Als je je pc al jarenlang in gebruik hebt, dan ligt het voor de hand dat je computer wat trager wordt. Gelukkig kun je de bezem door je pc halen om deze weer wat sneller te maken. We gaan je pc opschonen door bloatware te verwijderen, scans te doen en meer.

Tip 01: Bloatware wissen

Zodra je een nieuwe computer of laptop koopt, staan daar meestal allerlei voorgeïnstalleerde applicaties op. Tot overmaat van ramp starten die ook nog eens vaak gelijktijdig met Windows op, waardoor je pc extra rekenwerk moet verzetten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan (een proefversie van) een virusscanner, brandprogramma, toolbar of hulptool voor energiebeheer. Deze ongevraagde rommel noemt men ook wel bloatware. In de praktijk blijven dergelijke programma’s nog jarenlang op de computer rondzwerven. In Windows 10 zie je eenvoudig welke programma’s je zelf niet hebt toegevoegd en die je misschien wel wilt wissen. Open via het Startmenu het onderdeel Instellingen. Ga naar Systeem / Apps en onderdelen en kies voor Sorteren op installatiedatum. De programma’s die het langst op je pc aanwezig zijn, vind je helemaal onderaan. Selecteer een programma dat je wilt wissen en kies tweemaal voor Verwijderen. Wis overigens alleen toepassingen waarvan je de betekenis kent.

©PXimport

Herstelpunt maken

Zeker wanneer je hulpprogramma’s gebruikt om softwarepakketten te deïnstalleren, is het verstandig om vooraf een herstelpunt aan te maken. Werkt het systeem niet meer goed na een (te) grondige opschoonactie, dan keer je hiermee eenvoudig terug naar de oude situatie. Open de zoekfunctie in Windows 10 en typ het trefwoord Herstelpunt. Kies in het overzicht vervolgens voor Eenherstelpuntmaken. Klik zo nodig achtereenvolgens op Configureren en Systeembeveiliginginschakelen. Bevestig daarna met OK. Via Maken voeg je een beschrijving toe aan het herstelpunt. Bevestig als laatste met Maken.

©PXimport

Tip 02: Should I Remove It?

Soms is het lastig inschatten in hoeverre je met overbodige bloatware te maken hebt. Voor hetzelfde geld wis je bijvoorbeeld een belangrijke driver, waardoor bepaalde hardware wellicht niet meer functioneert. Het is dan ook belangrijk om te weten of je het programma zorgeloos kunt wissen. Het gratis programma Should I Remove It? (de naam zegt het al!) geeft antwoord op dergelijke vraagstukken. Je downloadt het programma hier.  Inmiddels is de tool helaas onderdeel geworden van Reason Antivirus, hetgeen betaalde software is voor zakelijke gebruikers. Als je goed zoekt, vind je Should I Remove It? echter nog via onofficiële sites. Zo kun je via deze link de tool downloaden.

Na de installatie start je het programma direct op. Er verschijnt een overzicht van alle aanwezige programma’s in beeld. Je ziet precies hoeveel procent van de gebruikers een bepaalde applicatie als ongewenste bloatware bestempelen. De programma’s met een rode markering kun je min of meer blindelings verwijderen. Klik erop en bevestig met Uninstall. Wil je eerst meer informatie weten, dan kies je voor What is it?. Je browser opent met een webpagina waarin de functie van het programma wordt uitgelegd. Deze informatie is overigens wel in het Engels.

©PXimport

Tip 03: BCUinstaller

Als je veel grote programma’s wilt wissen, is dat een behoorlijk tijdrovende klus. Bovendien blijven er op de systeemschijf en in het register vaak nog allerlei resten achter. Het programma BCUinstaller kan meerdere applicaties tegelijk wissen en controleert naderhand of ook alle restanten zijn verdwenen. Surf hiernaartoe om het programma te downloaden. Je hebt keuze uit een standaardinstallatie en portable versie. Laatstgenoemde optie is bijvoorbeeld handig voor gebruik op een usb-stick. Voor de werking maakt het in ieder geval niet uit. Maak een keuze en klik op Next. Nadat je de licentievoorwaarden hebt geaccepteerd, neem je de resterende stappen door. Start BCUinstaller vervolgens op. Er verschijnt een introductiewizard in beeld. Standaard is de voertaal Engels, maar eventueel kun je ook een andere wereldtaal selecteren. Kies voor Continue en zet in de volgende stap een vinkje voor Select using checkboxes, zodat je in de volgende stap meerdere programma’s kunt selecteren. In de resterende stappen hoef je niets te wijzigen. Druk telkens op Continue en sluit het dialoogvenster met Finishsetup.

©PXimport

Tip 04: Grondige wisactie

BCUinstaller toont een lijst van alle geïnstalleerde toepassingen. Zo zijn bijvoorbeeld de standaard-apps van Windows 10 in het overzicht beschikbaar, waaronder 3D Builder, Films & TV en Xbox. Door aan de linkerkant de opties Show protected items en Show Windows features te selecteren, verschijnen er nog meer programma’s en onderdelen in het overzicht. Aan jou de taak om alle ongewenste programma’s aan te vinken. Hierbij geldt wel dat je alleen de applicaties aanwijst waarvan je de betekenis kent. Zoek dus zo nodig even naar informatie via Google mocht je een onbekend programma op de korrel hebben. Nadat je alles hebt geselecteerd, kies je bovenaan voor Uninstallquietly. Je krijgt eerst het verzoek om een herstelpunt aan te maken, dus zorg daar zo nodig voor. Meestal voert BCUinstaller het deïnstallatieproces volautomatisch uit. Is dat bij jou niet het geval? Het opschoonprogramma laat dan een overzicht zien met programma’s die nog niet volledig zijn gewist. Verder vraagt BCUinstaller of het op zoek moet gaan naar restanten van verwijderde programma’s. Bevestig hierbij met Yes. Gevonden restanten verwijder je met Deleteselected definitief van het systeem.

©PXimport

Tip 05: Handmatig wissen

Als het niet lukt om een applicatie automatisch te wissen, zit er niets ander op dan de boel handmatig te verwijderen. Aangezien de systeeminstellingen van Windows 10 lang niet alle geïnstalleerde programma’s weergeven, ben je voor dit klusje beter af met BCUinstaller. Klik met de rechtermuisknop op de naam van een programma en kies voor Uninstall. Je krijgt wederom het verzoek om een herstelpunt aan te maken. Maak een keuze en probeer het softwarepakket te verwijderen van het systeem. Via Yes zoekt BCUinstaller desgewenst nog naar restanten.

©PXimport

Tip 06: Opstart-items

Sommige programma’s en services starten automatisch met Windows op. Deze opstart-items zorgen meestal voor een flinke vertraging. Zeker wanneer je een applicatie niet dagelijks gebruikt, is automatisch opstarten zonde. BCUinstaller laat een duidelijk overzicht met opstart-items zien. Ga in het menu naar Tools / Open Startup Manager. Op de meeste systemen is de lijst nogal fors. Wil je een opstart-item uitschakelen, klik dan met de rechtermuisknop op een titel. Bevestig vervolgens met Delete en Remove. Overigens heb je niet per se een hulpprogramma nodig om opstart-items uit te schakelen. Open vanuit het Startmenu van Windows 10 maar eens het hulpprogramma Taakbeheer. Via de tabbladen Opstarten en Services bekijk je welke opstart-items er allemaal actief zijn, waarbij je ze desgewenst één voor één uitschakelt.

©PXimport

Tip 07: Restanten vinden

De kans is groot dat er op het systeem nog restanten aanwezig zijn van programma’s die je al eerder hebt verwijderd. Vooral de map Program Files op de C-schijf blijkt in de praktijk vaak een dumpplek van softwareontwikkelaars. Om te voorkomen dat de restanten voor eeuwig op het systeem blijven staan, spoort BCUinstaller ze voor je op. Klik in het menu op Tools / Clean up ‘Program Files’ folders en bekijk welke softwareresten er nog op de computer staan. Zet – op eigen risico! – vinkjes voor de restanten die je graag wilt verwijderen en kies daarna voor Deleteselected.

©PXimport

Windows Refresh Tool

Heb je een nieuwe pc of laptop aangeschaft, maar vind je al die voorgeïnstalleerde rommel maar niets? Gebruik dan de nieuwe Windows Refresh Tool. Hiermee ververs je de machine met Windows 10 inclusief alle updates. Applicaties die Microsoft niet standaard met Windows 10 meelevert, verwijder je met dit hulpprogramma snel en eenvoudig. Verder heb je wel de mogelijkheid om je persoonlijke bestanden te behouden. Surf hiernaartoe en klik onderaan op Download hulpprogramma nu. Start het programma daarna via RefreshWindowsTool.exe. Nadat je akkoord gaat met de licentievoorwaarden, bepaal je in het volgende scherm of je persoonlijke bestanden wilt behouden. Bevestig tot slot met Start om Windows 10 definitief te verversen.

©PXimport

Tip 08: Schijfopruiming

De meeste computergebruikers weten Schijfopruiming inmiddels wel te vinden, maar helaas benut lang niet iedereen alle mogelijkheden van dit hulpprogramma. Via een omweg gebruik je dit tooltje namelijk ook om systeembestanden op te ruimen, zoals restanten van Windows Defender en kopieën van stuurprogramma’s. Open via het Startmenu de applicatie Schijfopruiming en selecteer het station dat je wilt opruimen. Doorgaans is dat de C-schijf. Bevestig met OK en wacht af totdat Schijfopruiming klaar is met de analyse. Je kiest vervolgens voor Systeembestandenopschonen, waarna je nogmaals het juiste schijfstation aanwijst. Vink als laatste de bestanden aan die je wilt weggooien en bevestig met OK / Bestanden verwijderen.

Ga vervolgens even achterover zitten. Als de actie (na een tijdje) voltooid is sluit het venstertje met de voorgangsindicator en merk je verder niks meer van het hulpprogramma. Als je echter even checkt hoeveel vrije schijfruimte je nu hebt op de systeemschijf levert dat wellicht een prettige verrassing op! Kortom: gewoon zo af en toe eens Schijfopruiming draaien, zéker eens na de gebruikelijke updateronde van Windows.

©PXimport

Tip 09: BleachBit

Aangezien het populaire opschoonprogramma CCleaner een steeds commerciëler beleid hanteert, is het goed om ook eens verder te kijken. BleachBit is een prima alternatief om achtergebleven data van allerlei programma’s op te ruimen, waaronder overbodige gegevens van Chrome, Firefox, Internet Explorer en Microsoft Office. Het resultaat is een veel schonere schijf. Surf naar www.bleachbit.org om het programma te downloaden. Naast een Windows-versie is er ook een editie voor Linux beschikbaar. Voor Windows heb je keuze tussen een standaardinstallatie en portable versie. Zodra je BleachBit voor de eerste keer opstart, kom je in een ietwat basale gebruikersomgeving terecht. Hoewel de freeware in het Nederlands beschikbaar is, ligt de moeilijkheidsgraad vergeleken met CCleaner wel iets hoger.

Maak dan ook vooraf beslist een herstelpunt aan. Vink in de linkerkolom alle onderdelen aan die je wilt opschonen. Bij sommige opties verschijnt er een waarschuwing in beeld dat deze actie veel tijd kost of wachtwoorden verwijdert. Zodra je klikt op Voorbeeld, laat BleachBit zien welke bestanden er voor verwijdering in aanmerking komen. Bovendien zie je ook hoeveel schijfruimte het tooltje vrij maakt. Klik op Opschonen / Verwijderen om de taak definitief uit te voeren.

©PXimport

Tip 10: Bestanden shredden

Als je een bestand van het systeem verwijdert, is het vaak niet definitief van de schijf verdwenen. Je kunt het bestand bijvoorbeeld vanuit de Prullenbak terughalen of je gebruikt een herstelprogramma als Recuva. Gegevens zijn pas écht van een harde schijf verdwenen wanneer je ze met andere data overschrijft. BleachBit is in staat om bestanden definitief te verpulveren, zodat je niet bang hoeft te zijn dat ze nog ergens opduiken. Ga naar Bestand / Bestanden shredden en selecteer één of meerdere bestanden op je harde schijf. Bevestig met Openen en geef met Verwijderen aan dat je de gegevens definitief wilt wissen.

©PXimport

Tip 11: Visuele effecten

Als je alle eerdere tips uit dit artikel hebt doorlopen, reageert het systeem naar verwachting aanzienlijk sneller. Is dat op jouw computer nog niet het geval? Je kunt de machine ontlasten door de visuele effecten (gedeeltelijk) uit te schakelen. Hierdoor blijft er meer rekenkracht over voor andere taken. Open vanuit het Startmenu het Configuratiescherm. Via Systeem en beveiliging / Systeem kies je aan de linkerkant voor Geavanceerde systeeminstellingen. Bij het onderdeel Prestaties klik je vervolgens op de knop Instellingen. Kies daarna voor Beste prestaties en bevestig met Toepassen. In de lijst kun je er eventueel voor kiezen om enkele effecten wel ingeschakeld te laten.

Smartphone of tablet opschonen

Xiaomi doet al een tijd mee in de wereld van robotstofzuigers en de Xiaomi Robot Vacuum 5 Pro is daar een recent wapenfeit van. Dit is de net iets uitgebreidere versie van de Robot Vacuum 5 en hij heeft een stevige adviesprijs van 799 euro.

De Xiaomi Robot Vacuum 5 Pro heeft bovenop een telescopische AI-camera en aan de voorkant twee infraroodogen. Daarmee herkent hij tot wel 200 objecten en onderscheidt hij 47 soorten vuil. Handig, want zo kan hij onderweg zijn route en zuigkracht aanpassen. Met de uitschuifbare borstel en het dweilpad pakt hij ook de plinten en lastige hoekjes mee. En met een maximale zuigkracht van 20.000 Pa zuigt de 5 Pro alle viezigheid op die hij tegenkomt.

Onderop zit een borstel die haren netjes meeneemt zonder dat ze erin verstrikt raken. De twee dweilpads klikken met magneten vast. Soms hangen ze wat scheef als de robot met zijn achterkant ergens tegenaan botst, maar ze blijven altijd zitten. Opvallend is dat de pads tijdens een gewone stofzuigbeurt niet in het station achterblijven. Omdat ze bij de volgende ronde toch droog zijn, is dat eigenlijk geen nadeel.

©Wesley Akkerman

Goede en betrouwbare navigatie

Navigeren gaat de Xiaomi Robot Vacuum 5 Pro erg goed af. Nadat hij eerst de kamer(s) omlijnt, gaat hij systematisch te werk door zigzaggend de grond te reinigen (eigenlijk zoals elke robotstofzuiger dat doet). Opvallend is hoe voorzichtig het systeem daarbij te werk gaat. In tegenstelling tot de vergelijkbaar geprijsde Philips Homerun 5000 slaat hij gelukkig weinig plekken over. Zo nu en dan lijkt het net alsof de robot zich namelijk herpakt. Dan stopt hij met bewegen, rijdt-ie een stukje naar achteren om de situatie in te schatten en vervolgens pakt-ie de taak weer op.

Nu zou je kunnen stellen dat dit een wat onhandige manier van werken is, of dat de Xiaomi Robot Vacuum 5 Pro niet slim genoeg is alles in één keer mee te pakken. Maar wij focussen liever op het positieve en zien er juist de waarde van in. De robotstofzuiger komt hierdoor namelijk niet snel klem te zitten. Hij vermijdt stoel- en tafelpoten en rijdt zich nergens op vast. Het enige waar hij wel moeite mee heeft, zijn vloerkleden. De 5 Pro herkent ze als zodanig en stofzuigt ze gewoon, maar op de een of andere manier slaat hij soms hele delen van het kleed over.

©Wesley Akkerman

Dweilen zonder zeep

We hebben de 5 Pro niet kunnen betrappen op het gebruiken van de uitschuifbare borstel. Wellicht acht de robot dat niet nodig, maar die van Dreame maakt er wel degelijk gebruik van. Daarentegen is het goed om te zien dat de Xiaomi de dweilschommel wel inzet. Bij randen en kasten komt de dweilpad naar buiten om dichter op de muren en andere objecten schoon te maken. Ook rijdt hij weleens een stukje naar achteren en naar voren om eventueel overgeslagen delen mee te pakken. De 5 Pro laat bovendien geen dweilstrepen achter; heel fijn om te zien.

Net als bij veel andere dweilende robotstofzuigers kun je er niet van uitgaan dat de Xiaomi Robot Vacuum 5 Pro echt hardnekkige plekken aanpakt. Maar voor dagelijks onderhoud is dit meer dan prima. Het basisstation zorgt er daarnaast voor dat de robot altijd schoon en klaar voor gebruik is. De stofopvangbak wordt leeggezogen, het water wordt bijgevuld en de dweilpads worden netjes gedroogd. Helaas is er geen zeepbak aanwezig, waardoor je dus met alleen koud water wast. Verder vinden we het vreemd dat de robot ook het kleed dweilt, ondanks de tapijtherkenning.

©Wesley Akkerman

De capaciteit van de waterbak stelt met 80 ml ook iets teleur. Voor het huis van ondergetekende (57 vierkante meter) is dat voldoende, maar in een groter huis kan dat voor uitdagingen zorgen. De robot doet er al best lang over om overal te komen. Dat is in principe niet verkeerd, omdat hij secuur te werk gaat. Maar het kan dus zijn dat het systeem nog meer tijd kwijt is aan zijn dweiltaak, omdat hij zonder water komt te zitten en dus moet 'tanken' bij het basisstation. Geen issue als je op vaste momenten schoonmaakt, maar wellicht onhandig als je dat net voor een feestje wilt doen.

Uitgebreide app

Binnen de app kun je overigens flink wat zaken instellen. Je ziet de aanpasbare kaart, de positie van de robot tijdens het rijden en kunt precies instellen hoe je wilt dat de Xiaomi Robot Vacuum 5 Pro schoonmaakt. Ook bepaal je gemakkelijk hoe secuur de robot moet zijn, door invloed uit te oefenen op het gezigzag, in welke mate hij zich moet focussen op hoeken, randen en obstakelvermijding en hoe het basisstation de boel schoonmaakt. Verder kun je altijd meekijken met de camera. In de app zie je tot slot foto's staan van herkende objecten.

Xiaomi Robot Vacuum 5 Pro kopen?

De Xiaomi Robot Vacuum 5 Pro doorbreekt geen barrières. De meest opvallende feature is de manier van navigeren: dat gaat hem heel goed af. Daarnaast is het keurig dat je op dit prijspunt een uitschuifbare borstel én dweil krijgt. Daar staat tegenover dat je koud en zonder zeep moet dweilen, dat de waterbak wellicht te klein voor je is en dat de robot óók het kleed dweilt. Dat zijn een aantal onhandige zaken, waardoor de vraagprijs gevoelsmatig hoog ligt. Mocht de prijs onder de 700 euro zakken, dan is dit een aantrekkelijkere deal.

Apples slimme AI-functies zijn er nu ook in het Nederlands. Met iOS 26.1, macOS 26.1 en watchOS 26.1 krijgen Schrijfhulp en Visual Intelligence officiële taalondersteuning. Eerst alleen in de developer-bèta, over enkele weken in de public bèta en later dit najaar in de definitieve release.

Wat is Apple Intelligence eigenlijk?

Apple Intelligence is het AI-platform dat Apple in 2024 lanceerde als antwoord op ChatGPT. Geen losse app, maar een set slimme functies die diep verweven zit in iOS, iPadOS, macOS en watchOS. Je krijgt daarmee schrijfhulpen, visuele herkenning, vertaalopties en creatieve tools. Belangrijk verschil met veel andere AI-diensten: Apple laat je data zoveel mogelijk op je eigen toestel verwerken. Alleen bij complexere taken springt de cloud bij, afgeschermd via Private Cloud Compute.

Vanaf iOS 26.1 ook bruikbaar in Nederland

Early adapters weten het: tot nu toe moest je in het Engels werken. Met iOS 26.1, macOS 26.1 en watchOS 26.1 schakelt Apple Intelligence echter eindelijk naar het Nederlands. Daarmee wordt het herschrijven van teksten, samenvatten van documenten en aanpassen van toon opeens een stuk toegankelijker. Ook Visual Intelligence, dat teksten op je scherm kan herkennen, samenvatten en vertalen, spreekt onze taal.

Apple voegt tegelijk andere talen toe, waaronder Deens, Noors, Zweeds, Turks en traditioneel Chinees. Het is een voorzichtige, maar gestage wereldwijde uitrol.

©Apple

Siri krijgt eindelijk hersens

Siri stond jarenlang te boek als de domste assistent van de klas. Apple Intelligence verandert dat beeld. Siri kan nu meerdere taken combineren en context begrijpen. Een opdracht als 'Stuur de notulen van mijn laatste vergadering naar Lisa' wordt direct uitgevoerd: Siri zoekt het juiste document in Notities en verstuurt het via Mail of Berichten. Met de komst van Nederlandse taalondersteuning wordt Siri dus ook hier een stuk bruikbaarder.

Niet alles werkt meteen hier

Toch loopt Europa achter op sommige punten. De Workout Buddy in watchOS 26 komt wel, maar voorlopig alleen in het Engels. Deze functie geeft tijdens het sporten motiverende aanwijzingen en feedback. Ook de live-vertaling via de AirPods – die nu ook Japans, Koreaans, Italiaans en Chinees ondersteunt – blijft in de EU nog uit. Reden: strengere Europese regels rondom privacy en veiligheid.

Heb jij de juiste hardware?

Niet elk Apple-apparaat kan trouwens overweg met Apple Intelligence. Voor iPhones geldt dat alleen de iPhone 15 Pro, 15 Pro Max, de hele iPhone 16-serie en uiteraard de nieuwste 17-serie worden ondersteund. Op iPads en Macs is een M-chip vereist: minimaal een M1 dus. Draait je toestel wel iOS 26 of macOS 26, maar heeft het oudere hardware, dan val je helaas buiten de boot.

©Apple

Europa stelt extra eisen

Dat Apple hier later start, komt door de Digital Markets Act. Deze Europese wet verplicht grote techbedrijven transparanter te zijn over datagebruik. Apple moest zijn AI-platform daarom aanpassen met strengere privacyregels en een opt-in model voor functies zoals de koppeling met ChatGPT. In de VS konden gebruikers dus eerder aan de slag.

Met iOS 26.1, macOS 26.1 en watchOS 26.1 start Apple Intelligence eindelijk officieel in het Nederlands. Voorlopig nog in de developer- en public bèta, later dit najaar in de definitieve versie. Het vraagt recente hardware en niet elke functie is hier meteen beschikbaar. Maar dit is wel de stap waarop veel Nederlandse Apple-fans hebben gewacht: kunstmatige intelligentie die naadloos in je iPhone en Mac zit, en eindelijk ook in je eigen taal.