Weleens van je bed gelicht door opsporingsambtenaar met een huiszoekingsbevel? De komende jaren neemt het risico hierop toe! Als jij denkt dat het jou niet overkomt, dan moet je even verder lezen.

De overheid wil dus meer fraudeurs en terroristen in de kraag grijpen. Hiertoe worden niet alleen de gegevens van mogelijke boeven en fraudeurs nader bekeken, maar de gegevens van álle Nederlanders. En dat terwijl bekend is dat twee derde (!) van de verdachten die uit het 'Big Data-systeem' rollen, uiteindelijk onterecht aangemerkt is. En aan gegevens over burgers is toch al geen gebrek bij de overheid. Sinds er met de 'war on terror' een machtig argument is bijgekomen, wordt iedere mogelijkheid om nog meer gegevens te verzamelen, aangegrepen. Lees ook: Meeste wachtwoorden zijn onveilig.

Ook komt al jaren in het nieuws dat allerlei bedrijven en instanties gegevens verzamelen: Google wil alles van je weten en veiligheidsdiensten zoals de Amerikaanse NSA, het Britse GCHQ of de Nederlandse AIVD slaan al je internet- en belverkeer op, hacken op pc's en netwerken en kraken encryptie van iedereen in de naam van counterterrorisme. Maar er verandert niets.

Tijd om zelf het heft in handen te nemen, maar niet voordat we hebben uitgediept wat de motieven en methodes van de privacyschenders zijn en waarom privacy een onderwerp is waar we ons druk over moeten maken.

Dit wordt (onder andere) verzameld

Leentjebuur spelen

De overheid weet van alles van ons, en wat ze zelf niet weet, dat haalt ze wel bij anderen die dat wel weten. Zoals bij de internet- en telefonieproviders. Sinds 2009 zijn zij verplicht alle gegevens over het internet- en telefoniegebruik van alle klanten zes tot twaalf maanden te bewaren. Al die tijd kan de overheid langskomen en erin neuzen. In 2013 gebeurde dat 2,4 miljoen keer, dat is 6.400 raadplegingen per dag. Een limiet aan de bevragingen of een minimale verdenking is er niet, overheid en opsporingsinstanties kunnen hier zonder beperking in grasduinen.

En wat ziet de overheid dan zoal? Heel veel waarvan je nu nog denkt dat het geheim is of onbekend. Zoals wanneer je belt, met wie je belt en ook waar je bent wanneer je belt. Want ook de locatie van de mobiele telefoon is bekend en wordt bewaard, ongeacht of je gps gebruikt of niet. Ze zien ook wanneer je verbinding maakt met internet, de websites die je bezoekt, verbindingen die je maakt via internet, alles. Veilig verborgen achter een telefoonnummer of IP-adres? Helaas. Ook deze gegevens worden elke dag gedeeld door de providers met de overheid. De overheid weet precies wie er op welke datum en tijd hoort bij elk IP-adres, telefoonnummer en e-mailadres in Nederland. Welkom in surveillancestaat Nederland.

©PXimport

Ook onze overheid neemt het in de strijd tegen een enkele terrorist en fraudeur niet zo nauw met de privacy van allemaal.

Gratis diensten?

De overheid is niet de enige die de privacygrenzen steeds verder oprekt, ook bedrijven verzamelen gegevens over personen en gebruiken die om steeds meer over gebruikers te weten te komen. Zoek eens een paar maal met Google naar de aanschaf van een auto. De websites die je daarna bezoekt, zullen steeds meer advertenties over dat onderwerp hebben. Die advertenties zijn er dan ook speciaal voor jou, gebaseerd op jouw interesse in dat onderwerp die door Google is opgemerkt en vastgelegd. Dit lijkt onschuldig, maar is het niet.

"Mensen associëren Google met de zoekmachine maar eigenlijk is Google een advertentieboer. Daar verdienen ze hun geld mee, daar doen ze de grootste investeringen, daar zetten ze de meeste en beste engineers aan het werk. Inmiddels zijn alle datasets van alle Google-diensten aan elkaar gekoppeld. Dus je Google Agenda, je contacten, je mail, je maps ... alles is aan elkaar gekoppeld. Het is niet een risico dat Google mogelijk een profiel van je opbouwt, ze bouwen een profiel van je op! En ze doen dat misschien niet onder je naam (ze koppelen het aan een IP-adres), maar ze weten precies waar je bent, met wie je afspreekt en noem maar op." Aldus Daphne van der Kroft van Bits of Freedom, de Nederlandse belangenbehartiger van privacy en vrijheid op internet. En niet alleen Google doet dit, ook Yahoo, ook Microsoft, ook Facebook. Deze bedrijven bieden allemaal gratis diensten aan die ook nog eens in een heel hoog tempo innoveren, maar de rekening moet uiteindelijk wel betaald worden.

©PXimport

Daphne van der Kroft, communicatiestrateeg bij Bits of Freedom. (fotograaf: Maarten Tromp)

Uitwisseling

Bedrijven zijn zo succesvol in het verzamelen van gegevens van gebruikers, dat overheden ze steeds meer niet zelf verzamelen, maar alleen zorgen dat ze toegang krijgen tot de gegevens van de bedrijven. De onthullingen door Edward Snowden over de activiteiten van de Amerikaanse geheime dienst NSA hebben dit heel duidelijk gemaakt. Zo heeft de Amerikaanse overheid directe toegang tot servers en webdiensten van grote Amerikaanse internetbedrijven zoals Apple, Facebook, Yahoo, Google en Microsoft.

©PXimport

Dankzij de onthullingen van Snowden weten we dat privacy fors onder druk staat.

Daarbij maakt de Amerikaanse overheid actief misbruik van fouten in software. Op deze manier heeft de NSA toegang tot heel veel informatie, ook van en over Nederlanders.

Opnieuw dankzij Snowden weten we dat ook Nederland toegang heeft tot die gegevens. Nederland is een van de zogeheten 9-Eyes-landen: de - na de 4-Eyes-landen Groot-Brittannië, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland - meest exclusieve groep van landen om lid van te zijn, want dit is de groep die die als tweede toegang krijgt tot de door de Amerikaanse NSA verzamelde gegevens.

Zo gaat men met jouw gegevens om

©PXimport

Bullrun is een van de topgeheime programma's waar we dankzij de onthullingen van Snowden nu kennis van hebben.

Surveillance als standaard

Onderzoeksjournalist Brenno de Winter volgt kritisch de manier waarop de Nederlandse overheid omgaat met gegevens van en over burgers. De Winter zegt hierover: "Het grote gevaar zit in dat met al deze gegevens heel gedetailleerde profielen worden gemaakt. Google kent ons leven tot in detail dankzij de Google Agenda, Gmail, de locatie van onze Android-smartphones en -tablets, alle dingen die we zoeken met de Google-zoekmachine, verwijzingen op andere websites die dat nog verder verfijnen en ga zo maar door. Dat gaat al heel ver. Sinds Snowden weten we dat precies die informatie ook nog eens in de handen van de NSA eindigt, en die heeft ook toegang tot nog weer andere data van onder andere Twitter, Facebook enzovoort. Al die informatie samen in één hand geeft een overheid de mogelijkheid ons nog veel gedetailleerder in kaart te brengen."

Verbod op datahonger

Verbieden privacygevoelige gegevens te verzamelen is geen optie, dat onderkent ook Brenno de Winter. "Je kunt onmogelijk een verbod uitvaardigen en de vraag is ook of dat tij nog te keren is. Je wilt niet innovatie stoppen om de overheid te stoppen. Misbruik van data moet wél worden voorkomen. Je moet Google wel verbieden (en dat wordt het ook al) de geheimzinnigheid in stand te houden. Ze moeten duidelijk maken welke informatie wordt verzameld, welke conclusies worden getrokken en wie daar toegang toe heeft. Ook moet invulling worden gegeven aan de verplichting om mensen zelf de regie over de informatie te gunnen."

©PXimport

Het logo van het geheime programma Prism zoals dat in de gelekte presentaties van de NSA wordt gebruikt.

Ook het handelen van de overheid moet volgens Brenno de Winter aan banden worden gelegd. "Het gebeurt erg vaak dat de overheid zelf de wet overtreedt. Dat zagen we bij de bewaarplicht voor internet- en telefoniegegevens, die ook niet werd afgeschaft toen het Europees werd verboden. We zagen het ook bij de automatische kentekenplaatherkenning waardoor de Belastingdienst in realtime met de camerasystemen van de politie mag meekijken. Daar is eerst de wet overtreden, en toen maar opgerekt. Camerabewaking werd illegaal ingezet om op afstand bekeuringen uit te schrijven en inmiddels is ook dat legitiem geworden. De politie hackt in sommige gevallen, terwijl dat bij wet niet is geregeld", aldus Brenno de Winter.

Iedereen is verdachte

"Onze grondwet zegt dat elke Nederlander in principe niet verdacht is. Iedere burger moet vrij kunnen leven en dus ook niet in de gaten gehouden worden. Pas als er een goede reden is om daar een uitzondering op te maken, kan de vrijheid van het individu worden ingeperkt of kan hij gevolgd worden. De overheid draait dit steeds meer om. Zij verzamelt van alles en laat daar Big Data-patroonanalyses op los, en beslist dan wel of er actie nodig is of niet. Terwijl tot nu toe nooit duidelijk gemaakt is dat er een noodzaak is om dit te doen. Er worden ook niet meer criminelen opgepakt dan voordat de overheid al die data over de burgers verzamelde", aldus Daphne van der Kroft van Bits of Freedom.

CBP bewaakt je privacy

Aanklacht tegen Google

Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) is de Nederlandse privacywaakhond. Het CBP onderzoekt de manier waarop overheden en bedrijven met de persoonsgegevens van burgers omgaan. Het uitgangspunt is daarbij de bestaande regelgeving, maar het CBP adviseert ook over toekomstige regels. In december legde het CBP Google een dwangsom tot 15 miljoen euro op wegens het schenden van de regels. Wij spraken met Jacob Kohnstamm, voorzitter van het CBP over wat het CBP betekent voor de privacy van burgers en de aanpak van privacyschenders.

"Google heeft nieuwe privacyvoorwaarden geïntroduceerd zonder de burger daar voldoende over te informeren. Die voorwaarden gelden voor alle producten en diensten van Google en bieden de mogelijkheid alle gegevens die via die diensten uitgewisseld worden, te koppelen tot één groot profiel. Google heeft nu tot eind februari de tijd dit ongedaan te maken, dan wel de burgers goed voor te lichten en om toestemming te vragen". Zo vat Kohnstamm de aanklacht tegen Google samen. Hoewel de hoogte van de boete voor Google een schijntje is, heeft de aanklacht zeker indruk gemaakt op de internetgigant. "Dit heeft het bureau van de baas van Google bereikt. Het is ook niet de boete alleen, Google vindt het ook echt niet prettig als het publiekelijk te boek staat als wetsovertreder."

Privacyvoorwaarden Facebook

Behalve Google heeft het CBP ook Facebook op de korrel. Het CBP is een onderzoek gestart naar de nieuwe privacyvoorwaarden die het bedrijf wereldwijd wil invoeren. De nieuwe voorwaarden geven Facebook onder meer het recht om gegevens en foto's van Facebook-gebruikers, te gebruiken voor commerciële doeleinden. Het CBP heeft Facebook gevraagd de invoering van de nieuwe regels op te schorten tot het eigen onderzoek is afgerond en daar heeft het inmiddels gehoor aan gegeven.

Een haat-liefde verhouding

De pijlen van het CBP richten zich vaak ook op de Nederlandse overheid en vooral de Belastingdienst. "Met de Belastingdienst hebben we een haat-liefdeverhouding. We zijn met ze in gesprek omdat wij vinden dat - hoewel het mogelijk allemaal wettelijk is afgedekt - hun datahonger de grenzen van het redelijke overschrijdt. Je moet af en toe ook denken 'ik zou het nu wel mogen maar is het ook verstandig?' Recht en wet zijn soms niet helemaal hetzelfde", aldus Kohnstamm.

©PXimport

Google vindt het niet prettig dankzij de aanklacht van het CBP als wetovertreder te boek te staan.

Als voorbeeld noemt hij de gegevensuitwisseling van de Belastingdienst met woningbouwcorporaties. "De Belastingdienst heeft gegevens uitgewisseld om te kijken of er hogere huren betaald zouden kunnen worden. Het CBP heeft zich hier tot het laatst tegen verzet, maar helaas heeft de Tweede Kamer het uiteindelijk goedgekeurd. Vervolgens heeft de Belastingdienst uit gemakzucht, laat ik het maar zo noemen, ook nog eens veel meer gegevens met de woningbouwcorporaties gedeeld dan nodig. We hebben daar actie op ondernomen en de Belastingdienst laat dat nu achterwege."

Ondanks dat het CBP door de overheid wordt gefinancierd, krijgt het van minister Opstelten en staatssecretaris Teeven niet altijd de steun die je verwacht. "Het CBP zou nog veel effectiever zijn wanneer we, als iemand willens en wetens de privacyregels schendt, meteen een forse boete kunnen opleggen. Dat is ook vastgelegd in het regeerakkoord maar de staatssecretaris heeft de boetebevoegdheid van zo veel randvoorwaarden voorzien dat deze helemaal niets waard is."

Tweeduizend databases

Wanneer overheden, bedrijven en instellingen zo weinig respect hebben voor de gegevens van burgers, is het dan niet veel verstandiger helemaal maar geen gegevens meer af te staan? "Een gemiddelde burger zit in circa 2.000 databases. Als je telefoneert, wordt dat opgeslagen. Als je bankiert via internet, wordt dat opgeslagen. Wanneer je reist met het openbaar vervoer, dan wordt dat opgeslagen. Zelfs als je een totale kluizenaar bent in Nederland, sta je nog in 200 tot 250 databases.

Je kunt niet maatschappelijk functioneren zonder ICT-zaken te gebruiken en op internet actief te zijn. Dat kun je mensen echt niet verwijten. Je hebt daar als individuele burger weinig keuze in te maken. Daarom moet er met die data veel verantwoordelijker worden omgesprongen en moet de politiek ook nadrukkelijker sturen. Je kunt dat niet 'eigen schuld, dikke bult' op de burger verhalen."

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.