Windows 10 installeren op een usb-stick is handig als je het besturingssysteem wilt gebruiken op een computer die niet van jou is. Je kunt dan Windows 10 draaien vanaf die stick. Wij leggen uit hoe dat werkt.

Tip 01: stick of schijf

Je kunt Windows draaien vanaf een usb-stick. Deze mogelijkheid biedt je verschillende voordelen. Zo heb je altijd je eigen Windows-omgeving bij de hand, en ben je minder afhankelijk van de computer waarop je Windows uitvoert. Het principe is overigens eenvoudig: je start de computer niet op vanaf de ingebouwde harde schijf, maar je gebruikt je usb-stick (of externe harde schijf) om van op te starten. Je hebt wel enige technische kennis nodig om de portable installatie te realiseren. In dit artikel geven we je die mee; met het juiste gereedschap ben je er zo. Voor ons stappenplan heb je een usb-stick nodig (gebruik minimaal een capaciteit van 16 GB).

Het type usb-stick bepaalt sterk de snelheid waarmee je Windows erop kunt installeren en ervan kunt afdraaien. Kies dus bij voorkeur voor een high-speed usb-stick, van het type usb 3.0 of hoger. Je kunt ook een externe harde schijf gebruiken, bijvoorbeeld een snelle ssd-schijf, die je via usb aansluit. Opslagmedia met een usb-c-poort volstaan natuurlijk ook. Houd er wel rekening mee dat niet ieder systeem al beschikt over deze relatief nieuwe aansluiting. Alle inhoud op de schijf wordt verwijderd als je die inzet voor een draagbare versie van Windows, zorg er dus voor dat de data op het opslagmedium veiliggesteld is. Maak dus een back-up van de gegevens op de usb-stick of schijf die je wilt gebruiken, of gebruik een nieuw opslagmedium.

In plaats van een usb-stick kun je ook gebruikmaken van een externe harde schijf, waarop je de portable installatie van Windows plaatst. Voor het verdere proces maakt het niet uit welke je gebruikt: stick of schijf hoef je maar aan te sluiten aan de computer die je wilt gebruiken en te selecteren als opstartmedium. Voordelen van een externe schijf zijn de snelheid waarmee Windows in de praktijk werkt en de doorgaans grotere capaciteit ten opzichte van een usb-stick.

©PXimport

Tip 02: Welke versies

In principe kun je de relatief moderne Windows-versies (Windows 7, Windows 8, Windows 8.1, Windows 10 en Windows 11) gebruiken in een portable modus. Voor Windows 7 gelden er echter wel beperkingen, omdat dit besturingssysteem niet volledig portable te maken is. Vooral op het gebied van driverondersteuning kan Windows 7 in een portable installatie problemen geven. Ook kun je de portable installatie alleen uitvoeren via een usb2.0-poort, omdat Windows 7 geen ingebouwde ondersteuning voor usb 3.0 of hoger heeft. Binnenkort eindigt de ondersteuning voor Windows 7 bovendien. Kies je voor een portable installatie, probeer dan bij voorkeur Windows 8.1 en Windows 10 of Windows 11 te gebruiken. Wij gaan uit van een portable installatie van Windows 10, maar de stappen zullen erg overeenkomen met de installatie van Windows 11.

©PXimport

Tip 03: Iso-bestand

Om Windows vanaf usb-stick te gebruiken, hebben we een geldige installatie van Windows nodig (zie kader). Straks gaan we gebruikmaken van WinToUSB, dat ons helpt bij het maken van de stick. Dit programma heeft een ‘bron’ nodig waarmee de stick kan worden gemaakt: een Windows-installatie. Er zijn drie mogelijkheden om deze bron aan te leveren: op basis van een bestand (zoals een iso-bestand), op basis van een installatie-dvd en op basis van een harde schijf. Wij kiezen voor een iso-bestand. Microsoft heeft het iso-bestand van Windows 10 online geplaatst. Je kunt dit downloaden via een hulpprogramma. Ga de site van Microsoft en klik op de knop Hulpprogramma nu downloaden. Start het programma en klik op Volgende. Nadat je akkoord bent gegaan met de gebruiksvoorwaarden, kies je in het volgende scherm voor Installatiemedia (USB-stick, dvd of ISO-bestand) voor een andere pc maken. Klik op Volgende.

Windows 11

©PXimport

Tip 04: Versie kiezen

In het volgende scherm geef je aan welke versie van Windows je wilt downloaden. Het hulpprogramma heeft zelf de standaardopties al geselecteerd. Wil je zelf kiezen, haal dan het vinkje weg bij de optie Gebruik de aanbevolen opties voor deze pc. Geef bij Taal de gewenste taalversie op en kies bij Architectuur voor de 32- of 64-bit versie. Wij kiezen voor de 64-bits editie. Tevreden met de selectie? Klik op Volgende. In het venster hierna bepaal je dat Windows als iso-bestand moet worden binnengehaald. Kies daarom voor de tweede optie – ISO-bestand – en klik op Volgende. Geef een opslaglocatie voor het bestand op en kies Opslaan. De locatie heb je straks nodig om aan WinToUSB aan te geven waar Windows klaarstaat. De Windows-versie wordt binnengehaald en opgeslagen als iso.

©PXimport

Zorg voor een licentie

Tip 05: Andere iso’s

Mogelijk wil je niet Windows 10 gebruiken, maar een eerdere versie zoals Windows 7 of Windows 8.1. Een ontwikkelaar heeft een programma gemaakt waarmee je snel de juiste iso-bestanden kunt downloaden. Dit Windows & ISO Download Tool houdt overzichten bij van de iso-bestanden en laat je via het programma zelf eenvoudig de gewenste versie kiezen. Ga heidoc.net en haal de nieuwste versie binnen. Eenmaal geïnstalleerd en geopend, toont de tool je rechts enkele tabbladen. Op het eerste tabblad – Windows – kies je welke Windows-versie je wilt installeren, bijvoorbeeld Windows 10. In het venster links kies je daarna de gewenste editie, waarna je klikt op Bevestig. Kies ook de taal van de Windows-versie, en klik weer op Bevestig. In het rechterdeel van het venster vind je knoppen waarmee je de downloadlink kunt kopiëren, om de iso-bestanden bijvoorbeeld te downloaden via de browser.

©PXimport

Tip 06: Stick klaarmaken

Nu is het belangrijk om de usb-stick geschikt te maken om te gebruiken om de computer mee op te starten. Er zijn verschillende ‘schema’s’ mogelijk; welke je kiest is afhankelijk van het type computer dat je gebruikt. Voor ons stappenplan delen we de externe stick zó in, dat deze op zoveel mogelijk computers werkt. Wij maken daarvoor gebruik van een mbr-partitie. Open het Startmenu en typ Diskmgmt.msc. Klik op OK. Het venster van Schijfbeheer wordt geopend. In het bovenste gedeelte van het venster vind je een overzicht van beschikbare schijven. Hiertussen vind je ook de harde schijf van de computer. Zoek nu naar de usb-stick en selecteer deze. Klik met de rechtermuisknop op de partitie (onderin het venster) en kies voor Volume verwijderen. Zorg ervoor dat alle partities zijn verwijderd. Klik hierna met de rechtermuisknop op de schijf en kies voor Converteren naar MBR-schijf. Maak hierna een nieuwe partitie aan op de usb-stick: klik met de rechtermuisknop op de schijf en kies voor Eenvoudig volume. Doorloop de stappen van de wizard en creëer een nieuwe partitie.

©PXimport

Systeempartities en opstartpartities

Tip 07: WinToUSB

Voor ons stappenplan maken we gebruik van het programma WinToUSB. Zoals de naam al aangeeft, helpt dit programma met het plaatsen van Windows op een usb-stick. Haal de nieuwste versie binnen. Er zijn verschillende edities beschikbaar; probeer eerst de functies uit via de gratis variant. Na installatie start je de software via het Startmenu: typ WinToUsb en klik het programma aan.

WinToUSB is in verschillende versies beschikbaar, waaronder een gratis editie. Zoals je hebt gelezen, kun je deze proberen om vertrouwd te raken met het concept. Je loopt echter al gauw tegen beperkingen aan in de gratis editie. Zo ondersteunt het op het moment van schrijven wel het maken van een Windows 10-installatie, maar is het maken van een stick die is gebaseerd op de laatste versie (1809) voorbehouden aan de Professional-editie. Daarvoor betaal je circa 30 dollar, inclusief levenslange updates. Wij raden deze versie dan ook aan. Op Easyuefi.com vind je een overzicht van de verschillen.

©PXimport

Tip 08: Iso aanwijzen

Het programma is opgebouwd uit twee onderdelen. Links vind je drie knoppen, voor drie manieren waarop je Windows op een usb-stick kunt plaatsen: via een iso-bestand, via een installatie-dvd of via een harde schijf. Wij klikken op de eerste knop. In het rechterdeel van het venster geef je aan waar het iso-bestand zich bevindt. Klik op de knop Bladeren en wijs het iso-bestand aan. Een iso-bestand kan meerdere Windows-versies bevatten. WinToUSB opent het bestand dan ook en controleert welke Windows-versies je ermee kunt installeren. Een lijst verschijnt met beschikbare installaties (in het gedeelte Selecteer het operating systeem dat u wilt installeren. Selecteer de Windows-versie die je op de usb-stick wilt plaatsen (bijvoorbeeld Windows 10 Home) en klik op Volgende.

©PXimport

Tip 09: Op stick plaatsen

In het volgende venster geef je aan waar Windows moet worden geïnstalleerd. Uiteraard is dit onze usb-stick. Bij de optie Kies de doeldisk selecteer je de juiste usb-stick. Als WinToUSB aanbiedt om de usb-stick te formatteren, kies je hiervoor. Klik op Ja. In het volgende scherm geef je aan waar de systeempartitie en de opstartpartitie zich bevinden. Deze worden rood gekleurd. Kies bij Installatiemodus voor Traditioneel. Klik vervolgens op Volgende. WinToUSB installeert nu de Windows-versie op de usb-stick. Geduld is een schone zaak. Afhankelijk van de Windows-versie, de gebruikte externe schijf of stick en de computer kan de installatie een uur in beslag nemen. Hierna is de usb-stick klaar voor gebruik.

©PXimport

Tip 10: Opstartvolgorde

Om Windows vanaf usb-stick te kunnen gebruiken, moet de computer opstarten vanaf die usb-stick. Dat kun je regelen in de bios-instellingen van de computer. Start de computer opnieuw op en gebruik de sneltoets om de bios-instellingen te openen. De exacte sneltoets verschilt per computer, bijvoorbeeld F10 of F8. Ga naar de Boot-instellingen in het bios en kies ervoor om de computer vanaf usb te laten opstarten. De exacte stappen verschillen per computerfabrikant en bios-versie. Zoek naar termen zoals Boot Order (opstartvolgorde) en zorg ervoor dat het usb-apparaat boven in de lijst met de opstartvolgorde staat. Sla de wijzigingen op en start de computer opnieuw op met de externe stick.

Nu is het tijd om je portable installatie van Windows te testen. Sluit de externe usb-stick of externe schijf aan op de computer en start de computer opnieuw op. Deze moet nu opstarten vanaf het externe medium. Word de schijf niet gestart, controleer dan de opstartvolgorde van apparaten in het bios van de computer en controleer of je de juiste opstartpartitie hebt aangemaakt en geselecteerd.

©PXimport

Hulp en advies

Portable apps

Met Circle to Search kun je informatie opvragen over wat je op het scherm van je smartphone ziet, zonder dat je van app hoeft te wisselen of iets hoeft te kopiëren. Dat kan met Circle to Search, een functie die standaard ingebouwd is in de nieuwste Android-versies van onder andere Google Pixel- en Samsung Galaxy-toestellen. Je kunt er meer mee dan je misschien denkt!

Lees ook: 4 handige AI-functies voor je smartphone

Even snel iets opzoeken terwijl je een video kijkt, een bericht leest of door je favoriete app scrolt: tot voor kort betekende dat toch meestal dat je moest wisselen van app, tekst moest kopiëren of een apart tabblad moest openen. Met Circle to Search hoeft dat niet meer. Google heeft deze functie zo ontworpen dat je op elk moment, in elke app, meteen kunt zoeken naar wat er op je scherm staat. Google zoekt vervolgens direct naar relevante informatie, zonder dat je iets hoeft in te typen. Het werkt in vrijwel alle apps, dus of je nu op Instagram zit, een game speelt of iets leest op een website: je kunt het op elk moment starten.

Wat zie ik?

Circle to Search werkt op allerlei soorten content. Zie je een gaaf shirt op een Instagramfoto en wil je weten waar je het kunt kopen? Omcirkel het, en je krijgt gelijk links naar vergelijkbare kledingstukken in webshops. Vaak krijg je niet alleen identieke producten te zien, maar ook alternatieven in verschillende prijsklassen.

Ook meubels, accessoires of zelfs planten kun je zo herkennen. Als je tijdens het scrollen iets tegenkomt dat je aanspreekt, hoef je alleen maar te cirkelen om meteen te zien waar je het kunt vinden – of wat erop lijkt. Handig als je inspiratie opdoet via video's of foto's en daar direct iets mee wilt doen.

Vertaalhulp

Een andere slimme toepassing is het vertalen van tekst, rechtstreeks vanuit beeld. Stel je leest een buitenlandse recensie, komt een menukaart tegen in een foto, of ziet een handgeschreven briefje in een andere taal. Door simpelweg het relevante tekstdeel te selecteren, krijg je direct een Nederlandse vertaling te zien, zonder dat je eerst een aparte vertaalapp hoeft te openen. Dat maakt het veel laagdrempeliger om bijvoorbeeld Franse recepten te begrijpen, Spaanse socialemediaposts te volgen of Duitse nieuwsartikelen te lezen.

©Google

Studiehulp

Circle to Search komt ook goed van pas bij het leren of studeren. Zit je met een lastige formule of grafiek die je niet begrijpt? Je kunt het direct selecteren en uitleg opvragen, vaak inclusief stapsgewijze berekening of achtergrondinformatie. Vooral handig voor scholieren en studenten die digitale lesmaterialen gebruiken: je kunt blijven werken in je les-app, terwijl je tegelijk extra uitleg opvraagt.

Wat hoor ik?

Ook muziekherkenning is inmiddels in Circle to Search geïntegreerd. Je hebt dus geen aparte apps meer nodig om een nummer te identificeren dat je toevallig hoort in een video, in een winkel of op straat. Door het muzieksymbool onderin aan te tikken terwijl het nummer speelt, herkent Circle to Search het liedje – zelfs als je het neuriet of zingt.

Tips voor gamers

Voor wie graag games speelt op zijn telefoon, biedt Circle to Search sinds kort ook specifieke ondersteuning. Krijg je een puzzel niet opgelost, heb je geen idee wat je met een object of voorwerp in de game moet doen of weet je even niet hoe je een level moet uitspelen? Door het betreffende deel van je scherm te selecteren, krijg je hulp in de vorm van tips, korte uitleg of video's die exact op het juiste moment in de gameplay beginnen. Je hoeft het spel dus niet te verlaten om informatie te zoeken.

©Google

De diepte in

Een opvallende toevoeging van de laatste maanden is AI Mode. Wanneer je iets opzoekt met Circle to Search en er verschijnt een zogenoemde AI Overview, kun je naar beneden scrollen en kiezen voor 'dive deeper with AI Mode'. Je krijgt dan de mogelijkheid om door te vragen binnen hetzelfde onderwerp. Stel: je hebt een afbeelding van een historisch schilderij geselecteerd, en AI Overview geeft een korte samenvatting. In AI Mode kun je dan vragen stellen over de stijl, de kunstenaar of de historische context, en krijg je in gewone taal uitgebreide antwoorden.

De cirkel is rond

Je ziet dat je in het dagelijks gebruik dus verrassend veel met Circle to Search kunt. Daarbij is het fijn dat deze AI-hulp bovendien slim reageert op de context. Selecteer je tekst, dan krijg je andere opties dan bij een object of een geluid. Daardoor voelt het gebruik logisch en hoef je niet telkens na te denken over welke knop je moet gebruiken. Ook handig is dat je de gevonden informatie meteen kunt opslaan of delen. Heb je iets interessants gevonden? Dan kun je het met één tik bewaren in bijvoorbeeld Google Keep, mailen naar jezelf of invoegen in een agendanotitie.

Smartphones met Circle to Search

Je laptop maakt lange dagen. Of je nu thuiswerkt, films kijkt of schoolopdrachten maakt, hij staat vaak uren aan. Wil je dat hij zo lang mogelijk goed blijft werken? Dan zijn er een aantal dingen die je beter niet kunt doen – omdat ze op termijn voor problemen kunnen zorgen. Van slechte ventilatie tot verkeerd opladen: zorg dat je deze fouten voortaan vermijdt.

Lees ook: Zo zorg je dat je laptop zo lang mogelijk blijft werken op één acculading

1. Laptop veel op bed of schoot gebruiken

Een laptop heeft lucht nodig. Via kleine openingen aan de zijkant of onderkant voert hij warmte af, en die luchtstroom raakt geblokkeerd als je het apparaat op een zacht oppervlak gebruikt. Op bed, een dekentje of je schoot raakt hij die warmte moeilijk kwijt, waardoor onderdelen onnodig heet worden. Op de korte termijn merk je dat aan een luidruchtige ventilator, op de lange termijn aan snellere slijtage. Gebruik je je laptop vaak op schoot? Leg er dan iets hards onder, zoals een plankje of laptopstandaard. Zo voorkom je oververhitting. Bovendien werkt het vaak ook prettiger.

2. Altijd aan de oplader laten hangen

Veel mensen laten hun laptop de hele dag aan de stroom hangen. Dat lijkt handig – je zit nooit zonder stroom – maar voor de accu is het minder ideaal, vooral bij oudere laptops. Die kunnen sneller slijten als ze continu volgeladen blijven. Moderne laptops hebben gelukkig vaak slimme batterijmanagementsystemen die overladen voorkomen, maar zelfs dan is het beter om de batterij niet constant op 100% te houden. Je verlengt de levensduur door de accu regelmatig te gebruiken: haal de stekker er af en toe uit, laat de lading zakken tot zo’n 30 à 40 procent en laad dan weer op. Veel modellen bieden ook een instelling om het laden automatisch te beperken tot bijvoorbeeld 80%. Werk je veel op netstroom? Dan is het zeker de moeite waard om die functie in te schakelen. Zo houd je de accu langer gezond, zonder dat je er iets van merkt in het dagelijks gebruik.

3. Updates telkens uitstellen

Je krijgt een melding, maar klikt op 'nu niet'. En een dag later nog een keer. En nog een keer. Omdat je net lekker bezig bent en geen zin hebt om de laptop opnieuw op te starten, of omdat je denkt dat updates er alleen voor nieuwe functies zijn. Maar juist in die updates zitten vaak beveiligingsverbeteringen en foutoplossingen. Door lang te wachten blijf je kwetsbaar voor lekken of bugs die allang zijn verholpen. Laat updates daarom uitvoeren op een moment dat je je laptop niet nodig hebt – bijvoorbeeld tijdens de lunch of 's avonds. En stel automatische updates in als dat mogelijk is.

©Daniel CHETRONI - stock.adobe.com

4. Geen ruimte voor ventilatie laten

Wie foto's bewerkt, veel tabbladen open heeft of werkt met grote bestanden, vraagt meer van zijn laptop. De processor warmt op en de ventilator springt aan. Als je laptop dan in een afgesloten kastje, tegen een muur aan of tussen stapels papier staat, kan hij die warmte moeilijk kwijt. De temperatuur loopt verder op, wat invloed heeft op de prestaties en de levensduur. Zorg bij intensief gebruik voor voldoende ruimte rondom het apparaat. Zorg dat je hem op een plek neerzet waar niet allerlei spullen liggen en overweeg een laptopstandaard of -koeler als je merkt dat de temperatuur snel oploopt. 

5. Ventilatieopeningen niet schoonhouden

Een beetje in het verlengde van de fout hierboven: kan je laptop zijn warmte sowieso kwijt, ook als er genoeg ruimte omheen is? In de loop van de tijd verzamelt zich stof in je laptop, vooral rond de ventilator en de luchtkanalen. Zeker als je laptop in een stoffige kamer staat of je veel huisdieren hebt, kan dat snel gaan. Dat stof belemmert de luchtstroom, waardoor warmte blijft hangen en onderdelen sneller slijten. Je merkt het aan een ventilator die vaker aanslaat, of of doordat je laptop langzamer reageert dan je gewend bent. Gebruik af en toe een busje perslucht om de ventilatieopeningen voorzichtig schoon te blazen. 

©Studiomiracle

6. Klikken op verdachte links of bestanden

We weten allemaal dat je niet zomaar ergens op moet klikken. Maar het kan toch gebeuren dat je nieuwsgierig wordt naar die 'gratis update' of dat je denkt dat die mail echt van je bank afkomstig is (want cybercriminelen worden steeds slimmer in het nabootsen van bekende websites en bedrijven). Voordat je het weet heb je dan iets gedownload wat helemaal niet deugt. Malware kan van alles doen: meekijken wat je typt, je bestanden versleutelen, of persoonlijke gegevens stelen.

Een garantie dat je het helemaal kunt voorkomen kan niemand je geven. Wat je in ieder geval wél kunt doen is software altijd alleen via de officiële website downloaden, alleen bijlagen openen van afzenders die je vertrouwt en niet op meldingen klikken die je onder druk zetten. Een goede virusscanner helpt uiteraard ook, maar alert blijven is minstens zo belangrijk.

7. Geen back-ups maken van je bestanden

Je denkt er pas aan als het te laat is: een laptop die niet meer opstart, een harde schijf die crasht of een diefstal. Als je geen back-up hebt en er gebeurt iets met je laptop, dan ben je alles kwijt: je foto's, werk en documenten. Zorg daarom dat je regelmatig een back-up maakt. Dat kan automatisch via een clouddienst, of handmatig met een externe harde schijf. Het instellen kost je hooguit een kwartier. Doen, want de opluchting die je voelt wanneer je een back-up kunt gebruiken op het moment dat je die nodig hebt, is onbetaalbaar! 

8. Ruw omgaan met je laptop

We zijn allemaal wel eens haastig met onze laptop. Snel een usb-stick erin duwen, het scherm met één hand vanaf de zijkant openklappen, wrikken om de oplaadkabel in de poort te steken: het lijkt onschuldig, maar kan schade veroorzaken. Poorten zijn gevoelig, net als de scharnieren van je scherm. Open je laptop altijd met twee handen vanuit het midden en ga voorzichtig om met alle poorten en uitgangen. Doe je dat niet, dan kunnen ze los komen te zitten, waardoor ze uiteindelijk minder goed of helemaal niet meer hun werk kunnen doen.

©Dan74 - stock.adobe.com

9. Alles opslaan op het bureaublad

Voor het gemak bewaren veel mensen bestanden standaard op het bureaublad. Foto's, documenten, downloads – zo heb je ze meteen bij de hand. Omdat elk bureaubladpictogram apart geladen moet worden, kan dat bij oudere laptops voor merkbare vertraging zorgen tijdens het opstarten. Bij moderne laptops speelt dat probleem niet. Maar of je laptop nu oud of nieuw is: door alles maar op het bureaublad te bewaren, raak je wel het overzicht kwijt. Dus dan geldt dat 'alles bij de hand' niet meer. Integendeel: het risico dat je per ongeluk iets belangrijks weggooit, wordt groter naarmate je bureaublad voller raakt. Maak daarom mappen aan, gebruik de standaard 'Documenten'-map en archiveer wat je niet meer nodig hebt.

10. Geen wachtwoord of vergrendeling instellen

Veel mensen gebruiken hun laptop thuis of op werk, en denken daardoor geen wachtwoord nodig te hebben. Maar bij diefstal of verlies ligt je hele digitale leven open. Je mail, documenten, foto's, inloggegevens en opgeslagen wachtwoorden zijn vaak met één klik bereikbaar. Een sterk wachtwoord of pincode op je account, automatische vergrendeling na inactiviteit en versleuteling van je harde schijf maken je laptop veel veiliger. Het kost je nauwelijks extra tijd bij het opstarten, maar voorkomt grote problemen als je laptop ooit in verkeerde handen valt.