ID.nl logo
13 tips om je privacy op social media te waarborgen
© PXimport
Huis

13 tips om je privacy op social media te waarborgen

Mensen maken zich zorgen over hun online privacy. En terecht. Vooral op social media is het oppassen geblazen, omdat juist daar je gedrag, beslissingen en interesses van waarde zijn voor adverteerders. En ook P&O-afdelingen checken steeds vaker je Facebook-profiel.

Lees ook: Online privacy bestaat niet - Maar zo kom je er wel het dichtste bij.

Facebook

Tip 1 - Inhoud bekijken

We beginnen direct met de instelling die het belangrijkst is: wie kan en mag zien wat jij op Facebook plaatst? Het effect hiervan heb je ongetwijfeld zelf wel eens gemerkt wanneer je op het profiel van een ander klikte, maar een vrijwel lege pagina kreeg voorgeschoteld. Zo iemand heeft aangegeven dat personen die geen Facebook-vrienden met hem of haar zijn, niets mogen zien van wat er op de pagina wordt geplaatst. Dit kun je zelf ook heel eenvoudig instellen.

Klik rechtsboven op het pijltje naar beneden (naast het pictogram met het slotje) en vervolgens op Instellingen > Privacy. Het pictogram met het slotje bevat overigens snelkoppelingen naar privacy-instellingen, maar omdat we graag alles op één plek aanpassen navigeren we via Instellingen. Naast Wie kan je toekomstige berichten zien? klik je op Bewerken. Je hebt hier flink wat opties. Je kunt ervoor kiezen om alles aan iedereen te laten zien, alleen aan vrienden of aan een specifieke doelgroep. Let op: dit is alleen van toepassing op toekomstige berichten. Wil je ook berichten uit het verleden afschermen, klik dan op Eerdere berichten beperken.

©PXimport

Tip 1 - Bepaal zelf wie kan zien wat je op Facebook plaatst en vooral ook wie niet.

Tip 2 - Contact opnemen

Wanneer je populariteit op social media (en wellicht ook in de echte wereld) toeneemt, is het mogelijk dat het aantal vriendschapsverzoeken ineens de spuigaten uitloopt. Dat kan ook het geval zijn wanneer je plotseling in het vizier van spammers terecht bent gekomen. Vervelend, want die vriendschapsverzoeken komen voortdurend in beeld en kunnen ervoor zorgen dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Voor je het weet, weiger je mensen die je nu juist wél had willen accepteren.

Onder het kopje Wie kan contact met me opnemen? heb je twee opties: Iedereen en Vrienden van vrienden. Dat laatste is een veilige optie, omdat je dan alleen kunt worden toegevoegd door mensen die vrienden zijn van je huidige Facebook-vrienden en dan treedt er direct een soort sociale controle in werking. Daarnaast kun je ook voorkomen dat je berichtenbox in Facebook volloopt met spamberichten, door onder het kopje Wie kan contact met me opnemen? te klikken op Bewerken naast Basisfiltering en te kiezen voor Strikte filtering. Berichten die niet van je vrienden afkomstig zijn, komen dan in het postvak Overig terecht.

©PXimport

Tip 2 - Zo zet je de deur wijdopen

Privacy bestaat niet

In dit artikel geven we je praktische tips voor het dichttimmeren van diverse socialmedia-accounts wat betreft privacy. Tegelijkertijd is het wel belangrijk om te weten dat echte privacy niet bestaat. Bedrijven houden zich niet altijd aan de regels of passen slimme methoden toe om de bestaande regelgeving te omzeilen, om zo toch handig gebruik te kunnen maken van jouw gegevens, die voor hen van onschatbare waarde zijn. Heeft het aanpassen van al deze instellingen dan wel zin? Absoluut, je beschermt jezelf ermee voor zover dat kan, maar daarnaast blijft het belangrijk om je bewust te zijn van het feit dat je privacy nooit is gegarandeerd, en dat je sommige dingen wellicht beter niet kunt delen.

Tip 3 - Wie kan je opzoeken?

Je weet nu hoe je kunt voorkomen dat iemand de inhoud van je Facebook-pagina ziet, maar wat als je überhaupt niet wilt dat iemand je op Facebook kan vinden? Bijvoorbeeld omdat je een schooljuf of -meester bent die niet wil worden toegevoegd door leerlingen of omdat je een andere openbare functie hebt die het onhandig maakt om op Facebook te worden gevonden. Of gewoon omdat je daar geen zin in hebt, want waarom zou je een reden nodig hebben?

Onder Instellingen > Privacy kun je onder het kopje Wie kan me opzoeken? aangeven dat iedereen je kan vinden aan de hand van je e-mailadres of telefoonnummer, of alleen je vrienden of vrienden van vrienden. Opmerkelijk genoeg is de optie Niemand hier niet aanwezig. Onderin kun je tot slot nog aangeven of je tijdlijn mag worden weergegeven in de resultaten van bijvoorbeeld Google.

©PXimport

Tip 3 - Je kunt jezelf onvindbaar maken op Facebook.

Tip 4 - Tijdlijn en taggen

Je hebt nu onder andere afgekaderd wat de zichtbaarheid is van dingen die je zelf op Facebook plaatst, maar hoe zit het met anderen? Een leuke, maar ook opdringerige functie van Facebook is namelijk de mogelijkheid om een bericht op de tijdlijn van een ander te plaatsen. Dit kan erg vervelend zijn wanneer je je ziek hebt gemeld en een vriend je doodleuk tagt in een foto waarop jullie samen op een terrasje zitten, om maar een voorbeeld te noemen. Gelukkig kun je dit reguleren door in Instellingen te klikken op Tijdlijn en taggen. Door bij Wie kan berichten plaatsen op je Tijdlijn? te kiezen voor Alleen ik hoef je je over taggende vrienden geen zorgen meer te maken.

Vind je dat iets te ver gaan, dan kun je direct daaronder de mogelijkheid inschakelen om berichten eerst goed te keuren voordat ze op je tijdlijn worden geplaatst. Vervolgens kun je in dit menu ook nog bepalen wie de berichten die door anderen op je tijdlijn worden geplaatst, of waarin je wordt getagd, kunnen zien. Zo hou je de volledige controle en zorg je ervoor dat anderen je niet onbedoeld in de problemen brengen (en maak je het mogelijk om iemand te verrassen zonder dat een ander de pret voortijdig bederft).

©PXimport

Tip 4 - Voorkom dat anderen berichten plaatsen op je tijdlijn of keur deze eerst zelf goed.

Ik heb niets te verbergen...

Het is de reactie die je van veel mensen (hoewel steeds minder) zult krijgen wanneer je begint over privacy: "Ik heb niets te verbergen." Die opmerking wordt vooral veroorzaakt door verschil van inzicht in wat 'iets te verbergen hebben' inhoudt. Want zelfs als je een extreem brave burger bent en nooit iets fout doet, is je privacy nog steeds belangrijk. Waarom? Bijvoorbeeld wanneer je op vakantie gaat en dat doodleuk deelt op Facebook. Als je je profiel niet hebt afgeschermd, is dat een prima hint voor inbrekers. Of wanneer je solliciteert bij een bedrijf en je toekomstige baas leest op Twitter dat je plannen hebt voor gezinsuitbreiding en besluit je daarom niet aan te nemen. Je privacy is belangrijk, dus bescherm deze.

Tip 5 - Apps

Je hebt ongetwijfeld wel eens ingelogd op een website met behulp van een Facebook-account, waarbij je die website toestemming hebt gegeven om bepaalde gegevens van Facebook te gebruiken. Dat kan niet altijd kwaad, maar op den duur zijn er wel heel veel websites die de vrije beschikking hebben over je gegevens, en dat is niet de bedoeling. Het kan daarom absoluut geen kwaad om eens in de zoveel tijd te klikken op Instellingen > Apps om te zien welke apps op dit moment toegang tot je persoonlijke gegevens hebben.

Als hier apps tussen staan die je al een tijd (of misschien wel nooit) hebt gebruikt, dan is het aan te raden om deze te verwijderen. Immers, hoe minder mensen toegang hebben tot je gegevens, hoe beter, en als je de website of app ooit nog eens gebruikt, log je gewoon opnieuw in met Facebook. Beweeg je muis over de app die je wilt verwijderen en druk op het kruisje. Facebook vraagt vervolgens of je het zeker weet, waarna je klikt op Verwijderen. De melding die je krijgt - dat het bedrijf in kwestie je gegevens wellicht niet verwijdert - is een goede reminder aan het feit dat je moet oppassen wie je toegang verleent.

©PXimport

Tip 5 - Je kunt apps eenvoudig de toegang tot je profielgegevens ontzeggen.

Tip 6 - Advertenties

En dan de optie waar eind vorig jaar zoveel paniek om was: advertenties. Door te klikken op Instellingen > Advertenties kun je precies aangeven op wat voor manier je al dan niet wilt deelnemen aan het advertentienetwerk van Facebook. De optie waar zoveel angst voor was eind vorig jaar, was de mogelijkheid voor Facebook om je foto's in advertenties te gebruiken. Druk op Bewerken naast de optie Externe sites en kies voor Niemand, en je persoonlijke gegevens worden aan niemand getoond in de vorm van een advertentie.

Wat Facebook al jaren doet, is advertenties aan je tonen van bijvoorbeeld pagina's, waarbij wordt aangegeven wie van je vrienden die pagina al 'liken'. Als jij niet in dit soort advertenties wilt worden opgenomen, dan kun je dat ook uitschakelen. Klik bij Advertenties en vrienden op Bewerken en kies voor Niemand in plaats van Alleen mijn vrienden. Je wordt nu niet meer 'gebruikt' voor dit soort advertenties. Overigens raden we je aan om deze instellingen eens in de zoveel tijd door te lopen, omdat Facebook regelmatig veranderingen doorvoert.

©PXimport

Tip 6 - Je kunt voorkomen dat je naam of profielinformatie in advertenties wordt gebruikt.

Tip 7 - Inlogbeveiliging

Facebook heeft een aantal handige instellingen om het voor onverlaten moeilijker te maken in te breken in je account. De eerste daarvan is een functie die stteeds meer mensen gebruiken, niet alleen op social media: inlogverificatie. Daarmee is het niet meer voldoende om in te loggen met je e-mailadres en wachtwoord, maar krijg je een verificatiecode op je mobiele telefoon die je moet invoeren om toegang te krijgen tot je account. Je vindt de optie onder Instellingen > Beveiliging > Aanmeldgoedkeuringen.

In het menu vind je meer instellingen om je account te beschermen. Zo kun je controleren waar je op dat moment allemaal bent aangemeld en kun je je met één druk op de knop overal of op specifieke apparaten afmelden. Ook kun je een bericht krijgen als iemand zich ergens probeert aan te melden met jouw account en kun je vrienden aanwijzen die je kunnen helpen weer in je account te komen als je er niet meer in kan.

©PXimport

Tip 7 - Een verificatiecode instellen zorgt ervoor dat je je profiel een stuk beter beschermt.

Twitter

Tip 8 - Fototags

Op Twitter is doorgaans veel minder persoonlijke informatie te vinden dan op Facebook, maar dat wil niet zeggen dat je zomaar alles open moet laten staan. Immers, ook Twitter kan je in de problemen brengen als je te veel deelt met mensen die dat niets aangaat.

Log in op Twitter, klik rechtsboven op je profielfoto en vervolgens op Instellingen > Beveiliging en privacy. Het kopje Beveiliging slaan we over, omdat dit heeft te maken met het beschermen van je account tegen hackers, en niet zozeer met privacy. Onder het kopje Privacy zie je de optie Fototaggen.

Deze optie is vergelijkbaar met het taggen in Facebook en ook hier kun je bepalen of mensen je mogen taggen in een foto of niet. Hier heb je echter niet de keuze om een tag eerst goed te keuren, je kunt alleen kiezen voor Iedereen mag mij taggen in foto's, Alleen personen die ik volg mogen mij taggen in foto's en Niemand mag mij taggen in foto's. Als je het écht veilig wilt maken, kies je uiteraard voor de laatste optie.

©PXimport

Tip 8 - Op Twitter kunnen volgers je taggen in foto's. Gelukkig kun je ook dit eenvoudig uitschakelen.

Tip 9 - Afschermen

De volgende optie, Mijn tweets afschermen, is er eentje waarover je goed moet nadenken. Net als bij Facebook kun je er namelijk voor zorgen dat mensen die jij niet volgt op Twitter, de inhoud van je profiel en je tweets niet kunnen zien. Dat klinkt heel veilig en dat is het ook, je moet je alleen wel realiseren dat de aard van Twitter anders is dan die van Facebook. Waar Facebook vooral draait om vriendschappen, volgen mensen op Twitter je vooral op basis van gedeelde interesses. Het afschermen van je account is prima en veilig, maar als het je doel is om op korte termijn een flink aantal volgers aan je te binden, dan is het afschermen van je account wellicht niet de juiste keuze (immers, een vreemde die je tweets niet kan zien, zal je ook niet gaan volgen). Een optie om even goed over na te denken dus.

©PXimport

Tip 9 - Je kunt je tweets afschermen voor niet-volgers, maar dat maakt het wel lastig om nieuwe volgers te vinden.

Tip 10 - Locatie

Twitter maakt het mogelijk om standaard een locatie toe te voegen aan je tweets, bijvoorbeeld wanneer je tweet vanaf je mobiele telefoon. Hartstikke leuk en handig, maar ook heel gevaarlijk. Denk er alleen maar even aan dat je een foto tweet van je zoon of dochter in de speeltuin en er staat vervolgens doodleuk bij waar deze speeltuin zich bevindt. Er zijn vele gevallen bekend van kwaadwillenden die deze informatie daadwerkelijk hebben misbruikt om slachtoffers te maken. Dat wil je uiteraard vermijden. Verwijder het vinkje bij Een locatie toevoegen aan mijn tweets, om deze informatie voortaan achterwege te laten. Een klik op de knop Alle locatie-informatie verwijderen past dit ook toe op al je tweets uit het verleden.

Daarnaast kun je net als bij Facebook uitschakelen dat mensen je kunnen vinden door op je e-mailadres te zoeken. Een andere overeenkomst met Facebook is dat Twitter je advertenties voorschotelt op basis van je surf- en tweetgedrag. Dit kun je eveneens eenvoudig uitschakelen door de vinkjes te verwijderen bij de opties Personalisatie en Uitgelichte inhoud.

©PXimport

Tip 10 - Je kunt voorkomen dat Twitter een locatie bij je tweets plaatst.

Tip 11 - Apps

Er is een vergelijking te maken tussen Facebook en Twitter, want ook Twitter biedt de mogelijkheid tot het koppelen van apps (oftewel de mogelijkheid om met je Twitter-account in te loggen op websites van derden). Hoewel hierbij wederom geldt dat er op Twitter doorgaans minder gevoelige informatie (in je profiel) staat dan bij Facebook (meer dan een url, een profielnaam en een e-mailadres hoef je niet in te vullen), wil dat wederom niet zeggen dat zomaar iedereen toegang moet hebben tot die informatie. Klik op het tabblad Applicaties in Instellingen om te bekijken welke apps toegang hebben tot je Twitter-informatie. Klik vervolgens op de knop Toegang intrekken achter de apps die je niet langer aan je account wilt hebben gekoppeld. Wees niet bang om verkeerd te klikken, je kunt een website/app net zo makkelijk opnieuw toegang geven.

©PXimport

Tip 11 - Net als bij Facebook kun je de toegang van apps tot je profiel eenvoudig intrekken.

Tip 12 - Inlogverificatie

Net als Facebook geeft Twitter de mogeijkheid tot het instellen van een inlogverificatie. Daarvoor ga je naar Instellingen > Beveiliging en Privacy en zet je een vinkje bij Inlogverificatieverzoeken. Je krijgt iedere keer als je je probeert aan te melden een bericht op je telefoon (als je tenminste je mobiele nummer hebt opgegeven). Zo wordt het voor inbrekers niet alleen ontzettend moeilijk je accunt over te nemen, maar weet jij ook nog eens precies waneer iemand dat probeert. Zelfs met inlogverificatie is het niet onmogelijk dat iemand je account verneemt en zich als jou probeert vooor te doen, maar de kans wordt in elk geval vele malen kleiner.

©PXimport

Tip 12 - Ook Twitter biedt de mogelijkheid een inlogverificatiecode in te stellen.

Tip 13: Privéberichten

Privéberichten bestaan al sinds de eerste dagen van Twitter, maar tot niet al te lang geleden kon je alleen privéberichten sturen naar mensen die jou volgden. Tegenwoordig biedt Twitter de mogelijkheid privéberichten te ontvangen van iedereen. Dat heeft zowel voor- als nadelen. Het grote voordeel is dat je simpel gevoelige informatie (zoals adresgegevens en telefoonnummers) kunt delen, bijvoorbeeld als je in gesprek bent met de helpdesk van je internetprovider. Aan de andere kant is het voor iedereen mogelijk je berichten te sturen, die vaak van nogal spam-achtige aard zijn. Let dus goed op wie je een bericht stuurt en klik niet op de link als je het niet vertrouwt. Je kunt altijd accounts blokkeren oom ervoor te zorgen dat ze helemaal geen contact meer met je op kunnen nemen.

©PXimport

Tip 13 - Privéberichten zijn leuk, maar als ze van verkeerde accounts komen, kan het gevaarlijk zijn.

▼ Volgende artikel
Digitale veiligheid in 2025: hoe en waar ben je kwetsbaar?
© ryanking999 - stock.adobe.com
Zekerheid & gemak

Digitale veiligheid in 2025: hoe en waar ben je kwetsbaar?

Dat het internet niet veilig is en je bijvoorbeeld accountgegevens en je computer moet beveiligen, weet iedereen wel. Maar waartegen je ze moet beveiligen, dat is steeds minder duidelijk. Weten wat precies de dreiging is en welk risico je loopt, is een belangrijke stap in het kiezen van de juiste beveiligingsmaatregel. Wij gingen in gesprek met experts op dit vlak. Tegen welke dreiging moeten we ons eigenlijk beveiligen?

In dit artikel vertellen we je over de online dreigingen anno 2025: • Ransomware • Phishing • Deepfakes • IoT-aanvallen Lees hierna zeker ook: Veilig downloaden: hier moet je op letten

In een donkere kamer vol beeldschermen, zit een jongeman achter een computer. De capuchon van zijn hoodie is zo ver over zijn hoofd getrokken dat zijn gezicht onzichtbaar is . Een hacker! Hoewel maar weinigen van ons er een in het wild zijn tegengekomen, weten we allemaal hoe een hacker eruitziet. Althans, dat denken we. Maar hoe realistisch is dit beeld? En zijn we veilig genoeg als we deze hacker buiten onze computer houden? Niet volgens de experts.

Dreiging en risico

Door het gebruik van computers, smartphones en online diensten stellen we ons dagelijks bloot aan diverse digitale dreigingen. Welke dat precies zijn, verandert door de tijd – evenals het gevaar dat we erdoor lopen en het risico dat we ermee nemen. Overheden, maar ook bedrijven en organisaties werken veelal met dreigingsbeelden. Dat zijn analyses waarin ze de dreigingen zo concreet mogelijk maken en het risico ervan inschatten. Behalve dat het een goede manier is om de dreigingen helder te krijgen, is het vooral nuttig bij de keuze voor te nemen maatregelen.

Volgens het Cybersecurity Woordenboek is een dreiging: ‘iets, een gebeurtenis, wat gevaar of schade kan opleveren’. Bij elke dreiging hoort een risico. Dit is de ‘kans dat het ook echt gebeurt gecombineerd met de gevolgen van die de schade’. Bedoeld wordt dat wanneer bijvoorbeeld de financiële schade van een dreiging een bedrijf failliet kan laten gaan, het risico van de dreiging groter is dan alleen de kosten van de oplossing.

Lekken van persoonlijke gegevens

De schade hoeft ook lang niet altijd financieel te zijn. Het lekken van gevoelige persoonlijke gegevens heeft al snel veel meer impact en betekenis voor die persoon en vaak ook zijn omgeving, dan alleen het bedrag dat ermee gemoeid is. En dat geldt ook wanneer ransomware digitale foto’s vernietigt of je enkele weken werk kwijtraakt en daardoor een belangrijke opdracht te laat inlevert bij een opdrachtgever.

Experts stellen dat het risico het slachtoffer te worden van cybercrime, voor mensen niet lager is geworden. Cybercriminelen gaan steeds slimmer te werk, omdat er veel geld met hun activiteiten te verdienen valt. Voorkomen blijft het doel. Weten welke dreigingen er zijn, is daar een belangrijke stap bij.

Cybersecurity Woordenboek

Cybersecurity is net als de hele tech-sector, gek op afkortingen en moeilijke woorden. Op www.cyberveilignederland.nl/woordenboek vind je het Cybersecurity Woordenboek dat zo’n 650 cybersecurity-termen in begrijpelijke taal uitlegt. Het woordenboek is een samenwerking van ruim 70 organisaties en Nederlandse cybersecurity-professionals in samenwerking met de Cybersecurity Alliantie. De actuele online versie is de derde druk en behalve online te raadplegen ook als pdf te downloaden.

Het Cybersecurity Woordenboek verduidelijkt cybersecuritytermen en -begrippen.

Ransomware blijft schadelijk

Ransomware of gijzelsoftware is al enkele jaren de meest voorkomende en meest lucratieve vorm van cybercrime. Het is malware die de bestanden op een apparaat versleutelt en losgeld eist in ruil voor de decoderingssleutels. Betaal je niet, dan zijn de gegevens voor altijd verloren.

Bogdan Botezatu, directeur Threat Research bij Bitdefender, ziet de verzoeken om hulp dagelijks op zijn bureau landen. “En dat zijn maar al te vaak ook gewoon burgers”, zegt hij om het beeld te ontkrachten dat ransomware vooral bedrijven raakt. “De criminelen richten zich zelden op een specifiek doel, ze schieten vooral met hagel.”

Vele kleintjes leveren volgens hem genoeg geld op en ze lopen minder risico op ongewenste aandacht van pers en politie dan wanneer ze een hele grote vis vangen. Wel wordt bij het aanvallen van bedrijven steeds vaker ingezet ook op extractie, het naar buiten kopiëren van informatie en dan dreigen die te publiceren. Voor consumenten is dit volgens Botezatu in elk geval nu nog een minder voor de hand liggend scenario. “Contact maken met individuele slachtoffers is lastig en het zijn er ook veel te veel. Dan is het eenvoudiger om losgeld te vragen in ruil voor de sleutels.”

Bogdan Botezatu ontvangt dagelijks verzoeken om hulp bij ransomware.

Bronnen van besmetting

Belangrijke bronnen van een ransomwarebesmetting zijn volgens Botezatu phishingberichten, gebruik van onveilige netwerkprotocollen en kwetsbaarheden in software. Expliciet noemt hij nog besmette downloads van cracks om software zonder geldige licentie te gebruiken, en gekraakte films en e-books. “Vaak krijgt men wel een prompt van een beschermingsprogramma maar schakelt die tijdelijk uit. ‘Snel de crack draaien en daarna de beveiliging weer aan’ denk men, maar helaas werkt het niet zo. Dan ben je al besmet.”

Nederland bedreigd

Ook landen denken na over dreigingen en risico’s. Voor Nederland doen de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD), Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) dit. Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC), dat onderdeel is van het NCTV, richt zich specifiek op digitale dreigingen. Zij publiceert bijvoorbeeld het Cybersecuritybeeld Nederland. CSBN 2023 is de meest recente versie. De overheid voorziet burgers niet specifiek van digitale dreigingsinformatie, wel kun je op sites als Alert Online en Veiliginternetten.nl algemene tips voor digitale veiligheid lezen.

De overheid publiceert regelmatig rapporten over de digitale bedreigingen voor Nederland.

Broddelwerk met desastreuze uitkomst

De ransomware zelf wordt ook steeds verder ontwikkeld. “Niet allemaal zijn ze even kundig”, oordeelt Botezatu over de programmeurs. Soms maken ze volgens hem hele basic fouten, waardoor het onmogelijk is de bestanden te ontsleutelen – zelfs als je betaalt en de sleutels zou krijgen. Volgens het Jaarbeeld Ransomware van Projectgroep Melissa, een samenwerkingsverband van de Nederlandse overheid en diverse private partijen uit de cybersecuritysector, kwamen er in 2023 in Nederland 29 typen ransomware voor. Volgens Botezatu maakt momenteel vooral de ransomware-variant STOP Djvu veel slachtoffers. Deze ransomware richt zich vooral op Windows-computers en wordt vooral via software-cracks verspreid en via berichten op het Discord-chatplatform.

De top 10 van Peter Stelzhammer

Wij vroegen Peter Stelzhammer, oprichter en malware-onderzoeker bij antivirus-lab AV-Comparatives, naar zijn top 10 van verwachte bedreigingen voor 2025.

  • Phishing: mensen verleiden gevoelige informatie te verstrekken.
  • Deepfakes en desinformatie: mensen manipuleren en oplichten met AI-nep-video’s en audio.
  • Ransomware: bestanden versleutelen en alleen tegen betaling ontsleutelen.
  • Malvertising: malware verspreiden via besmette advertenties.
  • Identiteitsdiefstal: gestolen persoonsgegevens misbruiken voor fraude.
  • Fakeshops: frauduleuze webshops die persoonlijke en betalingsgegevens verzamelen of namaakgoederen verkopen.
  • IoT-aanvallen: IoT-apparatuur hacken voor toegang tot diensten, of gecoördineerde criminele aanvallen.
  • Man-in-the-Middle (MitM)-aanvallen: (bank)communicatie onderscheppen en misbruiken.
  • Cryptojacking: ongeautoriseerd gebruik van computers maken om crypto te minen.
  • Zero-day-exploits: kwetsbaarheden in software misbruiken voordat er een patch is.

Overige malware

Door alle aandacht voor ransomware lijkt het bijna of er geen ‘gewone’ malware meer is. Die is er nog genoeg. Het Duitse antivirus-certificeringslab AV-Test ziet ze allemaal voorbijkomen. Erik Heyland, manager van het Test en Research Lab bij AV-Test somt de enorme aantallen varianten trojans, backdoors, webscripts, miners, worms, PUA’s, droppers en nog veel meer op. De aantallen nieuwe varianten lopen in de miljoenen per jaar. AV-Test heeft op https://portal.av-atlas.org een online dashboard staan met informatie over actuele dreigingen, zoals virussen, spamberichten en aanvallen op IoT-apparaten.

AV-Test heeft een online dashboard met dreigingsinformatie.

Gehackt

In 2021 was het Brabantse bedrijf Hoppenbrouwers slachtoffer van een ransomwareaanval door de beruchte REvil-cybercrimegroep. Het bedrijf wil graag dat anderen ervan leren en heeft een e-book gepubliceerd van de gebeurtenissen voor, tijdens en na de hack. Het e-book is gratis te downloaden.

Het ransomware-verhaal van het Brabantse Hoppenbrouwers maakt de impact van een ransomware-incident invoelbaar.

Jij bent geld waard

Phishing, smishing, infostealers; het zijn allemaal manieren waarop criminelen proberen persoonlijke gegevens zoals wachtwoorden en creditcardnummers in handen te krijgen. Ze doen dit via e-mails en sms-berichten die verwijzen naar nep-websites of door met een infostealer-programma informatie op de pc of Mac te verzamelen door login-/sessie-cookies en credentials die je in browsers bewaart, te stelen.

De verschillende vormen om informatie te verzamelen, worden volgens de experts steeds geavanceerder en daarmee gevaarlijker. Niet alleen investeren de criminelen meer tijd en middelen in hun aanvallen, kunstmatige intelligentie biedt hun ongekende nieuwe mogelijkheden. Daarbij is de opbrengst van een aanval door de manier waarop wij met wachtwoorden omgaan vaak veel groter dan het op eerste hand lijkt. Botezatu noemt dit een van zijn grootste frustraties. “Hackers hebben talloze manieren om deze informatie te oogsten. Voor de meeste accounts is het ook geen kwestie van hoe, maar alleen wanneer de gegevens worden gestolen. Hergebruik je inloggegevens, dan verlies je meer dan alleen dat account.”

Oplichting even gevaarlijk

Volgens Marc Vos, senior-manager bij McAfee, is internetoplichting inmiddels net zo gevaarlijk als malware en ransomware. Daarbij zijn volgens hem juist deze vormen van online criminaliteit steeds lucratiever voor de criminelen. “De meeste mensen begrijpen wel dat een pc beveiligd moet worden, maar dat ze zelf eigenlijk een veel ‘interessanter’ doelwit zijn wordt vaak vergeten.” Of zoals Botezatu aanvult: “Mensen denken dat hun informatie niet waardevol is. Maar eigenlijk is elk onderdeel van een online identiteit te misbruiken en te verkopen. Overal hangt een prijskaartje aan.”

De top 10 van Marc Vos

Ook Marc Vos, senior PR-manager bij McAfee, leverde zijn belangrijkste bedreigingen voor 2025:

  • Dating-fraude (pig butchering): iemand verleiden en het vertrouwen misbruiken voor crypto-scams.
  • Beleggingsfraude: advertenties met bekende personen voor malafide investeringen.
  • WhatsApp-fraude (“Hoi mam”) nep-gezinslid in nood vraagt via WhatsApp om geld.
  • Recovery-fraude: slachtoffer van fraude wordt door nep bank-/helpdeskmedewerker nogmaals oplicht.
  • E-mail-/sms-phishing: nep-mail lokt je naar site die gegevens steelt.
  • Nepberichten van pakketbezorgers: mail of app over invoerkosten om gegevens te stelen.
  • Nepwebshop of ticketsites: site verkoopt goederen of tickets maar levert niet en steelt betalingsgegevens.
  • Deepfakes: met AI gemaakte video’s/foto’s ingezet voor misinformatie, cyberpesten, oplichting.
  • Vishing/voicephishing: via de telefoon inlog- of betaalgegevens bemachtigen. AI maakt deze voiceberichten superrealistisch.
  • Quishing: QR-code aanbieden die naar phishingwebsite leidt.

Hackers en IoT

Volgens Botezatu is er niet één groep of soort hackers. Hij gebruikt dan ook liever scenario’s om enkele groepen te duiden. Voor consumenten zeker relevant is de ‘opportunistische hacker’ die het internet scant met kant-en-klare tools op zoek naar kwetsbaarheden. Ze hebben vooral succes bij smart-apparatuur zoals slimme deurbellen, IP-camera’s, smart speakers, maar ook printers en babyfoons. Ze vormen hier botnets mee die ze gebruiken om DDOS-aanvallen uit te voeren. Een tweede scenario is dat gekaapte apparatuur wordt gebruikt om internetverkeer te routeren en te verbergen, bijvoorbeeld om toegang te geven tot strafbare content. Volgens Botezatu ziet niet iedereen van wie de apparatuur gekaapt is zichzelf direct als slachtoffer. “Wordt jouw IP-adres gebruikt om vitale infrastructuur aan te vallen, dan kan dat serieus repercussies hebben”, waarschuwt hij.

Bij IoT-apparaten is ook al snel de privacy in het gedrang. “Wereldwijd gaat het om 22 miljard verbonden apparaten en dat aantal neemt alleen maar toe. IP-camera’s en babymonitors slaan vaak beelden op in de cloud. Hack je die, dan kun je direct bij mensen in huis kijken. Er blijft dan geen privacy over, maar het wordt dan ook een fysiek risico. Criminelen kunnen meekijken en zien waar je belangrijke zaken bewaart, maar ook wanneer je thuis bent of juist niet. Opnieuw relevante informatie die geld waard is.”

Social media

Steeds vaker zijn ook hackers geïnteresseerd in accounts van social media, YouTube en e-mail. Ze gebruiken deze accounts om als jou andere accounts ‘te liken’ en een boost te geven, om fake-nieuws en fake-succesverhalen te verspreiden. Populair is ook advertising-fraude. Hierbij maakt men een account aan bij een advertentieverkoper om daarna met gestolen accounts eindeloos op deze advertenties te klikken. “Per klik is het een minimaal bedrag, maar aangestuurd met een botnet en veel gestolen accounts is het al snel een leuke inkomstenbron.”

Mobiele dreigingen

Aangezien er ontzettend veel data op mobiele apparaten staan, zoals wachtwoorden en apps die je gebruikt bij multifactor-inloggen, is er volgens Peter Hendriks, solutions-manager bij ESET, alle reden de beveiliging van mobiele apparaten serieus te nemen. Smartphones zijn veiliger dan pc's en Macs, maar waterdicht is die veiligheid niet. “Dat geldt voor Android maar ook iOS. Apples mobiele OS is meer afgeschermd, maar het is niet zo dat je mobiele devices onschendbaar zijn.”

Mobiele apparaten worden veel aangevallen voor phishing en vishing (spraak-phishing). Een groot risico is de installatie van apps buiten de standaard Android- of Apple-appstore om. Apps in die stores worden door Apple en Google op kwaliteit en ook beveiliging gecontroleerd, maar dat geldt niet voor apps uit andere bronnen. Lang had ook alleen Android de optie om alternatieve stores te gebruiken, maar inmiddels moet ook Apple andere appwinkels toelaten.

“Het risico van het downloaden van malware is hierdoor groter geworden”, aldus Hendriks. Botezatu van Bitdefender onderschrijft dit: “Op iOS zijn attacks zeldzaam, maar voor Android zien we zeker twintig tot dertig reports van frauduleuze apps per maand.” Bitdefender onderzoekt op dit moment een Android-app die in de Google Playstore wordt aangeboden en die de smartphone gebruikt als proxy voor crimineel netwerkverkeer. “Het grote voordeel van smartphones is dat ze eigenlijk altijd ingeschakeld zijn én verbonden zijn met het internet”, aldus Botezatu. Dit maakt smartphones volgens hem extra interessant. Daarbij is ook de bandbreedte steeds minder een beperking. Bovendien bevatten mobiele apparaten veel informatie over de gebruiker.

De top 10 van Peter Hendriks

Peter Hendriks, solutions-manager bij ESET is duidelijk. “Awareness is altijd belangrijk, maar goed nadenken over risico’s ook.”

  • Phishing/smishing: oplichting via mail en WhatsApp.
  • Vishing/Voicephishing: criminelen die zich via AI voordoen als iemand anders om gegevens of geld los te maken.
  • Malware: vooral infostealers en andere malware, onverminderd een groot probleem.
  • Social engineering: alles van een “Hoi mama” tot deepfake-video bedoeld om je om de tuin te leiden. Kan zeker bij offline stalking veel impact hebben op een slachtoffer.
  • Identiteitsfraude via datalekken: criminelen die gelekte data met accountgegevens kopen en misbruiken.
  • IoT-apparaten: slecht beveiligde slimme apparaten die verbonden met het internet je aanvalsoppervlak enorm vergroten.
  • Nepwebshop: een shop beginnen is steeds makkelijker, ook als die malafide is.
  • Sextortion: chantage met naaktbeelden van het slachtoffer. Soms met gemanipuleerde beelden.
  • Ransomware: onverminderd een groot probleem.
  • Besmette downloads: onofficiële software die malware bevat.

Conclusie

Als gebruiker kun je er niet omheen: het internet is niet veilig en daarmee ook alle apparaten die we met het internet verbinden niet. Dat geldt voor de computer, de smartphone, maar ook voor alle andere apparaten die we steeds meer toelaten in ons huis en in ons leven. En juist omdat we er zo vertrouwd mee zijn en ze ook willen vertrouwen, is het belangrijk de risico’s goed in ogenschouw te nemen. De experts en rapporten van de overheid laten zien dat de dreiging groot genoeg is om beveiliging ruim aandacht te geven.

De wereld achter ransomware

Bij Project Melissa werken enkele overheden en security-organisaties, onder wie het NCSC, Fox IT en de politie, samen tegen ransomware. De samenwerking heeft enkele succesvolle acties tegen ransomwarebendes opgeleverd, maar ook twee lezenswaardige whitepapers. Eén geeft inzicht in de werking van ransomware en de criminelen erachter, de tweede gaat dieper in op de afpersingsmethode van data-exfiltratie. Beide documenten zijn te downloaden via deze webpagina van het Nationaal Cyber Security Centrum.

De ransomware-whitepapers van Project Melissa geven veel inzicht in de werking van ransomware en de criminele groepen erachter.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 beveiligingscamera's met een hoge videoresolutie
© Reshoot
Zekerheid & gemak

Waar voor je geld: 5 beveiligingscamera's met een hoge videoresolutie

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een bewakingscamera met een hoge beeldkwaliteit? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

TP-Link Tapo C325WB

De TP-Link Tapo C325WB is goedkoop en levert ook nog eens een scherp beeld. Met een resolutie van 2688 × 1520 pixels identificeer je moeiteloos personen en huisdieren. Aan weerszijden van de lens bevinden zich twee felle ledlampen. Die gaan na bewegingsdetectie in het donker vanzelf branden, zodat je nachtelijke opnames in kleur kunt maken. Overigens herkent de Tapo C325WB op eigen houtje mensen, voertuigen, honden en katten. Je ontvangt daarvan desgewenst pushberichten op je smartphone, waarna je in de TP-Link Tapo-app livebeelden opvraagt. Uiteraard kijk je net zo makkelijk eerdere opnames terug.

Voor het opslaan van beeldmateriaal kun je kiezen tussen verschillende opties. De eenvoudigste methode is om een microSD-kaart van maximaal 512 GB in het apparaat te plaatsen. Als alternatief kun je de video's op een geschikte NAS of (tegen betaling) in de cloud bewaren. Je verbindt de Tapo C325WB via een ethernetkabel of wifi met het (draadloze) thuisnetwerk. De IP66-gecerificeerde behuizing is weerbestendig, waardoor je hem ook buiten kunt ophangen.

TP-Link Tapo C225

Als je alleen binnenshuis wilt opnemen, is deze goedkope pan- en tilt-camera een goede keuze. Het camerahoofd van de TP-Link Tapo C225 kan op eigen houtje horizontaal (340 graden) en verticaal (60 graden) bewegen. Je hebt in een kamer dus geen last van dode hoeken. Bepaal bijvoorbeeld dat de camera een huisdier of (klein)kind automatisch moet volgen. Vervolgens neem je in de TP-Link Tapo-app live een kijkje. Dankzij een respectabele resolutie van 2560 × 1440 pixels ogen de beelden scherp. Bepaal in de app in hoeverre je meldingen wilt ontvangen van bewegende objecten, personen, huisdieren en geluiden.

Een opvallende functie is de privacyknop. Wanneer je daarop drukt, stopt de Tapo C225 meteen met filmen. Verder voer je op afstand een gesprek, want de behuizing bevat een speaker en microfoon. Voor de opslag van video's plaats je een microSD-kaart van maximaal 512 GB in de behuizing. Een andere mogelijkheid is om de beelden naar een geschikte NAS door te sluizen. Lees hier een uitgebreide review over deze veelzijdige camera.

Eufy Eufycam E330 (2-pack + basisstation)

Met dit starterspakket van Eufy bewaak je de voor- en achterkant van je woning. En hoe, want de twee bijgesloten camera's ondersteunen een 4K-resolutie van 3840 × 2160 pixels. Hierdoor herken je zelfs na digitaal inzoomen moeiteloos personen. Zodra de bewakingscamera's met netstroom zijn verbonden, bewaar je opnames op het inbegrepen basisstation. Standaard is er een opslagcapaciteit van 16 GB beschikbaar, maar dat breid je met een eigen interne schijf optioneel uit naar maximaal 16 TB. Zeker wanneer je continu wilt opnemen, is extra opslagruimte een vereiste. Je kunt als alternatief ook alleen filmpjes van gebeurtenissen opslaan.

Naast een hoge resolutie biedt de Eufycam E330 ook nog eens nachtzicht in kleur. Er zijn namelijk een lichtgevoelige sensor en ledlamp geïntegreerd. Verder is de functie gezichtsherkenning de moeite waard. Je ontvangt desgewenst pushmeldingen zodra er familie of vrienden bij je op de stoep staan. Woon je groot? Overweeg dan een bewakingssysteem met vier camera's. Daarnaast is de Eufy Eufycam E330 ter uitbreiding los te koop.

Lees ook: 5 fouten met je beveiligingscamera die je hierna nooit meer maakt

EZVIZ BC1c 4K

Deze oplaadbare 4K-bewakingscamera van Ezviz is momenteel goedkoper dan ooit. Zodra je de BC1c 4K met wifi verbindt, kijk je naar opnames en livebeelden in een resolutie van 3840 × 2160 pixels. Je hangt de IP65-gecertificeerde behuizing zo'n beetje overal op. In de behuizing bevindt zich namelijk een accu met een riante capaciteit van 10.400 mAh. Dat scheelt weer stroomdraden trekken! Ben je van plan om de beveiligingscamera op een locatie met veel zonlicht te monteren? Koop de BC1c 4K dan inclusief zonnepaneel, zodat je de batterij niet of nauwelijks via netstroom hoeft op te laden.

De behuizing heeft plek voor een microSD-kaart tot maximaal 512 GB. Verder is de behoorlijke diagonale kijkhoek van 135 graden een pluspunt. Hierdoor vangt de lens een groot deel van de kamer, tuin of oprit in beeld. Zodra de camera een persoon of voertuig detecteert, ontvang je hiervan een melding op je smartphone. Bovendien begint de BC1c 4K automatisch met opnemen. Overige voordelen zijn de ondersteuning voor tweewegaudio en nachtzicht in kleur.

Foscam G4P-B

De Foscam G4P-B heeft een stevige behuizing, waardoor je hem gerust op een drukke of risicovolle plek kunt ophangen, zoals aan de straatzijde waar kinderen spelen. Het apparaat werkt op netstroom, waardoor je 24/7 kunt opnemen. Kies voor het opslaan van videomateriaal tussen drie mogelijkheden, namelijk een microSD-kaart (max 256 GB), een geschikte NAS of cloudopslag. Voor laatstgenoemde optie moet je wel een betaald abonnement afsluiten.

De G4P-B heeft een ethernetaansluiting, zodat je het apparaat op een bekabeld netwerk kunt aansluiten. Dat verhoogt de betrouwbaarheid van de beeldoverdracht. Is er geen bekabelde netwerkaansluiting beschikbaar, dan verbind je deze beveiligingscamera net zo makkelijk met wifi. Gunstig is verder de ruime videoresolutie van 2560 × 1440 pixels. Daarnaast reikt de nachtzichtfunctie tot ongeveer twintig meter. Onder de productnaam G4P-W is er ook een witte uitvoering verkrijgbaar.