Als je je pc al jarenlang in gebruik hebt, dan ligt het voor de hand dat je computer wat trager wordt. Gelukkig kun je de bezem door je pc halen om deze weer wat sneller te maken. We gaan je pc opschonen door bloatware te verwijderen, scans te doen en meer.

Tip 01: Bloatware wissen

Zodra je een nieuwe computer of laptop koopt, staan daar meestal allerlei voorgeïnstalleerde applicaties op. Tot overmaat van ramp starten die ook nog eens vaak gelijktijdig met Windows op, waardoor je pc extra rekenwerk moet verzetten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan (een proefversie van) een virusscanner, brandprogramma, toolbar of hulptool voor energiebeheer. Deze ongevraagde rommel noemt men ook wel bloatware. In de praktijk blijven dergelijke programma’s nog jarenlang op de computer rondzwerven. In Windows 10 zie je eenvoudig welke programma’s je zelf niet hebt toegevoegd en die je misschien wel wilt wissen. Open via het Startmenu het onderdeel Instellingen. Ga naar Systeem / Apps en onderdelen en kies voor Sorteren op installatiedatum. De programma’s die het langst op je pc aanwezig zijn, vind je helemaal onderaan. Selecteer een programma dat je wilt wissen en kies tweemaal voor Verwijderen. Wis overigens alleen toepassingen waarvan je de betekenis kent.

©PXimport

Herstelpunt maken

Zeker wanneer je hulpprogramma’s gebruikt om softwarepakketten te deïnstalleren, is het verstandig om vooraf een herstelpunt aan te maken. Werkt het systeem niet meer goed na een (te) grondige opschoonactie, dan keer je hiermee eenvoudig terug naar de oude situatie. Open de zoekfunctie in Windows 10 en typ het trefwoord Herstelpunt. Kies in het overzicht vervolgens voor Een herstelpunt maken. Klik zo nodig achtereenvolgens op Configureren en Systeembeveiliging inschakelen. Bevestig daarna met OK. Via Maken voeg je een beschrijving toe aan het herstelpunt. Bevestig als laatste met Maken.

©PXimport

Tip 02: Should I Remove It?

Soms is het lastig inschatten in hoeverre je met overbodige bloatware te maken hebt. Voor hetzelfde geld wis je bijvoorbeeld een belangrijke driver, waardoor bepaalde hardware wellicht niet meer functioneert. Het is dan ook belangrijk om te weten of je het programma zorgeloos kunt wissen. Het gratis programma Should I Remove It? (de naam zegt het al!) geeft antwoord op dergelijke vraagstukken. Je downloadt het programma hier.  Inmiddels is de tool helaas onderdeel geworden van Reason Antivirus, hetgeen betaalde software is voor zakelijke gebruikers. Als je goed zoekt, vind je Should I Remove It? echter nog via onofficiële sites. Zo kun je via deze link de tool downloaden.

Na de installatie start je het programma direct op. Er verschijnt een overzicht van alle aanwezige programma’s in beeld. Je ziet precies hoeveel procent van de gebruikers een bepaalde applicatie als ongewenste bloatware bestempelen. De programma’s met een rode markering kun je min of meer blindelings verwijderen. Klik erop en bevestig met Uninstall. Wil je eerst meer informatie weten, dan kies je voor What is it?. Je browser opent met een webpagina waarin de functie van het programma wordt uitgelegd. Deze informatie is overigens wel in het Engels.

©PXimport

Tip 03: BCUinstaller

Als je veel grote programma’s wilt wissen, is dat een behoorlijk tijdrovende klus. Bovendien blijven er op de systeemschijf en in het register vaak nog allerlei resten achter. Het programma BCUinstaller kan meerdere applicaties tegelijk wissen en controleert naderhand of ook alle restanten zijn verdwenen. Surf hiernaartoe om het programma te downloaden. Je hebt keuze uit een standaardinstallatie en portable versie. Laatstgenoemde optie is bijvoorbeeld handig voor gebruik op een usb-stick. Voor de werking maakt het in ieder geval niet uit. Maak een keuze en klik op Next. Nadat je de licentievoorwaarden hebt geaccepteerd, neem je de resterende stappen door. Start BCUinstaller vervolgens op. Er verschijnt een introductiewizard in beeld. Standaard is de voertaal Engels, maar eventueel kun je ook een andere wereldtaal selecteren. Kies voor Continue en zet in de volgende stap een vinkje voor Select using checkboxes, zodat je in de volgende stap meerdere programma’s kunt selecteren. In de resterende stappen hoef je niets te wijzigen. Druk telkens op Continue en sluit het dialoogvenster met Finish setup.

©PXimport

Tip 04: Grondige wisactie

BCUinstaller toont een lijst van alle geïnstalleerde toepassingen. Zo zijn bijvoorbeeld de standaard-apps van Windows 10 in het overzicht beschikbaar, waaronder 3D Builder, Films & TV en Xbox. Door aan de linkerkant de opties Show protected items en Show Windows features te selecteren, verschijnen er nog meer programma’s en onderdelen in het overzicht. Aan jou de taak om alle ongewenste programma’s aan te vinken. Hierbij geldt wel dat je alleen de applicaties aanwijst waarvan je de betekenis kent. Zoek dus zo nodig even naar informatie via Google mocht je een onbekend programma op de korrel hebben. Nadat je alles hebt geselecteerd, kies je bovenaan voor Uninstall quietly. Je krijgt eerst het verzoek om een herstelpunt aan te maken, dus zorg daar zo nodig voor. Meestal voert BCUinstaller het deïnstallatieproces volautomatisch uit. Is dat bij jou niet het geval? Het opschoonprogramma laat dan een overzicht zien met programma’s die nog niet volledig zijn gewist. Verder vraagt BCUinstaller of het op zoek moet gaan naar restanten van verwijderde programma’s. Bevestig hierbij met Yes. Gevonden restanten verwijder je met Delete selected definitief van het systeem.

©PXimport

Tip 05: Handmatig wissen

Als het niet lukt om een applicatie automatisch te wissen, zit er niets ander op dan de boel handmatig te verwijderen. Aangezien de systeeminstellingen van Windows 10 lang niet alle geïnstalleerde programma’s weergeven, ben je voor dit klusje beter af met BCUinstaller. Klik met de rechtermuisknop op de naam van een programma en kies voor Uninstall. Je krijgt wederom het verzoek om een herstelpunt aan te maken. Maak een keuze en probeer het softwarepakket te verwijderen van het systeem. Via Yes zoekt BCUinstaller desgewenst nog naar restanten.

©PXimport

Tip 06: Opstart-items

Sommige programma’s en services starten automatisch met Windows op. Deze opstart-items zorgen meestal voor een flinke vertraging. Zeker wanneer je een applicatie niet dagelijks gebruikt, is automatisch opstarten zonde. BCUinstaller laat een duidelijk overzicht met opstart-items zien. Ga in het menu naar Tools / Open Startup Manager. Op de meeste systemen is de lijst nogal fors. Wil je een opstart-item uitschakelen, klik dan met de rechtermuisknop op een titel. Bevestig vervolgens met Delete en Remove. Overigens heb je niet per se een hulpprogramma nodig om opstart-items uit te schakelen. Open vanuit het Startmenu van Windows 10 maar eens het hulpprogramma Taakbeheer. Via de tabbladen Opstarten en Services bekijk je welke opstart-items er allemaal actief zijn, waarbij je ze desgewenst één voor één uitschakelt.

©PXimport

Tip 07: Restanten vinden

De kans is groot dat er op het systeem nog restanten aanwezig zijn van programma’s die je al eerder hebt verwijderd. Vooral de map Program Files op de C-schijf blijkt in de praktijk vaak een dumpplek van softwareontwikkelaars. Om te voorkomen dat de restanten voor eeuwig op het systeem blijven staan, spoort BCUinstaller ze voor je op. Klik in het menu op Tools / Clean up ‘Program Files’ folders en bekijk welke softwareresten er nog op de computer staan. Zet – op eigen risico! – vinkjes voor de restanten die je graag wilt verwijderen en kies daarna voor Delete selected.

©PXimport

Windows Refresh Tool

Heb je een nieuwe pc of laptop aangeschaft, maar vind je al die voorgeïnstalleerde rommel maar niets? Gebruik dan de nieuwe Windows Refresh Tool. Hiermee ververs je de machine met Windows 10 inclusief alle updates. Applicaties die Microsoft niet standaard met Windows 10 meelevert, verwijder je met dit hulpprogramma snel en eenvoudig. Verder heb je wel de mogelijkheid om je persoonlijke bestanden te behouden. Surf hiernaartoe en klik onderaan op Download hulpprogramma nu. Start het programma daarna via RefreshWindowsTool.exe. Nadat je akkoord gaat met de licentievoorwaarden, bepaal je in het volgende scherm of je persoonlijke bestanden wilt behouden. Bevestig tot slot met Start om Windows 10 definitief te verversen.

©PXimport

Tip 08: Schijfopruiming

De meeste computergebruikers weten Schijfopruiming inmiddels wel te vinden, maar helaas benut lang niet iedereen alle mogelijkheden van dit hulpprogramma. Via een omweg gebruik je dit tooltje namelijk ook om systeembestanden op te ruimen, zoals restanten van Windows Defender en kopieën van stuurprogramma’s. Open via het Startmenu de applicatie Schijfopruiming en selecteer het station dat je wilt opruimen. Doorgaans is dat de C-schijf. Bevestig met OK en wacht af totdat Schijfopruiming klaar is met de analyse. Je kiest vervolgens voor Systeembestanden opschonen, waarna je nogmaals het juiste schijfstation aanwijst. Vink als laatste de bestanden aan die je wilt weggooien en bevestig met OK / Bestanden verwijderen.

Ga vervolgens even achterover zitten. Als de actie (na een tijdje) voltooid is sluit het venstertje met de voorgangsindicator en merk je verder niks meer van het hulpprogramma. Als je echter even checkt hoeveel vrije schijfruimte je nu hebt op de systeemschijf levert dat wellicht een prettige verrassing op! Kortom: gewoon zo af en toe eens Schijfopruiming draaien, zéker eens na de gebruikelijke updateronde van Windows.

©PXimport

Tip 09: BleachBit

Aangezien het populaire opschoonprogramma CCleaner een steeds commerciëler beleid hanteert, is het goed om ook eens verder te kijken. BleachBit is een prima alternatief om achtergebleven data van allerlei programma’s op te ruimen, waaronder overbodige gegevens van Chrome, Firefox, Internet Explorer en Microsoft Office. Het resultaat is een veel schonere schijf. Surf naar www.bleachbit.org om het programma te downloaden. Naast een Windows-versie is er ook een editie voor Linux beschikbaar. Voor Windows heb je keuze tussen een standaardinstallatie en portable versie. Zodra je BleachBit voor de eerste keer opstart, kom je in een ietwat basale gebruikersomgeving terecht. Hoewel de freeware in het Nederlands beschikbaar is, ligt de moeilijkheidsgraad vergeleken met CCleaner wel iets hoger.

Maak dan ook vooraf beslist een herstelpunt aan. Vink in de linkerkolom alle onderdelen aan die je wilt opschonen. Bij sommige opties verschijnt er een waarschuwing in beeld dat deze actie veel tijd kost of wachtwoorden verwijdert. Zodra je klikt op Voorbeeld, laat BleachBit zien welke bestanden er voor verwijdering in aanmerking komen. Bovendien zie je ook hoeveel schijfruimte het tooltje vrij maakt. Klik op Opschonen / Verwijderen om de taak definitief uit te voeren.

©PXimport

Tip 10: Bestanden shredden

Als je een bestand van het systeem verwijdert, is het vaak niet definitief van de schijf verdwenen. Je kunt het bestand bijvoorbeeld vanuit de Prullenbak terughalen of je gebruikt een herstelprogramma als Recuva. Gegevens zijn pas écht van een harde schijf verdwenen wanneer je ze met andere data overschrijft. BleachBit is in staat om bestanden definitief te verpulveren, zodat je niet bang hoeft te zijn dat ze nog ergens opduiken. Ga naar Bestand / Bestanden shredden en selecteer één of meerdere bestanden op je harde schijf. Bevestig met Openen en geef met Verwijderen aan dat je de gegevens definitief wilt wissen.

©PXimport

Tip 11: Visuele effecten

Als je alle eerdere tips uit dit artikel hebt doorlopen, reageert het systeem naar verwachting aanzienlijk sneller. Is dat op jouw computer nog niet het geval? Je kunt de machine ontlasten door de visuele effecten (gedeeltelijk) uit te schakelen. Hierdoor blijft er meer rekenkracht over voor andere taken. Open vanuit het Startmenu het Configuratiescherm. Via Systeem en beveiliging / Systeem kies je aan de linkerkant voor Geavanceerde systeeminstellingen. Bij het onderdeel Prestaties klik je vervolgens op de knop Instellingen. Kies daarna voor Beste prestaties en bevestig met Toepassen. In de lijst kun je er eventueel voor kiezen om enkele effecten wel ingeschakeld te laten.

Smartphone of tablet opschonen

ChatGPT kan steeds meer en luistert tegenwoordig ook naar de prompts (opdrachten) die een gebruiker inspreekt. Bovendien leest de chatbot zelfs de uitgebreide antwoorden voor. Hardop voorlezen werkt zelfs met negen natuurlijk klinkende stemmen.

Opdrachten inspreken

OpenAI heeft de spraakfunctie voor ChatGPT voor iedereen beschikbaar gemaakt. In het begin was deze functie uitsluitend bedoeld voor wie een Plus- of Enterprise-abonnement had. Natuurlijk moet je via de instellingen van je mobieltje toestemming geven aan ChatGPT voor het gebruik van de microfoon. Als dat is geregeld, open je de app en tik je onderaan op de microfoonknop. Een animatie reageert op je stem en als je klaar bent met praten, tik je op het vinkje in de zwarte cirkel. De app zal wat je gezegd hebt razendsnel weergeven. Ben je tevreden over de formulering, dan tik je op het pijltje. ChatGPT genereert meteen het antwoord en onderaan verschijnt opnieuw de microfoonknop om de volgende opdracht in te spreken.

Een animatie reageert op je stem.

Antwoorden beluisteren

Vervolgens druk je in de mobiele versie lang op de tekst die de chatbot heeft gegenereerd, zodat er een aantal functies verschijnt. Daar kies je de opdracht Voorlezen. Na enkele seconden hoor je een stem die het antwoord voorleest.

Bovenaan zie je een klein gedeelte waarin je het voorlezen kunt pauzeren en met twee knoppen kun je de tekst vijftien seconden terugspoelen en vooruitspoelen.

In de desktop-versie van ChatGPT zie je onder het antwoord het pictogram van een luidspreker. Daar moet je op klikken om de stem van ChatGPT te horen. Klik dus niet met rechts op de tekst om in het contextueel menu de opdracht Spraak te selecteren. Daarmee start je de voorleesfunctie van de browser en die is niet zo goed.

Boven de tekst kun je het voorlezen pauzeren.

Kies een andere stem

Zowel in de mobiele versie als in de desktopversie heb je de keuze uit negen stemmen. In de Android- en iOS-versie moet je naar het beginscherm gaan van de app, waar je onderaan je gebruikersnaam ziet staan. Tik op de drie puntjes en selecteer Spraak. Je krijgt de stem te horen; ze klinken natuurlijk. Sol is ‘gevat en ontspannen’ en van Ember zegt de app dat hij ‘vol vertrouwen en optimistisch’ klinkt. Maak je keuze door op Gereed te tikken.

In de desktop-versie klik je rechtsboven op de profielknop om de Instellingen te openen. Ook daar kun je dan een van de negen stemmen selecteren.

Van iedere stem lees je de vermeende eigenschappen.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Een all-in-one-printer is een handig apparaat voor het scannen, kopiëren en printen van documenten en foto's. De allerbeste afdrukkwaliteit krijg je met een laserprinter. Wij vonden vijf betaalbare modellen voor je.

Een laserprinter maakt gebruik van toner in plaats van inkt om afdrukken te produceren. Toner is een fijn poeder dat met hoge temperaturen op het papier wordt gesmolten. Dit proces zorgt ervoor dat je met grote toners kunt printen, wat betekent dat je langere tijd kunt blijven afdrukken zonder de toner te hoeven vervangen. Laserprinters zijn vaak snel en efficiënt, waardoor ze uitstekend zijn voor gebruik op kantoor. Maar ook als je thuis veel print, bijvoorbeeld als zzp'er, kan een laserprinter uitkomst bieden.

HP Color Laser 179fnw

De HP Color Laser MFP 179fnw is een van de kleinste kleurenlaserprinters in zijn klasse en is daardoor ideaal voor thuisgebruik en plekken waar niet veel plek voor een printer is. Met functies zoals printen, scannen, kopiëren en zelfs nog faxen biedt deze 4-in-1 printer een hoop veelzijdigheid. De afdruksnelheid bedraagt tot 18 pagina's per minuut in zwart-wit en 4 ppm in kleur, met een resolutie van 600 x 600 dpi.

Dankzij de automatische documentinvoer (ADF) voor 40 pagina's en wifi-verbinding is deze printer gebruiksvriendelijk en multi-inzetbaar. Hoewel de afdruksnelheid lager ligt dan bij sommige concurrenten, is zijn compacte formaat juist een pluspunt.

Brother DCP 1610W

De Brother DCP-1610W is een compacte zwart-wit laserprinter die printen, kopiëren en scannen combineert. Met een afdruksnelheid van 20 pagina's per minuut en een resolutie van 2400 x 600 dpi levert hij haarscherpe resultaten. Dankzij wifi-connectiviteit kunnen meerdere gebruikers eenvoudig draadloos printen.

De papierlade biedt plaats aan 150 vellen en het apparaat is voorzien van anti-jam-technologie om papierstoringen tot een minimum te beperken. In vergelijking met de HP Color Laser MFP 179fnw biedt deze printer geen kleurafdrukken, maar hij is wel een stuk sneller met zijn afdrukken.

HP Laserjet Pro 2Z622

De HP LaserJet Pro 2Z622 is geschikt voor onder meer kantooromgevingen. Met afdruksnelheden tot 42 pagina's per minuut en functies zoals dubbelzijdig printen, scannen, kopiëren en faxen is dit een lekker veelzijdige 4-in-1-laserprinter. Het apparaat ondersteunt zowel bekabelde als draadloze netwerken en biedt geavanceerde beveiligingsfuncties.

Canon i-SENSYS MF272wd

De Canon i-SENSYS MF272dw is een monochrome laserprinter en drukt af met en snelheid van 29 pagina's per minuut. Met een resolutie van 2400 x 600 dpi levert hij snelle en scherpe resultaten. Dankzij automatische dubbelzijdige afdrukken, wifi- en ethernetverbinding is hij veelzijdig inzetbaar.

In vergelijking met de Brother DCP-1610W levert deze Canon i-SENSYS MF272dw snellere prestaties en meer connectiviteitsopties, hoewel hij geen kleurendruk ondersteunt; dan moet je toch echt bij de HP Color Laser MFP 179fnw zijn.

Xerox B225 A4

De Xerox B225 is een zwart-wit all-in-one-laserprinter die printen, kopiëren en scannen combineert. Met een afdruksnelheid van maar liefst 34 pagina's per minuut en een eerste afdruktijd van slechts 6,4 seconden is hij goed in te zetten als je veel en vaak print. De printer beschikt over automatische dubbelzijdige afdrukken, een papierlade voor 250 vellen en kan via wifi of een vaste netwerkverbinding met je thuisnetwerk worden verbonden.