Waarschuwingsplan van Stichting Brein strandt bij rechter

Stichting Brein krijgt vanuit de entertainmentindustrie een flinke som geld om piraterij doorlopend te bestrijden. Sinds enkele jaren is de stichting een koers gaan varen om up- en downloaders zelf te bedreigen met brieven voor mogelijke schikkingen of rechtszaken, in de hoop mensen af te schrikken om te downloaden. De stichting stelt hiervoor IP-adressen van Nederlandse downloaders te verzamelen.

Krijg ik een dreigbrief van Brein?

De stichting heeft echter nog geen enkele downloader kunnen aanschrijven. Het plan loopt namelijk spaak. De IP-adressen leiden naar de provider, die provider kan het IP-adres koppelen aan de NAW-gegevens van klanten. Providers zien zichzelf als een neutrale partij die enkel internettoegang faciliteert en zijn niet happig persoonsgegevens af te staan, waarna de stichting weer eens een rechtszaak aanspande. Meermaals.

In deze rechtszaak tussen Brein en provider Ziggo probeerde de stichting de adresgegevens van iemand te achterhalen die mogelijk e-books deelde. De rechter ging hier niet in mee. Allereerst stelde de rechter dat er onvoldoende bewijs is dat de IP-adreshouder ook degene is die illegaal handelt.

Tevens mag Ziggo de persoonsgegevens niet afstaan omdat dit in strijd is met de AVG. De rechter stelt dat de provider een vergunning van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) nodig heeft om persoonsgegevens aan een IP-adres te koppelen. Deze vergunning heeft Ziggo niet.

Brein werd al eerder teruggefloten

Het is niet de eerste keer dat Stichting Brein bot vangt. In februari trok de rechter een soortgelijke conclusie nadat de stichting een kort geding had aangespannen om persoonsgegevens van een torrent-gebruiker te achterhalen: de provider mag zonder vergunning van de AP geen persoonsgegevens afstaan.

De stichting laat het er niet bij zitten en gaat in beroep tegen beide uitspraken. In een reactie laat de stichting weten dat ze het niet eens zijn met de uitspraak en internetters intimideren met brieven als ‘minst ingrijpende’ mogelijkheid zien. Daarom vindt de stichting dat ze op deze manier namens rechthebbenden mag ‘handhaven’. De stichting mag overigens alleen handhaven namens rechthebbenden en is zelf geen rechterlijke macht die bevoegd is straffen uit te delen.

Toch lijkt het er op dat de stichting zijn koers weer moet verleggen. De geldschieters van de stichting zullen ongetwijfeld resultaat willen zien. Als het plan om door dreigbrieven mensen af te schrikken steevast strandt bij de rechter, zal dat een averechts effect hebben op wie downloadt.

Downloaden blijft illegaal

Ondanks dat de stichting vooralsnog niet achter individuele downloaders aan kan gaan, houdt dat niet in dat downloaden legaal is. Na lang juridisch getouwtrek is bepaald dat zowel up- als downloaden van beschermd materiaal illegaal is. In het verleden werd dit anders geïnterpreteerd; een thuiskopieheffing op gegevensdragers compenseerde voor het downloaden uit illegale bron. Inmiddels is besloten dat dit downloaden ook illegaal is. De thuiskopieheffing is echter nooit opgeheven.

Hoewel downloaden uit illegale bron niet mag, is handhaving lastig. Blokkades van sites zijn makkelijk te omzeilen en met bijvoorbeeld een VPN-dienst valt voor Stichting Brein geen IP-adres van de downloader zelf te achterhalen. Zelfs als de stichting het IP-adres bemachtigt blijft de stichting met lege handen staan door dit besluit van de rechter.

Hierdoor lijkt goed legaal aanbod de enige beproefde manier die wél werkt piraterij te bestrijden, zoals dat eerder gebeurde door de opkomst van muziekstreamingdiensten.