Hoe meer apparaten je in het thuisnetwerk hebt, hoe lastiger het wordt om ze goed te beschermen. In de zoektocht naar nieuwe beveiliging voor het thuisnetwerk richten de antivirusmakers zich op de router. Maar maken antivirus routers het netwerk echt veiliger of jagen ze de koper alleen maar op extra kosten?

De router is de laatste betrouwbare schakel in het thuisnetwerk en het vervult dan ook een cruciale rol in de beveiliging van dat thuisnetwerk. Wat een router echter niet doet, is voorkomen dat malware een pc infecteert of dat er kwetsbare en moeilijk te beveiligen domotica- en IoT (Internet of Things)-apparatuur, zoals ip-camera’s, slimme verlichting en smart-tv’s wordt gehackt. Een aantal routers biedt nu extra beveiligingsfuncties om ook deze bedreigingen het hoofd te bieden. Sommige van deze routers zijn ontwikkeld door antivirusmakers, maar er zijn er ook die samenwerken met routerfabrikanten en hun product als service aanbieden.

©PXimport

De router controleert

Dat de antivirusmakers voor deze extra beveiliging bij de router zijn uitgekomen is niet verwonderlijk. De router ziet immers als enige apparaat in het netwerk al het verkeer dat het netwerk binnenkomt én uitgaat en kan dat controleren. Steeds vaker is de router ook een IDS/IDP (Intrusion Detection/Prevention System) dat, anders dan een firewall, juist de verbindingen die wél zijn toegestaan, controleert op ongewenste activiteiten en waar nodig kan ingrijpen.

Als dhcp-server kent de router bovendien alle apparaten in het netwerk en kan van hen en de gebruikers een profiel opstellen en bij afwijkend gedrag ingrijpen. Ook kan het de apparaten scannen op kwetsbaarheden en bijvoorbeeld isoleren tot de laatste updates geïnstalleerd zijn. Kortom, de router biedt mogelijkheden te over om de beveiliging van het thuisnetwerk naar een hoger niveau te brengen.

©PXimport

Een router met antivirus

In deze test worden zeven routers met extra beveiligingsopties vergeleken, waarbij we vooral de beveiligingsopties beoordelen. Soms betreft het specifieke routers, soms zijn het gewone routers die extra beveiligingsopties bevatten. Die extra beveiliging is afkomstig van vijf verschillende leveranciers en daarvan zijn er vier bekend als maker van antivirussoftware. Het bestrijden van malware via het netwerk is dan ook een veelgenoemd voordeel van deze routers. Wanneer de router de virussen vangt, kan het immers ook écht alle apparaten virusvrij houden.

Antivirus op een router is echter wel heel iets anders dan antivirus op een pc. Want weliswaar zit de router midden in het netwerk, het apparaat ziet geen bestanden. Op de router komen alleen in zeer hoog tempo enorme hoeveelheden kleine datapakketjes langs die pas op de pc of tablet weer tot een bestand of een stream worden samengevoegd. De router kan die datapakketjes dus niet scannen, zoals antivirus op een pc dat doet. Om toch een rol te spelen bij de beveiliging tegen malware, worden andere technieken gebruikt.

De belangrijkste hiervan is antivirus op basis van ‘threat-intelligence’, oftewel live informatie over online dreigingen zoals hashes van schadelijke software, kennis van zero-days en exploits, ip-adressen van command-and-control-servers, maar ook de reputatie (betrouwbaarheid) van bepaalde ip-adressen en domeinnamen. Dit zijn vaak petabytes aan informatie waar de router dankzij cloudcomputing over kan beschikken. De router bepaalt met ‘deep packet inspection’ het karakter van een datastroom, stuurt de karakteristieken naar de cloud en krijgt terug of die data veilig is of niet.

©PXimport

Koppelverkoop

Threat-intelligence kan echter geen malware opschonen en gewone antivirus blijft dan ook nog steeds nodig. Bitdefender (dat ook door Netgear gebruikt wordt), F-Secure en D-Link, dat met McAfee samenwerkt, leveren dat dan ook mee. Wel is dat altijd een dure variant die ook de Mac, Android en iOS-apparaten ‘beveiligt’. Een belangrijk verschil met gewone antivirus is dat er bij de routers van Bitdefender, Netgear, F-Secure en D-Link (McAfee) ook een licentie nodig is voor de beveiligingsopties op de router. Bij Bitdefender is deze licentie één-op- één gekoppeld aan die voor Bitdefenders Total Security-antivirus.

F-Secure en D-Link (McAfee) leveren wel de eerste keer beveiligingssoftware mee, maar laten na respectievelijk een en twee jaar de keuze aan de gebruiker. Wel benadrukken ze dat voor maximale beveiliging hun software op alle apparaten in het netwerk geïnstalleerd moet zijn. Bij Asus, TP-Link en Ubiquiti wordt er geen antivirus meegeleverd en is er ook geen licentie nodig voor de beveiligingsopties op de router, die zijn levenslang gratis.

©PXimport

Eén en één is drie

©PXimport

Beveiliging in bedrijfsomgeving

In bedrijfsomgevingen werkt de antivirussoftware op de apparaten in het netwerk steeds vaker samen met de router met zijn extra beveiligingsopties. Door informatie over dreigingen en gebeurtenissen in het netwerk te delen, wordt de totale beveiliging slimmer en sterker. Of dat bij de producten voor thuisgebruik ook gebeurt is onduidelijk, omdat het niet altijd verplicht is antivirus (van een bepaald merk) te gebruiken. Al lijkt het bij de meeste routers niet het geval.

©PXimport

Belangrijke uitdagingen

Tegenover de mogelijkheden van deze routers staan ook enkele uitdagingen. Een daarvan is https. Steeds meer netwerkverkeer is versleuteld en de router kan daar niet in kijken. Een optie is het openbreken van de beveiligde verbinding, het verkeer controleren en daarna vanaf de router opnieuw een versleutelde verbinding met de server op internet opzetten. Hier kleven echter vele nadelen aan, waaronder dat het voor de gebruikers van het thuisnetwerk expliciet kenbaar gemaakt moet worden dat wat zij privé achten dat niet altijd is.

Geen van de routers biedt dan ook deze optie. Maar dit wil niet zeggen dat de routers bij versleuteld verkeer helemaal buitenspel staan. Bij het opzetten van een versleutelde verbinding wordt veelal de naam van de server gecommuniceerd waarmee verbinding wordt gemaakt. Deze Server Name Indication biedt routers de kans de reputatie checken bij de threat-intelligence in de cloud.

Een tweede beperking van de beveiliging op de router zit in het thuisnetwerk. Want weliswaar ziet de router al het in- en uitgaande netwerkverkeer, van het onderlinge verkeer tussen de systemen in het thuisnetwerk ziet het nagenoeg niets. Alles wat binnen het thuisnetwerk gebeurt, passeert de router vermoedelijk niet en dat geldt zeker voor systemen die in het netwerk aan een switch gekoppeld zijn. In theorie kan een groter of kleiner deel van het netwerk dus besmet raken zonder dat de router dat merkt en kan ingrijpen.

Asus AiProtection Pro met Trend Micro (getest op RT-AX88U)

Asus werkt voor zijn beveiliging samen met antivirusmaker Trend Micro. AiProtection Pro, dat beschikbaar is op diverse Asus-routers, bestaat uit twee onderdelen: netwerkbeveiliging en ouderlijk toezicht. De netwerkbeveiliging scant de routerconfiguratie op zwakke punten, zoals de kwaliteit van het admin-wachtwoord, het ontbreken van wifi-versleuteling of de status van de UPnP-service.

Daarnaast zijn er drie onderdelen die expliciet in- of uitgeschakeld kunnen worden: het blokkeren van kwaadaardige websites, de tweerichtings-IPS ter bestrijding van hacks en botnets en het blokkeren van geïnfecteerde apparaten. Deze functies gebruiken de threat-intelligence clouddatabase van Trend Micro. Daarnaast is er het ouderlijk toezicht om per apparaat filters toe te kunnen passen op bepaalde apps en webcontent en het kunnen instellen van tijdlimieten.

Gebruikers van de pc zullen de volwaardige webtoegang tot de router waarderen, maar er is ook een Asus router-app voor beheer van de router en inzicht in het netwerk. De beveiligingsopties in de app zijn, evenals de informatie over de status van de apparaten in het netwerk, echter duidelijk minder dan wanneer er met de browser op de router wordt ingelogd. De samenwerking met de app valt al helemaal tegen bij het ouderlijk toezicht. Waar de router alleen apparaten kent, kun je in de app ook personen en profielen maken, maar deze synchroniseren dan weer niet met de router.

De Trend Micro-beveiliging is bij Asus gratis en levenslang. Er wordt geen extra antivirus voor de apparaten in het netwerk meegeleverd.

©PXimport

Asus AiProtection Pro met Trend Micro

Prijs
Gratis bij router
Websitewww.asus.com/AiProtection6Score60

Grote afwezige

©PXimport

Bitdefender Box 2.0

Bitdefender is al aan de tweede editie van de Box toe, maar net als zijn voorganger is ook deze officieel nog niet in Nederland verkrijgbaar. Er een aanschaffen is echter geen probleem en levert ook geen beperkingen op, zelfs de Bitdefender-app is in het Nederlands. Die app is belangrijk, want contact maken met de router via de browser is onmogelijk. De installatie en het gebruik, alles gaat via de app.

De Box kan op twee manieren worden gebruikt, als echte wifi-router achter het modem of, wanneer je al een goede wifi-router hebt, als in-line-filter en accesspoint. Na de installatie scant de Box alle apparaten in het netwerk en geeft per apparaat beveiligingsopties. Vaak zal dit het installeren van de bij de router horende Bitdefender Total Security zijn. Deze kwetsbaarheidsanalyse kan ook later nog op elk moment en voor elk apparaat opnieuw gestart worden.

Elk apparaat kan aan een gezinslid worden gekoppeld en per gezinslid kan ouderlijk toezicht worden ingesteld met filtering op webinhoud of het beperken van internettoegang volgens een tijdschema. Dit werkt erg eenvoudig. Wat tegenvalt, is de echte routerfunctionaliteit. Behalve het instellen van het wifi, inclusief een optioneel gastnetwerk, portforwarding en het toevoegen van extra dns-servers, valt er weinig te configureren aan de Box die qua wifi ook al niet de allerlaatste standaard ondersteunt.

Na een jaar moet de licentie op de Box verlengd worden, dit is dan inclusief de beveiligingssoftware voor alle apparaten in het thuisnetwerk.

©PXimport

Bitdefender Box 2.0

Prijs
Eerste jaar inbegrepen, daarna € 99,99 per jaar
Websitewww.bitdefender.com/box/v28Score80

Afvallers

©PXimport

D-Link met McAfee (getest op DIR-2660)

D-Link biedt als eerste in Europa diverse routers met het McAfee Secure Home Platform aan. Dit is een door McAfee ontwikkelde router-add-on die schadelijke sites blokkeert, afwijkingen in het netwerkverkeer opspoort, nieuwe apparaten meldt en de kinderen beschermt via ouderlijk toezicht. De beveiliging maakt gebruik van McAfee’s eigen threat-intelligence in de cloud. De D-Link-router zelf laat weinig te wensen over en kan zowel via de web-GUI als een app worden geïnstalleerd en gebruikt.

De McAfee-beveiligingsfuncties zijn niet via de webinterface te benaderen, maar alleen via de D-Link Defend-app, wat eigenlijk de McAfee-app is maar dan in een D-Link-jasje. Zowel de firmware van de router als de D-Link Defend-app zijn Engelstalig, de D-Link router-app is wel Nederlandstalig. Elk apparaat dat verbinding maakt met het netwerk wordt door McAfee gedetecteerd, gescand en bewaakt. Dreigingen worden gemeld in de app. Aan elk apparaat kan een eigenaar worden gekoppeld met een leeftijdsprofiel om op webinhoud en gebruikstijden te sturen.

Na vijf jaar loopt de licentie van het Secure Home Platform af, de prijs van verlenging is nog onbekend. McAfee levert wel twee jaar LiveSafe-beveiliging mee voor alle apparaten. Een unieke feature van McAfee Secure Home is de mogelijkheid om met één druk op de knop een of meerdere apparaten van het netwerk af te sluiten. Helaas leidt ook deze functie onder de traagheid waarmee de router de acties in het McAfee Secure Home Platform verwerkt. Al met al mag het McAfee Secure Home Platform best wat sneller en informatiever.

©PXimport

D-Link met McAfee

Prijs
Vijf jaar inbegrepen
Websitewww.dlink.com/en/mcafee-protection6Score60

F-Secure Sense

De smaakvol vormgegeven Sense is vooral bedoeld om te worden verbonden met een bestaande modem of bestaande router om er een intelligent en veilig accesspoint van te maken. De Sense biedt AC1750, wat zeker niet de nieuwste wifi-techniek is. Zodra de Sense is ingeschakeld en de firmware geüpdatet, scant het de aangesloten apparaten en begint de beveiliging. De bescherming berust vooral op het blokkeren van verdachte sites en het monitoren van het netwerkverkeer op afwijkingen. Het is mogelijk een geblokkeerde site op de uitzonderingslijst te plaatsen, maar de functie om zelf sites te blokkeren ontbreekt. F-Secure controleert alleen de url, het gebruikt dus geen deep packet inspection.

Opvallend is dat ook ouderlijk toezicht ontbreekt, althans centraal via de router. Het zit wel in de F-Secure Sense lichtgewicht antivirussoftware die je op elke Windows-pc of Mac kunt installeren, maar dan werkt het alleen op dat apparaat. De Sense gaat al wat langer mee, maar dat maakt wel dat het bij F-Secure inmiddels wel tijd is voor een flinke update van de hard- en software.

©PXimport

F-Secure Sense

Prijs
Eerste jaar inbegrepen, daarna € 119,- per jaar
Websitewww.f-secure.com/nl_NL/web/home_nl/sense6Score60

Netgear Armor met Bitdefender (getest op R7000P)

Netgear biedt op steeds meer routers het beveiligingspakket Armor, waaronder de Nighthawk R7000P. Samen met de Ubiquiti is dit de enige router in de test die voor admin-toegang tweestapsverificatie aanbeveelt. Helaas niet via een Google of Microsoft Authenticator-app, maar via sms of ‘trusted devices’. De extra beveiliging komt in twee delen, voor de netwerkbeveiliging is er Netgear Armor dat is gebaseerd op de Bitdefender-techniek, en voor het ouderlijk toezicht is er Disney Circle. Voor beide functies moet na 30 dagen al betaald worden. Wil je dat niet, dan hou je een gewone Netgear-router over met als alternatief voor Disney Circle ouderlijk toezicht van Netgear.

De interface van de router is Nederlandstalig, maar alle overige onderdelen zoals de aparte web-GUI van Armor en alle apps niet. Armor is het sterkste en mooiste onderdeel van de router. Zowel via web-GUI als app laat het zich volledig bedienen en er is heel veel nuttige informatie. Wijzigingen worden snel verwerkt en staat er Bitdefender Total Security op een apparaat, dan kun je via de app bijvoorbeeld een virus- of kwetsbaarheidsscan starten. Als enige benoemt Armor de smart-home-apparaten als aparte categorie. De Armor-licentie omvat de beveiliging op de router en telkens een jaar Bitdefender Total Security, maar dan zonder het ouderlijk toezicht dat in de standaardversie van dat pakket wel aanwezig is. Netgear heeft blijkbaar liever dat je hiervoor Disney betaalt.

©PXimport

Netgear Armor met Bitdefender

Prijs
Armor: € 69,99 per jaar, Circle: € 49,99 per jaar
Websitewww.netgear.nl/landings/armor6Score60

TP-Link Archer AX6000 met Trend Micro

Net als Asus gebruikt TP-Link de cloudservice van Trend Micro om de toch al niet kinderachtige router van extra beveiligingsfuncties te voorzien. TP-Link noemt het HomeCare, wat in de webinterface van de router als ‘Thuiszorg’ is vertaald, maar iedereen snapt wat er wordt bedoeld.

De beveiliging biedt drie onderdelen, ouderlijk toezicht, QoS en antivirus, wel ontbreekt er een controle van de routerconfiguratie. Van de drie beveiligingsonderdelen is alleen de antivirus voorzien van het TrendMicro-logo. Het blokkeert schadelijke websites, beschermt tegen aanvallen en kwetsbaarheden en plaatst geïnfecteerde apparaten in quarantaine. Meer dan elk onderdeel apart in- of uitschakelen is niet mogelijk, en dat blijft zo als je het gebruikt in combinatie met de Tether-app van TP-Link.

Omdat er ook niet heel veel meldingen uit het systeem komen en je alleen ingelogd de waarschuwingsgeschiedenis kunt bekijken, lijkt het vooral een kwestie van vertrouwen dat de onderdelen doen wat ze zeggen te doen. De keren dat een site wordt geblokkeerd of dat op afstand een apparaat helemaal geblokkeerd wordt, tonen aan dat het goed zit, al zouden zeker handmatige acties sneller verwerkt mogen worden. Er wordt geen antivirus voor de apparaten in het netwerk meegeleverd, maar daarentegen is deze extra bescherming levenslang gratis.

©PXimport

TP-Link Archer AX6000 met Trend Micro

Prijs
Gratis bij router
Websitewww.tp-link.com/en/homecare8Score80

Ubiquiti USG

De UniFi Security Gateway van Ubiquiti in deze test opnemen is eigenlijk valsspelen, want weliswaar is het een router met beveiligingsopties, tot zijn recht komt hij pas wanneer je er een managementstation en liefst nog heel veel meer netwerkapparatuur van Ubiquiti bij hebt. De Unifi-netwerkapparatuur laat zich namelijk vanaf één centraal punt configureren, iets wat vooral netwerkliefhebbers aanspreekt. Een van de levenslang gratis firmware-updates bracht threat-management. Op het nog als ‘beta’ aangemerkte tabblad in de web-GUI (helaas nog niet in de fantastische app) is er een reeks opties bijgekomen voor de beveiliging van het netwerk. Toegang tot het tor-netwerk kan worden geblokkeerd, evenals tot bekende onbetrouwbare ip-adressen.

Ook onbetrouwbare sites kunnen geblokkeerd worden, waarbij er keuze is uit een aantal categorieën zoals malware, mobile malware, p2p-sites en shellcode dat veel gebruikt wordt door hackers en botnets. Ook is er een whitelist-optie en op hoog niveau kan er geschakeld worden tussen alle beveiliging uit, IDS die alleen detecteert en IPS die ook daadwerkelijk ingrijpt. Threat-management bij Ubiquiti is gratis, maar de prijs als het gaat om de impact op de prestaties van deze kleine USG is hoog.

©PXimport

Ubiquiti USG

Prijs
Gratis bij router
Websitewww.ui.com/unifi-routing/usg4Score40

Conclusie

Extra beveiliging is altijd welkom, zeker wanneer het een aanvulling is op de maatregelen die al genomen zijn. Een router met extra beveiligingsmaatregelen, zoals antivirus en het controleren van het netwerkverkeer is zo’n aanvulling. Toch overheerst bij alle apparaten het gevoel naar een eerste versie te kijken. Er zijn te veel ruwe randjes, te veel matige apps en er ontbreken te vaak opties of inzichten die je als gebruiker gewoon wilt weten over de beveiliging van je thuisnetwerk. Daarbij vragen een aantal leveranciers een te hoge prijs, zelfs al zit er jarenlang hun beste beveiligingssoftware bij. Voor dit moment is het een mooie innovatie, wij wachten liever op de volgende versies.

©PXimport

Privacy

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Gek op Italiaans eten? Kijk dan eens naar een pizzarette: een elektrische tafeloven waarbij iedereen aan tafel zijn eigen mini-pizza's kan beleggen en bakken. Wij vonden er vijf voor je.

Een pizzarette is een elektrische tafeloven met een terracotta koepel, vergelijkbaar met gourmetten. Iedereen aan tafel belegt zijn eigen mini-pizza en schuift deze via openingen in de oven. Binnen enkele minuten heb je een versgebakken, krokante pizza. Het is een gezellige, sociale manier om samen te eten. Wij vonden vijf mooie modellen voor een gezellige avond voor minder dan 100 euro.

Emerio PO‑115848 Pizzarette

Dit model van Emerio is geschikt voor zes personen maar heeft een iets ander ontwerp. De terracottadom is gecombineerd met een stevige kunststof basis met antislipvoetjes. Het apparaat gebruikt ongeveer 1200 watt, wat betekent dat de pizzarette snel op temperatuur komt. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor deeg niet blijft plakken en je weinig tot geen olie nodig hebt. Je kunt de pizzarette niet alleen voor pizza gebruiken; met de zes bijgeleverde spatels maak je ook minipannenkoekjes of wraps. Bovenop de dom bevinden zich kleine openingen zodat stoom kan ontsnappen, wat een knapperige korst bevordert. Een controlelampje laat zien wanneer de oven klaar is voor gebruik.

Review.nlis hét testpanel-platform van Kieskeurig.nl waar je als consument de unieke kans krijgt om de nieuwste producten, zoals elektronica en huishoudelijke apparaten, uitgebreid thuis te proberen. Het concept is eenvoudig: je meldt je aan voor specifieke testacties die jou aanspreken. Word je geselecteerd, dan ontvang je het product om het enkele weken in je eigen omgeving te gebruiken.

In ruil voor deze ervaring deel je jouw ongezouten, eerlijke mening in een review om andere kopers te helpen. Na de testperiode is het zelfs soms mogelijk om het product met een mooie korting over te nemen.

Ariete 919 pizzaoven

Wat deze pizzarette uniek maakt, is de speciale 'Pre-Bake' functie op de platte bovenkant van de handgemaakte terracotta koepel. Hiermee bak je het deeg kort voor voordat je het belegt, wat garandeert dat je pizza’s een perfecte, krokante bodem krijgen en niet zompig worden door de tomatensaus. De poreuze terracotta koepel absorbeert bovendien vocht tijdens het bakken, wat bijdraagt aan die authentieke steenoven-smaak. Dankzij het krachtige vermogen van 1500 Watt zijn de creaties in slechts enkele minuten gaar en knapperig. De set is compleet uitgevoerd met acht geïsoleerde bakspatels en een handige deeguitsteker, zodat je direct aan de slag kunt. Of het nu voor een kinderfeestje is of een uitgebreid diner, met deze Emerio Pizzarette wordt samen eten een culinair feestje zonder gedoe.

Emerio PO‑115985 Pizzarette

Voor kleinere gezelschappen is er de Emerio PO‑115985. Deze compacte pizzarette is ontworpen voor vier personen en heeft een vermogen van 900 watt. Net als bij de andere modellen zorgt een terracottadom voor een gelijkmatige warmteverdeling. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor je deeg of andere ingrediënten eenvoudig omdraait. Het apparaat wordt geleverd met vier hittebestendige spatels en heeft ventilatieopeningen om overtollige stoom af te voeren. Met dit toestel bak je niet alleen pizza’s; je kunt er ook kleine broodjes of taartjes mee maken. Doordat het model compacter is, neemt het minder ruimte in op tafel.

Tristar PZ‑9160 Pizza Festa Gourmet

De Tristar PZ‑9160 onderscheidt zich doordat hij drie functies combineert: pizza’s bakken, raclette en gourmetten. Dit tafeltoestel van 1800 watt heeft een grote ronde bakplaat waarboven je een terracottadom plaatst voor pizza’s. Onder dezelfde kap kun je ook kleine pannetjes gebruiken voor kaas of vlees; ze zijn voorzien van een antiaanbaklaag en worden verlicht door een indicatielampje. De temperatuur stel je handmatig in via een draaiknop en een controlelampje geeft aan wanneer het toestel warm is. De set wordt geleverd met zes spatels, zodat je met zes personen kunt koken. Dankzij de antislipvoetjes blijft de unit stabiel op tafel. De PZ‑9160 is sinds 2021 verkrijgbaar.

Emerio Pizzarette PO‑1158471

De Emerio PO‑1158471 is de vierpersoonsversie van de bekende pizzarette. Dit apparaat verbruikt ongeveer 1100 watt en heeft een keramische bakplaat met een antiaanbaklaag, zodat pizza’s niet vastplakken. De terracottadom zorgt voor een gelijkmatige warmte en een knapperige korst. Openingen aan de bovenkant laten stoom ontsnappen en voorkomen dat de pizza te vochtig wordt. Bij de set krijg je vier spatels met geïsoleerde handvatten. Omdat dit model kleiner is, neemt het niet veel plaats in op tafel en is het ook geschikt voor kleinere huishoudens. De pizzarette is geschikt voor gebruik met kant‑en‑klare pizzabodems of zelfgemaakt deeg.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.