Zo maak je Windows sneller, beter en persoonlijker
Een andere taakbalk, een aangepast startmenu, het menu van de rechtermuisknop eindelijk met je eigen opties: in hoeverre kun je Windows écht aan je wensen aanpassen? Neem geen genoegen meer met de standaardfunctionaliteit van het besturingssysteem. We trekken de trukendoos open!
Wil jij het maximale uit Windows halen? Dan hoef je niet verder te zoeken! In dit artikel vertellen wij jou hoe je onder andere:
- De taakbalk aanpassen
- De opdrachtpromp moet gebruiken
- Het uiterlijk van Windows moet aanpassen
- Prestaties kan optimaliseren
Wil jij meer halen uit Windows? Lees dan: Haal alles uit Verkenner-tabbladen in Windows 11
Taakbalk aanpassen
Maak je gebruik van Windows 10 en heb je behoefte om de taakbalk even flink onder handen te nemen? Groot gelijk: de balk gaat vooral bij Windows 10 alweer enige tijd mee en kan wel een opfrisbeurt gebruiken. We maken gebruik van 7+ Taskbar Tweaker, een no-nonsense programma waarmee je de balk naar je hand zet. Het programma bestaat uit één overzichtelijk venster.
In de sectie Taakbalk items kies je wat er moet gebeuren als je met de rechtermuisknop op de balk klikt. Heb je geen behoefte aan de jumplist (het lijstje met onder meer recente items), dan kies je bij Rechter muisklik voor de optie Standaard windowmenu. Ook helpt Taskbar Tweaker met het ‘uitkleden’ van het menu, als je geen behoefte hebt aan grafische poespas. Kies bijvoorbeeld bij Muis eroverheen bewegen voor Lijst. Plaats je de muis nu op een taakbalkknop, dan wordt er geen miniatuurweergave van het venster meer getoond, maar krijg je een tekstuele lijst met geopende vensters te zien.
De Windows-taakbalk onder handen nemen met 7+ Taskbar Tweaker.
Groeperen maar
In de sectie Groeperen en combineren van 7+ Taskbar Tweaker bepaal je hoe programma’s worden gegroepeerd. Wil je niet dat de programma’s worden gegroepeerd onder één knop, maar dat elke app een eigen knop krijgt? Kies bij Combineren voor Gegroepeerde items niet combineren. Heb je bijvoorbeeld meerdere Word-documenten of browservensters geopend, dan krijgt elk venster voortaan een eigen knop: vergelijkbaar met eerdere Windows-versies. In de sectie Andere taakbalkopties kun je het muiswiel instellen om snel tussen knoppen te wisselen (kies Wisselen tussen taakbalkknoppen).
Interessant is de optie bij Dubbel muisklik op lege ruimte. Hier kun je een actie koppelen aan de dubbele muisklik. Kies bijvoorbeeld voor Ctrl+Alt+Tab als je met een dubbele muisklik het venster wilt zien waarmee je tussen geopende vensters schakelt. Tot slot is er de sectie Diversen. Hier kun je kleinere aanpassingen doen. Bijvoorbeeld knoppen verbergen (Verberg de Startknop en Verberg knop ‘Bureaublad weergeven’) en standaardfuncties uitbreiden (Toon seconden bij systeemvakklok). Via de sectie Vastgemaakte items (uiterst rechts in het venster) kun je de menu’s van de Windows-taakbalk compacter maken (Verwijder extra ruimte tussen items) en het klikgedrag van de muis aanpassen (Openen met dubbel muisklik).
Je kunt de taakbalk tot in detail aanpassen.
Schuiven maar
Als je Windows 10 gebruikt op een laptop met touchscreen, kun je de computer uitschakelen door een afsluitscherm naar beneden te schuiven met je vinger. Een stuk indrukwekkender dan de officiële optie Uitschakelen in het Startmenu. Met een slimme truc kunnen we die functie alsnog toevoegen aan een traditioneel systeem zonder touchscreen. We hebben hiervoor geen externe software nodig.
Klik met de rechtermuisknop op een leeg gedeelte van het bureaublad en kies Nieuw/Snelkoppeling. Typ in het invoervak SlideToShutDown. Klik hierna met de rechtermuisknop op de zojuist gemaakte snelkoppeling en kies Eigenschappen. In het vak Sneltoets geef je hierna op met welke toetsencombinatie je deze functie wilt aanroepen. Klaar!
Terug naar start!
Gaat er onverhoopt iets mis bij het ‘tweaken’ van Windows, dan kun je terugkeren naar een punt in het verleden. Je maakt hiervoor gebruik van Systeemherstel, de ingebouwde back-upfunctie waarvan het elders besproken Ultimate Windows Tweaker ook gebruikmaakt. Open het Startmenu en typ Herstelpunt. Kies Een herstelpunt maken. Op de tab Systeembeveiliging klik je op Systeemherstel en volg je de stappen van de wizard. Om expliciet een herstelpunt te maken, bijvoorbeeld voordat je een ingrijpende aanpassing doet, klik je op dezelfde tab op de knop Maken. Geef het herstelpunt een naam. Via de knop Configureren (op de tab Systeembeveiliging) geef je aan hoeveel schijfruimte wordt gereserveerd voor de opslag van herstelpunten.
Opdrachtprompt
Echte liefhebbers werken (af en toe) nog met de Opdrachtprompt, bijvoorbeeld voor het uitvoeren van veelvoorkomende taken of wat geavanceerder systeembeheer. Behoor jij tot deze groep? Je kunt het uiterlijk van dit onderdeel aanpassen. Zodra je de Opdrachtprompt hebt geopend, klik je met de rechtermuisknop op de titelbalk van het venster. Kies Eigenschappen. Een venster met aanpassingsmogelijkheden verschijnt. Hier bepaal je onder meer lettertype en -grootte (via de tab Lettertype), de venstergrootte en -positie (tab Indeling), maar ook de gebruikte kleurenset (via de tab Kleuren).
Werp ook een blik op de optie Matheid. Via de schuifregelaar bepaal je de doorzichtigheid van het venster. In de praktijk is dat vooral handig als je intensief met de Opdrachtprompt werkt en ook in de gaten wilt houden wat er op de achtergrond gebeurt.
Pas het uiterlijk van de Opdrachtprompt aan.
Alternatief schijfpictogram
Als je meerdere schijven – of partities – gebruikt, is het handig om deze visueel van elkaar te onderscheiden. De manier: een alternatief schijfpictogram instellen. We maken hiervoor gebruik van een extern programma, maar overdrijven het verder niet. Met Drive Icon kun je het pictogram snel aanpassen, en verder niets.
Het venster is simpel van opzet. Bij Drive selecteer je het station dat je onder handen wilt nemen. Klik hierna bij Icon op de knop Bladeren en wijs het gewenste pictogram aan. Bij Preview zie je hoe dat eruit ziet. Bevestig met een klik op Apply. Open de Verkenner en geniet van het eindresultaat.
Ieder een eigen kleur
Met Folder Marker kun je je favoriete mappen een eigen kleur geven en daarmee eenvoudig herkennen.
De werking is eenvoudig. Klik met de rechtermuisknop op de map die je van een andere kleur wilt voorzien en kies voor Mark Folder. Vervolgens kies je uit een set standaardpictogrammen (bijvoorbeeld een map met een slot, als je wilt aangeven dat het om privé-bestanden gaat). Onder het submenu Colors vind je een set met beschikbare kleuren.
Voorzie mappen van een eigen, onderscheidende kleur.
Klassieke menu’s
Maak je inmiddels gebruik van Windows 11, maar stoor je je aan het vereenvoudigde menu van de rechtermuisknop? Je kunt het menu herstellen naar het menu zoals je kent uit Windows 10. Je maakt hiervoor gebruik van het Windows-register.
Open het Startmenu en typ Regedit.exe. Kies Register-editor. Ga naar de sleutel HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\CLASSES\CLSID. Kies Nieuw/Sleutel. Noem deze {86ca1aa0-34aa-4e8b-a509-50c905bae2a2}. Klik erop met de rechtermuisknop en kies Nieuw/Sleutel. Deze noem je InprocServer32. Dubbelklik op Standaard (rechts in het venster) en sluit hierna dit venster weer, zodat de instelling leeg blijft. Na het opnieuw starten van Windows is het volledige menu van de rechtermuisknop weer beschikbaar.
Meest recente venster
Windows 10 kent een handige registeraanpassing die ervoor zorgt dat automatisch het meest recente venster wordt geopend als je klikt op een taakbalkknop die meerdere achterliggende vensters heeft (bijvoorbeeld Word en meerdere Word-documenten of Chrome en meerdere websites). Je hoeft daardoor niet meer telkens te kiezen uit de verschillende vensters.
Open het Startmenu en typ Regedit.exe. Kies Register-editor. Ga naar de sleutel HKEY_CURRENT_USER \Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Explorer\Advanced. Klik hierop met de rechtermuisknop en kies Nieuw/DWORD-waarde (32-bit). Deze geef je de naam LastActiveClick. Dubbelklik op de zojuist gemaakte waarde en typ 1 in het vak Waardegegevens. Klik op OK en sluit het register af. Nadat je Windows opnieuw hebt opgestart, is de aanpassing actief.
Via het Windows-register pas je geavanceerde optie aan.
Verborgen opties
Niet alle instellingen kun je via de gebruikersomgeving van Windows aanpassen. Met het gratis programma Ultimate Windows Tweaker kom je een stuk verder. Er zijn verschillende versies beschikbaar voor Windows 10 en voor Windows 11. Het programma heeft een aantal belangrijke eigenschappen. Allereerst hoef je het niet te installeren: je voert het programma alleen uit wanneer je het nodig hebt en sluit het hierna simpelweg weer af. Daarnaast kent het een logische opbouw, zodat je snel je weg kunt vinden. In het hoofdvenster vind je aan de linkerzijde een overzicht van de categorieën.
Maak voordat je aan de slag gaat een herstelpunt. In geval van problemen kun je de staat van de computer herstellen naar dit eerder gemaakte punt. Open de sectie System Information en klik op Create System Restore Point.
Prettig aan Ultimate Windows Tweaker: je hoeft het niet te installeren.
Aanpassen
Nu de back-up is gemaakt, kunnen we aan de slag. Open de sectie Customization. Rechts vind je de verschillende subcategorieën. Klik op de knop Extended Info Bar (onderin het venster). De balk toont per optie een uitgebreide uitleg, zodat je weet wat een aanpassing inhoudt. Op de tab Windows 10 (of Windows 11) kun je onder meer het Startmenu aanpassen. In de sectie Customize Power Menu and User Menu geef je aan welke energie-opties (zoals Slaapstand) in het Startmenu mogen verschijnen.
Heb je geen behoefte aan animaties, werp dan een blik op Start Animations. Via de knop Disable Start Animations kun je alle animaties van het Startmenu uitschakelen, waardoor het menu aanzienlijk vlotter opent. Via de overige vakken – zoals Quick Access – bepaal je welke opties wel of juist niet mogen worden getoond. Wil je bijvoorbeeld niet dat de lijst met recente bestanden verschijnt, dan haal je het vinkje weg bij Show Recent Files.
Ander uiterlijk en werking
Open hierna het tabblad Taskbar. In de sectie Appearance kun je onderdelen van de Windows-taakbalk verwijderen, zoals het volume- en netwerkpictogram. Vooral handig is de sectie Taskbar Thumbnail. Hier bepaal je de afmetingen van de miniatuurweergaven van vensters die op de taakbalk worden getoond. Heb je de instellingen aangepast, dan open je de tab File Explorer. Bepaal welke onderdelen je in de Verkenner wilt zien of juist wilt verbergen. Zo geef je hier onder meer aan of je standaardonderdelen zoals OneDrive in het venster wilt zien of geen behoefte hebt aan deze ‘reclame’ (bijvoorbeeld als je een andere clouddienst gebruikt).
Op de tab Universal UI vind je de instellingen voor het vergrendelscherm en algemene meldingen. Geef hier bijvoorbeeld aan dat je geen reclame wilt voor de Microsoft Store, zodra je een onbekend bestandstype probeert te openen (via de optie Disable ‘Look for an app in the Store’ when unknown file type is opened).
Op deze tab vind je de algemene instellingen.
Hoogste versnelling
Bij het binnenstebuiten keren van Windows hoef je je niet te beperken tot het aanpassen van de gebruikersomgeving. Ook kun je de prestaties optimaliseren. Ultimate Windows Tweaker heeft hiervoor een aparte sectie: Performance. De eerste drie opties zijn interessant voor het versnellen van Windows als je de computer uitschakelt of in geval van een vastloper.
Sluit je de computer af en wil je niet lang wachten totdat eventuele geopende programma’s worden afgesloten? Verlaag dan de waarde bij de optie Waiting time to kill applications timeout during shutdown. Om te zorgen dat de services sneller dan normaal worden afgesloten tijdens het afsluiten van de computer, verlaag je bovendien de waarde (in milliseconden) bij Waiting time to end services at shutdown. Tot slot is er de optie Waiting time to kill non-responding applications: verlaag deze waarde om dwarsliggende apps snel af te sluiten.
Je kunt ook de standaardinstellingen voor prestaties aanpassen.
Snel, sneller, snelst
We blijven nog even bij de opties voor prestatieverbetering van Windows. In het onderste gedeelte van de sectie Performance vind je losse opties om Windows sneller te laten werken. Je hoeft Windows niet te laten wachten bij problemen, maar je kunt er ook voor kiezen om vastlopende apps automatisch af te sluiten. Plaats een vinkje bij Auto-end non responsive programs. Dezelfde voortvarendheid heeft de optie Restart Shell automatically after some error. Die zorgt ervoor dat de gebruikersomgeving opnieuw wordt geladen bij een vastloper. De opties voor échte snelheidsverbetering vinden we verderop, maar zijn alleen geschikt als je bereid bent bepaalde functionaliteit in te leveren. Maak je geen gebruik van de ingebouwde zoek- en indexeerfunctie van Windows, dan kun je de snelheid van Windows flink ophogen door een vinkje te plaatsen bij Turn off search indexer. Ook behaal je winst door grafische extra’s uit te schakelen. Plaats een vinkje bij Disable smooth scrolling, zodat de Verkenner een tandje sneller loopt zonder animaties.
Windows gebruikt op de achtergrond verschillende ‘intelligentie’ om programma’s sneller te laten starten. Zo houdt functie Superfetch bij welke programma’s je regelmatig gebruikt en worden deze deels alvast op de achtergrond klaargezet. De opstarttijd van Windows neemt hierdoor wel toe. Geen behoefte aan die functies? Plaats een vinkje bij de opties Disable Prefetch Service en Disable Superfetch Service.
Schakel de onnodige poespas uit.
