Mensen maken zich zorgen over hun online privacy. En terecht. Vooral op social media is het oppassen geblazen, omdat juist daar je gedrag, beslissingen en interesses van waarde zijn voor adverteerders. En ook P&O-afdelingen checken steeds vaker je Facebook-profiel.

Lees ook: Online privacy bestaat niet - Maar zo kom je er wel het dichtste bij.

Facebook

Tip 1 - Inhoud bekijken

We beginnen direct met de instelling die het belangrijkst is: wie kan en mag zien wat jij op Facebook plaatst? Het effect hiervan heb je ongetwijfeld zelf wel eens gemerkt wanneer je op het profiel van een ander klikte, maar een vrijwel lege pagina kreeg voorgeschoteld. Zo iemand heeft aangegeven dat personen die geen Facebook-vrienden met hem of haar zijn, niets mogen zien van wat er op de pagina wordt geplaatst. Dit kun je zelf ook heel eenvoudig instellen.

Klik rechtsboven op het pijltje naar beneden (naast het pictogram met het slotje) en vervolgens op Instellingen > Privacy. Het pictogram met het slotje bevat overigens snelkoppelingen naar privacy-instellingen, maar omdat we graag alles op één plek aanpassen navigeren we via Instellingen. Naast Wie kan je toekomstige berichten zien? klik je op Bewerken. Je hebt hier flink wat opties. Je kunt ervoor kiezen om alles aan iedereen te laten zien, alleen aan vrienden of aan een specifieke doelgroep. Let op: dit is alleen van toepassing op toekomstige berichten. Wil je ook berichten uit het verleden afschermen, klik dan op Eerdere berichten beperken.

©PXimport

Tip 1 - Bepaal zelf wie kan zien wat je op Facebook plaatst en vooral ook wie niet.

Tip 2 - Contact opnemen

Wanneer je populariteit op social media (en wellicht ook in de echte wereld) toeneemt, is het mogelijk dat het aantal vriendschapsverzoeken ineens de spuigaten uitloopt. Dat kan ook het geval zijn wanneer je plotseling in het vizier van spammers terecht bent gekomen. Vervelend, want die vriendschapsverzoeken komen voortdurend in beeld en kunnen ervoor zorgen dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Voor je het weet, weiger je mensen die je nu juist wél had willen accepteren.

Onder het kopje Wie kan contact met me opnemen? heb je twee opties: Iedereen en Vrienden van vrienden. Dat laatste is een veilige optie, omdat je dan alleen kunt worden toegevoegd door mensen die vrienden zijn van je huidige Facebook-vrienden en dan treedt er direct een soort sociale controle in werking. Daarnaast kun je ook voorkomen dat je berichtenbox in Facebook volloopt met spamberichten, door onder het kopje Wie kan contact met me opnemen? te klikken op Bewerken naast Basisfiltering en te kiezen voor Strikte filtering. Berichten die niet van je vrienden afkomstig zijn, komen dan in het postvak Overig terecht.

©PXimport

Tip 2 - Zo zet je de deur wijdopen

Privacy bestaat niet

In dit artikel geven we je praktische tips voor het dichttimmeren van diverse socialmedia-accounts wat betreft privacy. Tegelijkertijd is het wel belangrijk om te weten dat echte privacy niet bestaat. Bedrijven houden zich niet altijd aan de regels of passen slimme methoden toe om de bestaande regelgeving te omzeilen, om zo toch handig gebruik te kunnen maken van jouw gegevens, die voor hen van onschatbare waarde zijn. Heeft het aanpassen van al deze instellingen dan wel zin? Absoluut, je beschermt jezelf ermee voor zover dat kan, maar daarnaast blijft het belangrijk om je bewust te zijn van het feit dat je privacy nooit is gegarandeerd, en dat je sommige dingen wellicht beter niet kunt delen.

Tip 3 - Wie kan je opzoeken?

Je weet nu hoe je kunt voorkomen dat iemand de inhoud van je Facebook-pagina ziet, maar wat als je überhaupt niet wilt dat iemand je op Facebook kan vinden? Bijvoorbeeld omdat je een schooljuf of -meester bent die niet wil worden toegevoegd door leerlingen of omdat je een andere openbare functie hebt die het onhandig maakt om op Facebook te worden gevonden. Of gewoon omdat je daar geen zin in hebt, want waarom zou je een reden nodig hebben?

Onder Instellingen > Privacy kun je onder het kopje Wie kan me opzoeken? aangeven dat iedereen je kan vinden aan de hand van je e-mailadres of telefoonnummer, of alleen je vrienden of vrienden van vrienden. Opmerkelijk genoeg is de optie Niemand hier niet aanwezig. Onderin kun je tot slot nog aangeven of je tijdlijn mag worden weergegeven in de resultaten van bijvoorbeeld Google.

©PXimport

Tip 3 - Je kunt jezelf onvindbaar maken op Facebook.

Tip 4 - Tijdlijn en taggen

Je hebt nu onder andere afgekaderd wat de zichtbaarheid is van dingen die je zelf op Facebook plaatst, maar hoe zit het met anderen? Een leuke, maar ook opdringerige functie van Facebook is namelijk de mogelijkheid om een bericht op de tijdlijn van een ander te plaatsen. Dit kan erg vervelend zijn wanneer je je ziek hebt gemeld en een vriend je doodleuk tagt in een foto waarop jullie samen op een terrasje zitten, om maar een voorbeeld te noemen. Gelukkig kun je dit reguleren door in Instellingen te klikken op Tijdlijn en taggen. Door bij Wie kan berichten plaatsen op je Tijdlijn? te kiezen voor Alleen ik hoef je je over taggende vrienden geen zorgen meer te maken.

Vind je dat iets te ver gaan, dan kun je direct daaronder de mogelijkheid inschakelen om berichten eerst goed te keuren voordat ze op je tijdlijn worden geplaatst. Vervolgens kun je in dit menu ook nog bepalen wie de berichten die door anderen op je tijdlijn worden geplaatst, of waarin je wordt getagd, kunnen zien. Zo hou je de volledige controle en zorg je ervoor dat anderen je niet onbedoeld in de problemen brengen (en maak je het mogelijk om iemand te verrassen zonder dat een ander de pret voortijdig bederft).

©PXimport

Tip 4 - Voorkom dat anderen berichten plaatsen op je tijdlijn of keur deze eerst zelf goed.

Ik heb niets te verbergen...

Het is de reactie die je van veel mensen (hoewel steeds minder) zult krijgen wanneer je begint over privacy: "Ik heb niets te verbergen." Die opmerking wordt vooral veroorzaakt door verschil van inzicht in wat 'iets te verbergen hebben' inhoudt. Want zelfs als je een extreem brave burger bent en nooit iets fout doet, is je privacy nog steeds belangrijk. Waarom? Bijvoorbeeld wanneer je op vakantie gaat en dat doodleuk deelt op Facebook. Als je je profiel niet hebt afgeschermd, is dat een prima hint voor inbrekers. Of wanneer je solliciteert bij een bedrijf en je toekomstige baas leest op Twitter dat je plannen hebt voor gezinsuitbreiding en besluit je daarom niet aan te nemen. Je privacy is belangrijk, dus bescherm deze.

Tip 5 - Apps

Je hebt ongetwijfeld wel eens ingelogd op een website met behulp van een Facebook-account, waarbij je die website toestemming hebt gegeven om bepaalde gegevens van Facebook te gebruiken. Dat kan niet altijd kwaad, maar op den duur zijn er wel heel veel websites die de vrije beschikking hebben over je gegevens, en dat is niet de bedoeling. Het kan daarom absoluut geen kwaad om eens in de zoveel tijd te klikken op Instellingen > Apps om te zien welke apps op dit moment toegang tot je persoonlijke gegevens hebben.

Als hier apps tussen staan die je al een tijd (of misschien wel nooit) hebt gebruikt, dan is het aan te raden om deze te verwijderen. Immers, hoe minder mensen toegang hebben tot je gegevens, hoe beter, en als je de website of app ooit nog eens gebruikt, log je gewoon opnieuw in met Facebook. Beweeg je muis over de app die je wilt verwijderen en druk op het kruisje. Facebook vraagt vervolgens of je het zeker weet, waarna je klikt op Verwijderen. De melding die je krijgt - dat het bedrijf in kwestie je gegevens wellicht niet verwijdert - is een goede reminder aan het feit dat je moet oppassen wie je toegang verleent.

©PXimport

Tip 5 - Je kunt apps eenvoudig de toegang tot je profielgegevens ontzeggen.

Tip 6 - Advertenties

En dan de optie waar eind vorig jaar zoveel paniek om was: advertenties. Door te klikken op Instellingen > Advertenties kun je precies aangeven op wat voor manier je al dan niet wilt deelnemen aan het advertentienetwerk van Facebook. De optie waar zoveel angst voor was eind vorig jaar, was de mogelijkheid voor Facebook om je foto's in advertenties te gebruiken. Druk op Bewerken naast de optie Externe sites en kies voor Niemand, en je persoonlijke gegevens worden aan niemand getoond in de vorm van een advertentie.

Wat Facebook al jaren doet, is advertenties aan je tonen van bijvoorbeeld pagina's, waarbij wordt aangegeven wie van je vrienden die pagina al 'liken'. Als jij niet in dit soort advertenties wilt worden opgenomen, dan kun je dat ook uitschakelen. Klik bij Advertenties en vrienden op Bewerken en kies voor Niemand in plaats van Alleen mijn vrienden. Je wordt nu niet meer 'gebruikt' voor dit soort advertenties. Overigens raden we je aan om deze instellingen eens in de zoveel tijd door te lopen, omdat Facebook regelmatig veranderingen doorvoert.

©PXimport

Tip 6 - Je kunt voorkomen dat je naam of profielinformatie in advertenties wordt gebruikt.

Tip 7 - Inlogbeveiliging

Facebook heeft een aantal handige instellingen om het voor onverlaten moeilijker te maken in te breken in je account. De eerste daarvan is een functie die stteeds meer mensen gebruiken, niet alleen op social media: inlogverificatie. Daarmee is het niet meer voldoende om in te loggen met je e-mailadres en wachtwoord, maar krijg je een verificatiecode op je mobiele telefoon die je moet invoeren om toegang te krijgen tot je account. Je vindt de optie onder Instellingen > Beveiliging > Aanmeldgoedkeuringen.

In het menu vind je meer instellingen om je account te beschermen. Zo kun je controleren waar je op dat moment allemaal bent aangemeld en kun je je met één druk op de knop overal of op specifieke apparaten afmelden. Ook kun je een bericht krijgen als iemand zich ergens probeert aan te melden met jouw account en kun je vrienden aanwijzen die je kunnen helpen weer in je account te komen als je er niet meer in kan.

©PXimport

Tip 7 - Een verificatiecode instellen zorgt ervoor dat je je profiel een stuk beter beschermt.

Twitter

Tip 8 - Fototags

Op Twitter is doorgaans veel minder persoonlijke informatie te vinden dan op Facebook, maar dat wil niet zeggen dat je zomaar alles open moet laten staan. Immers, ook Twitter kan je in de problemen brengen als je te veel deelt met mensen die dat niets aangaat.

Log in op Twitter, klik rechtsboven op je profielfoto en vervolgens op Instellingen > Beveiliging en privacy. Het kopje Beveiliging slaan we over, omdat dit heeft te maken met het beschermen van je account tegen hackers, en niet zozeer met privacy. Onder het kopje Privacy zie je de optie Fototaggen.

Deze optie is vergelijkbaar met het taggen in Facebook en ook hier kun je bepalen of mensen je mogen taggen in een foto of niet. Hier heb je echter niet de keuze om een tag eerst goed te keuren, je kunt alleen kiezen voor Iedereen mag mij taggen in foto's, Alleen personen die ik volg mogen mij taggen in foto's en Niemand mag mij taggen in foto's. Als je het écht veilig wilt maken, kies je uiteraard voor de laatste optie.

©PXimport

Tip 8 - Op Twitter kunnen volgers je taggen in foto's. Gelukkig kun je ook dit eenvoudig uitschakelen.

Tip 9 - Afschermen

De volgende optie, Mijn tweets afschermen, is er eentje waarover je goed moet nadenken. Net als bij Facebook kun je er namelijk voor zorgen dat mensen die jij niet volgt op Twitter, de inhoud van je profiel en je tweets niet kunnen zien. Dat klinkt heel veilig en dat is het ook, je moet je alleen wel realiseren dat de aard van Twitter anders is dan die van Facebook. Waar Facebook vooral draait om vriendschappen, volgen mensen op Twitter je vooral op basis van gedeelde interesses. Het afschermen van je account is prima en veilig, maar als het je doel is om op korte termijn een flink aantal volgers aan je te binden, dan is het afschermen van je account wellicht niet de juiste keuze (immers, een vreemde die je tweets niet kan zien, zal je ook niet gaan volgen). Een optie om even goed over na te denken dus.

©PXimport

Tip 9 - Je kunt je tweets afschermen voor niet-volgers, maar dat maakt het wel lastig om nieuwe volgers te vinden.

Tip 10 - Locatie

Twitter maakt het mogelijk om standaard een locatie toe te voegen aan je tweets, bijvoorbeeld wanneer je tweet vanaf je mobiele telefoon. Hartstikke leuk en handig, maar ook heel gevaarlijk. Denk er alleen maar even aan dat je een foto tweet van je zoon of dochter in de speeltuin en er staat vervolgens doodleuk bij waar deze speeltuin zich bevindt. Er zijn vele gevallen bekend van kwaadwillenden die deze informatie daadwerkelijk hebben misbruikt om slachtoffers te maken. Dat wil je uiteraard vermijden. Verwijder het vinkje bij Een locatie toevoegen aan mijn tweets, om deze informatie voortaan achterwege te laten. Een klik op de knop Alle locatie-informatie verwijderen past dit ook toe op al je tweets uit het verleden.

Daarnaast kun je net als bij Facebook uitschakelen dat mensen je kunnen vinden door op je e-mailadres te zoeken. Een andere overeenkomst met Facebook is dat Twitter je advertenties voorschotelt op basis van je surf- en tweetgedrag. Dit kun je eveneens eenvoudig uitschakelen door de vinkjes te verwijderen bij de opties Personalisatie en Uitgelichte inhoud.

©PXimport

Tip 10 - Je kunt voorkomen dat Twitter een locatie bij je tweets plaatst.

Tip 11 - Apps

Er is een vergelijking te maken tussen Facebook en Twitter, want ook Twitter biedt de mogelijkheid tot het koppelen van apps (oftewel de mogelijkheid om met je Twitter-account in te loggen op websites van derden). Hoewel hierbij wederom geldt dat er op Twitter doorgaans minder gevoelige informatie (in je profiel) staat dan bij Facebook (meer dan een url, een profielnaam en een e-mailadres hoef je niet in te vullen), wil dat wederom niet zeggen dat zomaar iedereen toegang moet hebben tot die informatie. Klik op het tabblad Applicaties in Instellingen om te bekijken welke apps toegang hebben tot je Twitter-informatie. Klik vervolgens op de knop Toegang intrekken achter de apps die je niet langer aan je account wilt hebben gekoppeld. Wees niet bang om verkeerd te klikken, je kunt een website/app net zo makkelijk opnieuw toegang geven.

©PXimport

Tip 11 - Net als bij Facebook kun je de toegang van apps tot je profiel eenvoudig intrekken.

Tip 12 - Inlogverificatie

Net als Facebook geeft Twitter de mogeijkheid tot het instellen van een inlogverificatie. Daarvoor ga je naar Instellingen > Beveiliging en Privacy en zet je een vinkje bij Inlogverificatieverzoeken. Je krijgt iedere keer als je je probeert aan te melden een bericht op je telefoon (als je tenminste je mobiele nummer hebt opgegeven). Zo wordt het voor inbrekers niet alleen ontzettend moeilijk je accunt over te nemen, maar weet jij ook nog eens precies waneer iemand dat probeert. Zelfs met inlogverificatie is het niet onmogelijk dat iemand je account verneemt en zich als jou probeert vooor te doen, maar de kans wordt in elk geval vele malen kleiner.

©PXimport

Tip 12 - Ook Twitter biedt de mogelijkheid een inlogverificatiecode in te stellen.

Tip 13: Privéberichten

Privéberichten bestaan al sinds de eerste dagen van Twitter, maar tot niet al te lang geleden kon je alleen privéberichten sturen naar mensen die jou volgden. Tegenwoordig biedt Twitter de mogelijkheid privéberichten te ontvangen van iedereen. Dat heeft zowel voor- als nadelen. Het grote voordeel is dat je simpel gevoelige informatie (zoals adresgegevens en telefoonnummers) kunt delen, bijvoorbeeld als je in gesprek bent met de helpdesk van je internetprovider. Aan de andere kant is het voor iedereen mogelijk je berichten te sturen, die vaak van nogal spam-achtige aard zijn. Let dus goed op wie je een bericht stuurt en klik niet op de link als je het niet vertrouwt. Je kunt altijd accounts blokkeren oom ervoor te zorgen dat ze helemaal geen contact meer met je op kunnen nemen.

©PXimport

Tip 13 - Privéberichten zijn leuk, maar als ze van verkeerde accounts komen, kan het gevaarlijk zijn.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.