Je hoeft geen professioneel muzikant te zijn om muziek te maken en online te zetten. Meer dan een pc heb je vaak niet nodig. In dit artikel laten we je zien waar je samples vandaan haalt, hoe je online met andere muzikanten kunt samenwerken en waar je vervolgens het beste je muziek kunt uploaden.

01 Geringe investering

Om succesvol te zijn in de muziek-business, is het natuurlijk belangrijk om over muzikaal talent te beschikken. Je hoeft vandaag de dag echter geen honderden euro's meer in apparatuur te investeren. Met het juiste programma en een collectie aan goede samples en plug-ins kun je op je pc prima een lied of track maken. Er zijn talloze sites waar je gratis samples kunt vinden. Als je track klaar is, wil je natuurlijk dat je muziek gehoord wordt. Hier is het belangrijk om te weten welke samples je legaal mag gebruiken en welke je niet online mag zetten. Door middel van digitale technieken kunnen websites als SoundCloud en YouTube namelijk heel snel herkennen of je beschermde samples hebt gebruikt. Lees ook: Muziek streamen in de allerhoogste kwaliteit.

©PXimport

01 Je eigen muziek in Spotify? Het is niet zo heel moeilijk voor elkaar te krijgen.

02 Digital audio workstation

Als je muziek op je pc wilt gaan maken, dan is het van belang dat je een programma zoekt dat goed bij je wensen past. Een programma waarmee je kunt componeren, produceren en opnemen, heet een 'daw': dat is de afkorting van digital audio workstation. Bekende daws zijn Pro Tools, Cubase, Ableton Live, Reason, FL Studio, GarageBand en Magix Music Maker. De meeste daws hebben light-versies die je voor een paar tientjes op je computer kunt installeren. Er zijn ook gratis daws verkrijgbaar, zoals Tracktion T4 en Ardour. De laatste is technisch gezien niet helemaal gratis, je kunt het installatiebestand downloaden als je tenminste 1 dollar doneert. Sommige daws worden met een grote bibliotheek aan samples en instrumenten geleverd, andere daws focussen meer op functies of prijs.

©PXimport

02 Magix Music Maker 2016 is een populaire daw voor beginners en semiprofessionele gebruikers.

03 Verschillende sporen

In vrijwel elke daw kun je audio opnemen van bijvoorbeeld een microfoon of een aangesloten elektrische gitaar. Hiervoor heb je dan wel een audio-interface nodig die je via een usb-kabel aan je computer verbindt. Er zijn ook usb-microfoons op de markt, hier heb je geen audio-interface voor nodig. Om virtuele instrumenten in je daw te kunnen aansturen, kun je gewoon het toetsenbord van je computer gebruiken, maar beter is om een extern keyboard of een externe controller aan te schaffen. Dit hoeft niet meer te kosten dan een paar tientjes.

Sporen (ook wel kanalen genoemd) in een daw zijn onder te verdelen in twee types: audiosporen en instrumentsporen. Audiosporen zijn bijvoorbeeld opgenomen geluidsbestanden van een aangesloten microfoon of gitaar, maar kunnen ook samples zijn die je heb gekocht of die bij je daw worden geleverd. Instrumentsporen zijn sporen die je met een extern keyboard of controller heb ingespeeld en waarvan je later de individuele noten nog kunt veranderen.

©PXimport

03 Om gitaar of zang te kunnen opnemen, heb je een audio-interface nodig die je op een usb-poort aansluit.

Tablets en online

Voor je tablet zijn ook genoeg daws te vinden. Bekende apps zijn GarageBand, Cubasis, SunVox en Bitwig Studio. Ook zijn er in de app-stores apps verkrijgbaar waar je makkelijk beats mee kan maken of een schets kunt opnemen. GrooveMixer is een app waarmee je beats maakt in Android en apps als iMaschine, BeatMaker en iMPC zijn leuke apps voor de iPad. Wil je een digital audio workstation die je online kunt gebruiken? Kijk dan eens op www.audiotool.com, www.soundation.com of www.audiosauna.com.

©PXimport

Audiotool is een zeer compleet online digital audio workstation.

04 Samples vinden

Als je daw niet met een bibliotheek aan audio-samples wordt geleverd, dan kun je deze ergens anders downloaden of kopen. Welke site het beste bij jou past, hangt af van wat voor soort muziek je wilt maken. De website Freesound levert een heleboel auteursrechtenvrije samples die je zo in je project kunt gebruiken. Bij elke sample staat welk type licentie het heeft. Klik op de licentie om er meer over te leren. Op Freesound vind je veel sound-design-samples zoals opnames van dieren en stadsgeluiden.

Muzikale samples vind je er veel minder. Hiervoor ga je bijvoorbeeld naar de website van Loopmasters. Deze website is vooral gericht op dance-stijlen en biedt complete pakketten aan met drumsounds, synthesizers en andere loops. Je koopt de niet-exclusieve rechten om deze samples te gebruiken en je mag deze dan ook in een commerciële release gebruiken. Een site waar je niet alleen samples en loops, maar ook a-capellavocalen kunt downloaden, is www.looperman.com. Na registratie kun je gratis loops downloaden, vervolgens upload je gemaakte tracks weer naar de site. Als je een sample of loop commercieel wilt gebruiken, moet je altijd eerst toestemming vragen van de maker. Andere websites met gratis inhoud zijn www.flashkit.com en www.sampleswap.com. Op een pagina van MusicRadar vind je ook een heleboel gratis samples.

©PXimport

04 Deze sample heeft een Creative-Commons-0-licentie. Dit betekent dat het vrij te gebruiken is, ook voor commerciële doeleinden.

YouTube

Samplen van YouTube kan alleen als je een speciale tool downloadt. Free YouTube to MP3 Converter is een programma voor pc en Mac dat je helpt om gemakkelijk audio van YouTube-video's op te slaan als audiobestanden. Pas bij de installatie wel even op: door op Skip alle te klikken voorkom je dat je allerlei ongewenste freeware installeert. Je kunt een YouTube-koppeling kopiëren en in het programma plakken. Kies vervolgens een bestandstype en de muziek wordt in razendsnel tempo in een audiobestand geconverteerd.

©PXimport

Kies een bestandstype en kwaliteit en de muziek wordt in razendsnel tempo geconverteerd.

Samplen: wat mag wel en niet?

Zolang je alleen voor jezelf muziek maakt en het niet naar sites uploadt, kun je alles gebruiken wat je wilt. Zodra je echter iets naar bijvoorbeeld SoundCloud uploadt, dan moet je de rechten over de samples bezitten. Heb je dit niet, dan loop je het risico dat je track snel weer van de site wordt afgehaald. Theoretisch kun je ook problemen krijgen met de originele auteur van de sample, maar in de praktijk heb je hier alleen last van als jouw muziek daadwerkelijk een hit wordt. Er bestaan veel fabeltjes over het gebruik van samples in je eigen track. Feit is dat je geen samples en loops mag gebruiken die je gewoonweg van YouTube hebt gehaald. Heb je iets gesampled en denk je dat dit succesvol kan worden? Ga dan na wie de originele auteurs zijn en probeer in contact te treden met de uitgever of het label om de sample te 'clearen' (te vrijwaren).

©PXimport

Een melding die in Duitsland veel voorkomt op YouTube. Het label, de auteursrechtendienst GEMA en YouTube hebben geen afspraken gemaakt over een licentie.

05 Samenwerken

Muziek maken is niet alleen leuker met meerdere mensen, je muziek kan er ook beter van worden. Je kunt natuurlijk in contact komen met mensen via sociale netwerken zoals Twitter, Instagram en Facebook of doordat iemand reageert op een geüploade track op SoundCloud. Er zijn echter ook speciale sites waar je samen aan muziek kunt werken. Kompoz is een site waar je je band kunt 'crowdsourcen'. Je uploadt bijvoorbeeld een drumspoor en vervolgens kunnen een gitarist uit Italië en een zanger uit de VS verder werken aan jouw track.

Kompoz is vooral gericht op rock- en jazzmuziek. Een site die meer gericht is op elektronische stijlen, is Splice. Deze dienst heeft bovendien een deal met Loopmasters en zodra je je inschrijft, kun je binnen Splice gebruik maken van 700 duizend loops uit hun catalogus. Met Splice kun je ook samen aan projecten werken. Als je Logic Pro X, Ableton Live, FL Studio of GarageBand gebruikt, bekijk je deze projecten in Splice en zie je welke bewerkingen andere gebruikers hebben gedaan. Op het moment van schrijven is Splice nog in bètamodus. ProCollabs is een andere vorm van samenwerken. Hier vind je iets specifiekere projecten dan op Kompoz en zijn gebruikers vaak alleen op zoek naar een bepaald persoon voor bijvoorbeeld een gitaarsolo of achtergrondzang.

©PXimport

05 Zoek je nog een harmonica-solo voor je track, upload het dan naar ProCollabs.

Muzikanten vinden

Ben je op zoek naar muzikanten om in reallife mee samen te werken, kijk dan eens op deze site. Hier vind je honderden oproepjes van mensen die een band zoeken of bands die leden zoeken. Je kunt filteren op instrument en in het zoekvenster kun je bovendien een stad of provincie opgeven. Alternatieven zijn www.muzikantenbank.eu en www.muzikanten-in-jouw-stad.nl.

©PXimport

Muzikantenbank.net heeft veel advertenties van muzikanten die andere muzikanten zoeken.

06 Track uploaden

Tijd om je muziek online te zetten. SoundCloud is het bekendste platform en is een handige dienst om nieuwe tracks op te zetten omdat het geheel gratis is. Tenminste, als je niet tientallen tracks naar je account wilt uploaden. SoundCloud heeft sinds het samenwerkt met alle grote platenmaatschappijen echter wel een zerotolerancebeleid wat betreft het gebruik van illegaal gebruikte samples en zal je track meteen blokkeren als ze een auteursrechtprobleem vermoeden.

Het unieke van SoundCloud zit hem in de sociale functies. Je kunt als luisteraar commentaar leveren op een bepaald deel van een track. Als een refrein je bevalt, geef je hierop commentaar. Andere gebruikers kunnen precies zien op welk moment je jouw commentaar geeft en als artiest kun je zien welke onderdelen van je track geliefd zijn. Daarnaast kun je artiesten volgen, likes aan tracks geven en tracks re-posten. Het is handig om je nieuwe stuk muziek goede hashtags mee te geven, zodat je gevonden wordt. Naast SoundCloud zijn er natuurlijk meer opties om je muziek wereldkundig te maken. Vergeet de impact van YouTube niet, ook als je alleen een simpele slideshow bij je muziekstuk maakt, kun je dit op YouTube uploaden en extra aandacht genereren. Zorg er wel voor dat je al je uploads aan elkaar doorlinkt. Als iemand je YouTube-video ziet, wil hij of zij ook je SoundCloud-profiel en andere sociale media-accounts kunnen vinden.

©PXimport

06 Luisteraars kunnen op bepaalde plekken in je track reageren op SoundCloud.

07 Geld verdienen

Met het uploaden naar SoundCloud genereer je alleen aandacht, geld verdien je er niet mee. Heb je een EP of album gemaakt en wil je dat mensen dit kunnen downloaden en een bijdrage kunnen leveren, dan is Bandcamp een geschikt platform. Waar SoundCloud meer op dance, pop en hiphop is gericht, is Bandcamp meer voor bands en songwriters. Je bepaalt zelf de prijs voor je album of lied en krijgt binnen 48 uur het geld op je PayPal-account gestort. Een account bij Bandcamp is gratis, maar het bedrijf houdt 15% van de inkomsten voor zichzelf. Bedenk dat het ontvangen van geld met PayPal ook nog een paar procent kost, dus ga er vanuit dat je zo'n 20% van de opbrengsten kwijt bent.

Net als bij SoundCloud houd je zelf alle rechten van je muziek. Wil je geld verdienen aan streaming- en verkoopdiensten zoals Spotify, Google Play, Deezer en iTunes, dan kan dit normaal gesproken alleen als je bij een label hebt getekend. Het label doet dan de zogenaamde digitale distributie. Je kunt een label echter ook omzeilen als je een account bij TuneCore aanmaakt. Je betaalt een bedrag van tien euro per track of vijftig euro per album en TuneCore zorgt dat deze tracks bij alle platformen terechtkomen. De inkomsten gaan voor honderd procent naar jou, afgezien van de kosten die de individuele platformen inhouden natuurlijk. Bij iTunes is dit bijvoorbeeld dertig procent. De bedragen die je aan TuneCore betaalt, zijn per jaar. Als je wilt dat jouw track op Spotify te zien blijft, moet je elk jaar opnieuw tien euro aan TuneCore betalen. Een album kost het eerste jaar dertig euro, daarna vijftig euro.

©PXimport

07 Bij Bandcamp heb je je eigen artiestenpagina, fans kunnen geld betalen om jouw album te downloaden.

Wat hebben organisaties als KRO-NCRV, NS, Bits of Freedom en Oxfam Novib met elkaar gemeen? Dat ze niet langer actief zijn op het socialmediaplatform X. Waarom willen ze dat niet meer? Wat speelt er bij X? Welke alternatieven zijn er?

Sinds juli 2023 voegden veel media maandenlang ‘Twitter’ toe achter elke vermelding van X. Velen moesten namelijk nog wennen aan de nieuwe naam. Elon Musk, die Twitter in oktober 2022 voor 44 miljard dollar kocht, vond dat X beter paste bij zijn visie om het microblogging-platform om te vormen tot een allesomvattend digitaal ecosysteem, vergelijkbaar met WeChat in China. Musk lijkt trouwens een opvallende affiniteit te hebben met de letter X, wat ook zichtbaar is in projecten als SpaceX, Tesla Model X en xAI. Veel gebruikers waren niet gerust op deze overname, en niet geheel onterecht, want Musk heeft inmiddels ingrijpende veranderingen doorgevoerd.

X: aanpassingen

Kort na de overname herstelde Musk eerder geschorste accounts, waaronder die van controversiële figuren als Donald Trump, Andrew Tate en Kanye West. Het platform stopte bovendien met het handhaven van het beleid tegen desinformatie rond Covid-19. En waar vroeger een gratis verificatiesysteem was, waarbij Twitter invloedrijke personen en organisaties een blauw vinkje gaf, is dat nu puur commercieel: wie betaalt, krijgt een vinkje. Het staat niet langer voor authenticiteit, maar toont enkel aan dat een gebruiker betaalt voor X Premium en zo extra functionaliteit en zichtbaarheid krijgt.

Daarnaast introduceerde X de For You-feed, een sectie met aanbevelingen op basis van gebruikersvoorkeuren en -gedrag, maar ook beïnvloed door strategische beleidsbeslissingen. Dit gebeurt via een AI-gestuurd algoritme, waarvan slechts delen openbaar zijn gemaakt, wat vragen oproept over transparantie en mogelijke bias.

Het moderatiebeleid veranderde eveneens. Tweets die de richtlijnen schenden, worden niet meer verwijderd, maar zijn enkel minder zichtbaar (‘Freedom of Speech, Not Reach’). Daarnaast is er een verschuiving naar gemeenschapsgestuurde moderatie (‘Community Notes’), waardoor factchecking minder centraal en vaak trager verloopt.

De algoritmen van X roepen bij velen vragen op over de transparantie en mogelijke bias.

Fediverse

Musk zelf noemt deze aanpassingen democratischer, maar voor veel gebruikers hebben deze aanpassingen geleid tot een meer toxische inhoud. Daarbij worden specifieke groepen kritisch bekeken en beoordeeld, onder wie liberalen en de LGBTQ+-gemeenschap.

De cijfers lopen uiteen, maar de meeste bronnen zijn het er wel over eens dat heel wat gebruikers en organisaties het platform hebben verlaten sinds de overname door Musk.

Twee jaar geleden leek er maar één echt alternatief te zijn: Fediverse, dat gebruikers meer controle gaf over hun data en de moderatie.

Fediverse is een samentrekking van ‘federated’ en ‘universe’ en kun je zien als een netwerk van onderling verbonden platformen en servers, die onafhankelijk worden beheerd door organisaties of individuen. Bij traditionele socialmediaplatforms ben je afhankelijk van één centrale organisatie. Daardoor kun je met bijvoorbeeld een Instagram-account niet zomaar gebruikers van X bereiken. De gemeenschappelijke protocollen binnen het Fediverse, zoals het populaire ActivityPub, maken onderlinge communicatie juist wel mogelijk. Je kunt dus een account aanmaken op een server en vervolgens communiceren en gegevens uitwisselen met gebruikers op andere platformen. Binnen het Fediverse beweeg je dus vrijelijk tussen verschillende servers en platformen.

Het Fediverse-netwerk bevat talrijke platformen, waarvan de meeste door het ActivityPub-protocol zijn verbonden (afbeelding: Per Axbom, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons).

Mastodon

Mastodon was – en is nog steeds – het populairste Fediverse-platform, maar dat bleek helaas niet geschikt voor het grote publiek. Veel (mainstream) gebruikers vonden het namelijk verwarrend dat ze zelf een server moesten kiezen bij registratie. Ook de interface en gebruikerservaring waren minder gestroomlijnd dan bij Twitter/X. Door de decentrale structuur werkten sommige servers ook traag of werden ze slecht beheerd.

Daarnaast bood Mastodon slechts beperkte ondersteuning voor video en live-updates en ontbraken universeel doorzoekbare inhoud en trending topics, waardoor populaire discussies moeilijker te volgen waren. Bekende personen waren er ook nauwelijks actief, en veel gebruikers hadden moeite om hun sociale netwerk opnieuw op te bouwen. Eind 2023 bereikte Mastodon een piek in regelmatige bezoekers, maar de groei vlakte al snel af.

De interface van Mastodon, met vertrouwde ingrediënten als tijdlijn, meldingen en favorieten.

Threads

Mastodon behoudt weliswaar een niche bij privacybewuste en opensource-enthousiastelingen, maar bleek dus te ingewikkeld en gefragmenteerd voor de doorsneegebruiker. Vanaf eind 2023 zochten velen daarom hun toevlucht tot traditionelere sociale netwerken als LinkedIn, Instagram en vooral Threads.

Dit laatste platform werd medio 2023 door Meta (Mark Zuckerberg) gelanceerd als reactie op de groeiende kritiek op Twitter/X. Het is direct gekoppeld aan Instagram, waardoor gebruikers hun bestaande account kunnen gebruiken.

De interactiemogelijkheden binnen Threads lijken sterk op die van X, met opties als liken, citeren, posten en reageren. Ook doet het veel denken aan het oude Twitter: je volgt zelf mensen of vertrouwt op het algoritme. Volgens veel gebruikers is dit algoritme vooral ontworpen om politieke discussies en nieuwsverwijzingen te mijden. Al kun je zelf wel bepaalde mensen volgen. Het platform toont daarnaast vaak berichten die reacties willen uitlokken (‘engagement bait’). Op dit platform vind je veel beroemdheden en influencers, en de meeste content is vrij luchtig.

Threads werkt trouwens ook aan ondersteuning voor het ActivityPub-Fediverse, wat de dienst compatibel maakt met onder meer Mastodon.

Ook bij Threads kun je zelf bepalen wie je wilt volgen.

Bluesky

Hoewel Threads momenteel veel meer maandelijkse gebruikers heeft (circa 275 miljoen), trekt ook het microblogging-platform Bluesky tegenwoordig een groeiend aantal voormalige X-gebruikers aan (circa 30 miljoen). Ter vergelijking: X zou nu nog zo’n 500 miljoen maandelijkse gebruikers tellen, terwijl Mastodon er ongeveer 15 miljoen heeft.

Bluesky wordt gerund door Bluesky Social. Het werd begin 2023 officieel gelanceerd, maar ontstond al in 2021, opgericht door Jack Dorsey, medeoprichter van Twitter.

Net als Mastodon is Bluesky een gedistribueerd netwerk, maar het is wel gebruiksvriendelijker, mede dankzij het modernere, open protocol AT (Authenticated Transfer). Het platform streeft naar transparantie en wil ook gebruikers zelf hun eigen algoritme laten maken en verfijnen.

Er zijn nog geen advertenties en de tijdlijn toont berichten in chronologische volgorde, zonder verborgen algoritme. In principe kun je ook zelf een server kiezen, al is dat in de praktijk nagenoeg altijd hostingprovider bsky.social. Gevorderde gebruikers kunnen zelfs een eigen server hosten (PDS, personal data server).

Bluesky wordt momenteel vooral bevolkt door Amerikaanse gebruikers, en het valt nog af te wachten in welke mate ook het aantal actieve Nederlandse en Vlaamse gebruikers zal toenemen. In het vervolg van dit artikel maken we grondiger kennis met Bluesky, waarbij we vooral focussen op hoe je volgaccounts en berichtgeving meer naar eigen hand kunt zetten, met onder meer migratie, startpakketten, lijsten, feeds en ook extra diensten.

Meer dan Threads verwelkomt Bluesky ook politieke discussies.

Account

Je kunt Bluesky gebruiken via je browser of de app, beschikbaar in de officiële appstores van Android en Apple. Na installatie kies je de interface-taal (waaronder Nederlands) en registreer je je met een e-mailadres, wachtwoord, geboortedatum en ‘gebruikershandle’. Vervolgens upload je een profielafbeelding of kies je een avatar, en na het aanduiden van je interesse(s) kun je direct aan de slag. Je moet nog wel even een verificatiecode invullen die je via e-mail krijgt.

Bluesky: na een snelle registratie ben je er klaar voor.

Ontdekken en volgen

Wanneer je de startpagina opent, zie je twee secties: Discover en Following. In Discover verschijnen direct berichten, gebaseerd op de interesses die je bij registratie hebt opgegeven. Je ziet hier ook trending topics en populaire posts binnen de gemeenschap. Je kunt deze feed personaliseren via aangepaste feeds, door er zelf een te creëren of een passend algoritme te kiezen.

In de sectie Following zie je berichten van accounts die je volgt. Aanvankelijk is deze leeg, behalve het Bluesky-account. Om iemand te volgen, houd je de muis boven de post header (met accountnaam, tijdstip en berichttitel) en klik je op +Volgen. Dit verandert in Volgend; klik hierop als je het account niet langer wilt volgen. Berichten van gevolgde accounts verschijnen vervolgens in de sectie Following.

Het vergt slechtsr een muisklik om iemand te (ont)volgen.

Zoeken en migreren

Er zijn verschillende manieren om snel extra accounts aan je volglijst toe te voegen. Open de rubriek Zoeken (tik in de mobiele app op het pictogram met drie streepjes) en vul in de zoekbalk een onderwerp in, zoals Artificial intelligence. Selecteer een geschikt account en klik op +Volgen.

Wil je accounts van Twitter/X ook op Bluesky volgen, dan gaat dit het snelst met de browserextensie Sky Follower Bridge, beschikbaar in de officiële Chrome- en Firefox-webstores. Na installatie start je de extensie en meld je je aan met je Bluesky-handle of e-mailadres en een app-wachtwoord.

Om zo’n wachtwoord (met beperkte machtigingen) te maken, ga je in Bluesky naar Instellingen, kies je Privacy en beveiliging, selecteer je App-wachtwoorden en klik je op +App-wachtwoord toevoegen. Geef het een naam, bijvoorbeeld SkyFollowerBridge, bevestig met Volgende, kopieer of noteer het wachtwoord en klik pas daarna op Gereed.

Na aanmelding open je je lijst met gevolgde accounts op X via www.x.com/<je_accountnaam>/following. Klik op de extensieknop en kies Find Bluesky Users. De extensie zoekt naar actieve Bluesky-accounts in je lijst. Klik op View Detected Users en daarna op Follow on Bluesky om de gewenste accounts te volgen.

Sky Follower Bridge automatiseert het migratieproces van gevolgde accounts van X naar Bluesky.

Startpakketten

Een andere handige manier om je volglijst uit te breiden is met startpakketten. Als je een interessant account vindt, klik je erop om de profielpagina te openen en ga je naar het onderdeel Startpakketten. Met wat geluk heeft deze persoon al pakketten aangemaakt: dit zijn verzamelingen accounts rond een specifiek onderwerp. Open zo’n pakket, bekijk de tabbladen Personen en Berichten en volg gewenste accounts via de knop +Volgen.

Je kunt ook zelf startpakketten maken. Ga naar Profiel en open het tabblad Startpakketten. Klik op Aanmaken, geef je pakket een naam en voeg een beschrijving toe. Druk op Volgende en voeg minstens acht accounts toe die relevante berichten posten. Klik weer op Volgende om eventueel feeds toe te voegen of kies voor Overslaan. Daarna kun je anderen uitnodigen via een QR-code of door de link te kopiëren.

Je kunt ook je eigen startpakketten creëren en deze met anderen delen.

Lijsten en feeds

Je kunt zelf ook een reeks gebruikers opsommen en deze lijsten eventueel delen. Open hiervoor de rubriek Lijsten en klik op +Nieuw. Vul een naam en omschrijving in en bevestig met Opslaan. Voeg gebruikers toe en bekijk hun berichten vanuit de lijst. Klik op Vastzetten op startpagina om de lijst als aparte feed naast Discover en Following te tonen.

Je beheert feeds rechtstreeks via de rubriek Feeds. Onder Ontdek nieuwe feeds kun je voorgestelde feeds toevoegen of zelf zoeken via de zoekbalk. Klik op een feed bij Mijn feeds om de berichten te bekijken.

Gebruik het tandwielpictogram bij Feeds om feeds via het pinicoon op je startpagina vast te zetten of hieruit weg te halen. Niet-vastgezette feeds kun je hier ook verwijderen.

Je kunt eigen feeds creëren, bijvoorbeeld met een no-code tool als Skyfeed.app. Meld je aan met je Bluesky-account en een app-wachtwoord (zie ook de paragraaf ‘Zoeken en migreren’). Klik op Create your first feed en voeg in de Visual Editor (of JSON Editor) de gewenste blokken toe, zoals Input, Remove, RegEx, Sort by en Limit. Bevestig met Publish Feed.

Kopieer de feed-ID achteraan de gegenereerde link en deel deze met anderen. Zij hoeven alleen de rubriek Feeds in Bluesky te openen en het ID in de zoekbalk Search feeds te plakken om je feed toe te voegen.

Met een app als Skyfeed kun je ook eigen feeds creëren en deze met anderen delen.

Vandaag zijn het vooral Odido-abonnees die te kampen hebben met storing, maar ook als je klant bent bij bijvoorbeeld KPN, VodafoneZiggo, Ben, Simpel of Delta komt het voor: je kunt niet bellen en/of internetten. Als zo'n storing wat langer duurt, kun je recht hebben op compensatie. In dit artikel lees je wanneer je waar recht op hebt en hoe je die compensatie kunt aanvragen.

Een landelijke storing bij je internet, tv of telefoon is niet alleen vervelend, maar kan ook financiële gevolgen hebben. Gelukkig is in Nederland wettelijk vastgelegd dat je in sommige gevallen recht hebt op een vergoeding. Maar hoe werkt dat precies? Wanneer heb je recht op compensatie, hoe hoog is die vergoeding en waar kun je terecht bij jouw provider?

Volgens de Telecommunicatiewet heb je als consument of kleinzakelijke gebruiker recht op compensatie als er sprake is van een volledige netwerkstoring die twaalf uur of langer duurt. Dat betekent dat alle onderdelen van je abonnement uitvallen: dus bijvoorbeeld zowel internet als televisie en telefonie. Regionale storingen vallen ook onder deze regeling, zolang je binnen het getroffen gebied woont of werkt. Sommige providers hanteren uit zichzelf een iets soepelere norm en keren al bij acht uur storing een vergoeding uit, maar dat is niet verplicht. De wettelijke grens ligt op twaalf uur.

De hoogte van de vergoeding is gekoppeld aan de maandelijkse kosten van je abonnement. Bij een storing van twaalf tot vierentwintig uur ontvang je één dertigste van je maandbedrag. Duurt de storing langer, dan loopt het bedrag op met telkens nog een dertigste per extra dag. Voor prepaid-gebruikers geldt een vergoeding van vijftig cent per dag. De vergoeding wordt meestal verrekend op je volgende factuur. Je hoeft er als klant wel iets voor te doen: in de meeste gevallen moet je zelf een aanvraag indienen via de website of app van je provider.

Verzamel bewijs

Heb je last gehad van een storing, controleer dan altijd eerst hoe lang die precies heeft geduurd. De meeste providers publiceren actuele storingsmeldingen op hun website. Noteer de begindatum en -tijd en maak eventueel een screenshot als bewijs. Zodra de storing voorbij is, kun je je aanvraag indienen. Meestal kan dat nog tot enkele maanden na de storing, maar wacht niet te lang. Het aanvragen van compensatie gaat soms via een speciale pagina, in andere gevallen moet je daarvoor contact opnemen met de klantenservice. Hieronder staan handige links naar de grootste providers om je verder te helpen.

©Website Odido

Bron: Odido

Compensatie aanvragen doe je zo:

Bij KPN kun je een compensatieverzoek indienen via je persoonlijke KPN-pagina, waar je moet inloggen met je KPN ID.
👉 Meer lezen/aanvragen compensatie KPN

Vodafone-klanten kunnen hun aanvraag doen via de Vodafone-app of de klantenservice.

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Vodafone

Ziggo heeft een aparte compensatiepagina, waar je een storing kunt melden en direct je vergoeding kunt aanvragen. Die staat hier:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Ziggo

Ook bij Odido geldt de wettelijke grens van twaalf uur. Op de veelgestelde vragen-pagina lees je hoe je een claim kunt indienen. Odido zegt zelf een formulier online te zetten wanneer een storing langer dan twaalf uur geduurd heeft.

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Odido

Ben, dat gebruikmaakt van het netwerk van Odido, heeft dezelfde regeling. Informatie over compensatie vind je op:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Ben

Simpel, dat ook gebruikmaakt van het Odido-netwerk, verwijst je naar je persoonlijke accountomgeving voor het melden van een storing. De klantenservicepagina staat hier:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Simpel

Bij Delta kun je compensatie aanvragen via MijnDELTA of per brief. Uitleg staat op:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Delta

Dus: meer dan twaalf uur storing? Compensatie!

Samengevat: bij een volledige uitval van je netwerk van twaalf uur of meer heb je recht op een vergoeding van minimaal één dertigste van je maandbedrag. Bij sommige providers kun je al eerder compensatie krijgen, maar dat is geen wettelijke verplichting. De meeste providers maken het aanvragen makkelijk via hun eigen omgeving of app. Heb je geen toegang tot je account, dan kun je altijd contact opnemen met de klantenservice. De verwerking duurt meestal een paar weken. Laat je niet afschepen als je recht hebt op compensatie. De regeling is wettelijk vastgelegd!