Fysieke muziekdragers sterven langzaam uit en voor streaming muziek is er volop toekomst. Deze conclusie bracht de internationale muziekorganisatie IFPI onlangs in z'n onderzoeksrapport naar buiten. Reden genoeg dus om de mogelijkheden van streaming muziek eens grondig te verkennen.

Hoewel Spotify met ruim zestig miljoen actieve leden bijzonder succesvol is, is de muziekkwaliteit vanwege de hoge compressie voor audiofielen niet om over naar huis te schrijven. De Zweedse streamingdienst maakt gebruik van de Ogg Vorbis-indeling om audiobestanden kleiner te maken. Een voordeel van deze methode is dat er veel minder netwerkcapaciteit nodig is om de muziek te streamen. Lees ook: Apple Music versus Spotify - wat is de beste streamingdienst?

Nadelen zijn er helaas ook. Er gaan namelijk veel details van de oorspronkelijke muziekopname verloren en op een goede hifi-installatie is dat goed hoorbaar vergeleken met een audiobestand van een hoger niveau.

Wie is Jaap Veenstra?

Jaap Veenstra is audiofiel en sinds 2004 eigenaar van de onafhankelijke hifi-website Alpha-Audio. Dankzij zijn jarenlange inzet is dit audioplatform inmiddels uitgegroeid tot een bekende naam in de hifi-wereld. Hij onderhoudt nauw contact met alle vooraanstaande fabrikanten en heeft inmiddels honderden apparaten op het gebied van streaming audio aan de tand gevoeld. Daarnaast geeft Jaap regelmatig workshops over het gebruik van high-res muziek.

"Het is met name te horen in de ruimtelijkheid van de weergave en het 'soepelere' midden- en hooggebied. Let maar eens op de menselijke stemmen, want die krijgen vaak een felle s en t mee bij gecomprimeerde streams", legt Jaap Veenstra uit. Als oprichter en eigenaar van de bekende hifi-website Alpha-Audio weet Jaap alle ins en outs rondom digitale muziek. Wie op een goedkoop hifi-setje naar Spotify luistert, zal overigens weinig verschil merken vergeleken. De versterker, dac (digitaal/analoog-converter) en luidsprekers zijn in dat geval niet capabel genoeg om de hogere kwaliteit van lossless of high-res audio duidelijk weer te geven. Zelf heb ik een NAD T787-receiver en Bowers & Wilkins 683 S2-speakers in de woonkamer staan. Dat is een redelijk audiosysteem waarbij ik er niet aan moet denken om de uitgeklede muziekbestanden van Spotify hierop af te spelen. De muziek klinkt in dat geval vlak en er zijn minder subtiele details aanwezig. Gelukkig komen er steeds meer streamingdiensten en downloadsites die compressie zonder kwaliteitsverlies of zelfs helemaal geen compressie toepassen op hun audiobestanden. Voordat ik laat zien welke aanbieders er allemaal zijn en hoe je de muziek het beste kunt streamen, ga ik eerst wat dieper in op lossless en high-res muziek.

©PXimport

Spotify is vanwege het grote aanbod en de brede apparaatondersteuning erg populair, maar voor audiofielen is het geen interessante optie.

Lossless en high-res

De termen lossless en high-res muziek worden vaak ten onrechte door elkaar gebruikt. Hoewel beide begrippen muziek in hoge kwaliteit vertegenwoordigen, is het handig om te exacte betekenis hiervan te weten. Bij lossless muziek is er sprake van compressie om het oorspronkelijke bestand kleiner te maken. In tegenstelling tot mp3-bestanden en andere lossy-formaten, wordt er geen kostbare muziekinformatie van de originele cd weggegooid. Je kunt het min of meer vergelijken met het in- en uitpakken van een zip-bestand, waarbij er na het uitpakken van de bestanden ook geen informatie verloren gaat.

Streamingdiensten bieden lossless muziek aan in een resolutie van 16 bit en 44,1 kHz, ook wel genoteerd als 16bit/44.1kHz (met een punt, gebaseerd op de Amerikaanse notatie). Deze getallen staan respectievelijk voor de bitdiepte en samplefrequentie (zie kader) en 16bit/44.1kHz is gelijk aan de geluidskwaliteit van de audio-cd. Vandaar dat sommige muziekdiensten vermelden dat ze liedjes in cd-kwaliteit streamen. Bij high-res muziek is er helemaal geen compressie toegepast op de originele opname. De resolutie varieert van minimaal 24bit/48kHz tot maximaal 24bit/192kHz. Op dergelijke opnames zijn alle details aanwezig zoals ze in de studio zijn vastgelegd. Omdat de bestanden een grote omvang hebben, bieden streamingdiensten uitsluitend lossless muziek aan. High-res muziek kun je wel downloaden bij bepaalde online muziekwinkels.

©PXimport

Deze grafiek laat duidelijk zien dat audiobestanden met een resolutie van 24bit/192kHz nauwkeuriger de golvende lijn van de oorspronkelijke analoge opname volgt dan muziek die een lagere resolutie is vastgelegd.

Samplefrequentie en bitdiepte

Digitale muziek bestaat feitelijk uit een hele rits afzonderlijke samples die naast elkaar zijn gelegd. Onze hersenen interpreteren dit als een continu geluid. Het aantal samples per seconde geeft aan hoeveel deuntjes er naast elkaar liggen. Lossless muziek heeft een samplefrequentie van 44,1 kHz. Dat betekent dat er 44100 afzonderlijke samples per seconde aanwezig zijn. Voor high-res muziek geldt er vaak zelfs een samplefrequentie van 192 KHz, oftewel 192000 samples per seconde! Een hogere waarde betekent dat er meer details aanwezig zijn. Audiofielen ervaren hierdoor over het algemeen een rijker geluid. De bitdiepte houdt grofweg het dynamische bereik (van hoe zacht tot hoe hard het geluid kan zijn) van het audiobestand in. Bij een 24bit-audiobestand zijn er bijvoorbeeld 24 bits gebruikt om één sample op te nemen.

Hoorbaar verschil?

Bij de resolutie van lossless muziek is rekening gehouden met het bereik van het menselijk gehoor. In theorie kunnen mensen geen frequenties hoger dan 20 kHz waarnemen. Of het verschil tussen lossless en high-res muziek dan ook daadwerkelijk hoorbaar is? Daar heeft menig audiofiel al verhitte discussies over gevoerd. Veenstra is hier vrij stellig over: "Natuurlijk horen we niets boven de 20 kHz. Vaak zelfs niet boven de 16 KHz als we ouder worden.

Er is echter een groot verschil in frequentiebereik en samplefrequentie. Dat laatste wil zeggen hoe vaak er een 'sample' wordt gemaakt van de analoge muziek. Dat staat dus los van het frequentiebereik, hoewel deze waarde ook vergroot wordt bij high-res. Hoe meer samples een omzetter (converter) maakt, hoe preciezer deze te werk gaat bij het omzetten van een analoog signaal naar digitale waarden. Wanneer een converter 192000 samples per seconde maakt, gebeurt dat dus nauwkeuriger dan wanneer een converter die 44100 samples maakt. Dat is hoorbaar zodra de muziek weer naar analoog wordt teruggezet in een hifi-systeem. Er zijn bijvoorbeeld minder afrondingsfouten als een digitale waarde tussen twee punten in de sinus valt. Daarbij werkt high-res met 24bit-samples. Dat geeft weer meer ruimte in de dynamiek, waardoor er meer 'losheid' in de weergave ontstaat. Je hoort dat bijvoorbeeld goed bij drums."

Bestandsformaten

Zeker wanneer je besluit om muziekbestanden te downloaden (en dus niet te streamen), heb je keuze uit diverse bestandsformaten. Lossless muziek wordt meestal in het flac-, ape- of alac-formaat aangeboden. Zoek je high-res liedjes, dan zul je veelvuldig audioformaten als wav, flac, aiff en dsd tegenkomen. Bij dsd is er ook nog een aantal ondersoorten, namelijk dsd256 (11,2 MHz), dsd128 (5,6 MHz) en dsd64 (2,8 MHz). Tussen haakjes staat bij iedere ondersoort de samplefrequentie aangegeven. Deze waarde is weliswaar erg hoog, maar de bitdiepte bedraagt daarentegen slechts 1 bit. De extreem hoge samplefrequentie zorgt er dan ook voor dat dsd-bestanden onder de categorie high-res muziek vallen.

Dsd64 bevat bijvoorbeeld 64 meer samples per seconde dan een audio-cd. Oorspronkelijk werd dsd (direct stream digital) als opslagformaat gebruikt voor sacd's (super audio cd's), maar deze fysieke muziekdrager is vanwege het beperkte aanbod een stille dood gestorven. Wel is dit formaat tegenwoordig op gespecialiseerde downloadsites beschikbaar in de vorm van losse digitale bestanden. Houd er rekening mee dat een liedje in dsd-formaat al gauw honderden megabyte opslagruimte in beslag neemt.

©PXimport

De meeste high-res muziekwinkels bieden muziekbestanden in verschillende formaten aan.

Eigen high-res muziek

Webwinkels

Enkele jaren geleden was high-res muziek zeldzaam, maar tegenwoordig zijn er tegen betaling volop bestanden met een hoge audiokwaliteit te vinden. Neem bijvoorbeeld maar eens een kijkje op www.hdtracks.com. Dit is een van de grootste aanbieders van high-res muziek met albums uit verschillende genres. Je hebt keuze uit diverse bestandsformaten, namelijk aiff, alac, flac en wav. Afhankelijk van welk album je kiest, is de bitdiepte en samplefrequentie verschillend. De maximale resolutie is 24bit/352kHz, maar hiervoor moet je wel even goed zoeken in de catalogus. Bovendien betreffen het vooral klassieke opnames.

Andere webwinkels waar je onder meer terecht kunt voor muziek in high-res kwaliteit zijn Qobuz, 7digital en HIGHRESAUDIO. Wanneer je op zoek bent naar dsd-bestanden van klassieke muziek, kun je hiervoor terecht bij Native DSD Music. Lastig is dat het aanbod high-res muziekbestanden over diverse websites is versnipperd. Via www.findhdmusic.com gebruik je een handige zoekmachine waarmee je de catalogus van verschillende webwinkels doorzoekt. Besef wel dat het aanbod high-res muziek nog altijd beperkt is. Lang niet alle albums zijn in de hoogste kwaliteit beschikbaar.

©PXimport

Zodra je bij HDtracks een album in high-res aanschaft, haal je de bestanden via een aparte downloadmanager binnen.

Downloadnetwerken

Ook in het illegale circuit zijn er volop audiobestanden in de hoogste kwaliteit te vinden, zoals via usenet en bittorrent. Helaas is het lang niet altijd duidelijk wat de oorspronkelijke audiobron is, want voor hetzelfde geld is de 'high-res muziek' afkomstig van een normale audio-cd. Het aanbod lossless muziek is een stuk groter. Veel mensen rippen hun audio-cd's naar flac of wav en zetten hiermee exacte kopieën op bittorrent en usenet. Belangrijk om te weten is dat het uploaden en downloaden van auteursrechtelijk beschermde bestanden zonder toestemming van de rechthebbende(n) illegaal is in Nederland.

©PXimport

Op bittorrent is er veel high-res muziek te vinden, al zijn er geen garanties over de daadwerkelijke audiokwaliteit.

Cd's rippen

Als je een grote hoeveelheid audio-cd's hebt liggen, zijn er verschillende manieren om hiervan een exacte kopie te maken. Je kunt de bestanden vervolgens in je eigen thuisnetwerk streamen, bijvoorbeeld vanaf een NAS naar je hifi-installatie. Houd er rekening mee dat de kwaliteit van audio-cd's altijd 16bit/44.1kHz is. Je kunt muziek afkomstig vanaf cd's dus niet omzetten naar high-res bestanden. Met Windows Media Player rip je cd's eenvoudig naar wav-bestanden. Alle nummers worden dan ongecomprimeerd opgeslagen, waardoor de bestandsgrootte van een complete cd zo'n 600 MB bedraagt. Om opslagruimte te besparen, kun je overwegen om de inhoud van cd's in een lossless-formaat op te slaan, bijvoorbeeld flac. Deze audiocodec verkleint de bestanden met ongeveer veertig procent, terwijl er geen sprake is van kwaliteitsverlies. Je gebruikt hiervoor het gratis programma Exact Audio Copy. Een bijkomend voordeel van deze freeware is dat het ripproces nauwkeuriger gebeurt dan bij Windows media Player, waardoor er een kleinere kans is op fouten. Daarnaast is Exact Audio Copy in staat om automatisch tags aan de nummers van de cd te koppelen. Je digitale muziekcollectie is op die manier te indexeren op een muziekstreamer of NAS.

©PXimport

Kies voor het flac-formaat wanneer je de inhoud van audio-cd's zonder kwaliteitsverlies wilt opslaan.

Afspeelapparatuur

Als je muziek in de hoogste kwaliteit wilt afspelen, heb je hiervoor de juiste apparatuur nodig. Jaap Veenstra legt uit: "Je hebt allereest een systeem nodig die beschikt over een digitaal-naar-analoog-omzetter die overweg kan met 24bit-audiobestanden. Ook moet er een bron zijn die de bestanden kan afspelen. High-res muziek kan namelijk niet vanaf een cd gespeeld worden. Voorbeelden hiervan zijn een streamer of usb-ingang die compatibel is met high-res bestanden. Ook de rest van de keten moet capabel genoeg zijn om de extra informatie te verwerken, zoals de versterker, speakers en bekabeling. Dat klinkt wellicht wat gek, maar de meerwaarde van high-res muziek zit in verfijning en extra detail. Een goede versterker en speakers kunnen dat weergeven." Belangrijk is dus dat je goed oplet of je versterker, externe dac of muziekstreamer de juiste bestandsformaten en resoluties kan verwerken. Zeker voor dsd is er lang niet altijd ondersteuning. Controleer daarom altijd eerst de bestandscompatibiliteit voordat je zware muziekbestanden gaat downloaden.

©PXimport

Als je high-res muziek wilt afspelen op je hifi-installatie heb je een externe dac, versterker of muziekstreamer nodig met een asynchrone usb-poort.

In veel gevallen is het raadzaam om een nauwkeurige dac te gebruiken voor het vlekkeloos afspelen van high-res muziek. Dit apparaatje gebruik je als los component of binnen een geïntegreerde oplossing (versterker of muziekstreamer). Een dac zet een digitaal audiospoor om in analoog geluid en stuurt het signaal vervolgens naar het analoge domein van je versterker. De kwaliteit van de dac is van grote invloed op het geluid. Veel externe dacs verbind je middels een asynchrone usb-poort rechtstreeks met een computer. Handig wanneer je alle hoge resolutie audiobestanden op de pc bewaart! Een groot voordeel is bovendien dat een asynchrone usb-poort een resolutie van 24bit/192kHz (en nog hoger!) kan verwerken. Andere apparatuur sluit je aan via andere digitale ingangen, zoals S/PDIF (optisch en coaxiaal) en soms ook HDMI.

©PXimport

Een externe dac met asynchrone usb-ingang vormt een brug tussen je computer en versterker.

Pc inrichten

Wanneer je muziekbestanden in de hoogste kwaliteit naar je audiosysteem wilt streamen, sluit je de pc dus aan op de asynchrone usb-poort van een geschikte dac, versterker of muziekstreamer. Je hebt gespecialiseerde mediasoftware nodig om de high-res muziekbestanden af te spelen. Kodi (voorheen XBMC) is hiervoor uitermate geschikt. Er zijn verder geen plug-ins vereist om high-res muziek af te spelen. Je hoeft alleen maar audiobestanden aan de mediabibliotheek toe te voegen. Andere programma's die audioformaten in de allerhoogste kwaliteit accepteren, zijn JRiver en Foobar2000. Gunstig is dat de genoemde applicaties de techniek WASAPI ondersteunen. Hierbij stuurt de mediasoftware audiobestanden rechtstreeks naar de usb-dac zonder dat er allerlei Windows-instellingen rommelen aan de eigenschappen van de audiostream.

©PXimport

Kodi speelt high-res muziek zonder morren af, waaronder omvangrijke dsd-bestanden.

©PXimport

Voor een schoon geluid vanaf de pc is het belangrijk dat je bij de geluidsuitvoer WASAPI kiest.

NAS

Een andere methode om high-res muziek op je hifi-installatie af te spelen, is door de muziek vanaf een pc of NAS te streamen via het netwerk. Dat is alleen mogelijk wanneer er een versterker of muziekstreamer van je hifi-systeem is aangesloten op het netwerk. Kijk in de specificaties van het apparaat waarop de audiostream binnenkomt welke resolutie er via netwerkstreaming maximaal mogelijk is. Moderne netwerkstreamers kunnen tegenwoordig alac-, wav-, aiff-, flac- en dsd-bestanden in hoge resolutie verwerken. Nagenoeg alle NAS-fabrikanten hebben voor hun NAS'en een mediaserver ontwikkeld waarmee je muziekbestanden via het netwerk aanbiedt aan je audiosysteem middels het DLNA-protocol. Een groot voordeel van een NAS is dat je muziekcollectie centraal staat opgeslagen. Naast je hifi-systeem kun je bijvoorbeeld ook met mobiele apparaten de muziek afspelen.

©PXimport

Een goede muziekstreamer kan high-res muziekbestanden vanaf een NAS ophalen, zoals de Marantz NA6005.

Netwerk

Zodra je high-res muziek over het netwerk wilt streamen, doe je dat bij voorkeur over een bekabelde verbinding. Wifi heeft vaak last van stoorzenders en is niet stabiel genoeg om de grote bestanden te transporteren. Er is namelijk continu een bandbreedte van zo'n 9,2 Mbit/s vereist voor ongecomprimeerde streams en dat is in de praktijk via een draadloze verbinding meestal onhaalbaar. Voor een bekabeld 100Mbit/s-netwerk is het geen probleem om high-res muziek vanaf een NAS of pc naar je hifi-installatie te streamen. Maken meer personen van hetzelfde netwerk gebruik, dan kun je een gigabitnetwerk overwegen. Afhankelijk van welke netwerkapparatuur je gebruikt, loont het in dat geval de moeite om zo nodig een router, switch of kabels te vervangen.

Lossless muziekdiensten

Online kwaliteitsmuziek

Mocht je muziek in cd-kwaliteit goed genoeg vinden, dan is het niet per se nodig om losse muziekalbums aan te schaffen of te downloaden. Je neemt simpelweg een abonnement op een geschikte muziekdienst, waarna je toegang hebt tot miljoenen nummers. Een trend is dat steeds meer aanbieders gecomprimeerde flac-streams in de kwaliteit 16bit/44.1kHz aanbieden. Kortom, een heleboel lossless muziek waarvoor je verder niets hoeft te doen! Op dit moment ondersteunen Tidal en Qobuz deze resolutie. Ook Deezer Elite biedt online muziek in cd-kwaliteit aan, maar dit werkt vooralsnog alleen als je de beschikking hebt over een Sonos-muzieksysteem. Goed om te weten is dat Tidal en Qobuz mobiele apps hebben ontwikkeld, zodat je ook op een smartphone of tablet naar muziek in cd-kwaliteit luistert. Beide diensten ondersteunen iOS en Android. Houd er rekening mee dat lossless-streamingdiensten meer geld vragen voor een abonnement dan lossy-muziekdiensten.

©PXimport

Benieuwd of een lossless-streamingdienst beter klinkt dan Spotify en consorten? Tidal probeer je gratis dertig dagen uit.

Muziekstreamers

Muziekstreamers zijn verbonden met het netwerk en hebben dus veelal toegang tot internet. Fabrikanten maken daar handig gebruik van door hun klanten toegang te geven tot diverse streaming-muziekdiensten. Via een mobiele app of een aangesloten televisie lukt het om afspeellijsten en albums te selecteren. Vooral Spotify Connect is op veel versterkers en muziekstreamers te vinden. Tegenwoordig bieden ook steeds meer merken ondersteuning aan Qobuz en Tidal, waardoor het lukt om muziek in cd-kwaliteit naar je audiosysteem te streamen. Hiervoor is het wel nodig om een abonnement af te sluiten. Onder meer gespecialiseerde audiomerken als Bluesound, Sonos, Wadia en Linn bieden ondersteuning aan Tidal. Qobuz is ook bij producten van bekendere merken te vinden, zoals Pioneer, Samsung en Harman Kardon.

©PXimport

De Bluesound Node is een compacte muziekstreamer waarmee je rechtstreeks toegang hebt tot de online catalogus van Qobuz en Tidal.

Multiroom

Steeds meer fabrikanten brengen een eigen multisysteem op de markt. Na trendsetter Sonos hebben onder meer ook Bose, Bluesound, Denon, Samsung, LG en Panasonic een dergelijk audiosysteem ontwikkeld. Speakers en geschikte versterkers zijn via het netwerk in staat om (draadloos) met elkaar te communiceren. Met behulp van een mobiele app bepaal je welke muziek je in welke kamers wilt afspelen. Afhankelijk van welk merk multiroomsysteem je hebt aangeschaft, heb je hierbij toegang tot diverse muziekdiensten.

Let goed op met welk merk je in zee gaat. Denon ondersteunt met zijn HEOS-systeem bijvoorbeeld alleen Deezer, Spotify, TuneIn en Napster. Vanaf internet streamen in cd-kwaliteit is dan bijvoorbeeld niet mogelijk. Gelukkig zijn er ook genoeg merken waarbij dat wel kan, zoals Sonos en Bluesound. Naast online muziek stream je eventueel ook eigen bestanden vanaf een NAS of pc naar het multiroomsysteem. Let goed op welke samplefrequentie en bitdiepte er mogelijk is. Lang niet ieder multiroomproduct kan namelijk overweg met high-res muziek. Bluesound-apparatuur staat erom bekend dat het muziekbestanden in een resolutie van maximaal 24bit/192kHz kan afspelen.

©PXimport

Multiroomproducten van Sonos zijn weliswaar erg populair, maar ze ondersteunen helaas geen weergave van high-res muziek.

Het is bijna kerst en tussen het regelen van de laatste boodschappen door kijk je om je heen. De post ligt nog op tafel, er slingert speelgoed rond en een grote schoonmaak gaat niet meer lukken. Toch wil je dat je gasten in een net huis binnenkomen. Met een strak plan kun je in precies zestig minuten de perfecte illusie van een schoon huis creëren. Zet de timer, doe je favoriete muziek aan en ga aan de slag.

Je begint waar je gasten binnenkomen. De hal is vaak een rommelige plek, zeker in de winter. Pak een grote mand of krat en gooi daar alles in wat er niet hoort: sjaals die niemand draagt, post, sleutels en rondslingerende tassen. Zet die mand tijdelijk weg in de berging, schuur of desnoods in je eigen kledingkast. Zorg dat er ruimte is aan de kapstok voor de jassen van je bezoek. Klop de deurmat even krachtig buiten uit en haal de stofzuiger snel door de gang. Als je hierna nog dertig seconden over hebt, veeg je met een doekje over de spiegel. Een schone spiegel en een lege vloer geven direct bij binnenkomst al het gevoel van een opgeruimd huis.

De woonkamer: sfeer boven perfectie

Door naar de plek waar jullie de meeste tijd zullen doorbrengen. In de woonkamer geldt nu de regel: opruimen is belangrijker dan boenen. Loop een rondje met een vuilniszak voor alles wat weg kan en een wasmand voor spullen die naar een andere kamer moeten. Maak de salontafel en bijzettafels helemaal leeg. Een leeg oppervlak oogt namelijk direct schoon, zelfs als je niet nat afneemt. Schud daarna de kussens op de bank flink op en vouw plaids netjes op. Haal de stofzuiger alleen door het midden van de kamer en langs de bank; vergeet de hoekjes en plinten, want daar kijkt vanavond niemand naar.

©Евгения Рубцова

Het toilet: kort maar krachtig

Dit is de enige plek waar je gasten echt even alleen zijn en stilzitten, dus hier moet het wel fris zijn. Gelukkig is de ruimte klein. Spuit wc-reiniger in de pot en laat dit even inwerken terwijl je de rest doet. Gebruik een wegwerpdoekje of een sopje voor de bril, de spoelknop, de deurklink en de kraan. Hang een schone handdoek op en controleer of er voldoende toiletpapier ligt. Heb je nog een geurkaarsje of geurstokjes? Zet die dan hier neer. Als het lekker ruikt, voelt je toilet al snel schoner aan.

Puntjes op de i in de keuken

Je hebt nu nog een kwartier over. Snel door naar de keuken. Zorg allereerst dat het aanrecht helemaal leeg is. Als het niet meer lukt om alles af te wassen, zet je de vuile vaat snel in de vaatwasser, ook als deze eigenlijk al vol is. Een andere slimme noodoplossing is om de vaat tijdelijk in een keukenkastje te verstoppen. Het gaat erom dat alles uit het zicht is. Haal tot slot nog even een doekje over het aanrecht en de kookplaat zodat alles weer fris oogt.

©APALKOV | MestoSveta - stock.adobe.com

Sfeer maken

Nu is het tijd voor de belangrijkste truc: het aanpassen van de verlichting. Dim de grote lampen en steek overal kaarsen en sfeerverlichting aan. Dat ziet er niet alleen heel gezellig uit, maar dat zachte licht zorgt er ook voor dat achtergebleven stof of verdwaalde kruimels niet meer opvallen. Tot slot doe je nog één ding voor de sfeer. Zet een raam op een kier voor frisse lucht of zet een pannetje op het vuur met wat water, kaneel en sinaasappelschil voor een heerlijke kerstgeur.

Klaar voor de bel

Kijk nu eens om je heen. Je huis is opgeruimd, het ruikt lekker en het is gezellig verlicht. Niemand die ziet dat je de bovenkant van de kasten hebt overgeslagen. Schenk wat te drinken voor jezelf in en adem uit. Laat die bel maar gaan!

Na een uitgebreid diner is de koffie vaak de afsluiter van de avond. In plaats van een standaard zwarte bak zet je met een paar simpele ingrediënten iets bijzonders op tafel. Je hoeft geen volleerd barista te zijn om indruk te maken; met wat kruiden of een restje chocolade geef je de koffie direct een feestelijke twist. Speciaal voor jou: vijf heerlijke koffierecepten.

Espresso met witte chocolade en kardemom

Witte chocolade is een goede match voor de sterke smaak van een espresso. Leg een paar blokjes witte chocolade onderin het glas en laat deze langzaam smelten door de hete koffie eroverheen te gieten. Als je een snufje kardemom door de melk mengt voordat je deze opschuimt, krijg je een heerlijke warme en kruidige geur. De kardemom zorgt ervoor dat de zoete chocolade niet de overhand krijgt, waardoor de koffiesmaak goed overeind blijft.

Tiramisu uit een glas

Je kunt de smaken van het bekende Italiaanse dessert ook gewoon drinken. Meng een sterke kop koffie met een drupje amandelsiroop voor de herkenbare smaak van amaretto, maar dan zonder de alcohol. In plaats van gewone melk kun je een mengsel van halfstijve slagroom en een beetje mascarpone bovenop de koffie leggen. Een flinke laag cacaopoeder over de room maakt het plaatje compleet. Dit koffierecept kan eigenlijk ook direct als vervanger van een dessert kan dienen, vooral het serveert met bijpassend koekje, zoals cantuccini of amaretti.

Mokka met sinaasappel en pure chocolade

De combinatie van pure chocolade en sinaasappel doet het altijd goed tijdens de feestdagen. Rasp de schil van een sinaasappel en roer dit samen met een blokje pure chocolade door je warme koffie totdat alles is opgelost. De olie uit de sinaasappelschil geeft een fris aroma dat heel goed samengaat met donker gebrande koffiebonen. Als je dit serveert met een klein stukje sinaasappelschil op de rand van het glas, ziet het er meteen feestelijk uit. De pure chocolade maakt de koffie wat dikker en voller, wat goed past bij een koude winteravond.

Karamel met een snufje zeezout

Gezouten karamel is al jaren populair en dat is niet zonder reden. Het zout versterkt namelijk de zoete tonen van de karamel en haalt tegelijkertijd de bittere randjes van de koffie af. Doe een scheutje karamelsiroop in je glas en voeg daar echt maar een heel klein beetje zeezout aan toe. Gebruik havermelk voor het schuim, omdat dit van zichzelf al een beetje romig en nootachtig smaakt. Het resultaat is een zachte koffie die het door de combinatie van zout en zoet bij bijna iedereen goed doet.

Koffie met honing en kaneel

Voor wie geen chocolade of room lust, is een combinatie van honing en kaneel een goed alternatief. Roer een goede lepel honing door de zwarte koffie en bestrooi de melkschuimlaag met wat kaneelpoeder. De honing geeft een andere soort zoetheid dan suiker en maakt de koffie zachter voor de keel. Het is een eenvoudige manier om een normale latte een feestelijke upgrade te geven met spullen die je waarschijnlijk al in je keukenkastje hebt staan. De geur van kaneel die van de warme melk afkomt, maakt meteen duidelijk dat het kerst is! 

©ID.nl

Zo maak je je koffie helemaal af

Je kunt de feestkoffie nog net wat mooier presenteren door aandacht te besteden aan de garnering. Een klein beetje kaneel, nootmuskaat of cacaopoeder op de melkschuimlaag doet bijvoorbeeld al wonderen. Gebruik een klein zeefje zodat de poeder gelijkmatig verdeeld wordt en er geen klontjes ontstaan. Voor een luxe effect kun je met een fijne rasp wat krullen van een blok pure of witte chocolade schaven. Dit smelt langzaam weg in het schuim en geeft bij elke slok een beetje extra textuur.

Ook met koekjes of fruit kun je creatief uit de hoek komen. Serveer de koffie met een typisch winters koekje op de schotel, zoals een speculaasje of een Italiaanse cantuccini. Een dunne reep sinaasappelschil die je even rond je vinger draait tot een krul staat erg chique aan de rand van het glas. Wil je echt uitpakken, dip de rand van het glas dan in wat water en daarna in suiker voor een bevroren effect. In plaats van een gewone lepel kun je tot slot een kaneelstokje in de koffie zetten, wat tijdens het drinken subtiel steeds meer smaak afgeeft.

Drie espressomachines voor je feestkoffie

De'Longhi PrimaDonna Soul

Dit apparaat van De'Longhi is een zeer uitgebreide volautomaat. Dankzij de 18 voorgeprogrammeerde recepten zet je met één druk op de knop een krachtige espresso of een zachte latte. Voor wie van variatie houdt, biedt dit toestel ook de mogelijkheid om de sterkte van de koffie nauwkeurig aan te passen, zodat je altijd die gewenste sterke kop koffie krijgt. De machine is bovendien via een smartphone-app te bedienen.

Siemens EQ.500

De Siemens EQ.500-serie staat bekend om het gebruiksvriendelijke display waarbij je de koffiespecialiteiten direct via sensorvelden selecteert. Naast de standaard espresso en latte beschikt dit apparaat over de zogenaamde 'aromaDouble Shot'-functie. Hiermee zet je een extra sterke koffie door middel van een dubbel maal- en zetproces, zonder dat de koffie een bittere nasmaak krijgt.

Melitta Barista Smart T

De Melitta Barista Smart TS blinkt uit in veelzijdigheid met maar liefst 21 voorgeprogrammeerde recepten. Een groot voordeel is de fluisterstille molen, waardoor je zonder veel lawaai geniet van versgemalen bonen. Dankzij het dubbele bonenreservoir kun je bovendien eenvoudig wisselen tussen een milde boon voor je latte en een krachtige variant voor de espresso. De machine is via een handige app op je smartphone te bedienen. Met de 'My Coffee Memory'-functie sla je de persoonlijke voorkeuren van acht verschillende personen op.