Hoe meer apparaten je in het thuisnetwerk hebt, hoe lastiger het wordt om ze goed te beschermen. In de zoektocht naar nieuwe beveiliging voor het thuisnetwerk richten de antivirusmakers zich op de router. Maar maken antivirus routers het netwerk echt veiliger of jagen ze de koper alleen maar op extra kosten?

De router is de laatste betrouwbare schakel in het thuisnetwerk en het vervult dan ook een cruciale rol in de beveiliging van dat thuisnetwerk. Wat een router echter niet doet, is voorkomen dat malware een pc infecteert of dat er kwetsbare en moeilijk te beveiligen domotica- en IoT (Internet of Things)-apparatuur, zoals ip-camera’s, slimme verlichting en smart-tv’s wordt gehackt. Een aantal routers biedt nu extra beveiligingsfuncties om ook deze bedreigingen het hoofd te bieden. Sommige van deze routers zijn ontwikkeld door antivirusmakers, maar er zijn er ook die samenwerken met routerfabrikanten en hun product als service aanbieden.

©PXimport

De router controleert

Dat de antivirusmakers voor deze extra beveiliging bij de router zijn uitgekomen is niet verwonderlijk. De router ziet immers als enige apparaat in het netwerk al het verkeer dat het netwerk binnenkomt én uitgaat en kan dat controleren. Steeds vaker is de router ook een IDS/IDP (Intrusion Detection/Prevention System) dat, anders dan een firewall, juist de verbindingen die wél zijn toegestaan, controleert op ongewenste activiteiten en waar nodig kan ingrijpen.

Als dhcp-server kent de router bovendien alle apparaten in het netwerk en kan van hen en de gebruikers een profiel opstellen en bij afwijkend gedrag ingrijpen. Ook kan het de apparaten scannen op kwetsbaarheden en bijvoorbeeld isoleren tot de laatste updates geïnstalleerd zijn. Kortom, de router biedt mogelijkheden te over om de beveiliging van het thuisnetwerk naar een hoger niveau te brengen.

©PXimport

Een router met antivirus

In deze test worden zeven routers met extra beveiligingsopties vergeleken, waarbij we vooral de beveiligingsopties beoordelen. Soms betreft het specifieke routers, soms zijn het gewone routers die extra beveiligingsopties bevatten. Die extra beveiliging is afkomstig van vijf verschillende leveranciers en daarvan zijn er vier bekend als maker van antivirussoftware. Het bestrijden van malware via het netwerk is dan ook een veelgenoemd voordeel van deze routers. Wanneer de router de virussen vangt, kan het immers ook écht alle apparaten virusvrij houden.

Antivirus op een router is echter wel heel iets anders dan antivirus op een pc. Want weliswaar zit de router midden in het netwerk, het apparaat ziet geen bestanden. Op de router komen alleen in zeer hoog tempo enorme hoeveelheden kleine datapakketjes langs die pas op de pc of tablet weer tot een bestand of een stream worden samengevoegd. De router kan die datapakketjes dus niet scannen, zoals antivirus op een pc dat doet. Om toch een rol te spelen bij de beveiliging tegen malware, worden andere technieken gebruikt.

De belangrijkste hiervan is antivirus op basis van ‘threat-intelligence’, oftewel live informatie over online dreigingen zoals hashes van schadelijke software, kennis van zero-days en exploits, ip-adressen van command-and-control-servers, maar ook de reputatie (betrouwbaarheid) van bepaalde ip-adressen en domeinnamen. Dit zijn vaak petabytes aan informatie waar de router dankzij cloudcomputing over kan beschikken. De router bepaalt met ‘deep packet inspection’ het karakter van een datastroom, stuurt de karakteristieken naar de cloud en krijgt terug of die data veilig is of niet.

©PXimport

Koppelverkoop

Threat-intelligence kan echter geen malware opschonen en gewone antivirus blijft dan ook nog steeds nodig. Bitdefender (dat ook door Netgear gebruikt wordt), F-Secure en D-Link, dat met McAfee samenwerkt, leveren dat dan ook mee. Wel is dat altijd een dure variant die ook de Mac, Android en iOS-apparaten ‘beveiligt’. Een belangrijk verschil met gewone antivirus is dat er bij de routers van Bitdefender, Netgear, F-Secure en D-Link (McAfee) ook een licentie nodig is voor de beveiligingsopties op de router. Bij Bitdefender is deze licentie één-op- één gekoppeld aan die voor Bitdefenders Total Security-antivirus.

F-Secure en D-Link (McAfee) leveren wel de eerste keer beveiligingssoftware mee, maar laten na respectievelijk een en twee jaar de keuze aan de gebruiker. Wel benadrukken ze dat voor maximale beveiliging hun software op alle apparaten in het netwerk geïnstalleerd moet zijn. Bij Asus, TP-Link en Ubiquiti wordt er geen antivirus meegeleverd en is er ook geen licentie nodig voor de beveiligingsopties op de router, die zijn levenslang gratis.

©PXimport

Eén en één is drie

©PXimport

Beveiliging in bedrijfsomgeving

In bedrijfsomgevingen werkt de antivirussoftware op de apparaten in het netwerk steeds vaker samen met de router met zijn extra beveiligingsopties. Door informatie over dreigingen en gebeurtenissen in het netwerk te delen, wordt de totale beveiliging slimmer en sterker. Of dat bij de producten voor thuisgebruik ook gebeurt is onduidelijk, omdat het niet altijd verplicht is antivirus (van een bepaald merk) te gebruiken. Al lijkt het bij de meeste routers niet het geval.

©PXimport

Belangrijke uitdagingen

Tegenover de mogelijkheden van deze routers staan ook enkele uitdagingen. Een daarvan is https. Steeds meer netwerkverkeer is versleuteld en de router kan daar niet in kijken. Een optie is het openbreken van de beveiligde verbinding, het verkeer controleren en daarna vanaf de router opnieuw een versleutelde verbinding met de server op internet opzetten. Hier kleven echter vele nadelen aan, waaronder dat het voor de gebruikers van het thuisnetwerk expliciet kenbaar gemaakt moet worden dat wat zij privé achten dat niet altijd is.

Geen van de routers biedt dan ook deze optie. Maar dit wil niet zeggen dat de routers bij versleuteld verkeer helemaal buitenspel staan. Bij het opzetten van een versleutelde verbinding wordt veelal de naam van de server gecommuniceerd waarmee verbinding wordt gemaakt. Deze Server Name Indication biedt routers de kans de reputatie checken bij de threat-intelligence in de cloud.

Een tweede beperking van de beveiliging op de router zit in het thuisnetwerk. Want weliswaar ziet de router al het in- en uitgaande netwerkverkeer, van het onderlinge verkeer tussen de systemen in het thuisnetwerk ziet het nagenoeg niets. Alles wat binnen het thuisnetwerk gebeurt, passeert de router vermoedelijk niet en dat geldt zeker voor systemen die in het netwerk aan een switch gekoppeld zijn. In theorie kan een groter of kleiner deel van het netwerk dus besmet raken zonder dat de router dat merkt en kan ingrijpen.

Asus AiProtection Pro met Trend Micro (getest op RT-AX88U)

Asus werkt voor zijn beveiliging samen met antivirusmaker Trend Micro. AiProtection Pro, dat beschikbaar is op diverse Asus-routers, bestaat uit twee onderdelen: netwerkbeveiliging en ouderlijk toezicht. De netwerkbeveiliging scant de routerconfiguratie op zwakke punten, zoals de kwaliteit van het admin-wachtwoord, het ontbreken van wifi-versleuteling of de status van de UPnP-service.

Daarnaast zijn er drie onderdelen die expliciet in- of uitgeschakeld kunnen worden: het blokkeren van kwaadaardige websites, de tweerichtings-IPS ter bestrijding van hacks en botnets en het blokkeren van geïnfecteerde apparaten. Deze functies gebruiken de threat-intelligence clouddatabase van Trend Micro. Daarnaast is er het ouderlijk toezicht om per apparaat filters toe te kunnen passen op bepaalde apps en webcontent en het kunnen instellen van tijdlimieten.

Gebruikers van de pc zullen de volwaardige webtoegang tot de router waarderen, maar er is ook een Asus router-app voor beheer van de router en inzicht in het netwerk. De beveiligingsopties in de app zijn, evenals de informatie over de status van de apparaten in het netwerk, echter duidelijk minder dan wanneer er met de browser op de router wordt ingelogd. De samenwerking met de app valt al helemaal tegen bij het ouderlijk toezicht. Waar de router alleen apparaten kent, kun je in de app ook personen en profielen maken, maar deze synchroniseren dan weer niet met de router.

De Trend Micro-beveiliging is bij Asus gratis en levenslang. Er wordt geen extra antivirus voor de apparaten in het netwerk meegeleverd.

©PXimport

Asus AiProtection Pro met Trend Micro

Prijs
Gratis bij router
Websitewww.asus.com/AiProtection6Score60

Grote afwezige

©PXimport

Bitdefender Box 2.0

Bitdefender is al aan de tweede editie van de Box toe, maar net als zijn voorganger is ook deze officieel nog niet in Nederland verkrijgbaar. Er een aanschaffen is echter geen probleem en levert ook geen beperkingen op, zelfs de Bitdefender-app is in het Nederlands. Die app is belangrijk, want contact maken met de router via de browser is onmogelijk. De installatie en het gebruik, alles gaat via de app.

De Box kan op twee manieren worden gebruikt, als echte wifi-router achter het modem of, wanneer je al een goede wifi-router hebt, als in-line-filter en accesspoint. Na de installatie scant de Box alle apparaten in het netwerk en geeft per apparaat beveiligingsopties. Vaak zal dit het installeren van de bij de router horende Bitdefender Total Security zijn. Deze kwetsbaarheidsanalyse kan ook later nog op elk moment en voor elk apparaat opnieuw gestart worden.

Elk apparaat kan aan een gezinslid worden gekoppeld en per gezinslid kan ouderlijk toezicht worden ingesteld met filtering op webinhoud of het beperken van internettoegang volgens een tijdschema. Dit werkt erg eenvoudig. Wat tegenvalt, is de echte routerfunctionaliteit. Behalve het instellen van het wifi, inclusief een optioneel gastnetwerk, portforwarding en het toevoegen van extra dns-servers, valt er weinig te configureren aan de Box die qua wifi ook al niet de allerlaatste standaard ondersteunt.

Na een jaar moet de licentie op de Box verlengd worden, dit is dan inclusief de beveiligingssoftware voor alle apparaten in het thuisnetwerk.

©PXimport

Bitdefender Box 2.0

Prijs
Eerste jaar inbegrepen, daarna € 99,99 per jaar
Websitewww.bitdefender.com/box/v28Score80

Afvallers

©PXimport

D-Link met McAfee (getest op DIR-2660)

D-Link biedt als eerste in Europa diverse routers met het McAfee Secure Home Platform aan. Dit is een door McAfee ontwikkelde router-add-on die schadelijke sites blokkeert, afwijkingen in het netwerkverkeer opspoort, nieuwe apparaten meldt en de kinderen beschermt via ouderlijk toezicht. De beveiliging maakt gebruik van McAfee’s eigen threat-intelligence in de cloud. De D-Link-router zelf laat weinig te wensen over en kan zowel via de web-GUI als een app worden geïnstalleerd en gebruikt.

De McAfee-beveiligingsfuncties zijn niet via de webinterface te benaderen, maar alleen via de D-Link Defend-app, wat eigenlijk de McAfee-app is maar dan in een D-Link-jasje. Zowel de firmware van de router als de D-Link Defend-app zijn Engelstalig, de D-Link router-app is wel Nederlandstalig. Elk apparaat dat verbinding maakt met het netwerk wordt door McAfee gedetecteerd, gescand en bewaakt. Dreigingen worden gemeld in de app. Aan elk apparaat kan een eigenaar worden gekoppeld met een leeftijdsprofiel om op webinhoud en gebruikstijden te sturen.

Na vijf jaar loopt de licentie van het Secure Home Platform af, de prijs van verlenging is nog onbekend. McAfee levert wel twee jaar LiveSafe-beveiliging mee voor alle apparaten. Een unieke feature van McAfee Secure Home is de mogelijkheid om met één druk op de knop een of meerdere apparaten van het netwerk af te sluiten. Helaas leidt ook deze functie onder de traagheid waarmee de router de acties in het McAfee Secure Home Platform verwerkt. Al met al mag het McAfee Secure Home Platform best wat sneller en informatiever.

©PXimport

D-Link met McAfee

Prijs
Vijf jaar inbegrepen
Websitewww.dlink.com/en/mcafee-protection6Score60

F-Secure Sense

De smaakvol vormgegeven Sense is vooral bedoeld om te worden verbonden met een bestaande modem of bestaande router om er een intelligent en veilig accesspoint van te maken. De Sense biedt AC1750, wat zeker niet de nieuwste wifi-techniek is. Zodra de Sense is ingeschakeld en de firmware geüpdatet, scant het de aangesloten apparaten en begint de beveiliging. De bescherming berust vooral op het blokkeren van verdachte sites en het monitoren van het netwerkverkeer op afwijkingen. Het is mogelijk een geblokkeerde site op de uitzonderingslijst te plaatsen, maar de functie om zelf sites te blokkeren ontbreekt. F-Secure controleert alleen de url, het gebruikt dus geen deep packet inspection.

Opvallend is dat ook ouderlijk toezicht ontbreekt, althans centraal via de router. Het zit wel in de F-Secure Sense lichtgewicht antivirussoftware die je op elke Windows-pc of Mac kunt installeren, maar dan werkt het alleen op dat apparaat. De Sense gaat al wat langer mee, maar dat maakt wel dat het bij F-Secure inmiddels wel tijd is voor een flinke update van de hard- en software.

©PXimport

F-Secure Sense

Prijs
Eerste jaar inbegrepen, daarna € 119,- per jaar
Websitewww.f-secure.com/nl_NL/web/home_nl/sense6Score60

Netgear Armor met Bitdefender (getest op R7000P)

Netgear biedt op steeds meer routers het beveiligingspakket Armor, waaronder de Nighthawk R7000P. Samen met de Ubiquiti is dit de enige router in de test die voor admin-toegang tweestapsverificatie aanbeveelt. Helaas niet via een Google of Microsoft Authenticator-app, maar via sms of ‘trusted devices’. De extra beveiliging komt in twee delen, voor de netwerkbeveiliging is er Netgear Armor dat is gebaseerd op de Bitdefender-techniek, en voor het ouderlijk toezicht is er Disney Circle. Voor beide functies moet na 30 dagen al betaald worden. Wil je dat niet, dan hou je een gewone Netgear-router over met als alternatief voor Disney Circle ouderlijk toezicht van Netgear.

De interface van de router is Nederlandstalig, maar alle overige onderdelen zoals de aparte web-GUI van Armor en alle apps niet. Armor is het sterkste en mooiste onderdeel van de router. Zowel via web-GUI als app laat het zich volledig bedienen en er is heel veel nuttige informatie. Wijzigingen worden snel verwerkt en staat er Bitdefender Total Security op een apparaat, dan kun je via de app bijvoorbeeld een virus- of kwetsbaarheidsscan starten. Als enige benoemt Armor de smart-home-apparaten als aparte categorie. De Armor-licentie omvat de beveiliging op de router en telkens een jaar Bitdefender Total Security, maar dan zonder het ouderlijk toezicht dat in de standaardversie van dat pakket wel aanwezig is. Netgear heeft blijkbaar liever dat je hiervoor Disney betaalt.

©PXimport

Netgear Armor met Bitdefender

Prijs
Armor: € 69,99 per jaar, Circle: € 49,99 per jaar
Websitewww.netgear.nl/landings/armor6Score60

TP-Link Archer AX6000 met Trend Micro

Net als Asus gebruikt TP-Link de cloudservice van Trend Micro om de toch al niet kinderachtige router van extra beveiligingsfuncties te voorzien. TP-Link noemt het HomeCare, wat in de webinterface van de router als ‘Thuiszorg’ is vertaald, maar iedereen snapt wat er wordt bedoeld.

De beveiliging biedt drie onderdelen, ouderlijk toezicht, QoS en antivirus, wel ontbreekt er een controle van de routerconfiguratie. Van de drie beveiligingsonderdelen is alleen de antivirus voorzien van het TrendMicro-logo. Het blokkeert schadelijke websites, beschermt tegen aanvallen en kwetsbaarheden en plaatst geïnfecteerde apparaten in quarantaine. Meer dan elk onderdeel apart in- of uitschakelen is niet mogelijk, en dat blijft zo als je het gebruikt in combinatie met de Tether-app van TP-Link.

Omdat er ook niet heel veel meldingen uit het systeem komen en je alleen ingelogd de waarschuwingsgeschiedenis kunt bekijken, lijkt het vooral een kwestie van vertrouwen dat de onderdelen doen wat ze zeggen te doen. De keren dat een site wordt geblokkeerd of dat op afstand een apparaat helemaal geblokkeerd wordt, tonen aan dat het goed zit, al zouden zeker handmatige acties sneller verwerkt mogen worden. Er wordt geen antivirus voor de apparaten in het netwerk meegeleverd, maar daarentegen is deze extra bescherming levenslang gratis.

©PXimport

TP-Link Archer AX6000 met Trend Micro

Prijs
Gratis bij router
Websitewww.tp-link.com/en/homecare8Score80

Ubiquiti USG

De UniFi Security Gateway van Ubiquiti in deze test opnemen is eigenlijk valsspelen, want weliswaar is het een router met beveiligingsopties, tot zijn recht komt hij pas wanneer je er een managementstation en liefst nog heel veel meer netwerkapparatuur van Ubiquiti bij hebt. De Unifi-netwerkapparatuur laat zich namelijk vanaf één centraal punt configureren, iets wat vooral netwerkliefhebbers aanspreekt. Een van de levenslang gratis firmware-updates bracht threat-management. Op het nog als ‘beta’ aangemerkte tabblad in de web-GUI (helaas nog niet in de fantastische app) is er een reeks opties bijgekomen voor de beveiliging van het netwerk. Toegang tot het tor-netwerk kan worden geblokkeerd, evenals tot bekende onbetrouwbare ip-adressen.

Ook onbetrouwbare sites kunnen geblokkeerd worden, waarbij er keuze is uit een aantal categorieën zoals malware, mobile malware, p2p-sites en shellcode dat veel gebruikt wordt door hackers en botnets. Ook is er een whitelist-optie en op hoog niveau kan er geschakeld worden tussen alle beveiliging uit, IDS die alleen detecteert en IPS die ook daadwerkelijk ingrijpt. Threat-management bij Ubiquiti is gratis, maar de prijs als het gaat om de impact op de prestaties van deze kleine USG is hoog.

©PXimport

Ubiquiti USG

Prijs
Gratis bij router
Websitewww.ui.com/unifi-routing/usg4Score40

Conclusie

Extra beveiliging is altijd welkom, zeker wanneer het een aanvulling is op de maatregelen die al genomen zijn. Een router met extra beveiligingsmaatregelen, zoals antivirus en het controleren van het netwerkverkeer is zo’n aanvulling. Toch overheerst bij alle apparaten het gevoel naar een eerste versie te kijken. Er zijn te veel ruwe randjes, te veel matige apps en er ontbreken te vaak opties of inzichten die je als gebruiker gewoon wilt weten over de beveiliging van je thuisnetwerk. Daarbij vragen een aantal leveranciers een te hoge prijs, zelfs al zit er jarenlang hun beste beveiligingssoftware bij. Voor dit moment is het een mooie innovatie, wij wachten liever op de volgende versies.

©PXimport

Privacy

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.