Als je een lijst met prangende eerstewereldproblemen zou opstellen, dan staat ‘slechte wifi’ geheid bovenaan. Er zijn redenen genoeg te bedenken om met een mesh-router overal goed bereik te verwezenlijken. Ben je op zoek naar de beste mesh-routers van het moment? We vergelijken enkele modellen met diverse prijskaartjes voor je.

Wat is het idee van een gewone router eigenlijk onnozel en achterhaald: een enkel kastje dat een fatsoenlijk signaal door het hele huis moet zien te verspreiden. Zo bezien is het nagenoeg onmogelijk om een plek te vinden waar zo’n router dan ook écht elk hoekje van het huis goede wifi verschaft, waardoor je in de praktijk vaak in de helft van het huis genoodzaakt bent op 4G over te schakelen.

In het geval van een mesh-router verspreid je apparaten door het huis, zodat die samen één groot netwerk vormen. Elk mesh-punt is verbonden met de rest en versterkt het algehele signaal. Bij sommige systemen kun je de punten zelfs met ethernet aan elkaar koppelen om zo de optimale snelheid te halen en overal in huis een perfect signaal te creëren. Omdat een mesh-netwerk is gebouwd om op die manier te werken, steekt het ook efficiënter in elkaar dan signaalversterkers die je voor oude routers kunt kopen.

Dat gezegd hebbende, zijn dit enkele interessante mesh-systemen die nu te koop zijn.

Google Nest Wifi -Speaker met wifi, of wifi met speaker?

©PXimport

Wie tien jaar geleden zei dat Google ooit eigen routers zou maken, werd voor gek verklaard. Toch is het precies wat de zoekgigant nu al een tijdje doet: de Nest Wifi is de tweede generatie van Googles mesh-routers, nu met een strakker ontwerp dan voorheen. Volgens Google een must omdat de apparaten nu eenmaal het best tot hun recht komen op een tafel of vensterbank. Daar hebben ze een beter bereik dan in de meterkast.

Misschien wel het interessantst aan de Nest Wifi zijn de ingebouwde speaker en microfoon. De losse mesh-punten zijn hierdoor ook als slimme speakers te gebruiken, die uiteraard met Google Assistent worden bediend. Privacy-minded bezitters kunnen de microfoon met een schakelaar achterop uitzetten, waarna via wifi en bluetooth nog wel muziek kan worden afgespeeld.

Het hoofdpunt heeft overigens geen speaker en microfoon, en werkt alleen als router. Dat is meteen ook het enige mesh-punt met ethernetpoorten achterop. Het is niet mogelijk om de nieuwe Nest Wifi-punten via ethernet met elkaar te verbinden; een optie die je wel had bij de oudere Google Wifi-routers. Daarnaast bedien je de instellingen niet vanuit je webbrowser, maar met de Google Home-app.

De Nest Wifi wordt als pakket (één hoofdpunt en één mesh-punt) verkocht, maar je kunt de onderdelen ook los kopen. Samen kunnen ze volgens Google een ruimte van 210 vierkante meter van snelle wifi voorzien met snelheden van ruim 100 Mbit/s.

Netgear Orbi -Duurder maar krachtiger

©PXimport

Wie bereid is iets dieper in de buidel te tasten, komt al snel uit bij de Orbi, een mesh-netwerk van de traditionele routerfabrikant Netgear. Het gebruikte 802.11ac-protocol is krachtig genoeg om een downloadsnelheid van bijna 100 Mbit/s te behalen en de apparaten zijn voorzien van flink wat extra’s. De hoofdrouter heeft één ethernetpoort om je modem mee te verbinden en drie aansluitingen voor andere apparaten, terwijl de mesh-punten elk vier ethernetpunten hebben. Hierdoor kun je niet alleen het mesh-netwerk bekabeld aan elkaar knopen, maar ook andere apparatuur met een snoer verbinden zonder dat je extra switches hoeft aan te schaffen.

De Orbi is ook voorzien van een usb-poort waar je een printer aan kunt koppelen. Handig, want dan werkt je oude wifi-loze printer ook gewoon op je netwerk. Officieel kun je geen externe schijf of usb-stick voor opslag via usb verbinden, maar sommige gebruikers lukt dat met enkele tweaks alsnog. Netgear verkoopt de Orbi in een pakket met één router en twee mesh-punten.

Bereid om écht diep in de buidel te tasten? Dan kun je het nog duurdere model met wifi 6 kopen, die op ondersteunde apparaten snelheden tot 2400 Mbit/s moet kunnen halen. Handig als je een huis toekomstbestendig wilt maken, maar onthoud dat deze wifi-standaard nog niet door veel apparaten wordt ondersteund.

D-Link Covr Tri-band - Goedkoop en stabiel

©PXimport

De Covr Tri-band van D-Link wint wellicht geen schoonheidsprijs, maar met een prijskaartje van 195 euro en vrij degelijke specificaties is het een prima budgetoptie. Het woordje ‘Tri-band’ in de naam slaat op de frequentiebanden van deze mesh-router. De apparaatjes hebben twee banden voor wifi (2,4 GHz en 5 GHz) plus een derde waarmee de mesh-punten onderling communiceren. Het zorgt voor een prima snelheid, waarbij de Covrs gezamenlijk volgens de fabrikant 550 vierkante meter kunnen dekken.

De theoretische snelheid van 2,2 Gbit/s zul je waarschijnlijk vooral halen als je de twee ethernetpoorten achter op elk punt benut; via wifi ligt de snelheid door het gebruik van 802.11g en 802.11n iets lager dan bij de duurdere concurrenten. Die twee ethernetpoorten achterop zijn trouwens maar net afdoende voor een mesh-systeem. Op het hoofdpunt gebruik je er één om het modem te koppelen en een ander om een lijn naar een mesh-punt te leggen, zodat die bekabeld de beste verbinding heeft.

Wil je meerdere apparaten met een snoer verbinden, dan kun je voor 20 à 30 euro een switch kopen om meerdere poorten tot je beschikking te hebben. De Covr Tri-band wordt in een pakket met één mesh-punt en de router verkocht. Een goedkoper alternatief van 155 euro heeft zelfs drie apparaten, maar dan mis je de derde frequentieband die hem juist zo interessant maakt.

Synology RT2600ac en MR2200ac - Om te pielen

©PXimport

Strikt gezien is de Synology RT2600ac een gewone router zoals je nu wellicht ook al in huis hebt. Maar als je de MR2200ac erbij koopt, kun je hem transformeren tot een volwaardig mesh-systeem. Vooruit, eentje met een wat nerdy design, maar dan wel eentje die juist voor diezelfde nerds de nodige toeters en bellen in huis heeft. Zo heeft de RT2600ac vier ethernetpoorten achterop en haal je dankzij de 802.11ac-standaard met gemak een snelheid van 100 Mbit/s.

De theoretische snelheid van 2,6 Gbit/s haal je in de praktijk nooit, tenzij je de nieuwste snoeren en krachtige apparatuur verbindt. Wel kun je maar liefst zes MR220ac-punten aan de router hangen, waarmee je zelfs de grootste villa van prima wifi voorziet. Daar staat tegenover dat het instellen van dit mesh-systeem wat technische kennis vergt. Voor de gemiddelde PCM-lezer vast geen probleem, maar het is geen mesh-netwerk dat je moet aanraden bij een minder technisch aangelegde oom of buurvrouw.

Het systeem gebruikt twee frequentiebanden, maar de vele antennes zorgen ervoor dat de vertraging relatief laag ligt. Dat maakt de RT2600ac ideaal voor bijvoorbeeld gamen. Let trouwens wel op: hoewel de router zelf vier poorten achterop heeft, doet het goedkopere mesh-punt het met slechts twee poorten; net genoeg om een bekabelde verbinding te leggen. Daarnaast zijn beide apparaten voorzien van usb-poorten om externe opslag te koppelen.

TP-Link Deco M5 - Goedkope middelmaat

©PXimport

Voor wie geld toch best een grote rol speelt, heeft TP-Link een mesh-systeem dat je voor slechts 150 euro al in huis haalt. De Deco M5 wordt in een pakket met twee apparaten geleverd die als router en als mesh-punt ingezet kunnen worden. Voor dat bedrag moet je wel rekenen op het meest basale op de markt: elk mesh-apparaat heeft slechts twee usb-poorten en een stroomverbinding achterop. Het draadloze bereik is bovendien iets kleiner dan bij concurrenten.

Het netwerk beperkt zich daarnaast tot slechts 100 verbonden apparaten, al is dat in de meeste huishoudens geen probleem. Instellen doe je verder niet vanuit je webbrowser, maar met een losse app van TP-Link. Toch is de Deco M5 een aardige upgrade vergeleken met de standaard router van je internetprovider. Een setje van twee stuks dekt volgens de fabrikant een ruimte van 350 vierkante meter, mits je ze op ideale plekken aansluit.

De theoretische snelheid van 1267 Mbit/s ligt lager dan bij andere routers in dit artikel, maar in de praktijk haal je met gemak een snelheid hoger dan 75 Mbit/s – voldoende om in de meeste kamers Netflix te streamen. TP-Link verkoopt ook een pakket met drie mesh-routers, maar dan ben je al in een prijsklasse waarin we andere modellen zouden adviseren.

Ubiquiti UAP-AC-M-PRO - Ook voor buiten

©PXimport

Goede wifi in huis is één ding, maar tijdens de warme zomerdagen is snel internet in de tuin ook buitengewoon fijn. Daarvoor is de UAP-AC-M-PRO van Ubiquiti een goede optie: alle drie de geleverde mesh-punten zijn namelijk beschermd tegen de elementen. Het pakket wordt geleverd met een weerbaar bevestigingssysteem en flinke schroeven, zodat je een mesh-punt aan bijvoorbeeld je tuinhuisje of aan een losse paal hangt.

De draadloze verbinding moet een theoretische snelheid van 1300 Mbit/s bereiken, al zal dat in de praktijk waarschijnlijk een stuk lager liggen. Daarnaast zitten er achter op elke router twee netwerkpoorten om het modem te verbinden en een stabielere onderlinge connectie te creëren. Dat is in dit geval een must, want deze mesh-routers krijgen hun stroom via de ethernetkabel binnen. Hierdoor hoef je ook maar één snoer voor elk punt aan te leggen en is voeding geen probleem.

De software van Ubiquiti is net als bij Synology wat technischer, maar biedt ook veel geavanceerde functies die je bij andere mesh-routers niet snel tegenkomt. Daar staat echter ook een flinke prijs tegenover. Een pakket met vijf mesh-punten wordt verkocht voor rond de 950 euro. Wil je er één punt bij, dan kost dat doorgaans 200 euro extra.

Linksys Velop - Simpel en snel

©PXimport

Linksys is een van de oudste routerboeren op de markt, bekend om zijn vaak wat nerdy draadloze apparaten. Met de Velop probeert het bedrijf dat imago van zich af te schudden; het apparaat heeft een minimalistisch ontwerp waarbij de twee ethernetpoorten aan de onderkant zijn geplaatst, waardoor je ze niet zomaar ziet. Het mesh-systeem wordt ingesteld met een gelikte app die geavanceerde instellingen alleen toont als je er actief naar op zoek gaat. Op die manier moet de Velop ideaal zijn voor de wat minder technisch onderlegde huishoudens.

Het gebruik van drie frequentiebanden zorgt bovendien voor een hoge snelheid en capaciteit, wat de Velop een van de snellere mesh-routers op de markt maakt. Omdat elk apparaat een router of mesh-punt kan zijn, kan het systeem vrij modulair worden aangesloten. De meeste webwinkels hebben bovendien meerdere pakketten met twee, drie, vier of zelfs vijf Velop-punten, wat het makkelijk maakt om jouw benodigde hoeveelheid in huis te halen.

Maar ben je technisch aangelegd? Dan is de Velop wellicht minder snel interessant voor je. In de app missen namelijk best veel van de geavanceerdere opties die je wel zou verwachten. Wat dat betreft is dit de tegenhanger van de eerder besproken mesh-routers van Ubiquiti en Synology, die wat technischer en uitgebreider zijn.

Tekst: Bastiaan Vroegop

‘Weg met Amerikaanse tech!’ Onze afhankelijkheid van Amerikaanse technologische producten en -diensten stuit een groeiend aantal Europeanen steeds meer tegen de borst. Overstappen op Europese alternatieven lijkt daarom een logische keuze, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Europese chatbots zijn lastig te vinden, terwijl kunstmatige intelligentie een steeds grotere rol in de maatschappij lijkt te gaan spelen.

ChatGPT van OpenAI, Gemini van Google, Copilot van Microsoft, Grok van xAI of Claude van Anthropic. Als je aan een AI-chatbot denkt, is de kans groot dat een van deze diensten als eerste bij je te binnen schiet. Dat is niet zo vreemd, want het zijn op dit moment de populairste chatbots. Een andere interessante overeenkomst is dat ze allemaal afkomstig zijn uit de Verenigde Staten.
Onlangs kwam er een scheurtje in die Amerikaanse AI-dominantie: de chatbot van het Chinese DeepSeek haalde ineens de voorpagina’s. Voor het eerst leek een niet-Amerikaanse chatbot het te kunnen opnemen tegen de gevestigde orde uit de VS. Dat was goed nieuws voor inwoners van China, aangezien Amerikaanse chatbots daar worden geblokkeerd. Met de komst van DeepSeek kregen Chinezen dus eindelijk toegang tot een geavanceerde AI-bot.
Wij Europeanen hebben wel gewoon toegang tot Amerikaanse AI-modellen. Dat is maar goed ook. Voor de meeste Amerikaanse onlinediensten, zoals WhatsApp, OneDrive of Gmail, zijn er prima Europese alternatieven te vinden. Alleen voor AI-chatbots is dat een stuk lastiger.

Afhankelijk van Amerika

Het verlangen naar de ‘Europeanisering’ van ons internetgebruik is de afgelopen maanden sterk gegroeid. Dat komt vooral door een daling in het vertrouwen in onze samenwerking met Amerika. De huidige Amerikaanse president ziet de EU meer als concurrent dan als partner. Het kan dus riskant zijn om een onvoorspelbaar land zo veel macht over ons (bedrijfs)leven te geven.
Niet alleen privé gebruiken we Amerikaanse diensten, ook op het werk zijn veel producten afkomstig uit de VS, zoals Microsoft Office, Gmail en Slack. In de meeste organisaties kun je AI-chatbots aan dat rijtje toevoegen. Volgens onderzoekers groeit onze AI-afhankelijkheid de komende jaren ook nog eens gestaag verder.

In een hoop werkvelden, waaronder de militaire sector, is kunstmatige intelligentie mogelijk binnen de kortste keren onmisbaar. Het baart experts dan ook zorgen dat wij als Europa momenteel geen enkele controle hebben over deze belangrijke technologie. Ze vrezen dat de VS op een dag besluit om Amerikaanse AI-diensten voor ons te blokkeren. Dan hebben tal van bedrijven ineens een groot probleem.

Zorgen om privacy

In het verleden is al meerdere keren gebleken dat buitenlandse AI-bedrijven het niet zo nauw nemen met de privacy van hun gebruikers. Zo zou OpenAI zonder toestemming de data van EU-gebruikers hebben gebruikt voor het trainen van ChatGPT. Ook is duidelijk dat AI-chatbots gevoelige gegevens van gebruikers lekken, doordat ze ingevoerde tekst als trainingsdata opslaan en later met andere gebruikers delen.

Daarnaast wordt er gevreesd dat overheden de gegevens die gebruikers met AI-modellen delen, kunnen opeisen. In het privacybeleid van DeepSeek staat bijvoorbeeld dat het persoonsgegevens (denk aan chat- en zoekgeschiedenis en zelfs de toetsaanslag) in China opslaat. Volgens de wetten van het land heeft de Chinese overheid het recht om gegevens op te eisen van binnenlandse bedrijven wanneer zij daarom vraagt. Veel regeringen hebben hun werknemers dan ook verboden om DeepSeek op hun werktelefoons te installeren.

Moeilijke markt

Er zijn dus genoeg redenen om over te willen stappen op Europese alternatieven voor AI-diensten, maar dan moeten die er dus wel zijn. De Amerikaanse techindustrie is een stuk groter dan de Europese. EU-bedrijven beginnen daardoor met een grote achterstand en moeten met veel minder middelen een gelijkwaardig product zien te ontwikkelen. We zijn natuurlijk gewend aan de kwaliteit van de Amerikaanse tegenhangers. Slechts weinig mensen en bedrijven zijn bereid om over te stappen op een inferieur alternatief.

Hoe ingewikkelder (en dus duurder) het is om een dienst op te zetten, hoe moeilijker het is om Europese varianten te vinden. En laat het nou net zo zijn dat specifiek het opzetten en trainen van AI-modellen ontzettend prijzig is. Je hebt gigantische datacenters nodig om de vele peperdure, specialistische hardware-installaties 24/7 te kunnen laten draaien. Het trainen van AI-modellen verbruikt bovendien enorme hoeveelheden elektriciteit en de hitte die daarbij vrijkomt, moet dagelijks met miljoenen liters water worden gekoeld.

Er zijn in Europa maar weinig bedrijven voorhanden die bereid zijn om zulke investeringen te doen. Dat komt deels doordat de grote investeerders in Amerika zitten, waardoor start-ups moeilijk aan startkapitaal kunnen komen. Verder zijn de lonen in de VS hoger en is de loonbelasting lager, waardoor ook veel van het toptalent op AI-gebied dáár te vinden is. Daar komt ook nog de strenge regelgeving van de EU bij, die bedrijven kan afschrikken om te innoveren.

Toch is er sinds kort voorzichtig beweging zichtbaar op de Europese AI-markt. Steeds meer bedrijven werken aan eigen taalmodellen en chatbots die binnen de Europese wetgeving opereren en beter aansluiten op onze privacywaarden. Het gaat vaak nog om kleinschalige initiatieven met beperkte rekenkracht, maar ze laten wel zien dat Europa niet stilzit. Zo verschenen er de afgelopen maanden eindelijk enkele concrete voorbeelden van Europese chatbots die de concurrentie durven aan te gaan met Amerika: het Franse Le Chat van Mistral AI en het Zwitserse Lumo van Proton. Hun aanpak verschilt, maar beide projecten tonen dat ook binnen Europa ruimte ontstaat voor kunstmatige intelligentie op eigen voorwaarden.

Le Chat: Concurrent uit Frankrijk

Het Franse Mistral AI bracht eerder dit jaar onder de toepasselijk genaamde chatbot Le Chat een directe concurrent voor de gevestigde orde uit. Deze bot, beschikbaar voor Android, iOS en webbrowsers, maakt gebruik van volledig zelfgetrainde AI-modellen en staat dus voor een groot deel los van de VS. De hardware wordt nog wel geleverd door Amerikaanse fabrikanten. De gegevens worden echter opgeslagen op Europese servers en moeten daarmee voldoen aan strenge Europese privacywetten. Zo mag Mistral volgens de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) je gegevens niet buiten de EU beschikbaar maken. Er moet een juridisch zwaarwegende reden zijn om de gegevens met de overheid te mogen delen.

Hoe goed is Le Chat?

Voor de privacy is Le Chat dus een interessante keuze, maar hoe presteert Mistral in vergelijking met de concurrentie? Uit onze eigen tests blijkt dat Le Chat op de eerste plaats nog niet zo heel vaardig is in het Nederlands. Bij het schrijven van een Sinterklaasgedicht komt de chatbot met veel kromme zinnen, terwijl ChatGPT (naast wat rare rijmpjes) wel consequent kloppende zinnen aan elkaar rijgt. Datzelfde geldt voor zaken die de Nederlandse cultuur aangaan. Als we vragen om suggesties voor klassieke verjaardagshapjes, zegt Le Chat dat we miniquiches en sushi moeten serveren. ChatGPT begrijpt de opdracht beter en raadt ons oer-Hollandse blokjes kaas met mosterd, leverworst en haring op roggebrood aan.

Ook uit onafhankelijke benchmarks blijkt dat Le Chat het vaak moet afleggen tegen Amerikaanse en Chinese modellen. Benchmarks meten hoe chatbots presteren in een breed scala aan taken, bijvoorbeeld op het gebied van wereldkennis, wetenschappelijk redeneren, wiskunde en programmeren.

Mistral Large 2, het model dat momenteel voor Le Chat wordt gebruikt, krijgt van de grootste AI-vergelijkingssite, Artificial Analysis, een gemiddelde intelligentiescore van 38. Vrijwel alle andere AI-chatbots behalen hogere scores. Het huidige standaardmodel van ChatGPT, GPT-4o, verschilt met zijn score van 41 niet veel van Le Chat. Alleen OpenAI biedt ook een Pro-abonnement aan voor 24 dollar waarmee gebruikers toegang krijgen tot geavanceerdere modellen, zoals o3, die juist een topscore van 69 behaalt.

Mistral biedt ook een betaald abonnement (15 dollar), maar daarbij krijgen gebruikers alleen een hogere daglimiet bij het genereren van teksten en afbeeldingen. Ook kun je dan aangepaste chatbots te maken, bijvoorbeeld een bot die altijd antwoordt als een rapper. Betalende gebruikers krijgen dus geen geavanceerder AI-model.

Lumo: Protons privacygerichte alternatief

Sinds juli 2025 is Proton – bekend van Proton Mail en Proton VPN – met zijn eigen AI-chatbot Lumo op de markt gekomen. Daarmee voegt het bedrijf zich bij de kleine maar groeiende groep Europese spelers die een antwoord proberen te bieden op de Amerikaanse dominantie. Lumo profileert zich nadrukkelijk als een privacyvriendelijk alternatief dat de waarden van de Europese digitale soevereiniteit belichaamt.

De chatbot is gebouwd op open-sourcemodellen, waaronder Nemo, OpenHands, OLMO en Mistral Small, en draait volledig op Europese servers. Dat betekent dat alle gegevens binnen de grenzen van de EU blijven en dus onder de strenge AVG-regels vallen. Proton garandeert dat gesprekken niet worden gelogd en uitsluitend lokaal versleuteld worden opgeslagen, zodat zelfs het bedrijf zelf er geen toegang toe heeft. De dienst gebruikt geen enkele gebruikersinput om zijn modellen verder te trainen, iets wat bij Amerikaanse chatbots nog altijd de norm is.

©Proton

Wie wil, kan de webzoekfunctie inschakelen om actuele informatie op te vragen, maar standaard staat die uit. Daardoor werkt Lumo iets minder up-to-date dan ChatGPT of Gemini, maar het voorkomt dat de dienst ongezien data doorsluist naar externe bronnen. Ook kun je bestanden uploaden voor analyse, die vervolgens via Proton Drive worden verwerkt en net als e-mails en documenten volledig end-to-end-versleuteld blijven.

Lumo kent nog beperkingen. Zo kan de chatbot minder context onthouden dan de grote Amerikaanse modellen en ontbreken geavanceerde multimodale functies, zoals spraakinteractie of beeldherkenning. Toch is de komst van Lumo van grote symbolische waarde: eindelijk heeft Europa een concreet alternatief dat niet draait om schaal of winst, maar om vertrouwen, transparantie en privacy. Het laat zien dat innovatie ook kan ontstaan vanuit principes in plaats van marketingbudgetten – al zal de tijd moeten uitwijzen of dat genoeg is om het tegen de reuzen uit Silicon Valley op te nemen.

Kleine tekortkomingen

Een veelgehoorde klacht van AI-fanaten is dat Le Chat minder flexibel is dan de niet-EU-bots. Zo kan de chatbot minder context verwerken, waardoor de dienst niet geschikt is om een verslag van honderden pagina’s samen te vatten. Ook ontbreekt de mogelijkheid voor spraakgesprekken en kan de bot geen tekst lezen op afbeeldingen die je opstuurt. Je kunt Le Chat wel vragen om plaatjes te maken, maar daarvoor gebruikt de dienst het Flux Pro-model van een Duitse start-up. Dat model levert behoorlijke resultaten, al zijn de nieuwste beeldgeneratoren van ChatGPT en Google Gemini nog beter in het uitvoeren van complexe opdrachten en het leesbaar schrijven van tekst.

Ook Lumo is op dit vlak nog beperkt: de chatbot kan geen beelden genereren of analyseren en mist functies als spraakinteractie of uitgebreide contextherkenning. Proton richt zich voorlopig bewust op een veilige basisfunctionaliteit in plaats van op toeters en bellen. In vergelijking met Le Chat is Lumo dus minder veelzijdig, maar wel consistenter in zijn focus op privacy en databeveiliging.

AI-actieplan

Al met al kunnen Le Chat en Lumo op sommige punten aardig meekomen met hun Amerikaanse tegenhangers, maar op veel fronten blijven ze nog achter. De gemiddelde gebruiker kan er prima mee uit de voeten, al zullen bedrijven pas overstappen als Europese bots krachtiger worden en meer taken aankunnen. Om dat te bereiken zijn forse investeringen nodig. De Europese Unie beseft dat inmiddels ook. In april werd een actieplan gepresenteerd dat Europa moet helpen uit te groeien tot wereldleider op het gebied van kunstmatige intelligentie. Daarin belooft Brussel de bouw van vijf gigafabrieken voor de ontwikkeling van geavanceerde AI-modellen, investeringen in cloudcapaciteit en datacenters, en steun voor Europese start-ups. Na jaren van afwachten lijkt Europa zich dus eindelijk op te maken voor een inhaalslag. Met de komst van spelers als Mistral AI (Le Chat) en Proton (Lumo) krijgt het continent stap voor stap meer grip op zijn digitale toekomst. Misschien is dat bescheiden begin precies wat nodig is om ooit echt onafhankelijk te worden van Silicon Valley.

Op elke website, in elke app en zelfs in de supermarkt laat je digitale sporen achter. Deze worden door bedrijven verzameld en doorverkocht en helaas gebeurt dat vaak op een slecht beveiligde manier. Het gevolg? Datalekken die je privacy en je geld in gevaar brengen. Gelukkig kun je je gegevens met een paar gerichte maatregelen zelf beschermen.

Een goede bescherming van je gegevens begint met het vaststellen welke gegevens er al van je rondzwerven. Daarna beslis je wat écht bewaard moet blijven en vervolgens dicht je elk lek met slimme hulpmiddelen. In dit artikel leiden we door het hele proces. We starten met een snelle inventarisatie van je digitale voetafdruk. Denk aan ongebruikte accounts, verborgen toestemmingen en vergeten wachtwoorden.

Vervolgens gaan we aan de slag: van wachtwoordmanagers en tweestapsverificatie tot versleutelde bestandsdeling en VPN’s. Tot slot kijken we naar je wettelijke rechten onder de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) en laten we zien hoe je die in je voordeel kunt inzetten. Zo groeit je beveiliging organisch mee met elke stap die je zet. Je minimaliseert de risico’s en pakt je regie terug!

Digitale voetafdruk

Elk beveiligingsplan begint met inzicht. Open daarom eerst op je computer Instellingen, kies Privacy en beveiliging en bekijk alle categorieën om te zien welke apps toegang hebben tot je locatie, camera en microfoon. Noteer wat je niet verwacht had.

Ga vervolgens naar je e-mail en zoek op trefwoorden als ‘registratie’, ‘bevestig je account’ en ‘privacyverklaring’. Zo spoor je vergeten accounts op, bijvoorbeeld de webshop waar je vijf jaar geleden een cadeautje bestelde. Bezoek tot slot de website Have I Been Pwned en vul je e-mailadres in. De dienst toont of je gegevens in bekende datalekken zitten.

Geef elke vondst een kleurcode: groen voor veilig, oranje voor opletten en rood voor directe actie. Met dit kleurenoverzicht zie je in een oogopslag waar het gevaar zit. Sla het bestand lokaal op, niet in de cloud, en bescherm het met een wachtwoord. Nu je precies weet welke gegevens rondzwerven, kun je gericht maatregelen nemen in plaats van schieten met hagel. Zo bespaar je tijd en mis je geen verborgen risico.

Onkraakbare wachtwoorden

Een uniek en lang wachtwoord voor elk account is de simpelste en beste bescherming. Installeer daarom een wachtwoordmanager zoals Bitwarden (https://bitwarden.com) of 1Password (https://1password.com). Maak eerst een hoofdwachtwoord van minstens zestien tekens dat geen bestaand woord bevat; combineer hoofdletters, leestekens en een zin die je alleen zelf begrijpt. Open daarna de manager en klik op Nieuwe login of Add Item, plak de url, vul gebruikersnaam in en laat de generator een wachtwoord van vijfentwintig willekeurige tekens maken.

Je kunt ook een volledige lijst met wachtwoorden importeren uit je browser. Sla het op en activeer Autofill in de browserextensie. Wis direct het oude, zwakke wachtwoord en gebruik de functie Password Health om overgebleven duplicaten op te sporen. Dankzij de versleutelde kluis verlaat geen enkel wachtwoord je apparaat onversleuteld; alleen jij bezit de sleutel. Vergeet niet regelmatig een back-up van de kluis te exporteren naar een versleuteld usb-station voor extra zekerheid. Zo voorkom je dat één lek al je accounts in gevaar brengt en kun je wachtwoorden probleemloos blijven vernieuwen.

Tweestapsverificatie

Helaas is zelfs een fantastisch wachtwoord kwetsbaar wanneer een bedrijf een datalek heeft. Activeer daarom altijd een tweestapsverificatie, ook wel multi-factor authentication genoemd. Veel diensten bieden deze optie aan. Ga naar de beveiligingsinstellingen van je account, bijvoorbeeld Account / Beveiliging / Tweestapsaanmelding, en kies voor een authenticator-app.

Installeer op je telefoon een gratis app als Google Authenticator. Klik op QR-code scannen, houd de camera boven het scherm en bevestig. De app toont nu elke dertig seconden een nieuwe zescijferige code. Voer die in op het webformulier en sla de herstelcodes op in een offline-document.

Voor kritieke accounts, zoals je cloudopslag of crypto-wallet, gebruik je bij voorkeur een hardware-sleutel als YubiKey. Steek de sleutel in de usb-poort, druk op het lampje en log in zonder een code over te typen. Dankzij de FIDO2-standaard wordt phishing onmogelijk, omdat de sleutel de url controleert voordat hij tekent. Zo combineer je gemak met een ijzersterke tweede factor die indringers buitenhoudt. Bewaar een reservesleutel op een andere locatie zodat verlies of diefstal je niet buitensluit.

Veilig en tijdelijk delen

Je wilt een scan van je paspoort opsturen naar een overheidsinstelling, of een map met familiefoto’s delen met oma. Gebruik dan nooit onbeveiligde e-mailbijlagen. Kies in plaats daarvan voor een end-to-end-versleutelde dienst als Wormhole.

Sleep het bestand naar het tabblad en beperk de download tot één keer. Kopieer de link, plak hem in een bericht en stuur het wachtwoord via een ander kanaal. Wie te laat klikt, krijgt een 404-fout, waardoor je geen nieuwsgierige meelezers meer hebt.

Werk je in Windows, open dan een willekeurige map, klik met rechts op een bestand, ga naar OneDrive / Delen, kies via de drie puntjes Instellingen voor delen en voeg een Wachtwoord en Vervaldatum toe. Door tijd, wachtwoord en versleuteling te combineren geef je kwaadwillenden geen kans. Bovendien bespaar je opslagruimte omdat het bestand niet in talloze inboxen blijft zweven.

Virtueel privénetwerk

Openbare hotspots in hotels en cafés zijn een paradijs voor datadieven. Zodra je onversleuteld verkeer verstuurt, kan iedereen in het netwerk meelezen. De eenvoudigste bescherming is het inschakelen van een virtueel privénetwerk. Installeer op je laptop en mobiel bijvoorbeeld de opensource-dienst Mullvad of het commerciële NordVPN.

Open de app, klik op Snel verbinden en verifieer dat het slot-pictogram in de menubalk verschijnt. Activeer daarnaast de optie Kill Switch zodat je verbinding blokkeert zodra de tunnel wegvalt. Voor extra zekerheid kun je in je browser de ingebouwde optie Altijd beveiligde verbindingen gebruiken activeren, die je vindt via Instellingen / Privacy en beveiliging. In Firefox heet de optie Alleen-HTTPS-modus. Test je opstelling via de site DNSLeakTest. Verschijnt je eigen provider niet, dan zit je goed. Zo browse je veilig, zelfs op een open wifinetwerk.

Monitoren én reageren

Beveiliging is geen eenmalige klus. Stel dus alerts in die automatisch waarschuwen wanneer jouw gegevens op straat liggen. Klik op Have I Been Pwned bovenaan op Notify me en vul je e-mailadres in. De dienst mailt je voortaan zodra je mailadres opduikt in een nieuw lek.

Voeg daarnaast domeinmonitoring toe voor je eigen website als je die hebt. Als er een waarschuwing verschijnt, open je direct de wachtwoordmanager, genereer je een nieuw wachtwoord en controleer je of tweestapsverificatie actief is. Noteer het incident in je kleurenoverzicht.

Reageer je snel, dan is de kans klein dat cybercriminelen al hebben toegeslagen. Zo bouw je een continue verdedigingslinie die meegroeit met het dreigingslandschap. Maak er een maandelijkse routine van. Dan zijn al je accounts, ook de oude, veilig.

Pak de regie over je data!

Datalekken horen bij het digitale leven, maar hun impact bepaal jij. Door eerst je voetafdruk in kaart te brengen, vervolgens unieke wachtwoorden en tweestapsverificatie toe te passen en je apparaten te versleutelen, sluit je de belangrijkste toegangspoorten. Veilige bestandsdeling, een betrouwbare VPN en een periodieke schoonmaak dichten de resterende kiertjes. Met automatische monitoring en hulp van de AVG is er een goede basis. Geen enkele maatregel staat op zichzelf; samen vormen ze een flexibel schild dat meebeweegt met nieuwe dreigingen. Begin vandaag, ervaar morgen al meer gemoedsrust en bespaar geld en ongemak op de lange termijn.