Fysieke muziekdragers sterven langzaam uit en voor streaming muziek is er volop toekomst. Deze conclusie bracht de internationale muziekorganisatie IFPI onlangs in z'n onderzoeksrapport naar buiten. Reden genoeg dus om de mogelijkheden van streaming muziek eens grondig te verkennen.

Hoewel Spotify met ruim zestig miljoen actieve leden bijzonder succesvol is, is de muziekkwaliteit vanwege de hoge compressie voor audiofielen niet om over naar huis te schrijven. De Zweedse streamingdienst maakt gebruik van de Ogg Vorbis-indeling om audiobestanden kleiner te maken. Een voordeel van deze methode is dat er veel minder netwerkcapaciteit nodig is om de muziek te streamen. Lees ook: Apple Music versus Spotify - wat is de beste streamingdienst?

Nadelen zijn er helaas ook. Er gaan namelijk veel details van de oorspronkelijke muziekopname verloren en op een goede hifi-installatie is dat goed hoorbaar vergeleken met een audiobestand van een hoger niveau.

Wie is Jaap Veenstra?

Jaap Veenstra is audiofiel en sinds 2004 eigenaar van de onafhankelijke hifi-website Alpha-Audio. Dankzij zijn jarenlange inzet is dit audioplatform inmiddels uitgegroeid tot een bekende naam in de hifi-wereld. Hij onderhoudt nauw contact met alle vooraanstaande fabrikanten en heeft inmiddels honderden apparaten op het gebied van streaming audio aan de tand gevoeld. Daarnaast geeft Jaap regelmatig workshops over het gebruik van high-res muziek.

"Het is met name te horen in de ruimtelijkheid van de weergave en het 'soepelere' midden- en hooggebied. Let maar eens op de menselijke stemmen, want die krijgen vaak een felle s en t mee bij gecomprimeerde streams", legt Jaap Veenstra uit. Als oprichter en eigenaar van de bekende hifi-website Alpha-Audio weet Jaap alle ins en outs rondom digitale muziek. Wie op een goedkoop hifi-setje naar Spotify luistert, zal overigens weinig verschil merken vergeleken. De versterker, dac (digitaal/analoog-converter) en luidsprekers zijn in dat geval niet capabel genoeg om de hogere kwaliteit van lossless of high-res audio duidelijk weer te geven. Zelf heb ik een NAD T787-receiver en Bowers & Wilkins 683 S2-speakers in de woonkamer staan. Dat is een redelijk audiosysteem waarbij ik er niet aan moet denken om de uitgeklede muziekbestanden van Spotify hierop af te spelen. De muziek klinkt in dat geval vlak en er zijn minder subtiele details aanwezig. Gelukkig komen er steeds meer streamingdiensten en downloadsites die compressie zonder kwaliteitsverlies of zelfs helemaal geen compressie toepassen op hun audiobestanden. Voordat ik laat zien welke aanbieders er allemaal zijn en hoe je de muziek het beste kunt streamen, ga ik eerst wat dieper in op lossless en high-res muziek.

©PXimport

Spotify is vanwege het grote aanbod en de brede apparaatondersteuning erg populair, maar voor audiofielen is het geen interessante optie.

Lossless en high-res

De termen lossless en high-res muziek worden vaak ten onrechte door elkaar gebruikt. Hoewel beide begrippen muziek in hoge kwaliteit vertegenwoordigen, is het handig om te exacte betekenis hiervan te weten. Bij lossless muziek is er sprake van compressie om het oorspronkelijke bestand kleiner te maken. In tegenstelling tot mp3-bestanden en andere lossy-formaten, wordt er geen kostbare muziekinformatie van de originele cd weggegooid. Je kunt het min of meer vergelijken met het in- en uitpakken van een zip-bestand, waarbij er na het uitpakken van de bestanden ook geen informatie verloren gaat.

Streamingdiensten bieden lossless muziek aan in een resolutie van 16 bit en 44,1 kHz, ook wel genoteerd als 16bit/44.1kHz (met een punt, gebaseerd op de Amerikaanse notatie). Deze getallen staan respectievelijk voor de bitdiepte en samplefrequentie (zie kader) en 16bit/44.1kHz is gelijk aan de geluidskwaliteit van de audio-cd. Vandaar dat sommige muziekdiensten vermelden dat ze liedjes in cd-kwaliteit streamen. Bij high-res muziek is er helemaal geen compressie toegepast op de originele opname. De resolutie varieert van minimaal 24bit/48kHz tot maximaal 24bit/192kHz. Op dergelijke opnames zijn alle details aanwezig zoals ze in de studio zijn vastgelegd. Omdat de bestanden een grote omvang hebben, bieden streamingdiensten uitsluitend lossless muziek aan. High-res muziek kun je wel downloaden bij bepaalde online muziekwinkels.

©PXimport

Deze grafiek laat duidelijk zien dat audiobestanden met een resolutie van 24bit/192kHz nauwkeuriger de golvende lijn van de oorspronkelijke analoge opname volgt dan muziek die een lagere resolutie is vastgelegd.

Samplefrequentie en bitdiepte

Digitale muziek bestaat feitelijk uit een hele rits afzonderlijke samples die naast elkaar zijn gelegd. Onze hersenen interpreteren dit als een continu geluid. Het aantal samples per seconde geeft aan hoeveel deuntjes er naast elkaar liggen. Lossless muziek heeft een samplefrequentie van 44,1 kHz. Dat betekent dat er 44100 afzonderlijke samples per seconde aanwezig zijn. Voor high-res muziek geldt er vaak zelfs een samplefrequentie van 192 KHz, oftewel 192000 samples per seconde! Een hogere waarde betekent dat er meer details aanwezig zijn. Audiofielen ervaren hierdoor over het algemeen een rijker geluid. De bitdiepte houdt grofweg het dynamische bereik (van hoe zacht tot hoe hard het geluid kan zijn) van het audiobestand in. Bij een 24bit-audiobestand zijn er bijvoorbeeld 24 bits gebruikt om één sample op te nemen.

Hoorbaar verschil?

Bij de resolutie van lossless muziek is rekening gehouden met het bereik van het menselijk gehoor. In theorie kunnen mensen geen frequenties hoger dan 20 kHz waarnemen. Of het verschil tussen lossless en high-res muziek dan ook daadwerkelijk hoorbaar is? Daar heeft menig audiofiel al verhitte discussies over gevoerd. Veenstra is hier vrij stellig over: "Natuurlijk horen we niets boven de 20 kHz. Vaak zelfs niet boven de 16 KHz als we ouder worden.

Er is echter een groot verschil in frequentiebereik en samplefrequentie. Dat laatste wil zeggen hoe vaak er een 'sample' wordt gemaakt van de analoge muziek. Dat staat dus los van het frequentiebereik, hoewel deze waarde ook vergroot wordt bij high-res. Hoe meer samples een omzetter (converter) maakt, hoe preciezer deze te werk gaat bij het omzetten van een analoog signaal naar digitale waarden. Wanneer een converter 192000 samples per seconde maakt, gebeurt dat dus nauwkeuriger dan wanneer een converter die 44100 samples maakt. Dat is hoorbaar zodra de muziek weer naar analoog wordt teruggezet in een hifi-systeem. Er zijn bijvoorbeeld minder afrondingsfouten als een digitale waarde tussen twee punten in de sinus valt. Daarbij werkt high-res met 24bit-samples. Dat geeft weer meer ruimte in de dynamiek, waardoor er meer 'losheid' in de weergave ontstaat. Je hoort dat bijvoorbeeld goed bij drums."

Bestandsformaten

Zeker wanneer je besluit om muziekbestanden te downloaden (en dus niet te streamen), heb je keuze uit diverse bestandsformaten. Lossless muziek wordt meestal in het flac-, ape- of alac-formaat aangeboden. Zoek je high-res liedjes, dan zul je veelvuldig audioformaten als wav, flac, aiff en dsd tegenkomen. Bij dsd is er ook nog een aantal ondersoorten, namelijk dsd256 (11,2 MHz), dsd128 (5,6 MHz) en dsd64 (2,8 MHz). Tussen haakjes staat bij iedere ondersoort de samplefrequentie aangegeven. Deze waarde is weliswaar erg hoog, maar de bitdiepte bedraagt daarentegen slechts 1 bit. De extreem hoge samplefrequentie zorgt er dan ook voor dat dsd-bestanden onder de categorie high-res muziek vallen.

Dsd64 bevat bijvoorbeeld 64 meer samples per seconde dan een audio-cd. Oorspronkelijk werd dsd (direct stream digital) als opslagformaat gebruikt voor sacd's (super audio cd's), maar deze fysieke muziekdrager is vanwege het beperkte aanbod een stille dood gestorven. Wel is dit formaat tegenwoordig op gespecialiseerde downloadsites beschikbaar in de vorm van losse digitale bestanden. Houd er rekening mee dat een liedje in dsd-formaat al gauw honderden megabyte opslagruimte in beslag neemt.

©PXimport

De meeste high-res muziekwinkels bieden muziekbestanden in verschillende formaten aan.

Eigen high-res muziek

Webwinkels

Enkele jaren geleden was high-res muziek zeldzaam, maar tegenwoordig zijn er tegen betaling volop bestanden met een hoge audiokwaliteit te vinden. Neem bijvoorbeeld maar eens een kijkje op www.hdtracks.com. Dit is een van de grootste aanbieders van high-res muziek met albums uit verschillende genres. Je hebt keuze uit diverse bestandsformaten, namelijk aiff, alac, flac en wav. Afhankelijk van welk album je kiest, is de bitdiepte en samplefrequentie verschillend. De maximale resolutie is 24bit/352kHz, maar hiervoor moet je wel even goed zoeken in de catalogus. Bovendien betreffen het vooral klassieke opnames.

Andere webwinkels waar je onder meer terecht kunt voor muziek in high-res kwaliteit zijn Qobuz, 7digital en HIGHRESAUDIO. Wanneer je op zoek bent naar dsd-bestanden van klassieke muziek, kun je hiervoor terecht bij Native DSD Music. Lastig is dat het aanbod high-res muziekbestanden over diverse websites is versnipperd. Via www.findhdmusic.com gebruik je een handige zoekmachine waarmee je de catalogus van verschillende webwinkels doorzoekt. Besef wel dat het aanbod high-res muziek nog altijd beperkt is. Lang niet alle albums zijn in de hoogste kwaliteit beschikbaar.

©PXimport

Zodra je bij HDtracks een album in high-res aanschaft, haal je de bestanden via een aparte downloadmanager binnen.

Downloadnetwerken

Ook in het illegale circuit zijn er volop audiobestanden in de hoogste kwaliteit te vinden, zoals via usenet en bittorrent. Helaas is het lang niet altijd duidelijk wat de oorspronkelijke audiobron is, want voor hetzelfde geld is de 'high-res muziek' afkomstig van een normale audio-cd. Het aanbod lossless muziek is een stuk groter. Veel mensen rippen hun audio-cd's naar flac of wav en zetten hiermee exacte kopieën op bittorrent en usenet. Belangrijk om te weten is dat het uploaden en downloaden van auteursrechtelijk beschermde bestanden zonder toestemming van de rechthebbende(n) illegaal is in Nederland.

©PXimport

Op bittorrent is er veel high-res muziek te vinden, al zijn er geen garanties over de daadwerkelijke audiokwaliteit.

Cd's rippen

Als je een grote hoeveelheid audio-cd's hebt liggen, zijn er verschillende manieren om hiervan een exacte kopie te maken. Je kunt de bestanden vervolgens in je eigen thuisnetwerk streamen, bijvoorbeeld vanaf een NAS naar je hifi-installatie. Houd er rekening mee dat de kwaliteit van audio-cd's altijd 16bit/44.1kHz is. Je kunt muziek afkomstig vanaf cd's dus niet omzetten naar high-res bestanden. Met Windows Media Player rip je cd's eenvoudig naar wav-bestanden. Alle nummers worden dan ongecomprimeerd opgeslagen, waardoor de bestandsgrootte van een complete cd zo'n 600 MB bedraagt. Om opslagruimte te besparen, kun je overwegen om de inhoud van cd's in een lossless-formaat op te slaan, bijvoorbeeld flac. Deze audiocodec verkleint de bestanden met ongeveer veertig procent, terwijl er geen sprake is van kwaliteitsverlies. Je gebruikt hiervoor het gratis programma Exact Audio Copy. Een bijkomend voordeel van deze freeware is dat het ripproces nauwkeuriger gebeurt dan bij Windows media Player, waardoor er een kleinere kans is op fouten. Daarnaast is Exact Audio Copy in staat om automatisch tags aan de nummers van de cd te koppelen. Je digitale muziekcollectie is op die manier te indexeren op een muziekstreamer of NAS.

©PXimport

Kies voor het flac-formaat wanneer je de inhoud van audio-cd's zonder kwaliteitsverlies wilt opslaan.

Afspeelapparatuur

Als je muziek in de hoogste kwaliteit wilt afspelen, heb je hiervoor de juiste apparatuur nodig. Jaap Veenstra legt uit: "Je hebt allereest een systeem nodig die beschikt over een digitaal-naar-analoog-omzetter die overweg kan met 24bit-audiobestanden. Ook moet er een bron zijn die de bestanden kan afspelen. High-res muziek kan namelijk niet vanaf een cd gespeeld worden. Voorbeelden hiervan zijn een streamer of usb-ingang die compatibel is met high-res bestanden. Ook de rest van de keten moet capabel genoeg zijn om de extra informatie te verwerken, zoals de versterker, speakers en bekabeling. Dat klinkt wellicht wat gek, maar de meerwaarde van high-res muziek zit in verfijning en extra detail. Een goede versterker en speakers kunnen dat weergeven." Belangrijk is dus dat je goed oplet of je versterker, externe dac of muziekstreamer de juiste bestandsformaten en resoluties kan verwerken. Zeker voor dsd is er lang niet altijd ondersteuning. Controleer daarom altijd eerst de bestandscompatibiliteit voordat je zware muziekbestanden gaat downloaden.

©PXimport

Als je high-res muziek wilt afspelen op je hifi-installatie heb je een externe dac, versterker of muziekstreamer nodig met een asynchrone usb-poort.

In veel gevallen is het raadzaam om een nauwkeurige dac te gebruiken voor het vlekkeloos afspelen van high-res muziek. Dit apparaatje gebruik je als los component of binnen een geïntegreerde oplossing (versterker of muziekstreamer). Een dac zet een digitaal audiospoor om in analoog geluid en stuurt het signaal vervolgens naar het analoge domein van je versterker. De kwaliteit van de dac is van grote invloed op het geluid. Veel externe dacs verbind je middels een asynchrone usb-poort rechtstreeks met een computer. Handig wanneer je alle hoge resolutie audiobestanden op de pc bewaart! Een groot voordeel is bovendien dat een asynchrone usb-poort een resolutie van 24bit/192kHz (en nog hoger!) kan verwerken. Andere apparatuur sluit je aan via andere digitale ingangen, zoals S/PDIF (optisch en coaxiaal) en soms ook HDMI.

©PXimport

Een externe dac met asynchrone usb-ingang vormt een brug tussen je computer en versterker.

Pc inrichten

Wanneer je muziekbestanden in de hoogste kwaliteit naar je audiosysteem wilt streamen, sluit je de pc dus aan op de asynchrone usb-poort van een geschikte dac, versterker of muziekstreamer. Je hebt gespecialiseerde mediasoftware nodig om de high-res muziekbestanden af te spelen. Kodi (voorheen XBMC) is hiervoor uitermate geschikt. Er zijn verder geen plug-ins vereist om high-res muziek af te spelen. Je hoeft alleen maar audiobestanden aan de mediabibliotheek toe te voegen. Andere programma's die audioformaten in de allerhoogste kwaliteit accepteren, zijn JRiver en Foobar2000. Gunstig is dat de genoemde applicaties de techniek WASAPI ondersteunen. Hierbij stuurt de mediasoftware audiobestanden rechtstreeks naar de usb-dac zonder dat er allerlei Windows-instellingen rommelen aan de eigenschappen van de audiostream.

©PXimport

Kodi speelt high-res muziek zonder morren af, waaronder omvangrijke dsd-bestanden.

©PXimport

Voor een schoon geluid vanaf de pc is het belangrijk dat je bij de geluidsuitvoer WASAPI kiest.

NAS

Een andere methode om high-res muziek op je hifi-installatie af te spelen, is door de muziek vanaf een pc of NAS te streamen via het netwerk. Dat is alleen mogelijk wanneer er een versterker of muziekstreamer van je hifi-systeem is aangesloten op het netwerk. Kijk in de specificaties van het apparaat waarop de audiostream binnenkomt welke resolutie er via netwerkstreaming maximaal mogelijk is. Moderne netwerkstreamers kunnen tegenwoordig alac-, wav-, aiff-, flac- en dsd-bestanden in hoge resolutie verwerken. Nagenoeg alle NAS-fabrikanten hebben voor hun NAS'en een mediaserver ontwikkeld waarmee je muziekbestanden via het netwerk aanbiedt aan je audiosysteem middels het DLNA-protocol. Een groot voordeel van een NAS is dat je muziekcollectie centraal staat opgeslagen. Naast je hifi-systeem kun je bijvoorbeeld ook met mobiele apparaten de muziek afspelen.

©PXimport

Een goede muziekstreamer kan high-res muziekbestanden vanaf een NAS ophalen, zoals de Marantz NA6005.

Netwerk

Zodra je high-res muziek over het netwerk wilt streamen, doe je dat bij voorkeur over een bekabelde verbinding. Wifi heeft vaak last van stoorzenders en is niet stabiel genoeg om de grote bestanden te transporteren. Er is namelijk continu een bandbreedte van zo'n 9,2 Mbit/s vereist voor ongecomprimeerde streams en dat is in de praktijk via een draadloze verbinding meestal onhaalbaar. Voor een bekabeld 100Mbit/s-netwerk is het geen probleem om high-res muziek vanaf een NAS of pc naar je hifi-installatie te streamen. Maken meer personen van hetzelfde netwerk gebruik, dan kun je een gigabitnetwerk overwegen. Afhankelijk van welke netwerkapparatuur je gebruikt, loont het in dat geval de moeite om zo nodig een router, switch of kabels te vervangen.

Lossless muziekdiensten

Online kwaliteitsmuziek

Mocht je muziek in cd-kwaliteit goed genoeg vinden, dan is het niet per se nodig om losse muziekalbums aan te schaffen of te downloaden. Je neemt simpelweg een abonnement op een geschikte muziekdienst, waarna je toegang hebt tot miljoenen nummers. Een trend is dat steeds meer aanbieders gecomprimeerde flac-streams in de kwaliteit 16bit/44.1kHz aanbieden. Kortom, een heleboel lossless muziek waarvoor je verder niets hoeft te doen! Op dit moment ondersteunen Tidal en Qobuz deze resolutie. Ook Deezer Elite biedt online muziek in cd-kwaliteit aan, maar dit werkt vooralsnog alleen als je de beschikking hebt over een Sonos-muzieksysteem. Goed om te weten is dat Tidal en Qobuz mobiele apps hebben ontwikkeld, zodat je ook op een smartphone of tablet naar muziek in cd-kwaliteit luistert. Beide diensten ondersteunen iOS en Android. Houd er rekening mee dat lossless-streamingdiensten meer geld vragen voor een abonnement dan lossy-muziekdiensten.

©PXimport

Benieuwd of een lossless-streamingdienst beter klinkt dan Spotify en consorten? Tidal probeer je gratis dertig dagen uit.

Muziekstreamers

Muziekstreamers zijn verbonden met het netwerk en hebben dus veelal toegang tot internet. Fabrikanten maken daar handig gebruik van door hun klanten toegang te geven tot diverse streaming-muziekdiensten. Via een mobiele app of een aangesloten televisie lukt het om afspeellijsten en albums te selecteren. Vooral Spotify Connect is op veel versterkers en muziekstreamers te vinden. Tegenwoordig bieden ook steeds meer merken ondersteuning aan Qobuz en Tidal, waardoor het lukt om muziek in cd-kwaliteit naar je audiosysteem te streamen. Hiervoor is het wel nodig om een abonnement af te sluiten. Onder meer gespecialiseerde audiomerken als Bluesound, Sonos, Wadia en Linn bieden ondersteuning aan Tidal. Qobuz is ook bij producten van bekendere merken te vinden, zoals Pioneer, Samsung en Harman Kardon.

©PXimport

De Bluesound Node is een compacte muziekstreamer waarmee je rechtstreeks toegang hebt tot de online catalogus van Qobuz en Tidal.

Multiroom

Steeds meer fabrikanten brengen een eigen multisysteem op de markt. Na trendsetter Sonos hebben onder meer ook Bose, Bluesound, Denon, Samsung, LG en Panasonic een dergelijk audiosysteem ontwikkeld. Speakers en geschikte versterkers zijn via het netwerk in staat om (draadloos) met elkaar te communiceren. Met behulp van een mobiele app bepaal je welke muziek je in welke kamers wilt afspelen. Afhankelijk van welk merk multiroomsysteem je hebt aangeschaft, heb je hierbij toegang tot diverse muziekdiensten.

Let goed op met welk merk je in zee gaat. Denon ondersteunt met zijn HEOS-systeem bijvoorbeeld alleen Deezer, Spotify, TuneIn en Napster. Vanaf internet streamen in cd-kwaliteit is dan bijvoorbeeld niet mogelijk. Gelukkig zijn er ook genoeg merken waarbij dat wel kan, zoals Sonos en Bluesound. Naast online muziek stream je eventueel ook eigen bestanden vanaf een NAS of pc naar het multiroomsysteem. Let goed op welke samplefrequentie en bitdiepte er mogelijk is. Lang niet ieder multiroomproduct kan namelijk overweg met high-res muziek. Bluesound-apparatuur staat erom bekend dat het muziekbestanden in een resolutie van maximaal 24bit/192kHz kan afspelen.

©PXimport

Multiroomproducten van Sonos zijn weliswaar erg populair, maar ze ondersteunen helaas geen weergave van high-res muziek.

Wil je NordVPN gratis gebruiken? Via CashbackXL kan het nu écht. Slechts één week lang krijgen nieuwe klanten 100 procent cashback op een 2-jarig abonnement van NordVPN. Je betaalt eerst, maar ontvangt het volledige bedrag terug zodra je aankoop is bevestigd. Veilig online, razendsnelle verbindingen en nul kosten – deze actie is te goed om te missen!

Ja, je leest het goed: NordVPN kost je deze week precies nul euro. CashbackXL geeft één week lang 100 procent terug op het 2-jarige abonnement van NordVPN. Je betaalt dus eerst het bedrag, maar krijgt het na bevestiging volledig teruggestort. Een digitale buitenkans voor iedereen die veilig online wil zijn zonder de portemonnee te trekken.

Een actie die je zelden ziet

We komen wel vaker royale kortingen op NordVPN tegen via CashbackXL, maar nu pakt het platform écht groots uit: een volledige 100 procent cashback. En dat boven op de eigen korting van NordVPN (73 procent korting op het 2-jarig plan plus drie extra maanden) maakt dit een deal die in feite gratis is. De actie start vandaag en duurt maar één week. Daarna is alles weer bij het oude, dus timing is in dit geval echt alles.

Wat maakt NordVPN de moeite waard?

NordVPN is een van de populairste VPN-diensten ter wereld, en dat is niet voor niets. De software versleutelt je internetverkeer met sterke 256-bit-encryptie, waardoor niemand – zelfs je internetprovider niet – kan zien wat je online uitspookt. Je digitale leven is tenslotte net als je dagboek: niet voor pottenkijkers. Daarnaast kun je met NordVPN moeiteloos websites en streamingdiensten openen die normaal gesproken in jouw land geblokkeerd zijn. Eén klik en je virtuele locatie springt naar bijvoorbeeld de VS of het Verenigd Koninkrijk, zodat je toegang krijgt tot internationale content. Ook op openbare wifi-netwerken, waar hackers nog weleens willen meegluren, beschermt NordVPN je verbinding automatisch. Zo surf, stream en download je veilig en anoniem, waar je ook bent.

©NordVPN

Zo werkt de 100%-cashback

Maak een gratis account aan op CashbackXL (alléén nieuwe klanten kunnen van deze actie gebruikmaken!). Ga naar de NordVPN-actie en klik linksboven op Shop & ontvang cashback. Voeg pas daarna je abonnement toe aan de winkelwagen; dat is enorm belangrijk voor de tracking. Kies het 2-jarige abonnement, waarvan de korting al zichtbaar is. Controleer dat cookies zijn toegestaan en dat je geen ad-blocker gebruikt. Betaal vervolgens het abonnement. De cashback wordt binnen enkele uren bevestigd en staat na ongeveer twee maanden klaar voor uitbetaling. Houd daar dus rekening mee; het duurt dus eventjes voordat je het geld terugkrijgt.

Waarom je CashbackXL kunt vertrouwen

CashbackXL is de grootste cashback-site van Nederland en heeft al bijna 400.000 euro aan NordVPN-cashback uitgekeerd. De site registreert 97 procent van alle aankopen succesvol en scoort een klantwaardering van een 9,4. Je ontvangt je uitbetaling maandelijks, krijgt de hoogste cashback-percentages en kunt terecht bij een toegankelijke klantenservice. Ze geven zelfs hun missie prijs: jou zoveel mogelijk geld teruggeven.

Grijp je kans en deel 'm

Wil je NordVPN gratis? Zorg dan dat je maandag klaar zit. Deze cashback-actie duurt maar een week, en wat daarna komt, is simpelweg minder voordelig. Vertel het vooral ook aan vrienden – wie wil er nou geen gratis VPN? Twijfel je nog? Je portemonnee zal je dankbaar zijn. Zet je alarm, want deze kans is zo verdwenen als een onbeveiligde wifi-verbinding.

Heb je geen tijd of zin om zelf een leuke vakantiebestemming met nabijgelegen bezienswaardigheden te vinden? Laat dan AI dit voor je doen! In plaats van urenlang online rondstruinen, ontvang je binnen luttele seconden bruikbare suggesties voor jouw droomreis. Lees hoe je de gratis versies van Google Gemini en ChatGPT hiervoor inzet.

Voorafgaand aan de AI-hype waren er grofweg twee opties om een leuke reis uit te stippelen. Mensen gingen naar een reisbureau of ze zochten alles zelf op internet uit. Beide methoden kosten veel van tijd. Wie snel en eenvoudig een vakantie wil plannen, doet tegenwoordig net zo makkelijk een beroep op kunstmatige intelligentie. We laten zien hoe je Google Gemini en ChatGPT hiervoor gebruikt. Maak zo nodig eerst een Google- en/of OpenAI-account aan, zodat je meteen aan de slag kunt.

Nauwkeurige prompts

De genoemde AI-diensten zijn kort gezegd chatrobots. De gebruiker typt een specifieke vraag, waarna de dienst een passend antwoord geeft. Dat gebeurt met kunstmatige intelligentie. De menselijke taalinvoer heet een prompt. Typ heel precies wat de chatrobot moet doen. Je vergroot daarmee de kans op bruikbare antwoorden. Kortom, voeg zoveel mogelijk details aan de prompt toe.

Bij het vinden van een geschikte vakantie typ je bijvoorbeeld een wensenlijst. Zeg bijvoorbeeld dat je in de laatste week van september een zonnige vakantiebestemming op maximaal honderd meter van het strand zoekt. Je merkt al gauw dat je helemaal niet zo veeleisend bent, want de chatrobots tonen heel wat suggesties. Zo zijn Google Gemini en ChatGPT het erover eens dat Kreta (Griekenland) en Cyprus prima vakantiebestemmingen zijn met veel hotels aan de kust.

Inspiratie voor vakanties

Weet je nog niet precies waar naartoe je op vakantie wilt? Misschien komen Google Gemini en ChatGPT met vakantiesuggesties op de proppen waar je nooit eerder aan dacht. Deze AI-diensten zijn namelijk erg goed in het maken van lijstjes. Zoek maar eens op Noem vijf vakantiebestemmingen met mountainbikeroutes in de Benelux of Welke Europese zonbestemmingen buiten het hoogseizoen zijn goedkoop?

Voor de eerstgenoemde prompt geeft ChatGPT per suggestie een korte beschrijving en een moeilijkheidsgraad. Verder schotelen beide diensten moeiteloos een lijstje met enkele betaalbare zonvakanties voor. Hierbij lees je ook nog enkele tips om relatief goedkoop te reizen. Volgens ChatGPT loont het de moeite om lastminute te boeken, terwijl Google Gemini adviseert om flexibele reisdata op te geven. Buiten de genoemde voorbeelden gebruik je AI ook om andere geschikte vakantiebestemmingen te vinden. Denk aan afgelegen kampeerplekken, stedentrips, mooie stranden, fraaie duikplekken en glampings.

Misschien merk je dat ChatGPT en Google Gemini doorgaans niet precies dezelfde antwoorden geven? Dat is logisch, want op een vraag als Wat zijn de vijf mooiste stranden in Europa? valt geen feitelijk antwoord te geven. De AI-diensten gebruiken openbare informatie op internet en stellen vervolgens op eigen houtje een lijstje samen. Je mag er wel van uitgaan dat de genoemde stranden door flink wat websites over reizen hoog worden gewaardeerd.

Plaatjes zoeken

Bij het zoeken naar vakanties horen natuurlijk adembenemende beelden van bijvoorbeeld hagelwitte stranden en blauwe oceanen. Behalve het genereren van tekst kunnen AI-diensten ook foto's tonen. Typ bijvoorbeeld Toon vijf foto's van de mooiste hotels met zeezicht in Curaçao. De resultaten zijn erg verschillend. Zo laat Google Gemini vijf ietwat algemene kiekjes met bijbehorende websites zien. De links verwijzen naar artikelen op reisblogs, waardoor je niet meteen ziet om welke hotels het gaat. ChatGPT neemt meer tijd om mooie plaatjes te zoeken. Bovendien verschijnt er hierbij ook een lijstje met relevante hotels.

Lekker weer!

Vind je die natte, koude november- of decembermaand maar niets? Een weekje naar de zon zal je waarschijnlijk goed doen. Maar ja, op welke betaalbare plekken kun je hiervoor terecht? Voordat je historische weergegevens opvraagt, kun je ook gewoon een prompt in een AI-dienst droppen. Met een simpele opdracht als Ik wil in november een week op vakantie. Op welke betaalbare vakantiebestemmingen is het in deze periode 25 graden of warmer? kom je al een heel eind.

Je weet nu dat je in Egypte, Kaapverdië, Gambia of Thailand prima terechtkunt. De AI-diensten vertellen je waarom deze landen betaalbaar zijn. Er gaan bijvoorbeeld vaak voordelige vluchten naar Egypte, terwijl er een ruim aanbod is met prijsvriendelijke all inclusive-resorts. In de antwoorden staan ook diverse andere pluspunten van de genoemde landen. 

Hotel, huisje of camping

Heb je eenmaal een vakantiebestemming op het oog, dan kun je met kunstmatige intelligentie heel gericht naar een accommodatie zoeken. Een prompt als Zoek een kindvriendelijke camping op de Veluwe of Welke hotels in Kuta op Bali hebben een hoge reviewscore is al voldoende. Met name ChatGPT toont gebruiksvriendelijke resultaten. Er verschijnen bijvoorbeeld foto's en een plattegrondje van de gevonden adressen. Daarnaast kun je een routebeschrijving, website en telefoonnummer opvragen. Dat oogt een stuk aantrekkelijker dan louter platte tekst.

Reisdata toevoegen

Wanneer je een hotel zoekt, heeft het ook zin om reisdata aan een prompt toe te voegen. Je ziet zo welke accommodaties er in de gewenste periodes nog vrij zijn. Vooral Google Gemini toont in dat geval goede resultaten. Overigens is dat niet zo vreemd, want in de AI-dienst is een koppeling naar www.google.com/travel verwerkt. Je ziet direct hoeveel geld je voor een kamer betaalt. Je kunt eventueel ook een prijsvergelijking van de goedkoopste hotels in een bepaalde stad opvragen. ChatGPT vermeldt trouwens geen actuele prijzen. De dienst verwijst hiervoor naar bekende boekingswebsites, zoals Booking.com en Expedia.

Tijdens het zoeken naar een geschikt vakantieverblijf is het slim om al jouw voorkeuren te vermelden. Geef bijvoorbeeld aan dat je de aanwezigheid van een airconditioning, wifi en een zwembad wel op prijs stelt. Het is ook handig om alvast je reisgezelschap op te geven.

Reistickets vinden

Zodra je een reisbestemming en accommodatie hebt gevonden, heb je mogelijk alleen nog een vliegticket nodig. Google Gemini toont zeer gedetailleerde resultaten. Typ zoiets als Vergelijk de prijzen en tijden voor vluchten naar Curaçao op 15 augustus voor 2 volwassenen. Je ziet precies de exacte vertrek- en aankomsttijden. Net als bij hotels is er wederom een koppeling naar www.google.com/travel beschikbaar. Je kunt hier doorklikken naar de betreffende luchtvaartmaatschappij en vervolgens de tickets bestellen. Google ontvangt hiervoor commissie.

ChatGPT heeft geen commercieel belang bij het vermelden van ticketprijzen. De resultaten zijn erg overzichtelijk. Je ziet in een oogopslag hoeveel de goedkoopste vlucht kost. De AI-dienst haalt de informatie bij verschillende bronnen op, waaronder Google, Skyscanner, KLM en TUI. Onder de vluchtgegevens staan ook tips over hoe je betaalbare tickets kunt scoren. Activeer bijvoorbeeld een prijsalarm op de bekende vergelijkingssite Skyscanner.

Verkeersdrukte vermijden

Met de auto (inclusief kampeermiddel) op vakantie gaan, kan natuurlijk ook. Wie niet zit te wachten op files, kiest zorgvuldig de ideale vertrektijd. Vooral in de zomervakantie is het erg druk op de snelwegen richting het zuiden. De prompt Vanaf 16 augustus verblijf ik twee weken in de Franse badplaats Sainte-Maxime. Wat is vanuit Amsterdam de ideale vertrektijd om verkeersdrukte te vermijden? biedt goede inzichten.

ChatGPT geeft aan dat je over de afstand van zo'n 1250 kilometer twaalf à veertien uur doet. De AI-dienst adviseert om op 15 augustus tussen zeven en negen uur 's avonds te vertrekken, zodat je de volgende ochtend tussen negen en elf uur aankomt. Je vermijdt daarmee drukte op de beruchte Route du Soleil. Lees vooral ook om welke tijden je het beste niet kunt rijden, omdat je anders fileleed riskeert. Google Gemini komt met een soortgelijk advies. Daarnaast is de suggestie om de autorit op te splitsen in twee delen interessant. In dat geval is overnachten in Dijon, Beaune of Lyon volgens Google Gemini een goed idee.

Route verfijnen

Je breidt de prompt voor jouw ideale autorit naar eigen inzicht uit. Vraag bijvoorbeeld naar een route zonder tolwegen. ChatGPT toont een kort routeschema. De routeplanner in Google Gemini is een stuk uitgebreider, omdat de kaartendienst Google Maps is ingebakken. Je klikt op de link om de autonavigatie te starten.

Goede restaurants

Wil je tijdens jouw welverdiende vakantie ergens een hapje eten? Het is zonde wanneer je in een matig restaurant belandt. Dat hoeft ook helemaal niet, want dankzij AI vind je snel eetadressen met een goede reputatie. De vraag Welke restaurants in het Zwarte Woud hebben goede reviews? of een soortgelijke prompt is al voldoende. In dit voorbeeld toont ChatGPT zelfs restaurants met Michelinsterren. Gelukkig verschijnen er ook andere (betaalbaardere) suggesties.

Google Gemini haalt zijn informatie uit Google Maps. Zie op een schaal van één tot vijf sterren hoe mensen de eetgelegenheden beoordelen. Vind je de koppeling met Googles kaartendienst maar niks? Klik dan achter Google Maps op het kleine pijltje en kies Opnieuw proberen zonder apps.

Behalve goede restaurantjes gebruik je AI ook om leuke bezienswaardigheden te vinden. Typ bijvoorbeeld Wat zijn de mooiste bezienswaardigheden in de Ardennen? en er verschijnt een waslijst aan ideeën.

Inpakhulp

Heb je eenmaal een vakantie geboekt, dan wil je natuurlijk niks vergeten. Laat daarom Google Gemini of ChatGPT een paklijst samenstellen. Na de prompt Wat stop ik in mijn koffer voor mijn vliegreis naar Kenia? verschijnt er een zeer gedetailleerde lijst. Google Gemini adviseert wegens het klimaat om licht ademende kleding mee te nemen. Ga je op safari, dan kies je bij voorkeur voor neutrale kleuren. Felle kleuren kunnen wilde dieren immers afschrikken. Denk in dit voorbeeld verder onder meer aan een wereldstekker, EHBO-set, insectenmiddel, verrekijker, muggennet en malariatabletten. ChatGPT verdeelt alle benodigdheden van de inpaklijst over verschillende categorieën. Wel zo overzichtelijk!

Tot slot

AI-diensten zijn weliswaar zeer nuttig, maar helaas niet foutloos. De antwoorden lijken soms heel geloofwaardig, terwijl er in feite niets van klopt. Gelukkig komen deze zogeheten hallucinaties steeds minder vaak voor. De AI-diensten worden namelijk steeds beter. Het is om bovengenoemde reden wel verstandig om belangrijke zaken zekerheidshalve altijd zelf te checken. Vooral de informatie in ChatGPT is niet altijd actueel, waardoor dat leuke restaurantje of hotel opeens niet meer bestaat. Veel vakantieplezier!