Na een periode met weinig ontwikkeling staan er weer de nodige grote, interessante productlanceringen klaar voor desktop-pc’s. Zo heeft Intel eind 2024 nieuwe Core Ultra-cpu’s geïntroduceerd, AMD de Ryzen 9000-cpu’s en Nvidia nieuwe RTX 5000-videokaarten. Hoog tijd om je desktop-pc dus weer eens een update te geven, waarbij een mooie behuizing uiteraard niet mag ontbreken! Wij hebben de twaalf beste behuizingen van dit moment voor jou op een rijtje gezet.

Er zijn momenteel honderden verschillende behuizingen te koop in de Benelux. Ze komen in verschillende soorten en maten. Er is niet zoiets als de beste behuizing voor iedereen, want de markt voor behuizingen is volwassen daardoor gevuld met vooral ‘prima’ behuizingen. Vooral je smaak en persoonlijke voorkeuren moeten de doorslag geven. Het is daarom belangrijk om eerst in kaart te brengen wat voor jou belangrijk is.

In dit artikel kijken we daarom ook eerst naar een stappenplan met de zaken waar je over na moet denken voordat je een nieuwe behuizing koopt. We hebben we een voorselectie gemaakt uit tientallen behuizingen, waarbij de twaalf in deze review het meest interessant zijn voor een zo breed mogelijk aantal doeleinden. Voor de ideale behuizing zul je zelf eerst duidelijk moeten hebben wat je precies nodig hebt.

Formaat

De eerste vraag is een vooral een praktische: hoe groot of klein wil je dat je nieuwe pc wordt? Dit is vooral een subjectieve overweging. Een grote behuizing is makkelijker om mee te werken, biedt ruimte aan praktisch alle componenten die je maar kan bedenken en laat je veelal veel extra zaken als opslag toevoegen. Moderne videokaarten zijn erg groot geworden en de RTX 5000-kaarten zijn nog een stukje groter, dus met een grote kast loop je bij toekomstige upgrades minder risico.

©Design by Shisky - stock.adobe.com

Het formaat van je moederbord bepaalt mede hoe compact je behuizing kan zijn.

Een grote kast neemt ook meer ruimte in onder of op je bureau. Een strak, klein kastje is aanzienlijk aantrekkelijker, praktischer in de complete opstelling, en zoals je straks zult zien hoeft kleiner niet per se duurder of goedkoper te zijn. Breng eerst je andere componenten goed in kaart en bepaal vervolgens of de door jou gekozen behuizing ruimte biedt voor jouw moederbordformaat (atx, micro-atx of ITX), videokaart, opslagwens en de door jou gekozen koeloplossing. Houd daarbij ook rekening met eventuele upgrades in de toekomst.

©eliosdnepr - stock.adobe.com

Een grafische kaart moet qua lengte uiteraard in je behuizing passen.

Benodigde koelprestaties

Ga je voor een instap- of mid-range-systeem, dan zijn de prestaties van de meeste kasten tegenwoordig geen probleem meer. Alle door ons gekozen kasten kunnen een systeem met een mid-range-cpu en -gpu makkelijk aan wat koelprestaties betreft.

Ga je voor een echte top-end machine met een krachtige cpu, denk aan een Core i9, Core Ultra 9 of Ryzen 9 en een videokaart met een TDP van meer dan 250 watt, kies dan een van de kasten met vier of vijf sterren voor koelprestaties in de tabel (zie onderaan dit artikel).

Extra eigenschappen

Vraag jezelf vervolgens af of er specifieke eigenschappen zijn die je graag zou willen hebben, waarbij de keerzijde van meer mogelijkheden vaak een hogere prijs is. Let daarbij vooral op het aantal ventilatoren dat je erbij krijgt, of dat je die er nog los bij moet kopen. Een fanhub om ze allemaal op aan te sluiten is een fijne bonus, net als een RGB-hub als je daar waarde aan hecht.

Let ook op het aantal usb-poorten op de behuizing. Sommige behuizingen hebben eigenschappen die het bouwproces aanzienlijk makkelijker maken. Onderschat de waarde van deze tijdsbesparing niet, vooral als je geen held bent in pc bouwen. Een pc bouwen is eenvoudig, maar een case met 4 of 5 sterren voor inbouwgemak is aanzienlijk toegankelijker voor beginners en een tientje meer betalen voor gemak verdient zich soms snel terug.

Ventilators worden lang niet altijd meegeleverd, bij de relatief goedkope DeepCool CC560 krijg je er wel vier meegeleverd.

Wat is jouw smaak?

Omdat de markt voor behuizingen volwassen is en je je zelden nog zorgen hoeft te maken over de kwaliteit, wordt je eigen subjectieve smaak belangrijker. Laat je dus niet gekmaken door een product dat misschien iets hoger scoort op gebied van prestaties, bouwkwaliteit of inbouwgemak. Als een bepaald design gewoon helemaal jouw smaak is en de andere factoren die wij meenemen voldoende of beter dan dat zijn, dan kun je gerust je hart volgen en de kast pakken die je mooi vindt. Geen van de kasten uit onze selectie heeft onoverkoombare beperkingen.

Corsair 4000D Airflow

De Corsair 4000D is een van de populairste behuizingen van dit moment. Hij biedt een mooie balans voor praktisch elk systeem en een uitstekende prijs-prestatieverhouding. Met zijn afmetingen is hij groot genoeg om de grootste videokaarten, grote waterkoelers en grote luchtkoelers in kwijt te kunnen, maar het blijft wel een mid-tower en geen overdreven gigantisch monster op je bureau. Hij heeft stoffilters waar nodig, komt met twee fans en zonder extra geld aan ventilatoren uit te geven, kun je een high-end build prima koelen.

De prijs van 89 euro is aantrekkelijk. Goedkopere alternatieven zijn zichtbaar en voelbaar minder afgewerkt, duurdere cases zijn normaliter nauwelijks echt beter en daarbij is het design ook niet dusdanig overdreven dat de meeste gebruikers erover zullen vallen. Het is de ultieme allrounder voor iedereen die geen heel specifieke smaakvoorkeur heeft of nog niet precies weet welke onderdelen hij in de toekomst wil toevoegen. Je kunt er simpelweg niet de fout mee ingaan.

Pluspunten

Minpunt

Fractal Design Meshify 2 Compact

Alles wat we over de Corsair 4000D  schrijven, gaat in feite ook op voor de Fractal Design Meshify 2 Compact; Fractals even uitstekende tegenhanger in hetzelfde segment. Deze kast is doorgaans een tientje of twee duurder dan de Corsair 4000D Airflow en daarmee objectief nipt minder interessant als écht elke euro telt. Wel is onze ervaring dat het iets strakkere design van het Zweedse Fractal vaak toch net wat meer gewaardeerd wordt.

De kwaliteit en het inbouwgemak zijn uitstekend. Ook krijg je standaard drie ventilatoren die prima in staat zijn high-endsystemen te koelen en de afwerking is nipt chiquer dan de Corsair, wat met de extra fans de meerprijs best te rechtvaardigen maakt. Simpelweg één van de beste no-nonsense kasten van dit moment.

Pluspunten

Minpunt

Fractal Design North

Zoek je iets wat net wat luxer is afgewerkt, of is een traditionele zwarte of witte pc-behuizing geen optie, dan is de Fractal North een van de aantrekkelijkste behuizingen van dit moment. De basis is niet enorm anders dan de Meshify 2 Compact, de North is marginaal groter, maar het is vooral de afwerking aan de voorzijde waarmee deze kast indruk maakt.

Dankzij houten latten aan de voorkant en een door de bank genomen wat hoger afwerkingsniveau is de North een echt plaatje om te zien. Hij komt ook in verschillende kleuren, waardoor je hem met tal van bureaus en opstellingen kunt matchen.

Ook hier krijg je standaard genoeg koeling en is het inbouwgemak dik in orde, zoals je van een atx-behuizing verwacht. Het voornaamste nadeel: hout is niet goedkoop en dat zien we terug in de prijs. Je betaalt al snel 50 euro of meer extra voor deze variant, terwijl dat op gebied van prestaties of gemak geen winst oplevert. Je betaalt dus voor de uitstraling, maar krijgt er wel een plaatje voor terug.

Pluspunten

Minpunt

DeepCool CC560

Wil je juist de andere kant opgaan en nog wat geld besparen op je behuizing, dan heeft Deepcool de CC560 als aantrekkelijk instap-alternatief. De CC560 combineert een acceptabele bouwkwaliteit en niveau van afwerking voor een prijs waarvoor de meeste concurrenten geen (moderne) behuizingen meer willen uitbrengen.

Hoewel je het verschil met onder andere de Corsair 4000D Airflow wel ziet en voelt als je ze naast elkaar zet, is de besparing relatief gezien erg fors, terwijl je daar in de praktijk niet heel veel van merkt. Ook hier zijn de prestaties gewoon uitstekend en heb je ruimte genoeg voor de meeste componenten.

De CC560 is wel iets krapper in het kabelmanagement, waardoor onervaren bouwers iets langer kwijt zullen zijn aan bouwen en afwerken. Maar wanneer elke euro telt, kun je tegenwoordig praktisch niet om DeepCool heen. Tip: houd ook andere CC- en CH 300- en 500-series cases in de gaten. DeepCool heeft geregeld modellen met hetzelfde chassis in de basis maar een iets ander frontje, voor vergelijkbare prijzen te koop.

Pluspunten

Minpunten

Hyte Y70 Touch

De laatste jaren is het concept panoramacase erg populair geworden: cases met een glazen voorkant waardoor je een soort aquarium-gevoel krijgt en al je onderdelen goed kunt zien. Deze cases zijn significant breder dan gemiddelde atx-cases, maar wel iets minder diep. Houd de afmetingen dus goed in de gaten.

De Hyte Y70 Touch is zonder twijfel de meest extreme uitvoering hiervan. Glas voorop, glas aan de zijkant en een extra monitor in de kast zelf ingebouwd. Dit geeft je de mogelijkheid om je pc extreem opvallend te maken met verschillende thema’s, om extra informatie weer te geven. Je kunt zelfs minigames op het touchscreen spelen.

Het is de case om mee op te vallen en de kwaliteit en afwerking zijn ook echt van topniveau, maar de consequenties zijn aanzienlijk. Niet alleen ben je 450 euro kwijt voor het genoegen, je zult ook nog extra moeten investeren in ventilatoren om je onderdelen goed te koelen. Voor dit bedrag had een vol setje ventilatoren niet misstaan.

Pluspunten

Minpunten

Montech King 95 Pro

Montech is net als DeepCool een merk dat al een tijdje laat zien dat een goede behuizing niet extreem duur hoeft te zijn. Met een prijs van circa 160 euro is de King 95 Pro zeker niet goedkoop te noemen, maar voor een panoramacase met gebogen glazen voorkant, standaard een volle set van zes fans en een fancontroller om ze allemaal aan te sturen is de vraagprijs eigenlijk enorm redelijk. Populaire alternatieven zoals de Lian Li 011 Dynamic kosten ongeveer hetzelfde, maar komen dan zonder fans.

Hier en daar zien we wat kleine details in de afwerking die op de veel duurdere Hyte Y70 niet merkbaar zijn, maar dat is simpelweg een kanttekening tegenover de gigantische besparing die Montech hier biedt. Hij koelt standaard fantastisch, het inbouwgemak is ultiem dankzij de ruimte achter het moederbord en als je een panoramacase zoekt om een mooie build in te showen zonder een vermogen uit te geven, kun je niet om deze behuizing heen.

Pluspunten

Minpunt

Lian Li A3

Wil je liever een maatje kleiner, dan kun je een micro-atx-behuizing overwegen. Deze vereist uiteraard een micro-atx-moederbord, maar de meeste echt betaalbare moederborden gebruiken al dit iets kleinere format. De Lian Li A3 sluit daar met zijn lage prijs van 70 euro mooi op aan om je compacte systeem toch lekker betaalbaar te houden. De compacte kast is prima gebouwd en afgewerkt, alleen de plastic voorzijde laat raden dat dit echt een betaalbaar model is.

Er zitten enkele keerzijdes aan het compactere maatje. Zo is het iets meer puzzelen met componenten; een (iets duurdere) SFX-voeding heeft eigenlijk de voorkeur, grotere luchtkoelers of waterkoelers passen niet altijd en het wegwerken van de kabels in een krappere ruimte is lastiger dan in de andere modellen. Het koelpotentieel is weliswaar in orde, maar zonder standaardfans is een extra ventilator wel een vereiste om een mid-range- of high-end-systeem goed te koelen. Reken er dus gemakshalve een tientje extra bij.

Het vereist allemaal dus iets meer puzzelwerk om het te laten werken, maar met een beetje handigheid ben je met deze case niet meer kwijt voor een mooie pc in een aanzienlijk handzamer maatje. Daarbij krijgt hij bonuspunten voor de witte en zwarte kleuroptie en er is zelfs een variant met een houten afwerking voorop, maar die is duurder en vooralsnog lastig leverbaar.

Pluspunten

Minpunten

ASUS Prime AP201

De ASUS Prime AP201 is eveneens een micro-atx-kast, maar neemt het net iets ruimer dan de Lian Li A3. De kwaliteit en afwerking van deze case ontlopen zijn directe concurrent nauwelijks, net als de prijs van 85 euro. De extra ruimte maakt het een iets makkelijkere case om in te werken, ook als je een standaard atx-voeding wilt gebruiken. De voornaamste keerzijde is dan uiteraard dat je een deel van de charme van een kleinere form factor moet inleveren.

Wel krijg je hier standaard een ventilator bij, waardoor je ook zonder extra investering direct in staat bent om een typische build te koelen. En een high-end-build is dankzij de mesh aan alle kanten ook zeker geen probleem. Daarmee is de AP201 een fijne kast voor iedereen die iets kleiner wil zonder significante consequenties wat betreft ruimte en gemak, of iedereen die vreest dat een echt kleiner maatje te veel beperkingen oplevert.

Pluspunten

Minpunt

DeepCool CH160

Wil je echt klein, dan kom je bij itx-behuizingen uit. Deze hebben louter plaats voor itx-moederborden wat je keuze wat beperkt. Ook zijn itx-moederborden vaak net wat duurder dan micro-atx- of atx-borden, waardoor je totale kosten iets, maar niet per se enorm veel oplopen.

De DeepCool CH160 kan de totale kosten van je pc prima beperken omdat hij zelf maar zes tientjes kost, al ontbreekt een ventilator helaas, waardoor je ook hier een tientje extra mag bijrekenen. Toch is het een van de leukste cases van dit moment. Hij is significant kleiner dan alle andere tot dusver besproken modellen, grote videokaarten passen nog altijd prima, en het handvat bovenop maakt hem ook nog eens leuk voor iedereen die zijn pc af en toe meeneemt naar een andere locatie.

Het formaat laat weinig ruimte voor kabelmanagement of gebruik van grote harde schijven, al is dat met grote NVMe-ssd’s tegenwoordig zelden nog een beperking. De grootste beperking zit in de cpu-koeling, een mid-size towerkoeler is het maximaal realistisch haalbare. Maar voor een gemiddelde (gaming-)pc met mid-range cpu, high-end videokaart en één of twee ssd’s heb je eigenlijk niet meer nodig.

Pluspunten

Minpunten

Fractal Design Terra

Ook in het itx-segment weet Fractal Design enkele alternatieven neer te zetten die op gebied van kwaliteit, afwerking en materiaalgebruik de overtreffende trap zijn. De Terra combineert geanodiseerd aluminium met hout, waardoor het net als bij de North niet alleen een praktisch product is, maar vooral ook een statement op je bureau is.

De totale inhoud van deze case is 10,4 liter, wat uiteraard betekent dat je wel goed moet nadenken over welke onderdelen je wilt gebruiken. Het interieur is slim bedacht en aanpasbaar waardoor je kunt kiezen voor een extra dikke gpu-koeler, of juist bij de gpu ruimte kunt wegsnoepen en dan een (iets) dikkere luchtkoelers kwijt kunt. Een low profile cpu-koeler en stevige videokaart kan dus prima en fijn is dat de benodigde riser voor de videokaart inbegrepen is. Een fan is niet inbegrepen, maar is in dit ontwerp waarbij cpu-koeler en videokaart tegen de zijkant zitten ook niet nodig.

Naast dat het bouwen en wegwerken van alle kabels hier best wat gepuzzel is, een behuizing voor mensen die hun eerste pc bouwen zouden we het niet direct noemen, is de prijs ook fors: bijna 200 euro voor een product dat vooral visueel voordelen biedt. Mooie producten mogen geld kosten, en op de kosten van een high-end pc vinden we de meerprijs voor iets met deze uitstraling ergens ook prima te overzien. Geen prijs-prestatiekampioen, wel een echt mooi product.

Pluspunten

Minpunten

Cooler Master NR200P MAX V2

Cooler Masters NR200P MAX is al enige tijd één van onze absolute favoriete itx-behuizingen. De NR200P (zonder MAX) is net als de DeepCool CH160 een leuke, degelijke en compacte kast voor een bescheiden bedrag, maar het is de MAX-variant waarmee Cooler Master ITX-systemen echt toegankelijk maakt voor beginners. In deze kast zitten de 850watt-voeding en 280mm-waterkoeler al ingebouwd. Daarbij zijn die onderdelen op de kast afgesteld en zitten alle kabels al praktisch op de juiste plaats, waardoor er van kabelmanagement nauwelijks sprake is.

Dat maakt de NR200P MAX makkelijker om mee te werken dan praktisch elke andere behuizing, zelfs grotere varianten. Installeer de andere onderdelen, plug de kabels in en zet de cpu-koeler op de cpu. In tegenstelling tot de Fractal Design Terra maakt dat de NR200P MAX juist wél een van de interessante cases voor iedereen die nog nooit een pc gebouwd heeft.

De NR200P MAX V2 kost 370 euro en is daarmee niet goedkoop. De prijs is niet gek omdat je een voeding en waterkoeling meegeleverd krijgt, maar als je een budgetfocus hebt, kun je normaliter prima af met een goedkopere voeding en een veel goedkopere luchtkoeler. Als je je eigen tijd hoog waardeert, is de winst in onze optiek hier prima te verantwoorden. Tip: klinkt dit aantrekkelijk, overweeg dan ook de Cooler Master NCORE 100 MAX, een vergelijkbaar concept in een verticale toren met een opvallendere uitstraling.

Pluspunten

Minpunten

Corsair 2000D Airflow

Veel itx-behuizingen beperken de hoogte van de behuizing, maar enkele andere gaan de andere kant op. Ze blijven relatief hoog, maar beperken juist de footprint op je bureau. Zeker op kleinere bureaus is dat een fijne eigenschap, je houdt simpelweg meer ruimte over voor andere zaken.

De Corsair 2000D Airflow is een aantrekkelijke en betaalbare optie om die kant op te bouwen. De kast heeft een minimale footprint, maar toch ruimte voor flinke videokaarten, flinke waterkoelers (officieel tot 360 mm, maar 240 mm is fijner bouwen) en een stevige luchtkoeler past eveneens en heeft zelfs onze voorkeur.

Kabelmanagement is een klein beetje puzzelen, maar valt mee in vergelijking met bijvoorbeeld de Fractal Terra. Het grootste nadeel is dat fans ontbreken, tel er dus één extra bij op. Het nadeel van dit design is dat alle moederbordaansluitingen onderop de behuizing zitten. Als je regelmatig randapparatuur wilt aansluiten is dat niet ideaal; zorg dat je aan de usb-poorten voorop voldoende hebt. Overigens heeft Corsair ook een 2000D RGB-variant voor een paar tientjes meer waarbij je 3 RGB-fans en een RGB-controller meegeleverd krijgt, geen gekke meerprijs voor wat extra koeling en verlichting.

Pluspunten

Minpunten

Conclusie

Als je op zoek bent naar een functionele kast voor al je onderdelen, dan kun je met alle twaalf de behuizingen in deze test simpelweg niet de mist ingaan. Wel zijn er grote verschillen. Wil je sterk op de prijs letten, dan moet je bij de DeepCool CC560 zijn, waarmee je voor een laag bedrag toch een heel bruikbare behuizing krijgt.

Gezien een behuizing jaren mee kan gaan, zouden wij als eerste naar de Corsair 4000D Airflow of de Fractal Meshify 2 kijken, waarbij een kleine meerprijs je een upgrade geeft in afwerking en inbouwgemak. Wil je liever wat kleiners, kijk dan eerst naar de Lian Li A3 of de DeepCool CH160 of Corsair 2000D als je écht klein aandurft.

Wil je klein, maar klinkt het angstaanjagend, dan is de Cooler Master NR200P MAX ideaal. Deze kast is klein, maar er is onder de streep makkelijker mee te werken dan alle andere compacte oplossingen.

Het is bijna oer-Hollands om vooral naar prijs-prestatieverhouding te kijken, maar daarmee doe je geen recht aan wat veel fabrikanten tegenwoordig doen op gebied van behuizingen. De Hyte Y70 Touch is daar wellicht het meest extravagante voorbeeld van, maar het is niet alleen maar voor de show. Jaren geleden zagen we de introductie van glas en aluminium in plaats van staal, tegenwoordig zien we hout een opmars maken. Cases als de North, de Terra of de Lian Li A3 kosten dan weliswaar wat meer, maar in onze ervaring is een aantrekkelijk desktop-pc toch iets om trots op te zijn.

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇

Het spreekwoord 'krakende wagens lopen het langst' gaat helaas vaak niet op in de computerwereld. Moderne systemen reageren soms allergisch op oudere hardware. Toch zijn er methoden en slimme trucs om zulke apparaten te laten werken onder Windows 10 of 11.

Apparaat niet herkend

Wanneer je een oud apparaat aansluit, kan het gebeuren dat Windows het niet herkent.. Daardoor verschijnt het niet in de lijst met apparaten. Je controleert dit door via een klik met rechts op de Windows-knop Apparaatbeheer te openen. Verschijnt hier iets als 'Onbekend apparaat' of zie je een geel driehoekje of vraagteken, dan heeft Windows het apparaat wel fysiek herkend, maar geen juiste driver gevonden. Je leest hier meer over bij de passage Driverprobleem. Mogelijke oorzaken zijn het ontbreken van een plug-and-playdriver of een verouderd aansluitingstype.

Je kunt dan verschillende dingen proberen. Controleer eerst de aansluiting en de stroomvoorziening. Zorg dat het apparaat juist is aangesloten en ingeschakeld. Bij usb-apparaten helpt het soms een andere poort te proberen. Oudere usb1.1-apparaten werken vaak beter via een usb2.0-poort of een usb-hub met eigen voeding dan via een usb3.0-poort. Heeft je pc nog een parallelle of seriële poort? Controleer dan in het systeem-BIOS of deze is ingeschakeld. Heeft je toestel zo'n poort niet, dan ben je meestal aangewezen op een adapter (zie de passage Aansluitingen).

Handmatige installatie

Je kunt het apparaat ook handmatig proberen te installeren. Misschien heb je nog een cd-rom met de installatiebestanden, zodat het zo lukt. Heeft je pc geen cd-station meer, dan sluit je een extern cd-station aan of kopieer je de bestanden op een andere pc met cd-station naar een usb-stick. Je kunt er ook een iso-bestand van maken en dit met een dubbelklik als virtuele schijf koppelen op je pc. Je kunt dit doen met bijvoorbeeld Burnaware Free. Ga naar www.burnaware.com en kies voor ISO-bestand aanmaken.

Heb je geen cd-rom? Start dan Apparaatbeheer, open het menu Actie en kies Oudere hardware toevoegen. Kies De hardware opsporen en automatisch installeren, geef het hardwaretype aan, zoals Beeldapparaten of Draagbare apparaten, en selecteer het juiste product en model. Heb je zelf een geschikte driver gevonden (bijvoorbeeld op de site van de producent), klik dan op Bladeren en verwijs naar het installatiebestand (inf).

Voor printers open je Instellingen in Windows en kies je Bluetooth en apparaten / Printers en scanners. Klik op Apparaat toevoegen en kies bij De printer die ik wil gebruiken, staat niet in de lijst voor Handmatig een nieuw apparaat toevoegen. In het dialoogvenster laat je Mijn printer is iets ouder. Help mij met zoeken geselecteerd. Werkt dat niet, probeer dan Een lokale printer of een netwerkprinter toevoegen met handmatige instellingen, waarna je de juiste poort en het stuurprogramma kiest. Klik hier ook op Windows Update: zo is de kans groter dat Windows alsnog de juiste driver ophaalt. Je kunt ook een vergelijkbaar model uit de lijst proberen.

Soorten aansluitingen

Gaat het om oudere apparaten, dan hebben die vaak een interface die je op moderne pc's niet meer vindt, zoals een parallelle of seriële aansluiting of firewire. Voor parallel gebruik je een usb-naar-parallel-adapter (meestal usb-A naar 36-pins Sub-D). De printer verschijnt dan als 'USB Printing Support' en werkt vaak met generieke drivers. Sommige oude drivers verwachten een echte LPT-poort met een logische naam als LPT1. Je kunt dan de gedeelde usb-printerpoort mappen naar LPT1 met het opdrachtprompt-commando

(met net use LPT1: /delete verwijder je deze koppeling). <printershare> is de gedeelde printernaam, zoals ingesteld via Instellingen in Windows: klik op de printernaam, kies Printereigenschappen en open het tabblad Delen. Zo kun je vaak nog printen vanuit oude DOS- of Windows-apps.

Voor een seriële poort (met een DB9 RS232-kabel) gebruik je eveneens een usb-adapter, liefst met FTDI-chip en aangesloten op een usb2.0-poort. Mogelijk moet je eerst de adapterdriver installeren voordat deze in Apparaatbeheer verschijnt (onder een naam als '[…] COMx'). Om het juiste poortnummer (zoals COM1) in te stellen, klik je met rechts op het apparaat, open je Poortinstellingen en klik je op Geavanceerd.

Koop altijd adapters van goede kwaliteit (en van een bekend merk), aangezien goedkopere exemplaren zich niet altijd aan de specificaties houden.

Voor firewire kun je de installatie van een PCIe-naar-firewire (IEEE 1394) adapterkaart overwegen. Met de Microsoft 1394 OHCI Legacy Driver activeer je deze vervolgens in Windows 10/11 en kun je bijvoorbeeld een oude DV-camera of audio-interface aansluiten. Klik hier voor een downloadlink met instructies.

Driverprobleem

Wanneer Windows het apparaat herkent via een van bovenstaande stappen, blijft het afwachten of er een geschikte driver voor Windows 10/11 beschikbaar is. Je kunt eerst een generieke driver proberen, die vaak via de Windows-updatefunctie beschikbaar is. Klik in Apparaatbeheer met rechts op het apparaat, kies Stuurprogramma bijwerken en klik vervolgens op Automatisch zoeken naar stuurprogramma's / In Windows Update zoeken naar bijgewerkte stuurprogramma's.

Soms vind je geschikte drivers bij de optionele updates. Ga hiervoor naar Instellingen, kies Windows Update / Geavanceerde opties / Optionele updates en open Stuurprogramma-updates. Je kunt ook zoeken naar een basisdriver, add-onmodule of universele driver van de fabrikant, zoals de (Smart) Universal Printer Driver van HP.

Vind je geen driver op de site van de fabrikant, dan kun je er ook zelf naar googelen op basis van het hardware-ID. Start Apparaatbeheer, klik met rechts op het apparaat (eventueel bij Andere apparaten of Onbekend apparaat), kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Stel Eigenschap in op Hardware-id's. Klik met rechts op een gevonden ID, kies Kopiëren en plak dit met Ctrl+V in een zoekmachine als Google. Mogelijk levert dit een geschikte driver op.

Heb je nog een driver voor Windows 7 of ouder, probeer dan de installatie in compatibiliteitsmodus. Klik met rechts op het installatieprogramma, kies Eigenschappen en ga naar het tabblad Compatibiliteit. Zet een vinkje bij Dit programma uitvoeren in compatibiliteitsmodus voor en kies de laatst ondersteunde versie, zoals Windows 7 of Windows XP (Service Pack 2). Door ook Dit programma als administrator uitvoeren te selecteren, vergroot je de kans dat Windows de oudere driver alsnog aanvaardt, zeker als het geen 'kernel-driver' met volledige systeemrechten betreft (zie ook de passage Driverblokkade). Dit is ons bijvoorbeeld al gelukt voor een Canon Pixma iP4200-printer.

Lees ook: De perfecte printer kiezen? Hier moet je op letten

Alternatieve drivers

Je kunt ook op zoek gaan naar alternatieve, niet-officiële stuurprogramma's. Er zijn verschillende community's en fora die voor populaire oudere apparaten aangepaste drivers aanbieden of INF-bestanden hebben aangepast om ze onder nieuwere Windows-versies te laten werken.

Voor scanners is de alternatieve software van VueScan populair. Deze ondersteunt bijna achtduizend oude scanner-modellen en werkt vaak prima, al is de software niet gratis (vanaf circa 19 euro per jaar). Een proefversie is wel beschikbaar (je kunt eventueel een wegwerpadres gebruiken), zodat je kunt nagaan of je scanner werkt onder Windows 10/11.

Voor printers is het Gutenprint-driverpakket bekend, voorheen bekend als Gimp-print, al is dit alleen beschikbaar voor Linux en macOS. We hebben helaas niet de ruimte om hier dieper op in te gaan, maar je kunt een al dan niet virtuele Linux-machine op je netwerk opzetten (ook op een Raspberry Pi) en hierop Gutenprint installeren. Vervolgens deel je de printer zodat je deze ook op je Windows-pc kunt gebruiken. Voor scanners bestaat een vergelijkbaar project: Scanner Access Now Easy, eveneens voor Linux.

Driverblokkade

Het kan gebeuren dat er wel een driver beschikbaar is, maar dat Windows 10/11 de installatie blokkeert. Mogelijk is de driver technisch incompatibel, bijvoorbeeld een 32bit-driver op een 64bit-systeem (Windows 11 is altijd 64 bit), of een kerneldriver die noodzakelijke kernelfuncties mist doordat deze niet meer worden ondersteund door het geüpdatete besturingssysteem. In dit geval kun je nog de compatibiliteitsmodus proberen (zie de passage Driverprobleem), maar het resultaat blijft onzeker. Je maakt dan meer kans via een virtuele machine met een oudere Windows-versie, zoals Windows 10 voor 32bit-drivers.

Soms blokkeert Windows 10/11 de installatie omdat de (kernel)driver niet digitaal is ondertekend. Ben je zeker dat het om een betrouwbare driver gaat, dan kun je deze controle tijdelijk uitschakelen. Open Instellingen, kies Systeem / Systeemherstel en klik tweemaal op Nu opnieuw opstarten. Kies vervolgens Problemen oplossen / Geavanceerde opties / Opstartinstellingen en klik op Opnieuw opstarten. In het menu dat verschijnt, kies je optie 7: Afdwingen van stuurprogrammahandtekening uitschakelen. Windows start nu zonder handtekeningcontrole, zodat je de driver kunt installeren. Bij de volgende herstart is de controle weer actief, maar de driver blijft werken.

Ga je liever voor een iets doortastender aanpak? Voer dan de Opdrachtprompt uit als administrator, voer het commando bcdedit /set TESTSIGNING ON in en herstart je pc. Deze draait dan in testmodus, zie de indicatie rechtsonder. Installeer de driver en voer daarna meteen bcdedit /set TESTSIGNING OFF uit, gevolgd door een herstart om terug normaal te werken.

Virtueel alternatief

Lukt het niet om je oude apparaat met een van de bovenstaande workarounds aan de praat te krijgen binnen Windows 10/11, dan zit er weinig anders op dan een ouder of ander besturingssysteem te gebruiken. Het handigst is om dit als virtuele machine (VM) bovenop je huidige Windows te draaien. Binnen deze VM installeer je dan de originele driver en software voor het apparaat.

Geschikte gratis tools zijn Oracle VirtualBox en VMware Workstation Pro (na registratie op https://support.broadcom.com). Via bijvoorbeeld https://archive.org kun je naar schijfkopiebestanden zoeken en downloaden. Wij vonden er onder meer diverse Windows XP-iso-bestanden en installeerden een exemplaar in VirtualBox.

Dit kan als volgt. Start VirtualBox, klik op Nieuw en vul de gegevens in, zoals Microsoft Windows XP (32-bit). Bij ISO-image verwijs je naar je download. Vink Overslaan zonder toezicht aan, klik op Afmaken en vervolgens op Starten. Volg de installatie-instructies. Je bezit of vindt wellicht een geldige licentie voor deze oude Windows.

Koppel het apparaat aan een fysieke poort op je pc en geef deze vervolgens door aan de VM, zodat de virtuele Windows het apparaat herkent. Dit kan vanuit het menu Apparaten in het venster met een opgestarte VM.

Bij printers kun je ook delen via het VM-netwerk, zodat je vanuit je gewone Windows via het netwerk kunt printen naar de VM. Selecteer de (uitgeschakelde) VM in VirtualBox, kies Instellingen, open Netwerk en vink Netwerkadapter inschakelen aan. Stel eventueel Gekoppeld aan in op Bridged Adapter zodat de VM een ip-adres krijgt binnen hetzelfde netwerk als je host-pc.

 Nieuwe printer nodig? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers om voor de beste deal!