komt uiteraard niet alleen door de (beloofde) opensource-ondersteuning, de WRT1900AC is ook één van de krachtigste routers op de markt met een 1,2GHz-dualcoreprocessor en 256 MB RAM. Deze kracht blijkt uit de prestaties van de usb-poort. Een leessnelheid van 86 MByte/s en een schrijfsnelheid van 47 MByte/s is gewoon erg goed, en de router is hiermee prima als simpele NAS in te zetten. De draadloze prestaties zijn ook in orde, al blijft deze router op 2,4 GHz een beetje achter ten opzichte van andere routers.

©PXimport

Linksys WRT1900AC

Score

4 sterren

Pluspunten

Allersnelste usb-snelheden

Usb 3.0 en eSATA

Wandmontage mogelijk

Minpunten

Custom firmware nog niet beschikbaar

Geen VPN-server

Specificaties

Straatprijs

€ 269,-

Website

www.linksys.com

Conclusie

De snelheidsverschillen tussen de best presterende routers zijn klein. Zowel met de ASUS RT-AC68U, de D-Link DIR-880L, de Linksys EA6900 en WRT1900AC en NETGEAR R7000 haal je een goed presterende router in huis. Kijken we naar de mix van prestaties en mogelijkheden, dan vinden we uiteindelijk de NETGEAR Nighthawk R7000 de beste router. De R7000 presteert erg goed, heeft een bruikbare app en is geschikt voor wandmontage. Beide laatste mogelijkheden missen we bij de router van ASUS, terwijl bij D-Link en Linksys de configuratiemogelijkheden wat minder uitgebreid zijn. In potentie zou Linksys WRT1900AC een prestatiemonster kunnen zijn, maar zonder goede ondersteuning voor alternatieve firmware komt dat er nu nog niet uit.

Hierdoor is de router, ondanks de goede usb-snelheden, te duur gezien de prestaties van de andere genoemde routers. Wil je een stuk minder uitgeven dan, is TP-Links Archer C7 interessant. De webinterface van deze router loopt met het gebruik van frames duidelijk achter, maar voor 99 euro krijg je wel een router voorzien van 802.11ac die qua snelheid meer dan voldoet. Sitecoms X8 AC1750 presteert grofweg net zo goed als de genoemde TP-Link, maar is met een prijs van 129 euro een stukje duurder. Daar krijg je wel Sitecoms unieke Cloud Security voor terug.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.