Een andere taakbalk, een aangepast startmenu, het menu van de rechtermuisknop eindelijk met je eigen opties: in hoeverre kun je Windows écht aan je wensen aanpassen? Neem geen genoegen meer met de standaardfunctionaliteit van het besturingssysteem. We trekken de trukendoos open!

Taakbalk aanpassen

Maak je gebruik van Windows 10 en heb je behoefte om de taakbalk even flink onder handen te nemen? Groot gelijk: de balk gaat vooral bij Windows 10 alweer enige tijd mee en kan wel een opfrisbeurt gebruiken. We maken gebruik van 7+ Taskbar Tweaker, een no-nonsense programma waarmee je de balk naar je hand zet. Het programma bestaat uit één overzichtelijk venster.

In de sectie Taakbalk items kies je wat er moet gebeuren als je met de rechtermuisknop op de balk klikt. Heb je geen behoefte aan de jumplist (het lijstje met onder meer recente items), dan kies je bij Rechter muisklik voor de optie Standaard windowmenu. Ook helpt Taskbar Tweaker met het ‘uitkleden’ van het menu, als je geen behoefte hebt aan grafische poespas. Kies bijvoorbeeld bij Muis eroverheen bewegen voor Lijst. Plaats je de muis nu op een taakbalkknop, dan wordt er geen miniatuurweergave van het venster meer getoond, maar krijg je een tekstuele lijst met geopende vensters te zien.

Groeperen maar

In de sectie Groeperen en combineren van 7+ Taskbar Tweaker bepaal je hoe programma’s worden gegroepeerd. Wil je niet dat de programma’s worden gegroepeerd onder één knop, maar dat elke app een eigen knop krijgt? Kies bij Combineren voor Gegroepeerde items niet combineren. Heb je bijvoorbeeld meerdere Word-documenten of browservensters geopend, dan krijgt elk venster voortaan een eigen knop: vergelijkbaar met eerdere Windows-versies. In de sectie Andere taakbalkopties kun je het muiswiel instellen om snel tussen knoppen te wisselen (kies Wisselen tussen taakbalkknoppen).

Interessant is de optie bij Dubbel muisklik op lege ruimte. Hier kun je een actie koppelen aan de dubbele muisklik. Kies bijvoorbeeld voor Ctrl+Alt+Tab als je met een dubbele muisklik het venster wilt zien waarmee je tussen geopende vensters schakelt. Tot slot is er de sectie Diversen. Hier kun je kleinere aanpassingen doen. Bijvoorbeeld knoppen verbergen (Verberg de Startknop en Verberg knop ‘Bureaublad weergeven’) en standaardfuncties uitbreiden (Toon seconden bij systeemvakklok). Via de sectie Vastgemaakte items (uiterst rechts in het venster) kun je de menu’s van de Windows-taakbalk compacter maken (Verwijder extra ruimte tussen items) en het klikgedrag van de muis aanpassen (Openen met dubbel muisklik).

Schuiven maar

Als je Windows 10 gebruikt op een laptop met touchscreen, kun je de computer uitschakelen door een afsluitscherm naar beneden te schuiven met je vinger. Een stuk indrukwekkender dan de officiële optie Uitschakelen in het Startmenu. Met een slimme truc kunnen we die functie alsnog toevoegen aan een traditioneel systeem zonder touchscreen. We hebben hiervoor geen externe software nodig.

Klik met de rechtermuisknop op een leeg gedeelte van het bureaublad en kies Nieuw/Snelkoppeling. Typ in het invoervak SlideToShutDown. Klik hierna met de rechtermuisknop op de zojuist gemaakte snelkoppeling en kies Eigenschappen. In het vak Sneltoets geef je hierna op met welke toetsencombinatie je deze functie wilt aanroepen. Klaar!

Opdrachtprompt

Echte liefhebbers werken (af en toe) nog met de Opdrachtprompt, bijvoorbeeld voor het uitvoeren van veelvoorkomende taken of wat geavanceerder systeembeheer. Behoor jij tot deze groep? Je kunt het uiterlijk van dit onderdeel aanpassen. Zodra je de Opdrachtprompt hebt geopend, klik je met de rechtermuisknop op de titelbalk van het venster. Kies Eigenschappen. Een venster met aanpassingsmogelijkheden verschijnt. Hier bepaal je onder meer lettertype en -grootte (via de tab Lettertype), de venstergrootte en -positie (tab Indeling), maar ook de gebruikte kleurenset (via de tab Kleuren).

Werp ook een blik op de optie Matheid. Via de schuifregelaar bepaal je de doorzichtigheid van het venster. In de praktijk is dat vooral handig als je intensief met de Opdrachtprompt werkt en ook in de gaten wilt houden wat er op de achtergrond gebeurt.

Alternatief schijfpictogram

Als je meerdere schijven – of partities – gebruikt, is het handig om deze visueel van elkaar te onderscheiden. De manier: een alternatief schijfpictogram instellen. We maken hiervoor gebruik van een extern programma, maar overdrijven het verder niet. Met Drive Icon kun je het pictogram snel aanpassen, en verder niets.

Het venster is simpel van opzet. Bij Drive selecteer je het station dat je onder handen wilt nemen. Klik hierna bij Icon op de knop Bladeren en wijs het gewenste pictogram aan. Bij Preview zie je hoe dat eruit ziet. Bevestig met een klik op Apply. Open de Verkenner en geniet van het eindresultaat.

Ieder een eigen kleur

Met Folder Marker kun je je favoriete mappen een eigen kleur geven en daarmee eenvoudig herkennen.

De werking is eenvoudig. Klik met de rechtermuisknop op de map die je van een andere kleur wilt voorzien en kies voor Mark Folder. Vervolgens kies je uit een set standaardpictogrammen (bijvoorbeeld een map met een slot, als je wilt aangeven dat het om privé-bestanden gaat). Onder het submenu Colors vind je een set met beschikbare kleuren.

Klassieke menu’s

Maak je inmiddels gebruik van Windows 11, maar stoor je je aan het vereenvoudigde menu van de rechtermuisknop? Je kunt het menu herstellen naar het menu zoals je kent uit Windows 10. Je maakt hiervoor gebruik van het Windows-register.

Open het Startmenu en typ Regedit.exe. Kies Register-editor. Ga naar de sleutel HKEY_CURRENT_USER\SOFTWARE\CLASSES\CLSID. Kies Nieuw/Sleutel. Noem deze {86ca1aa0-34aa-4e8b-a509-50c905bae2a2}. Klik erop met de rechtermuisknop en kies Nieuw/Sleutel. Deze noem je InprocServer32. Dubbelklik op Standaard (rechts in het venster) en sluit hierna dit venster weer, zodat de instelling leeg blijft. Na het opnieuw starten van Windows is het volledige menu van de rechtermuisknop weer beschikbaar.

Meest recente venster

Windows 10 kent een handige registeraanpassing die ervoor zorgt dat automatisch het meest recente venster wordt geopend als je klikt op een taakbalkknop die meerdere achterliggende vensters heeft (bijvoorbeeld Word en meerdere Word-documenten of Chrome en meerdere websites). Je hoeft daardoor niet meer telkens te kiezen uit de verschillende vensters.

Open het Startmenu en typ Regedit.exe. Kies Register-editor. Ga naar de sleutel HKEY_CURRENT_USER \Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Explorer\Advanced. Klik hierop met de rechtermuisknop en kies Nieuw/DWORD-waarde (32-bit). Deze geef je de naam LastActiveClick. Dubbelklik op de zojuist gemaakte waarde en typ 1 in het vak Waardegegevens. Klik op OK en sluit het register af. Nadat je Windows opnieuw hebt opgestart, is de aanpassing actief.

Verborgen opties

Niet alle instellingen kun je via de gebruikersomgeving van Windows aanpassen. Met het gratis programma Ultimate Windows Tweaker kom je een stuk verder. Er zijn verschillende versies beschikbaar voor Windows 10 en voor Windows 11. Het programma heeft een aantal belangrijke eigenschappen. Allereerst hoef je het niet te installeren: je voert het programma alleen uit wanneer je het nodig hebt en sluit het hierna simpelweg weer af. Daarnaast kent het een logische opbouw, zodat je snel je weg kunt vinden. In het hoofdvenster vind je aan de linkerzijde een overzicht van de categorieën.

Maak voordat je aan de slag gaat een herstelpunt. In geval van problemen kun je de staat van de computer herstellen naar dit eerder gemaakte punt. Open de sectie System Information en klik op Create System Restore Point.

Aanpassen

Nu de back-up is gemaakt, kunnen we aan de slag. Open de sectie Customization. Rechts vind je de verschillende subcategorieën. Klik op de knop Extended Info Bar (onderin het venster). De balk toont per optie een uitgebreide uitleg, zodat je weet wat een aanpassing inhoudt. Op de tab Windows 10 (of Windows 11) kun je onder meer het Startmenu aanpassen. In de sectie Customize Power Menu and User Menu geef je aan welke energie-opties (zoals Slaapstand) in het Startmenu mogen verschijnen.

Heb je geen behoefte aan animaties, werp dan een blik op Start Animations. Via de knop Disable Start Animations kun je alle animaties van het Startmenu uitschakelen, waardoor het menu aanzienlijk vlotter opent. Via de overige vakken – zoals Quick Access – bepaal je welke opties wel of juist niet mogen worden getoond. Wil je bijvoorbeeld niet dat de lijst met recente bestanden verschijnt, dan haal je het vinkje weg bij Show Recent Files.

Ander uiterlijk en werking

Open hierna het tabblad Taskbar. In de sectie Appearance kun je onderdelen van de Windows-taakbalk verwijderen, zoals het volume- en netwerkpictogram. Vooral handig is de sectie Taskbar Thumbnail. Hier bepaal je de afmetingen van de miniatuurweergaven van vensters die op de taakbalk worden getoond. Heb je de instellingen aangepast, dan open je de tab File Explorer. Bepaal welke onderdelen je in de Verkenner wilt zien of juist wilt verbergen. Zo geef je hier onder meer aan of je standaardonderdelen zoals OneDrive in het venster wilt zien of geen behoefte hebt aan deze ‘reclame’ (bijvoorbeeld als je een andere clouddienst gebruikt).

Op de tab Universal UI vind je de instellingen voor het vergrendelscherm en algemene meldingen. Geef hier bijvoorbeeld aan dat je geen reclame wilt voor de Microsoft Store, zodra je een onbekend bestandstype probeert te openen (via de optie Disable ‘Look for an app in the Store’ when unknown file type is opened).

Hoogste versnelling

Bij het binnenstebuiten keren van Windows hoef je je niet te beperken tot het aanpassen van de gebruikersomgeving. Ook kun je de prestaties optimaliseren. Ultimate Windows Tweaker heeft hiervoor een aparte sectie: Performance. De eerste drie opties zijn interessant voor het versnellen van Windows als je de computer uitschakelt of in geval van een vastloper.

Sluit je de computer af en wil je niet lang wachten totdat eventuele geopende programma’s worden afgesloten? Verlaag dan de waarde bij de optie Waiting time to kill applications timeout during shutdown. Om te zorgen dat de services sneller dan normaal worden afgesloten tijdens het afsluiten van de computer, verlaag je bovendien de waarde (in milliseconden) bij Waiting time to end services at shutdown. Tot slot is er de optie Waiting time to kill non-responding applications: verlaag deze waarde om dwarsliggende apps snel af te sluiten.

Snel, sneller, snelst

We blijven nog even bij de opties voor prestatieverbetering van Windows. In het onderste gedeelte van de sectie Performance vind je losse opties om Windows sneller te laten werken. Je hoeft Windows niet te laten wachten bij problemen, maar je kunt er ook voor kiezen om vastlopende apps automatisch af te sluiten. Plaats een vinkje bij Auto-end non responsive programs. Dezelfde voortvarendheid heeft de optie Restart Shell automatically after some error. Die zorgt ervoor dat de gebruikersomgeving opnieuw wordt geladen bij een vastloper. De opties voor échte snelheidsverbetering vinden we verderop, maar zijn alleen geschikt als je bereid bent bepaalde functionaliteit in te leveren. Maak je geen gebruik van de ingebouwde zoek- en indexeerfunctie van Windows, dan kun je de snelheid van Windows flink ophogen door een vinkje te plaatsen bij Turn off search indexer. Ook behaal je winst door grafische extra’s uit te schakelen. Plaats een vinkje bij Disable smooth scrolling, zodat de Verkenner een tandje sneller loopt zonder animaties.

Windows gebruikt op de achtergrond verschillende ‘intelligentie’ om programma’s sneller te laten starten. Zo houdt functie Superfetch bij welke programma’s je regelmatig gebruikt en worden deze deels alvast op de achtergrond klaargezet. De opstarttijd van Windows neemt hierdoor wel toe. Geen behoefte aan die functies? Plaats een vinkje bij de opties Disable Prefetch Service en Disable Superfetch Service.

De verkiezingen lijken nog ver weg, maar voor je het weet is het 29 oktober. Om te bepalen welke partij het best bij je past, bestaan er al jaren hulpmiddelen als StemWijzer en Kieskompas. Bij de juiste partij uitkomen is misschien niet zo lastig, maar: op welke persoon ga je stemmen? Een nieuwe AI-tool helpt je daarbij door het werk van Kamerleden zelf naast elkaar te zetten.

BeleidsRadar bundelt meer dan een miljoen parlementaire documenten in één omgeving. Denk aan Kamervragen, moties, stemmingen en debatbijdragen. Je kunt daar op twee manieren mee aan de slag: via gestructureerde overzichten per thema, zoals klimaat, zorg of onderwijs, of via een open gesprek met de assistent waarin je je vraag gewoon in het Nederlands stelt. Bij elk antwoord krijg je verwijzingen naar de brondocumenten, zodat je kunt doorklikken en zelf controleren.

De tool richt zich primair op zittende Kamerleden, omdat daarover de meeste concrete parlementaire data beschikbaar is. Voor nieuwe kandidaten zoekt de AI-assistent in andere bronnen, zoals gemeenteraden, Provinciale Staten of verkiezingsprogramma's.

Zo werkt het in de praktijk

Je start op https://beleidsradar.nl/kamerleden. Kies een thema of een Kamerlid, of stel een vraag in natuurlijke taal. Vraag je bijvoorbeeld: "Welke Kamerleden zijn voor verhoging of koppeling van de pensioenleeftijd aan de levensverwachting?", dan vat de assistent samen welke partijen en Kamerleden zich daar in het verleden voor uitspraken, met links naar wetsvoorstellen, moties en stemmingen. Het gaat dus om wat er daadwerkelijk is ingediend of gesteund, niet om losse uitspraken in de media.

Wil je juist inzoomen op een persoon, dan zie je per Kamerlid waar hij of zij veel aan werkt en hoe er in de afgelopen periode is gestemd. Dat geeft snel gevoel bij iemands dossierkennis en prioriteiten.

Geen kant-en-klaar stemadvies

Verwacht geen pasklare steminstructie als "Ben je voor een lagere pensioenleeftijd, kies dan kandidaat X". De assistent helpt je vooral om relevante stukken te vinden en verbanden te zien. Bij heel specifieke vragen kan het systeem soms nog geen direct antwoord geven. Op een vraag als "Wie stemde vóór de motie van Soepboer en Grinwis over subsidies voor verduurzaming van veerdiensten?" kwam er geen kant-en-klaar overzicht. Je kunt dan wel meteen doorklikken naar de motie zelf, waarna je de stemming handmatig kunt nalopen. Zie de dienst dus als hulpmiddel om je te verdiepen, niet als adviesmachine die vertelt waar je op moet stemmen.

Voor wie is deze tool interessant?

BeleidsRadar is vooral iets voor kiezers die verder willen kijken dan partijprogramma's of campagnebeloftes. Wil je weten wat een Kamerlid in de afgelopen periode concreet heeft gedaan, dan helpt dit systeem om feiten boven tafel te krijgen. Zo kun je je beter oriënteren op de persoon achter de partij.

Transparantie en controle

Kunstmatige intelligentie maakt fouten en is nooit volledig neutraal. Daarom toont BeleidsRadar bij elke reactie de gebruikte bronnen. Dat helpt bij controle en maakt duidelijk waar conclusies vandaan komen. Blijf zelf scherp: vergelijk meerdere documenten, kijk naar de context van een stemverklaring en weeg recente ontwikkelingen mee.

Toegang en periode

De dienst is gratis te gebruiken tot en met 29 oktober. Je kunt dagelijks vijf gesprekken voeren met de assistent en daarnaast door de thematische overzichten bladeren. Beginpunt: https://beleidsradar.nl/kamerleden.

Met de nieuwe Tensor G5-chip voor slimmere AI-functies, een helderder scherm en Pixelsnap voor magnetische accessoires probeert Google je te overtuigen een Pixel 10 Pro aan te schaffen. Maar met een adviesprijs van minimaal 1099 euro kan dat nog lastig worden.

De Google Pixel 10 Pro behoudt het herkenbare ontwerp van zijn voorgangers, met de horizontale camerabalk en platte zijkanten. De constructie bestaat uit een aluminium frame en een beschermlaag van Gorilla Glass Victus 2 aan de voor- en achterzijde. Het toestel beschikt daarnaast over een IP68-certificering voor stof- en waterbestendigheid. Naast de nieuwe kleuren Jade (lichtgroen) en Porselein (roomwit) heeft de 10 Pro een functionele toevoeging: Pixelsnap. Dit is een magnetisch systeem voor draadloze Qi2-opladers (vergelijkbaar met MagSafe op iPhone).

Het toestel is uitgerust met een Super Actua oleddisplay van 6,3 inch. Het scherm heeft een variabele verversingssnelheid die kan oplopen tot 120 Hz. Dat resulteert in een vloeiende weergave van bewegende beelden. Google heeft de maximale piekhelderheid verhoogd naar 3300 nits. Daardoor kun je in vrijwel elke omgeving goed zien wat er op het scherm gebeurt, zelfs wanneer het buiten erg zonnig is. De resolutie en overige basisspecificaties van het scherm zijn verder gelijk gebleven ten opzichte van de Pixel 9 Pro van een jaar eerder.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Nieuwe Tensor-processor

De nieuwste Pixel wordt aangedreven door de Tensor G5-processor, die (uiteraard) geoptimaliseerd is voor AI-taken en soepele prestaties levert bij dagelijks gebruik. Hoewel de chip een duidelijke verbetering is ten opzichte van zijn voorganger, loopt-ie toch achter op wat de concurrentie te bieden heeft, zoals Samsung en Apple. Dat is in de praktijk gelukkig zelden merkbaar, behalve bij zeer zware games. Standaard is het toestel uitgerust met een ruime 16 GB aan werkgeheugen, waardoor multitasking geen enkel probleem vormt voor de Pixel 10 Pro.

Het toestel beschikt bovendien over een 4870mAh-batterij die het gemakkelijk een dag volhoudt. Opladen kan met een vermogen van 30 watt, waarmee je de batterij in ongeveer anderhalf uur volledig oplaadt. Een belangrijke vernieuwing is, zoals gezegd, de ondersteuning voor de Qi2-standaard voor draadloos opladen. Dankzij het ingebouwde Pixelsnap-magneetsysteem kun je de telefoon eenvoudig uitlijnen met ondersteunde draadloze laders. Veel reeds beschikbare magnetische accessoires werken gewoon met de Pixel 10-lijn.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Veel ontbrekende functies

De Pixel 10 Pro draait op Android 16 en mag daarnaast rekenen op zeven jaar aan software- en beveiligingsupdates (net zoals de andere Pixels). Dat garandeert een lange levensduur met toegang tot toekomstige functies en de nieuwste beveiliging. De nieuwe Android-versie kenmerkt zich door veel kleine aanpassingen door te voeren. De verschillende iconen in de statusbalk ogen wat voller en speelser, terwijl de toevoeging van transparante elementen het systeem wat levendiger maakt. Het strakke en saaie karakter is daardoor verdwenen.

Verder valt vooral op dat de Pixel 10 Pro zijn potentie in Nederland niet waarmaakt. Jaarlijks presenteert Google een hoop AI-functies die de aanschaf voor een Pixel kunnen maken of breken, maar die zijn zelden beschikbaar in de Benelux. Opties die nu schitteren in afwezigheid zijn Magic Cue, Ask Photos en Live Call Translate. Hoewel, die laatstgenoemde functie wérkt technisch gezien wel in de Benelux, maar niet in de lokale talen. Die kun je dus alleen in het Engels gebruiken, wat de inzetbaarheid op dagelijks niveau drastisch vermindert.

100x inzoomen of AI?

Verder is de Google Pixel 10 Pro uitgerust met een bekend en veelzijdig camerasysteem, bestaande uit een hoofdcamera van 50 megapixel en een ultragroothoeklens en telelens met 5x optische zoom (allebei 48 megapixel). Hoewel de hardware grotendeels ongewijzigd is ten opzichte van vorig jaar, is de fotokwaliteit nog altijd indrukwekkend. Dankzij Googles geavanceerde beeldverwerking levert het toestel onder de meeste lichtomstandigheden scherpe, consistente en gedetailleerde foto's met een uitstekend dynamisch bereik. Zo kennen we de Pixel.

Een nieuwe functie is de 100x Pro Res Zoom, die AI gebruikt om objecten op grote afstand dichterbij te halen. De resultaten hiervan zijn wisselend: de functie kan effectief zijn voor landschappen of architectuur, maar heeft de neiging om details zoals tekst onjuist te reconstrueren (eigenlijk zoals veel AI-diensten dat nu ook al doen). In situaties met weinig licht neemt de algehele prestatie van het camerasysteem af, met name bij de ultragroothoek- en telelens. Ook de videokwaliteit in het donker blijft een aandachtspunt voor het toestel.

Pixel 10 Pro kopen?

Hoewel Google best wat vraagt voor het toestel en de Pixel 10 Pro op behoorlijk wat punten achterloopt op de concurrentie, zijn we toch enthousiast over het apparaat. De 10 Pro is namelijk een capabele en compacte smartphone, die lekker in de hand ligt en perfect presteert voor alledaags taken. Zo eerlijk moeten we dan ook weer zijn. Het beeldscherm laat weinig te wensen over, de foto's komen over het algemeen goed uit de verf en de batterijduur is acceptabel. We laden onze smartphones meestal toch wel elke dag of anderhalve dag op.

Ja, de Pixel 10 Pro mist flink wat AI-functies in Nederland. Maar veel mensen verzetten zich nog altijd tegen dergelijke functionaliteit, waardoor ze die ook niet zullen missen. Dan ligt de focus op software (die veel speelser en duidelijker is) en algemene cameraprestaties, en op die vlakken scoort Google gewoon goed. Een ander nadeel is dan misschien nog de oplaadsnelheid, maar ook daar kun je prima omheen werken. Het allergrootste struikelblok is en blijft de prijs. Voor minimaal 1099 euro krijg je bij de concurrentie, technisch gezien, meer waar voor je geld.